🔴 هشدار انجمن قطعه‌سازان کشور: توقف قریب‌‏‌الوقوع تولید قطعات و به دنبال آن خودرو

🔹انجمن سازندگان قطعات و مجموعه‌‏‌های خودرو طی نامه‌‏‌ای رسمی به وزیر صمت، نسبت به توقف قریب‌‏‌الوقوع تولید قطعات و به دنبال آن خودرو در کشور هشدار داده است.

🔹دبیر انجمن قطعه‌‏‌سازان نیز به «دنیای اقتصاد» خبر داد که از شب گذشته برخی از خطوط تولید قطعه متوقف شده و در روزهای آینده نیز توقف خطوط تولید ادامه خواهد داشت.

🔹در ماه‌‌‌های اخیر خریدهای خارجی قطعه‌‌‌سازان به دلیل چالش‌‌‌های موجود در سامانه‌‌‌های مختلف ثبت‌سفارش، روند طولانی دریافت نظر دستگاه‌‌‌های ذی‌ربط و همچنین مشکلات مرتبط با تامین و تخصیص ارز با وقفه جدی روبه‌رو شده است.

🔹این در شرایطی است که دیگر آمارها از جمله شامخ که توسط اتاق بازرگانی ایران منتشر شده بود نشان از بحران در تامین مواد اولیه داشت به صورتی که موجودی مواد اولیه در انبار خودروسازان و قطعه‌‌‌سازان به شدت کاهشی شده و هزینه تامین آن نیز شدیدا افزایشی شده است.

🔹همچنین آمار مرکز پژوهش‌‌‌های مجلس از صنایع بورسی نیز نشان می‌‌‌داد که تولید و فروش قطعه در اسفند ماه نسبت به بهمن به ترتیب دچار افت ۱۰ و ۷‌درصدی شده است.

🔹آنچه این روزها کاسه صبر قطعه‌‌‌سازان را لبریز کرده، مشکلات سامانه‌‌‌ای و ارزی است که عملا زنجیره تامین و تولید را با اختلال جدی مواجه ساخته است.

🔗متن کامل

#دنیای_اقتصاد #خودرو #قطعات_خودرو #توقف_تولید_قطعات #تولید_خودرو

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

روی ناخوش چینی ها به بازار خودرو ایران / برندهای چینی بزرگ‌تر تمایلی به امضای قراردادهای رسمی یا انتقال فناوری به ایران ندارند

🔹 خبرنگار اعزامی دنیای اقتصاد به نمایشگاه خودروی شانگهای در گزارشی به اقتدارگرایی چینی ها در صنعت خودرو و همچنین شراکت آن ها با خودروسازی کشور پرداخت.

🔹در این گزارش آمده است که نمایشگاه خودروی شانگهای ۲۰۲۵، بار دیگر قدرت بی‌رقیب چین در صنعت خودروسازی جهان را به نمایش گذاشت.

🔹در این نمایشگاه، برندهای چینی با تمرکز بر خودروهای الکتریکی و هیبریدی، آینده حمل‌ونقل را به تصویر کشیدند و نشان دادند که چین دیگر تنها یک پیرو در صنعت خودرو نیست، بلکه به یک رهبر جهانی تبدیل شده است.

🔹چین که در زمینه زنجیره تأمین باتری‌های لیتیومی، شارژ فوق‌سریع و قیمت‌گذاری رقابتی پیشرو است، در حال شکل‌دهی به آینده صنعت خودرو است.

🔹با این حال، تهدیدات تحریمی از سوی آمریکا و اروپا باعث شده که برندهای چینی با احتیاط به بازارهای حساس از جمله ایران نگاه کنند.

🔹در این شرایط، خودروسازان ایرانی که تحت تأثیر تحریم‌ها و خروج برندهای غربی از بازار ایران قرار دارند، به شدت به شرکای چینی وابسته شده‌اند.

🔹مدیران صنعت خودروی ایران در نمایشگاه شانگهای ۲۰۲۵ حضور چشمگیری داشتند و به دنبال فرصتی برای همکاری با چینی‌ها بودند.

🔹با این حال، مذاکرات با چینی‌ها دیگر به سادگی گذشته نیست. برندهای چینی بزرگ‌تر تمایلی به امضای قراردادهای رسمی یا انتقال فناوری به ایران ندارند و ترجیح می‌دهند همکاری‌ها در قالب فروش قطعات یا مونتاژ CKD (مونتاژ قطعات در ایران) محدود شود.

🔹این رویکرد نشان‌دهنده ریسک بالای همکاری مستقیم با ایران برای چینی‌ها است.

🔹در عین حال، برخی برندهای چینی متوسط‌تر که وابستگی کمتری به بازار آمریکا دارند، همچنان ایران را یک بازار جذاب می‌دانند و در تلاشند تا به توسعه همکاری‌ها در زمینه خودروهای برقی اقتصادی، انتقال خطوط تولید مدل‌های قدیمی‌تر و بهبود شبکه خدمات پس از فروش بپردازند.

🔹با این حال، چالش اصلی ایران تصمیم‌گیری درباره آینده صنعت خودرو است. آیا باید همچنان به مونتاژ خودروهای قدیمی بسنده کند یا با سرمایه‌گذاری در فناوری‌های نوین، خود را با موج تحول جهانی صنعت خودرو هماهنگ کند؟

🔗متن کامل

#دنیای_اقتصاد #خودرو #خودروی_چینی #نمایشگاه_خودرو

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

ترکش انفجار بندر به «خودرو» خورد!

🔺بندر شهید رجایی بندرعباس، نقش حیاتی در زنجیره تامین صنعت خودروی کشور ایفا می‌کند؛ بنابراین انفجار اخیر، تاثیرات گسترده‌‌ای بر صنعت خودروی ایران خواهد داشت.

🔺خودروهای وارداتی که در این بندر دپو شده بودند، با آسیب جدی مواجه شده‌‌اند.

🔺علاوه بر این قطعات وارداتی که در محل انفجار وجود داشتند نیز آسیب دیده‌‌اند.

🔺واردات خودرو و قطعه از امارات به عنوان مهم‌ترین مبدا وارداتی به کشور از جمله در حوزه خودرو، به بندر شهید رجایی انجام می‌شود.

