دولت دین | اندیشکده مرصاد
1.52K subscribers
1.2K photos
198 videos
20 files
1.51K links


خبر و تحلیل از «نهاد دین در جهان اسلام». نهادی که می باید به جایگاه راستین خویش، یعنی رهبری جوامع باز گردد.

هیئت تحریر: میز «نهادها»ی اندیشکده حوزوی مرصاد
https://tttttt.me/mersadcss

ارتباط با مدیر: @dolatdin
Download Telegram
#آیت‌الله سبحانی دیروز در #قم با تعدادی از چهره های شرکت کننده در #اجلاس_وحدت دیداری جالب توجه داشتند.

استاد برجسته حوزه علمیه از #علما ی مصری حاضر در جلسه خواست، سلام ایشان را به #احمد_الطیب برساند و افزود: به‌یاد دارم ایشان (شیخ #الازهر) در ماه رمضان گذشته، هنگام افطار در تلویزیون مصر درباره شیعه و اعتقادات شیعه صحبت کردند و ما از الازهر و منبر آن انتظار داریم منبر وحدت باشد نه منبر تفرقه، ایشان باید از مسلمانان بخواهد در برابر صهیونیست‌ها متحد باشند.

آیت‌الله سبحانی خاطرنشان کرد: از الازهر می‌خواهم کنفرانسی درباره ایمان و کفر برگزار کند و از علمای جهان اسلام دعوت کند تا در این کنفرانس «حدود ایمان و کفر» را مشخص کنند، چون در این روزها هر انسانی گمان می‌کند پیامبر است و حدود ایمان و کفر را بیان می‌کند و مسلمانان را کافر خطاب می‌کند.
https://goo.gl/y29FKH

👈اما نکاتی در مورد این دیدار:
🔸 به نظر میرسد منظور آیت الله سبحانی از علمای مصری که فرموده اند حامل سلام ایشان به شیخ الازهر باشند «حجت الاسلام دکتر أیمن المصري» است که «أکاديمية الحکمة العقلية» را در قم مدیریت می کند. این روحانی شیعي تاکنون حضوری قابل رویتی در جامعۀ #مصر نداشته و سابقۀ ارتباط با الازهر و دیگر تشکلهای سنی از وی گزارش نشده است.
🔸 ابهام چندانی در موضع الازهر در مورد ايمان و كفر نیست. عباس #شومان، وکیل الازهر، چندی پیش تصریح کرد که «احدی از علمای الازهر در مسلمان بودن شیعه بحثی ندارد» (https://goo.gl/w7mTTa). در واقع مشکل شیوخ متکثری که دست به #تکفیر شیعه می زنند در این نیست که موضع الازهر را در این مورد نمی دانند. مشکل اصلی در تصور نادقیق قم از میزان مرجعیت الازهر در میان علمای اهل سنت است.
______________
@dolatedin
(https://telegram.me/dolatedin/104) :معرفی کانال
#فتوا ی اندماج میان فصائل معارض #سوریه جلوه‌ای جالب توجه از کشمکش‌ها بر نقش #علما در روندهای سیاسی نظامی شده است.
عبدالله #المحیسنی که اخیرا به همراه 15 تن از شیوخ، انضمام فصائل معارض از جمله النصره، احرار، زنکی و پنج گروه دیگر را «واجب» و مخالفت با آن را «گناه» اعلام کرده بود ( https://goo.gl/gaX5TE) با واکنش تند مخالفان مواجه شده است.
هر دو گروه احرار و النصره مشتمل بر جناحی هستند که یکی به علت تندروی و دیگری به هوای بقا در گروه های معتدل پیوستن این دو به هم را نفی می کنند. همانطور که پیداست، محیسنی که از همان ابتدا نیز به لحاظ فکری جایی میان النصره و احرار قرار داشت بعد از فتح #حلب جرات و صراحت لفظ بیشتری برای برخورد با جناح ضد اندماجی دو گروه یافته است. دقیقا همین معنا را می توان با ملاحظۀ امضای #ابوماریا_القحطانی ذیل این فتوا دریافت. او هم شرعی تراز اول #النصره بود که تلاش بسیاری برای تعدیل این گروه نمود و بر اثر اصرار بر همین مطلب با النصره فاصله گرفت. به هرطریق حال که جناح راست النصرة و چپ #احرار دست به فتوی شده اند جناح راست احرار برآشفته است. تندترین واکنش در این میان مربوط به لبیب نحاس -مسئول مکتب سیاسی و چهرۀ شبه لیبرال احرار- بود که فتوا را «کودتایی شرعی با فتوایی کهنوتی» عنوان داده است. احمد محمد نجیب، رئیس هیأت قضایی احرار نیز که چهره ای اعتدالی شناخته می شود فتوای مزبور را سیاسی و نوعی «ارهاب فکری» خوانده است (https://goo.gl/VugoKT).
طبعا اینکه مخالفان اساس «فتوای سیاسی» را با عناوینی چون ارهاب و #کهنوتیه و طاغوت هدف قرار دهند فارغ از مورد خاص آن می تواند الگویی پایدار درون #اسلام_سیاسی را برسازد.
______________
@dolatedin
(https://telegram.me/dolatedin/104) :معرفی کانال
انجمن‌های علمایی در قطر و امارات متحده عربی: رقابت قدرت نرم در سیاست اسلامی
✍️ کریستین دیوان

