باند فرود سرمایه‌ خارجی در اقتصاد ایران کجاست؟

🔹امروز قرار است به‌طور رسمی مذاکرات ایران و آمریکا در عمان آغاز ‌‌‌شود؛ اتفاقی که به‌ثمرنشستن آن می‌‌‌تواند به منزله پیوستن مجدد اقتصاد کشور به زنجیره جهانی باشد.

🔹«دنیای‌اقتصاد» در قالب مجموعه‌ای از گزارش‌های تحلیلی و نظرسنجی‌‌ از ۱۷اقتصاددان و ۱۵فعال اقتصادی به این موضوع می‌پردازد که چگونه می‌توان از فرصت‌های سرمایه‌گذاری برای پیشبرد دیپلماسی و از ابزار سیاست خارجی برای بهبود وضعیت اقتصادی کشور بهره برد.

🔹نکته جالب اینکه به اعتقاد اغلب فعالان صنعتی و اقتصادی، هم‌‌‌افزایی اقتصاد و سیاست خارجی می‌‌‌تواند به ابزاری راهبردی برای برون‌‌‌رفت از انزوای اقتصادی و سیاسی تبدیل شود.

🔹این ابزار به‌‌‌خصوص در موقعیت کنونی که ایران با محدودیت‌های جدی در حوزه زیرساخت‌‌‌های انرژی، منابع آب، سرمایه‌گذاری، فناوری و... مواجه است، می‌‌‌تواند گره‌‌‌گشای مشکلات ما باشد.

🔹چالش‌‌‌ها و کمبودهای یادشده در کنار منابع ایران در بخش‌‌‌های مختلف انرژی، معدن، منابع انسانی، جاماندگی در توسعه صنعتی و... نیز می‌‌‌تواند مسیر توسعه را با جلب سرمایه‌‌‌های خارجی هموار کند.

#دنیای_اقتصاد #توافق #سیاست_خارجی #سرمایه_گذاری

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

🔹 سرمقاله امروز «دنیای اقتصاد»:

نقش منافع اقتصادی در مذاکرات ایران و آمریکا

👤 دکتر موسی غنی نژاد؛ اقتصاددان

✍️ بدون تردید اولویت نخست ایران در مذاکرات، برداشته شدن تحریم‌‌‌های اقتصادی و برای آمریکا، تضمین عینی برای دست‌نیافتن ایران به سلاح هسته‌‌‌ای است.

✍️ آنچه از لحاظ اقتصادی برای ایران بسیار مهم و حتی حیاتی است، برای طرف آمریکایی عملا در شرایط فعلی اهمیتی ندارد.

✍️ به سخن دیگر، اگر بر فرض توافقی در مذاکرات حاصل شود، طرف ایرانی منافع اقتصادی زیادی به دست خواهد آورد، بدون اینکه هیچ منفعت اقتصادی برای طرف آمریکایی قابل تصور باشد.

✍️ با توجه به ذائقه ترامپ که در هر کنش سیاسی خود در روابط بین‌المللی بر منافع اقتصادی ایالات‌متحده تاکید می‌کند، چنین توافقی طبیعتا به خودی خود هیچ جذابیتی از جهت اقتصادی نخواهد داشت.

✍️ اما اگر طرف ایرانی پیشنهادی روی میز بگذارد که بالقوه در برگیرنده منافع اقتصادی چشم‌گیری برای طرف آمریکایی باشد، می‌‌‌تواند جذابیت حصول توافق را برای رئیس‌جمهور آمریکا بسیار بیشتر کند و شانس رسیدن به توافق را افزایش دهد.

✍️ در آن صورت می‌‌‌توان گفت که طرف ایرانی با دست پر پشت میز مذاکره رفته و با تکیه بر آن می‌‌‌تواند چانه‌‌‌زنی خوبی را به نفع خود پیش ببرد.

✍️ حال سخن اینجاست که طرف ایرانی چه پیشنهادی را می‌‌‌تواند مطرح سازد که از جهت اقتصادی برای طرف آمریکایی جذاب باشد؟

✍️ تجربه برجام ‌‌‌نشان داد که بنگاه‌‌‌های آمریکایی، از جمله بزرگ‌ترین‌‌‌هایشان مانند بوئینگ، تمایل زیادی برای ورود به بازار ایران دارند و اگر شرایط سیاسی مساعد باشد، تردیدی در سرمایه‌گذاری در ایران نخواهند کرد.

✍️ فراموش نکنیم که یکی از بهانه‌‌‌های ترامپ برای خروج از برجام این استدلال بود که منافع برجام فقط نصیب طرف‌‌‌های ایرانی و غیرآمریکایی می‌شود، چون با یک تصمیم سیاسی، پس از توافق برجام، بنگاه‌‌‌های آمریکایی از ورود به بازار ایران منع شدند.

✍️ جذابیت سرمایه‌گذاری در ایران با توجه به وجود منابع طبیعی گسترده و متنوع، به‌‌‌علاوه نیروی انسانی جوان و تحصیل‌‌‌کرده در کنار بازار مصرفی جمعیت حدود ۹۰میلیون نفری به قدری زیاد است که نیازی به دادن امتیازی خاص به طرف‌‌‌های خارجی نیست.

✍️ اگر طرف ایرانی در مذاکرات روی گشایش درها به روی سرمایه‌گذاران آمریکایی تاکید کند، شکی نیست که جذابیت نیل به توافق را برای طرف آمریکایی بیشتر خواهد کرد و دست طرف ایرانی را برای امتیاز گرفتن در سایر موارد بازتر خواهد کرد.

✍️ مضافا اینکه صرف جذب سرمایه‌گذاری بنگاه‌‌‌های آمریکایی در ایران نه‌تنها فرآیند برداشته شدن تحریم‌‌‌ها را تسریع خواهد کرد، بلکه به خودی خود گام مهمی در تامین نیازهای مالی و‌‌‌ تکنولوژیک مبرم کشورمان در شرایط کنونی خواهد بود.

#دنیای_اقتصاد #سرمقاله #مذاکره #مذاکرات #توافق #سرمایه_گذاری_آمریکایی #نفع_اقتصادی

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

اقتصاد، کلید پنهان موفقیت مذاکرات ایران و آمریکا

🔹همزمان با آغاز مذاکرات ایران و آمریکا در مسقط، امیر کرمانی، اقتصاددان ایرانی و استاد دانشگاه برکلی، تاکید کرده که انگیزه‌های اقتصادی در بلندمدت نقش تعیین‌کننده‌ای در موفقیت و پایداری کاهش تحریم‌ها دارند. به گفته او، ایران با تکیه بر مزیت‌هایی چون منابع انرژی، سرمایه انسانی، موقعیت ژئوپلیتیک و تمدن تاریخی، می‌تواند جایگاه مؤثری در نظم جهانی بیابد.

🔹 کرمانی هشدار می‌دهد که اقتصاد ضعیف، قدرت چانه‌زنی ایران را در مذاکرات کاهش می‌دهد و بدون اصلاحاتی در حوزه انرژی، ارز، صادرات و نظام مالی، حتی کاهش تحریم‌ها نیز ناپایدار خواهد بود. او همچنین بر ضرورت سازوکاری شفاف برای هزینه‌کرد منابع ارزی آزادشده و هماهنگی زمانی میان مراحل رفع تحریم و تعهدات هسته‌ای ایران تاکید می‌کند.

