@dusharge || همت شهبازی
282 subscribers
119 photos
2 videos
30 files
346 links
@dusharge
کانالدا کی یازی‌لاری کانالین لینکینی وئرمک شرطی ایله پایلاشماق اولار.
اشتراک‌گذاری مطالب کانال به شرط ارائه لینک آن مجاز است.
Download Telegram
@dusharge || همت شهبازی
#رقیه‌_کبیری‌نین تحکیه اوسلوبو یازان: #همت_شهبازی #باشلانیش: رقیه کبیری‌نین #قوشلار_داها_قورخمورلار» رومانی #مهرگان ادبی اؤدولونده تقدیره لاییق گؤرونمه‌سینه سئویندیم. اونون یارادیجیلیق استعدادینی نظره آلدیقدا، بوندان دا یوکسک یئرلره لاییق اولماسی دوشونجه‌سینده‌یم.…
بیر سوژئت آرتیرماسیندادیر. آسلاق ساخلاییب سونرا دا بو کیچیک سوژئت‌لری سوژئت بوتؤولویونده بیر بیرینه اوستاجا تیکمکده‌دیر. اونون #اوبرازلاری‌نین هر بیر کیچیک حرکت و عمل‌لرینه بیر سوژئت ماجراسی واردیر. عمل و حرکت‌لر بوشو بوشونا اولایلاشمیر. همین عمل‌لری اولدوغو یئرده دایاندیراراق اوخوجونو قانع ائتمک اوچون و اثرین #قورغو (طرح) باغلارینی بیر بیرینه بند ائتمک اوچون یئنی سوژئت یاراتما تشبثونه ال آتیر. بو اؤزللیک اونون یالنیز بیر اثرینده یوخ، سجیه‌وی اولاراق بوتون اثرلرینه عایددیر.
رقیه کبیری‌نین تئکنیکی باجاریقلاریندان ساییلان مقاملاردان بیری ده #کاراکتئر_تانیتما تئکنیکاسی‌دیر. عمومیتله اونون کاراکتئرلری بیر نؤقطه‌ده تانیتدیریلیب سونا چاتمیر. اونلاری بیز اثرین بوتؤلویونده تانییب قورتارا بیلیریک. یعنی #کلاسیک #رومانچی‌لیقدا اولدوغو کیمی، اوبرازلاری بیر پاراگراف ایچینده، ظاهیری گؤرونوشو و داخیلی خاراکتئرینی تانیتدیرمیر. یازیچی حتتا بعضن بیر کاراکتئری رومانا بند ائتمک اوچون، اونو رومان گئدیشاتی ایله اویغونلاشدیرماق اوچون، اونو سوژئت‌له تانیتدیریر. (بونلارین هامیسینا اؤرنک‌لر وار ساده‌جه بیر اؤرنک دئییرم). نرگیزین آتاسینی، سلیمان ایله فیکیرداش اولماسینی گؤسترمک اوچون ساده‌جه دئمیر کی «اونون آتاسی سیاسی آدام ایدی». یا «سیاسی خبرلره قولاق آسیردی». اونو بئله‌جه نرگیزین آناسی (یعنی اؤز خانیمی‌نین دیلی ایله) سوژئت واسیطه‌سی ایله تانیتدیریر: «ده‌ده ائوینده ده قره‌بخت، ار ائوینده ده... خاخین اری گئدیب بازاردا اؤزونو اودا کؤزه ویریر بلکه بئش شاهی چوخ قازانسین، بیزیمکی‌ ده گون اورتییه‌جان یاتیر، ایکیندی اولمامیش دا تپیلیر رادیونون دیبینه. بیر گون بو «پیک ایران»نین بلاسینی چحمه‌سخ منه نه دیسن، دئه! بو خط بو نیشان» (ص 128). بو حالدا یازیچی بیر تیرله ایکی نیشان آلیر. هم نرگیزین آتا آناسینی، هم ده اونلارین هانسی دوشونجه‌یه صاحیب اولمالارینی آچیقلاییر. بونون ان بدیعی مقامینی اثرین ایلک ایکی صفحه‌سینده گؤروروک. بورادا #فضا، #اوبرازلار، #تحکیه تئکنیکالارینی بیر بیرینه جالاشدیرراراق نمونه‌وی بیر تحکیه باجاریغی یارادیر. کیچیک بیر جومله‌نی آچیقلاییرام:
«نیلفر اونون [=نرگیزین] شسلی‌-‌بسلی قامتینه، دوروشوغونا باخدیقدا جوانلیغینی اؤزله‌ییر» (ص 6).
جومله‌نین ایفاده اوسلوبوندان معنا چئشیدلییی یاراتماق، یازیچی‌نین ایکی باشلی تئکنیک اوصولوندان استفاده باجاریغینی گؤستریر. بیرینجییسی جومله ساللاق و اؤلو‌وای حالدا اؤزونو گؤسترمیر. باشقا سؤزله جومله‌نین ایچینده اولان معنا و یا ایفاده حذفی، اونون گؤوده‌سینی محکم‌لندیریر. ایکینجیسی، بیرینجیدن آسیلی اولاراق بیر اوخلا ایکی هدفی توشلاییر. جومله‌ده هم نیلفری هم ده ساحیل کناریندا دوران قادی‌نین ظاهیری گؤرونوشونو تانیتدیریر. داها دوغروسو بونونلا اونو اوخوجویا تانیتدیریر. همی ده درحال اؤزونون موقعیتینی، اؤزونون ظاهیری گؤرونوشونو، باشقا سؤزله اؤزونون یاشلی بیر قادین اولماسینی و قارشیسیندا دوران قادی‌نین ایسه گنج اولماسینی اوخوجویا تانیتدیریر. اوخوجو کیچیک بیر جومله‌ده ایکی اوبرازین ظاهیری گؤرونوشونو مقایسه ائده‌رک اونلار حاقدا معلومات کسب ائدیر.
بو کیچیک یازیدا ساده‌جه کیچیک مقاملارا توخوندوم. بونلاری و باشقا #بدیعی_نثر_تئکنیک‌لرینی، اونون اثرلرینده نمونه‌لرله ده آچیقلاماق اولار.


#موغان _ ۱۳۹۹/۳/۱۱

https://telegram.me/dusharge
ترجمه دو شعر از #هادی_قاراچای
ترجمه: #همت_شهبازی

۱.

مرگ کو؟
خيلی نزديک من
در ميان موهای سرم پنهان شده
در گوشه و کنار کفش‌هايم
به هر کجا که روم
با من است
نزديک است
همچون خونی که در رگ‌هايم جاری است.
مرگ
پر و بال پرندگان است
پای پلنگ و شعور انسان است
مرگ.
بی‌مرگی برايم بی‌شعوری است.
بنگر !
زندگی ديوار خرابی است
با قدی خميده و فرتوت
و من همچون بره‌ای
در زير سايه‌اش دراز کشيده ام
و آن غراب
لنگر زمان است
که بالای سر ما می گردد.


#ترجمه شعر در :
هفته‌نامه #آتیه ، سال 1375 چاپ شده است.


۲.


با نام انسان زيستم
شعر : #هادی_قاراچای
ترجمه : همت شهبازی


آب، خاک، آتش و من
آب را گل آلود کردم
در آرزوهايی که از خودم هم چرکين بودند
و بر خاک گور کندم
عميق و تاريک
در بطالت خود دفن نمودم.
و آتش،
زدم بر بوته‌های اميد همخون‌هايمان،
بر گل آرزو.
و باد
که بر خاکسترش دميدم.
اينک منم
تنها و بی‌کس
در ريگزارهای سرخ وادی حيات،
بی‌اميد و آرزو ،
بی‌آب و آتش.
قرن‌ها با نام انسان زيستم،
زيستم
اما
به همين سياق.



#توضیح:

متن اصلی #شعر در روزنامه #مهد_آزادی در سالهای ۱۳۷۲ یا ۱۳۷۱ چاپ شده است. تاریخ ترجمه شعر نیز مربوط به همان زمان یا سالهای ۱۳۷۳ یا ۱۳۷۴ می‌باشد‌.

https://telegram.me/dusharge
Forwarded from Qərənfil/قرنفيل (Qadir Cəfəri)
۱۹۹۴ ده کن و اوسکار موکافاتینی قازانمیش نیکیتا میخالکوفلا برابر سئناریو موللیفی اولدوغو مشهور "گونشدن اوسانمیشلار " و یا burnt by the sun فیلیمینین سئناریستی روستم ایبراهیم بی‌اوودان ، آذربایجان حیکایه‌لریندن سونرا بیلدییم‌ قدر "پارک" پووئستی بوتایدا ایلک اثریدیر کی چاپ اولموشدور. بو اثری زامانیندا کؤچورمک اوچون کریل الیفباسینی دا اؤيرنميشديم. بو پووئسته بیر کینو فیلمی ده فخرالدین مناف‌اوون باش رولدا اویناماغی و امین ثابیت‌اوغلونون متن موسیقی‌سی‌یله چکیلمیشدیر. پووئست ایکی دوستون اوشاقلیقدان بری اورتاق یاشاماقلاری و دوستلوق موناسیبتلرینین حیات رئاللیقلاری و سئوگی قارشیسیندا هانسی سمته آخیتدیغی باره‌ده تئکنیکی بیر اثردیر. اومورام کی آذربایجان نثری ایله ایلگی‌له‌نن عزیز اوخوجولاریمیزین رغبتینی قازاناجاقدیر. اثرین نشر مجوزی آلماقدا سونا نشریاتی و نظامیان بیه میننتدارلیغیمی بیلدیریرم.

http://tttttt.me/qaranfil21
شعر || #ضیاءالدین_ترابی
ترجمه|| #همت_شهبازی


سوروشدوم
دئدین گونش سؤنمز
ایندیکی سؤنموش نه‌دیر سؤزون؟
دئدی
دئدیم کی گونش سؤنمز
اؤلن سنین گؤزلرین‌دیر
و گؤرونور
اؤلموش گؤزلر گؤره بیلمز.
دئدیم
آمما
قاپالی گؤزلره نه دئییرسن
قاپالی گؤزلره نه‌دیر سؤزون؟ !

