دولت دین | اندیشکده مرصاد
1.53K subscribers
1.18K photos
196 videos
20 files
1.5K links


خبر و تحلیل از «نهاد دین در جهان اسلام». نهادی که می باید به جایگاه راستین خویش، یعنی رهبری جوامع باز گردد.

هیئت تحریر: میز «نهادها»ی اندیشکده حوزوی مرصاد
https://tttttt.me/mersadcss

ارتباط با مدیر: @dolatdin
Download Telegram
💢مولد النبي در نگاه مذاهب اسلامی

🔹بی بی سی عربی: تزیینات و چراغانی، شیرینی ها و غذاهای پرطرفدار، جلسات مداحی و ذکر، پرچم ها و راهپیمایی های مختلف... در بسیاری از شهرها و روستاهای عربی، از غرب گرفته تا شرق، هر ساله به چندین روش #جشن_میلاد_پیامبر (ص) را برگزار می کنند.

🔹و از آنجایی که این جشن به عنوان یک مناسبت، ریشه در سنت های عامیانه دارد، این سوال هر ساله در مورد نظر #مذاهب_فقهی بین حلال و حرام بودن این مراسم، مطرح می شود.

🔹مانند بسیاری از مسائل اسلامی، علمای فقه رویکرد واحدی به جشن میلاد پیامبر (ص) نداشته، حتی در تاریخ ولادت حضرت محمد (ص) نیز میان #اهل_سنت و #شیعه اختلاف است.

🔹درست است که بیشتر مراجع بر این عقیده هستند که پیامبر (ص) در ماه ربیع الاول بر اساس تقویم هجری قمری متولد شده است، اما اهل سنت این سالگرد را در دوازدهم ربیع الاول جشن می گیرند و شیعیان در هفدهم جشن می گیرند. بنابراین، تمام ماه ربیع الاول ماه جشن محسوب می شود.

🔹به دلیل این اختلاف در تاریخ میلاد پیامبر (ص) و از سال 1981(امام راحل) روح الله خمینی آن به نام هفته #وحدت_اسلامی نام گذاری و به عنوان وسیله ای برای #تقریب میان سنی ها و شیعیان شد.

🔹آغاز جشن سالروز ولادت پیامبر (ص) به خلیفه فاطمی #المعز_لدین_الله پس از ورود وی به مصر در سال 969 میلادی نسبت داده می شود. بر اساس منابع تاریخی، برپایی جشن های سازماندهی شده میلاد پیامبر و تعدادی از خاندان او، وسیله ای برای نزدیک شدن آن خلیفه به مصریان از طریق مناسبت های عمومی و شادی بود.

🔹با تغییر حکومت و اختلافات پی در پی اسلامی و با توجه به اولویت های سلطنت ها، جشن میلاد پیامبر ص رو به محو شدن می رفت، بدین ترتیب ایوبیان از آن جلوگیری کردند، سپس بار دیگر ممالیک اجازه برگزاری آن را دادند، تا اینکه در زمان #محمدعلی_پاشا به یک #سنت صوفیانه تبدیل شد.

🔹فرقه های #صوفیه، مکاتب اسلامی هستند که بیش از همه به احیای میلاد پیامبر(ص) و به طور کلی میلاد اولیای صالح می پردازند. این جشن‌ها از جمله سنت‌های جاافتاده در مصر است.

🔹بر خلاف تصوف، علمای #سلفی به رهبری عالم دینی سعودی #بن_باز، جشن میلاد پیامبر را #بدعت دانسته و معتقدند که شرع اشاره ای به این مساله نکرده است، زیرا نه پیامبر (ص) و نه صحابه آن را جشن نمی گرفتند، پس بدعت است.

🔹موضوع احیای میلاد پیامبر (ص) یکی از اختلافات رایج فقهی میان سلفیان و صوفیه است که ممکن است منجر به #تکفیر نیز شود.

🔹از سوی دیگر، علمای #الأزهر در فتواهای متعددی که در طول سالیان متمادی صادر شده، موضع مثبتی در مورد جشن میلاد پیامبر (ص) گرفته اند. درست است که در قرآن و روایات به صراحت به جشن میلاد اشاره نشده است، اما بر اساس فتاوا (علمای الأزهر) یکی از مظاهر تجلیل از رسول خدا و نشان دادن عشق به ایشان، نکوداشت میلاد پیامبر (ص) است.

🔹این نظر در میان اکثر مفسران اهل سنت نیز رایج است، زیرا جشن میلاد اگرچه واجب نیست، اما در نظر آنان مردود هم نیست، زیرا میلاد پیامبر اکرم (ص) مظهر رحمت الهی بر انسانها است.

🔹در میان علما و مفسران کسانی هستند که جشن میلاد پیامبر (ص) را #بدعتی_نیکو توصیف می کنند، افرادی همچون ابن حجر #عسقلانی و جلال الدین عبدالرحمن #سیوطی معتقداند که این عمل بدعتی نیکو است که به صاحبش پاداش داده می شود.

🔹از نگاه علمای شیعه، جشن میلاد پیامبر (ص)، ابراز محبت، عزت و ترفیع مقام پیامبر (ص) است.

🔹نزاع اعتقادی امروزه نیز مانند #تاریخ_اسلام، گاهی ابعاد سیاسی پیدا می کند. با روی کار آمدن #حوثی_ها در #یمن، برگزاری جشن میلاد پیامبر (ص) در آنجا فراگیرتر شده است. از سوی دیگر، #داعش از برگزاری جشن میلاد در مناطق تحت کنترل خود در #سوریه و #عراق جلوگیری می کرد.

@dolatedin
✍️کنفرانس وحدت ابوظبی؛ رقیبی تازه برای گفتمان رو به افول تقریب در تهران

🔹شورای جهانی جوامع مسلمان (#المجلس_العالمي_للمجتمعات_المسلمة) اعلام کرد که کنفرانس بین‌المللی "وحدت اسلامی: مفهوم، فرصت‌ها و چالش‌ها" از 12 تا 14 دسامبر در ابوظبی پایتخت این کشور و تحت حمایت شیخ نهیان بن مبارک آل نهیان وزیر #مدارا و #همزیستی، و با مشارکت بیش از 500 رهبر، محقق، متفکر و روشنفکر از 140 کشور جهان برگزار می‌شود.

🔹دکتر علی راشد النعیمی، رئیس شورای جهانی جوامع مسلمان در اعلام جزییات کنفرانس در یک نشست خبری تصریح کرد که اهمیت این کنفرانس ناشی از نیاز به ارائه یک گفتمان فکری و دینی است که خلأ موجود در این عرصه را در میان مسلمانان کشورهای مختلف جهان پر می‌کند و به چالش «هویت و احساس تعلق» نزد مسلمانان معاصر می‌پردازد و این بر تقویت نقش پیشگام #علما و اندیشمندان اسلامی برای راهنمایی مسلمانان در این عرصه و ارائه یک پیشنهاد فکری و قانونی منطبق با #مقتضیات_زمانه تاکید می‌کند.

🔹شورای جهانی جوامع مسلمان یک سازمان بین المللی غیردولتی است که مقر آن در ابوظبی است و بیش از 900 سازمان و نهاد اسلامی از 142 کشور جهان را تحت پوشش خود دارد. این شورا را می‌توان نسخه اماراتی «#رابطة_العالم الأسلامی» عربستان سعودی دانست.

🔹این مرکز به گفته خود اهدافی همچون تحکیم سازمان‌ها و انجمن‌های فعال در جوامع مسلمان، تجدید فکر، بهبود عملکرد و هماهنگی بین آنها را دنبال می‌کند و برای دستیابی به این هدف، به ادغام جوامع و اقلیت‌های مسلمان در کشورهای خود به گونه‌ای که شهروندی کامل و مسلمان به شمار آیند، کمک می‌کند.

🔹ظاهرا مهم‌ترین موضوع غایب در #کنفرانس_وحدت ابوظبی چنانکه خود را در گفته‌های علی راشد النعیمی، رئیس شورای جهانی جوامع مسلمان، نشان می‌دهد، مسأله #فلسطین خواهد بود که بی‌شک با توجه به معامله قرن و توافق ما بین اسرائیل و امارات، گامی در تعارض با اهداف و منافع رژیم صهیونیستی برداشته نمی‌شود.

🔹گفتنی است که سه‌شنبه ۲۷ مهرماه، در تهران سی و پنجمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی با شعار «اتحاد اسلامی؛ صلح و پرهیز از تفرقه و تنازع در جهان اسلام» برگزار شد.

🔹در کنفرانس تهران علامه #سیدسلمان_ندوی از علمای اهل سنت #هندوستان و رهبر #جمعیت_الشباب_الاسلامی #هند، تاکید کرد که کشورهایی مانند #عربستان، #امارات و #مصر، باید سازمانی همچون «مجمع تقریب» تشکیل دهند و کارهایی که در ایران برای نزدیک‌کردن مذاهب اسلامی انجام می‌شود، در این کشورها نیز در دستور کار قرار گیرد.

🔹چنین می‌نماید که امارات به خوبی به جای خالی گفتمان #تقریب و #وحدت در میانه گفتمان اصلی خود مبنی بر تسامح، مدارا و هم‌زیستی پی برده است. این در حالی است که عربستان با توجه به گفتمان دینی مبتنی بر سلفیت و با توجه به تعارض‌های جدی با ایده تقریب، که خود را در آثار کسانی همچون ناصر القفاری نشان داده است، با وجود حرکت به سمت اسلام معتدل، همچنان با ادعای تقریب و وحدت اسلامی فاصله جدی دارد.

🔹بی‌شک با توجه به تعارض خاستگاه‌های فکری ایران و امارات در نگاه به مسأله وحدت، باید کنفرانس وحدت ابوظبی را در صورت برگزاری قوی و استقبال علما و اندیشمندان جهان اسلام، رقیبی جدی در آینده‌ای نزدیک برای کنفرانس وحدت تهران و گفتمان آن دانست. این در حالی است که انتقادها به عملکرد ضعیف سازمان #مجمع_تقریب مذاهب اسلامی و کنفرانس سالانه آن مدت‌ها است بالا گرفته است و با ادامه این روند باید امارات را پیروز این جدال گفتمانی دانست.

@dolatedin
✍️ علی عبدالرحمن الحذیفی: از حمله به «روافض» در حضور رفسنجانی تا دعوت به وحدت اسلامی!

🔸
بخش اول

🔹جمعه گذشته، ۱۴ آبان، علی عبدالرحمن الحذیفی، امام و خطیب مشهور #مسجد_نبوی، خطبه‌های #نماز_جمعه را به موضوع «وحدت مسلمانان و نهی از تفرقه» اختصاص داد. حذيفی در خطبه‌های نماز جمعه در #مسجدالنبی در شهر #مدینه منوره گفت که انسجام، #وحدت، وابستگی متقابل، هماهنگی، همبستگی، شفقت، دفاع از حقیقت، دست برداشتن از اختلاف و دست برداشتن از #تفرقه، دژی است که جامعه به آن پناه می‌برد و مأمنی برای همه و قدرتی برای دین و راه حفظ منافع دنیوی، امنیت و سلامتی از دسیسه‌ها و آسیب‌های دشمنان است.

🔹شنیدن از «دعوت به وحدت و پرهیز از اختلافات» به خودی خود از زبان یک شیخ #سلفی سعودی غریب است، سلفیتی که هویت خود را در تمرکز بر گسل‌های عقیدتی دیده است و از فرعی‌ترین اختلافات مذهبی به مثابه اصول اعتقادی و معیار ایمان و کفر کوتاه نیامده است.

🔹اما شنیدن چنین سخنانی از زبان #حذیفی بسیار شگفت‌آورتر است، کسی که نزدیک به چهل سال یکی از ائمه جماعت مسجد نبوی بوده است و در طول این سالیان بارها و بارها از خطر اندیشه «#رافضی» گفته است.

🔹برای مخاطب ایرانی اگر نام «حذیفی» یادآور چیزی باشد، به احتمال بسیار یادآور ماجرای حملات شدید او به شیعیان در خطبه نماز جمعه مسجد نبوی در حضور رئیس جمهور پیشین ایران، هاشمی رفسنجانی، باشد. جمعه ۸ اسفند ۷۶ رفسنجانی در سفر ده روزه خود به #عربستان، به رسم ادب وحدت، در نماز جمعه مسجد نبوی حاضر می‌شود، اما حذیفی چنان خطابه‌ای علیه شیعیان و مسأله #تقریب مذاهب می‌خواند که رفسنجانی و هیئت همراه مجبور به ترک نماز جمعه می‌شوند.

🔹او تقریب بین شیعه و سنی را همچون تقریب میان اسلام با یهود و مسیحیت خواند و گفت: «چگونه ممکن است بین قرآن و تلمود شیطان تقریبی صورت گیرد؟ تقریب اسلام و مسیحیت چگونه است؟... و چگونه می‌توان بین اهل سنت و شیعه تقریبی حاصل شود؟ اهل سنتی که حامل قرآن کریم و سنت رسول خدا صلى الله عليه و سلم بوده‌اند و خداوند دین را به وسیله آنان حفظ کرد و آنها بودند که برای برافراشتن چراغ اسلام و ساختن تاریخ باشکوه آن تلاش کردند و (در مقابل) روافضی که صحابه را لعن می‌کنند و اسلام را نابود می‌کنند، زیرا #صحابه رضی الله عنه کسانی هستند که دین را به ما منتقل کردند، پس اگر کسی به آنها طعن زند دین را از بین برده است».

🔹اوج سخنرانی تند حذیفی آنجا بود که گفت: «چگونه می‌توان بین اهل سنت و روافض تقریب ایجاد کرد، وقتی که خمینی، امام ضلالت، را امام معصوم قرار داده‌اند و او را نایب مهدی خرافی خود می‌شمرند؟!» (متن و صوت سخنرانی)

🔹رفسنجانی در خاطرات خود ادامه ماجرای آن روز را چنین نوشته است: «من و همراهان به عنوان اعتراض از صفوف جماعت بیرون رفتیم. در اتاق‌کناری، نمازمان را جداگانه به جماعت خواندیم. به همراهان‌مان از سعودی‌ها و رئیس‌حرم شریف که همراه ما آمدند، گفتیم این اظهارات تفرقه‌انگیز بین مسلمین، دلیل عدم صلاحیت این فرد برای امامت‌جمعه است؛ آن‌ها هم حرف ما را تأییدکردند. رئیس‌حرم عذرخواهی‌کرد و گفت، این امام جمعه، فرد بی‌اطلاعی است. ساعتی بعد، آقای دکتر نفیسه، وزیر همراه، تلفنی گفت که مأموران به دستور مرکز مشغول رسیدگی به اظهارات او هستند و برخورد شدیدی خواهد شد و از من عذرخواهی کرد. عصر امیر عبدالله هم تلفنی از ریاض با من صحبت کرد و شدیداً اظهار تأسف کرد و گفت، “اِنّی آسفٌ کثیر کثیر کثیر کثیر” وگفت، این شخص تنبیه می‌شود.»

🔹حذیفی مدتی (که ظاهرا بیش از سه سال نبوده است) از امامت مسجد نبوی کنار گذاشته می‌شود و سپس دوباره این خطیب و قاری محبوب سعودی به امامت این مسجد شریف بازمی‌گردد. اما رویه حذیفی پس از این دوره نیز چندان تغییری نکرده و همچون هر شیخ سلفی، «روافض» را از انتقادات خود بی‌نصیب نمی‌گذاشت.

🔹در #بهار_عربی و در اکتبر ۲۰۱۱ و پس از اعتراضات #شیعیان العوامیة در استان #قطیف، حذیفی خطبه تند دیگری علیه شیعیان در نماز جمعه مسجد النبی(ص) خوانده و از حکومت می‌خواهد معترضان رافضی را سلب تابعیت کرده و آنها را به سرداب سامرا بفرستد! همین باعث می‌شود حکومت سعودی برای جلوگیری از تنش‌های بیشتر، بار دیگر حذیفی به مدت یک سال از امامت مسجد نبوی کنار گذارد.

ادامه دارد...

@dolatedin