🔹در نهایت، وی موفقیت مذاکرات را وابسته به ثبات داخلی، مشارکت اجتماعی، برنامه توسعه‌ای روشن و بهره‌گیری هوشمندانه از ظرفیت‌های اقتصادی و منطقه‌ای می‌داند. به باور کرمانی، اقتصاد نه‌تنها عامل پیش‌برنده مذاکرات است، بلکه مهم‌ترین تضمین برای تداوم نتایج آن خواهد بود.

🔗متن کامل

#دنیای_اقتصاد #مذاکره #توافق #اقتصاد

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

از مسقط تا جاده مخصوص

🔹 «دنیای اقتصاد»، در گزارشی به چشم انداز سرمایه گذاری خارجی خودرو همزمان با مذاکرات ایران و آمریکا پرداخت.

🔹در این گزارش آمده است که با آغاز مذاکرات ایران و آمریکا در عمان، نگاه‌ها بار دیگر به سمت آینده سرمایه‌گذاری خارجی در ایران، به‌ویژه در صنعت خودرو معطوف شده است.

🔹در سالی که با شعار «سرمایه‌گذاری برای تولید» نام‌گذاری شده، به‌نظر می‌رسد جذب سرمایه‌گذار خارجی برای سیاست‌گذاران از اهمیت مضاعفی برخوردار است.

🔹تجربه‌های پیشین ایران در جذب سرمایه‌گذاری خارجی در صنعت خودرو، هرچند قابل توجه بوده، اما اغلب با شکست یا توقف روبه‌رو شده است.

🔹از همکاری‌های ایران‌خودرو با پژو و سایپا با کیا موتورز در دهه ۷۰، تا قرارداد رنو در دهه ۸۰ و حضور شرکت‌های چینی در دهه ۹۰، همگی تحت تأثیر چالش‌هایی چون ساختار دولتی صنعت، بوروکراسی سنگین، بی‌ثباتی مقررات، و نفوذ ذی‌نفعان داخلی قرار گرفتند.

🔹خروج شرکت‌های بزرگ خودروسازی پس از بازگشت تحریم‌ها نیز، بی‌اعتمادی مضاعفی میان طرفین ایجاد کرد.

🔹با این حال، صنعت خودروی ایران ظرفیت‌های قابل توجهی برای جذب سرمایه‌گذاران خارجی دارد؛ از جمله موقعیت ژئوپلیتیک منحصربه‌فرد برای صادرات منطقه‌ای، بازار داخلی بزرگ با تقاضای انباشته، زیرساخت‌های صنعتی گسترده، نیروی انسانی تحصیل‌کرده و ارزان، انرژی و مواد اولیه در دسترس و کم‌هزینه.

🔹نکته قابل‌توجه اینکه برخلاف گذشته، این بار تغییری مهم در مدیریت صنعت خودرو رخ داده؛ واگذاری ایران‌خودرو به بخش خصوصی و اعلام آمادگی مدیران جدید برای جذب شرکای خارجی، می‌تواند مسیر همکاری‌های بین‌المللی را تسهیل کند.

🔹در صورتی که مذاکرات سیاسی به نتیجه برسد و موانع داخلی همچون قوانین پیچیده، بروکراسی فرسایشی و عدم شفافیت مقررات نیز اصلاح شود، صنعت خودرو می‌تواند به یکی از نخستین بخش‌های اقتصاد ایران در بهره‌برداری از سرمایه‌گذاری خارجی تبدیل شود.

🔹در نهایت، موفقیت در جذب سرمایه خارجی در این صنعت، نه‌تنها به نتیجه مذاکرات، بلکه به اراده داخلی برای اصلاح ساختارها و کاهش موانع بستگی دارد.

🔹اگر این مسیر به درستی پیموده شود، صنعت خودرو می‌تواند طلایه‌دار موج جدیدی از همکاری‌های بین‌المللی در اقتصاد ایران باشد.

🔗متن کامل

#دنیای_اقتصاد #خودرو #توافق #مذاکره

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

🔴 مذاکرات مسقط؛ آغاز گشایش یا تکرار یک تجربه؟

🔹دور جدید مذاکرات ایران و آمریکا در حالی در مسقط در جریان است که بسیاری آن را با برجام مقایسه می‌کنند. اما یک تفاوت کلیدی می‌تواند مسیر این گفت‌وگوها را دگرگون کند: «متمم سیاستی».

🔹برخلاف برجام که بر رفع تحریم‌ها متمرکز بود، این‌بار نیاز به یک پیوست اصلاحی احساس می‌شود؛ برنامه‌ای که ساختارهای اقتصادی، نظام بانکی، بودجه، انرژی و سیاست‌های ارزی کشور را برای بهره‌برداری از فرصت‌ها آماده کند.

🔹بدون کنترل تورم، اصلاح نظام بانکی، کاهش کسری بودجه و بازتعریف سیاست‌های انرژی، گشایش‌های ارزی تنها به تورم بیشتر منتهی خواهد شد. همچنین بر لزوم اصلاحات اجتماعی و پاسخ به مطالبات عمومی برای بازسازی سرمایه اجتماعی تأکید شده است.

🔹به‌جای تکرار اشتباهات برجام، این بار باید مذاکرات با تعهد به اصلاحات اقتصادی، نهادی و اجتماعی همراه شود. موفقیت این دور از گفت‌وگوها، در گرو پیوند گشایش‌های خارجی با اصلاحات درونی است؛ فرصتی که نباید به تکراری دیگر بدل شود.

🔗متن کامل

#دنیای_اقتصاد #مذاکره #توافق #برجام #پیوست_اصلاحی #متمم_سیاسی

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

🔹 سرمقاله امروز «دنیای اقتصاد»:

توافقی جامع‌‏‌تر از توافق برجام؟

👤 کوروش احمدی؛ دیپلمات پیشین ایران در سازمان ملل

✍️ تعبیرات و عباراتی که بعد از نشست روز شنبه در مسقط توسط طرفین در توصیف نشست مطرح شد، در زمره بهترین‌‌‌ها در نوع خود بعد از یک تماس دیپلماتیک مقدماتی بود.

✍️ به نظر می‌رسد، آمریکا به‌رغم اصراری که بر مستقیم بودن مذاکرات داشت، شرایط ایران را درک کرده؛ شاید با این تبصره که به وقت ورود به جزئیات پیچیده حقوقی و تکنیکی کار به صورت مستقیم ادامه یابد.

✍️ نشانه واضح دیگری که مکمل واکنش‌‌‌های مثبت طرفین است، تعیین تاریخ بعدی برای ادامه مذاکرات (شنبه آینده) است.

✍️ در چنین مذاکراتی چنین توافقی معمولا حاکی از نیل به توافقات اولیه و ارزیابی طرفین مبنی بر امکان پیشرفت در کار است.

✍️ از آنجا که راجع به سطح نشست بعدی صحبتی نشده، می‌‌‌توان احتمال داد که کار در همین سطح یعنی نماینده ترامپ و وزیر خارجه ایران ادامه خواهد یافت. به این ترتیب می‌‌‌توان احتمال داد که طرفین در مورد دستور کار نشست‌‌‌های آتی، فرمت و سطح آن نیز به توافق رسیده‌‌‌اند.

