#آخشام_اوستو_ساعات_بئشده
#فدريكو_گارسيا_لورکا
اويغونلاشديران: #همت_شهبازي
ناشر: #تکدرخت/ 1391
@dusharge

دنيز سويونون ماهنيسي
چئويرن: #جواد_چاپان


دنيز
گولومسه‌يير اوزاقلاردان.
ديش‌لري کؤپوکدن،
دوداقلاري ماوي گؤي.

"نه ساتيرسان، اوزگون قيز
کولکده دؤش‌لرين چيلپاق؟"

"دنيزلرين سويونو، آغام منيم،
دنيزلرين سويونو."

"قانينلا قاريشديريب
نه داشيييرسان قاراشين اوغلان؟"

"دنيزلرين سويونو، آغام منيم،
"دنيزلرين سويونو."

"بو دوزلو گؤزياشلاري،
هارادان گليرلر آنا ؟"

"آغلاييرام دنيزلرين سويونو، آغام منيم،
"دنيزلرين سويونو."

"بو درين سيزي، کؤنول،
هارادان دوغولدو اوي؟ "

"نه آجي ايميش، نه آجي
دنيزلرين سولاري"

دنيز
گولومسه‌يير اوزاقلاردان.
ديش‌لري کؤپوکدن،
دوداقلاري ماوي گؤي.

قایناق: #آخشام_اوستو_ساعات_بئشده
#فدريكو_گارسيا_لورکا
اويغونلاشديران: #همت_شهبازي
ناشر: #تکدرخت/ 1391

https://telegram.me/dusharge

آذربایجانین ایلک اوشاق شعری
#همت_شهبازي

آذربایجان ادبیاتیندا ایلک اوشاق شعر کیتابینی یازان 10.جو عصیر شاعیری اؤلمز «#محمد_فضولی»دیر. اونون بو حاقدا یازدیغی کیتابی‌نین آدی «#صحبت_الاثمار» (#مئیوه‌لرین_دانیشیغی)دیر.
بو کیتاب اصلینده تخمینن 200 بئیت‌دن عبارت اولان بیر مثنوی‌دیر. کیتاب، 1958.جی ایلده باکیدا «حمید آراسلی» طرفیندن یاییلیر. بو کیتاب، کامیل میرباقیروف طرفیندن نثره چئوریله‌رک اوشاقلار اوچون حاضیرلانیب و تبریزده 1376 هجری ده «#اسمر» نشریاتی طرفیندن یاییملانمیشدیر. اثرین اؤزونو بؤیوک‌لر اوچون یازیلماسینی دویوروق؛ آنجاق درین فیکیرلشدیکده، یئنی چاغدا «#جیزگی_فیلیم_لری» (فیلم‌های کارتونی)، تمثیلی بیچیمده اوشاقلار اوچون حاضیرلانماسینی گؤرنده، «صحبت‌الاثمار»ین دا اوشاقلار اوچون تمثیلی بیر دیل ایله یازیلدیغینی دویورسان. بونا گؤره آذربایجانین ایلک اوشاق شعری فضولی‌یه عایددیر.
شاعیر بو کیتابدا مئیوه‌لرین دیلی ایله، اؤز نصیحت‌آمیز سؤزلرینی دئییر و هر بیر مئیوه اؤزونون خاصیتیندن دانیشیر. شعرده مئیوه‌لرین خاراکتئری واردیر. فضولی مئیوه‌لرین خاصیت‌لرینه اویغون سؤزلردن فایدالانیر. شاعیرین بو توصیف‌لرینده بوتون مئیوه‌لر اؤزو اؤزلویونده تایسیزدیر. هئچ بیر مئیوه، باشقا مئیوه‌لرین یاخشی‌لیغینی گؤرمک ایسته‌میر و هر بیری اؤزونو یاخشی‌لارین اَن یاخشیسی بیلیر. سوندا باغا سیاحته چیخان آدام دا ائله اونلارین یاراتدیغی بو اویومسوز دونیالاریندان قاچماق فیکرینه دوشور. بو مئیوه‌لر آراسیندا هئچ بیر فیکیر و دویغو بیرلشمه‌سی یوخدور. اونلارین هر بیریسی‌نین داورانیشی «بوردا منم باغداد دا کور خلیفه» ضرب‌المثلینی یادا سالیر.

#یازی 1386.5.5 ده #دوشرگه وئبلاغیندا یاییملانمیشدیر.


قئیددن ‌سونرا:
#فضولی‌نین بو کیتابی سون اولاراق #بوتا یاییم‌ائوی طرفیندن ایشیق اوزو گؤرموشدو.


https://telegram.me/dusharge

#مدرنیزم
#گوردون_مارشال


مدرنیزم عموميتله، 19.جو يوزايلليك سونو ايله ايکينجي دنيا ساواشي‌نين باشلانغيجينا قدر اولان دؤنمده، اؤزلليکله صنعت و ادبياتدا اولوشان بؤيوک مقياسلي دَييشمه‌لري آيدينلاتماقدا يارارلانيلان بير تئرمين‌دير. باشقا ياندان، مدرنیزمين آچيقجا سينيري آيدينلانميش بير بيتمه تاريخي‌ يوخدور. ايکينجي‌ دنيا ساواشيندان بري گئرچکلشن دَييشمه‌لري گؤسترمك اوچون پست‌مدرن تئرميني استفاده ائديليرسه‌ ده، بعضي دوشونورلر [متفكر] مدرنیزمين هله سوردويونو ادعا ائتمکده، بعضي يازارلار دا، مدرنیزمين اؤلومونون سؤز قونوسو تاريخدن چوخ داها اؤنجه گئرچکلشدييني افاده ائتمکده‌ديرلر.
فرانسا #گؤسترگه‌چيسي [نشانه‌شناس] #رولان_بارت، مدرنیزمي، 19.جو عصر ايچينده بير زمانه توپلانان، يئني ‌صينيف‌لر، تئكنولوژي‌ و ايليشكي‌لر تکامولونون نتيجه‌سي‌ اولاراق ‌تؤره‌ين ‌دنيا گؤروش‌لري‌نين ‌چوخالماسي‌‌ شکلينده تانيملايير. انگيليس‌ رومانچي ‌و مقاله‌ يازاري #ويرجينيا_وولف ‌ايسه، مدرنیزمي، انسان ايلگي‌لري و انسان‌ كاراکتئرينده بير دَييشمه اولماسي ‌باخيميندان‌ تاريخي بير فرصت بيلير. مدرنیزمين هاچان باشلاديغي و يا اؤزلليك‌لري‌نين تام اولاراق نه‌لر اولدوغوندا چوخ‌ آز گؤروش‌بيرلييي ‌اولماسينا قارشي، بيچيمسَل [فورماليستيك] اولاراق مدرنیزم، عموميتله: درينلشمه، اوسلوبچولوق، ايچه دؤنمه، تئكنيک گؤستريش، داخلي‌ اولاراق‌ اؤزوندن قوشقولانماغا يؤنلو بيرحرکت و #ويکتوريا دؤنَمي گئرچكليينه قارشي بير تپكي[رئاکسيا] بيچيمينده‌ تعريف ائديلميشدير.
"هئچ ‌بير صنعتچي‌ گئرچكلييه‌ دؤزمز" سؤزونه گؤره ايلک‌ مدرنيست‌لردن بيري ‌ساييلان فرئدريش نيچه، صنعتين ‌مقصدي‌نين اؤز-اؤزونو گئرچك- لشديرمك اولماسي‌ گركلي اولدوغونو و ياشامي‌كؤكوندن صنعتين اوره‌تدييني ادعا ائتميشدير. "#فرويد"ون بيلينج‌ديشي و جينسل‌ليين اؤنمي ايله ايلگيلي قوراملاري كيمي، #نيچه‌نين فرده و صنعتچي‌نين بيلينجي‌نين درامينا ائتدييي وورغونون دا مدرنیزمين ‌گليشيمينده بير چوخ‌ باخيمدان ‌ائتكيلي‌ اولدوغونو دئيه ‌بيلريک. #کوبيزم، #امپرسيونيزم، #پست‌امپرسيونيزم، #ائکسپرسيونيزم، #فوتوريزم [گله‌جك‌چيليك]، سيمگه‌چيليك [سمبوليزم]، ايمگه‌چي‌ليك [ايماژيسم]، وورتيسيزم[vortisizm]، #دادائيزم و #سوررئاليزم: بو آخيملارين‌ هاميسي عموميتله مدرنیزم آخيميندان تؤرنميشلر و هاميسي ‌دا، فرقلي‌ درجه‌لرده، گئرچكچي [رئال] يا دا رومانتيک ايتکي‌نين داغيديجيلاري اولوب، تجريد اولماغا يؤنَلميشلر.
مدرنیزم، موسيقيده #آتوناليزم [ناموزوني]، شعرده اوپئرا-شعر، روماندا بيلينج‌آخيشي [جريان ‌سيال] ‌‌تئكنيکي‌ ايله‌ كاراکتئريزه‌ ائديلرکن، معماريده ‌ايشلك‌سل‌چيليكله [فونکسيونالليق] ايلگيلي اولموشدور. شعرده اوپئرا-شعر، روماندا #بيلينج_آخيشي [جريان ‌سيال] ‌‌تئكنيکي‌ ايله‌ كاراکتئريزه‌ ائديلرکن، معماريده ‌#ايشلك‌سل‌چيليكله [فونکسيونالليق] ايلگيلي اولموشدور. آنجاق‌ مدرنيزم‌ يالنيز صنعتله ‌ايلگيلي ‌بير آخيم دئييل. ترسينه، زمانين تئكنولوژي، سياسي ‌و ايدئولوژي دَييشمه‌لرييله‌ گليشمه‌لريني ‌ائتكي‌لَميش، آيريجا اونلار طرفيندن ائتكي‌لنميش، اولدوقجا گئنيش‌ قاپساملي[احاطه‌لي] بير انتئلئکتوال‌ آخيمدير. ائينشتين‌-ين‌ نسبي‌ليك قورامي، x شعاعلاري‌نين[اشعه‌ايكس] کشفي، آوتوموبيل‌لرين آرديجيل ‌اوره‌تيمي و بيرينجي ‌دنيا ساواشي‌اثناسيندا، دؤيوش ايچينده‌ گئرچكلشن ‌سارسيديجي يئني‌گليشمه‌لر؛ هاميسي بير آرايا گلديكده، عمومي‌لشميش اؤزلليك‌لري‌نين گؤروندويو بير بحرانا، پارچالانماغا، زمانين بوتون مدنيت و توپلوم‌ ساحه‌لريني ائتكيسي آلتينا آلديغي‌ گؤرونن‌ ايچه ‌‌دؤنمه‌يه‌‌ گتيريب‌ چيخارميشدير. بو گليشمه‌لرين ‌تپكي‌لري اييرمينجي يوزايلين سونوندا بئله هله دويولدوغو ادعا ائديلير.

قایناق:
#مدرنيته_و_مدرنليك (توپلو مقاله‌لر)
*اويغونلاشديران: #همت_شهبازي
یاییم‌ائوی: پردیس دانش بیرینجی چاپ تهران/ قیش 1392

https://telegram.me/dusharge

رحمتلیک اوستاد #یحیی_شیدانی آنماق قصدی ایله

افشین شهبازی ایله دانیشیقدان ایکی سوالا جاوابیم:


◀️ س: بیر آز اؤزونوزدن دانیشاق. دانیشگاهدا فارس ادبیاتی اوخویوبسوز ائله دیر می؟

✅ ج: ائله‌دیر. #تبریز_دانیشگاهیندا فارس ادبیاتی اوخوموشام. اؤزوم #موغاندا بویا-باشا چاتمیشام. ایندی ده بورادا ساکینم.

◀️ س: بو دورومدا هانسی سبب دن آذربایجان ادبیاتینا اوز گتیردینیز؟

✅ ج: منیم آذربایجان ادبیاتینا ماراغیم دانیشگاهدان قاباغا عاییددیر. ایلک شعریم "#وطن" آدیندا 1369 دا یعنی بیر ایل دانیشگاها گئتمه‌میشدن قاباق چاپ اولوبدور. او زامان بیر چوخ شاعیرلر ایلک باشلانغیجدا فارسجا یازماقدان باشلاییردیلار ایندیکی دورومون ترسینه اولاراق. ایندی اکثر حالدا، یازانلاریمیز #آنا_دیلینده یازماغا باشلاییرلار. او زامانلار تورکجه کیتاب تاپماق اولمازدی. #فضولی‌نین دیوانینی تاپماق اوچون هر یئری آلاخ-بولاخ ائله‌دیم. هر زامان گؤز-قولاغیمی آذربایجان رادیو-تئلویزیونونا دیکیردیم کی هارداسا بیر موغننی ماهنی آراسی بیر غزل اوخویاجاقدیر. قلم الیمده اونون اوخودوغو غزلی یازیردیم. کلاسیمیزدا منه تای چوخلاری وار ایدی. "#رامیز_تاینور" موغننی‌لرین اوخوماقلاریندان بیر بؤیوک دفتر شعر توپلامیشدیر. بئله‌لیکله منیم هوسیم آنا دیللی ادبیاتا آرتدی. بو هوسله ده یاشادیم. یادیمدادیر: فضولی دیوانینی #کیریل الیفباسیندان ایکی یوز صحیفه‌لیک بیر دفتره کؤچورموشدوم. اوندا هله دانیشگاها گئتمه‌میشدیم. عمیم نوه‌سی فرهاد [مهندس #فرهاد_شهبازی] اؤزو ده ادبیاتچی ایدی، باخدی منیم ایشیمه دئدی کی: بو ایش فیل ایشی‌دیر. بیز بو سئوگی ایله یاشاییردیق. آنجاق دانیشگاه منیم آخدیغیم جیغیری دَییشدی. یئنی و چاغداش دونیا ادبیاتی ایله تانیش اولدوم. اؤزللیکله پرافسیونال یازمامیشدان قاباق اوخوماغا داها چوخ اؤنم وئردیم. دانیشگاهدا عمومییتله کلاسیک ادبیاتی "#فقه‌اللغه" باخیمیندان اوخویوردوق. یعنی لغت‌لرین آنلامینی آچیقلاییردیق. کلاسیک ادبیات اؤزو ده هئچ دانیشگاهدا بیر گون گؤرمه‌دی. لغت‌له مشغول اولدوقدا، اؤیرنجی اوخودوغو متنین نه دئدییینی بیلمیردی. هئچ زامان اونوتمارام منیم جیغیریمی دَییشن کیتابلاری؛ دوکتور #رضا_براهنی‌نین کیتابلاری، اؤزللیکله "#قصه‌نویسی" کیتابی‌نین ایلک 200 صحیفه‌سینی. بو کیتابلا من بو نتیجه‌یه چاتدیم کی ادبیات هارداسا یئر اوزونده یارانا بیلر. او زامانا قدر ادبیاتی، کلاسیک ادبیاتین ائتکیسی نتیجه‌سینده گؤیلرده اولدوغونو بیلیردیم. داها دوغروسو بو زاماندان منده ادبیاتا داها چوخ اجتماعی بوجاقدان یاناشما دویغوسو یاراندی. اوخودوم...اوخودوم... یورولمادان اوخودوم. آنجاق یئنه ده سوسوز قالدیم. هفته ایچی، بئش کیتاب اوخومادان دینجلمزدیم. دانیشگاهین و تبریزین #تربیت ایله #ملی_کیتابخاناسینا دا عضو اولدوم. هر بیریسیندن هفته ایچی کیتاب آلیردیم. تبریز دانیشگاهیندا کیتابخانادا ایشله‌ین کیتابچی‌لاردان بیری بیر گون منه دئدی ‌کی: "سن قورتاریب گئتسئیدین بیز ده راحات اولاردیق" طبیعی کی بونو آجیق اوزوندن دئمیردی. اونلار همیشه هوسله منه کیتاب وئریردیلر.
دانیشگاهدا ایکینجی مسئله، ادبی ییغینجاقلار ایدی. او زامان ادبی ییغینجاقلاردا اولان دارتیشمالار اولوردو. دریدن-قابیقدان چیخان شاعیرلریمیز وارایدی. اونلار دا منه تای ادبیات سوسوزلاری ایدیلار. اونلار گنج ایدی؛ 70.جی اون ایللیین ادبیاتینی اؤزو ده #مدرن_ادبیاتینی یارادانلار اولدولار. چالیشدیلار...چالیشدیلار نتیجه ده آلدیلار. بونو من الیمده اولان "#آذربایجان_شعرینده_مدرنیزم" آدلی کیتابیمدا آچیقلامیشام. بونلار بیزه شوخلوق گلیر. آنجاق حقیقتن بو ادبی ییغینجاقلاردان میثال اوچون: #هادی_قاراچای، #کیان_خیاو و باشقالاری چیخدیلار. رحمتلیک #یحیی_شیدانین #مهد_آزادی قزئتینده تورکجه صحیفه‌سی و همین قزئتین "#آدینه" صحیفه‌سینی چیخاران #قاسم_تورکان جنابلاری‌نین بو گنج‌لرین اثرلرینی یایماقدا چوخ دانیلماز رول‌لاری وارایدی. بونلاری لازیم اولسا داها آرتیق آچیقلاماق اولار.

قایناق:
#مدرنیزمین_چاغداشلیغی کیتابی #همت_شهبازي ایله دانیشیق بؤلومو صص 32-34

https://telegram.me/dusharge

(#پست_مدرنیزم ایله #مدرنیزم آراسیندا ) يؤنلنديريجي #سؤزلوک:

مدرنيزم / پست مدرنيزم

فورما (قاپالي) – آنتي فورما (آچيق)
مقصد - اويون
رومانتيزم - سيمووليزم
اييئرارخييا {نظم} - آنارخييا [هرج و مرج]
يورولما – سس سيزليک
پروسئس - پئرفورمانس {اجرا، ايفا، نمايش}
سينتئز - آنتي تئز
وارليق - يوخلوق
سئچيم – کومبيناسييا {يوغرولماق، تركيب، آميزش، اختلاط}
کؤک – درينليک
اوخونا بيلينن – يازيلا بيلينن
ييغيشديرماق - داغيتماق
آنلامسال - ريتوريک {دئييم طرزي، فن ِ بيان}
اؤرنک – سؤز گليشي
مئتافورا - مئتونومييا
آچيقلاما - يانليش اوخوما
تيپ - موتانت
پوليمورفوز {چند ريختي} – آندروگئن {ايكي جينسلي}
پارانويا - شيزوفرئنييا
قايناق – سبب
مئتافيزيکا - ايرونييا
خاريجي - داخيلي
ايفاده ائديلن – ايفاده ائدن


حاضيرلايان : #همت_شهبازي

# ایکی #کروشه [ ] آراسیندا گلن #آچیقلامالار #حاضیرلایان طرفیندن‌دیر.

https://telegram.me/dusharge

وقت #آزادي كه فرا مي‌رسد
مردن در آن روز ممنوع است!


#من_بوی_دارچین_می_دهم
شعرهای #جمال_ثريا
ترجمه #همت_شهبازي
#نشر_امرود 1392

@dusharge

منيم ده بير آديم گلسين ديليزه
( #حيدربابانين ايكي بندينه اؤزل باخيش)

#همت_شهبازي


حيدربابا،‌سنون اوزون آغ اولسون!
دؤرت بير يانون بولاغ اولسون باغ اولسون!
بيزدن سورا سنون باشون ساغ اولسون!
دونيا قضو-قدر، اؤلوم-ايتيمدى
دونيا بويى اوغولسوزدى، يئتيمدى

حيدربابا،يولوم سنن كج اولدى
عؤمروم كئچدى، گلممه ديم، گئج اولدى
هئچ بيلمه ديم گؤزللرون نئج اولدى
بيلمزيديم دؤنگه لر وار،‌ دؤنوم وار
ايتگين ليك وار، آيريليق وار، اوْلوم وار

بو ايکي بندده، حيدربابانين بير چوخ بندلري‌نين عکسينه اولاراق سوژئتليک (روايت) يوخدور. #شهريار روايتدن قيريلاراق اؤزونون شخصي مؤقعيني بعضي قونولار حاقدا بيلديرير. حيدربابانين بندلرينده عموميتله گئرچکليکلر اولدوغو کيمي کؤچورولور. بونلار هئچ بير کيمسه يه غيرعادي اولماياراق تانيشدير. بو ايکي بندده بير چوخلاريني دوشوندورن "اؤلوم" مسئله سي شهرياري دا دوشوندورور.

اؤلوم مسئله سي اسکي ادبياتدان ايندييه دک چوخلاريني دوشوندورن بير آنلاييشدير: "گيلگميش"ده "انکيدو"نون اؤلومو، دوستو گيلگميشي، "دده قورقود"دا عزرائيل لا "دلي دومرول"ون ماجراسي و دلي دومرول "اؤلومو" بير مادي اشيا کيمي قاوراماسي، صوفیزمين اؤلوم قونوسونا تجريدي ياناشماسي. بونلارين آراسيندا دلي دومرولون اؤلومدن سئزدييي مقصد ماددی موتیو داشيديغي اوچون باشقالاريندان سئچيلير و يئني چاغ موقعينه ياخينلاشير. بوردا اؤلومون قارشيسيندا عصيانچي روحلا يئنيلمزليک وار. گيلگميش پوچلوغا يؤنه لن ايلکين انساندير سونونجولار ايسه نيهيليستلردير.
بعضي لري ايسه اؤلوم قارشيسيندا نه نيهيليست و نه ده عصيانچيديلار. بونلار صوفیزمه باغلي اولان قضوقدرچي لردير. شهريار بو سيرايا داخيل اولور. اونون اؤلوم و ياشام حاقدا ايره لي سوردويو باخيش عرفاندان قايناقلانان عنعنه وي باخيشدير. اؤلومه بير قضوقدر اولاراق اونون قارشيسيندا تسليم اولماق و يئنيلمک.بو باخيش دونيانين فاني اولدوغونو اونون دوشونجه سينه يورودور. بو ايسه نيهيليست چيليين ان دوشگون دورومودور. چونکو اونلار دا کسينليکله دونيانين پوچلوغونو سئزيرلر. صوفیزمده و ائله جه ده شهريارين فیکرينده هم دونياني ايکي اللي توتماق وار، هم ده اونو فاني بيلمک.هئچ بيريسيندن ال اوزمه دن هم دونياني ايسته يير،هم ده اونو فاني بيلير:
"حيدربابا دونيا يالان دونيادير"

چاغداش شعرده، شاعير ياراتديغي دوشونجه ساحه سينده مسئوليت داشيير. توپلومون گئديشاتيندا اشتيراک ائتدييني گؤروروک. ال-قولو باغلي دئييل. تسليم اولونمازدير. شهرياردا ايسه، عنعنه وي دوشونجه يه داياناراق اؤزونو تسليم ائتمک پيرينسيپي وار.

#ايفاده طرزي بو ايکي بندده، کانکرئت ليکله دئييلير. داها دوغروسو فورماسي #رئالليق داشيير. مضمون ايسه تجريد اولونان غيرماددي موهوم بير مضموندور. "حيدربابا سنون اوزون آغ اولسون" کيمي مصراعلار هئچ بير بديعي ليک اولمادان رئال مؤقعدن چيخيش ائدير. کلمه لر اولدوغو آنلامي داشيير. حال بو کي "دونيا قضوقدر اؤلوم ايتيمدي" سؤزو چوخ قاموسالليق (کوللولوک) داشييان بير مضموندور. دونياني اؤلوم ايتيم بيلمه ين کيمسه لر اوندان لذت آليب ياشاماغا جان آتانلار دا واردير. بئله ليکله بو بندلرده کلمه لر اؤز آنلاميندان سونرا، باشقا آنلام داشيمير. حال بو کي شعرين ذاتيندا مجازي ليک اولمالي دير. شعر "جمال ثريا" دئميشکن "کلمه اوزره يارانيرسا" اؤزو کلمه نين رئال آنلاميني دَييشديرير. اونا يئني کاراکتئر، يئني آنلام وئرير. بونونلا، اوخوجو گئرچک بير اوزايدان (فضا) خيالي بير اوزايا کؤچور و اورادا يئني بير چئوره يارادير. حيدربابادا ايسه ادبياتين بديعي اوزو يوخدور. گئرچکليک اولدوغو کيمي روايت اولونور. کلمه لر کاراکتئرلشمير.
#نوستالژيک اوزگونلوک، بو ايکي بنده حاکيمدير. اونون روحونو چئوره ين بو نوستالژي، ياشاييشيني نئتراللاشديرير (خنثي ائدير). بندلرده انساني حرکته گتيرن، دويغولانديران فاکتور يوخدور. صنعتله (هنر) ياشاييش اوزبه اوز دورمورلار. بيربيريني دييشديره بيلميرلر. ائتکي بوراخميرلار. ائله بونا گؤره هئچ بيريسي کاميل لشمير. بندلرين ياشاييشدان اولان آنلاييشي، کئچميشلرده تجروبه و سيناقدان کئچميش. بونا گؤره ده، اونو قاوراييب گوندملشديرن ديل ده ائله کئچميشي قاورايير. بورادا چاغداش توپلومون کاراکتئري، کئچميشي ايزله ين قارا سئودالي آلينتيلارلا اوست باسدير ائديلير. بئله اولان حالدا، توپلوم و يا شخصي کاراکتئرين هانسي اؤزللييني قاباردان و ياخود دا اوجالدان بير شعرله راستلاشا بيلميريک. بونا گؤره بو ايکي بندين مضمونو، کئچميشلره عاييد اولان قالين قاييم ايچه رييي چئوره يير و انساندا روحسوز آنلار ياشادير. شاعير هم اسکي شعرين ايچه ريک ايلکه لريندن يارارلانير، هم ده کئچميشه قاييدير. حتتا بو ايلکه لردن يئني ايلکه لر آلانيندا دا استفاده ائتمه يه جهد ائتمير.

##
"#آفتاب_آذربايجان" سای 25

https://telegram.me/dusharge

👆👆👆 اونلارین دانیشمالاریندان دوغان اوغولتو منه نارلي باغچادان يوکسه‌لن سسلري خاطيرلاديردي.
دوکتور مانوکون کيتابخاناسيندا نارلي باغچانين اولماسي احتيمالي‌نين هيجاني اوزومه عکس اولونموش اولمالي کي، دؤنوب منه باخديلار. 'سن گئت' دئديلر. 'خئير، سيزلر منيم بؤيوکلريمسينيز' فيلان دئمه‌يه جهد ائتديمسه ده مني سوسدوردولار. 'سونسوزا قدر نارلي باغچاني آختاراجاق دئييلسن، هله بير تاپ آختارديغيني...' دئديلر. سؤزلرينده، سسلري‌نين تونوندا ايشاره ائتمک ايسته‌ديکلري بير شئي وار کيمي گلدي منه، آمما اوستونده دايانماديم.
آيلاردير کيتابخانالاردا کيتابلارا باخيرديم، رف‌لردن ائنديرير، کؤهنلميش صحيفه‌لريني قوجاقلايان مهريبان و قورويوجو جيليدلريني آچير، اوزون اوزون قاريشديرير، چوخ واخت اوخوماغا داليب گئديرديم. کيتابي آرتيق تانيشيم سانيرديم. ايريلي خيردالي، آغير يونگول، رنگلي سولغون، دورغون حرکتلي اولوشلارينا؛ ايضاح ائتديکلرينه، گؤسترديکلرينه، خيال ائتديرديکلرينه، دوشوندوردوکلرينه آليشديغيمي سانيرديم. آمما دوکتور مانوکون کيتابخاناسي‌نين قارشيسيندا چاشماقدان اؤزومو گؤتوره بيلمه‌ديم. قارماقاريشيقديلار؛ رف‌لرده،کيچيک استوللاردا، پنجره ايچلرينده، ديوار ديبلرينده، استول اوستلرينده ايديلر، سانکي جانلي ايديلر. دوکتور مانوک اول اوزون اوزون قاريشديرماغیما ايجازه وئردي. سونرا نه آختارديغيمي سوروشدو.
'کيچيک‌کن اوخودوغوم بير ناغيل،' دئديم، 'نارلي باغچا. اوزون ايدي. چوخ جاذيبه‌دار و بير او قدر ده قورخودوجو ايدي. ناغيلي خاطيرلايا بيلميرم، بير قروپ اينسانين بير باغچايا سورتولموش اولدوقلاريني، اورادا اؤزلرينه بير دونيا قورماغا چاليشديقلاريني خاطيرلاييرام يالنيز. بير اوشاغين اوووجونا سيغاجاق قدر کيچيک بير کيتاب ايدي، قارا دريلي ايدي. هاميسي بو.'
دوکتور مانوک ديقتله دينله‌دي. 'نارلي باغچا ها!' دئدي يوکسک سسله. 'نييه قورخوردون؟' 'خاطیرلاميرام و اصل آختارديغيم شئي يقين بو. نييه قورخدوغومو آختاريرام، نييه قورخدوغوم حالدا چوخ جاذيبه‌دار تاپديغيمي.' 'حيات!' دئدي دوکتور مانوک بو دفعه، اوتوردوغو جيريلدايان مئبيليندن قالخدي، بير قروپ کيتابي قالديردي، باشقا بير يئره قويدو، بير باشقا قروپو باشقا بير يئره اوست اوسته دوزدو، بير رفي بوشالتدي. آختارميردي، آختارديغي‌نين يئريني بيلير، اونا چاتماغا چاليشيردي.
بو قدر کيتابين آراسيندا کيچيلميشديم، کيچيجيک قالميشديم. دوکتور مانوکومو ايزله‌مه‌لي‌یم، کيتابلاريمي قاريشديرمالييام، قرار وئره بيلميرديم هئچ جور.
دوکتور مانوک منه طرف دؤندو، اوووجومدا ايته‌جک قدر کيچيک بير کيتاب اوزالتدي. 'آختارديغين کيتاب بو،' دئدي. 'آلماق ايسته‌ديیندن امين‌سن‌مي؟'
اليمي اوزالتميشکن دايانديم.
'خئير،' دئديم. 'نارلي باغچا اوخوياجاغيم سون کيتاب اولمالي.'
تاپديغيم ايينه‌ني تکرار سامانليغا آتديم بئله‌جه.


اويغونلاشديران: #همت_شهبازي

قايناق: #کيتابليق (درگي): مارت 2003


https://telegram.me/dusharge

#شاعر و #انسان

نوشته: #محمد_عارف
ترجمه: #همت_شهبازي

#آدینه_مهد_آزادی
#شماره ۳۸۱ تاریخ ۱۳۷۳/۲/۱۷
@dusharge

#شاعر و #انسان
نوشته: #محمد_عارف
ترجمه: #همت_شهبازي

شعر #سيدعمادالدين_نسيمي شعري است تغزلي. وقتي تغزل مي گوئيم پيش از هر چيزي در ذهن ما غزل عاشقانه متجلي مي شود. به راستي هم اكثر شعرهاي نسيمي با موضوع عشق و محبت پيوند دارد، صرفنظر از اين مسئله، تغزلات او را به سادگي نمي توان #غزل_عاشقانه ناميد. درست است كه نسيمي بيشتر غزل هاي خود را با خطاب به معشوق شروع كرده، او را مدح و ستايش نموده است ولي قهرمان و شخصيت اصلي تغزلات نسيمي عاشق است (نسيمي، قهرمان تغزلات خود را عاشق، عارف ناميده و خود را به صورت "من" خطاب مي كند) اما اين عاشق، عاشق عادي نيست. عشق او و مناسبات او به معشوق با يك سلسله خصوصيات متمايز مي شود. يكي از تفاوت هاي اساسي عبارت از اين است كه همچنانكه تغزلات نسيمي داراي موضوع عشق شهواني نبوده، به طور كامل حسي و عيني نيز نمي باشد. شعور و احساس نسيمي، او را از عشق شهواني كه تا حدودي #مولانا_محمد_فضولي داراست، متمايز مي كند، نسيمي قهرمان تغزلات خود را عاشق عارف ناميد.
نسيمي كه در برخي موارد شبيه مجنون شده در آتش عشق و محبت و درد هجران مي سوزد و شكوه مي كند، همچون فضولي نمي خواهد در "بلاي عشق" گرفتار آمده، و از عذاب عشق حظ نبرده و آه و ناله نمايد. عشق در تغزلات نسيمي در درجه دوم اهميت قرار دارد. سرگشتگي، درك معشوق و ارج نهادن به آن اشتياق اساسي او را نسبت به معشوق تشكيل مي دهد. او معشوق را به طرز شيدايي تصور كرده و تأثرات خود را از زيبايي معنوي و جسماني معشوق با نيروي احساس خود بيان مي كند.
عشق نسيمي به معشوق از عشق او نسبت به انسان سرچشمه مي گيرد، درواقع او با ازلي كردن زن نه تنها همچون يك شاعر بلكه همانند يك متفكر به معبود ازلي پيوند مي يابد، اگرچه زيبايي جسماني معشوق احساسات شاعر را نوازش مي كند، در اين تغزلات تعقل و ادراك انسان نسبت به " #حروفيه" اهميت اساسي را به خود اختصاص مي دهد. در نظر او انسان ضمن اينكه لياقت عشق را داراست، محترم نيز شمرده مي شود زيرا يك انسان است. او زن عادي نيست بلكه انساني است كه صورت او "صورت رحمان" است. در وجود اين انسان، عناصر فعال آفرينش موجود هستند. اگر بخواهيم "خود" نسيمي را دريابيم، چنين تصور مي كنيم كه اين انسان "نفس خود را شناخته و به واسطه اين شناخت، به شناخت حق نايل شده". او "از مي غفلت مست و خراب نمي شود"، "با نفس خسيس موافق نمي شود"، "ايام خود را به باد فنا" نمي دهد، "اشتهار را موجب آفت دانسته و تكبر را دوست نمي دارد"، "چشم بصيرتش باز است"، هدفش متعالي است و در جهت پايداري عمر، تكيه بر "دولت منصور" مي زند. تنها چنين انساني را نسيمي به عنوان انسان كامل و برابر با حق مي شمارد. او مي گويد: "خداوند در آدم متجلي شد، بر حق سجده كن و گمراه مباش" حتي او به چنين انساني كه كاملا خود را دريافته، اكتفا نمي كند زيرا چنين انساني خودش انسان آفرين مي شود:

اوتانير عاريفين عقلي سنه انسان دئمك نه اوچون
كي انسان دير دئمز كيمسه سنه خالق الانسان

تمامي اين خصوصيت ها به #تغزلات_نسيمي ماهيت فلسفي، عاشقانه مي دهد. نشان اساسي اين تغزلات عبارت از مناسبات عاشقانه انسان پرورانه و متفكرانه نسبت به عشق و محبت عيني انسان است. آن هم طبيعي است كه نسيمي نيز اعتقاد به وحدت وجود دارد يعني زيبايي جسماني و معنوي انسان را از همديگر جدا نمي سازد. در نظر نسيمي، انسان كامل كسي است كه معشوق را درك كرده، و در سيماي او حقيقت را دريابد ما در بين اشعار او به شعرهايي بر مي خوريم كه به تصوير معشوق مي پردازد:

هر كيم كي، حققي احسن صورتده گؤرمه‌دي
حق تا ابد اونون نظرينده نهان اولور...
نفسيني هر كيم كي، بيلدي، تانيدي
عاريف رب اولدو آدي، عبديكن سولطان اولور...

هر كيم كي، سني بيلدي بولدو حققي
هر كيم حققي بيلدي آدم اولور...

جمالين قيبله يي عالم دئييل مي؟
وجودون مظهر انسان دئييل مي؟

بحر محيطه دوش كيم درياي اعظم اولدور
آدمدن اولما غافل، نئچون كي، آدم اولدور...

اسير اولمايان حسنونه آدمي
حجردير، حجردير، حجردير، حجر...

در اين مصراع‌ها نسيمي را به عنوان يك #شخصيت_متفكر درمي يابيم. سجده كردن به رخساره زيباي انسان به عنوان قبله عالم كفر بزرگي در عصر شاعر محسوب مي شد. شاعر آشكارا دشمنان خود را مورد هجوم قرار مي دهد و ناداني حاسدان، رياكاران و زاهدان و عدم آگاهي آنان نسبت به اصل قرآن و بي نصيبي آنان را در عدم قابليت مشاهده نشانه‌هاي الهي در چهره انسان اعلام مي نمايد:

صورت خط ايلاهي، اونو نادان نه بيلير
ديو ملعون صفت معني قرآن نه بيلير

#حروفي بودن شاعر، هيچ خللي در ديدگاه او نسبت به زندگي و انسان ها به وجود نمي‌آورد همچنين بايستي درنظر گرفت كه در قرن هشتم هجري در كشورهاي شرقي، ظهور انسان پروري در شكل ديگري يعني به صورت آزاد از جامه ديني امكان پذير نبود، تفكر اساسي نسيمي در #فخريه مشهور او و همچنين در #غزل:

@dusharge

«دنگه‌م پوزولوب ییخیلدیغیمدا بوغاناغا دوشورم؛ ایکی اینچه باشلاریندان بیر بیرینه قوشولموش قیف شکلینده هرره چکیب یانان ناققا بیر تندیره بنزه‌ریشلی #بوغاناق» جومله‌لری ایله #ادبی_یازارلیغا قدم قویان یازار #محمد_ملک_نژادین سون سطیرلری #اؤلومله صادالاناراق، اؤزو دئمیشکن «ال آیاق چالا چالا بورولدوقجا بورغانین اورتاسینا ساری یؤنل»دی.

#همت_شهبازي

https://telegram.me/dusharge

ترجمه #شعر_ترکی || #سيد_حيدر_بيات


مي‌دانم
قدت نمي‌رسد
براي به آغوش گرفتنم
چوبه‌هاي دار اين سرزمين بلند است.

اينگونه كه دارها را بلند مي‌سازند
مي‌دانم
در آخرين ديدارمان
قدت نمي‌رسد
براي به آغوش گرفتنم

###
#اصل_شعر

Bu ölkə

Boynumu qucaqlamağa
Bilirəm
Boyun çatmaz
Bu ölkənin dar ağacları ucadır

*
Beləki darları uca qururlar
Son görüşdə
Boynumu qucaqlamağa
Bilirəm
Boyun çatmaz


منبع:
#روشنایی_در_بیات_ترک
ترجمه از ترکی: #همت_شهبازي


#شعر_آذربایجان #تورکجه_شعر
#آنتولوژی #انتشارات_فرهنگ_عامه
#شعر #ترجمه


https://telegram.me/dusharge

آفتاب به تاراج رفته
شعر: #ناصر_مرقاتي
ترجمه: #همت_شهبازي


به سوی بلندیها به راه افتادیم
سخن از آفتاب شد.
از روشنایی
که از منگوله های ابریشمی آویزان بود.
گیاهان سبز چمنزاران.
جریان روشن و سبزگون بستر آب.
نان، کار و بهشت 1
حرفهایمان پرواز کردند
پرواز آسمانی2:
ای انسان مدرن
بلندیها را فتح کن!
خاک
سیاه و باارزش بوده است
انسان...
تازه نفس
و با هوس
گاو آهن
تیز و
برنده
کار فشرده
خاک شخم عمیقی خورد
بذر افشانده شد.
همانگونه که
آن خدای شریف آموخته بود.3

گامها محکم و استوار بود
راهها ...
خستگی ناپذیر.

2...
به بلندیها رسیدیم
سخن از انسان شد.
دیدیم
فمیدا4 ایستاده و
شمشیر عدالتش را گم کرده
و ما
از جان مایه گذاشتیم و
شمشیر را به خودش برگرداندیم
از زیر هفت لایه ی سرزمین مرگ.5
اما راز مرگ انکیدو را ندانستیم6

پس...
فقط
از نام انسان پاسبانی کردیم

گامها محکم و استوار بود
راهها...
خستگی‌ناپذیر.

3...
در بلندیها ایستادیم
اسب دوانیدیم در دریاها.
چادر در صحراها پهن کردیم.
استخوان به اسب‌ها داديم
جو به سگها...
خورشید برای خوردن آب رفت
برای رخت عوض کردن.
ابر تیره فرا گرفت همه جا را
شاید...
شاید...
شاید...
میهمان یخبندان شدند
آنهایی که از پاییز جا مانده بودند
و...
در میان ابرهای تیره گم شدند
آنهایی که چشم امید داشتند.
گامها محکم و استوار بود
اما راهها...
خسته.

4...
به سراشیبی افتادیم
سخن از باد شد.
از کشتی هایی که در دریاهای خروشان غرق شده بودند.
از خشک شدن مزارع.
و...
از فرو ریختن گرمای دل.
و نگاه کردیم:
جز گیاهان هرز چمنزاران7
و جز حسرت در بستر آب
چیزی ندیدیم.

و تا چشم کار می کرد
کسی دیده نمی شد!
فقط و فقط
آن خدای شریف بود.
دست بر صورت
به حيرت عميق فرو رفته بود
و در آن دور دورها:
گامهاي خسته
راههاي خسته
گردو خاك برپا مي‌كردند.




#اصل_شعر || به #زبان_ترکی

تالانميش گونش
شعر: #ناصر_مرقاتی

1...

زيروه‌لره يوللانديق
سؤز گونشدن دوشدو
ايپك ساچاقلاريندان ساللانان گونوزدن
بيترليده يام -ياشيل بيتگی‌لر
آخارليدا دورنا گؤز آخمالار
چؤرك، ايش و بهشت 1
سؤزلر قاناد آلدی گؤگسل 2
ای يئنی اينسان
يوكسل

تورپاق قارا دَيـَرليميش
اينسان...
نفسلی
هوسليميش
كوتان...
ايتی
كَسَرليميش
ايش گرگين
يئر شوملاندی درين
سپيلدی سَپين
اؤيله كيم
او شريف تانری اؤيرتميش 3

آدديملار موحكم ايدی
يوللار
يورولماز


2 ...


زيروه‌لره يوكسلديك
سؤز اينساندان دوشدو
گؤردوك كی اوندا
دايانيب فئميدا 4
عدالت قيلينجين ايتيرميش
و بيز
اؤلوم اؤلكه‌سينين يئددی قاتيندان 5
قايتارديق قیلينجين
وئرگيسی جاننان
آنجاق آنكيدونون اؤلوم سيررينی اؤيرَننمه‌ديك 6
دئمه‌لی...
تكجه
آدينی قورودوق اينسانين

آدديملار موحكم ايدی
يوللار...
يورولماز

3 ...

زيروه لرده دايانديق
دنيزلرده آت قوودوق
چؤللرده يئلكن آچديق
آتلارا سوموك...
ايتلره آرپا
تكليف ائتديك
گونش سو ايچمَيه گئتدی
دونون دَييشمَيه گئتدی
كؤچدو اورتاليغا دومان
گومان...
گومان...
گومان
بوزلاقلار قوناقچی اولدو
گؤزدن دوشموشلره
و...
اومانلار دومانلاردا ايتدی

آدديملار موحكم ايدی
يوللارسا...
يورقون

4 ...

يئنيشه دؤندوك
سؤز كولكدن دوشدو
لَپه‌لی عوممانلاردا باتان گميلردن
يانميش زَميلردن
و...
اوركلردن جالانميش ايستيلردن

و بويلانيب باخديقدا
بيترليده جيغ 7
آخارليدا حسرتيميش
و گؤز ايشلديكجه
كيمسه يوخ
تكجه او شريف تانری ايلَشميش
الی اوزونده
درين حئيرته دالميش

و اوزاقلاردا
يورقون آدديملار
يورقون يوللاردا
توزاناق سالميش



ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
توضيحات:

۱. اشاره به سخني از يك مسيحي مقدس به نام سن فرانسيس سالزياني:"من به شما وعده ي نان، كار و بهشت مي‌دهم".
۲. گارودا، در اساطير هند به سخنان بالدار و مقدس مي‌گويند.
۳. خداي شريف، اشاره به پرومته از اساطير يونان. پرومته به انسان كشت و زرع و تفكر و آتش افروختن را آموخت.
۴. در اساطير يونان خداي قانون و عدالت
۵. سرزمين مرگ، در اكثر افسانه و اساطير ملل، سرزميني است در هفتمين طبقه‌ي زير زمين
۶. در اساطير سومر و بابل آنكيدو، دوست پهلواني به نام گيلگمش –نيمه انسان و نيمه خدا- است بعد از مرگ آنكيدو، گيلگمش براي يافتن راز مرگ دوست خود متحمل دشواريهاي زيادي مي شود، اما نمي‌تواند به اين مقصد نايل آيد.
۷.نوعي گياه بي‌ارزش شبيه گياه جارو


منبع:

سایت #وازنا ۱۳۸۹

https://telegram.me/dusharge

برای من #علیرضا_راهب_مازندرانی یک‌چیزش بیشتر اهمیت داشت. اینکه #زبان_مادری‌اش فارسی بود اما در زمان اقامتش در #تبریز در انجمن‌های شعر شرکت می‌کرد و در این انجمن‌ها بود که غیر از زبان گفتاری، #زبان_ادبی_ترکی را از خیلی از ماها بهتر بلد بود طوریکه #شعرهای_ترکی را نقد میکرد.

یک بار در درس #سبک‌شناسی یک #کنفرانس_دانشجویی داشتم، نمی‌دانم موضوع را از کجا و از چه کسی شنیده بود، سر وقت کلاس به عنوان مهمان آزاد شرکت کرده بود. در کنفرانس مذکور از شیوه #آمارگیری در ادبیات (مثل کارهای دکتر #سیروس_شمیسا) ایراد گرفتم. سر کلاس به استادمان که معرفی کردم استاد اجازه حرف زدن را داد و از ایراد من دفاع کرد.

ما بیشتر #راهب_مازندرانی می‌شناختیمش.

مرگ شاعر هم نوستالژیک است.


#همت_شهبازي


https://telegram.me/dusharge

#پوئتیکادا_عنعنه‌نین_رولو
(#ع_اورمولو شعری)
یازان: #همت_شهبازي


هر زامان کؤلگه‌ده قالان و ادبی محیطده هئچ زامان گؤرونمه‌ین شاعیر «#علی_احمدی_آده»‌ « #گؤزو_یاشلی_کوچه‌لر» (1369)، #نارگیله (1378) و #و_زامان_بیر_بهانه‌دیر» (1387) کیتابلاری‌نین مولفی‌دیر. شاعیری بیز داها چوخ «ع. اورمولو» آدی ایله تانییریق. او، ایلک دفعه اولاراق «گؤزو یاشلی کوچه‌لری» ایله ادبی دونیامیزا، اؤزللیکله شعریمیزه داخیل اولدوقدا دا ائله اؤزونه مخصوصلوغو ایله گلیر....
#گؤزو_یاشلی_کوچه‌لرده، بیز بیر نوع‌ آرخایینلیق آختارماق گؤروروک اوخوجو اوچون.بو آرخایینلیق شعرده اؤزونو گؤستریر. یعنی اوخوجو، بو شعرلری اوخودوقدا دینجلیک تاپیر. گون بویو ایشله‌ییب یورغون ائوه گلن بیر ایشچی دینج‌لییی کیمی:

فانیسلارلا گولونج کؤلگه‌لر اویونوندا
پیچیلتیلار توشلاییرسا یولچو توپوغونو
اینجینمه‌لر/ اینجی‌یه دؤنور/ اوزاق ایشارانتی گؤروشوندن.
«چئینه قوی آغزینا» ساققیزین باغیشلامیش دونَنه‌
مندیلینده/ بیر اووج بوغدا ایله آینا گؤز بولاق
یورغونلوق پوچور-پوچور/ خاللاییر ائنیش‌-‌یوخوشو.
آرخاسی/ یارین‌لار آرخایین‌لیغی‌دیر
کی شعرین/ گونش کلاغایی‌سین
و / فانیسلی‌لار قولاغیندا/ بولاق شیریلتیسی (ع. اورمولو، 1369: 10-9).

#مدرن‌_شعر هم «عنعنه»‌نی، هم ده «عنعنه‌وی شعر»ین قایدالارینی قیراغا قویماقدا دَریدن قابیقدان‌ چیخدیغی‌ آندا،بیر سیرا یئنیچی‌لییه مئیلی اولان شاعیرلر، اونلارین ائتدیینی بوراخمادان یئنی‌لشمه‌یه استقامت‌لنیرلر. بونلارین یارادیجیلیقلاریندا عنعنه‌وی شعرین هم #فورم، هم ده #قالیب باخیمیندان حضورونو گؤروروک. داها دوغروسو بونلار، بو عنعنه‌لر بنزرسیز‌لیک‌لرینی گؤستره‌رک، اونون بعضی ائلئمانلاریندان دا ال چکمیرلر.بو ائلئمانلاردان اونا گؤره استفاده ائدیرلر کی بونلارین‌ شعرینده اؤز تاثیرینی‌گؤستریر. «ع. اورمولو» بو تیپ‌ شاعیرلره داخیل‌دیر. اونون سربست هئجا شعرینده، عنعنه‌وی شعرین ائلئمانلاریندان اولان «قافیه»، «وزن= هئجا وزنی» خصوصی حضورو واردیر. شاعیر بو ائلئمانلاردان شعری‌نین گلیشمه‌سی نامینه چوخ اوستاجاسینا فایدالانیر. مدرن شعریمیزین چیچکلنمه زامانیندا، شعریمیزین اوز توتدوغو ساحه‌لر، دونیا پوئزیاسی‌نین مراجعت ائتدییی ائلئمانلارا خطابا استقامت‌لندییی حاللاردا ع. اورمولو اؤز کؤکونده اولان عنعنه‌وی دئتال‌لارا مراجعت ائدیر:

آینالاردان آینالارا قول آچیلیر/ ایکی هاچا یول آچیلیر
آینالارین اوزونده گؤز/ آینالارین دیلینده کؤز
آینالاردا قیریق ‌قیریق گیلئی سسی/ گاه نئی سسی
آینالاردا ممدخانین میناره‌سی آیاق توتور
ناققا بالیق آدام اودور (اورادا، 36).

بو باخیمدان اونون اثرینده بیر سیرا #سربست_هئجا شعرلری، عنعنه‌وی شعریمیزه دایاناراق یازیلدی. اونون شعرینده، عنعنه‌وی شعرین اوچ ائلئمانی‌نین اؤنملی حضورو وار: قافیه، وزن و قالیب.

قاپی‌لار/ قاپی‌لار/ باغلی قاپی‌لار
قیریق پنجره‌لر/ داغلی قاپی‌لار
نه گول وئرن قالیب نه گولوش وئرن
نه بیر دانیشان وار نه گلیب‌-‌گئدن
دولانیر کوچه‌ده هیچقیریق سسی
کرپیچ سیزیلتیسی/ کرپیچ ناله‌سی (اورادا، 65)

ماراقلی‌دیر #سربست‌_شعرین‌ ایچینده، قافیه ایله وزنین‌حضورونو گؤرموشدوک. آنجاق «اورمولو»نون سربست‌ شعرینده، شعر قالیبی‌نین ده حضورونو‌ گؤروروک.اونون بیر چوخ سربست شعرلرینی، #مثنوی آدلاندیرماق هوسی بئینیمدن اؤتور. چونکی بو شعرین ایچینده چوخ زامان عنعنه‌‌وی ریتم اؤن سیرایا کئچیر. بونون حیاتا کئچمه‌سینده وزن ایله قافیه‌نین اؤنملی رولو واردیر. بونونلا برابر، هئجا اؤلچوسونده یازیلان مثنوی قورولوشو، همی ده اونون #قافیه‌لنمه سیستئمینی عنعنه‌وی شعره باغلاسا دا، شعرین ایچینده ایفاده و بدیعی تصویر اوسلوبلاری یئنی چالارلارلا اؤزونو گؤستریر. بو چالارلار اسکی ایله یئنی قوهوملوغونو صمیمی‌لشدیره‌رک همی ده فرقلی خاصیت‌لرینی ده گؤسترمه‌یه جهد ائدیر.. شعرده «وزن» عنصرونون عنعنه‌وی اولماسینا باخمایاراق، قافیه‌لشمه سیتئمینده مختلیف موتیو‌لری سینادیغینی دا گؤروروک.
ع. اورمولو #عنعنه‌وی_شعرده اؤزونون داخیلی «من»ینی پوئتیک فورمایا چئویریب عکس ائتدیردییی اوچون، هله ده کؤهنه قالیب‌لری‌ سیندیرا بیلمیر. آنجاق ‌سیندیرا بیلمه‌دییی مرحله‌ده ده ائله کامیل و یئتکین بیر یئنیچی‌لییی منیمسه‌یه بیلیر..
ع. اورمولو شعرین #مدرن‌لیینه قاتلاشدیقدا باجاریقلی نمونه‌لر ده یازیر:

قوزئیده یولا چیخان
گونئیده آسیلدی دؤرد قناره‌دن
کولک دؤرد دروازادان آت سوردو
گؤیردی دؤرد دسته گول
قیرمیزی‌لار اوددا بیتدیلر
قارالار سودا ایتدیلر
آغ‌لار تورپاغی منیمسه‌دیلر
یاشیل‌لار یئل قوجاغین
و او گون
انسانلیق اؤلن چاغدا
عشق آسیلدی بئشینجی دروازادا (اورادا، 86).


#یازی چاپا حاضیر اولان #آذربایجان_شعرینده_مدرنیزم کیتابیمدان آلینیبدیر


https://telegram.me/dusharge

#دکتر_رحیم_کوشش_شبستری را اولین بار سر کلاس آیین نگارش نازنین استادمان #دکتر_منصور_ثروت شناختم.من ترم اول بودم. ایشان هم ترم‌های آخرش را می‌گذراند.این واحد، از دروس عقب افتاده‌اش بود‌. سر کلاس، دکتر ثروت در ادامه بحث شیرینش به یکباره رو به آقای کوشش کرد و گفت: شما که شاعر هستید و تجربه شعری دارید بهتر این مطالب (مطالب سر کلاس را می‌گفت) را درک می‌کنید.من که کنجکاو بودم نگاهی به آقای کوشش کردم. این نگاه،در ترم‌های بعدی علیرغم اینکه ایشان داشت خود را به ارشد آماده می‌کرد موجب دوستی ما و حتی همکاری در انتشار نشریه دیواری #روزنه به همراه دو دوست دیگرمان #امیر_جعفرزاده و #بشیر_حبیبی گردید.در همان سالها از کارشناسی ارشد قبول شدند، بعد هم دکتری. حالا هم استاد زبان و ادبیات فارسی #دانشگاه_ارومیه هستند.

دو سه روز پیش بود که دکتر خبر انتشار کتابش را برایم فرستاد.از ایشان کسب اجازه کردم تا معرفی کوتاهی از کتاب #زن_در_نگاه_صوفی نوشته نویسنده ترک #سلیمان_اولوداغ با ترجمه #دکتر_رحیم_کوشش_شبستری را با خوانندگان کانال دوشرگه در میان بگذارم که در ذیل به حضورتان تقدیم می‌کنم.

با احترام _ #همت_شهبازي

@dusharge
👇👇

#زن_در_نگاه_صوفی
نوشته نویسنده ترک #سلیمان_اولوداغ
ترجمه #دکتر_رحیم_کوشش_شبستری


#دکتر_رحیم_کوشش_شبستری را اولین بار سر کلاس آیین نگارش نازنین استادمان #دکتر_منصور_ثروت شناختم. من ترم اول بودم. ایشان هم ترم‌های آخرش را می‌گذراند. این واحد، از دروس عقب افتاده‌اش بود‌. سر کلاس، دکتر ثروت در ادامه بحث شیرینش به یکباره رو به آقای کوشش کرد و گفت: شما که شاعر هستید و تجربه شعری دارید بهتر این مطالب (مطالب سر کلاس را می‌گفت) را درک می‌کنید. من که کنجکاو بودم نگاهی به آقای کوشش کردم. این نگاه، در ترم‌های بعدی علیرغم اینکه ایشان داشت خود را به ارشد آماده می‌کرد موجب دوستی ما و حتی همکاری در انتشار نشریه دیواری #روزنه به همراه دو دوست دیگرمان #امیر_جعفرزاده و #بشیر_حبیبی گردید. در همان سالها از کارشناسی ارشد قبول شدند، بعد هم دکتری. حالا هم استاد زبان و ادبیات فارسی #دانشگاه_ارومیه هستند.

دو سه روز پیش بود که دکتر خبر انتشار کتابش را برایم فرستاد. از ایشان کسب اجازه کردم تا معرفی کوتاهی از کتاب #زن_در_نگاه_صوفی نوشته نویسنده ترک #سلیمان_اولوداغ با ترجمه #دکتر_رحیم_کوشش_شبستری را با خوانندگان کانال دوشرگه در میان بگذارم که در ذیل به حضورتان تقدیم می‌کنم.

با احترام _ #همت_شهبازي
مرداد ۱۳۹۹




نویسنده ترک، سلیمان اولوداغ، با بررسی منابع گوناگون درباره #زنان_صوفی و تصوف در اسلام، صوفی گری زنان، پاکدامنی زنان، سیر و سلوک زنان عارف با ظرافت و دقت و ذکر شواهد بسیار سخن گفته است.

گفتن از زنان و نوشتن درباره آنها امری رایج است. کتاب ها و مقالات زیادی درباره زنان وجود دارد. در این میان، کتابی که زن و تصوف و زنان از نگاه صوفیان را بررسی نماید می تواند مطالب ارزنده ای درباره زنان صوفی، ازدواج صوفیان، صوفی گری زنان، زنان عارف، زنان و نظریه وحدت وجودی، سیر و سلوک زنان و حتی نخستین زنان صوفی در اختیار خواننده قرار دهد...

اگر علاقه مند به خواندن کتاب هایی درباره صوفیان، ازدواج صوفیان، صوفیان ایران، تصوف مولانا، تاریخ عرفان، تاریخ تصوف، مجذوبان نور، چگونه صوفی شویم و .. هستید احتمالا از خواندن کتاب «زن در نگاه صوفی» نوشته نویسنده ترک زبان، سلیمان اولوداغ، نیز لذت خواهید برد. خواندن مطالب این کتاب می تواند نگاه به زنان و عرفان و تصوف را تغییر دهد.

مطالب کتاب

در این کتاب بعد از درآمد و نگاه کلی که حاوی نظر نویسنده درباره زن و تصوف است مطالب زیر را می خوانیم:

بعد اعتقادی مسئله، زن‌گریزی، زن و فرزند، ازدواج از نظر صوفی، زن و مصیبت، رابطة جنسی، زن و عشق، تصویر عروس و داماد، حوریان در تصوف، تقوا و زن،  زنی که با قرآن کریم سخن می‌گفت، زنانی که شیخ روزگار خود بودند، آه از این مردها! پاک‌دامنی و گذشت زن، زیرکی و تیزهوشی زن، مردانگی و زنانگی، مردانگی، رجزخوانی، زنانی که به مردان درس داده‌اند، کنیزکی که به ارباب خود درس داد، زنانی که به فرشتگان درس دادند، زن در نگاه ابن عربی، فضایل زنان عارف، الهام و زن، حال وجد و زن، معراج یک زن، زنان پذیرفته‌دعا، زن و راز و نیاز، عبادت شبانه، اولیای سیاه، زن زردروی، زنان عارف و حجاب، صدای زن، زن و مرگ، زنان عاشقی که از اولیاءالله بودند، نیکی به انسان، دلسوزی نسبت به جانداران و دوست داشتن حیوانات، مهمان‌نوازی  ، اولیای کوچک، زنان عارفی که در سواحل، کرانة رودها، بیابان‌ها و بر سر کوه‌ها دیده شده‌اند، زنانی که به سیاحت می‌رفتند، زن در طریقت‌ها              

زن در #طریقت_یَسَوی، زن در سلسلة #نقشبندیه، زن در سلسلة #بکتاشیه، زن در فرقة #مولویه، زن در نگاه اهل #فتوت، زن از نگاه عشاقیان، زن از نظر فرقة جراحیه، زنان ملامتی‌مشرب، تکیه‌ها، زاویه‌ها و زنان، زن و نعت، زن و اهل بیت، آرامگاه‌ها،
یک حکایت عاشقانه کهن: عبدالرزاق، پیوست 1: ابجد عشق ، پیوست 2: زنان صوفی شاعر

------------------------------------------

کتاب «زن در نگاه صوفی» به قلم سلیمان اولوداغ و با ترجمه دکتر رحیم کوشش به زودی از سوی #انتشارات_سبزان روانه کتابفروشی ها می شود. این کتاب را می توانید از فروشگاه اینترنتی آی آی کتاب تهیه فرمایید.

https://www.iiketab.com/search/1/%D8%B3%D9%84%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AF%D8%A7%D8%BA


https://telegram.me/dusharge

«یاساق سؤزجوک یوخسا شعرسل دئوریم»
یازان: #اولکر_اوجقار

کیتاب حاقدا دانیشان: #همت_شهبازي
#آراز ادبی درنه‌یی. تبریز ۱۳۹۱/۱۱/۲


1391/11/2 تاریخینده تبریزین #آراز ادبی درنه‌یی طرفیندن خانیم دوکتور #اولکر_اوجقارین «یاساق سؤزجوک یوخسا شعرسل دئوریم» باشلیقلی کیتابینا تانیتیم تؤره‌نینده منیم ده چیخیشیم اولدو.

چیخیشدا:
#ایکیلم ( #منطق علمینده #قیاس_مقسم دئییلیر) تئوریسی:

#ژولیا_کریستوا، #میخائیل_باختین، #فردیناند_دو_سوسور، #رولان_بارت، #پول_ریکور #ژاک_دریدا دوشونجه‌لرینی نظره آلاراق آچیقلانمیشدیر.

همچنین #متن، #متینلر_آراسیلیق (بینامتنیت)، #سؤیله‌شیمچیلیک یا دیالوگیزم (مکالمه گرایی) و بو موضوعلارلا یاناشی #دموکراتیک_لشن، #تک_سسلی، و #نئچه_سسلی ادبیاتیمیزا خصوصیله #نگار_خیاوی، #محمدرضا_لوایی، #دومان_اردم شعرلرینه ده توخونولوبدور.

سایین #رسول_اسمعیلیان بو سس فایلینی منه وئردییی اوچون منتدارام.
#سس فایلینی یازییا کؤچوره بیلمه‌دییم اوچون بورادا سس فایلینی یاییرام. اومید ائدیرم بیر گون واخت تاپیب بو ایشی گؤره‌جییم.

#همت_شهبازي

https://telegram.me/dusharge

ویجدان تميزليیي
(مرحوم #گنجعلی_صباحي‌نين #قارتال حئكايه‌سينه بير باخيش)

يازان: #همت_شهبازي


« #قارتال» حئكايه‌سي‌نين خلاصه‌سي:

«محمد» تهراندا اولدوغو زامان، رحيم‌سيز و ييرتيجي طبيعتي اولدوغوندان «قارتال» لقبيني آلميش و تهرانين ان مشهور اوغرولاريندان اولموشدور. ايندي او، اؤز شهرينه قاييداراق اوچ نفرله بيرليكده بير رئستوراندا اوْتوراراق قارا چادرالي بير قادينين ديلنچي‌لييني و قارسون اونو ايته‌له‌ييب ييخماسيني گؤرمكله قارتالين بوتون وارليغي سارسيلير و قارسونا بير سيللي وورماقلا، قادينين آرخاسينجا گئديب اؤز آناليغي نرگيز خانيم اوْلدوغونو بيلير. نرگيز خسته‌لنميش اوغلو «حميد»‌ـ ين داوا‌ـ درمانيني اؤده‌مك اوچون ديلنچي‌ليك ائدير. قارتال اؤز قارداشي حميد و آناليغي نرگيز ايله گؤروشدوكدن سونرا باشينا گلن حادثه‌لري سؤيله‌يير:

قارتال، دوْغما آناسي «مريم» خانيمي كوچه قاديني اولدوغو اوجباتيندان و بونو بيلندن سونرا، اوندان انتقام آلماق فيكريله ائودن چيخيب، و تهرانا گئدير. بورادا ايش‌سيز‌ليكدن بوتون پوللاريني قورتارير. نهايت نئچه اوْغرويا توش گلديكدن سونرا بيرينجي اوْغورلوغوندا توتولاراق دوستاق اولور. دوستاقدا بيلمه‌ديیي بوتون پيسليك‌لري‌ده اؤيره‌نير و اوْرادان چيخاندان سوْنرا توپلوما ضيد بير آدام اولور. اوْغورلوقدا آد‌ـ سان قازانماسينا گؤره، اونا «قارتال» دئييرلر. بير گون قارتال اوغورلوغا گئدن زامان، ائوين قادينيني، خسته اوشاغي‌نين باشي اوزه‌رينده هنيرتي‌لريني ائشيتمكله و اؤز آناليغي نرگيزين چكديیي زحمت‌لري خاطيرلاماقلا بوتون ياتميش تميز دويغولاري اوْيانير. بو حالدا «آه‌… آنا» دئيه‌رك، سسي ائوه ياييلير و قادين بو سس‌دن قورخاراق اؤزوندن گئدير. صاباحيسي گون بو ماجراني قزئتده اوخوماقلا، قارتال او قادين ياتان خسته‌خانايا گئدير و او دقيقه‌دن فتنه‌ـ فساد اوْجاغيندان اوزاقلاشير. بير زامان ماهير سوروجو كيمي ايشله‌يير. ايندي او، اؤز آناليغيني گؤرمك اوچون اؤز شهرينه گليب، آناليغيني بير ديلنچي كيمي و اونون اوغلو "حمید"ی خسته گؤرمكله بير دسته پول چيخاريب نرگيزه وئرير و يئني‌دن تهرانا قاييتماق فيكرينده اولاندا نرگيزين چهره‌سينه غملي بير دومان چؤكور. حميد ياخشيلاشير. نرگيزين‌سه پولو قورتارير. بئله بير زاماندا قارتال مكتوبون ايچينده اييرمي‌مين تومن پول يوللايير. بوندان سونرا داها قارتالدان خبر اولمور. بير گون حميد قزئتي اوخوياركن، گؤزو بير شكيله ساتاشاراق «قارتالين اؤلومو» باشليقلي بير خبري اوْخويور.

مرحوم #صباحي گؤز‌ل و بديعي اثرلر ياراتميشدير. او بو اثرلرينده بوتون هنده‌وه‌رينده و توپلومدا گئدن حادثه‌لرله سيخ ايلگي‌ده اولوب، اونو رئال شكيلده دوشونوب آچيقلايير. اونون توپلومسال ياشاييش حاقدا تجروبه و بیلگی‌لری، ياراديجي خيال قووه‌سي، بديعي‌ـ ادبي اثرلر ياراتماغا سبب اولموشدور. او، اوْبرازلاري‌نين توپلومسال دوروملارينا گؤره اؤز دؤرونون پيس دوروملاريني يازماغا چالیشیر، بو مقصده چاتماق اوچون ياشاييشين حتتا ان پيس دوروملارینی گؤسترمكله اؤزونون رئاليستي اوبرازلاريني يارادير.

صباحي بير طرفده ياشاييشين كسينليكله اولايلاري قارشيسيندا يئنيلن اوبرازلار يارادير (مريم، رضاقلي و بير نؤقطه‌‌نظردن قارتالين اؤزو)، باشقا طرفدن‌سه، ياشاييشدا قورخمايان اوبرازلار ياراتماقلا ياشاييشين چتينليك‌لري قارشيسيندا يئنيلمه‌مزليیي اؤيور (نرگيز و آناسي، قارتال، حميد). بير طرفده اؤزوندن اراده‌سي اولمايان اوبرازلار باشقا طرفده ايسه دمير اراده‌لي اوبرازلار يارادير كي اؤزلرينه و داخيلي قووه‌لرينه گووه‌نه‌رك توپلومسال شرايطين قارشيسيندا دؤزمه‌يه چاليشيرلار.

قارتال اوشاقليغيني آناسيزليق و قونشولارين گولونج و آتماجا سؤزلريله كئچيرير. او بو شرايطي يارادانلارين عليهينه نیفرت بسله‌يير، آنجاق اؤز گنجلييني‌ده ايتيرير و اخلاقسيز يوللارا دوشور. بئله‌ليكله پيس‌ليك، پيس‌ليك تؤره‌دير. دئمك اولار صباحي قاراگونلویو و پيس‌ليين سببينی كاميل شكيلده آرادان قالديرماق اولماماق ايناميندادير. «قارتال»‌ـين گؤز‌ل و اوشاق روحو، توپلوم و ياشامين چتين و پيس باسقيسي آلتيندا تاپدالانماقلا، سفيل‌لييه، اخلاقسيزليغا و سوندا اؤلومه گتيريب چيخارير.

قارتال يوخسوللوق، قاراگونلوك دوغوران بير محيط‌دن جان قورتاريب، باشقا بير محيطه گيرير. بورادا اؤزلويونه اينانماسا ايه‌ر، گئجه‌ـگوندوزونو پاركادا و خياوانلاردا كئچيرمه‌ليدير. بير ايش گؤرمه‌سئيدي (هر ايش اولورسا اولسون: اوغورلوق، ديلنچي‌ليك، چاپقين‌‌ليق و‌…) آجيندان اؤلمه‌ليدي. چونكو بورادا مئشه قانونون حاكيم اولدوغونو دویور. انسان‌پرورليك، دوستلوق، آزادلیقدان خبر يوخدور. ايسته‌سن اؤلمه‌يه‌سن، گره‌ك اؤلدوره‌سن، زوْر دئيه‌سن، اوْغورلوق ائده‌سن؛ انسان يالنيز بئله بير شرايط‌ده، ياشاماق حاققيني قازانير. ائله بونا گؤره‌ده: «او

@dusharge
👇👇👇👇👇👇