@dusharge || همت شهبازی
« #سورگون» بؤیوک بیر « #رومان»دیر یازان: #همت_شهبازی “ #قارا_چوخا” اثری عنعنه‌وی رئاليستي حئكايه‌لردن سئچيلير. بونونلا بئله قاراچوخا حئكايه‌سيني نثريميزده ايلك #مدرن حئكايه كيمي ده تانيماق اولار. چونکو كاراکتئرجه اوبراز یاراتماماق یؤنه‌لیشی…
#باختين بو دارتيشمالاردان، "باشقا سسلي‌ليك" قونوسونو چيخارير و بئله نظره گلير كي: نئچه سسلي رومانلاردا، كاراكتئرلرين فردي دانيشيغي هر زامان ايكي‌سسلي و يا باشقا سسلي اولور. بو دانيشيق "بير دورومدا ايكي قونوشانين خدمتينده اولور، و بير آندا ايكي آيري-آيري نيتي ايفاده ائدير:
الف) قونوشان كاراكتئرين بيرباشا نيتيني
ب) مؤلليفدن قوپموش نيت.
بئله بير سؤيلمده ايكي سس، ايكي آنلام و ايكي ايفاده واردير."
قاراچوخادا سوژئتين ديلي باشقاسي اولور. ديلين باشقاسي اولماقلا "مني" (من‌تحکیه‌چیني =راوي اول شخص) يانسيتماق اولور. داها دوغروسو، قاراچوخا ديلي‌نين نئچه‌سسلي‌لييي‌نين اؤنملي اؤزللييندن بيري باشقاسي‌نين ديلينه گيرمك و بونونلا دا، هم "من" و هم ده "سن" ديليني تؤرتمكدير. بونا گؤره اوخوجو حیس ائدیر کی حئکایه‌ده ایکی “تحکیه‌چي”، داها دوغروسو (گوستاو یونگون دیلی ایله دئسک) تحکیه‌چي‌نین باشقا بیر “کؤلگه‌سی”ده واردیر؛ حئکایه‌نین ده ائله ايچه‌ريك و مضمونو، بو “کؤلگه”نین اوزرینده قورولور و یازیچی‌نین بوتون دوشونجه، دویغو و ایستک‌لرینی اوخوجویا چاتدیریر؛ باشقا سؤزله دئسک بو “کؤلگه”، “اولانلارین” آنلاییشینی یوخ، “اولمالی اولانلارین” آنلاییشینی قاوراییر:
“ایلقار عمی هئچ دانیشمیردی” (ص 28) بو دیل اوچونجو شخص عوضلییی و یازیچی‌نین (تحکیه‌چي اولاراق) دیلی ایله‌دیر آنجاق بوندان سونرا بلاواسیطه گلن جومله‌لرده حئکایه‌نین دیلی ایکینجی شخص عوضلییی دیلی ایله سؤیله‌نیله‌رک سانکی تحکیه‌چي‌نین اؤنونده بیر نفر دایانیب و او بو سؤزلری اونا اوز توتاراق سؤیله‌ییر:
“ائله ساندون کی تارتان – پارتان دانیشیرسان، ایلقارعمی باشا دوشمور. تورپاغین اییی بورنووا دگمیشدی ...” (ص 28)
یازیچی طرفیندن بو “کؤلگه”نین سئچیلمه‌سی، حئکایه‌نی سیمبولیزمه دوغرو یؤنلدیر. چونكو او، بو “کؤلگه”نین دیلی ایله، سؤیله‌یه بیلمه‌دییی بوتون آنلاییشلاری سؤیله‌ییر. بونا گؤره ده بو “کؤلگه” (قاراچوخا، قارالتی)، ایلقار عمی‌نین وارلیغیندا یئتكین‌‌لشه‌رک اونونلا عینی‌لشیر:
“[قارا چوخا] یوخاری چیخدیقجا، ذئهنووی قاراچوخا فیکری دولدوروردو ... درین درین بورکولو، بور بوجاقلارا – ذئهنوندا – مئه یئلی قانادینی چکیردی. ذئهنون یئلده چیمیردی. یویونوردو. توزو آلینمیردی. قاراچوخا فیکری جانلانیردی.” (ص 24)
یئری گلمیشکن دئمه‌لییم کی بو حئکایه‌ده: قاراچوخا، ایلقار عمی، قوجا مئه، مئه یئلی، قوجا اسکندر نایب، ميتيكال (یازارین دیلی ایله دئسک #آیین) دوشونجه واسيطه‌سيله عینی‌لشیر. بونلار ایلقارعمی‌نین سیماسیندا اوداقلاشیرلار (متمرکز شدن). بورادا حئکایه‌نین كاراکتئرلری بیرلشیر و بو كاراکتئرلر بیر آینا کیمی بیربیرلرینی عکس ائدیرلر. ایلقارعمی یازیچی و یاخود تحکیه‌چی‌نين وارليغينا هئچ بیر احتیاج دویمادان، اوخوجو ایله ایلگیده‌دیر. او اؤز دویغو و دوشونجه‌لرینی چوخ قیسا و سیمبول‌لارلا ایفاده ائدیر. ایلقارین سؤیله‌دییی خاطیره‌لر توپلوم اؤزللیک‌لری‌نین سیمبولیک تمثیلی‌دیر. اونلار ایلقارین سوبیئکتینده بئجریلیب اؤز آخاریلا اوخوجونون دویغو و دوشونجه‌سینه یاییلیر. هر حالدا یازیچی بو ایکی تحکیه‌چیدن اوستالیقلا یارارلاندیغینا گؤره حئکایه گئدیشینده اونلارین هئچ بیریسی‌نین دَیر و ائتکیسی گیزلی قالمیر، ترسینه اونلارین هر بیریسی اؤز اؤنمینی اوخوجو ایله پایلاشاراق، حئکایه‌نین اولایلارینی ساهمانلاییر.
#موغان - ۱۳۸۵/۶/۱۰
____ 👇👇👇👇👇______
#مقاله‌نین بیر قیسمی بورادا گتیریلدی.
https://telegram.me/dusharge
الف) قونوشان كاراكتئرين بيرباشا نيتيني
ب) مؤلليفدن قوپموش نيت.
بئله بير سؤيلمده ايكي سس، ايكي آنلام و ايكي ايفاده واردير."
قاراچوخادا سوژئتين ديلي باشقاسي اولور. ديلين باشقاسي اولماقلا "مني" (من‌تحکیه‌چیني =راوي اول شخص) يانسيتماق اولور. داها دوغروسو، قاراچوخا ديلي‌نين نئچه‌سسلي‌لييي‌نين اؤنملي اؤزللييندن بيري باشقاسي‌نين ديلينه گيرمك و بونونلا دا، هم "من" و هم ده "سن" ديليني تؤرتمكدير. بونا گؤره اوخوجو حیس ائدیر کی حئکایه‌ده ایکی “تحکیه‌چي”، داها دوغروسو (گوستاو یونگون دیلی ایله دئسک) تحکیه‌چي‌نین باشقا بیر “کؤلگه‌سی”ده واردیر؛ حئکایه‌نین ده ائله ايچه‌ريك و مضمونو، بو “کؤلگه”نین اوزرینده قورولور و یازیچی‌نین بوتون دوشونجه، دویغو و ایستک‌لرینی اوخوجویا چاتدیریر؛ باشقا سؤزله دئسک بو “کؤلگه”، “اولانلارین” آنلاییشینی یوخ، “اولمالی اولانلارین” آنلاییشینی قاوراییر:
“ایلقار عمی هئچ دانیشمیردی” (ص 28) بو دیل اوچونجو شخص عوضلییی و یازیچی‌نین (تحکیه‌چي اولاراق) دیلی ایله‌دیر آنجاق بوندان سونرا بلاواسیطه گلن جومله‌لرده حئکایه‌نین دیلی ایکینجی شخص عوضلییی دیلی ایله سؤیله‌نیله‌رک سانکی تحکیه‌چي‌نین اؤنونده بیر نفر دایانیب و او بو سؤزلری اونا اوز توتاراق سؤیله‌ییر:
“ائله ساندون کی تارتان – پارتان دانیشیرسان، ایلقارعمی باشا دوشمور. تورپاغین اییی بورنووا دگمیشدی ...” (ص 28)
یازیچی طرفیندن بو “کؤلگه”نین سئچیلمه‌سی، حئکایه‌نی سیمبولیزمه دوغرو یؤنلدیر. چونكو او، بو “کؤلگه”نین دیلی ایله، سؤیله‌یه بیلمه‌دییی بوتون آنلاییشلاری سؤیله‌ییر. بونا گؤره ده بو “کؤلگه” (قاراچوخا، قارالتی)، ایلقار عمی‌نین وارلیغیندا یئتكین‌‌لشه‌رک اونونلا عینی‌لشیر:
“[قارا چوخا] یوخاری چیخدیقجا، ذئهنووی قاراچوخا فیکری دولدوروردو ... درین درین بورکولو، بور بوجاقلارا – ذئهنوندا – مئه یئلی قانادینی چکیردی. ذئهنون یئلده چیمیردی. یویونوردو. توزو آلینمیردی. قاراچوخا فیکری جانلانیردی.” (ص 24)
یئری گلمیشکن دئمه‌لییم کی بو حئکایه‌ده: قاراچوخا، ایلقار عمی، قوجا مئه، مئه یئلی، قوجا اسکندر نایب، ميتيكال (یازارین دیلی ایله دئسک #آیین) دوشونجه واسيطه‌سيله عینی‌لشیر. بونلار ایلقارعمی‌نین سیماسیندا اوداقلاشیرلار (متمرکز شدن). بورادا حئکایه‌نین كاراکتئرلری بیرلشیر و بو كاراکتئرلر بیر آینا کیمی بیربیرلرینی عکس ائدیرلر. ایلقارعمی یازیچی و یاخود تحکیه‌چی‌نين وارليغينا هئچ بیر احتیاج دویمادان، اوخوجو ایله ایلگیده‌دیر. او اؤز دویغو و دوشونجه‌لرینی چوخ قیسا و سیمبول‌لارلا ایفاده ائدیر. ایلقارین سؤیله‌دییی خاطیره‌لر توپلوم اؤزللیک‌لری‌نین سیمبولیک تمثیلی‌دیر. اونلار ایلقارین سوبیئکتینده بئجریلیب اؤز آخاریلا اوخوجونون دویغو و دوشونجه‌سینه یاییلیر. هر حالدا یازیچی بو ایکی تحکیه‌چیدن اوستالیقلا یارارلاندیغینا گؤره حئکایه گئدیشینده اونلارین هئچ بیریسی‌نین دَیر و ائتکیسی گیزلی قالمیر، ترسینه اونلارین هر بیریسی اؤز اؤنمینی اوخوجو ایله پایلاشاراق، حئکایه‌نین اولایلارینی ساهمانلاییر.
#موغان - ۱۳۸۵/۶/۱۰
____ 👇👇👇👇👇______
#مقاله‌نین بیر قیسمی بورادا گتیریلدی.
https://telegram.me/dusharge
Telegram
@dusharge || همت شهبازی
@dusharge
کانالدا کی یازی‌لاری کانالین لینکینی وئرمک شرطی ایله پایلاشماق اولار.
اشتراک‌گذاری مطالب کانال به شرط ارائه لینک آن مجاز است.
کانالدا کی یازی‌لاری کانالین لینکینی وئرمک شرطی ایله پایلاشماق اولار.
اشتراک‌گذاری مطالب کانال به شرط ارائه لینک آن مجاز است.