✍️ واقعیت این است که آمریکا طرف اصلی در قضیه با فاصله زیاد نسبت به بقیه طرف‌‌‌هاست تا حدی که اگر دیگر کشورها در این قضیه به هیچ شکلی دخالت داده نشوند، خللی در کار و نتیجه نهایی آن ایجاد نخواهد شد.

✍️ اکنون تصمیم به انجام مذاکره با آمریکا به صورت دوجانبه و علنی و رسمی را باید تحول مهمی در سیر تلاش‌‌‌ها برای حل مساله هسته‌‌‌ای به شمار آورد.

✍️ این تحول حائز اهمیت بسیار زیادی است؛ چرا که کشورهایی که نمی‌‌‌توانستند نقش مهمی در روند مذاکراتی داشته باشند و تنها موجب پیچیدگی کار و دشواری نیل به اجماع می‌‌‌شدند، از روند حذف شده‌‌‌اند.

✍️ حتی می‌‌‌دانیم که در مواردی برخی کشورها مانند فرانسه و روسیه در جریان مذاکرات برجام نقشی منفی به ضرر ایران بازی کردند.

✍️ در این میان البته در مقاطعی ممکن است، نقش سه‌کشور اروپایی به خاطر مکانیزم ماشه برای طرف آمریکایی مهم باشد. اما با توجه به نظرات منفی آمریکا در قبال اروپا و نیز در قبال سازمان ملل و نیز چالش‌های موجود در روابط ایران با اروپا، ممکن است ترامپ اهمیت چندانی برای مکانیزم ماشه قائل نباشد.

✍️ فاکتور مهم دیگر که وارد معادله شده و می‌‌‌تواند منشأ تحول قابل‌توجهی باشد، اعلام آمادگی ایران برای اعطای فرصت‌‌‌های سرمایه‌گذاری و فروش کالا در ایران به شرکت‌های آمریکایی است.

✍️ این نیز مساله بسیار مهمی است. نبود ‌رابطه اقتصادی بین ایران و آمریکا یکی از شکایت‌‌‌های ترامپ در دور اول ریاست‌جمهوری‌‌‌اش بود و آن را به‌صراحت ابراز می‌‌‌کرد.

✍️ اکنون به نظر می‌رسد که شرایط برای نیل به توافقی جامع‌‌‌تر از برجام، به‌صورت بالقوه از هر زمان دیگری در گذشته بیشتر فراهم است.

#دنیای_اقتصاد #سرمقاله #مذاکره #توافق

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

🔹 سرمقاله امروز «دنیای افتصاد»:

شرط کافی توافق

👤 دکتر حسین عباسی؛ اقتصاددان

✍️ دور اول مذاکرات بین ایران و آمریکا انجام شد و به نظر می‌رسد هر دو طرف از نتیجه این دور از مذاکرات راضی باشند. بسته به اینکه این مذاکرات به رفع کدام بخش از تحریم‌ها منجر شود، ایران باید آماده باشد تا جهت حرکت را متناسب با آن تنظیم کند. نکته مهم این است که هر گشایش در روابط بین‌الملل به اصلاح سیاست داخلی نیاز دارد تا اثری قابل‌توجه بر اقتصاد بگذارد.

✍️ به دلیل سال‌ها دوری از اقتصاد معمول جهان، اقتصاد جهان، ایران را و اقتصاد ایران، جهان را نمی‌شناسد. در دنیای امروز اگر به شریک تجاری‌تان بگویید که نمی‌توانید در یک دیدار آنلاین شرکت کنید چون فیلتر است یا نمی‌توانید مبلغی را بپردازید یا دریافت کنید چون به شبکه جهانی وصل نیستید، کمترین واکنشش تعجب خواهد بود.

✍️ می‌توان گفت مهم‌ترین نکته‌ای که سیاسیون باید در تنظیم جهت حرکت برای آینده در نظر بگیرند، رفع موانع فعالیت بخش خصوصی است.

✍️ بخش دولتی نشان داده است که در استفاده از فرصت‌های ایجادشده، کند عمل می‌کند. این بخش انگیزه بالایی ندارد که به‌سرعت موقعیت‌های جدید را شناسایی کند و از آنها بهره برد.

✍️ در اقتصاد ایران، امتیاز و انحصار که منبع توزیع رانت است، در بیشتر بخش‌ها به چشم می‌خورد. گروه‌های ذی‌نفع با استفاده از نفوذی که در سیاستگذاری‌ها دارند، بسیاری از قوانین را در جهت ایجاد و تثبیت امتیازات انحصار‌ساز شکل داده‌اند و به واسطه این امتیازات و انحصارات بهره‌های انحصاری عظیمی می‌برند.

✍️ این گروه‌ها به‌آسانی زمینه فعالیت را به رقبای کارآمدتر واگذار نخواهند کرد. بعید نیست که گروه‌های ذی‌نفع گشایش‌های مالی و تجاری را به انحصار واردات کالاها تبدیل کنند یا با سنگ‌اندازی در همکاری بخش خصوصی با شرکت‌های بین‌المللی مشکلی بر مشکلات بیفزایند.

✍️ در مقابل، بخش خصوصی نشان داده که می‌تواند از فرصت‌های ایجادشده استفاده کند. برداشته شدن تحریم تجاری و مالی اگر با برداشته شدن موانع تولید و تجارت داخلی همراه شود، می‌تواند بخش خصوصی را شکوفا کند و وضع اقتصاد را بهبود بخشد.

✍️ تغییرات عمیقی در ساختار اقتصادی دنیا در حال وقوع است. تغییراتی که در حوزه دیجیتال با ظهور هوش مصنوعی ایجاد شده و به‌سرعت بیشتر خواهد شد و نیز تغییراتی که در حوزه انرژی‌های جدید در حال وقوع است، سبب شده است که برخی از بازارهای جهانی شباهتی به یک‌دهه پیش نداشته باشند.

✍️ به‌دست آوردن اطلاعات لازم از شرایط کنونی فعالیت‌های اقتصادی و جهت حرکت آنها در آینده، شاید بیشتر از بازگشت به فعالیت‌های پیش از تحریم برای شناسایی فرصت‌ها لازم است.

✍️ بخش خصوصی بهتر می‌تواند خود را با این شرایط جدید هماهنگ کند. ایران باید از فهرست‌های قرمز بیرون بیاید و با دیگران وارد تعامل شود. اولویت با مردم و بخش خصوصی است.

#دنیای_اقتصاد #سرمقاله #توافق #بخش_خصوصی #فساد #رانت

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

🔹 سرمقاله امروز «دنیای اقتصاد»:

راه دشوار مذاکره

👤 دکتر مصطفی گوهری‌فر؛ پژوهشگر تجارت بین‌الملل و مدرس دانشگاه

✍️ درخصوص آینده مذاکرات سه سناریو قابل تصور است. سناریوی اول و خوش‌بینانه، «انعقاد یک توافق جامع و بلندمدت» است که متعاقب آن تحریم‌های اولیه ایالات متحده نیز مانند تحریم‌های ثانویه متوقف یا برداشته شود و اتصال کامل ایران به سیستم مالی و تجاری جهانی ممکن ‌شود.