گلدی
یاخینا گلدی
اوزوندن اؤرتویو گؤتوردو
گؤردوم گونش سؤنمه‌ییب‌دیر
گونش
اونون قارا گؤزلرینده
اوتورموشدو
بولودلا
یاغمورون
ایشیق کؤلگه‌سینده
یاغمور
آردی کسیلمه‌دن یاغیردی.



https://telegram.me/dusharge
« #سورگون» بؤیوک بیر « #رومان»دیر

یازان: #همت_شهبازی


#قارا_چوخا” اثری عنعنه‌وی رئاليستي حئكايه‌لردن سئچيلير. بونونلا بئله قاراچوخا حئكايه‌سيني نثريميزده ايلك #مدرن حئكايه كيمي ده تانيماق اولار. چونکو كاراکتئرجه اوبراز یاراتماماق یؤنه‌لیشی و اوخوجونون رئال حئکایه قایدالارینا آلیشدیغی (عادت ائتدییي) اؤزللیک‌لره قاتیلماسی و ایکینجی شخص عوض‌لییی دیلی (زبان دوم شخص) ایله سؤیله‌نیلمه‌سی بو حئکایه‌نی رئالیزمدن قیراراق اونو مدرن و بعضن ده “ذئهنین آخیشقان” (جریان سیال ذهن) اوسلوبونا یاخینلاشدیریر. چونکو حئکایه‌نین باش‌كاراكتئری “ایلقار عمی” اؤزونون گیزلی دویغولارینا مراجعت ائدیر....
نثریمیزین قیتلیق چاغیندا مرحوم #صباحی اؤزلویونده رئال نثریمیزین تمل داشینی قویدوغو کیمی، “ #منظوری” ده تکلیینده رئال – مدرن آراسیندا کی بوتون بوشلوقلاری دولدورور...

#آذربایجان_نثرینده بوشلوقلارین درین و آجیناجاقلی اولدوغو نتیجه‌سینده بعضن بوتون بوشلوقلاری دولدورماق بیر یازارین اوزرینه و بعضن ( #صالح_عطایی‌نین منیم آدلاریم اثرینی نظره آلین) کئچمیش اوسلوبلاری سینامادان اَن یئنی اوسلوبدا یازماق بیزیم نثریمیزین پایینا دوشور. بو مسئله بلکه ده دونیا ادبیاتی‌نین اَن ماراقلی و تایسیز موضوعلاریندان بیری‌دیر. آذربایجان چاغداش نثرینده 200 ایل بوندان قاباقکی یازی اوسلوبلاري (سبک) ایله یاناشی، اَن یئنی اوسلوبلار دا ایشله‌نیلمکده‌دیر. بو باخیمدان نثریمیزین طالعی بیر یاندان آجیناجاقلی، باشقا یؤندن ایسه تک‌-توک اوغورلو یارادیجیلیقلارینا گؤره گووه‌نیلمه‌لی‌دیر.
رئال حئکایه‌لره آلیشمیش (عادت ائتمیش) اوخوجوموز، “ #قارا_چوخا” حئکایه‌سینی منیمسه‌یه بیلمه‌یه‌جک. چونکو رئال حئکایه‌لرده: اولایلار (حادثه)، ائدیم‌لر (عمل داستانی)، دانیشیقلار و صحنه‌جیک‌لر اونون گئدیشاتینی قاوراییر، حال‌بوکی “قارا چوخا”دا اصلینده اولایلار یوخ حددینده‌دیر. چونکو بوتون اولایلار، باش‌كاراكتئرین اؤزنل (سوبیئکتیو، ذئهنی) و شخصی داورانیشلاریندا گیزله‌نیر و اوخوجو یالنیز اونون داخیلینی اوداق (مرکز) توتاراق اؤز قایغی‌کئش‌لییی ایله حئکایه‌نی ایزلمه‌لی‌دیر. بورادا كاراكتئرلر و اولایلار سمبولیک اولاراق قارشی قارشییا دورور. قارشی دورماق ایسه، رئال حئکایه‌لرین اؤنملی اؤزللییندن‌دیر. چونکو اوخوجو اونلاری قارشی قارشییا قویماقلا حئکایه‌نین آنلاییشلارینی آچیقلاییر: #تحکیه‌چی (=راوی) ایله ایلقار، کیملیک (هویت) آنلاییشی ایله کیملیک‌سیز (بی‌هویتی) آنلاییشی، سورگون موضوعسونون ایکی يؤنلو آنلاییشی‌نین قارشیلاشماسی (بونلاری آچیقلایاجاغیق)، گولناز ایله سیرتیق قیز و ...
باشقا بیر یؤندن كاراكتئرلرین دانیشیغی و حئکایه‌چی‌لیک یؤندمی (شیوه روایت داستان) بو حئکایه‌نی رئال حئکایه‌لردن آییریر. بورادا كاراكتئرلرین دانیشیغی آزاجیق دا اولسا بئله، حئکایه كاراكتئری‌نین ايچسل و اؤزنل دونياسيندا دوستاق اولاراق قالیر و ائله محض بو باخیمدان بو حئکایه‌نی #مدرن بیر حئکایه کیمی قاوراماق اولور. چونكو ایلقارین ايچسَل دانیشیقلاریندان سونرا، تحکیه‌چب و یا خود اونون “کؤلگه‌سی”، كاراكتئرین اؤزنل اولان بعضی قارانلیقلارینا آیدینلیق گتیریر. ایلقار دانیشاندا او قدر اؤزونه قاپیلیر کی: سانکی تحکیه‌چی اونون کاناریندا دئییل و اونونلا دانیشماییر. چونكو ایلقار اؤزو بیلمه‌دن ایچ عالمینی عکس ائتدیرمه‌یه باشلاییر و بونا اؤزو ده اعتیراف ائدیر:
“بو باغریمدا قالاقلانان سؤزلر دای منه بیر روح اولوب، جانیمدا آهیللانیب ... باغریما جوغ آتیب جالقالانیب، سارماشیب ...” (ص 76)

“قارا چوخا” حئکایه‌سینی رئال حئکایه‌لردن آییران باشقا بیر عامیل، تحکیه‌چی ایله اونون “کؤلگه”‌سی و عمومیتله حئکایه‌چیلیک (داستانپردازی) اوسلوبونون گئدیشاتي‌دیر. دوغرودور بو كاراكتئرلری بیربیریندن آییرماق چوخ دا چتین دئییل، آنجاق بو ایکی كاراكتئرین یارانیشی و بعضن اونلارین بیربیریله عینی‌لشمه‌سی اوخوجونو آزاجیق دا اولسا دوشوندورور. اونلارین عینی‌لشمه‌سی بیر او قدر ده مرکب اولماماسینا باخمایاراق، اوخوجونو گئرچک بیر حئکایه اوخوماسیندان اوزاقلاشدیریر.
حئکایه‌ده ایکینجی شخص عوضلییی دیلیندن (“سن” دیلیندن) یارارلانماسینا گؤره، “تحکیه‌چی” جوتله‌شیر. آنجاق هر حالدا اونلار بیر نؤقطه‌ده بیرلشیرلر؛ بئله‌کی تحکیه‌چي بعضن مجهول بیر دیل ایله دانیشیر. قاراچوخانين دئييم طرزي‌نين مجهول‌لوغونو " #ميخائيل_باختين"‌ين ايره‌لي سوردويو بير قونو ايله آچيقلاماق ايسته‌ييرم. باختينه گؤره، سؤزجوك‌لرين ايكي‌باشلي ايشله‌يي [كاركرد] واردير. بو ايشلك سؤزجويون اصيل آنلامي ايله ايلگيده اولماقلا ياناشي قارشي طرفي اولان دينله‌ييجي ايله ايلگيده اولدوغونا گؤره‌ ده بير منطيقي سؤيلم [گفتمان] يارادير. باشقا سؤزله بوتون سؤزجوك‌لر "باشقالاريلا" ايليشكيده اولاراق "بيريسيني" يانسيدير.

@dusharge
آردینی اوخویون 👇👇
@dusharge || همت شهبازی
« #سورگون» بؤیوک بیر « #رومان»دیر یازان: #همت_شهبازی “ #قارا_چوخا” اثری عنعنه‌وی رئاليستي حئكايه‌لردن سئچيلير. بونونلا بئله قاراچوخا حئكايه‌سيني نثريميزده ايلك #مدرن حئكايه كيمي ده تانيماق اولار. چونکو كاراکتئرجه اوبراز یاراتماماق یؤنه‌لیشی…
#باختين بو دارتيشمالاردان، "باشقا سسلي‌ليك" قونوسونو چيخارير و بئله نظره گلير كي: نئچه سسلي‌ رومانلاردا، كاراكتئرلرين فردي دانيشيغي هر زامان ايكي‌سسلي و يا باشقا سسلي اولور. بو دانيشيق "بير دورومدا ايكي قونوشانين خدمتينده اولور، ‌و بير آندا ايكي آيري-آيري نيتي ايفاده ائدير:
الف) قونوشان كاراكتئرين بيرباشا نيتيني
ب) مؤلليفدن قوپموش نيت.
بئله بير سؤيلمده ايكي سس، ايكي آنلام و ايكي ايفاده واردير."
قاراچوخادا سوژئتين ديلي باشقاسي اولور. ديلين باشقاسي اولماقلا "مني" (من‌تحکیه‌چیني =راوي اول شخص) يانسيتماق اولور. داها دوغروسو، قاراچوخا ديلي‌نين نئچه‌سسلي‌لييي‌نين اؤنملي اؤزللييندن بيري باشقاسي‌نين ديلينه گيرمك و بونونلا دا، هم "من" و هم ده "سن" ديليني تؤرتمكدير. بونا گؤره اوخوجو حیس ائدیر کی حئکایه‌ده ایکی “تحکیه‌چي”، داها دوغروسو (گوستاو یونگون دیلی ایله دئسک) تحکیه‌چي‌نین باشقا بیر “کؤلگه‌سی”ده واردیر؛ حئکایه‌نین ده ائله ايچه‌ريك و مضمونو، بو “کؤلگه”‌نین اوزرینده قورولور و یازیچی‌نین بوتون دوشونجه، دویغو و ایستک‌لرینی اوخوجویا چاتدیریر؛ باشقا سؤزله دئسک بو “کؤلگه”، “اولانلارین” آنلاییشینی یوخ، “اولمالی اولانلارین” آنلاییشینی قاوراییر:
“ایلقار عمی هئچ دانیشمیردی” (ص 28) بو دیل اوچونجو شخص عوضلییی و یازیچی‌نین (تحکیه‌چي اولاراق) دیلی ایله‌دیر آنجاق بوندان سونرا بلاواسیطه گلن جومله‌لرده حئکایه‌نین دیلی ایکینجی شخص عوضلییی دیلی ایله سؤیله‌نیله‌رک سانکی تحکیه‌چي‌نین اؤنونده بیر نفر دایانیب و او بو سؤزلری اونا اوز توتاراق سؤیله‌ییر:
“ائله ساندون کی تارتان – پارتان دانیشیرسان، ایلقارعمی باشا دوشمور. تورپاغین اییی بورنووا دگمیشدی ...” (ص 28)
یازیچی طرفیندن بو “کؤلگه”‌نین سئچیلمه‌سی، حئکایه‌نی سیمبولیزمه دوغرو یؤنلدیر. چونكو او، بو “کؤلگه”‌نین دیلی ایله، سؤیله‌یه بیلمه‌دییی بوتون آنلاییشلاری سؤیله‌ییر. بونا گؤره ده بو “کؤلگه” (قاراچوخا، قارالتی)، ایلقار عمی‌نین وارلیغیندا یئتكین‌‌لشه‌رک اونونلا عینی‌لشیر:
“[قارا چوخا] یوخاری چیخدیقجا، ذئهنووی قاراچوخا فیکری دولدوروردو ... درین درین بورکولو، بور بوجاقلارا – ذئهنوندا – مئه یئلی قانادینی چکیردی. ذئهنون یئلده چیمیردی. یویونوردو. توزو آلینمیردی. قاراچوخا فیکری جانلانیردی.” (ص 24)