🔺این حادثه در شرایطی اتفاق افتاده که صنعت قطعه‌‌ کشور نیز با چالش‌‌های جدی مواجه است و حالا قطعات وارداتی موردنیاز خودروسازان که در محل انفجار آسیب دیده‌‌اند هم دیگر قابل استفاده نیستند.

🔺از طرف دیگر امکان تامین قطعات از تولیدکنندگان داخلی نیز به شدت محدود شده است زیرا آنها نیز با کمبود مواد اولیه مواجه هستند. خودروهای وارداتی آسیب‌‌دیده در بندر نیز امکان تزریق به بازار را ندارند.

🔺بنابراین پیش‌بینی می‌شود در چند ماه آینده، بازار خودرو با چالش‌‌های جدی در زمینه عرضه مواجه شود. احتمال افزایش قیمت‌ خودرو هم وجود دارد.

🔗متن کامل

#دنیای_اقتصاد #خودرو #بندر #انفجار #قطعات_خودرو #خودروهای_وارداتی #قیمت_خودرو

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

بازگشت خودروهای ناقص به خطوط تولید

🔹 دنیای اقتصاد در گزارشی به بررسی آمار تولید خودرو در فرودین ماه به استناد گزارش خودروسازان به بورس پرداخت.

🔹در این گزارش آمده است که بررسی آمارهای کدال نشان می‌دهد سه خودروساز بزرگ کشور در نخستین ماه ۱۴۰۴ نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد ۵.۱ درصدی در تولید خودروهای سواری داشته‌اند.

🔹این رشد اما تنها به لطف افزایش تیراژ ایران‌خودرو حاصل شده و سایپا و پارس‌خودرو کاهش تولید را تجربه کرده‌اند.

🔹ایران‌خودرو در فروردین امسال ۲۹ هزار و ۱۰۷ دستگاه خودروی سواری تولید کرد که نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد ۲۴.۸ درصدی داشته است.

🔹این در حالی است که سایپا با تولید ۱۱ هزار و ۳۸ دستگاه، افت ۲۲.۳ درصدی و پارس‌خودرو با تولید ۴ هزار و ۴۲۰ دستگاه، کاهش ۹.۳ درصدی را ثبت کرده‌اند.

🔹با این حال، فروردین به دلیل تعطیلات نوروزی معمولاً شاخص دقیقی برای تحلیل روند تولید نیست.

🔹 اما نشانه‌هایی از بروز چالش‌های جدی در ادامه سال دیده می‌شود. یکی از مهم‌ترین این نشانه‌ها، بازگشت خودروهای ناقص به خطوط تولید است.

🔹ایران‌خودرو گزارش کرده در ماه نخست امسال ۱۹۴ دستگاه خودروی ناقص تولید کرده؛ موضوعی که به وضوح از کمبود قطعات خبر می‌دهد.

🔹خودروسازان همچنان با محدودیت‌های ارزی و مشکلات تأمین قطعات داخلی روبه‌رو هستند.

🔹انفجار اخیر در انبار بندر شهید رجایی نیز ممکن است بحران واردات قطعه را تشدید کند. از سوی دیگر، قطعه‌سازان داخلی به دلیل کمبود مواد اولیه و بدهی انباشته خودروسازان، تولید را کاهش داده‌اند؛ عاملی که احتمالاً در ماه‌های آینده معضل تامین قطعه را برای خودروسازان عمیق‌تر خواهد کرد.

🔹افزون بر این، بلاتکلیفی در اعلام قیمت‌های جدید خودرو نیز یکی دیگر از مشکلات پیش روی صنعت است.

🔹گرچه مدیران خودروساز به دنبال سپردن قیمت‌گذاری به هیات‌مدیره‌ها هستند، اما هنوز خبری از اصلاح قیمت‌ها نیست.

🔹همین ابهام در سیاست‌های قیمتی می‌تواند فشار مضاعفی بر تولیدکنندگان وارد کند.

🔹در این میان، تفاوت عملکرد سه خودروساز بزرگ کشور نیز قابل توجه است.

🔹ایران‌خودرو که سال گذشته خصوصی شده، با رشد تولید همراه بوده؛ در حالی که سایپا و پارس‌خودرو که هنوز درگیر فرایند خصوصی‌سازی هستند، افت تولید را تجربه کرده‌اند. به نظر می‌رسد بلاتکلیفی مدیریتی نیز نقش مهمی در کاهش تیراژ این دو شرکت داشته باشد.

🔗متن کامل

#دنیای_اقتصاد #خودرو #خودروی_ناقص #قیمت_خودرو

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

🔴 خودرو در سرلیست کالاهای دپویی / کدام سیاست ها منجر به خسارت سنگین خودرویی در انفجار بندر شد؟

🔹 «دنیای اقتصاد» در گزارشی به زنجیره‌ تصمیم‌های ناهماهنگ، سیاست‌گذاری‌های متناقض و بوروکراسی فلج‌کننده در پرونده خودروهای دپوشده در گمرکات کشور پرداخت.

🔹در این گزارش آمده است که در پی انفجار اخیر در انبارهای گمرک شهید رجایی بندرعباس، بار دیگر معضل مزمن دپوی خودرو و قطعات در گمرکات کشور در صدر توجه رسانه‌ها، افکار عمومی و نهادهای نظارتی قرار گرفت.

🔹این رویداد، نمادی از زنجیره‌ای طولانی از ناکارآمدی‌ها، بوروکراسی پیچیده و ناهماهنگی میان نهادهای تصمیم‌گیر از جمله وزارت صمت، بانک مرکزی، سازمان توسعه تجارت و گمرک است.

🔹واردکنندگان سال هاست همراه با خطای سیاستگذاری با مقررات متناقض، بخشنامه‌های خلق‌الساعه و توقف‌های پرهزینه مواجه بوده اند.

🔹از سال ۱۳۹۷ ده‌ها هزار دستگاه خودرو در گمرکات کشور دپو شده‌اند؛ خودروهایی که بسیاری از آن‌ها با وجود داشتن مجوز، به دلیل عدم تخصیص ارز، اختلاف بین نهادها یا پیچیدگی روند ثبت سفارش، ترخیص نشده‌اند.