✍️ در این صورت، نه‌تنها تجارت دوجانبه برقرار می‌شود، بلکه پس از گذشت مدت زمانی، بر مبنای اعتماد به‌وجودآمده امکان سرمایه‌گذاری آمریکا در ایران فراهم می‌شود. پیشنهادهای احساسی برخی افراد مبنی بر سرمایه‌گذاری هزارمیلیارد دلاری آمریکا در ایران در این سناریو قابل طرح است. البته، فارغ از سطح فعلی روابط دو کشور، با توجه به وضعیت اقتصادی آمریکا و سیاست‌های دولت فعلی این کشور برای جذب سرمایه خارجی، این قبیل پیشنهادها محلی از اعراب ندارد. مضافا اینکه سرمایه‌گذاری مستلزم وجود سطح مناسبی از پیوند در روابط اقتصادی دو کشور است.

✍️ سناریوی دوم و بدبینانه، اصرار طرفین بر خواسته‌های حداکثری خود و عدم انجام مصالحه و نهایتا اقدامات نظامی است. این سناریو مطلوب رژیم اسرائیل است. آمریکایی‌ها به‌خوبی می‌دانند که درصورت شروع جنگ، قادر به کنترل تبعات خطرناک و گسترده آن در منطقه و حتی در سطح جهانی نخواهند بود. از این رو، اولویت را به انجام مذاکرات داده‌اند.

✍️ سناریوی سوم، انعقاد یک توافق محدود مانند برجام است. در این صورت برخی موانع برای فعالیت‌های اقتصادی بین‌المللی ایران رفع و از طرف دیگر محدودیت‌هایی بر برنامه هسته‌ای کشورمان اعمال می‌شود.

✍️ ممکن است با توجه به زمان محدود تا منقضی شدن زمان فعال‌سازی مکانیزم اسنپ‌بک (اکتبر۲۰۲۵) و از طرف دیگر تعجیل رئیس‌جمهور آمریکا برای امضای یک توافق، طرفین توافقی را در حوزه هسته‌ای امضا کنند.

✍️ اگر به‌دلیل طولانی شدن مذاکرات فنی، قرار بر امضای توافقی موقت باشد، آن‌گاه تمدید زمان انقضای فعال‌سازی اسنپ‌بک در برابر انجام یک‌سری تعهدات از طرف ایران، محور اصلی توافق خواهد بود.

✍️ آینده مذاکرات در طیفی از توافق محدود تا تنش نظامی در نوسان است و نشانه‌هایی از تغییر بنیادین در روابط ایران و ایالات متحده و دستیابی به توافق جامع و بلندمدت در دست نیست.

✍️ تمرکز ایران باید به «انتفاع اقتصادی از مذاکرات»، «طراحی توافق بر مبنای اقدام در برابر اقدام» و «مدیریت انتظارات عمومی داخلی نسبت به نتایج مذاکرات» باشد.

✍️ با فرض اینکه مذاکرات به سوی انجام توافق هدایت شود، یکی از درخواست‌های ایران در مذاکرات باید همکاری طرف مقابل برای «تعلیق اقدامات تقابلیFATF» علیه کشورمان برای یک مدت مشخص باشد تا درصورت متوقف شدن تحریم‌ها، امکان انجام مراودات بانکی خارجی برای بانک‌ها و فعالان اقتصادی ایرانی فراهم شود.

#دنیای_اقتصاد #سرمقاله #مذاکره #توافق #سناریوها

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

توافق اقتصادی ایران و آمریکا باید چگونه باشد؟

🔹مذاکرات ایران و آمریکا، این بار یک تفاوت اساسی با مذاکرات دوره برجام دارد. مقامات کشور بارها در مدت مذاکرات به اهمیت جذب سرمایه خارجی از کشور و روابط اقتصادی با خارج از کشور تاکید کردند.

🔹اسفندیار باتمانقلیچ، تحلیل‌گر اقتصاد سیاسی به تازگی در یادداشتی به فرصت‌های اقتصادی آمریکا در صورت توافق هسته‌ای جدید با ایران پرداخته است.

🔹براساس این یادداشت،‌ توافق اقتصادی باید به گونه‌ای باشد که غول‌های صنعتی ایران بتوانند تجهیزات سرمایه‌ای آمریکایی همچون ماشین‌آلات، تجهیزات، هواپیما، و وسایل نقلیه را خریداری کنند.

🔹بخش زیادی از زیرساخت صنعتی ایران اروپایی و مربوط به ۲۰ سال پیش است، اما بخش قابل توجهی نیز طراحی آمریکایی دارد و باقی‌مانده از دهه ۷۰ میلادی است.

🔹نکته مهم در این میان این است که بخش کوچکی از زیرساخت صنعتی ایران چینی است. صادرات تجهیزات چینی به ایران در سال ۲۰۲۳ همان سطح سال ۲۰۱۷ را داشت. سرمایه‌گذاری صنعتی چین در ایران نیز رشد نکرده است. این موضوع، فرصتی منحصر‌به‌فرد برای آمریکا فراهم کرده تا به شریک صنعتی اصلی ایران تبدیل شود. شاید آخرین کشوری که تصور می شد آمریکا بتواند در آن از چین پیشی بگیرد.

🔹در نهایت، خرید تجهیزات آمریکایی توسط ایران باید توسط بانک‌های آمریکایی تأمین مالی شود. این اقدام می‌تواند گره‌های مالی ناشی از تحریم‌های برجامی را برطرف کند. اگر بانک‌های آمریکایی بر اساس دستور ترامپ با ایران همکاری کنند، بانک‌های جهانی نیز پیروی خواهند کرد. تلاش ترامپ برای احیای بانک صادرات-واردات آمریکا می‌تواند حمایت مالی، بیمه و تضمین لازم برای صادرات را فراهم کند.

🔹ترامپ عاشق طلاست. اگر در مورد ایران عمل‌گرایانه و متمرکز عمل کند، می‌تواند به طلا دست یابد: توافقی هسته‌ای که استاندارد طلایی منع اشاعه اتمی باشد، میلیاردها دلار درآمد صادراتی برای آمریکا کسب کند، و حتی—اگر جاه‌طلب باشد و ایرانیان نیز به اندازه کافی شجاعانه عمل کنند—مدال طلایی را که همیشه خواسته به دست آورد: جایزه صلح نوبل.

🔗متن کامل

#دنیای_اقتصاد #توافق #توافق_اقتصادی

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

نظریه بازی‌‌‌ها و آینده توافق

جواد شمسی؛ پژوهشگر دکترای اقتصاد مدرسه اقتصاد لندن

🔹بسیاری از افراد تعاملات چندجانبه را به‌‌‌مثابه یک بازی جمع صفر می‌‌‌بینند؛ یعنی تصور می‌کنند هرچه یک‌طرف به دست می‌‌‌آورد، لزوما به زیان طرف دیگر است. اما واقعیت آن است که در بسیاری موارد ساختار بازی «مجموع-ناصفر» است؛ یعنی دو طرف می‌‌‌توانند به توافقی دست یابند که هر دو در مقایسه با سناریوی عدم‌توافق سود ببرند.

🔹برای رسیدن به نقطه مشترک در مذاکرات، باید به‌روشنی مشخص شود که «برد» از نگاه هر طرف به چه معناست.

🔹تصریح اهداف هر دو طرف و ایجاد شفافیت در باب منافع و خواسته‌‌‌ها، کمک می‌کند تا اشتراکات بیشتری شناسایی شود و زمینه برای همکاری شکل گیرد.

🔹از دیدگاه نظریه بازی‌‌‌ها، یکی از راهکارها برای خروج از تعادل نامطلوب به سمت سناریوی برد-برد، تکرار بازی و ایجاد چشم‌‌‌انداز بلندمدت در روابط میان طرفین است.

🔹هنگامی که بازیگران پیش‌بینی کنند در آینده نیز به تعامل با یکدیگر نیاز خواهند داشت، تاثیر رفتار هر یک در دور‌های بعدی برای آنها مهم‌تر می‌شود.

🔹هر توافقی برای پایدار بودن، نیازمند ابزارهای راستی‌‌‌آزمایی است تا احتمال عدول طرفین از تعهدات را کاهش دهد.

🔹در دور جدید مذاکرات، می‌‌‌توان بر سر تعهدات اقتصادی کمی و سنجش‌‌‌پذیر تامل و توافق کرد. برای مثال، مشخص شود آیا طرف مقابل متعهد به سرمایه‌گذاری با حجمی معین، تسهیل تجارت در سطحی مشخص یا گشایش خطوط اعتباری با ارقام تعیین‌‌‌شده خواهد بود.

🔹به این ترتیب انگیزه نقض توافق به‌‌‌شدت کاهش می‌‌‌یابد. قراردادهای اقتصادی بلندمدت می‌‌‌توانند نقشی موثر در این زمینه ایفا کنند.

🔹اگر یکی از طرف‌‌‌ها بداند طرف دیگر به‌‌‌دلیل فشار داخلی یا وضعیت اقتصادی، نیاز فوری به توافق دارد، می‌‌‌تواند از این عامل به‌‌‌عنوان اهرم فشار استفاده کند.

🔹در هر مذاکره‌‌‌ای، داشتن گزینه جایگزین (در نظریه مذاکره نزدیک به مفهوم Best Alternative to a Negotiated Agreement است) یا همان آلترناتیو قدرتمند، جایگاه هر طرف را تقویت می‌کند.

🔹اگر حکومتی از پشتوانه مردمی قوی برخوردار باشد، هزینه عدم‌توافق برای آن پایین‌‌‌تر خواهد بود؛ چراکه حتی بدون دستاورد دیپلماتیک، از یک پایه اجتماعی محکم در داخل برخوردار است.

🔹نظریه بازی بر مفهوم «تهدید معتبر» تاکید فراوان دارد. تهدید معتبر تهدیدی است که طرف مقابل بداند در صورت تخطی یا عدم‌همراهی، طرف تهدیدکننده واقعا توان و انگیزه اجرای آن را دارد.

🔹زمانی که یک طرف به هر دلیل نشان دهد انگیزه‌ای‌‌‌ قوی برای عملی‌‌‌کردن تهدیدهایش دارد، این تهدید قدرت بازدارندگی بیشتری پیدا می‌کند.

🔹در مقابل اگر طرفین مرتبا تهدیدهایی اعلام کنند، ولی در عمل هیچ‌گاه آنها را اجرا نکنند، پیام ضمنی به طرف مقابل این خواهد بود که «تهدیدها جدی نیستند».

🔗متن کامل

#دنیای_اقتصاد #نظریه_بازی_ها #مذاکره #توافق

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

🔹 سرمقاله امروز «دنیای اقتصاد»:

پس از مذاکرات

👤 دکتر علینقی مشایخی؛ استاد مدیریت دانشگاه صنعتی شریف

✍️ چنانچه مذاکرات ایران و آمریکا به نتیجه برسد و روابط بین دو کشور برقرار شود و تحریم‌ها برداشته شود، امکان شروع پروژه‌های بزرگی در زمینه‌های بالادستی نفت و گاز، انرژی، زیربناها و صنایع با مشارکت سرمایه‌گذاران خارجی فراهم می‌شود و امکان توسعه سریع تبادل کالا، خدمات، تکنولوژی و پول و سرمایه با خارج کشور ممکن می‌شود.

✍️ امکان به‌کارگیری وسیع استعدادهای طبیعی، انسانی (اعم از ایرانیان داخل و خارج کشور) و موقعیت جغرافیایی کشور فراهم می‌شود.

✍️ امکان مشارکت سرمایه‌گذاران خارجی طی پنج‌سال می‌تواند به اعدادی نظیر هزارمیلیارد دلار برسد. در این صورت رشد اقتصادی ۸درصد ممکن می‌شود.

✍️ ولی استفاده از حصول یک توافق و کسب نتایج بالا با چالش‌هایی روبه‌رو خواهد بود.

✍️ اولین چالش ذهنیت، فرهنگ سازمانی و قابلیت‌هایی است که طی چند دهه در مجموعه مدیریتی و کارشناسی کشور شکل گرفته و عموما تجربه و توانایی هدایت و مدیریت تعامل سازنده با دنیا را ندارد.

✍️ چالش دوم ساختار سازمانی و مدیریتی دولت است که از چابکی، انسجام و کارآیی لازم برای حرکت کارآمد و کارآ در فضای جدید برخوردار نیست.

✍️ چالش سوم وجود فساد در سازمان‌ها و نهادهایی است که فعالیت‌های مولد و سازنده را به‌شدت آزار می‌دهند و نشانه‌های بارز آن ظهور فسادهای کلان و همچنین رتبه بالای کشور در برداشت مردم از فساد بین کشورهای دنیاست.

✍️ چالش چهارم گستردگی و دخالت زیاد دستگاه‌های نظارتی و اطلاعاتی در سازمان دولت است که کار انتصابات و تصمیم‌گیری و سرعت عمل و مسوولیت‌پذیری را برای مدیران سخت می‌کند.

✍️ چالش پنجم نیروهایی است که از شرایط تحریم با دور زدن تحریم‌ها فربه شده‌اند و ممکن است با رفع تحریم‌ها قابلیت‌های ثروت‌آفرینی خود را که در دوران تحریم‌ها کاربرد داشت از دست بدهند.

✍️ مجموعه این عوامل توان دولت و کشور را برای استفاده از فرصت‌های حاصل در صورت حصول توافق کم می‌کند. لذا در صورت حصول توافق و برای بهره‌برداری از فضایی که ایجاد می‌شود، باید برای مقابله با چالش‌های مزبور آماده شد و برنامه‌ریزی کرد.

#دنیای_اقتصاد #سرمقاله #مذاکره #توافق #پساتوافق

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

وزیر آینده اقتصاد روی لبه تیغ توافق و تحریم

🔹در حالی که هنوز تکلیف سکاندار جدید وزارت اقتصاد روشن نیست، ایران در آستانه یک پیچ تاریخی در سیاست خارجی قرار دارد؛ توافق یا عدم توافق با آمریکا. هرکدام از این سناریوها، مأموریت‌های متفاوتی را پیش‌روی وزیر آینده اقتصاد قرار می‌دهند.

🔹 در صورت توافق، مهم‌ترین وظیفه وزیر، بهره‌برداری از فرصت‌های ناشی از لغو تحریم‌ها، جذب سرمایه‌گذاری خارجی، اصلاح نظام بانکی و ایجاد ثبات پایدار اقتصادی خواهد بود.

🔹اما اگر مذاکرات به شکست بینجامد، وزیر اقتصاد باید با ابزارهایی چون تقویت تولید داخل، مدیریت منابع ارزی، اصلاح نظام مالیاتی و دیپلماسی اقتصادی با کشورهای غیرغربی، اقتصاد ایران را در برابر تحریم‌ها مقاوم کند.

🔹 در هر دو حالت، اهدافی چون ثبات اقتصادی، بهبود فضای کسب‌وکار، جذب سرمایه، اصلاحات مالی و مقابله با فساد، اولویت‌های مشترک وزارت اقتصاد خواهند بود. وزیر آینده باید توانایی هماهنگی میان نهادهای مختلف اقتصادی و سیاسی را داشته باشد و تصمیم‌های جسورانه‌ای برای حفظ تعادل اقتصاد در شرایط ناپایدار اتخاذ کند.

🔹 این مأموریت دشوار، تنها با درک عمیق از الزامات سیاست داخلی و تحولات بین‌المللی ممکن خواهد بود.

🔗متن کامل

#دنیای_اقتصاد #وزیر_اقتصاد #توافق

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

🔹 سرمقاله امروز «دنیای اقتصاد»:

پیش‌‌‌نیازهای استفاده از توافق

👤 دکتر حسین سلاح‌‏‌ورزی؛ رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و ژاپن

✍️ حتی در صورت دستیابی به توافق احتمالی بین ایران و ایالات‌متحده، زیرساخت‌‌‌های لازم برای برقراری روابط اقتصادی پایدار به دلیل موانع ساختاری، سیاسی و حقوقی چندان فراهم نیست.

✍️ دهه‌‌‌ها قطع روابط دیپلماتیک، تحریم‌‌‌های چندلایه و فقدان اعتماد متقابل، اکوسیستم اقتصادی دوجانبه را شکننده کرده است.

✍️ قرار گرفتن ایران در لیست سیاه گروه ویژه اقدام مالی (FATF)، انزوای نظام بانکی از سیستم‌های مالی بین‌المللی مانند SWIFTو فقدان چارچوب‌‌‌های حقوقی منسجم برای حفاظت از سرمایه‌گذاری خارجی، موانع جدی برای جذب سرمایه‌گذاران آمریکایی ایجاد کرده است.

✍️ فضای نامساعد کسب‌وکار، بوروکراسی پیچیده، فساد دیرپا، عدم‌شفافیت، بی‌‌‌ثباتی در سیاستگذاری‌‌‌های اقتصادی و ریسک‌‌‌های سیاسی ناشی از تنش‌‌‌های منطقه‌‌‌ای، جذابیت ایران را به‌‌‌عنوان مقصد سرمایه‌گذاری کاهش داده است.

✍️ این چالش‌‌‌ها، ضرورت ایجاد زیرساخت‌‌‌های اقتصادی را با رویکردی هدفمند، تدریجی و هماهنگ برجسته می‌کند.

✍️ نخست، تسهیل رفت‌‌‌وآمد سرمایه‌گذاران آمریکایی از طریق ساده‌‌‌سازی فرآیند صدور روادید و ارائه تضمین‌‌‌های حقوقی برای حفاظت از سرمایه آنها ضروری است.

✍️ این امر مستلزم اصلاح قوانین داخلی، از جمله قانون تشویق و حمایت از سرمایه‌گذاری خارجی ایران و انطباق با استانداردهای بین‌المللی است.

✍️ ایجاد دادگاه‌‌‌های تخصصی برای حل‌‌‌وفصل اختلافات سرمایه‌گذاری، با حضور قضات آشنا به حقوق بین‌الملل، می‌‌‌تواند به تقویت امنیت حقوقی کمک کند.

✍️ دوم، گشایش دفاتر نمایندگی تجاری در تهران می‌‌‌تواند به‌‌‌عنوان کانونی برای شناسایی فرصت‌‌‌های اقتصادی، انتقال فناوری و هماهنگی پروژه‌‌‌های مشترک عمل کند.

✍️ سوم، ایجاد کانال‌‌‌های مالی جدید برای غلبه بر محدودیت‌های بانکی کنونی حیاتی است. طراحی مکانیزم‌‌‌های پرداخت ویژه، مانند استفاده از ارزهای دیجیتال مورد تایید یا همکاری با نهادهای مالی واسطه در کشورهای ثالث (مانند ترکیه یا عمان)، می‌‌‌تواند راه‌‌‌حلی موقت باشد.

✍️ چهارم، برقراری روابط کنسولی، حتی در سطح دفاتر حفاظت از منافع، می‌‌‌تواند ریسک‌‌‌های سیاسی را کاهش داده و تعاملات تجاری را تسهیل کند. در بلندمدت، بازگشایی سفارتخانه‌‌‌ها اعتماد متقابل را تقویت می‌کند.

✍️ پنجم، ثبات در سیاستگذاری اقتصادی و افزایش شفافیت در قوانین از پیش‌‌‌نیازهای اساسی است. مبارزه موثر با فساد، از طریق تقویت نهادهای نظارتی و اجرای قوانین ضدفساد، نیز ضروری است.

✍️ در نهایت، تشکیل کارگروهی مشترک با حضور نمایندگان دولت، بخش خصوصی و کارشناسان مستقل از هر دو کشور، برای تدوین و نظارت بر اجرای این پیش‌‌‌نیازها، گامی عملی است.

✍️ همچنین، برگزاری نشست‌‌‌های منظم بین ذی‌نفعان اقتصادی دو کشور، مانند اتاق‌‌‌های بازرگانی، می‌‌‌تواند به شناسایی موانع عملیاتی و ارائه راهکارهای خلاقانه کمک کند.

#دنیای_اقتصاد #سرمقاله #اصلاحات_اقتصادی #توافق

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

ضرورت مذاکره و فرصت دیپلماسی

🔹آیا بازگشت دونالد ترامپ، می‌‌‌تواند فرصتی واقعی برای بازتنظیم مناسبات ایران و آمریکا فراهم کند یا صرفا مرحله‌‌‌ای تازه از بحران و بی‌‌‌ثباتی خواهد بود؟

🔹با توجه به روندی که در مذاکرات بین ایران و آمریکا جریان دارد، می‌‌‌توان ایده فرصت را جدی‌‌‌تر گرفت.

🔹باشگاه اقتصاددانان «دنیای‌اقتصاد»، در گزارشی تحلیلی به واقعیت‌‌‌های مذاکره ایران و آمریکا و چالش‌‌‌ها و فرصت‌‌‌های آن پرداخته است.

🔹دکتر مهدی قدسی؛ مدرس دانشگاه اقتصاد و کسب‌وکار وین، در مسیر تحلیل خود به چند پرسش کلیدی پاسخ می‌دهد:

🔹نخست، چرا ایران با وجود مواضع سرسختانه گذشته، بار دیگر به مذاکرات تمایل نشان داده است؟ شاید پاسخ در اوضاع دشوار نامطلوب اقتصادی، نارضایتی‌های اجتماعی و چشم‌‌‌انداز تیره روابط بین‌الملل برای ایران نهفته است.