🔹در پی انقلاب‌های عربی در سال 2011، دو کشور ثروتمند خلیج فارس، قطر و امارات متحده عربی، میزبانی و تأسیس انجمن‌هایی از علمای تأثیرگذار اسلامی را آغاز کردند. این انجمن‌های علمایی، «الاتحاد العالمي لعلماء المسلمين» مستقر در دوحه و «مجلس حکماء المسلمین» مستقر در ابوظبی و ابتکارات مربوط به صلح، بستری را برای ورود معتبرتر به مباحث مذهبی و سیاسی، برای شکل‌دهی به شبکه‌های جدید نفوذ در بین عموم مسلمانان و درگیر کردن کشورها و سازمان‌های غیراسلامی ایجاد کرده‌اند.

🔹این مطالعه با تکیه بر مصاحبه‌ها و منابع اولیه، این عملیات را در زمینه حکمرانی مذهبی مورد بررسی قرار می‌دهد، و گفتمان و مداخلات سیاسی این انجمن‌ها را مقایسه می‌کند و چالش نامحتمل آنها را با معیارهای مذهبی حاکم از سوی عربستان، که به طور سنتی در خلیج فارس سنگینی می‌کند، تحلیل می‌کند.

🔹یافته‌ها نشان می‌دهد که اثربخشی یا تشدید این پروژه‌های قدرت نرم مذهبی به اعتبار -همسویی آنها با سنت‌های مذهبی و جهت‌گیری‌ها سیاسی ملی- و موضع‌گیری -هدف قرار دادن مخاطبان و ذینفعان خاص- آنها بستگی دارد.

🔹این مقاله نتیجه می‌گیرد که امارات دارای امتیازات خاصی نسبت به قطر در موضع‌گیری قدرت نرم خود در دوره ناسیونالیستی فعلی است، زیرا دولت‌ها بر جنبش‌های فراملی اسلامی غلبه یافته و روابط با قدرت‌هایی مانند هند، روسیه، چین و اسرائیل -که همه آنها با جنبش‌های مستقل اسلامی دشمن هستند- اهمیت بیشتری یافته است. سیاست‌گذارانی که به قدرت سخت شگفت‌انگیز این دولت‌های کوچک از طریق مداخلات نظامی و اهرم‌های اقتصادی اذعان دارند، شاید این مطالعه آنها را در فهم تأثیرات قدرت جدید نرم و مذهبی این کشورها سود برساند.

✍️ ملاحظه: متن فوق چکیده مقاله تازه خانم کریستن اسمیت دیوان، پژوهشگر ارشد مقیم در «موسسه کشورهای عربی خلیج فارس» در واشنگتن است. این مقاله در شماره جدید مجله «امور بین‌الملل» انتشارات آکسفورد (دوره 97، شماره 4، ژوئیه 2021، صفحات 945-963) به چاپ رسیده و امید است با در دسترس قرار گرفتن محتوای آن در آینده‌ای نزدیک، ترجمه‌ای تفصیلی از محتوای آن در کانال «دولت دین» گزارش شود.

#قطر #امارات #علما #خلاصه_مقاله
@dolatedin
✍️کنفرانس وحدت ابوظبی؛ رقیبی تازه برای گفتمان رو به افول تقریب در تهران

🔹شورای جهانی جوامع مسلمان (#المجلس_العالمي_للمجتمعات_المسلمة) اعلام کرد که کنفرانس بین‌المللی "وحدت اسلامی: مفهوم، فرصت‌ها و چالش‌ها" از 12 تا 14 دسامبر در ابوظبی پایتخت این کشور و تحت حمایت شیخ نهیان بن مبارک آل نهیان وزیر #مدارا و #همزیستی، و با مشارکت بیش از 500 رهبر، محقق، متفکر و روشنفکر از 140 کشور جهان برگزار می‌شود.

🔹دکتر علی راشد النعیمی، رئیس شورای جهانی جوامع مسلمان در اعلام جزییات کنفرانس در یک نشست خبری تصریح کرد که اهمیت این کنفرانس ناشی از نیاز به ارائه یک گفتمان فکری و دینی است که خلأ موجود در این عرصه را در میان مسلمانان کشورهای مختلف جهان پر می‌کند و به چالش «هویت و احساس تعلق» نزد مسلمانان معاصر می‌پردازد و این بر تقویت نقش پیشگام #علما و اندیشمندان اسلامی برای راهنمایی مسلمانان در این عرصه و ارائه یک پیشنهاد فکری و قانونی منطبق با #مقتضیات_زمانه تاکید می‌کند.

🔹شورای جهانی جوامع مسلمان یک سازمان بین المللی غیردولتی است که مقر آن در ابوظبی است و بیش از 900 سازمان و نهاد اسلامی از 142 کشور جهان را تحت پوشش خود دارد. این شورا را می‌توان نسخه اماراتی «#رابطة_العالم الأسلامی» عربستان سعودی دانست.

🔹این مرکز به گفته خود اهدافی همچون تحکیم سازمان‌ها و انجمن‌های فعال در جوامع مسلمان، تجدید فکر، بهبود عملکرد و هماهنگی بین آنها را دنبال می‌کند و برای دستیابی به این هدف، به ادغام جوامع و اقلیت‌های مسلمان در کشورهای خود به گونه‌ای که شهروندی کامل و مسلمان به شمار آیند، کمک می‌کند.

🔹ظاهرا مهم‌ترین موضوع غایب در #کنفرانس_وحدت ابوظبی چنانکه خود را در گفته‌های علی راشد النعیمی، رئیس شورای جهانی جوامع مسلمان، نشان می‌دهد، مسأله #فلسطین خواهد بود که بی‌شک با توجه به معامله قرن و توافق ما بین اسرائیل و امارات، گامی در تعارض با اهداف و منافع رژیم صهیونیستی برداشته نمی‌شود.

🔹گفتنی است که سه‌شنبه ۲۷ مهرماه، در تهران سی و پنجمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی با شعار «اتحاد اسلامی؛ صلح و پرهیز از تفرقه و تنازع در جهان اسلام» برگزار شد.

🔹در کنفرانس تهران علامه #سیدسلمان_ندوی از علمای اهل سنت #هندوستان و رهبر #جمعیت_الشباب_الاسلامی #هند، تاکید کرد که کشورهایی مانند #عربستان، #امارات و #مصر، باید سازمانی همچون «مجمع تقریب» تشکیل دهند و کارهایی که در ایران برای نزدیک‌کردن مذاهب اسلامی انجام می‌شود، در این کشورها نیز در دستور کار قرار گیرد.

🔹چنین می‌نماید که امارات به خوبی به جای خالی گفتمان #تقریب و #وحدت در میانه گفتمان اصلی خود مبنی بر تسامح، مدارا و هم‌زیستی پی برده است. این در حالی است که عربستان با توجه به گفتمان دینی مبتنی بر سلفیت و با توجه به تعارض‌های جدی با ایده تقریب، که خود را در آثار کسانی همچون ناصر القفاری نشان داده است، با وجود حرکت به سمت اسلام معتدل، همچنان با ادعای تقریب و وحدت اسلامی فاصله جدی دارد.

🔹بی‌شک با توجه به تعارض خاستگاه‌های فکری ایران و امارات در نگاه به مسأله وحدت، باید کنفرانس وحدت ابوظبی را در صورت برگزاری قوی و استقبال علما و اندیشمندان جهان اسلام، رقیبی جدی در آینده‌ای نزدیک برای کنفرانس وحدت تهران و گفتمان آن دانست. این در حالی است که انتقادها به عملکرد ضعیف سازمان #مجمع_تقریب مذاهب اسلامی و کنفرانس سالانه آن مدت‌ها است بالا گرفته است و با ادامه این روند باید امارات را پیروز این جدال گفتمانی دانست.

@dolatedin
⭕️ کتاب «بازاندیشی در سلفی‌گری؛ شبکه‌های فراملی علمای سلفی در مصر، کویت و عربستان سعودی»

🔤 Rethinking Salafism; The Transnational Networks of Salafi 'Ulama in Egypt, Kuwait, and Saudi Arabia

✍️ نویسنده: Raihan Ismail

📓 انتشارات: Oxford University Press

📅 سال انتشار : 2021

🔹#سلفی‌گری یکی از منابع ایدئولوژیک اصلی برای خشونت #افراطی در گروه‌های #جهادی است. مجموعه‌ای از ادبیات علمی و پژوهش‌های قابل توجه در مورد شبکه‌های جهادی #فراملی، به ویژه پس از حملات ۱۱ سپتامبر در ایالات متحده وجود دارد. این مباحث شامل افراطی بودن تفکر #سلفی مورد نظر نظریه‌پردازان جهادی و سلفی‌ها است. با این حال سلفی‌گری یک جنبش یکپارچه و سراسری نیست و جریان‌های متعددی را در بر می‌گیرد. بررسی این جریان‌ها برای درک سلفی‌گری و تاثیر آن بر جوامع مسلمان بسیار مهم است.

🔹علاوه بر جهادی‌های سلفی (کسانی که خشونت را تایید می‌کنند) دو طیف گسترده دیگر در سلفی‌گری وجود دارد: #سکوتی و اهل مصالحه و دیگری #کنش‌گرا و تندرو. سلفی‌های سکوتی یک سنت غیرسیاسی را تایید می‌کنند و فعالیت سیاسی را به هر شکلی غیرقابل قبول می‌دانند. سلفی‌های کنش‌گرا از تغییرات سیاسی حمایت می‌کنند و جریان‌های سیاسی به رهبری #علما را سنت‌های سلفی تلقی می‌کنند.

🔹علمای سکوتی و کنش‌گرا به شکل مجزا در جوامع خود فعالیت دارند. مطالعات درباره این علما با توجه به کشورها انجام شده است و بر ماهیت و تأثیر سلفی‌گری بر روند اجتماعی آن کشورها تمرکز دارد. ریحان اسماعیل در کتاب بازاندیشی در سلفی‌گری، خاستگاه، فعل و انفعالات، و تأثیرات اجتماعی شبکه‌های فراملی علمای سلفی در مناطق مختلف شامل #عربستان سعودی، #مصر و #کویت را ارزیابی می‌کند.

🔹او فعالیت‌های علمای سکوتی و کنش‌گرا را برای حفظ و ترویج عقایدشان نشان می‌دهد. چیزی که از نظر هر کدام از آن‌ها سلفی‌گری “اصیل” است. این کتاب ارزیابی مجددی از دوگانه سکوتی و کنش‌گرا را ارائه می‌دهد و عقیده دارد که این دوگانگی در مورد تفکر سلفی‌گری با دوگانگی که در نگرش و تفکر #شیعی در باب مسائل اجتماعی وجود دارد، متفاوت است.

📌 فهرست مطالب:

1️⃣ مقدمه

2️⃣ ساختارشکنی سلفی‌گری

3️⃣ همبستگی فراملی علمای سلفی: سیاست #اسلام‌گرایی

4️⃣ شبکه‌های فراملی علمای سلفی: بحث بر سر شکاف بین #سنی و #شیعه

5️⃣ شبکه‌های فراملی علمای سلفی: وحدت حرکی/سکوتی در برابر سلفی‌گری جهادی؟

6️⃣ شبکه‌های فراملی علما: رقابت در حوزه اجتماعی

7️⃣ نتیجه‌گیری


#معرفی_کتاب
@dolatedin