یئری گلمیشکن دئمه‌لییم کی بو حئکایه‌ده: قاراچوخا، ایلقار عمی، قوجا مئه، مئه یئلی، قوجا اسکندر نایب، ميتيكال (یازارین دیلی ایله دئسک #آیین) دوشونجه واسيطه‌سيله عینی‌لشیر. بونلار ایلقارعمی‌نین سیماسیندا اوداقلاشیرلار (متمرکز شدن). بورادا حئکایه‌نین كاراکتئرلری بیرلشیر و بو كاراکتئرلر بیر آینا کیمی بیربیرلرینی عکس ائدیرلر. ایلقارعمی یازیچی و یاخود تحکیه‌چی‌نين وارليغينا هئچ بیر احتیاج دویمادان، اوخوجو ایله ایلگیده‌دیر. او اؤز دویغو و دوشونجه‌لرینی چوخ قیسا و سیمبول‌لارلا ایفاده ائدیر. ایلقارین سؤیله‌دییی خاطیره‌لر توپلوم اؤزللیک‌لری‌نین سیمبولیک تمثیلی‌دیر. اونلار ایلقارین سوبیئکتینده بئجریلیب اؤز آخاریلا اوخوجونون دویغو و دوشونجه‌سینه یاییلیر. هر حالدا یازیچی بو ایکی تحکیه‌چیدن اوستالیقلا یارارلاندیغینا گؤره حئکایه گئدیشینده اونلارین هئچ بیریسی‌نین دَیر و ائتکیسی گیزلی قالمیر، ترسینه اونلارین هر بیریسی اؤز اؤنمینی اوخوجو ایله پایلاشاراق، حئکایه‌نین اولایلارینی ساهمانلاییر.

#موغان - ۱۳۸۵/۶/۱۰


____ 👇👇👇👇👇______

#مقاله‌نین بیر قیسمی بورادا گتیریلدی.

https://telegram.me/dusharge
برای من #علیرضا_راهب_مازندرانی یک‌چیزش بیشتر اهمیت داشت. اینکه #زبان_مادری‌اش فارسی بود اما در زمان اقامتش در #تبریز در انجمن‌های شعر شرکت می‌کرد و در این انجمن‌ها بود که غیر از زبان گفتاری، #زبان_ادبی_ترکی را از خیلی از ماها بهتر بلد بود طوریکه #شعرهای_ترکی را نقد میکرد.

یک بار در درس #سبک‌شناسی یک #کنفرانس_دانشجویی داشتم، نمی‌دانم موضوع را از کجا و از چه کسی شنیده بود، سر وقت کلاس به عنوان مهمان آزاد شرکت کرده بود. در کنفرانس مذکور از شیوه #آمارگیری در ادبیات (مثل کارهای دکتر #سیروس_شمیسا) ایراد گرفتم. سر کلاس به استادمان که معرفی کردم استاد اجازه حرف زدن را داد و از ایراد من دفاع کرد.

ما بیشتر #راهب_مازندرانی می‌شناختیمش.

مرگ شاعر هم نوستالژیک است.


#همت_شهبازي


https://telegram.me/dusharge
#ع_اورمولو ایله مشهور اولان #علی_احمدی_آده حیاتینی کؤلگه‌ده، هایسیز کوی‌سیز یاشادیغی کیمی، ائله هایسیز کوی‌سیز ده دونیاسینی دییشدی. تصوور ائدین من دؤرد آی اؤلوموندن سونرا بو گون (۱۳۹۹/۴/۶) خبردار اولموشام. بو بویدا مجازی فضادا هر گون هر نه پایلاشیریق. آنجاق عؤمور بو ادبیاتیمیزا صمیمتله خدمت ائدن بیر شاعیریمیزین اؤلوم خبرینی ده یایماقدان چکینمیشیک.

انستا صفحه‌مده بئله بیر خبری یایدیقدا حؤرمتلی #ائلدار_موغانلی جنابلاری عزیز شاعیریمیز .اورمولونون #ایشیق درگیسینه سلیقه‌لی و گؤزل خط‌له، ساغلام دیللی بیر دیل‌له ۱۳۹۸/۶/۹ تاریخلی مکتوبونو منه یوللایاراق آلچاق کؤنول‌لوکله اوندان فایدالانماغیما اجازه وئرمیشلر. ظنیمجه بو مکتوب #ادبی_تاریخیمیزده قالاسی مکتوبلاردان‌دیر. چوخ صمیمی بیر دیل‌له اونون ادبیاتیمیزا اولان یوکسک سوییه‌ده قایغی‌کئش‌لیینی گؤستریر.

سئویملی #ائلدار_موغانلی معلمدن بو اجازه‌نی وئردیکلری اوچون تشکر ائدیرم.

بیر کیچیک یازی اونون شعری حاقدا پایلاشیرام. لوطفن اوخویون.


#دیققت
#مکتوب #آیری_آیری ایکی پوستدا پایلاشیلیر

https://ishiq.net/x%C9%99b%C9%99r/24627


@dusharge
👇👇👇
#ع_اورمولو ایله مشهور اولان #علی_احمدی_آده حیاتینی کؤلگه‌ده، هایسیز کوی‌سیز یاشادیغی کیمی، ائله هایسیز کوی‌سیز ده دونیاسینی دییشدی. تصوور ائدین من دؤرد آی اؤلوموندن سونرا بو گون (۱۳۹۹/۴/۶) خبردار اولموشام. بو بویدا مجازی فضادا هر گون هر نه پایلاشیریق. آنجاق عؤمور بو ادبیاتیمیزا صمیمتله خدمت ائدن بیر شاعیریمیزین اؤلوم خبرینی ده یایماقدان چکینمیشیک.

انستا صفحه‌مده بئله بیر خبری یایدیقدا حؤرمتلی #ائلدار_موغانلی جنابلاری عزیز شاعیریمیز .اورمولونون #ایشیق درگیسینه سلیقه‌لی و گؤزل خط‌له، ساغلام دیللی بیر دیل‌له ۱۳۹۸/۶/۹ تاریخلی مکتوبونو منه یوللایاراق آلچاق کؤنول‌لوکله اوندان فایدالانماغیما اجازه وئرمیشلر. ظنیمجه بو مکتوب #ادبی_تاریخیمیزده قالاسی مکتوبلاردان‌دیر. چوخ صمیمی بیر دیل‌له اونون ادبیاتیمیزا اولان یوکسک سوییه‌ده قایغی‌کئش‌لیینی گؤستریر.

سئویملی #ائلدار_موغانلی معلمدن بو اجازه‌نی وئردیکلری اوچون تشکر ائدیرم.

بیر کیچیک یازی اونون شعری حاقدا پایلاشیرام. لوطفن اوخویون.

#دیققت
#مکتوب #آیری_آیری ایکی پوستدا پایلاشیلیر

https://ishiq.net/x%C9%99b%C9%99r/24627


@dusharge
👇👇👇
@dusharge || همت شهبازی
#ع_اورمولو ایله مشهور اولان #علی_احمدی_آده حیاتینی کؤلگه‌ده، هایسیز کوی‌سیز یاشادیغی کیمی، ائله هایسیز کوی‌سیز ده دونیاسینی دییشدی. تصوور ائدین من دؤرد آی اؤلوموندن سونرا بو گون (۱۳۹۹/۴/۶) خبردار اولموشام. بو بویدا مجازی فضادا هر گون هر نه پایلاشیریق. آنجاق…
#پوئتیکادا_عنعنه‌نین_رولو
(#ع_اورمولو شعری)
یازان: #همت_شهبازي


هر زامان کؤلگه‌ده قالان و ادبی محیطده هئچ زامان گؤرونمه‌ین شاعیر «#علی_احمدی_آده»‌ « #گؤزو_یاشلی_کوچه‌لر» (1369)، #نارگیله (1378) و #و_زامان_بیر_بهانه‌دیر» (1387) کیتابلاری‌نین مولفی‌دیر. شاعیری بیز داها چوخ «ع. اورمولو» آدی ایله تانییریق. او، ایلک دفعه اولاراق «گؤزو یاشلی کوچه‌لری» ایله ادبی دونیامیزا، اؤزللیکله شعریمیزه داخیل اولدوقدا دا ائله اؤزونه مخصوصلوغو ایله گلیر....
#گؤزو_یاشلی_کوچه‌لرده، بیز بیر نوع‌ آرخایینلیق آختارماق گؤروروک اوخوجو اوچون.بو آرخایینلیق شعرده اؤزونو گؤستریر. یعنی اوخوجو، بو شعرلری اوخودوقدا دینجلیک تاپیر. گون بویو ایشله‌ییب یورغون ائوه گلن بیر ایشچی دینج‌لییی کیمی:

فانیسلارلا گولونج کؤلگه‌لر اویونوندا
پیچیلتیلار توشلاییرسا یولچو توپوغونو
اینجینمه‌لر/ اینجی‌یه دؤنور/ اوزاق ایشارانتی گؤروشوندن.
«چئینه قوی آغزینا» ساققیزین باغیشلامیش دونَنه‌
مندیلینده/ بیر اووج بوغدا ایله آینا گؤز بولاق
یورغونلوق پوچور-پوچور/ خاللاییر ائنیش‌-‌یوخوشو.
آرخاسی/ یارین‌لار آرخایین‌لیغی‌دیر
کی شعرین/ گونش کلاغایی‌سین
و / فانیسلی‌لار قولاغیندا/ بولاق شیریلتیسی (ع. اورمولو، 1369: 10-9).

#مدرن‌_شعر هم «عنعنه»‌نی، هم ده «عنعنه‌وی شعر»ین قایدالارینی قیراغا قویماقدا دَریدن قابیقدان‌ چیخدیغی‌ آندا،بیر سیرا یئنیچی‌لییه مئیلی اولان شاعیرلر، اونلارین ائتدیینی بوراخمادان یئنی‌لشمه‌یه استقامت‌لنیرلر. بونلارین یارادیجیلیقلاریندا عنعنه‌وی شعرین هم #فورم، هم ده #قالیب باخیمیندان حضورونو گؤروروک. داها دوغروسو بونلار، بو عنعنه‌لر بنزرسیز‌لیک‌لرینی گؤستره‌رک، اونون بعضی ائلئمانلاریندان دا ال چکمیرلر.بو ائلئمانلاردان اونا گؤره استفاده ائدیرلر کی بونلارین‌ شعرینده اؤز تاثیرینی‌گؤستریر. «ع. اورمولو» بو تیپ‌ شاعیرلره داخیل‌دیر. اونون سربست هئجا شعرینده، عنعنه‌وی شعرین ائلئمانلاریندان اولان «قافیه»، «وزن= هئجا وزنی» خصوصی حضورو واردیر. شاعیر بو ائلئمانلاردان شعری‌نین گلیشمه‌سی نامینه چوخ اوستاجاسینا فایدالانیر. مدرن شعریمیزین چیچکلنمه زامانیندا، شعریمیزین اوز توتدوغو ساحه‌لر، دونیا پوئزیاسی‌نین مراجعت ائتدییی ائلئمانلارا خطابا استقامت‌لندییی حاللاردا ع. اورمولو اؤز کؤکونده اولان عنعنه‌وی دئتال‌لارا مراجعت ائدیر:

آینالاردان آینالارا قول آچیلیر/ ایکی هاچا یول آچیلیر
آینالارین اوزونده گؤز/ آینالارین دیلینده کؤز
آینالاردا قیریق ‌قیریق گیلئی سسی/ گاه نئی سسی
آینالاردا ممدخانین میناره‌سی آیاق توتور
ناققا بالیق آدام اودور (اورادا، 36).

بو باخیمدان اونون اثرینده بیر سیرا #سربست_هئجا شعرلری، عنعنه‌وی شعریمیزه دایاناراق یازیلدی. اونون شعرینده، عنعنه‌وی شعرین اوچ ائلئمانی‌نین اؤنملی حضورو وار: قافیه، وزن و قالیب.

قاپی‌لار/ قاپی‌لار/ باغلی قاپی‌لار
قیریق پنجره‌لر/ داغلی قاپی‌لار
نه گول وئرن قالیب نه گولوش وئرن
نه بیر دانیشان وار نه گلیب‌-‌گئدن
دولانیر کوچه‌ده هیچقیریق سسی
کرپیچ سیزیلتیسی/ کرپیچ ناله‌سی (اورادا، 65)

ماراقلی‌دیر #سربست‌_شعرین‌ ایچینده، قافیه ایله وزنین‌حضورونو گؤرموشدوک. آنجاق «اورمولو»نون سربست‌ شعرینده، شعر قالیبی‌نین ده حضورونو‌ گؤروروک.اونون بیر چوخ سربست شعرلرینی، #مثنوی آدلاندیرماق هوسی بئینیمدن اؤتور. چونکی بو شعرین ایچینده چوخ زامان عنعنه‌‌وی ریتم اؤن سیرایا کئچیر. بونون حیاتا کئچمه‌سینده وزن ایله قافیه‌نین اؤنملی رولو واردیر. بونونلا برابر، هئجا اؤلچوسونده یازیلان مثنوی قورولوشو، همی ده اونون #قافیه‌لنمه سیستئمینی عنعنه‌وی شعره باغلاسا دا، شعرین ایچینده ایفاده و بدیعی تصویر اوسلوبلاری یئنی چالارلارلا اؤزونو گؤستریر. بو چالارلار اسکی ایله یئنی قوهوملوغونو صمیمی‌لشدیره‌رک همی ده فرقلی خاصیت‌لرینی ده گؤسترمه‌یه جهد ائدیر.. شعرده «وزن» عنصرونون عنعنه‌وی اولماسینا باخمایاراق، قافیه‌لشمه سیتئمینده مختلیف موتیو‌لری سینادیغینی دا گؤروروک.
ع. اورمولو #عنعنه‌وی_شعرده اؤزونون داخیلی «من»ینی پوئتیک فورمایا چئویریب عکس ائتدیردییی اوچون، هله ده کؤهنه قالیب‌لری‌ سیندیرا بیلمیر. آنجاق ‌سیندیرا بیلمه‌دییی مرحله‌ده ده ائله کامیل و یئتکین بیر یئنیچی‌لییی منیمسه‌یه بیلیر..
ع. اورمولو شعرین #مدرن‌لیینه قاتلاشدیقدا باجاریقلی نمونه‌لر ده یازیر:

قوزئیده یولا چیخان
گونئیده آسیلدی دؤرد قناره‌دن
کولک دؤرد دروازادان آت سوردو
گؤیردی دؤرد دسته گول
قیرمیزی‌لار اوددا بیتدیلر
قارالار سودا ایتدیلر
آغ‌لار تورپاغی منیمسه‌دیلر
یاشیل‌لار یئل قوجاغین
و او گون
انسانلیق اؤلن چاغدا
عشق آسیلدی بئشینجی دروازادا (اورادا، 86).


#یازی چاپا حاضیر اولان #آذربایجان_شعرینده_مدرنیزم کیتابیمدان آلینیبدیر


https://telegram.me/dusharge
@dusharge || همت شهبازی
4_5857223910042371925.pdf
menim payım .pdf
2 MB
مهندس #فرهاد_شهبازی دن ایکینجی الکترون کیتاب

کیتابین آدی: #منیم_پاییم
(سهم من) / #رمان

یازار: #پرینوش_صنیعی
ترجومه‌چی : #معصومه_شوکورزاده

کؤچورن: #فرهاد_شهبازی


بو #کیتاب ۲۰۱۰ دا ایتالیانین #بوکاچیو اؤدولونو قازانمیشدیر.

https://telegram.me/dusharge
#مصاحیبه (۱)
دانیشیغی آپاران:#افشین_شهبازی

👈 بو #دانیشیق اوزون اولدوغو اوچون، یوروجو اولماسین دئیه بؤلوم- بؤلوم پایلاشیلیر. دانیشیق ایلک دفعه #آناوطن قزئتینده، سونرا #مدرنیزمین_چاغداشلیغی کیابیندا، لاتینجه واریانتی ایسه باکیدا #کاسپی قزئتینده چاپ اولدو. امه‌یی کئچن هر کیمسه‌یه خصوصیله عزیز افشینه منتدارام.

ایلک اؤنجه #افشین_شهبازی‌ دن:

دونیا ادبیاتیندا مدرنلشمه گئدیشی چوخدان باشلایاراق، اوزون سوره ایریلی-خیردالی آخیملار یارادیقدان سونرا بعضی‌لری بو دؤنمین سونا وارماسینی، بعضی‌لری او جومله‌دن #یورگئن_هابئرماس هله اونون تاماملانماماسینی وورغولاییرلار. بو آرادا آذربایجان ادبیاتیندا اولان یارادیجیلیق، مدرنیزم قوراللاری ایله اویغون گلیب-گلمه‌مه‌سی دارتیشمالار دوغوران آنلار کیمی هله ده چؤزولمه‌سی گره‌کن مقاملاردان حساب اولونور. عینی حالدا ادبیاتیمیزین ژانرلاری او جومله‌دن شعر، نثر، تنقید و... موباحثه‌لی مقاملارا چئوریلمیشدیر. بو آرادا بیر سیرا یازارلاریمیز چاتیشمایان بعضی اؤنملی بوشلوقلاری سئزه‌رک بو حاقدا بوشلوقلاری دولدورماغا چالیشمیشلار. #همت_شهبازی ادبیاتیمیزدا بیر تنقیدچی کیمی تانینیر. اؤزو ده یورولمادان یالنیز و یالنیز یارادیجیلیقلا مشغول اولان بیر یازاریمیزدیر. بونو اونون چاپ ائتدییی کیتابلار دا گؤستریر. آشاغیدا اونونلا آپاردیغیمیز دانیشیغی اوخوجولارلا بؤلوشوروک:

#دانیشیق:


#مدرن_ادبیات نئجه یاراندی؟ سیزجه بونون یارانماسیندا تاثیر قویان پارامئترلر نه‌لر اولموش؟ باشقا دئییمده #مدرن_ادبیات دئدیییمیز هانسی اؤزللیک‌لری داشیییر؟

↙️-هر شئی قاییدیر آوروپادا #رونئسانس و سونرادا #آیدینلانما (روشنگری) دؤنَمینه. عمومییت‌له مدرن سؤزو، یئنی و چاغداش آنلامیندا اولدوغونا گؤره، بیر دورومون دَییشیلمه‌سی و یا محو اولماسی و یئنی بیر دورومون یارانماسییلا ایلگیلی‌دیر. یعنی مدرن دئدیکده، اونون قارشی طرفی "سنت و یا گله‌نک"دیر. بعضی آشیری مدرنیست‌لره گؤره، "گله‌نک" بیر ییغینتی‌دیر. اونو قیراغا قویماق لازیم گلیر. بورادا بو سوال یارانیرکی: اگر "گله‌نه"یی دَب‌دن دوشموش ساییریقسا اوندا بوتون یارانان یئنی‌لیک‌لر، بیر زامان سوردوکدن سونرا داها دوغروسو دَبلشدیکدن سونرا "گله‌نه"یه چئوریلیر. یعنی هر بیر یئنی لیک اؤزلویونده "گله‌نکسل" اولور. کئچمیشه چئوریلیر.
بیر چوخلارینا گؤره " #مدرنیزم" ادبییاتلا باشلاییر. بو فیکیر، چوخدا یانلیش دئییل. توپلوملا ادبییات هر زامان قارشیلیقلی ایلگیده اولوبلار. بونلاردان هانسی تئز، هانسی گئج ویاخود هانسی باشقاسینا تأثیر بوراخمیش، قطعی سؤز دئمک اولماز. آنجاق دئمک اولارکی #مدرنیته دئدیکده، هر شئی‌دن قاباق فیکیر و اونون آردیندا یازیدا دَییشیکلیک یاراندی. دوشونجه‌ده دییشیکلیک یاراندیقدان سونرا، قاداغالار قیراغا قویولور و توپلوم گلیشمه‌یه طرف یؤنه‌لیر.

- بونون عیانی اؤرنک‌لرینی آذربایجان توپلوم و یا ادبییاتیندا گؤسترمک اولارمی؟

↙️-بیزده‌ ده بئله اولموش. مثلن ایجتیماعی گلیشمه: تئکنولوژی، #صنایع‌لشمه یارانمادان قاباق، اونون دوشونجه‌سی میرزه فتحعلی #آخوندزاده ده یاراندی. آخوندزاده بیزیم " #آیدینلانما" دؤنَمیمیزین باشلانغیجی‌دیر. او یئنی‌لشمک اوچون یاخاسینی جیریردی. آخوندزاده‌نین دوشونجه‌سینده ادبی و ایجتیماعی گلیشمه‌نین یولو ایکی جیغیردان کئچیر: #بیلیم و #تنقید.
#آخوندزاده تک باشینا باتی آخیملارینین بیر نئچه‌سینی اؤزونده توپلاییر. بوتون بوشلوقلاری تانیییر. او، بو گونکو معنادا بوتون ایلکین‌لرین یارادیجیسی‌دیر: ایلک #ادبی_تنقید، ایلک یئنی اوسلوبدا #نثر یازان، ایلک #پوبلیسیت، ایلک #ضییالی، ایلک آدام‌دیرکی کلاسیک ادبیات‌دان اؤزونو قیریر. گؤردویو ایش‌لرده، ایره‌لی سوردویو دوشونجه‌لرده یالنیز و یالنیز عاغیل حاکیم‌دیر. یعنی مدرنیته‌نین ان اؤنملی فاکتورو. #اوسچولوغون (خردگرایی) تمل داشینی قویور. #آذربایجان انتئلئکتوال تاریخینده اونون کیمی ییغجام فیکیرلی ایکینجی بیر شخص تاپماق اولماز. گؤستردییی یولون آرخاسینجا، پیراتیک ایشلر ده گؤرور.

#آردی_وار

https://telegram.me/dusharge
@dusharge || همت شهبازی
#مصاحیبه (۱) دانیشیغی آپاران:#افشین_شهبازی 👈 بو #دانیشیق اوزون اولدوغو اوچون، یوروجو اولماسین دئیه بؤلوم- بؤلوم پایلاشیلیر. دانیشیق ایلک دفعه #آناوطن قزئتینده، سونرا #مدرنیزمین_چاغداشلیغی کیابیندا، لاتینجه واریانتی ایسه باکیدا #کاسپی قزئتینده چاپ اولدو. امه‌یی…
#مصاحیبه(۲)

دانیشیغی آپاران: #افشین_شهبازی

بس اوندا مدرن ادبیاتین اؤزللیکلری؟

↙️-بعضی‌لری مدرن صنعتی مارکسین #کمونیست_مانیفئستی اثری ‌ایله باشلاندیغینی دئییرلر.بعضی‌لری ده شارل بودلئر و سیمبولیزم‌له. هرحالدا مدرن ادبیات دئدیییمیزده بیرچوخ اؤزللیک‌لری ‌ایله کلاسیک ادبیاتدان فرقله‌نیر.بو هم فورم باخیمیندان اولور همی‌ده مضمون باخیمیندان. "پیتئر چایلدز"، "مدرنیزم" اثرینده بونو چوخ گؤزل آراشدیریر اونون فیکرینجه:مدرن صنعت (و ائله‌جه ادبیات) فورم باخیمیندان مرکب‌دیر، ییغجام و سیخ‌دیر، دینه شوبهه ‌ایله یاناشیر،درین ایچه قاپانیش، فورم و تئکنیک یوخلاییجیسی، ذهنی اَیلنجه و اویونبازلیق، دیل یئنیلیک‌لری، ساتیرا و کینایه‌ ایله یوغرولموش لووغا و کوتله‌نی اؤزوندن اوزاقلاشدیران بیر اومیدسیزلیک، فلسفی نظریه، اینانجین الدن گئتمه‌سی، کولتورل بوشلوقلار و... بونلارین هامیسی مدرن یازارین مشغول اولدوغو موضوعلاردیر. مدرنیزم بوتون شئی‌لره اؤزونون ایشلک دایره‌سینده یاناشیر،بونا گؤره ائو، اوندا یاشاماق اوچون بیر ماشین‌دیر و شعر ده کلمه‌لرده دوزلدیلمیش بیر ماشین. مدرنیزمده‌ استعاره و سیمبولا اؤنم وئریلیر. ال-آیاغا دولاشان فورم، وزن و قافیه‌دن یاخا قورتاریر. هارمونی و ریتمه دایانیر.آچیق و سربست شعر یازیر. موتیو باخیمیندان ایسه:اؤلوم، ائروتیزم و درین مذهبی و میستیک دویغولاری عکس ائتدیرمه‌یی اؤزلرینه مقصد گؤتورورلر. دئمک اولارکی مدرنیزم ان قاتماقاریشیقلی،ان تضادلی بیر آخیم‌دیر. عینی حالدا اوغراشدیغی و تمثیل ائتدییی جریانی دا یئترینجه منیمسه‌ییر. تضادلی دئینده آچیق‌ـآیدین گؤرونور کی بو فیل بویدا آخیمین ایچینده نئچه-نئچه کیچیک آخیملار دا گلیب تاثیری قویوب گئتمیش.

اجتماعی مناسبت‌لری نظرده آلاراق سیزجه ادبیاتیمیز مدرنلشمیشدیرمی؟ آذربایجان ادبیاتیندا مدرنلشمک پروسه‌سی نئجه قاباغا گئدیر؟ بو پروسه‌نین سوییه‌سی سیزی قانع ائدیرمی؟

↙️-دئمک اولارکی آذربایجاندا یئنی‌لشمه‌یه ماراق بیر چوخ میللت‌لردن داها قاباق یاراندی. بونون دا سببی بیر طرفی تورکیه، بیر طرفی‌ ده روسیه اولور. تورکیه، غربی آوروپانین دروازاسی و روسیه شرقی آوروپانین. یعنی تخمینن یوز ایل آوروپادا "آیدینلانما" دؤنَمی یاراندیقدان سونرا آذربایجاندا آخوندزاده‌ ایله اویانیش و آیدینلانما دؤنَمی باشلاییر. بیزده آیدینلانما سوره‌جی باشلادیقدا، آوروپادا بودلئر ایله مدرن ادبیات باشلامیشدی.بیزیم ایلک یئنی‌لشمه مرحله‌میز یعنی آیدینلانما مرحله‌سی عینی ‌ایله آوروپا آیدینلانماسی کیمی ‌ایدی. آنجاق مدرن‌لشمه مرحله‌سینده بیز آرتیق ادبیات استئهلاکچیسی اولدوق. بیز ادبیاتین یالنیز شعر قولوندا علیرضا نابدل "اوختای"لا مدرن‌‌لشیریک. سونرا اوچوروم یارانیر. مدرن‌لشمه سوره‌جی‌ ایسه سیستئماتیک بیچیمده 70-جی اون ایللیکدن بویانا باشلاییر.بو زاماندان شعریمیزده گؤزل ایشلر گؤروندو. حمید شهانقی‌نین "زنجیرده سئودا"، صالح عطایی‌نین "بلکه داها دئینمه‌دیم"، هادی قاراچای و اسماعیل اولکرین شعرلری، ناصر مرقاتی‌نین "تالانمیش گونش" اثرلری بو دؤوره عاییددیر.من ایندی‌ ده هله تالانمیش گونش کیمی بیر اثرین یارانماسینین تامارزیسیندایام. مدرن شعریمیزین ایچه‌ریسینده:ان انتئلئکتووال،ان جئنتئلمن شعر ناصر مرقاتی‌نین بو اثری‌دیر. همیشه بو کیتابی اوخویاندا چنگیز آیتماتووون بیر سؤزو یادیما دوشور.او دئییر: هرزامان طلباتلاری یوکسک و یوخاری سوییه‌ده اولان بیر چوخ جئنتئلمن مدنی اوخوجونو گؤز اؤنونده ساخلاییرام.منجه تالانمیش گونش اؤزو جئنتئلمن بیر شعر توپلوسو اولدوغو قدر، اوخوجولاری دا جئنتئلمن اولمالی‌دیر.بیز 70-جی ایللرده یارانان مدرن اثرلرده، آوروپا مدرنیزمینده یارانان اؤزللیک‌لرین بیر چوخونو گؤروروک، مدرن شعرین فاکتورلاری چوخ چوخدور بو اثرلرده.داها نه ایسته‌ییریک. اونوتمایاق کی بیزیم کوتله‌وی اوخوجولوغوموز یوخدو.بیزیم میللتیمیزین بیر چوخو بو ادبیاتلا مشغول اولمور.بیر چوخو اولورسا حیدر بابایاسلام کیمی کوتله دیلینده یازیلان شعرلری سئویر.طبیعی کی بوکیمی سلیقه‌لرده اولان اوخوجولار دا، تالانمیش گونش کیمی اثرلرله ماراقلانمایاجاقدیر.چوخ آز سایدا مدرن شعریمیزله اوغراشان اوخوجولاریمیز واردیر. آما بو بیزیم اوچون یاراتماماغا بهانه اولا بیلمز.بیز چوخ نفوس‌لو میللت اولاراق بو 10 ایلده بارماق سایی قدر مدرن یازانیمیزین اولماماسی دا بیزه افسوسلار دوغورور.آنجاق او آز یازیلان شعرلریمیز ده ائله مدرن شعرین ائسکئلئتینی قورور.ائله همین کی مدرن شعریمیز، شعریمیزی اوخشار مضمونلولوقدان چیخاریر بؤیوک ایش گؤرور.مدرن شعریمیزده چئشیدلی مضمونلار واردیر.اگر شعریمیز مضمونو مَلَک‌لر، پر‌ی‌لر الیندن آلیر یئرده مسکونلاشدیریبسا دئمک بؤیوک ایش گؤروبدور.بونو هئچ زامان دانماق اولماز. طبیعی کی بو بلکه قانع ائدیجی اولمادی. آنجاق شعریمیز، دوردوغو یئرده ده دورماییبدیر.

https://telegram.me/dusharge
@dusharge || همت شهبازی
#مصاحیبه(۲) دانیشیغی آپاران: #افشین_شهبازی بس اوندا مدرن ادبیاتین اؤزللیکلری؟ ↙️-بعضی‌لری مدرن صنعتی مارکسین #کمونیست_مانیفئستی اثری ‌ایله باشلاندیغینی دئییرلر.بعضی‌لری ده شارل بودلئر و سیمبولیزم‌له. هرحالدا مدرن ادبیات دئدیییمیزده بیرچوخ اؤزللیک‌لری ‌ایله…
#مصاحیبه (۳)
دانیشیغی آپاران: #افشین_شهبازی

👈 بو #دانیشیق اوزون اولدوغو اوچون، یوروجو اولماسین دئیه بؤلوم- بؤلوم پایلاشیلیر. دانیشیق ایلک دفعه #آناوطن قزئتینده، سونرا #مدرنیزمین_چاغداشلیغی کیابیندا، لاتینجه واریانتی ایسه باکیدا #کاسپی قزئتینده چاپ اولدو. امه‌یی کئچن هر کیمسه‌یه خصوصیله عزیز افشینه منتدارام ( #همت_شهبازی)


###

سیزجه نئجه #مدرن_دونیا_ادبیاتی سوییه‌سینه چاتماق اولار؟

↙️ #مدرن_ادبیاتین ائسکئلئتی دیل یئنیلیک‌لری اوزره قورولور. دیل آنلاییشلارینین گئنیشلنمه‌سی نتیجه‌سینده صنعتکارین دا گؤروشلری گئنیشله‌‌نیر. هارداسا بیر یئرده دئمیشم دیل شعرده بیر ایلگی واسیطه‌سی دئییل. بلکه دیل، انسانین ایچیندن قوپان دویغولارین دانیشیغی‌دیر. دویغولار دانیشاندا ایسه، #دیل بیر #سوپئر_ایلگی رولونو اویناییر. یعنی بوردا دیل، نه‌یی دئمکله اهمیت قازانمیر. نئجه دئمکله اؤنملی اولور. بونلاری نظرده آلدیقدا #مدرن_شعرده، ان آکتیو فاکتورلاردان بیری دیل فاکتورودور. ایندی انگیلیس ادبیاتیندا، شئکسپیرین دیلینی بو گونکو انگیلیس دیلینه ترجومه ائدیرلر. عینی ایله تورکیه ادبیاتیندا #توفیق_فیکرت‌ین شعرلرینی بو گونکو تورکجه‌یه چئویردیکلری کیمی. یعنی مدرن شعر دیلی ایله #کلاسیک_شعر دیلی‌نین آرا وئریب آنلاشیلماز اولدوغو بیر یئنی واسیطه‌چی یعنی ترجومه‌چینی طلب ائدیر. بیزیم مدرن شعریمیزده ان چاتیشمایان جهت‌لردن بیری دیل احتیاط‌لارینا (ذخیره‌لرینی) راحاتجا ال چاتیلماماسی‌دیر. یعنی دیلیمیزده سؤزلر، کلمه‌لر، قاورام‌لار وار. آنجاق اونو ایشلتمیریک. چونکو اونلارین یئرینه، دانیشیق دیلیمیزده باشقا دیل‌لرین کلمه‌لریندن استفاده ائدیریک. بو دا شعر دیلیمیزین پتانسیلینه تأثیر قویور. دانیشیق دیلینی بو گون بیزه یابانجی اولان مئدیا و یا درسلیک‌لر واسیطه‌سییله آلیریق. اونون قورولوشونو بئینیمیزه حک ائدیریک. آنا دیلیمیزده‌کی کلمه‌لر ایسه بیزیمله یادلاشیر. استفاده اولونمایان آنبارلارا یوللاییریق. بو، شعریمیزده ده تأثیر قویور. شعریمیز دیل احتیاط‌لارینا مراجعت ائله‌میر. بو کلمه‌لر، دیلچیلیک باخیمیندان دئسک بیر نوع #گؤسترگه (نشانه)‌دیر. #گؤسترگه‌چیلیکده (نشانه شناسی) ایسه، هر بیر #گؤسترگه نئچه حالت‌ده استفاده اولونا بیلر. اونلاردان بیری بدیعی دیل‌دیر. بدیعی دیلده بیر گؤسترگه‌نین استفاده فاکتورلاری نئچه جهت‌لی‌دیر. یعنی مثلن بیر کلمه‌نی بیر مصراع‌دا: کینایه ایله، باشقاسیندا استعاره ایله، بیر باشقاسیندا مجاز ایله و... استفاده ائتمک اولار. بونلاری نظرده آلدیقدا، دیل احتیاط‌لاریندان یارارلانماق مسأله‌سی اؤز اهمیتینی قازانیر. اوندا شاعیر و یازارین‌ دا اؤز مقصدینی چاتدیرماغا پروبلئمی اولمور. چوخ زامان، شاعیرلریمیز بیر یاخشی مضمونو دئمک اوچون، دیل واسیطه‌سی، ابزاری اولمادان اوندان واز کئچیرلر. یعنی باخیر گؤرور دئدییی و ایجرا ائتدییی فورم، مضمون یوکسکلییندن چوخ آشاغیدیر. بو پروبلئمی اورتادان قالدیرماق اوچون "سؤزلوک" کیتابلارینی قارشیسینا قویوب ازبرله‌مک لازیم دئییل. ساده‌جه آرتیق اوخوماق لازیم‌دیر. اوخوماقلا یاناشی آرتیق سیناماق لازیم‌دیر. بیزیم دیلده پتانسیل وار. ساده‌جه اونون پاخیرلارینی جیلالامالییق. اؤز تجروبمدن دئییم. #فلسفی و #تئوریک ایش‌لرله مشغول اولدوم. چتین‌لیک‌لر گؤردوم. آنجاق دیلیمیزده یارارسیزلیق، چاتیشمازلیق‌لار گؤرمه‌دیم. هله من‌ ده، ائله یوخاریدا دئدییم آداملارا داخیل اولان کیمسه‌لردن حئساب اولورام. یعنی من ‌ده دیل احتیاط‌لاریمیزین یوزده اوتوز فاییزیندان استفاده ائتمه‌یی باجارمیرام.


#آردی_وار

https://telegram.me/dusharge
@dusharge || همت شهبازی
#مصاحیبه (۳) دانیشیغی آپاران: #افشین_شهبازی 👈 بو #دانیشیق اوزون اولدوغو اوچون، یوروجو اولماسین دئیه بؤلوم- بؤلوم پایلاشیلیر. دانیشیق ایلک دفعه #آناوطن قزئتینده، سونرا #مدرنیزمین_چاغداشلیغی کیابیندا، لاتینجه واریانتی ایسه باکیدا #کاسپی قزئتینده چاپ اولدو.…
#مصاحیبه (۴)
دانیشیغی آپاران: #افشین_شهبازی

ادبی تنقیدین ایندیکی دورومونو نئجه دیرلندیریرسینیز؟

ادبیاتیمیزین ان آغریدیجی یئرینه توخوندونوز.بونا باخمایاراق کی بیزیم یئنی تنقیدیمیزین ان آزیندان ایکی یوز ایل کئچمیشی وار.آنجاق بو ساحه‌ده ان تنبل اولانی دا بیزیک.ایکی یوز ایل دئدیکده ائله ‌بئله‌سینه دئمیرم. آخوندزاده‌نین "نظم و نثر حاققیندا" یازدیغی تورکجه مقاله‌سی، و فارسجا یازدیغی #کریتیکا آدلی مقاله‌سی یئنی تنقیدچی‌لییمیزده بؤیوک اؤرنک‌دیر.آنجاق زامان کئچدیکده بوساحه‌ده گؤردویوموز ایشلر هئچ حددینده‌دیر.بو سؤزله آراسیرا یازانلاریمیزین-و ائله من اؤزوم ده اونلارین ایچینده- اَمه‌یینی ایتیرمک ایسته‌میرم.آنجاق سون یوز ایلی نظره آلساق بارماق سایی قدر تنقیدی اثریمیز چیخماییب‌دیر. طبیعی‌کی بوگون دوروموموز هئچ‌ده قناعت‌بخش دئییل.دوزونو ایسته‌سه‌نیز،بو ایشی هامی تنقید‌چیدن گؤزله‌یر.آنجاق اوزاق یئره گئتمه‌دن ائله تورکیه ادبیاتینا باخساق گؤره‌ریک کی اورادا تنقید ایشی تکجه تنقید‌چی آدییلا تانینانلارین اوزه‌رینه قویولماییب‌دیر.تورکیه‌نین آدلیم یازار و شاعیرلری، هَمی ده ان بؤیوک تنقید‌چی‌دیر‌لر.#احمد_هاشیم،#ملیح_جئودت، #اورهان_ولی‌دن توتموش #جمال_ثریا،#آتیلا_ایلهان،#ایلهان_برک، #حیلمی_یاووز،#انیس_باتور، #اورهان_پاموک‌ا قدر.یعنی بونلار یارادیجیلیقلا یاناشی تئوری ‌ایله‌ ده تانیش‌دیرلار.اونو یارادیجیلیقلاریندا اجرا ائتمک‌لرییله یاناشی اؤزلری‌ ده تئوری ایرائه ائدیرلر. یازیقلار اولسون‌کی بیزده یازان شاعیر‌لر بئله دئییل.اونلار هرشئیی تنقید‌چی‌دن اومورلار.بس اؤزلری نئجه؟ چیخان کیتابلار حاقدا فیکیر سؤزلری سؤیله‌یه بیلمزلرمی؟ طبیعی‌کی اولار.من بیرکیمسه‌نی قیناماق ایسته‌میرم.آنجاق منیم بوردا وورغولادیغیم کیمی هر بیرکیمسه‌نی دیندیریریکسه تنقیدین یوخلوغوندان دانیشیر. حاقلی‌دیر.آنجاق هاچاناجاق بئله اولمالی‌دیر؟ سؤزومون کسه‌سی بودورکی بونلار هامیسی اوخومامازلیغا قاییدیر.هئچ کیمسه اینجیمه‌سین مندن، بوگون بیز هامیمیز، باشدا همت شهبازی اولماقلا یاناشی اوخوموروق.بیر کیتابی اوخودوقدا،بیر پاراقیرافلیق اونون حاقدا دانیشماغا سؤزوموز یوخدور. اوخوماقدان سوال یارانار.سوال تنقیدچی‌لیین بینؤوره‌سی‌دیر. چونکو اثر حاقدا سوال یاراندیقدا درحال جاواب تاپماغا چالیشیرسان.و سنین بو جاوابین تنقیدچی‌لیین باشلانغیجی، اؤزو ده اؤنملی باشلانغیجی‌دیر. گلین تنقیدچی‌لییمیزی ساده و کیچیک و بیر جومله‌لیک باخیشا ساتمایاغین. اوخوماقلا سورغولاریمیزی و سونرا دا جاوابلاریمیزی گئنیشله‌ده‌یین. بوگون امین‌لیکله دئمک اولارکی ادبیاتیمیزدا اوخوجولوق غیر پروفئسیونال‌دیر. 70-جی اون ایللیکده اوخوجولوق داها پروفئسیونال ایدی. یازیقلار اولسون کی او دؤنَم یازیب یارادانلاریمیز دا بوگونون خسته‌لیینه یعنی اوخومامازلیغینا دوچار اولموشلار.من هامینی قیناماق ایسته‌میرم. آنجاق بوگئرچک‌لییی آچیق کؤنوللولوکله قبول ائتمه‌لییک.
بوگون دونیا تنقید‌چی‌لیینده، #ادبی_تنقید آدیندا بیر آنلاییش داها اؤز یئرینی ایتیرمیش. هرنه وار "نظریه"دیر. اونون یئرینه "نظریه" سؤزوندن استفاده اولور. بونون دا سببی وار.بیر اثردن یازان و یا دانیشان یازار: یالنیز او اثرین چرچیوه‌سینده قالمیر.اونون ادبی جهتینی گؤرمور.اونونلا یاناشی، فلسفه‌دن، پیسکولوژی‌دن، سوسیولوژی‌دن وسایره‌دن‌ ده دانیشیر. یعنی سیز مثلن #رولان_بارتی اوخویاندا، هانسی ساحه‌دن دانیشدیغینی بیلمیرسیز. هرشئیدن دانیشیر هئچ ندن‌ ده دانیشیمیر.ادبیاتین ایچینده فلسفه‌دن، فلسفه‌نین ایچینده ادبیاتدان، سوسیولوژی‌دن دانیشدیغینی گؤرورسن. طبیعی‌کی بیزیم تنقیدچی‌لییمیز بئله بیر"نظریه" ساحه‌سینه اوخوماقلا یئتیشه بیلر.آنجاق بیز هله‌لیک بونو ایسته‌میریک.اوندان یئنی تنقیدچی‌لیین ایلک چاغلاریندا ایشه توتولان ایشله‌یینی گؤزله‌ییریک.بو دا اوخوماقلا اولا بیلر.

بئله باخماق اولارکی تورکیه ادبیاتی‌نین گلیشمه‌سی دونیا اثرلری‌نین چئوریلمه‌سییله اؤز یئرینی تاپیب.دونیا اثرلری‌نین تورکجه‌یه چئوریلمه‌سی، ادبیاتیمیزین گلیشمه‌سینده نئجه رول اوینایا بیلر؟

اونلارین تورکجه‌یه چئوریلمه‌سی‌نین بیزه ایکی قات خئیری وار. بعضی‌لری غربه و اونون یارادیجیلیقلارینا منفی گؤزله باخیرلار. سیز یقین ائدین غربین منفی جهت‌لرینه بیز شرقلی‌لردن داهاچوخ قاباق اونلارین اؤز یازارلاری تنقید ائدیرلر. گلین غرب مدرنیزمینه بیرآز نانکورلوقلا یاناشمایاق.بوگون ادبیات ساحه‌لرینین یئنی‌لشمه‌سیله یاناشی ائستئتیک‌لشن شرق ادبیاتی ایلک اؤنجه غرب ادبیاتی اوصول‌لارییلا یازیلدیغی اوچون گؤزللیک و بدیعی‌لیینی غرب ادبیاتینا بورجلودور.بو یئنی تنقید اؤزو بیر ائستئتیکادیر.بیر اورژینال متن کیمی،یئنی تنقید، اوخوجویا داد وئریر. غربدن گلن بوگؤزللیک‌لره نانکور اولسایدیق، تنقیدچی‌لییمیز ائله تذکره‌چیلیکدن یوخاری قالخمازدی.


https://telegram.me/dusharge
Forwarded from ایشیق | Ishiq
بازنشر الکترونیکی «آدینه مهد آزادی» در «سایت ایشیق» / همت شهبازی

بازنشر الکترونیکی «آدینه مهد آزادی» در «سایت ایشیق»
همت شهبازی
«آدینه مهد آزادی» یکی از تاثیرگذارترین نشریه‌های آذربایجان است که زیر نظر صمد بهرنگی با همکاری دوستان نویسنده‌اش در فاصله سال های 1344 و 1345 منتشر می‌شد. نخستین دوره و اولین شماره آدینه با سرمقاله مدیر داخلی نشریه آقای س.ج.پیمان (سیدجواد پیمان) با هدف «قدمی مثبت در راه پیشرفت کار خود و بالا بردن پایه نامه‌نگاری در استان آذربایجان» و «هفته‌ای یکبار برای همه آنان که دلباخته هنر راستین هستند» منتشر و آمادگی خود را برای قبول و چاپ مطالب ارزنده از سراسر کشور اعلام کرد. طولی نکشید توجه نویسندگان برجسته کشور را به خود معطوف نمود. مخاطب محترم با اندک نگاهی به آثار چاپ شده در 17 شماره‌ای که تقدیم می‌شود این موضوع را تصدیق خواهد کرد. برای مزید استحضار به فهرستی از برخی از این نویسندگان اشاره می‌شود:
صمد بهرنگی، رحیم رئیس‌نیا، غلامحسین فرنود، علیرضا نابدل، حبیب ساهر، بهروز دهقانی، محمدعلی فرزانه، غلامحسین ساعدی، مفتون امینی، عباسعلی رضایی، عباسعلی یحیوی ائلچی، محمد حقوقی، احمد شاملو، دکتر حسن مرندی، دکتر مصطفی رحیمی، منوچهر آتشی، حسین خشکباری، سیدمهدی اعتماد، حسن روزپیکر، بهروز دولت‌آبادی و …
با این نویسندگان و نیز مترجمان برجسته بود که نشریه مسائل ادبی و اجتماعی روز را منعکس می‌کرد؛ چاپ ترجمه آثار نویسندگان برجسته معاصر به فارسی را در اولویت کاری خود قرار می‌داد.
دیگر ویژگی مهم این نشریه، چاپ بعضی آثار به زبان ترکی بود. می‌دانید که رژیم پهلوی در طول زمامداری خویش اجازه نوشتن و چاپ آثار به این زبان را نمی‌داد. در بحبوحه این گیرودار پرداختن به زبان ترکی و مهمتر از آن چاپ آنها جسارت بزرگی می‌طلبید که گردانندگان این نشریه آن را با شجاعت تمام به منصه ظهور می‌رساندند. در یکی از شماره‌ها مقدمه ترکی مرحوم حبیب ساهر به چاپ مجموعه شعر ترکی‌اش به نام «کؤوشن» را می‌خوانیم. در بیشتر شماره‌ها، باباتی‌ها، ترانه‌ها و متل‌های ترکی چاپ شده است. مطالب ارزنده‌ای در باره‌ی فولکلور و وزن و قالب‌های شعر آذربایجان توسط مرحوم محمدعلی فرزانه و یا علیرضا نابدل نگاشته شده است.
فایل الکترونیک نشریه آدینه مهد آزادی شامل 17 شماره است. اولین شماره آن، در آغاز شانزدهمین سال انتشار نشریه «مهد آزادی» در تبریز تحت عنوان «دوره هفتگی، سال شانزدهم، شماره 1 (شماره مسلسل 1081) پنجشنبه 1/7/1344» منتشر شد. این نشریه هنوز هم به صورت روزانه و با دایره پخش شمال غرب منتشر می‌شود.
شماره 17 این نشریه که ظاهرا آخرین شماره از دوره اول آدینه مهد آزادی است با مشخصات: شماره مسلسل 1315، و به تاریخ 18/6/1345 چاپ می‌شود.
شماره 12 این نشریه در این فایل الکترونیک نیست. گویا این شماره با یکی از شماره‌های 11 و یا 13 در یکجا منتشر شده است که در زمان چاپ فراموش کرده‌اند آن را قید بکنند.
دوره‌های دوم و سوم «آدینه مهد آزادی» با حفظ ظاهر همان دوره اول از اواخر بهمن ماه 1370 و با سردبیری نویسنده و روزنامه‌نگار آذربایجان قاسم تورکان و دوره سوم آن نیز از سال 1376 با سردبیری نویسنده و رونامه‌نگار فقید آذربایجان مرحوم غلامحسین فرنود چاپ شد. دوره دوم نشریه به مدت یکسال زیر عنوان «آدینه فروغ آزادی» چاپ شد. نشریه مهد آزادی دوازده سال در زمان شاه در توقیف بود. بعد از انقلاب فعالیت خود را با نام «فروغ آزادی» پی گرفت. در سال 1371 بود که این نشریه مجددا با همان عنوان قبلی‌اش یعنی «مهد آزادی» چاپ شد. در دوره «فروغ آزادی» چندین شماره از آدینه دوره دوم زیر عنوان «آدینه فروغ آزادی» منتشر شد. در 5 دی 1371 آدینه مهد آزادی به پاس یادکردی از دوره اول، دوره دوم خود را با شماره 1 تحت عنوان «آدینه مهد آزادی» چاپ کرد. برای همین، دوره دوم آدینه تحت دو عنوان «آدینه فروغ آزادی» و «آدینه مهد آزادی» فعالیت داشته است.
دوره سوم نیز رجعتی بود به دوره اول. تنها نکته قابل ذکر، قطع کوچک دوره سوم نسبت به دوره‌های قبلی بود که قطع چاپی آن به نصف تقلیل یافت. مرحوم فرنود در دوره اول نیز جزو شورای نویسندگان این نشریه با مرحوم صمد بهرنگی همکاری داشت.
در پایان بر خود واجب می‌دانم از شاعر و نویسنده آذربایجان ائلدار موغانلی که بزرگوارانه فایل الکترونیک این نشریه را در اختیار اینجانب قرار دادند صمیمانه تشکر کنم.
همت شهبازی
موغان – 27/4/1399
بو یازینی ایشیق سایتیندا اوخویون

🔅@ishiqnet
Forwarded from ایشیق | Ishiq
کیتابخانا: «آدینه مهد آزادی» - صمد بهرنگی و نویسندگان همکار

نشریه‌نین آدی : «آدینه مهد آزادی»

مؤلف : صمد بهرنگی و نویسندگان همکار

چاپ تاریخی: 1344-45

ناشر: مهد آزادی

الکترون نشر: سایت ایشیق

دیل : فارسی – ترکی آذربایجانی (موردی)

فورمت: PDF

حجم : 38/7 مگابایت

صحیفه سایی: 132 ص

بو نشریه‌نی آشاغیداکی آدرس‌دن ائندیره بیلرسینیز:

http://ishiq.net/wp-content/uploads/2020/07/Adineh.-Mehde-Azadi.-1344.pdf
هیجری ۱۰_۱۱.جی دؤرون ناخیشلی خالچالاري آراسيندا 1530.جي (هيجري850) ايلده اردبيل‌ده #شيخ_صفي مسجدي اوچون توخونموش، حاضيردا #نيويورك‌دا متروپوليتئن موزئيينده ساخلانان خالي‌نين 1539‌.جي ايلده #تبريزده يئنه همين مسجد اوچون توخونموش و ايندي لندن‌دا‌ كي #ويكتوريا و #آلبرت موزئيينده اولان خالي و سایره‌نی گؤسترمك اولار.
بو دؤرده ياراديلميش خالچالار ايچه‌ريسينده 1539‌.جي ايلده تبريزده #شاه‌_طهماسبين سفارشي‌ ايله #اردبيل مسجدي اوچون توخونموش خاليني (علم عالمينده بو خالي «شيخ صفي» آدي‌ ايله مشهوردور) خصوصيله قيد ائتمك لازيمدير. بو خاليني 1893.جو ايلده انگليس‌لر آليب لندونا گؤندرميشلر. ائني،34/5 متر، اوزونو 51/10 متر (عمومي اؤلچوسو 12/56 كيلو) اولان بو خالي دونيا موزئيينده ساخلانان نادير صنعت نمونه‌لريندن‌دير.

بَزَك‌لري مختليف گول‌ـ‌چيچك رسملريندن عبارت اولان بو خالي اؤز رنگارنگ‌ليیي و بورادا كي رنگ‌لرين بير‌ـ‌‌ بيرينه اولان وحدتي‌ ايله انساني واله ائدير. خالي‌نين اَن گؤزل حيصه‌سيني اونون مركزينده يئرلشن چوخ گوشه‌لي موزاييكايا بنزر قؤنچه (مئداليون) تشكيل ائدير.


https://telegram.me/dusharge

#یازی نین آردی وار
👇👇👇
@dusharge || همت شهبازی
هیجری ۱۰_۱۱.جی دؤرون ناخیشلی خالچالاري آراسيندا 1530.جي (هيجري850) ايلده اردبيل‌ده #شيخ_صفي مسجدي اوچون توخونموش، حاضيردا #نيويورك‌دا متروپوليتئن موزئيينده ساخلانان خالي‌نين 1539‌.جي ايلده #تبريزده يئنه همين مسجد اوچون توخونموش و ايندي لندن‌دا‌ كي #ويكتوريا…
« #شيخ_صفي » خالچاسي

17ـ 16.جي عصر (=‌ هيجري11ـ10.جي‌ عصر) #آذربايجان خالچالاريندا دؤرون اَن چوخ ياييلميش بَزَك عنصرلريندن اولان نباتي ناخيشلارا داها چوخ راست گليريك. گول‌ـ چيچك، بوداق، آغاج عنصرلري‌نين بيرلشمه‌سيندن عمله گلن اورنامئنتلر خالچا اوزرينده نسبتاً سطحي اوسلوبدا وئريلسه‌ ده بورادا دؤرون عنعنه‌وي نباتي بَزَك‌لريندن اولان سرو، نار، اريك آغاجلاري‌نين لاله، قيزيل گول، قرنفيل، نرگيز و گوللرين تصويرلريني آسانليقلا سئچه بيليريك.

خالچا اوز‌رينده عادتا آهنگله قورولموش نباتي ناخیشلاردا بوداقلار اساس آنا خطي، اونلارين اوز‌رينده يئرلشن گول‌ـ‌چيچك و يارپاقلار‌ ايسه علاوه عنصرلري تشكيل ائديردي. بو دؤرون ناخیشلی خالچالاري آراسيندا 1530.جي (هيجري 850) ايلده اردبيل‌ده #شيخ_صفي مسجدي اوچون توخونموش، حاضيردا #نيويورك‌دا متروپوليتئن موزئيينده ساخلانان خالي‌نين 1539‌.جي ايلده #تبريزده يئنه همين مسجد اوچون توخونموش و ايندي لندن‌دا‌ كي #ويكتوريا و #آلبرت موزئيينده اولان خالي و سایره‌نی گؤسترمك اولار.
بو دؤرده ياراديلميش خالچالار ايچه‌ريسينده 1539‌.جي ايلده تبريزده #شاه‌_طهماسبين سفارشي‌ ايله #اردبيل مسجدي اوچون توخونموش خاليني (علم عالمينده بو خالي «شيخ صفي» آدي‌ ايله مشهوردور) خصوصيله قيد ائتمك لازيمدير. بو خاليني 1893.جو ايلده انگليس‌لر آليب لندونا گؤندرميشلر. ائني،34/5 متر، اوزونو 51/10 متر (عمومي اؤلچوسو 12/56 كيلو) اولان بو خالي دونيا موزئيينده ساخلانان نادير صنعت نمونه‌لريندن‌دير.

بَزَك‌لري مختليف گول‌ـ‌چيچك رسملريندن عبارت اولان بو خالي اؤز رنگارنگ‌ليیي و بورادا كي رنگ‌لرين بير‌ـ‌‌ بيرينه اولان وحدتي‌ ايله انساني واله ائدير. خالي‌نين اَن گؤزل حيصه‌سيني اونون مركزينده يئرلشن چوخ گوشه‌لي موزاييكايا بنزر قؤنچه (مئداليون) تشكيل ائدير. قؤنچه‌يه هر طرفدن ياشيل، قيرميزي، ساري رنگلي 16 كيچيك دايره‌وي قبّه بند ائديلميشدير.

خالي‌دا رنگلر آرديجيل اولاراق، رنگ‌شناسليق علمي‌نين طلب‌لري اساسيندا ائله دوزگون يئرلشديريلميشدير كي، بؤيوك قؤنچه گونشي، اطرافيندا كي كيچيك قبه‌لر ايسه شوعالاري خاطيرلادير. بوندان علاوه، خالي‌نين آرا ساحه‌سي‌نين يوخاري و آشاغي حيصه‌لرينده بؤيوك، زنگين بَزَكلي، قيرميزي و شَكري رنگ‌لي قنديل تصويري‌ ده واردير.
«شيخ صفي» تيپ‌لي بز‌ک‌لی و ناخیشلی خالي‌لار اساسا تبريز و ارديبل شهرلرينده توخونوردو. آذربايجانين شيروان، قاراباغ، گنجه، قازاخ و... يئرلرينده توخونان #خالچالار ناخیشلاري‌نين مضمونو اعتباريله همين خالچالارا اوخشاسا دا، اوسلوب خصوصيتلرينه گؤره اونلاردان فرقله‌نيرلر. تدقيقاتچيلار تبريز و اردبيل‌ده توخونموش خالي‌لارين رسم و ناخيشلاريندا باشقا يئرلرده توخونان خالچالارا نسبتا داها چوخ رئال عنصر اولدوغونو قئيد ائديرلر.


قايناق: #آذربايجان_اينجه_صنعتي کیتابی
حاضیرلایان: #همت_شهبازی

یازی ایلک دفعه #وراوی قزئتینده چاپ اولوبدور.


https://telegram.me/dusharge
کیچیک یادداشت|| #همت_شهبازی

بعضی‌لری «کئچمیشده بیزیم ادبیاتیمیزدا ایش گؤرن انسانلار اولماییب یا آز اولوب» دئیه اونلاری قیناماغا باشلاییرلار. بونو قبول ائتسک، اونون کناریندا معین داش‌دیغیرلادیجی عامیل‌لری ده نظره آلمالییق. تاملیق داشییان بو کیمی ایفاده‌لر ایله، کئچمیشده امه‌یی کئچن‌لرین امه‌یینه ده نانکور اولوروق. هر شئیی اؤز یئرینده، اؤز آنیندا اؤلچوب بیچمک یاخشی اولور.

چوخ اوزاق زامانا گئتمه‌یک، اؤزومون #ادبیاتا گلدییم ۶۰.جی اون ایللیین سونوندان بویانا آلدیغیم #قزئت و #درگی‌لره باخیردیم. بونلاردا نه قدر انسانلارین ادبیاتیمیزا قویدوغو امک‌لرینی گؤردوکده، قیناقلارین بیر سیراسینی انصافسیزلیقلا یاناشیلماسی نظرینه یئتیشیردیم. دوغرودور بو یئترینجه جهدلر دئییل. آنجاق اولونان جهدلر ده تام اولاراق قیراغا قویولمامالیدیر. بیر ده کی اونوتمایاق کی کئچمیشده اولان چاپ امکانلاری دا، ایندیکی امکانلارلا مقایسه ائدیله‌جک شرایطده دئییل.

بو #نشریاتی ۱۳۶۹ عرفه‌لریندن ایندییه‌جک بیر چوخلارینی ساخلامیشام. یعنی امکان قدر آلدیغیم نشریه‌لری اوخودوقدان سونرا زیبیل قابینا توللامامیشام. آرتیق #آنام دا سانکی منیم بو حیسیمی دویوبدور. نئچه ایل اولار #آنام هر بیر سو، اود و زیبیلدن گؤز ببه‌یی کیمی بونلاری قورویوبدور منیم اوچون.
دونن بو #نشریاتی یئنیدن سایجا سیرالاماق ایسته‌ییردیم. بیرینی کنارا قویموشدوم. آنام دئدی بونو نه اوچون کنارا قویوبسان دئیه سوروشدو. «اونو قاب ائله‌ییب رمکه‌یه ووراجاغام» دئیه بیر آز ایسته‌دیم زارافاتلاشام. آنام جیددی توتاراق «رمکه‌نی نئیلیرسن» دئیه سانکی منه دئییردی من اونلاری #رمکه‌ده اولدوغوندان دا یاخشیجا ساخلاییرام.

سوندا ییغیشدیردیم. یئرده چوخ خیرداجا بیر کاغاذ پاراسی قالمیشدی. ائودن ائشییه چیخدیقدا آنام اونو گؤستره‌رک دئدی: بالا بو قالدی. گولومسه‌دیم. قاییدیب اوره‌ک دولوسو آنامی باغریما باسدیم.


https://telegram.me/dusharge