🔹دوم، ایالات‌متحده و به‌ویژه تیم ترامپ چه اهدافی را در دور جدید مذاکرات دنبال می‌کنند؟ برخلاف گذشته، آمریکا تنها به دنبال محدودسازی برنامه هسته‌‌‌ای ایران نیست، بلکه احتمالا خواهان تغییرات گسترده‌‌‌تر در سیاست‌‌‌های منطقه‌‌‌ای ایران شده است.

🔹چند مانع جدی بر سر راه توافق پایدار وجود دارد؛ از جمله اختلافات داخلی در بدنه حاکمیت ایران، بی‌‌‌اعتمادی عمیق میان طرفین، فشارهای منطقه‌‌‌ای از سوی کشورهای عربی و اسرائیل و ضرورت کسب تایید کنگره آمریکا برای هر توافق تازه.

🔹توافق‌‌‌های موقت یا صرفا هسته‌‌‌ای، بدون اصلاحات اساسی در سیاست‌های داخلی و منطقه‌‌‌ای ایران، تنها بحران را به تعویق خواهند انداخت، نه اینکه آن را حل کنند.

🔹بازگشت به مذاکره به‌‌‌تنهایی کافی نیست. اگر مذاکرات جدید بخواهد به نتیجه‌‌‌ای پایدار برسد، باید ابعاد گسترده‌‌‌ای از مسائل -از اصلاح ساختارهای اقتصادی تا تغییر رویکردهای منطقه‌‌‌ای- را در بر گیرد.

🔹مشارکت فعال جامعه مدنی ایران و پشتیبانی ایرانیان مهاجر در روند تغییرات، نقشی کلیدی خواهد داشت.

🔹بدون پشتوانه حقوقی، هر توافقی همچون گذشته، در معرض تغییرات سیاسی و تصمیمات سلیقه‌‌‌ای دولت‌‌‌های بعدی آمریکا قرار خواهد گرفت و ثبات بلندمدت حاصل نخواهد شد.

🔗متن کامل را اینجا بخوانید

#دنیای_اقتصاد #ضرورت_مذاکره #دیپلماسی #توافق

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

🔴 وضعيت گردشگری ایران «وخيم» است! / توافق ايران و غرب، دو دستاورد بزرگ براي «توريسم» ایران دارد

🔹 «دنیای اقتصاد» نوشت:

🔹یکی از بخش‌های اقتصاد ایران که «کارکرد درست و نرمال» آن می‌تواند دو دستاورد برای رفاه خانوارها و بودجه کشور داشته باشد، با رکود یا از کارافتادگی روبةرو شده است.

🔹بخش گردشگری در صورت رونق، هم باعث «تعادل کار و زندگی» خانوارها از طریق تعدد مسافرت‌های داخلی و تفریحات هفتگی می‌‌شود و هم توان «درآمدزایی با ظرفیتی نزدیک به درآمدهای نفتی» را دارد.

🔹اما نبض توریسم بسیار ضعیف‌تر از حد ایده‌آل می‌زند. طبق آخرین آمار رسمی در دسترس از سفرهای داخلی، «هزینه واقعی خانوارها برای تفریح، سرگرمی و اقامتگاه» در اواخر دهه۹۰، بیش از ۵۰درصد نسبت به ابتدای همان دهه کاهش یافت.

🔹همین نوروز امسال، تنها حدود نیمی از خانوارها مسافرت بین استانی انجام دادند. در حوزه «ورود توریست» نیز تعداد گردشگران خارجی نسبت به سال ۹۸ از نصف هم کمتر شده و به حدود ۴میلیون نفر رسیده است.

🔹این رقم یک‌دهم توریست‌های ترکیه است. توریسم ایران به‌رغم ‌جاذبه‌های کم‌نظیر در مقایسه با ترکیه، نه تنها مثل این کشور جزو ۱۰ مقصد برتر توریست‌ها نیست که در سال‌های گذشته تا جایگاه چهل‌وهشتم تنزل کرده است.

🔹بررسی‌های «دنیای‌اقتصاد» نشان می‌دهد، دستیابی به «توافق» ایران و غرب می‌تواند آزادراه احیای بازار گردشگری باشد.

#دنیای_اقتصاد #گردشگری #توریسم #توافق

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

🔹 سرمقاله امروز «دنیای اقتصاد»:

«طرحی نو» لازم است

👤 کوروش احمدی؛ دیپلمات پیشین

✍️ سخنان دکتر عراقچی بعد از دور سوم مذاکرات قدری متفاوت با سخنان ایشان بعد از ادوار قبلی بود.

✍️ او گفت: «امیدواریم اما به‌‌‌شدت محتاطانه... مذاکرات این‌‌‌بار جدی‌‌‌تر از گذشته بود... در موضوعات کلان و جزئیات اختلاف وجود دارد...»

✍️ از ابتدا روشن بود که شیطان در جزئیات است. اما آنچه کمتر انتظارش می‌‌‌رفت، انتصاب کسی مانند مایکل اَنتون به ریاست تیم کارشناسی بود. اَنتون یک دیپلمات حرفه‌‌‌ای و عملگرا نیست. او دوسالی در دوره اول ترامپ به‌عنوان یک «روشنفکر محافظه‌‌‌کار» در شورای امنیت ملی کار کرده ‌‌‌بود.

✍️ او یک کنشگر سیاسی است که به‌عنوان یک «راستگرای سفیدپوست» و متمایل به ناسیونالیسم سفید شناخته می‌شود. او از جمله مدعی است که «اسلام دین صلح نیست» و مسلمانان با «غرب مدرن» همخوانی ندارند.

✍️ آیا نفرتی که او نسبت به مسلمانان و غیرسفیدپوستان نشان داده، در عملکرد او اثر خواهد داشت یا خیر؟

✍️ مشکل دیگر در سطح کارشناسی، ملحق شدن کارشناسان وزارتخانه‌‌‌های ذی‌‌‌ربط آمریکا مثل خارجه و خزانه‌‌‌داری است. این کارشناسان تحریم و هسته‌‌‌ای و حقوقی، حساسیت‌‌‌های دوره مذاکرات منتهی به برجام ۹۴ را وارد معادله می‌کنند که حاصل آن می‌‌‌تواند پیچ‌خوردن کار باشد.

✍️در پرتو چنین پیچیدگی‌‌‌هایی، سوال مهمی که باید برای مقامات ما مطرح باشد، این است که آیا تکرار توافقی شبیه توافق برجام ۹۴ در این شرایط زمانی همچنان می‌‌‌تواند مفید باشد یا خیر؟

✍️طرح نویی که ایران می‌‌‌توان دراندازد، خارج‌شدن از چارچوب برجام و اندیشیدن به یک توافق جامع با آمریکا با هدف لغو کامل کلیه تحریم‌‌‌ها اعم از اولیه و ثانویه است.

✍️در این زمینه، صحبت‌‌‌های مثبتی که طی چند هفته اخیر در مورد تشویق سرمایه‌گذاری شرکت‌های آمریکایی در ایران و همکاری ایران و آمریکا در بهره‌‌‌برداری صلح‌‌‌آمیز از انرژی هسته‌‌‌ای شنیده‌‌‌ایم، نویدبخش است.

✍️اما مساله این است که بدون لغو تحریم‌‌‌های اولیه و ثانویه آمریکا و حداقلی از نمایندگی دیپلماتیک آمریکا در ایران مثلا در حد دفتر حفاظت منافع چنین مهمی غیرممکن خواهد بود.

✍️تحریم و تنش تنها اقتصاد را تخریب نمی‌‌‌کنند؛ تحریم مخل کارآیی و انسجام و قانونمندی در نهادها نیز هست. الزامات ناشی از تلاش برای دور زدن تحریم‌‌‌ها زمینه را برای رواج بی‌‌‌قانونی، غلبه رابطه بر ضابطه، بی‌‌‌مسوولیتی و رشد روابط مافیایی درون ساختارها نیز فراهم می‌کند.

✍️ه‌علاوه، یکی از عواقب مخرب تنش دائمی در سیاست خارجی و تهدید دائمی از بیرون به حاشیه رفتن شایسته‌سالاری در نهادها و حذف عناصر کارآمد است. به این دلایل و دلایل بسیار دیگر ضروری است که حکومت در فکر طرحی نو باشد.

#دنیای_اقتصاد #سرمقاله #توافق #مذاکره #تحریم

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

🔴 سه مسیر توافق از نگاه فارن‌پالیسی

🔹با آغاز گفت‌وگوهای فنی، اکنون زمان آن رسیده که ارزیابی شود آیا دستیابی به توافقی جدید و موثر میان ایران و آمریکا ممکن است، و اگر چنین است، این توافق چه ویژگی‌هایی باید داشته باشد.

🔺نخستین گزینه، بازگشت به توافق ۲۰۱۵ موسوم به برجام است که در دولت اوباما حاصل شد. نسخه‌ای به‌روزشده از برجام، مثلا با تمدید بندهای محدودیت تا سال ۲۰۴۰، می‌تواند مطرح شود؛ اما مشکل اصلی پابرجا خواهد بود. بعید است ترامپ با چنین توافقی موافقت کند؛ به‌ویژه با توجه به اینکه در گذشته به‌شدت از آن انتقاد کرده و آن را لغو کرده است.

🔺در نقطه مقابل، گزینه «غنی‌سازی صفر» قرار دارد؛ توافقی که در آن ایران به‌طور کامل برنامه غنی‌سازی خود را تعطیل می‌کند ولی اجازه خواهد داشت تاسیسات غیرنظامی مانند نیروگاه‌های برق هسته‌ای را حفظ کند.

🔺بسیاری از کشورها مانند مکزیک، ویتنام و امارات، سوخت موردنیاز را از تامین‌کنندگان خارجی مانند فرانسه یا روسیه تهیه می‌کنند، در راکتورها مصرف می‌کنند و سپس سوخت مصرف‌شده را بازمی‌گردانند. ایران می‌تواند از این الگو پیروی کند. مذاکره و اجرای چنین توافقی نیز ساده‌تر از برجام خواهد بود.

🔺گر بازگشت به برجام ممکن نباشد و توافق بدون غنی‌سازی نیز تحقق نیابد، گزینه میانه‌روانه‌تری باقی می‌ماند، همان راهی که دولت بایدن دنبال کرد: بازگشت به برجام، و سپس تلاش برای دستیابی به توافقی «طولانی‌تر و قوی‌تر». گرچه ایران با این رویکرد همراهی نکرد، اما هنوز می‌توان روی آن حساب باز کرد.

🔗متن کامل

#دنیای_اقتصاد #آمریکا #ترامپ #ایران #مذاکره #عمان #توافق

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

🔹 سرمقاله امروز «دنیای اقتصاد»:

چشم‌انداز مذاکرات ایران و آمریکا

👤 عليرضا سلطاني؛ اقتصاددان

✍️ دور جدید مذاکرات ایران و آمریکا موسوم به دیپلماسی شنبه بعد از ۳هفته برگزاری متوالی و منظم، متوقف شد.

✍️ این توقف اگرچه بر خلاف انتظار افکار عمومی بود، اما بروز آن برای چنین سطحی از مذاکرات امری طبیعی است.

✍️ مساله اصلی ترامپ درمورد مذاکره و توافق با ایران، نه ایران بلکه ساختار سیاسی و تصمیم‌گیری آمریکا است که باید با ترامپ در این ماجرا همراهی کند.

✍️ ترامپ با ۲معضل اساسی مواجه است؛ معضل اول وجود دیدگاه‌های مختلف و بعضا متضاد قدرتمند در دستگاه سیاستگذاری آمریکا نسبت به ایران است.

✍️ این دیدگاه‌ها تحت تاثیر مخاصمه ۴۰ساله ایران و آمریکا به یک مساله مهم و حیثیتی تبدیل شده است.

✍️ به تحرکات گسترده نتانیاهو که از نفوذ خوبی در دستگاه سیاستگذاری آمریکا نیز برخوردار است نیز باید اشاره کرد که البته تاکنون توفیقی نداشته است.

✍️ معضل دوم که باز به نوعی ترامپ را در مساله مذاکره با چالش مواجه کرده، پیچیدگی و گستردگی تحریم‌های اقتصادی علیه ایران است.

✍️ واقعیت این است که ایران و آمریکا سریع‌تر و بی‌دردسر‌تر بر سر موضوع هسته‌ای به توافق می‌رسند و آنچه سخت به نظر می‌رسد روند رفع تحریم‌های اقتصادی آمریکا با توجه به ساختار پیچیده تحریم‌هاست.

✍️ با توجه به اینکه ترامپ به دنبال جنگ با ایران نیست، لذا به‌صورت مطمئن تلاش خواهد کرد اجماع نسبی در دستگاه حاکمه ایجاد کند؛ هرچند این تلاش نمی‌تواند طولانی باشد و ترامپ باید تا قبل از انتخابات۲۰۲۶ کنگره و احتمال تغییر ترکیب مجلس نمایندگان و سنا به نفع دموکرات‌ها حداقل وضعیت ایران و روسیه و اوکراین را تثبیت کند.

✍️ از این منظر اما واقعیت این است که دست ترامپ و مذاکره‌کنندگان آمریکایی برای رسیدن به توافق به هر قیمتی با ایران باز نیست.

✍️ مذاکرات ایران و آمریکا با پذیرش مسوولیت مشاور امنیت ملی کاخ سفید توسط وزیر امور خارجه بار دیگر در آینده نزدیک از سر گرفته خواهد شد.

✍️ تغییر زودهنگام والتز مشاور امنیت ملی کاخ سفید، تقویت کننده روند مذاکرات ایران و آمریکا به لحاظ لجستیکی در تیم مذاکره‌کننده آمریکایی است.

✍️ناتوانی ترامپ در پایان دادن به جنگ اوکراین با وجود وعده تحقق آن در کمترین زمان، فرصت را برای به نتیجه رساندن مذاکرات با ایران تقویت کرده است.

#دنیای_اقتصاد #سرمقاله #مذاکره #توافق #تحریم

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir