⭕️ #آمنوره /Amenorrhea:
⭕️ #تعریف:
♦️به فقدان یا توقف قاعدگی ها، آمنوره می گویند.
⭕️ #انواع:
♦️آمنوره اولیه
♦️آمنوره ثانویه
♦️درصورت تکامل صفات ثانویه جنسی، به فقدان قاعدگی تا ۱۶ سالگی آمنوره #اولیه گفته میشود
وهمچنین اگر صفات ثانویه جنسی تکامل نیافته باشد شروع نشدن قاعدگی تا ۱۴ سالگی مطرح کننده آمنوره #اولیه است.
♦️توقف قاعدگی برای ۳ سیکل قاعدگی درفردی که دارای قاعدگی طبیعی بوده است آمنوره #ثانویه نامیده میشود.
⭕️ #علل #آمنوره:
♦️1) بارداری
♦️2)ناهنجاری های مجرای تناسلی
♦️3)نارسایی تخمدان
♦️4)اختلالات هیپوفیز
♦️5)اختلالات هیپوتالاموسی
♦️6) سندروم تخمدان پلی کیستیک
🩺🩺🩺
⭕️1) #بارداری/Pregnancy:
♦️درآمنوره ثانویه و آمنوره اولیه همراه با تکامل صفات ثانویه جنسی باید بارداری ابتدا بررسی گردد
🩺🩺🩺
⭕️2) ناهنجاریهای مجرای #تناسلی/ Genital tract abnormalities:
♦️تکامل غیر طبیعی مجاری مولر منجر به ایجاد اختلالات زیر میشودکه ازعلل آمنوره می‌باشند:
🔻آژنزی مولرین/ Rokitansky Syndrome
🔻سندروم عدم حساسیت به آندروژن/ Androgen insensitivity syndrome
🔻آترزی سرویکس /Cervical artesia
🔻سپتوم عرضی واژن/ Transverse vaginal septum
🔻پرده بکارت سوراخ نشده/ Imperforate hymen
🩺🩺🩺
⭕️ #توضیحات:
♦️درآژنزی مولرین و سندروم عدم حساسیت به آندروژن رحم وجود ندارد. در آژنزی مولرین کاریوتیپ 46XX و تخمدان طبیعی است وصفات ثانویه جنسی تکامل پیدا می‌کند.
♦️امادرسندروم عدم حساسیت به آندروژن کاریوتایپ 46XY و فرد دارای بیضه است وبیضه Mullerian inhibiting hormone و تستوسترون ترشح می کند.MIH موجب تحلیل رفتن مجاری مولر میشود ولی به دلیل مقاومت به آندروژن تستوسترون نمی‌توانددستگاه تناسلی مردانه ایجاد کند بنابراین دستگاه تناسلی خارجی زنانه است. پستان هاتکامل می یابند ولی پوبارک روی نمی دهد.ممکن است بیضه های نزول نکرده به صورت توده های درکشاله ران لمس شوند
♦️وقتی رحم وجوددارد ولی مسیر خروج خون قاعدگی مسدود است خون قاعدگی بالای سطح انسدادتجمع می یابد که با آن #کریپتومنوره می گویند.
دراین مواردصفات ثانویه تکامل پیدا می کنند سپس بیمار دچار درد لگنی دوره ای میشود
♦️سندرم #آشرمن ناشی ازچسبندگی های داخل رحمی است وبه دلیل التهاب (اندومتریت پس از زایمان) وتروما (کورتاژ) ایجاد میشود و با ایجاد تنگی شدید سرویکس موجب آمنوره میشود.
⭕️3) #اختلالات #تخمدان:
♦️دیس ژنزی گنادی ونارسایی زودرس تخمدان از علل آمنوره هستند. از بین رفتن فولیکول های تخمدان قبل از بلوغ، دیس ژنزی #گنادی نامیده میشود
♦️ #نارسایی_زودرس_تخمدان(POF) به نارسایی تخمدان قبل ازچهل سالگی گفته میشود وبرخی علل آن شامل:
🔻موزائیسم؛ اختلالات اتوایمیون؛ رادیوتراپی وکموتراپی وگالاکتوزومی است
♦️به جزدو مورد گفته شده موارد زیر نیز باکاهش تولید استروژن درتخمدان موجب نارسایی تخمدان می شوند:
🔻کمبود ۱۷ هیدروکسیلاز ؛کمبود آروماتاز وسندرم تخمدان مقاوم به #گنادوتروپین
(دراین موارد فولیکول درتخمدان وجود داردولی استروژن تولید نمی‌شود)
⭕️4) #اختلالات #هیپوفیزی:
♦️اختلالات هیپوفیزی زیر موجب #آمنوره میشوند:
🔻هایپر پرولاکتینمی
🔻سندروم شیهان(Sheehan Syndrome)
🔻سندروم زین ترکی خالی(Empty sella Syndrome)
♦️ #هایپرپرولاکتینمی ممکن است ناشی ازپرولاکتینوم؛ آدنوم های غیر عملکردی هیپوفیز؛ کرانیوفارنژیوم؛ هیپوتیروئیدی یامصرف برخی داروها باشد
♦️علت Empty sella Syndrome ناشی از فتق آراکنوئید به داخل زین ترکی و فشار بر روی هیپوفیز یا ساقه آن می باشد وبا CT یا MRI تشخیص داده میشود
♦️سندروم #شیهان هم به دلیل انفارکتوس حادونکروز هیپوفیز روی میدهدومعمولا عارضه شوک ناشی از خونریزی زایمان است
⭕️5) #اختلالات #هیپوتالاموسی:
♦️فقدان الگوی طبیعی ترشح ضربانی GnRH شایع‌ترین علت #آمنوره است.
♦️ #استرس هیجانی؛ سوء‌تغذیه؛ کاهش وزن شدید( آنورکسیا نروزا) و فعالیت فیزیکی شدید(ورزش حرفه‌ای) منجر به کاهش ترشح GnRH و آمنوره میشود.
♦️درسندروم تخمدان پلی کیستیک نیز ترشح ضربانی GnRH وجود ندارد. PCOs موجب افزایش فرکانس ترشح پالسی GnRH ؛ افزایش ساخت LH؛ #هیپرآندروژنیسم و اختلال تکامل فولیکولی میشود
♦️ #تومورهای #هیپوتالاموس (کرانیوفارنژیوما ؛ مننژیوما ؛ هامارتوما و Chordoma) با ایجاد اختلال در رسیدن GnRH موجب آمنوره می شوند
♦️سندروم #کالمن ناشی از اختلال در مهاجرت سلول های ترشح کننده GnRH به هیپوتالاموس است و به دلیل عدم ترشح GnRH موجب آمنوره اولیه میشود
📚منبع : کتاب گایدلاین زنان و مامایی براساس (دنفورث + کارنت)۲۰۱۳
ارسالی:دکتر سحر فرضی
🆔@Pazishkibaliny
👩🏻⚕
⭕️ #تعریف:
♦️به فقدان یا توقف قاعدگی ها، آمنوره می گویند.
⭕️ #انواع:
♦️آمنوره اولیه
♦️آمنوره ثانویه
♦️درصورت تکامل صفات ثانویه جنسی، به فقدان قاعدگی تا ۱۶ سالگی آمنوره #اولیه گفته میشود
وهمچنین اگر صفات ثانویه جنسی تکامل نیافته باشد شروع نشدن قاعدگی تا ۱۴ سالگی مطرح کننده آمنوره #اولیه است.
♦️توقف قاعدگی برای ۳ سیکل قاعدگی درفردی که دارای قاعدگی طبیعی بوده است آمنوره #ثانویه نامیده میشود.
⭕️ #علل #آمنوره:
♦️1) بارداری
♦️2)ناهنجاری های مجرای تناسلی
♦️3)نارسایی تخمدان
♦️4)اختلالات هیپوفیز
♦️5)اختلالات هیپوتالاموسی
♦️6) سندروم تخمدان پلی کیستیک
🩺🩺🩺
⭕️1) #بارداری/Pregnancy:
♦️درآمنوره ثانویه و آمنوره اولیه همراه با تکامل صفات ثانویه جنسی باید بارداری ابتدا بررسی گردد
🩺🩺🩺
⭕️2) ناهنجاریهای مجرای #تناسلی/ Genital tract abnormalities:
♦️تکامل غیر طبیعی مجاری مولر منجر به ایجاد اختلالات زیر میشودکه ازعلل آمنوره می‌باشند:
🔻آژنزی مولرین/ Rokitansky Syndrome
🔻سندروم عدم حساسیت به آندروژن/ Androgen insensitivity syndrome
🔻آترزی سرویکس /Cervical artesia
🔻سپتوم عرضی واژن/ Transverse vaginal septum
🔻پرده بکارت سوراخ نشده/ Imperforate hymen
🩺🩺🩺
⭕️ #توضیحات:
♦️درآژنزی مولرین و سندروم عدم حساسیت به آندروژن رحم وجود ندارد. در آژنزی مولرین کاریوتیپ 46XX و تخمدان طبیعی است وصفات ثانویه جنسی تکامل پیدا می‌کند.
♦️امادرسندروم عدم حساسیت به آندروژن کاریوتایپ 46XY و فرد دارای بیضه است وبیضه Mullerian inhibiting hormone و تستوسترون ترشح می کند.MIH موجب تحلیل رفتن مجاری مولر میشود ولی به دلیل مقاومت به آندروژن تستوسترون نمی‌توانددستگاه تناسلی مردانه ایجاد کند بنابراین دستگاه تناسلی خارجی زنانه است. پستان هاتکامل می یابند ولی پوبارک روی نمی دهد.ممکن است بیضه های نزول نکرده به صورت توده های درکشاله ران لمس شوند
♦️وقتی رحم وجوددارد ولی مسیر خروج خون قاعدگی مسدود است خون قاعدگی بالای سطح انسدادتجمع می یابد که با آن #کریپتومنوره می گویند.
دراین مواردصفات ثانویه تکامل پیدا می کنند سپس بیمار دچار درد لگنی دوره ای میشود
♦️سندرم #آشرمن ناشی ازچسبندگی های داخل رحمی است وبه دلیل التهاب (اندومتریت پس از زایمان) وتروما (کورتاژ) ایجاد میشود و با ایجاد تنگی شدید سرویکس موجب آمنوره میشود.
⭕️3) #اختلالات #تخمدان:
♦️دیس ژنزی گنادی ونارسایی زودرس تخمدان از علل آمنوره هستند. از بین رفتن فولیکول های تخمدان قبل از بلوغ، دیس ژنزی #گنادی نامیده میشود
♦️ #نارسایی_زودرس_تخمدان(POF) به نارسایی تخمدان قبل ازچهل سالگی گفته میشود وبرخی علل آن شامل:
🔻موزائیسم؛ اختلالات اتوایمیون؛ رادیوتراپی وکموتراپی وگالاکتوزومی است
♦️به جزدو مورد گفته شده موارد زیر نیز باکاهش تولید استروژن درتخمدان موجب نارسایی تخمدان می شوند:
🔻کمبود ۱۷ هیدروکسیلاز ؛کمبود آروماتاز وسندرم تخمدان مقاوم به #گنادوتروپین
(دراین موارد فولیکول درتخمدان وجود داردولی استروژن تولید نمی‌شود)
⭕️4) #اختلالات #هیپوفیزی:
♦️اختلالات هیپوفیزی زیر موجب #آمنوره میشوند:
🔻هایپر پرولاکتینمی
🔻سندروم شیهان(Sheehan Syndrome)
🔻سندروم زین ترکی خالی(Empty sella Syndrome)
♦️ #هایپرپرولاکتینمی ممکن است ناشی ازپرولاکتینوم؛ آدنوم های غیر عملکردی هیپوفیز؛ کرانیوفارنژیوم؛ هیپوتیروئیدی یامصرف برخی داروها باشد
♦️علت Empty sella Syndrome ناشی از فتق آراکنوئید به داخل زین ترکی و فشار بر روی هیپوفیز یا ساقه آن می باشد وبا CT یا MRI تشخیص داده میشود
♦️سندروم #شیهان هم به دلیل انفارکتوس حادونکروز هیپوفیز روی میدهدومعمولا عارضه شوک ناشی از خونریزی زایمان است
⭕️5) #اختلالات #هیپوتالاموسی:
♦️فقدان الگوی طبیعی ترشح ضربانی GnRH شایع‌ترین علت #آمنوره است.
♦️ #استرس هیجانی؛ سوء‌تغذیه؛ کاهش وزن شدید( آنورکسیا نروزا) و فعالیت فیزیکی شدید(ورزش حرفه‌ای) منجر به کاهش ترشح GnRH و آمنوره میشود.
♦️درسندروم تخمدان پلی کیستیک نیز ترشح ضربانی GnRH وجود ندارد. PCOs موجب افزایش فرکانس ترشح پالسی GnRH ؛ افزایش ساخت LH؛ #هیپرآندروژنیسم و اختلال تکامل فولیکولی میشود
♦️ #تومورهای #هیپوتالاموس (کرانیوفارنژیوما ؛ مننژیوما ؛ هامارتوما و Chordoma) با ایجاد اختلال در رسیدن GnRH موجب آمنوره می شوند
♦️سندروم #کالمن ناشی از اختلال در مهاجرت سلول های ترشح کننده GnRH به هیپوتالاموس است و به دلیل عدم ترشح GnRH موجب آمنوره اولیه میشود
📚منبع : کتاب گایدلاین زنان و مامایی براساس (دنفورث + کارنت)۲۰۱۳
ارسالی:دکتر سحر فرضی
🆔@Pazishkibaliny
👩🏻⚕
#زنان
#مامایی
#ارزیابی_های #تشخیصی_آمنوره
♦️1) #آناتومی #غیر_طبیعی #مجرای #تناسلی
🔻 آمنوره اولیه همراه با فقدان واژن یا بسته بودن قسمت پروگزیمال واژن مطرح کننده آنومالی های مجرای تناسلی است.
♦️ #سونوگرافی #ترانس #ابدومینال_ سطح #انسداد و تجمع خون را نشان می‌دهد.
♦️ انجام MRI و #لاپاراسکوپی نیز به نشان دادن آناتومی کمک می کند.
♦️ روش قطعی تشخیص چسبندگی های داخل رحمی #هیستروسکوپی است البته سونوگرافی و #هیستروسالپنگوگرافی نیز کمک کننده هستند.
⭕️ 2)اگر آناتومی مجرای تناسلی طبیعی باشد، ارزیابی بیشتر برای مشخص کردن علت #آمنوره ضروری است. اگر #پستانها تکامل نیافته باشند باید علل تاخیر بلوغ بررسی کردند برخی از این علل عبارتند از:
♦️ بیماری تیروئید
♦️بیماری مزمن( سوء جذب؛ بیماری کلیوی؛ اختلالات خوردن و بیماری التهابی روده)
♦️ اختلالات هیپوفیز( تومور؛ هایپر پرولاکتینمی و سندروم زین ترکی خالی)
♦️ اختلالات هیپوتالاموس( سندروم کالمن؛ تومور استرس سایکولوژیک یا فیزیکی)
♦️ برای ارزیابی تاخیر بلوغ در نوجوانان رادیوگرافی مچ دست جهت تعیین سن استخوانی و تست تحریکی GnRH توصیه میشود.
⭕️3)تست های #عملکرد #تیروئید:
♦️در ارزیابی اولیه TSH اندازه گرفته میشود تا در صورت غیرطبیعی بودن TSH؛ T4 نیز اندازه‌گیری میشود. پایین بودن همزمان TSH مطرح کننده هایپرتیروئیدی هیپوفیز است و نیاز به بررسی سایر عملکردهای هیپوفیزی و MRI هیپوفیز و هیپوتالاموس دارد.
⭕️ 5) #پرولاکتین:
♦️ اندازه گیری سطح پرولاکتین یکی از بررسی‌های اولیه است.
اگر هایپرپرولاکتینمی قبل از منارک روی دهد ممکن است موجب تاخیر بلوغ و آمنوره اولیه شود.
پس از بلوغ شایع‌ترین علل آمنوره ثانویه هایپرپرولاکتینمی است.
♦️ علل #هایپرپرولاکتینمی عبارتند از:
🔻 پرولاکتینوم؛ سایر تومورهای هیپوفیز و هیپوتالاموس که مانع رسیدن دوپامین به هیپوفیز میشن؛ داروها؛ جراحی پستان یا دیواره قفسه سینه ضایعات نخاعی گردنی یا زونا؛ سندروم تخمدان پلی کیستیک؛ هایپوتیروئیدی اولیه؛ قرص ضدبارداری خوراکی؛ تومورهای ریه کلیه و نارسایی کلیه.
♦️معمولاً دارو ها تنها به میزان متوسط موجب افزایش #پرولاکتین میشن در این موارد سطح پرولاکتین اغلب کمتر از ۱۰۰ نانوگرم در میلی لیتر است. در مواردی که بیشتر از ۲۵۰ می باشد تصویربرداری هیپوفیز و #هیپوتالاموس با CT یا MRI توصیه میشود
⭕️ 6) #اندازه گیریFSH:
♦️برای ارزیابی اولیه در بیمار مبتلا به آمنوره همراه با طبیعی بودن آناتومی مجرای #تناسلی؛ FSH نیز درخواست می شود.
♦️ بالا بودن FSH معمولاً مطرح کننده نارسایی #تخمدان است؛ البته در کمبود ۱۷ هیدروکسیلاز، کمبود آروماتاز و سندروم تخمدان مقاوم به گنادوتروپین نیز یافت میشود.
♦️در خانمهایی که در سن بالای ۳۰ سال دچار #آمنوره میشوند بررسی کاریوتایپ ضروری نیست ولی ارزیابی از نظر بیماری اتوایمیون توصیه میشود. نارسایی زودرس تخمدان در مبتلایان به بیماری آدیسون؛ #دیابت تیپ یک؛ میاستنی گراو و بیماری پاراتیروئید شایع‌تر است. نارسایی تخمدان در مبتلایان به بیماری آدیسون شایع تر از مبتلایان به سایر بیماری خود ایمنی است. نارسایی تخمدان ممکن است تظاهری از سندرم پلی گلاندولار اتوایمیون باشد بنابراین بررسی TSH و T4 و Anti TPO توصیه میشود. FBS; سطح کلسیم; کورتیزول آزاد ادرار ۲۴ ساعته و CBC نیز باید بررسی شود ولی بررسی بیشتر ضرورت ندارد.
📚 منبع : کتاب گایدلاین زنان و مامایی براساس (دنفورث + کارنت)۲۰۱۳
ارسالی:دکتر سحر فرضی
🆔@Pazishkibaliny
#مامایی
#ارزیابی_های #تشخیصی_آمنوره
♦️1) #آناتومی #غیر_طبیعی #مجرای #تناسلی
🔻 آمنوره اولیه همراه با فقدان واژن یا بسته بودن قسمت پروگزیمال واژن مطرح کننده آنومالی های مجرای تناسلی است.
♦️ #سونوگرافی #ترانس #ابدومینال_ سطح #انسداد و تجمع خون را نشان می‌دهد.
♦️ انجام MRI و #لاپاراسکوپی نیز به نشان دادن آناتومی کمک می کند.
♦️ روش قطعی تشخیص چسبندگی های داخل رحمی #هیستروسکوپی است البته سونوگرافی و #هیستروسالپنگوگرافی نیز کمک کننده هستند.
⭕️ 2)اگر آناتومی مجرای تناسلی طبیعی باشد، ارزیابی بیشتر برای مشخص کردن علت #آمنوره ضروری است. اگر #پستانها تکامل نیافته باشند باید علل تاخیر بلوغ بررسی کردند برخی از این علل عبارتند از:
♦️ بیماری تیروئید
♦️بیماری مزمن( سوء جذب؛ بیماری کلیوی؛ اختلالات خوردن و بیماری التهابی روده)
♦️ اختلالات هیپوفیز( تومور؛ هایپر پرولاکتینمی و سندروم زین ترکی خالی)
♦️ اختلالات هیپوتالاموس( سندروم کالمن؛ تومور استرس سایکولوژیک یا فیزیکی)
♦️ برای ارزیابی تاخیر بلوغ در نوجوانان رادیوگرافی مچ دست جهت تعیین سن استخوانی و تست تحریکی GnRH توصیه میشود.
⭕️3)تست های #عملکرد #تیروئید:
♦️در ارزیابی اولیه TSH اندازه گرفته میشود تا در صورت غیرطبیعی بودن TSH؛ T4 نیز اندازه‌گیری میشود. پایین بودن همزمان TSH مطرح کننده هایپرتیروئیدی هیپوفیز است و نیاز به بررسی سایر عملکردهای هیپوفیزی و MRI هیپوفیز و هیپوتالاموس دارد.
⭕️ 5) #پرولاکتین:
♦️ اندازه گیری سطح پرولاکتین یکی از بررسی‌های اولیه است.
اگر هایپرپرولاکتینمی قبل از منارک روی دهد ممکن است موجب تاخیر بلوغ و آمنوره اولیه شود.
پس از بلوغ شایع‌ترین علل آمنوره ثانویه هایپرپرولاکتینمی است.
♦️ علل #هایپرپرولاکتینمی عبارتند از:
🔻 پرولاکتینوم؛ سایر تومورهای هیپوفیز و هیپوتالاموس که مانع رسیدن دوپامین به هیپوفیز میشن؛ داروها؛ جراحی پستان یا دیواره قفسه سینه ضایعات نخاعی گردنی یا زونا؛ سندروم تخمدان پلی کیستیک؛ هایپوتیروئیدی اولیه؛ قرص ضدبارداری خوراکی؛ تومورهای ریه کلیه و نارسایی کلیه.
♦️معمولاً دارو ها تنها به میزان متوسط موجب افزایش #پرولاکتین میشن در این موارد سطح پرولاکتین اغلب کمتر از ۱۰۰ نانوگرم در میلی لیتر است. در مواردی که بیشتر از ۲۵۰ می باشد تصویربرداری هیپوفیز و #هیپوتالاموس با CT یا MRI توصیه میشود
⭕️ 6) #اندازه گیریFSH:
♦️برای ارزیابی اولیه در بیمار مبتلا به آمنوره همراه با طبیعی بودن آناتومی مجرای #تناسلی؛ FSH نیز درخواست می شود.
♦️ بالا بودن FSH معمولاً مطرح کننده نارسایی #تخمدان است؛ البته در کمبود ۱۷ هیدروکسیلاز، کمبود آروماتاز و سندروم تخمدان مقاوم به گنادوتروپین نیز یافت میشود.
♦️در خانمهایی که در سن بالای ۳۰ سال دچار #آمنوره میشوند بررسی کاریوتایپ ضروری نیست ولی ارزیابی از نظر بیماری اتوایمیون توصیه میشود. نارسایی زودرس تخمدان در مبتلایان به بیماری آدیسون؛ #دیابت تیپ یک؛ میاستنی گراو و بیماری پاراتیروئید شایع‌تر است. نارسایی تخمدان در مبتلایان به بیماری آدیسون شایع تر از مبتلایان به سایر بیماری خود ایمنی است. نارسایی تخمدان ممکن است تظاهری از سندرم پلی گلاندولار اتوایمیون باشد بنابراین بررسی TSH و T4 و Anti TPO توصیه میشود. FBS; سطح کلسیم; کورتیزول آزاد ادرار ۲۴ ساعته و CBC نیز باید بررسی شود ولی بررسی بیشتر ضرورت ندارد.
📚 منبع : کتاب گایدلاین زنان و مامایی براساس (دنفورث + کارنت)۲۰۱۳
ارسالی:دکتر سحر فرضی
🆔@Pazishkibaliny