🔹انفجار اخیر در بندرعباس، تنها نمود عینی از این سیاست‌گذاری‌های پرنوسان بود که منجر به خسارت‌های مالی زیادی شد.

🔹ریشه این بحران، در ناهماهنگی نهادهای ذی‌ربط، مقررات متناقض و رویه‌های اداری فرسایشی است. نمونه آن‌که در مواردی واردکنندگان موظف به اخذ استعلام از حراست وزارت صمت شده‌اند؛ نهادی که خود اعلام کرده چنین مسئولیتی ندارد.

🔹همچنین، بانک مرکزی با اعمال محدودیت‌های ارزی، بارها مانع از ترخیص خودروها شده است، حتی زمانی که سایر مجوزها فراهم بوده‌اند.

🔹به‌نظر می‌رسد حادثه انفجار بندرعباس، باید به‌عنوان زنگ خطر جدی برای بازنگری در سیاست‌های وارداتی تلقی شود.

🔗متن کامل

#دنیای_اقتصاد #خودرو #دپوی_خودرو #بندر #انفجار #خسارت #سیاستگذاری

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

سقف شیشه‌ای قیمت خودرو شکست

🔹 «دنیای اقتصاد» در گزارشی به استناد مرکز آمار ایران به بررسی شاخص قیمت مصرف کننده خودرو پرداخت.

🔹در این گزارش آمده است که داده‌های رسمی مرکز آمار ایران نشان می‌دهد که بازار خودرو در مقایسه با دیگر بخش‌های اقتصادی، با شیبی ملایم‌تر به مسیر رشد قیمت‌ها ادامه داده است.

🔹بر این اساس، تورم نقطه به نقطه «خرید وسایل نقلیه» به ۱۸.۲ درصد رسیده که حدود ۲۰ واحد درصد کمتر از نرخ تورم کلی کشور (۳۸.۹ درصد) است.

🔹همچنین، تورم ماهانه این بخش نیز ۳.۶ درصد و تورم سالانه‌اش ۲۱.۵ درصد اعلام شده که هر دو از میانگین کشوری پایین‌ترند.

👈 این داده‌ها نشان می‌دهد که بازار خودرو – برخلاف رویه گذشته که همواره پیشران تورم تلقی می‌شد – اکنون در وضعیت نسبتاً باثبات‌تری قرار دارد.

🔹کارشناسان دلایل این تغییر رفتار را در چند عامل کلیدی می‌دانند: کاهش توان خرید خانوارها، اشباع نسبی بازار و از همه مهم‌تر، جدا شدن تدریجی مسیر قیمت خودرو از نوسانات نرخ ارز.

🔹برخلاف دوره‌هایی که بازار خودرو به‌عنوان یک دارایی سرمایه‌ای پرطرفدار حرکت می‌کرد، حالا به نظر می‌رسد انتظارات سوداگرانه کاهش یافته و تمایل سرمایه‌گذاران برای حضور در این بازار افت کرده است.

🔹در چنین شرایطی، بازار خودرو وارد فازی شده که می‌توان از آن به‌عنوان رسیدن به «سقف شیشه‌ای قیمت» یاد کرد؛ سقفی که فعلاً مانع جهش دوباره نرخ‌ها شده، اما تداوم آن مستلزم ثبات سیاست‌گذاری، کنترل انتظارات تورمی و بازسازی تقاضای مصرفی است.

🔗متن کامل

#دنیای_اقتصاد #خودرو #قیمت_خودرو #تورم

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

چرا خودروهای وارداتی گران نشدند؟

🔹 «دنیای اقتصاد» در گزارشی به رصد بازار خودروهای وارداتی پرداخت.

🔺در این گزارش آمده است که با وجود افزایش ۱۰۰ درصدی تعرفه واردات، جهش نرخ ارز گمرکی و کاهش تخصیص ارز، بازار خودروهای وارداتی در آغاز ۱۴۰۴ برخلاف پیش‌بینی‌ها نه‌تنها دچار التهاب قیمتی نشد، بلکه در بسیاری موارد کاهش قیمت را تجربه کرد.

🔺بررسی‌های دنیای اقتصاد از قیمت ۲۰ خودروی وارداتی در بازه ۱۷ فروردین تا ۱۰ اردیبهشت نشان می‌دهد که ۱۳ مدل کاهش قیمت، سه خودرو ثبات قیمتی و تنها چهار مدل افزایش قیمت داشته‌اند؛ با میانگین افت ۱۱۰ میلیون تومانی یا حدود ۲.۲ درصد.

🔺این در حالی است که بر اساس سیاست‌های جدید، تعرفه واردات خودرو نسبت به سال ۱۴۰۳ دو برابر شده و نرخ ارز مبنای محاسبه حقوق گمرکی نیز از ارز نیما به نرخ بازار آزاد (حدود ۷۰ هزار تومان) تغییر یافته است. دو متغیر کلیدی که باید منجر به افزایش شدید قیمت نهایی خودروها می‌شدند.

🔺همچنین کاهش بودجه ارزی تخصیص‌یافته برای واردات خودرو در سال جاری، نوید کاهش تنوع و عرضه را می‌داد.

🔺با این حال چند عامل کلیدی مانع از جهش قیمتی شدند: نخست، بخش زیادی از تورم انتظاری در زمستان ۱۴۰۳ پیش‌خور شده بود. دوم، کاهش نرخ ارز آزاد در هفته‌های نخست سال، انتظارات تورمی را تعدیل کرد.

🔺سوم، اشباع بازار و کاهش قدرت خرید، فضای افزایش قیمت را از بین برد. چهارم، بی‌ثباتی سیاستی و تعلیق برخی مجوزها موجب رکود نسبی بازار شد.

🔺در نهایت، اگرچه ثبات یا کاهش قیمت می‌تواند محرکی برای خروج بازار از رکود باشد، اما تداوم زیان واردکنندگان ممکن است انگیزه واردات را کاهش داده و در آینده نه‌چندان دور، بازار خودروهای خارجی را با کمبود و تورم دوباره مواجه کند.

🔗متن کامل

#دنیای_اقتصاد #خودرو #قیمت_خودروی_وارداتی

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

تله ترامپ برای صنعت خودرو آمریکا

🔹دولت ترامپ با اعمال تعرفه‌های سنگین واردات خودرو و قطعات، صنعت خودرو آمریکا را در تله‌ای قرار داده که یادآور مخالفت‌های قرن نوزدهم با نوسازی صنعت نساجی است.

🔹حمایتی که در غیاب نوآوری، عملاً به عقب‌ماندگی منجر می‌شود. در حالی که چین با یارانه‌های هنگفت، تولید خودروهای نسل جدید را متحول کرده، سیاست‌های انزواگرایانه ترامپ، خودروسازان آمریکایی را از رقابت جهانی بازمی‌دارد.

🔹این روند علاوه‌ بر تهدید اقتصادی، امنیت ملی را نیز در معرض خطر قرار داده، زیرا وابستگی صنعت خودرو به زنجیره‌های تأمین و فناوری‌های پیشرفته، نقش حیاتی در سایر بخش‌ها از جمله تجهیزات نظامی دارد.

🔹اعمال تعرفه ۲۵ درصدی بر واردات، افزایش هزینه تولید را در پی داشته و رقابت‌پذیری را کاهش داده است.

🔹همزمان، کاهش حمایت‌های مالیاتی، لغو پروژه‌های تولید باتری و قطع بودجه‌های تحقیق و توسعه، جریان نوآوری را مختل کرده است.

🔹این اقدامات حتی منجر به اخراج نیروی کار و توقف سرمایه‌گذاری‌های استراتژیک شده‌اند.

🔹در برابر این مسیر خطرناک، راهکارهایی چون اعمال تعرفه هدفمند و محدود بر واردات یارانه‌ای چین، بازگشت به حمایت از نوآوری از طریق افزایش مشوق‌های مالیاتی، تقویت سرمایه‌گذاری و جذب استعدادهای خارجی پیشنهاد می‌شود.

🔹تحلیلگران هشدار می‌دهند اگر سیاست‌های کنونی ادامه یابد، صنعت خودرو آمریکا به چرخه مرگ وارد شده و جایگاه جهانی خود را از دست خواهد داد.

🔹راه نجات، حمایت هوشمندانه از نوآوری و همکاری بین‌المللی است، نه انزوا و تعرفه‌های بی‌هدف.

🔗متن کامل

#دنیای_اقتصاد #خودرو #تعرفه

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

آتش بندر، «قفل ارزی» خودرو را باز می‌کند؟

🔹 «دنیای اقتصاد»، در گزارشی به حواشی انفجار در بندر شهید رجایی و تاثیر آن بر خودرو پرداخت.

🔹در این گزارش آمده است که انفحار در بندر شهید رجایی اگرچه به‌طور مستقیم به صنعت خودرو آسیب نزد، اما زنجیره تأمین قطعات و مواد اولیه آن را به‌شدت تحت تأثیر قرار داده است.

🔺به طوریکه انجمن خودروسازان این رخداد را «شوک جدید» صنعت خودرو خوانده و خواستار «صدور مجوز واردات بدون انتقال ارز» برای عبور از بحران شده است.

🔹این درخواست، نه صرفاً یک مطالبه اجرایی، بلکه بازتابی از تعارض‌های مزمن بین سیاست‌های انضباط ارزی و نیازهای عملیاتی صنعت خودرو است.

🔹ممنوعیت واردات خودرو و محدودیت‌های ارزی برای قطعات، تعادلی شکننده میان تولید داخل و مدیریت منابع ارزی ایجاد کرده بود؛ تعادلی که حالا با این شوک فرو ریخته است.

🔹در حالی‌که دولت با دو راهی حفظ ثبات ارزی یا جلوگیری از بحران اشتغال مواجه است، کارشناسان راهکارهای مشروط، محدود و کوتاه‌مدت را پیشنهاد می‌کنند. این بحران می‌تواند نقطه‌عطفی برای بازنگری در سیاست‌های ارزی و صنعتی کشور باشد.

🔗متن کامل

#دنیای_اقتصاد #خودرو #واردات_بدون_انتقال_ارز #شوک_جدید_خودرو

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

بلاتکلیفی در مسیر قیمت گذاری خودرو

🔹 «دنیای اقتصاد» در گزارشی به بلاتکلیفی قیمت گذاری خودرو در سال جدید پرداخت.

🔹خصوصی‌سازی در صنعت خودروی ایران، به‌جای گشودن مسیر اصلاح و رقابت، آن را در بن‌بست جدیدی گرفتار کرده است؛ بن‌بستی ناشی از تضاد میان واگذاری مالکیت و تداوم کنترل دولتی بر قیمت‌گذاری.

🔹در حالی‌که دولت سهام مدیریتی ایران‌خودرو را واگذار کرده و در حال واگذاری سایپا است، اما شورای رقابت و وزارت صمت همچنان اختیار تعیین قیمت‌ها را در دست دارند.

🔹از آذر ۱۴۰۳ تاکنون، هیچ بازنگری در قیمت‌گذاری خودرو صورت نگرفته و با حذف ارز نیمایی، هزینه تولید به‌ویژه در واردات قطعات و مواد اولیه افزایش چشمگیری داشته است.

🔹در این شرایط، خودروسازان با کاهش حاشیه سود، حتی زیان‌دهی برخی محصولات مواجه شده‌اند.

🔹کارشناسان معتقدند خصوصی‌سازی واقعی زمانی معنا پیدا می‌کند که تصمیم‌گیری اقتصادی به خود شرکت‌ها واگذار شود.

🔹وقتی مدیریت بخش خصوصی نتواند درباره قیمت و برنامه‌ریزی تولید تصمیم‌ بگیرد، عملاً مالکیتی بدون اختیار به او سپرده شده است. این مسئله باعث کاهش انگیزه سرمایه‌گذاران و استمرار ناکارآمدی ساختار قبلی می‌شود.

🔹در نبود شفافیت و ثبات در سیاست‌گذاری، نه بازار تکلیف خود را می‌داند، نه مصرف‌کننده و نه تولیدکننده. بنابراین بدون اصلاح فوری نظام قیمت‌گذاری، واگذاری کامل اختیارات به بخش خصوصی و تضمین سیاست‌های پایدار، خصوصی‌سازی صنعت خودرو نه‌تنها مؤثر نخواهد بود، بلکه می‌تواند بحران را تشدید کند.

🔗متن کامل

#دنیای_اقتصاد #خودرو #خصوصی_سازی #قیمتگذاری_خودرو

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

بن‌بست «قیمت‌گذاری خودرو» در سایه سکوت دولت و ورود مجلس

🔹 «دنیای اقتصاد» در گزارشی به روند قیمت گذاری خودرو در سال جدید پرداخت.

🔹با گذشت بیش از یک ماه و نیم از سال ۱۴۰۴، دولت همچنان از اعلام قیمت‌های جدید خودرو خودداری کرده و همین تعلل، مجلس را به تشکیل کارگروهی ویژه برای نظارت بر فرآیند قیمت‌گذاری واداشته است.

🔹در حالی‌که خودروسازان از نیمه دوم سال گذشته با رشد شدید هزینه‌های تولید مواجه شده‌اند – عمدتاً به‌دلیل حذف ارز نیمایی، افزایش نرخ مواد اولیه و دستمزد – سیاست‌گذار خودرو هنوز تصمیمی برای اصلاح قیمت‌ها نگرفته است.

🔹مجلس در طرح جدید خود به‌دنبال جایگزینی «نظارت پسینی» به‌جای قیمت‌گذاری دستوری است و الزام به شفاف‌سازی هزینه‌ها و گارانتی بلندمدت محصولات را در دستور کار دارد.

🔹این در حالی است که با واگذاری مدیریت بزرگ‌ترین خودروساز به بخش خصوصی، انتظار می‌رفت دولت از مداخله در قیمت‌گذاری عقب‌نشینی کند؛ اما هنوز نقش کلیدی خود را حفظ کرده و مانع شکل‌گیری رقابت سالم و جذب سرمایه شده است.

🔹به‌نظر می‌رسد دولت برای پرهیز از تبعات اجتماعی و سیاسی افزایش قیمت‌ها – از جمله تحریک تورم و نارضایتی عمومی – ترجیح داده آرامش نسبی بازار و رکود تقاضا را حفظ کند.

🔹در فضای عمومی نیز هرگونه دفاع از اصلاح قیمت‌ها با واکنش‌های منفی مواجه می‌شود.

🔹این بن‌بست میان الزامات تولید و توان مصرف‌کننده، در کنار بلاتکلیفی در سیاست‌گذاری و خصوصی‌سازی، آینده صنعت خودرو را مبهم کرده است.

🔹بدون اصلاح مکانیزم قیمت‌گذاری و تعریف حمایت‌های هوشمند، شکاف میان هزینه تولید و قیمت فروش، به زیان هم تولیدکننده و هم مصرف‌کننده خواهد بود.

🔗متن کامل

#دنیای_اقتصاد #قیمتگذاری_خودرو #خودرو

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

خلا نظارت در تعهدات خودرویی / عواقب پیش فروش بدون پشتوانه خودرو

🔹 «دنیای اقتصاد» در گزارشی به اعتراضات خودرویی در مقابل وزارت صمت پرداخت.

🔹«تاخیر در تحویل خودرو» به یکی از بحران‌های اصلی بازار خودرو در ایران تبدیل شده و اعتراضات گسترده مشتریان را به‌دنبال داشته است.

🔹شرکت‌های خودروساز، مونتاژکار و واردکننده خودرو، «بدون تکمیل فرآیند تولید یا واردات»، اقدام به پیش‌فروش محصولات خود می‌کنند تا نقدینگی لازم را تأمین کنند.

🔹این روند باعث تشکیل صف‌های طولانی و نارضایتی گسترده مشتریانی شده که ماه‌ها و گاه بیش از یک سال در انتظار تحویل خودرو هستند.

🔹در این میان، وزارت صنعت، معدن و تجارت به‌عنوان نهاد ناظر، نظارت مؤثری بر روند تحویل خودروهای فروخته‌شده ندارد و بدون درنظر گرفتن اجرای تعهدات قبلی، به شرکت‌ها مجوز فروش جدید می‌دهد.

🔹جریمه‌های قانونی برای تاخیر در تحویل – نظیر ۲.۵ درصد ماهانه در فروش فوری یا سود سپرده بانکی به‌علاوه یک درصد در پیش‌فروش – نیز بازدارندگی کافی ندارند و نتوانسته‌اند مانع از تکرار این تخلفات شوند.

🔹هرچند بخشی از مشکلات ناشی از تحریم، کمبود قطعه و محدودیت‌های ارزی است، اما تداوم این وضعیت، ریشه در ضعف ساختاری مدیریت و نبود اراده برای اصلاح روندها دارد. در این شرایط، مشتریان نه امکان انصراف با شرایط مناسب را دارند و نه امیدی به تحویل به‌موقع.

🔹برای حل این بحران، لازم است وزارت صمت نظارت مؤثرتری بر تعهدات شرکت‌ها اعمال کرده و صدور مجوزهای فروش جدید را منوط به انجام تعهدات پیشین کند.

🔹همچنین فروش خودرو باید براساس ظرفیت واقعی تولید و واردات انجام شود تا از ایجاد بحران‌های مشابه در آینده جلوگیری شود.

🔗متن کامل

#دنیای_اقتصاد #خودرو #پیش_فروش #تعهدات_خودروسازان

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

بهانه‌جویی برای قیمت‌گذاری خودروهای وارداتی‌

🔹 «دنیای اقتصاد» در گزارشی به نامه اخیر سازمان حمایت مبنی بر «تداوم قیمت گذاری دستوری برای خودروهای وارداتی» پرداخت.

🔹در این گزارش آمده است: در حالی شورای رقابت صراحتاً بازار خودروهای وارداتی را غیرانحصاری اعلام کرده که سازمان حمایت همچنان بر قیمت‌گذاری دستوری این خودروها پافشاری می‌کند؛ اقدامی که با اصول حقوقی، اقتصادی و حتی واقعیت بازار در تضاد است.

🔹نامه اخیر این سازمان به ۳۶ شرکت واردکننده، تنها برخی محدودیت‌های تقاضا را حذف کرده اما همچنان فروش صرفاً از طریق سامانه و با قیمت‌گذاری تأییدشده مجاز است.

🔹این در حالی است که برخلاف دهه ۹۰ که بازار در انحصار چند واردکننده رسمی بود، اکنون تنوع شرکت‌ها و برندها نشان از رقابتی‌تر شدن بازار دارد.

🔹با این حال، سیاستگذار به دلیل نگرانی از افزایش قیمت‌ها و تبعات اجتماعی آن، کنترل کامل بر بازار را حفظ کرده است.

🔹اصرار بر قیمت‌گذاری دستوری در بازاری که انحصاری نیست، نه‌تنها موجب ایجاد صف، رانت و سوداگری می‌شود، بلکه کیفیت، تنوع و خدمات پس از فروش را نیز تضعیف می‌کند.

🔹این سیاست همچنین پیامدهایی مانند کاهش انگیزه برای واردات خودروهای باکیفیت، محدود شدن سبد محصولات و حتی خروج برخی واردکنندگان از بازار را به دنبال دارد.

🔹مهم‌تر از همه، بی‌اعتنایی به تصمیم شورای رقابت و استمرار مداخلات قیمتی، آسیب جدی به اعتماد عمومی و ثبات حقوقی در بازار خودرو وارد می‌کند.

🔹کارشناسان هشدار می‌دهند ادامه این مسیر، نه به نفع مصرف‌کننده است و نه تولیدکننده، بلکه تنها زمینه‌ساز تکرار مشکلات گذشته در بازار وارداتی‌ها خواهد بود.

🔗متن کامل

#دنیای_اقتصاد #خودرو #قیمتگذاری_خودرو

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

چرا غول های اقتصادی در صف خرید سایپا ایستاده اند؟

🔹 دنیای اقتصاد در گزارشی به رقابت فشرده متقاضیان سهام خودرو پرداخت.

🔹در این گزارش آمده است که در پی واگذاری مدیریت ایران‌خودرو، اکنون توجه‌ها به سایپا، دومین خودروساز بزرگ کشور، جلب شده است.

🔹شرکتی که با وجود زیان انباشته سنگین و کاهش تولید، رقابت فشرده‌ای میان مجموعه‌های بزرگ و بعضاً نامرتبط برای تملک سهام مدیریتی‌اش به راه افتاده است.

🔹این رقابت صرفاً اقتصادی نیست، بلکه نشانه‌ای از تلاش گروه‌های متنوع برای دستیابی به اهرم‌های قدرت در یکی از استراتژیک‌ترین صنایع کشور است.

🔹سایپا با در اختیار داشتن زنجیره گسترده‌ای از شرکت‌های قطعه‌سازی، خطوط تولید، دارایی‌های استراتژیک و نفوذ در سیاست‌گذاری خودرویی، نه فقط یک شرکت خودروساز، بلکه پلتفرمی اقتصادی-سیاسی به شمار می‌رود.

🔹جذابیت تملک آن برای برخی خریداران، نه در سودآوری فوری بلکه در ظرفیت چانه‌زنی با دولت، دسترسی به بازار داخلی، کنترل زنجیره تأمین و بهره‌برداری از رانت‌هایی چون تخصیص ارز، مجوز واردات و نفوذ در نهادهای تصمیم‌ساز است.

🔹از سوی دیگر، کارشناسان هشدار می‌دهند که این واگذاری بدون اصلاح ساختار و جبران زیان‌ها، بیشتر به «انتقال مدیریت از دولت به شبه‌دولت» شباهت دارد تا خصوصی‌سازی واقعی.

🔹با این حال، سایپا همچنان قدرتی فراتر از یک بنگاه تولیدی دارد و می‌تواند به خریدار آن نقش‌آفرینی در سیاست‌گذاری صنعتی و تثبیت جایگاه در اقتصاد سیاسی کشور بدهد؛ از همین رو رقابت برای تملک آن، رقابتی برای ورود به حلقه قدرت اقتصادی ایران تلقی می‌شود.

🔗متن کامل

#دنیای_اقتصاد #خودرو #سایپا #خصوصی_سازی #اهرم_های_قدرت

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

🔴 چرا ارز تخصیصی به واردات خودرو ناخالصی دارد؟ / پشت پرده آمارهای ارزی خودرو

🔹 «دنیای اقتصاد» در گزارشی از آمارهای ارزی خودرو پرده برداشت.

🔹در این گزارش آمده است که وزارت صمت در حالی وعده شفاف‌سازی از طریق انتشار ماهانه آمارهای تولید و تجارت را مطرح کرده که بررسی دقیق داده‌های تجاری به‌ویژه در حوزه خودرو، گویای وجود ابهامات و ناخالصی‌های جدی است.

🔹یکی از مهم‌ترین این ابهامات به نحوه تخصیص ارز به واردات و مونتاژ خودرو در سال ۱۴۰۳ بازمی‌گردد.

🔹طبق آمار رسمی، حدود ۲ میلیارد و ۱۱۳ میلیون دلار ارز به مونتاژ و تنها ۱.۵۹ میلیارد دلار به واردات ۴۰ هزار دستگاه خودرو اختصاص یافته است؛ موضوعی که پیش‌تر بارها با انتقاد مجلس و کارشناسان مواجه شده بود.

🔹ابهام اصلی اما از آنجا ناشی می‌شود که در گزارش ۱۱ ماهه سازمان توسعه تجارت، ارز واردات خودروی کامل (CBU) به‌صورت تجمیعی با ارز ماشین‌آلات اعلام شده است؛ به‌گونه‌ای که مشخص نیست دقیقاً چه میزان از رقم اعلام‌شده مربوط به خودرو و چه میزان مربوط به تجهیزات صنعتی است.

🔹این شیوه ارائه آمار، شفافیت را زیر سوال برده و شبهه پنهان‌کاری در قبال فشار مخالفان واردات خودرو را تقویت می‌کند.

🔹در شرایطی که کیفیت پایین خودروهای مونتاژی و قیمت بالای آن‌ها مورد انتقاد جدی است، تخصیص دو برابر ارز به این بخش نسبت به واردات، نشان‌دهنده تداوم سیاستی ناکارآمد است.

🔹اگر وزارت صمت واقعاً به دنبال شفاف‌سازی است، باید آمار تخصیص ارز را با تفکیک کامل منتشر کرده و اطلاعات مربوط به شرکت‌های مونتاژکار، نوع خودروها و کشور مبدأ قطعات را نیز افشا کند.

🔹در غیر این‌صورت، بی‌اعتمادی عمومی نسبت به سیاست‌های این وزارت‌خانه ادامه خواهد یافت.

🔗متن کامل

#دنیای_اقتصاد #خودرو #ارز_واردات_خودرو

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

رفت و برگشت قیمتی در بازار مونتاژی ها

🔹 «دنیای اقتصاد» در گزارشی به تحلیل بازار خودروهای مونتاژی پرداخت.

🔹در این گزارش آمده است که بازار خودروهای مونتاژی طی بازه زمانی 28 اسفند 1403 تا 17 اردیبهشت 1404 شاهد نوسانات قیمتی محسوسی بوده که بیش از آنکه از متغیرهای تولیدی یا عرضه و تقاضای سنتی تبعیت کند، تابع هیجانات، انتظارات روانی و تحولات ارزی و سیاسی است.

🔹بررسی داده‌های قیمتی 18 خودروی مونتاژی توسط «دنیای اقتصاد» نشان می‌دهد قیمت این محصولات ابتدا در پایان سال گذشته به‌واسطه تقاضای هیجانی و نگرانی از رشد نرخ ارز، رشد ملایمی تجربه کردند، اما با شروع اردیبهشت‌ماه و کاهش انتظارات تورمی و نزول نرخ ارز، وارد فاز اصلاح قیمتی شدند.

🔹در بازه 28 اسفند تا 17 فروردین، میانگین افزایش قیمت خودروهای مونتاژی 5.4 درصد (معادل 108.6 میلیون تومان) بود، در حالی‌که از 17 فروردین تا 17 اردیبهشت، این بازار افت 3.5 درصدی (حدود 80 میلیون تومان) را تجربه کرد.

🔹محصولاتی مانند دیگنیتی پرایم و دیگنیتی پرستیژ که در فروردین افزایش چشمگیر قیمت داشتند، اکنون به سطح اسفند یا حتی پایین‌تر بازگشته‌اند.

🔹در مقابل، برخی مدل‌ها همچون چری آریزو 5T و جک S3 روندی صعودی را حفظ کرده‌اند.

🔹تحلیل کارشناسان نشان می‌دهد که کاهش نرخ ارز به‌واسطه اخبار مثبت پیرامون مذاکرات منطقه‌ای و افزایش خوش‌بینی به ثبات اقتصادی، مهم‌ترین عامل این چرخش در بازار بوده است.

🔹چشم‌انداز بازار نیز وابسته به ثبات یا نوسان نرخ ارز، سیاست‌های ارزی دولت در تخصیص منابع به CKD و SKD و البته انتظارات عمومی نسبت به آینده اقتصادی کشور خواهد بود.

🔗متن کامل

#دنیای_اقتصاد #خودرو #خودروی_مونتاژی #قیمت_خودرو

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

رکود خودرو یک ساله شد

🔹 «دنیای اقتصاد» در گزارشی به بررسی شامخ صنعت خودرو در فرودین ماه پرداخت.

🔹در این گزارش آمده است که در نخستین ماه از سال ۱۴۰۴، شاخص شامخ صنعت خودرو به عدد ۴۶.۷ رسید تا نشان دهد رکود یک‌ساله این صنعت ادامه‌دار شده و امید چندانی به بهبود زودهنگام وجود ندارد.

🔹این شاخص نسبت به اسفند افت ۳.۶ واحدی داشته و با وجود تعدیل فصلی برای حذف اثر تعطیلات نوروز، همچنان در محدوده رکود باقی مانده است.

🔹اصلی‌ترین عوامل این وضعیت، مشکلات ارزی، تأخیر در تخصیص ارز و تزلزل در واردات مواد اولیه عنوان شده که حتی خطر توقف خطوط تولید قطعه‌سازان را نیز در پی داشته است.

🔹در عین حال، فریز قیمتی و سیاست‌گذاری‌های ناقص دولت، شرایط را برای خودروسازان دشوارتر کرده است.

🔹قطع برق در شهرک‌های صنعتی نیز به‌عنوان مانع جدید تولید، در فروردین ماه اثرگذار بوده و انتظار می‌رود این بحران در ماه‌های آتی تشدید شود.

🔹در بین ۱۳ فاکتور شامخ، ۱۱ شاخص کاهش یافته‌اند که مهم‌ترین آن‌ها کاهش شدید فروش و تولید خودرو، افت سفارش‌های جدید، و کاهش نرخ استخدام است.

🔹شاخص موجودی انبار محصولات تنها فاکتور افزایشی بود و نشان از توقف کاهش موجودی دارد.

🔹همچنین گرچه قیمت رسمی خودروها تغییر نکرده، اما شاخص قیمت تولیدات بالای مرز ۵۰ باقی مانده که احتمال افزایش غیررسمی قیمت‌ها را تقویت می‌کند.

🔹شاخص انتظارات تولید نیز افت کرده و حاکی از بدبینی فعالان صنعت نسبت به آینده نزدیک است. در مجموع، وضعیت شامخ فروردین‌ماه حاکی از تثبیت رکود و چشم‌انداز نگران‌کننده‌ای برای صنعت خودرو در ابتدای ۱۴۰۴ است.

🔗متن کامل

#دنیای_اقتصاد #خودرو #شامخ_خودرو #تولید_خودرو

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

تقابل در رینگ سایپا

🔹 دنیای اقتصاد در گزارشی باز هم به عرضه سهام سایپا و همچنین بازیگران این میدان پرداخت.

🔹در این گزارش آمده است که واگذاری سهام مدیریتی گروه خودروسازی سایپا به نقطه تقابل دو بازیگر رسیده است: کرمان‌موتور، خودروسازی باسابقه با زیرساخت صنعتی و شرکتی منتسب به بابک زنجانی، چهره پرحاشیه اقتصادی.

🔹در شرایطی که سایپا با زیان انباشته ۶۵ هزار میلیارد تومانی و بحران مدیریتی مواجه است، این رقابت فراتر از یک مزایده اقتصادی ساده به نظر می‌رسد.

🔹زیرا سرنوشت یکی از دو خودروساز بزرگ کشور در گرو انتخاب میان یک مسیر صنعتی یا ورود سرمایه گذاری با ابهام قرار گرفته است.

🔹هرچند هر دو شرکت پیشینه مونتاژ خودرو دارند و مسیر توسعه فناورانه متفاوتی را دنبال نکرده‌اند، اما سطح شفافیت، تجربه صنعتی و ساختار مدیریتی‌شان یکسان نیست.

🔹در چنین شرایطی نقش نهادهای ناظر از جمله سازمان خصوصی‌سازی و دستگاه‌های نظارتی بیش از همیشه اهمیت دارد؛ چرا که واگذاری سایپا نه فقط انتقال مالکیت، بلکه آزمونی برای اراده حاکمیت در خصوصی‌سازی واقعی، شفاف و مبتنی بر اهلیت است.

🔗متن کامل

#دنیای_اقتصاد #خودرو #سایپا #سهام_سایپا

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

بررسی آمار واردات خودرو و قطعه در سال 1403 / فرصت‌سوزی با مونتاژ

🔹 دنیای اقتصاد در گزارشی به ارزپاشی وزارت صمت برای مونتاژ خودرو پرداخت.

🔹در این گزارش آمده است که با وجود سیاست‌های محدودکننده واردات خودرو طی سال‌های گذشته، آمار تجارت خارجی ایران در سال ۱۴۰۳ نشان می‌دهد که صنعت خودرو بیشترین میزان ارزبری را در میان تمام صنایع کشور داشته و به‌رغم تاکید بر داخلی‌سازی، مونتاژکاران به سمت تولید محصولاتی با کمترین میزان ساخت داخل رفته‌اند.

🔹طبق گزارش سازمان توسعه تجارت، مجموع ارزبری خودرو و نیروی محرکه در سال گذشته به ۱۱ میلیارد و ۳۶۸ میلیون دلار رسید که نسبت به سال ۱۴۰۲ رشد ۱۲ درصدی داشته است.

🔹این رقم در شرایطی ثبت شده که کشور همچنان با محدودیت‌های ارزی و تحریم‌های بین‌المللی روبه‌رو است.

🔹داده‌ها نشان می‌دهد واردات قطعات برای خودروهای با داخلی‌سازی کمتر از ۲۰ درصد، ۲۴۲ درصد افزایش یافته، در حالی که واردات برای خودروهای با داخلی‌سازی ۲۰ تا ۳۰ درصد با افت ۴۳ درصدی مواجه شده است.

🔹این روند نشان می‌دهد که مونتاژکاران ترجیح می‌دهند از مزایای تعرفه‌ای واردات قطعات بهره ببرند تا آنکه خودرو را کامل و با تعرفه ۱۰۰ درصدی وارد کنند.

🔹این رفتار، ضمن تضعیف صنعت قطعه‌ و کاهش اشتغال، انتقال فناوری را نیز متوقف کرده و صنعت خودرو را به یک مونتاژکار صرف تبدیل می‌کند.

🔹از سوی دیگر، با اینکه سیاستگذار بارها کمبود ارز را دلیل محدودیت واردات عنوان کرده، اما تخصیص بیش از ۱۱ میلیارد دلار به این صنعت، نشان‌دهنده شکست سیاست‌های ارزی در حوزه خودرو است.

🔹این روند می‌تواند منابع سایر بخش‌های اقتصادی را محدود و حتی ثبات بازار ارز را تهدید کند.

🔗متن کامل

#دنیای_اقتصاد #خودرو #مونتاژ_خودرو #قطعه

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

رقابت خودرویی در جاده بدون نفت

🔹 «دنیای اقتصاد»، در گزارشی به مسیر صنعتی‌شدن عربستان خصوصاً در صنعت خودرو و مقایسه آن با وضعیت ایران پرداخت.

🔹در سال‌های اخیر، عربستان سعودی با تکیه بر چشم‌انداز 2030، پروژه‌ای بلندپروازانه برای توسعه صنعت خودرو با محوریت انرژی‌های پاک را آغاز کرده است.

🔹هدف این برنامه، کاهش وابستگی به نفت، ایجاد اشتغال، جذب فناوری و ورود به زنجیره جهانی ارزش خودرو است.

🔹عربستان با سرمایه‌گذاری چند میلیارد دلاری در شرکت‌هایی مانند Lucid Motors و ایجاد برند ملی Ceer، تلاش می‌کند تا تولید خودروهای برقی را بومی‌سازی کند.

🔹همچنین، این کشور با اتکا به صندوق سرمایه‌گذاری عمومی (PIF) و تسهیلاتی چون معافیت مالیاتی، برندهای بین‌المللی را به سرمایه‌گذاری در داخل جذب کرده است.

🔹با این حال، چالش‌هایی چون کمبود زیرساخت صنعتی، فقدان نیروی انسانی متخصص، وابستگی به واردات قطعات و نبود ذخایر مواد معدنی حیاتی، مسیر صنعتی شدن عربستان را دشوار کرده است.

🔹در مقابل، ایران با سابقه‌ای ۵۰ ساله در صنعت خودرو، زمانی پیشرو منطقه بود، اما عواملی چون تحریم، قیمت‌گذاری دستوری، ساختار دولتی و نبود تعامل بین‌المللی، آن را از رقابت جهانی دور کرده است.

🔹در حالی که عربستان با سرعت به سمت خودروهای برقی حرکت می‌کند، ایران هنوز با مشکلات سنتی تولید و عرضه درگیر است.

🔹مقایسه این دو کشور نشان می‌دهد که عربستان با وجود نداشتن پیشینه صنعتی، رویکرد آینده‌نگرانه‌تری در پیش گرفته، در حالی که ایران با وجود ظرفیت‌های بالا، به اصلاحات ساختاری نیاز دارد.

🔹اگرچه عربستان راه درازی در پیش دارد، اما در مسیر درستی گام برداشته و ایران نیز در صورت اراده سیاسی و اقتصادی، می‌تواند به جایگاه صنعتی خود بازگردد.

🔗متن کامل

#دنیای_اقتصاد #خودرو #عربستان #خودروسازی_عربستان

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir