«طرحی نو» لازم است
👤 کوروش احمدی؛ دیپلمات پیشین
✍️ سخنان دکتر عراقچی بعد از دور سوم مذاکرات قدری متفاوت با سخنان ایشان بعد از ادوار قبلی بود.
✍️ او گفت: «امیدواریم اما بهشدت محتاطانه... مذاکرات این‌‌‌بار جدی‌‌‌تر از گذشته بود... در موضوعات کلان و جزئیات اختلاف وجود دارد...»
✍️ از ابتدا روشن بود که شیطان در جزئیات است. اما آنچه کمتر انتظارش می‌‌‌رفت، انتصاب کسی مانند مایکل اَنتون به ریاست تیم کارشناسی بود. اَنتون یک دیپلمات حرفه‌‌‌ای و عملگرا نیست. او دوسالی در دوره اول ترامپ به‌عنوان یک «روشنفکر محافظه‌‌‌کار» در شورای امنیت ملی کار کرده بود.
✍️ او یک کنشگر سیاسی است که به‌عنوان یک «راستگرای سفیدپوست» و متمایل به ناسیونالیسم سفید شناخته می‌شود. او از جمله مدعی است که «اسلام دین صلح نیست» و مسلمانان با «غرب مدرن» همخوانی ندارند.
✍️ آیا نفرتی که او نسبت به مسلمانان و غیرسفیدپوستان نشان داده، در عملکرد او اثر خواهد داشت یا خیر؟
✍️ مشکل دیگر در سطح کارشناسی، ملحق شدن کارشناسان وزارتخانه‌‌‌های ذی‌‌‌ربط آمریکا مثل خارجه و خزانه‌‌‌داری است. این کارشناسان تحریم و هستهای و حقوقی، حساسیت‌‌‌های دوره مذاکرات منتهی به برجام ۹۴ را وارد معادله میکنند که حاصل آن میتواند پیچ‌خوردن کار باشد.
✍️در پرتو چنین پیچیدگی‌‌‌هایی، سوال مهمی که باید برای مقامات ما مطرح باشد، این است که آیا تکرار توافقی شبیه توافق برجام ۹۴ در این شرایط زمانی همچنان میتواند مفید باشد یا خیر؟
✍️طرح نویی که ایران میتوان دراندازد، خارج‌شدن از چارچوب برجام و اندیشیدن به یک توافق جامع با آمریکا با هدف لغو کامل کلیه تحریم‌‌‌ها اعم از اولیه و ثانویه است.
✍️در این زمینه، صحبت‌‌‌های مثبتی که طی چند هفته اخیر در مورد تشویق سرمایه‌گذاری شرکت‌های آمریکایی در ایران و همکاری ایران و آمریکا در بهره‌‌‌برداری صلحآمیز از انرژی هستهای شنیده‌‌‌ایم، نویدبخش است.
✍️اما مساله این است که بدون لغو تحریمهای اولیه و ثانویه آمریکا و حداقلی از نمایندگی دیپلماتیک آمریکا در ایران مثلا در حد دفتر حفاظت منافع چنین مهمی غیرممکن خواهد بود.
✍️تحریم و تنش تنها اقتصاد را تخریب نمی‌‌‌کنند؛ تحریم مخل کارآیی و انسجام و قانونمندی در نهادها نیز هست. الزامات ناشی از تلاش برای دور زدن تحریم‌‌‌ها زمینه را برای رواج بی‌‌‌قانونی، غلبه رابطه بر ضابطه، بی‌‌‌مسوولیتی و رشد روابط مافیایی درون ساختارها نیز فراهم میکند.
✍️ه‌علاوه، یکی از عواقب مخرب تنش دائمی در سیاست خارجی و تهدید دائمی از بیرون به حاشیه رفتن شایسته‌سالاری در نهادها و حذف عناصر کارآمد است. به این دلایل و دلایل بسیار دیگر ضروری است که حکومت در فکر طرحی نو باشد.
#دنیای_اقتصاد #سرمقاله #توافق #مذاکره #تحریم
@den_ir
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
تعادل دشوار در تعیین دستمزد
👤 دکتر حسن طایی؛ اقتصاددان
✍️ تعیین سطح مناسب دستمزد، نیازمند برقراری توازنی دقیق میان نیازهای معیشتی کارگران و محدودیت‌های اقتصادی بنگاه‌‌‌هاست.
✍️ حداقل دستمزد، به‌عنوان پایین‌‌‌ترین سطح قانونی پرداخت، باید توانایی تامین نیازهای زیستی و معیشتی کارگر و خانواده او را داشته باشد.
✍️ در سطح جهانی، این میزان براساس معیارهایی نظیر هزینه زندگی، سطح عمومی دستمزدها، بهره‌‌‌وری و ضرورت‌‌‌های توسعه اقتصادی تعیین می‌شود.
✍️ برای مثال، سازمان بین‌المللی کار (ILO) معیارهایی همچون نیازهای کارگران، تورم و استانداردهای زندگی را توصیه میکند. در ایران نیز ماده ۴۱قانون کار (مصوب ۱۳۶۹) تاکید دارد که حداقل دستمزد باید معیشت یک خانوار متوسط را پوشش دهد.
✍️ روش‌های تعیین حداقل دستمزد در جهان متنوع است. در ۶۱درصد کشورها، دولت با مذاکرات سه‌‌‌جانبه میان دولت، کارفرمایان و کارگران، یک حداقل دستمزد یکپارچه برای کل کشور تعیین میکنند، در حالی که در ۲۱درصد کشورها این میزان براساس بخشهای شغلی یا مناطق متفاوت است.
✍️ میانگین دستمزدها براساس برابری قدرت خرید در سال ۱۴۰۰ چنین بوده است: میانگین دستمزدها در جهان ۱۶۹۹دلار، در کشورهای با درآمد بالا ۴۲۹۵دلار، در کشورهای با درآمد متوسط رو به بالا ۱۰۱۴دلار، در کشورهای با درآمد متوسط رو به پایین ۶۳۰دلار و در کشورهای با درآمد پایین معادل ۲۷۷دلار.
✍️ تغییرات در حداقل دستمزد پیامدهای گسترده‌‌‌ای بر اقتصاد دارد؛ از جمله تاثیر بر اشتغال، تولید، بهره‌‌‌وری، تورم و توزیع درآمد.
✍️ مطالعات گسترده، مانند پژوهش Cohen, Gilroy, Brown، نشان می‌دهد که تاثیرات دقیق این سیاستها به شرایط اقتصادی هر کشور و نحوه اجرای آن بستگی دارد.
✍️ حاشیه سود بنگاه‌‌‌ها، اصل اساسی فعالیت آنها به شمار می‌‌‌آید؛ بنابراین، اگر دستمزدها بدون افزایش متناسب در بهره‌‌‌وری یا قیمت محصولات بالا برود، بنگاه‌‌‌ها ممکن است توان رقابتی خود را از دست بدهند.
✍️ از سوی دیگر، کارگران به دنبال حداکثر کردن رضایت خود از طریق دستمزد هستند. در ایران، تحریم‌‌‌ها و چالش‌‌‌های حکمرانی اقتصادی و تورم مزمن این تعادل را پیچیده‌‌‌تر کردهاند.
✍️ برای برقراری این توازن، سیاستهای دستمزدی باید «انعطاف‌‌‌پذیر و متناسب با شرایط اقتصادی» طراحی شوند.
✍️ پیوند دادن افزایش دستمزد با رشد بهره‌‌‌وری میتواند راهکار موثری باشد؛ زیرا تئوری‌‌‌های اقتصادی، افزایش دستمزد واقعی را براساس بهره‌‌‌وری نیروی کار دارای توجیه اقتصادی میدانند.
✍️ این رویکرد به بنگاه‌‌‌ها امکان می‌دهد که دستمزدهای بالاتر را بدون کاهش سودآوری پرداخت کنند.
✍️ همچنین، در مذاکرات سه‌‌‌جانبه میان دولت، کارفرمایان و کارگران باید معیارهایی مانند هزینه زندگی، توان اقتصادی کشور و نرخ تورم مورد توجه قرار گیرند.
#دنیای_اقتصاد #سرمقاله #دستمزد #تعیین_حداقل_دستمزد
@den_ir
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
زیاندیدگان چالش‌‌‌های موجود در بازار داروی ایران
👤 دکتر سارا امامقلی‌پور؛ عضو هیات‌علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران
✍️ بازار داروی ایران در هر دو سمت عرضه و تقاضا دارای چالش‌‌‌هایی است که نیازمند توجه خاص، نظارت، کنترل و سیاستگذاری دقیق هستند.
چالش‌‌‌های سمت عرضه:
✍️ حدود 67درصد از صنعت داروی کشور در اختیار سه‌هلدینگ سازمان تامین‌اجتماعی (گروه تیپیکو)، ستاد اجرایی فرمان امام (گروه برکت) و گروه توسعه ملی (گروه شفا) است که نشان‌دهنده انحصار چندجانبه سخت است.
✍️ احتمال می‌رود حضور موثر بخش خصوصی واقعی بتواند تا حدی درجات انحصار بازار را کم کرده و کارآیی را افزایش دهد. ورود و نظارت شورای ملی رقابت در این حیطه میتواند اثرگذار باشد.
✍️ قیمت‌گذاری دولتی به خودی خود ایرادی ندارد، اما باید به گونهای باشد که ازنظر اقتصادی کارآ بوده و مانع نوآوری محصولات دارویی نشود. اما در کشور ما، به‌خصوص در سال‌های اخیر، سیاست قیمت‌گذاری دولتی نتوانسته است مانع افزایش هزینه‌های دارویی بیماران شود.
✍️ بهتر است از شیوههای دخالت غیرمستقیم دولت استفاده شود، اما در شرایط کنونی، آزادسازی بی‌قیدوشرط قیمت دارو به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود.
✍️ تراز تجاری دارویی در کشور ما نشان می‌دهد که طی بازه 31سال (1401-1371) خالص صادرات همواره منفی بوده و مقدار این کسری درحال افزایش بوده، به‌گونه‌ای که در سال 1401، 1826میلیون دلار بوده است.
✍️ علت دیگری که میتوان برای این ناترازی برشمرد، وابستگی شدید واردات دارو به درآمدهای نفتی است که شکنندگی صنعت را دوچندان میکند.
✍️ مقایسه حاشیه سود صنایع دارویی در ایران و سایر کشورها نشان می‌دهد که صنعت دارو در کشور ما در وضعیت قابل قبولی قرار دارد. بنابراین کاهش حاشیه سود عملیاتی دلیل قابل قبولی برای فشار بر مصرف‌کنندگان دارو نیست.
✍️ این نکته نیز قابل‌توجه است که اگر صنعت داروسازی زیان‌‌‌ده است، چرا تعداد داروخانهها و مجوزها طی سال‌های اخیر بهشدت افزایش داشته و طی دوسال، حدود ۳۰ درصد به تعداد داروخانهها اضافه شده است؟
چالش‌‌‌های سمت تقاضا:
✍️ ایران جزو 20کشوری است که بیشترین مصرف دارو را در جهان دارند. پیشبینی روند آتی نیز نشان می‌دهد که تقاضا برای دارو به‌عنوان مکمل درمان افزایش خواهد داشت و در صورتی‌‌‌که تغییری در ساختار عرضه صنعت روی ندهد، موجب کمبود دارو و افزایش قیمت شدید خواهد شد.
✍️ در سال 1402، به طور متوسط حدود 70درصد از هزینه‌های بهداشت و درمان پرداخت‌شده از جیب خانوارها، صرف مخارج دارویی شده، در حالی که در سال 1395 این نسبت حدود 30درصد بوده است.
✍️ بنابراین هرگونه افزایش قیمت دارو، موجب افزایش قابل‌توجهی در پرداخت از جیب خانوارها، هزینه‌های کمرشکن سلامت و هزینه‌های فقرزا می‌شود.
✍️ در کنار چالش‌‌‌های موجود، تحریمهای اقتصادی نیز آثار مهلکی بر بدنه این صنعت وارد کردهاند که رفع آنها میتواند بخشی از مشکلات را برطرف کند.
#دنیای_اقتصاد #سرمقاله #دارو #بازار_دارو #تحریم #قیمت_دارو #صنایع_دارویی
@den_ir
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
انحصار در زمینه واردات دارو
🔹براساس گزارش گمرک در سال 1402، 373 شرکت، واردات دارو به ارزش 2.3میلیارد دلار را به عهده داشته‌اند که نسبت به سال قبل به میزان 63.44درصد کاهش وزنی و 13.64درصد کاهش ارزش دلاری داشته است.
🔹این شرکت‌ها عضو سندیکای تولیدکنندگان دارو، تولیدکنندگان مواد اولیه یا واردکنندگان بوده‌اند و از این میان، 5شرکت، 25درصد کل واردات دارو را برعهده داشته‌اند (بهستان دارو، کوبل دارو، اکتوورکو، نوونوردیسک پارس و روژین پلاسما) که نشان‌دهنده درجاتی از انحصار در زمینه واردات دارو است.
🔹با راهکارهای متعددی میتوان ترازتجاری را بهبود داد؛ ازجمله داشتن تنوع در شرکای تجاری به‌منظور ایجاد انعطاف‌پذیری بیشتر و دسترسی به بازارهای گستردهتر، رعایت استانداردهای بین‌المللی (GMP)، ارتقای کیفیت محصولات، سرمایه‌گذاری در R&D و فناوری‌های پیشرفته و سرمایه‌گذاری بیشتر در محصولات دارویی با مزیت نسبی.
🔗 متن کامل
#دنیای_اقتصاد #سرمقاله #دارو #بازار_دارو #تحریم #قیمت_دارو #صنایع_دارویی
✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir
🔹براساس گزارش گمرک در سال 1402، 373 شرکت، واردات دارو به ارزش 2.3میلیارد دلار را به عهده داشته‌اند که نسبت به سال قبل به میزان 63.44درصد کاهش وزنی و 13.64درصد کاهش ارزش دلاری داشته است.
🔹این شرکت‌ها عضو سندیکای تولیدکنندگان دارو، تولیدکنندگان مواد اولیه یا واردکنندگان بوده‌اند و از این میان، 5شرکت، 25درصد کل واردات دارو را برعهده داشته‌اند (بهستان دارو، کوبل دارو، اکتوورکو، نوونوردیسک پارس و روژین پلاسما) که نشان‌دهنده درجاتی از انحصار در زمینه واردات دارو است.
🔹با راهکارهای متعددی میتوان ترازتجاری را بهبود داد؛ ازجمله داشتن تنوع در شرکای تجاری به‌منظور ایجاد انعطاف‌پذیری بیشتر و دسترسی به بازارهای گستردهتر، رعایت استانداردهای بین‌المللی (GMP)، ارتقای کیفیت محصولات، سرمایه‌گذاری در R&D و فناوری‌های پیشرفته و سرمایه‌گذاری بیشتر در محصولات دارویی با مزیت نسبی.
#دنیای_اقتصاد #سرمقاله #دارو #بازار_دارو #تحریم #قیمت_دارو #صنایع_دارویی
@den_ir
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
حاشیه سود صنعت دارو در ایران در وضعیت قابل قبولی است
🔹شرکت‌های دارویی در تمام جهان جزو پرسودترین اهداف برای سرمایه‌گذاری هستند.
🔹در ایران نیز با وجود اینکه فروش شرکت‌های دارویی بورسی در یک‌سال اخیر حدود 32درصد رشد داشته، اما حاشیه سود عملیاتی صنعت دارو در سال 1401، 41درصد و حاشیه سود خالص 32درصد بوده که با آغاز اجرای طرح دارویار از تیر 1401، حاشیه سود عملیاتی و خالص به ترتیب به حدود 37درصد و 24درصد در سال 1402 کاهش یافته‌‌‌اند.
🔹اگرچه به‌ظاهر دارویی‌‌‌ها از کاهش حاشیه سود خود شکایت دارند و آن را به‌عنوان اهرمی برای آزادسازی قیمت‌گذاری استفاده میکنند، اما این توجیه، قابل قبول نیست؛ به این دلیل که مقایسه حاشیه سود صنایع دارویی در ایران و سایر کشورها نشان می‌دهد که صنعت دارو در کشور ما در وضعیت قابل قبولی قرار دارد.
🔹بنابراین کاهش حاشیه سود عملیاتی دلیل قابل قبولی برای فشار بر مصرف‌کنندگان دارو نیست.
🔹اگر صنعت داروسازی زیان‌‌‌ده است، چرا تعداد داروخانهها و مجوزها طی سال‌های اخیر بهشدت افزایش داشته و طی دوسال، حدود ۳۰ درصد به تعداد داروخانهها اضافه شده است.
🔹الان حدود 25داروخانه در هر 100هزار نفر جمعیت (یک‌داروخانه برای 4هزار نفرجمعیت) وجود دارد.
🔗 متن کامل
#دنیای_اقتصاد #سرمقاله #دارو #بازار_دارو #تحریم #قیمت_دارو #صنایع_دارویی
✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir
🔹شرکت‌های دارویی در تمام جهان جزو پرسودترین اهداف برای سرمایه‌گذاری هستند.
🔹در ایران نیز با وجود اینکه فروش شرکت‌های دارویی بورسی در یک‌سال اخیر حدود 32درصد رشد داشته، اما حاشیه سود عملیاتی صنعت دارو در سال 1401، 41درصد و حاشیه سود خالص 32درصد بوده که با آغاز اجرای طرح دارویار از تیر 1401، حاشیه سود عملیاتی و خالص به ترتیب به حدود 37درصد و 24درصد در سال 1402 کاهش یافته‌‌‌اند.
🔹اگرچه به‌ظاهر دارویی‌‌‌ها از کاهش حاشیه سود خود شکایت دارند و آن را به‌عنوان اهرمی برای آزادسازی قیمت‌گذاری استفاده میکنند، اما این توجیه، قابل قبول نیست؛ به این دلیل که مقایسه حاشیه سود صنایع دارویی در ایران و سایر کشورها نشان می‌دهد که صنعت دارو در کشور ما در وضعیت قابل قبولی قرار دارد.
🔹بنابراین کاهش حاشیه سود عملیاتی دلیل قابل قبولی برای فشار بر مصرف‌کنندگان دارو نیست.
🔹اگر صنعت داروسازی زیان‌‌‌ده است، چرا تعداد داروخانهها و مجوزها طی سال‌های اخیر بهشدت افزایش داشته و طی دوسال، حدود ۳۰ درصد به تعداد داروخانهها اضافه شده است.
🔹الان حدود 25داروخانه در هر 100هزار نفر جمعیت (یک‌داروخانه برای 4هزار نفرجمعیت) وجود دارد.
#دنیای_اقتصاد #سرمقاله #دارو #بازار_دارو #تحریم #قیمت_دارو #صنایع_دارویی
@den_ir
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
وابستگی به درآمدهای نفتی، علت تراز تجاری دارویی منفی
🔺بررسی تراز تجاری دارویی در کشور ما نشان می‌دهد که طی بازه 31سال (1401-1371) خالص صادرات همواره منفی بوده و مقدار این کسری درحال افزایش بوده، به‌گونه‌ای که در سال 1401، 1826میلیون دلار بوده است.
🔺ازجمله دلایلی که میتوان برای این ناترازی برشمرد، وابستگی شدید واردات دارو به درآمدهای نفتی است که شکنندگی صنعت را دوچندان میکند، به گونهای که هرزمان که وفور درآمدهای نفتی وجود داشته، میزان واردات نیز افزایش یافته است.
🔺همین امر موجب می‌شود تا سیاستهای تحریمی و روابط بین‌الملل بهشدت این صنعت را تحت‌تاثیر قرار دهند که نهایتا تبعات منفی آن گریبان مصرف‌کننده نهایی را می‌گیرد.
🔺همان‌طور که قابل مشاهده است، الگوی واردات دارو مشابه الگوی درآمدهای نفتی است، به گونهای که در سال‌های 2015 (آغاز اعمال تحریمهای نفتی)، 2019 (خروج ترامپ از برجام) و 2020 (ادامه تحریمهای نفتی همزمان با اپیدمی کووید) که درآمدهای نفتی به کمترین میزان خود رسیده، واردات دارو نیز به طور محسوسی کاهش داشته است که تبعات آن فشار بر بازار داخلی در قالب کمبود دارو و افزایش قیمت است.
🔗 متن کامل
#دنیای_اقتصاد #سرمقاله #دارو #بازار_دارو #تحریم #قیمت_دارو #صنایع_دارویی
✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir
🔺بررسی تراز تجاری دارویی در کشور ما نشان می‌دهد که طی بازه 31سال (1401-1371) خالص صادرات همواره منفی بوده و مقدار این کسری درحال افزایش بوده، به‌گونه‌ای که در سال 1401، 1826میلیون دلار بوده است.
🔺ازجمله دلایلی که میتوان برای این ناترازی برشمرد، وابستگی شدید واردات دارو به درآمدهای نفتی است که شکنندگی صنعت را دوچندان میکند، به گونهای که هرزمان که وفور درآمدهای نفتی وجود داشته، میزان واردات نیز افزایش یافته است.
🔺همین امر موجب می‌شود تا سیاستهای تحریمی و روابط بین‌الملل بهشدت این صنعت را تحت‌تاثیر قرار دهند که نهایتا تبعات منفی آن گریبان مصرف‌کننده نهایی را می‌گیرد.
🔺همان‌طور که قابل مشاهده است، الگوی واردات دارو مشابه الگوی درآمدهای نفتی است، به گونهای که در سال‌های 2015 (آغاز اعمال تحریمهای نفتی)، 2019 (خروج ترامپ از برجام) و 2020 (ادامه تحریمهای نفتی همزمان با اپیدمی کووید) که درآمدهای نفتی به کمترین میزان خود رسیده، واردات دارو نیز به طور محسوسی کاهش داشته است که تبعات آن فشار بر بازار داخلی در قالب کمبود دارو و افزایش قیمت است.
#دنیای_اقتصاد #سرمقاله #دارو #بازار_دارو #تحریم #قیمت_دارو #صنایع_دارویی
@den_ir
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
به سوی اقتصاد نرمال
👤 پویا جبل‌عاملی؛ اقتصاددان
✍️ خاویر میلی ماه گذشته آخرین گام خود را برای کامل کردن اصلاحات اقتصادی در آرژانتین برداشت؛ حرکت به سوی نظام ارز شناور با باز کردن حساب سرمایه در این کشور.
✍️ وی تا پیش از این اجازه داده بود تا پزو به شکل «میخکوب خزنده» (crawling peg) تغییر کند. یعنی همراه با کنترل نقل و انتقال سرمایه، پزو هر ماه ۲درصد در مقابل دلار آمریکا تضعیف می‌شد.
✍️ اما مشکل آنجا بود که تورم آرژانتین اغلب اوقات بالاتر از این سطح بود و در نتیجه صادرات این کشور قدرت رقابتی خود را از دست می‌داد؛ درحالی‌که میلی به دنبال ایجاد رشد اقتصادی بود.
✍️ از سوی دیگر، انباشت تقویت ارزش پزو، سرمایه‌گذاران را قانع کرده بود که به زودی ارزش پزو سقوط خواهد کرد و از همین رو بانک مرکزی آرژانتین طی یک ماه ۲.۵میلیارد دلار آمریکا از ذخایر خود را به فروش رساند تا جایی که خالص ذخایر خارجی این بانک در ماه آوریل به منفی ۷میلیارد دلار رسید.
✍️ حال اما صندوق بین‌المللی پول با بسته‌ای ۲۰میلیارد دلاری در ازای برداشتن کنترل‌های سرمایه‌ای و باز شدن بازار ارز آرژانتین، به میلی کمک کرد تا قطعه آخر پازل اصلاحات اقتصادی در این کشور گذارده شود.
✍️ از منظر نشریه اکونومیست، این گام به معنی نرمال شدن اقتصاد آرژانتین است. تا زمانی که کشوری آزادی ورود و خروج سرمایه را نداشته باشد، در دنیای امروز یک کشور نرمال و معمولی نیست.
✍️ آزادی ورود و خروج سرمایه یعنی عجین شدن با بازارهای مالی دنیا. کشوری آمادگی رشد و پیشرفت را از خود نشان می‌دهد که موانع سرمایه‌ای را از پای اقتصاد بزداید.
✍️ اما دو نکته در اینجا حائز اهمیت است. اول، اگر در آرژانتین اصلاحات از سمت بودجه آغاز شد و به اصلاحات ارزی رسید، در کشورهایی که بخش قابل توجهی از درآمد دولت بر پایه ارز خارجی است، اصلاحات ارزی باید در گام‌های نخست برداشته شود.
✍️ دوم، زمانی که اقتصاد کشور با رفع کنترل‌های سرمایه‌ای به شکل نرمال درآمد، آن‌گاه با توجه به اینکه سیاستگذار بر آن است تا با ابزار پولی خود اهداف سیاستی را برای متغیرهای کلان دنبال کند، آن چنان که «سه‌گانه ناممکن ماندل» به ما نشان می‌دهد، نیاز است تا نظام نرخ ارز شناور انتخاب شود.
✍️ بنابراین همزمان با کاهش کنترل سرمایه، باید پذیرش شناور بودن نرخ ارز را نیز داشت و در عین حال کنترل تورم را به تمامی به هدف‌گذاری تورمی و ابزار پولی سپرد. اینها بخشی از گام‌هایی است که برای نرمال کردن شرایط اقتصاد باید برداشته شود.
#دنیای_اقتصاد #سرمقاله #اصلاحات_اقتصادی #اقتصاد_نرمال
@den_ir
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
چشمانداز مذاکرات ایران و آمریکا
👤 عليرضا سلطاني؛ اقتصاددان
✍️ دور جدید مذاکرات ایران و آمریکا موسوم به دیپلماسی شنبه بعد از ۳هفته برگزاری متوالی و منظم، متوقف شد.
✍️ این توقف اگرچه بر خلاف انتظار افکار عمومی بود، اما بروز آن برای چنین سطحی از مذاکرات امری طبیعی است.
✍️ مساله اصلی ترامپ درمورد مذاکره و توافق با ایران، نه ایران بلکه ساختار سیاسی و تصمیم‌گیری آمریکا است که باید با ترامپ در این ماجرا همراهی کند.
✍️ ترامپ با ۲معضل اساسی مواجه است؛ معضل اول وجود دیدگاه‌های مختلف و بعضا متضاد قدرتمند در دستگاه سیاستگذاری آمریکا نسبت به ایران است.
✍️ این دیدگاه‌ها تحت تاثیر مخاصمه ۴۰ساله ایران و آمریکا به یک مساله مهم و حیثیتی تبدیل شده است.
✍️ به تحرکات گسترده نتانیاهو که از نفوذ خوبی در دستگاه سیاستگذاری آمریکا نیز برخوردار است نیز باید اشاره کرد که البته تاکنون توفیقی نداشته است.
✍️ معضل دوم که باز به نوعی ترامپ را در مساله مذاکره با چالش مواجه کرده، پیچیدگی و گستردگی تحریمهای اقتصادی علیه ایران است.
✍️ واقعیت این است که ایران و آمریکا سریع‌تر و بی‌دردسر‌تر بر سر موضوع هستهای به توافق می‌رسند و آنچه سخت به نظر می‌رسد روند رفع تحریمهای اقتصادی آمریکا با توجه به ساختار پیچیده تحریم‌هاست.
✍️ با توجه به اینکه ترامپ به دنبال جنگ با ایران نیست، لذا بهصورت مطمئن تلاش خواهد کرد اجماع نسبی در دستگاه حاکمه ایجاد کند؛ هرچند این تلاش نمیتواند طولانی باشد و ترامپ باید تا قبل از انتخابات۲۰۲۶ کنگره و احتمال تغییر ترکیب مجلس نمایندگان و سنا به نفع دموکرات‌ها حداقل وضعیت ایران و روسیه و اوکراین را تثبیت کند.
✍️ از این منظر اما واقعیت این است که دست ترامپ و مذاکره‌کنندگان آمریکایی برای رسیدن به توافق به هر قیمتی با ایران باز نیست.
✍️ مذاکرات ایران و آمریکا با پذیرش مسوولیت مشاور امنیت ملی کاخ سفید توسط وزیر امور خارجه بار دیگر در آینده نزدیک از سر گرفته خواهد شد.
✍️ تغییر زودهنگام والتز مشاور امنیت ملی کاخ سفید، تقویت کننده روند مذاکرات ایران و آمریکا به لحاظ لجستیکی در تیم مذاکره‌کننده آمریکایی است.
✍️ناتوانی ترامپ در پایان دادن به جنگ اوکراین با وجود وعده تحقق آن در کمترین زمان، فرصت را برای به نتیجه رساندن مذاکرات با ایران تقویت کرده است.
#دنیای_اقتصاد #سرمقاله #مذاکره #توافق #تحریم
@den_ir
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
تاخیر غیرموجه در ترخیص کالا؛ زیان اقتصاد ملی
👤 ولی‌الله افخمی؛ رئیس اسبق سازمان توسعه تجارت
🔹به نظر می‌رسد یکی از دلایل انباشت کالا در یاردهای کانتینری بندرعباس را باید در عدم‌همراهی با ترانزیت اداری کالای وارداتی به دیگر گمرکات دانست.
🔹نکته دوم وجود ضوابط و مقررات پیچیده و غیر‌ضروری است که دستگاه‌های اجرایی مرتبط با امر تجارت خارجی وضع کرده اند که به ماندگاری طولانی کالاهای صادراتی پس از ورود آن به بنادر و مبادی ورودی کشور می‌انجامد.
🔹در حال حاضر تجار و بازرگانان و صاحبان صنایع که برای تامین کالای موردنیاز اقدام به واردات میکنند، به دو دسته تقسیم می‌شوند.
🔹دسته اول بازرگانانی هستند که اقدام به صادرات کالاهای مشخص‌شده در فهرست وزارت صمت کرده و ملزم هستند ارز حاصل از صادرات خود را صرفا به دولت براساس قیمت تعیین‌شده اصطلاحا نیمایی عرضه کنند.
🔹واردکنندگانی که بخواهند از محل ارز اصطلاحا نیمایی اقدام به واردات کنند، باید مدت‌ها در صف تخصیص ارز بانک‌مرکزی منتظر بمانند و پس از تحقق تخصیص ارز، کالای وارداتی خود را از بنادر و دیگر گمرکات ترخیص کنند.
🔹دسته دوم صادرکنندگانی هستند که نوع کالاهای صادراتی آنها براساس فهرست اعلام‌شده از سوی وزارت صمت به‌گونه‌ای است که به آنها اجازه داده شده از محل ارز حاصل از صادرات خود، راسا اقدام به ورود کالاهای خاصی کنند.
🔹تفاوت واردکنندگان دسته اول با دسته دوم در این است که دسته اول ارز موردنیاز برای کالای وارداتی خود را باید از محل مثلا صندوق نیمایی دریافت کنند، اما واردکنندگان دسته دوم، آن را از محل ارزی که متعلق به صادرات کالای خودشان و در لحظه موجود است دریافت میکنند.
🔹با کمال تاسف باید گفت، نظامات جاری در وزارت صمت به‌گونه‌ای است که کالای وارداتی این قبیل صادرکنندگان افزون بر دو یا سه‌ماه یا بیشتر، منتظر تخصیص ارز در بنادر می‌ماند.
🔹به تعبیر دیگر این گروه که می‌خواهند از ارز خودشان واردات داشته باشند، کالای وارداتی‌شان سه، چهارماه در بندر منتظر تخصیص ارزی است که مثلا در لحظه، موجود است.
🔹در چنین حالتی بدا به حال گروه اول که کالای وارداتی‌شان بیش از سه، چهارماه در بنادر کشور معطل می‌ماند و قادر به ترخیص آن نیستند.
🔹الزام به بازگشت ارز حاصل از صادرات از جمله وظایف بانک‌مرکزی است.
🔹آنچه هم‌اکنون شاهدش هستیم، تاخیرات غیرموجهی است که بهطور طبیعی به تاخیر در تولید و عرضه کالا منجر شده و هزینه‌های تحمیل‌شده از این بابت نیز به گران‌تر شدن محصول نهایی می‌انجامد.
#دنیای_اقتصاد #سرمقاله #انباشت_کالا #بنادر_تجاری #بندر_شهیدرجایی #ترخیص_کالا
@den_ir
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
در دفاع از هویت ایرانی
👤 نوید رئیسی؛ سردبیر روزنامه دنیای اقتصاد
✍️ «ماجراهای سندباد» داستانی خیالی درباره دریانوردی است که در سفرهای خود از هفت‌دریا گذر میکند. او در یکی از این هفت سفر در «دریای فارس» یا آن‌گونه که امروز رایج‌‌‌تر است «خلیج‌فارس» ماجراجویی میکند.
✍️ بر اساس داستان سندباد، در میان سه مسیر مسافرت بین اروپا و خاور دور، راه میانی خلیج‌فارس، قدیمی‌‌‌ترین بوده است.
✍️ ردپای نام خلیج‌فارس را میتوان تا اسناد به‌‌‌جا مانده از سال‌های حدود ۵۰۰ پیش از میلاد مشاهده کرد. در افسانه سندباد، «دریای فارس» یکی از هفت دریای شناخته شده در آن زمان بوده است.
✍️ نام‌‌‌های جغرافیایی بخش مهمی از میراث فرهنگی ناملموس جهانی هستند که از اجداد ما به ارث رسیده‌اند و به فرزندان ما منتقل می‌شوند.
✍️ این نام ها، اغلب با خاطرات انسان‌‌‌ها و رویدادهای تاریخی گره خورده‌‌‌اند و به عنوان ستون‌‌‌هایی عمل میکنند که روایت‌‌‌های فرهنگی کتبی و شفاهی ملت‌‌‌ها بر آنها استوار می‌شوند.
✍️ حساسیت ملی ایرانیان به نام خلیج‌فارس ریشه در همین نگرش دارد. حساسیتی که مجددا دیروز در معرض آزمون قرار گرفت.
✍️ در نخستین ساعات کاری روز گذشته خبری با این مضمون منتشر شد که دونالد ترامپ، بنا دارد در سفر پیش‌‌‌روی خود به عربستان، بهطور رسمی نامی جعلی را جایگزین نام خلیج‌فارس کند.
✍️ البته تا زمان نگارش این یادداشت تایید و تکذیب‌‌‌ها در مورد این خبر همچنان ادامه داشت.
✍️ این نخستین‌بار نیست که دونالد ترامپ با تصمیم‌‌‌های این‌‌‌چنینی جهان را شوکه میکند؛ او در بدو ورود به کاخ سفید به عنوان چهل و پنجمین رئیسجمهور ایالاتمتحده اعلام کرد که نام خلیج مکزیک را به «خلیج‌آمریکا» تغییر می‌دهد.
✍️ مقایسه چالش‌‌‌ها بر سر نام خلیج مکزیک در داخل ایالاتمتحده با آنچه برای نمونه در کشمکش‌‌‌های منطقهای بر سر نام خلیج‌فارس جریان دارد، به‌‌‌روشنی نشان می‌دهد که بازی قدرت در سطح جهانی تا چه اندازه میتواند متفاوت از قوانین حاکم در داخل کشورها به پیش رود به ویژه آنکه با سیاستمدار پوپولیستی طرف باشیم که اصولا فرصت‌‌‌های سیاسی را در نفی گذشته جست‌وجو میکند.
✍️ چنانچه خبر منتشر شده در رسانه‌ها در مورد تغییر نام خلیج‌فارس در اسناد رسمی ایالاتمتحده صحت داشته باشد، دونالد ترامپ تنها چیزی را که از نگاه او هزینه بالایی برای منافع ملی آمریکا نداشته، به بهایی احتمالا گران به مشتریان منطقهای آن فروخته است.
✍️ زمانی که نام خیابان‌‌‌ها، میدان‌‌‌ها و بناهای تاریخی کشور به‌‌‌آسانی تغییر داده می‌شد، زمانی که با مظاهر ملی مقابله شده و تلاش می‌شد تنها یک جنبه از فرهنگ پررنگ شود، زمانی که سیاست خارجی تهاجمی، منافع ملی را به حاشیه می‌‌‌راند و اقتصاد ملی را به گروگان می‌گرفت، در همه آن زمان‌ها می‌شد آیندهای را پیشبینی کرد که هر کس بخشی از داشته‌های ما را به نام خود بزند.
✍️ در عصری که همه کشورها تلاش کرده و میکنند تا حتی از مسیر جعل میراث فرهنگی، به هویت ملی خود شکل دهند، ساختار سیاسی در ایران در روندی معکوس بر جایگزینی ملت با امت پافشاری می‌کرده است.
✍️ نتیجه این شد که با افول قدرت اقتصادی و هژمونی منطقهای ایران، حفره‌های قدرت در اختیار دولتهای توسعه‌‌‌گرایی قرار گیرد که با فراهم کردن رفاه در داخل و ایجاد روابط پویا و متنوع با خارج، جایگاه ملی خود را در سطح جهان ارتقا می‌دهند.
✍️ چنانچه بخواهیم کشور را در ورطه خطرناک موجود حفظ کنیم باید بر سر هر آنچه با ایران و ایرانی بودن مرتبط است مستحکم بایستیم. آنچه در معرض حراج قرار دارد، تمام هویت ما است.
#سرمقاله #خلیج_فارس #هویت_ملی #میراث_ناملموس #جعل_تاریخ #بازی_قدرت #ترامپ
@den_ir
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
پیچیدگی مذاکرات ناشی از چیست؟
👤 رحمن قهرمانپور؛ نویسنده و تحلیلگر سیاست بین‌الملل
✍️ پیمان منع اشاعه هستهای یا NPT، به دنبال این است که اشاعه سلاح‌های هستهای در دنیا را محدود کند و همزمان، به دولتهای غیرهستهای عضو پیمان اجازه دهد از مزایای صلحآمیز انرژی هستهای بهره‌‌‌مند شوند.
✍️ در ازای پایبندی کشورهای غیرهستهای عضو پیمان به ماده «۲»، این کشورها می‌‌‌توانند براساس ماده «۴» از حق خدشه‌‌‌ناپذیر استفاده صلحآمیز از انرژی هستهای برخوردار شوند.
✍️ در مورد اینکه آیا بهره‌‌‌مندی کشورهای غیرهستهای عضو این پیمان نظیر ایران از ماده «۴»، خودکار یا مشروط است، نظرات گوناگونی وجود دارد.
✍️ بحث‌‌‌های زیادی درباره همه مواد این پیمان انجام شده؛ برآیند این بحث‌‌‌ها آن است که استفاده از ماده «۴» و برخورداری از حقوق مصرح NPT، مشروط و منوط به پایبندی دولتهای عضو به ماده «۲»، یعنی عدم‌اشاعه است. این همان اختلافی است که بین ایران و کشورهای دیگر وجود دارد.
✍️ ذیل ماده «۴» (که در ایران در قالب شعار «انرژی هستهای حق مسلم ماست» بیان شد) برخورداری از انرژی هستهای صلحآمیز منوط به داشتن چرخه سوخت است و غنیسازی اورانیوم، اساسی‌‌‌ترین بخش چرخه سوخت تلقی می‌شود.
✍️ اما تجربه سیاسی نشان می‌دهد برخورداری از این حق به صورت عملی «نیازمند توجه به تعاملات دیپلماتیک و انجام برخی اقدامات اعتمادساز» است.
✍️ در چند دهه گذشته، چند کشور موفق شدند با انجام اقدامات اعتمادساز و بدون ساخت سلاح هستهای، دارای چرخه سوخت غنیسازی و غنیسازی اورانیوم باشند.
✍️ آرژانتین و برزیل، دو نمونه از موفق‌‌‌ترین کشورهای غیر‌غربی در این مورد هستند. این دو کشور، حتی در مقطعی، به دنبال ساخت سلاح هستهای هم رفتند اما در نهایت با تغییر سیاست خارجی برزیل و آرژانتین، این دو کشور با انجام برخی اقدامات اعتمادساز، توانستند چرخه سوخت هستهای و بازفرآوری در آرژانتین را حفظ کنند.
✍️ این اقدامات عبارت بودند از: تصویب پیمان NPT، اذعان به ممنوعیت ساخت سلاح هستهای در قانون اساسی برزیل و ایجاد یک مرکز بازرسی مشترک برای نظارت بر فعالیت‌‌‌های هستهای آرژانتین و برزیل.
✍️ همچنین برزیل قبول کرد که بهصورت پلکانی، درصد اورانیوم موردنیاز برای سوخت خود را در داخل تولید کند و هر سال درصد معینی بر میزان اورانیوم غنی‌‌‌شده تولیدشده خود در داخل بیفزاید.
✍️ غرض اینکه با انجام برخی اقدامات اعتمادساز، کشورها می‌‌‌توانند صاحب چرخه سوخت غنیسازی شوند.
✍️ در مورد ایران باید توجه کرد به دلیل تعارضی که بین ایران و برخی کشورهای غربی وجود دارد، حفظ چرخه سوخت پیچیدگی‌‌‌ها و مشکلات خاص خود را دارد.
✍️ اگر ایران بتواند با آمریکا، بر سر مجموعهای از «اقدامات اعتمادساز» به توافق برسد، بعید نیست که آمریکای ترامپ هم با حفظ چرخه سوخت در داخل خاک ایران موافقت کند.
✍️ البته انجام این اقدامات اعتمادساز و توجیه آنها برای افکار عمومی کار آسانی نیست. جمهوری اسلامی می‌خواهد ضمن حفظ زیرساخت هستهای خود، مجموعهای از اقداماتی را انجام دهد که بتواند در نزد افکار عمومی از آنها دفاع کند.
✍️ از طرف دیگر آمریکا باید به پذیرش حق غنیسازی در خاک ایران توسط رئیسجمهور اوباما پایبند باشد.
✍️ ترامپ صراحتا اعلام کرد که به دنبال برچیدن برنامه هستهای ایران است که منظور از آن برچیدن چرخه سوخت هستهای است. این کار میتواند موفقیت دیپلماسی اجبار او در برابر ایران را زیر سوال ببرد.
#دنیای_اقتصاد #سرمقاله #اورانیوم #سلاح_هسته_ای #اقدامات_اعتمادساز #پیمان_منع_اشاعه_هسته_ای
@den_ir
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
پیرامون مذاکرات ایران و آمریکا
علینقی مشایخی، اقتصاددان
✍️به نظر می‌رسد دو نیروی پیش‌برنده در دو سوی ایران و آمریکا دو طرف را به سمت مذاکره و توافق پیش می‌رانند. در سمت آمریکا، مساله اصلی مهار چین است.
✍️آمریکا استمرار روند توسعه و رشد چین را برای خود تهدیدی می‌داند. چین برای ادامه رشد و توسعه خود به انرژی فسیلی احتیاج دارد؛ اگرچه با سرعت، انرژی تجدیدپذیر را توسعه می‌دهد.
✍️یک منبع اصلی تامین انرژی چین منطقه خاورمیانه است. آمریکا علاقه‌مند است و انگیزه دارد که در منطقه خاورمیانه حضور داشته باشد تا در صورت لزوم عرضه انرژی به چین را کنترل کند.
✍️علاوه بر اهمیت منطقه خاورمیانه به لحاظ منابع انرژی و بازارهای آن، آن‌چنان‌که ترامپ بارها گفته است تجربه چند جنگ در خاورمیانه، جنگ‌های عراق، افغانستان، و سوریه، با وجود هزینه‌های سنگین برای آمریکا دستاوردی نداشته است. بنابراین ترامپ از جنگ پرهیز میکند و علاقه‌مند به مذاکره و سازش با ایران است.
✍️در سمت ایران، متحدان منطقهای جمهوری اسلامی شامل حزب‌الله، سوریه و حشدالشعبی بهشدت تضعیف یا جمع شدهاند. فقدان این متحدان ایران را از نظر بین‌المللی در موقعیت محدودتری نسبت به قبل قرار داده است.
✍️البته آمریکا توافقی خواهد خواست که امکان سرمایه‌گذاری شرکت‌های آمریکایی در بخشهای سودآور ایران را فراهم سازد.
✍️در واقع یکی از دلایل متوقف شدن برجام آن بود که اگرچه شرکت‌های اروپایی و چینی زیادی بعد از توافق برجام برای سرمایه‌گذاری به ایران آمدند، ولی چون ایران مانع سرمایه‌گذاری شرکت‌های آمریکایی شد، آمریکا از توافق‌نامه خارج و با اهرم تحریم بقیه را هم از ورود به ایران یا حتی معامله با ایران منع کرد.
✍️ولی اگر توافق حاصل شود، ایران باید از نظر نهادی شامل ساختار دولت، توان کارشناسی و مدیریتی در بدنه دولت، قوانین و مقررات اداری و قوه‌قضائیه آمادگی تعامل با دنیا و سرمایه‌گذاران علاقه‌مند به سرمایه‌گذاری در ایران را داشته باشد.
#سرمقاله #مذاکرات #ایران #امریکا
@den_ir
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
ملاحظاتی برای یک توافق
👤 رحمن قرمان پور؛ تحلیلگر سیاست بین‌الملل
✍️ براساس نوشته روزنامه گاردین، آمریکا به ایران پیشنهاد داده است که به مدت سهسال غنیسازی را تعلیق کند و در ازای آن، تحریمهای اعمال‌شده بر ایران لغو شود.
✍️ باید دید که منظور از تعلیق غنیسازی سهساله چیست؟ آیا منظور آمریکا تعلیق هر نوع فعالیت مرتبط با چرخه سوخت است یا خواهان آن است که صرفا تزریق گاز UF۶ به سانتریفیوژها توسط ایران به مدت سهسال تعلیق شود؟
✍️ آیا بعد از طی‌شدن سهسال مذکور، ایران میتواند به صورت خودکار، غنیسازی را از سر بگیرد؟
✍️ آیا بعد از پایان سهسال، ایران میتواند غنیسازی را در درجه‌‌‌های بالاتر از ۳.۶۷درصد هم انجام دهد یا این امکان وجود ندارد؟
✍️ مساله دوم، تعیین‌تکلیف اورانیوم ۶۰درصد و ۲۰درصد غنی‌‌‌شده در ایران است. آیا آمریکا خواهان آن است که ایران به‌موازات تعلیق غنیسازی، این میزان اورانیوم را نیز به خارج از ایران منتقل کند؟
✍️ به نظر می‌رسد هنوز درباره مساله انتقال اورانیوم غنی‌‌‌شده ایران به خارج از کشور، اجماع نظری در میان سیاستگذاران ایرانی وجود ندارد.
✍️ مساله بعدی سرنوشت تحریمهای اولیه و ثانویه است. اگر این تحریم‌‌‌ها صرفا تعلیق شود و نه لغو، در آن صورت همچنان چشمانداز سرمایه‌گذاری در ایران برای شرکت‌های بزرگ مبهم خواهد بود. به همین دلیل ممکن است ایران با این طرح همراهی نکند.
✍️ موضوع بعدی، سرنوشت مکانیزم ماشه است. آیا با تعلیق غنیسازی در ایران، فرآیند مکانیزم ماشه متوقف و محدودیت‌های اعمال‌شده بر برنامه هستهای ایران تمام می‌شود یا فعال شدن مکانیزم ماشه صرفا برای سهسال تعلیق خواهد شد؟
✍️ در این مدت مهم‌ترین مسائل باقی‌مانده میان ایران و آژانس هم متوقف می‌شود یا آژانس باید آنها را حل کند؟
✍️ تعلیق سهساله شاید فرصت تنفس به دو طرف بدهد، اما مشکل را در بلندمدت حل نمی‌کند و هر زمانی ممکن است مشکل دوباره با رفتن ترامپ سر برآورد.
✍️ از آنجا که در سال‌های اخیر، موضوع غنیسازی اعتبار و پرستیژی در سیاستهای هستهای ایران شده است، بنابراین توقف آن به‌عنوان حساس‌ترین بخش چرخه سوخت، پیامدهای سیاسی داخلی خواهد داشت و ممکن است از سوی بخشی از جریان‌های سیاسی به معنای عقب‌نشینی تلقی شود.
✍️ پربیراه نیست اگر بگوییم با چنین توافقی ممکن است عدم‌قطعیت‌‌‌هایی که در حال حاضر مانع ورود سرمایه‌گذار خارجی و همکاری بلندمدت ایران با سایر کشورها هستند، همچنان حفظ می‌شوند. بنابراین سیاستگذاران و تصمیم‌گیرندگان در ایران در پذیرش این پیشنهاد کار سختی دارند.
#دنیای_اقتصاد #سرمقاله #پیشنهاد_آمریکا #غنی_سازی #برنامه_هسته_ای #توافق
@den_ir
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
👤 پويا جبل‌عاملي؛ اقتصاددان
✍️ جناب رئیس‌جمهوری در سخنانی خواستار بازگشت به دوره‌ای شدهاند که بدون کولر و پنکه، دمای ۳۵درجه هم تحمل‌پذیر بود.
✍️ اولا باید گریست بر وضعیتی که این حرف‌ها از زبان شخص دوم مملکت برآید.
✍️ همین هفته گذشته ببینید در جنوب خلیج‌فارس چه پروژه‌هایی، چه سرمایه‌گذاری‌هایی، چه دغدغه‌هایی و چه آیندهای برای کشورها از زبان رهبرانشان مطرح شده، آن وقت ما اینجا باید زندگی خود را به دهه‌ها قبل باز گردانیم تا دولت بتواند کارش را به نحو احسن انجام دهد.
✍️ ثانیا آیا در قرآن و نهج‌البلاغه، از عمل به قول نگفته‌اند؟ ایشان در زمان انتخابات قول داده‌اند اگر نتوانند مشکلات را حل کنند، کنار می‌روند. آیا اکنون مشکلات کشور کمتر از قبل از انتخابات است؟
✍️ آیا غیر از این است که تحمل گرما به شیوههای قدیمی فارغ از امکان تحققش یعنی مشکل بیشتر برای مردم؟ خدمت ایشان باید عرض کرد که خود این سخنان یعنی مشکلی برطرف نشده است.
✍️ ثالثا وقتی کشورهایی را مرور میکنیم که در طول تاریخ عقبگرد داشته‌اند، حس خوبی از سرانجام کار نداریم. بگذارید چند نمونه را مرور کنیم.
✍️ لهستان در دوره حکومت نظامی یاروزلسکی، با ناترازی در بسیاری از کالاها مواجه بود. یک مورد کمبود شامپو برای شست‌وشوی سر بود. راه‌حل چه بود؟ مگر قدیمی‌های لهستانی چه می‌کردند؟ مردم مجبور شدند از تخم‌مرغ برای شست‌وشوی سر استفاده کنند. بگذریم که همین امر هم بر طویل شدن صف تخم‌مرغ موثر بود. چند صباحی بعد، ابتدا دولت ائتلافی و سپس دولت غیرکمونیستی توانست این تراژدی را تمام کند.
✍️ نمونه دیگر کمبود گاز در اغلب کشورهای بلوک شرق بود که موجب شد مردم بخاری‌های گازی خود را که اغلب با قطع و وصل گاز در زمان خواب اهل خانه، جان آنان را می‌گرفت با بخاری‌های چوبی جایگزین کنند.
✍️ مثال دیگر از عقبگرد در تاریخ، کاری است که چائوشسکو برای فقدان بنزین و گازوئیل در کشورش انجام داد. چائوشسکو از خود پرسید، مگر قدیم که سوخت موتور دیزلی وجود نداشت، مردم چه می‌کردند؟ این بود که حمل‌ونقل با اسب بار دیگر در شهرهای رومانی آن هم در دهه ۱۹۸۰ رواج یافت. عاقبت کار دولت وی را همه می‌دانیم.
✍️ می‌دانیم روند به‌گونه‌ای است که بیم از اصلاح، باعث ادامه دادن وضعیت موجود شده و در نتیجه سرانجام کار را بیمناک‌تر کرده است. با وجود این، تمام تلاش ما این است، خدای نکرده ایران نمونه‌ای تاریخی از این مثال‌های مضحک نشود، اما گویی رئیس‌جمهوری، نقشه‌ای دیگر در سر دارد.
#دنیای_اقتصاد #سرمقاله #بازگشت_به_گذشته #عقبگرد #ناترازی
@den_ir
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
دیوار کوتاه اقتصاد سیاسی
👤 جواد شمسی؛ پژوهشگر دکترای اقتصاد مدرسه اقتصاد لندن
✍️ کشور با مجموعهای از بحران‌های اقتصادی مواجه است: از نظام بانکی و صندوق‌های بازنشستگی گرفته تا حوزه انرژی، ارز و بودجه.
✍️ با این حال، به نظر می‌رسد راهبرد دولت در مواجهه با این بحران‌ها، بیشتر از جنس «مدیریت موقتی و واکنشی» است تا «اصلاحات ساختاری و پیش‌برنده».
✍️ این در حالی است که در میان نخبگان اقتصادی، بر سر بسیاری از راه‌حل‌ها اجماعی نسبی وجود دارد.
✍️ با وجود راهکارهای شناخته‌شده، چرا اصلاحات اجرا نمی‌شوند؟ پاسخ رایج مسوولان ارجاع به «محدودیت‌های اقتصاد سیاسی» است؛ محدودیت‌هایی مانند ترس از واکنش منفی جامعه، فشار گروه‌های ذی‌نفوذ و شکنندگی ائتلاف‌های درون حاکمیت.
✍️ این توجیهات بی‌راه نیستند؛ سیاستگذاری اقتصادی همواره در دل قیود سیاسی شکل می‌گیرد. اما حواله دادن همه ناکامی‌ها به «اقتصاد سیاسی» و ایستادن در این نقطه، گفت‌وگو را درست در همان نقطه‌ای می‌بندد که باید آغاز شود.
✍️ فاصله میان «آنچه مطلوب است» و «آنچه میتواند بشود»، همان‌جایی است که سیاستمدار باید نقش‌آفرینی کند. سیاست صحیح یعنی کاهش این فاصله، نه پنهان‌شدن پشت آن.
✍️ اگر دولت به محدودیت‌های سیاسی باور دارد، باید با ارائه برنامه‌ای شفاف و قابل‌بیان برای جامعه، مسیر عبور از آن را روشن کند.
✍️ کشورهایی که اصلاحات موفق داشته‌اند، همین مسیر را رفته‌اند و به‌تدریج بر موانع سیاسی غلبه کردهاند. برخی راهبردهای کلیدی این مسیر عبارتند از:
۱. توالی و فازبندی اصلاحات
۲. جبران یا مدیریت بازندگان
۳. ائتلاف‌سازی در سطح حاکمیت (بدون همراهی نهادهای اصلی قدرت، اصلاحات به ثمر نمی‌نشیند).
۴. نهادسازی و قفل‌کردن تعهدات معتبر
۵. شفافیت، ارزیابی مستقل و روایت عمومی (روشن‌کردن ذی‌نفعان هر سیاست، همراه با ارزیابی‌های بی‌طرفانه، میتواند اعتماد عمومی را افزایش دهد).
✍️ محدودیت‌های اقتصاد سیاسی واقعی‌اند؛ اما تقدیر محتوم نیستند. کشورهایی که اصلاحات موفق داشته‌اند، امکان‌پذیری سیاسی را با ترکیب عقلانیت اقتصادی و هنر سیاست افزایش دادند، گام‌به‌گام، نهاد‌به‌نهاد و با گفت‌وگوی مداوم با جامعه.
✍️ اگر دولت فعلی سیاست را بهانه‌ای برای عدم اتخاذ تصمیمات بهینه میکند، باید نقشه راه عبور از همین بن‌بست را هم ارائه دهد. هر چیز کمتر، واقع‌بینی نیست، شانه خالی کردن است.
#دنیای_اقتصاد #سرمقاله #اقتصاد_سیاسی #اصلاحات_اقتصادی
@den_ir
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
درباره چسبندگی قیمت‌ها
👤 موسي غني‌نژاد؛ اقتصاددان
✍️ در اقتصادهای مبتنی بر بازار آزاد رقابتی، پدیده چسبندگی قیمت‌ها کمتر اتفاق می‌افتد. منظور از چسبندگی قیمت این است که تغییراتی در شرایط عرضه یا تقاضای بازار ایجاد شود؛ اما متناسب با آن قیمت تغییر نکند.
✍️ مثلا وقتی رکود اقتصادی روی می‌دهد و تقاضا برای نیروی کار کاهش می‌یابد، انتظار می‌رود دستمزدها کاهش یابد؛ اما چنین اتفاقی روی نمی‌دهد و علت آن هم اغلب فشار اجتماعی ناشی از تشکل‌های کارگری یا قدرت سیاسی حاکم است که مانع کارفرمایان از کاهش دستمزدها می‌شوند.
✍️ در اقتصاد ایران در قیمت کالاهایی که به نوعی با واردات مرتبطند نیز نوعی چسبندگی مشاهده می‌شود؛ یعنی با بالا رفتن نرخ ارز در بازار، قیمت آنها طبیعتا افزایش می‌یابد؛ اما با پایین آمدن نرخ ارز قیمت این کالاها متناسب با آن کاهش نمی‌یابد.
✍️ این پدیده در شرایط خاص ممکن است علت‌های متفاوتی داشته باشد؛ اما بهطور عمده و اساسا برمی‌گردد به نااطمینانی و تلاطم حاکم بر بازار ارز.
✍️ واردکنندگان هنگام افزایش نرخ ارز ناگزیر به افزایش قیمت کالاهای وارداتی خود هستند، اما زمانی که این نرخ کاهش می‌یابد آنها مطمئن نیستند که آیا این کاهش موقتی است یا تداوم خواهد یافت؟ از این رو، در کاستن از قیمت‌ها درنگ میکنند تا مطمئن شوند شرایط تثبیت می‌شود یا نه.
✍️ اما عامل مهم دیگر موثر بر تغییرات نرخ ارز در اقتصاد ما تحولات سیاسی در روابط بین‌المللی است: با خبرهای بد در این خصوص نرخ ارز به‌سرعت بالا می‌رود و با خبرهای خوب به‌سرعت رو به کاهش می‌گذارد.
✍️ البته باید اذعان کرد که در این میان، دستوری بودن اقتصاد ایران که در آن دولت به صورت فعال‌مایشاء عمل میکند مزید بر علت است.
✍️ تجار و تولیدکنندگان میدانند که اگر یک‌بار قیمت را به علت کاهش نرخ ارز پایین آوردند، به این راحتی نمی‌توانند آن را به هنگام افزایش نرخ ارز بالا ببرند؛ چون دولت اجازه این کار را نمی‌دهد. از این‌رو ترجیح می‌دهند در کوتاه‌مدت صبر و انتظار در پیش گیرند.
#دنیای_اقتصاد #سرمقاله #چسبندگی_قیمت_ها
@den_ir
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
معمای منابع انسانی در حاکمیت
👤 علینقی مشایخی؛ اقتصاددان
✍️ در کشورهای موفق، مدیران رده‌بالا در قوای سه‌گانه، از نخبگان و تحصیل‌‌‌کرده‌‌‌ها در بهترین دانشگاهها و بهترین رشته‌‌‌های تحصیلی هستند.
✍️ استعداد بیشتر و تحصیل بهتر، فارغالتحصیلان این دانشگاهها را آماده پذیرش سمتهای مدیریتی در حاکمیت یا شرکت‌ها و موسسات بزرگ دولتی و خصوصی میکند؛ چراکه عموما پذیرش در دانشگاههای تراز اول کشورها، معرف آمادگی ذهنی و استعداد بالای افراد پذیرفته‌شده در آن دانشگاه‌هاست.
✍️ در ایران نیز، در دوران اول بعد از انقلاب، عموما فارغالتحصیلان مسلمان دانشگاههای تراز اول نظیر دانشگاههای تهران، شریف، امیرکبیر، شیراز و شهید بهشتی یا دانشگاههای معتبر خارجی در سمتهای بالای مدیریتی قرار می‌گرفتند. اکثر آنها جوان، اما از استعداد و تحصیلات خوب برخوردار بودند.
✍️ این مدیران و کارشناسان، شرایط به‌هم‌ریخته بعد از انقلاب و همچنین شرایط سخت دوران جنگ را اداره کردند.
✍️ اما بعد از اوایل انقلاب، به‌تدریج ملاکهای انتخاب مدیران، قرابت ایدئولوژیک با حاکمیت شد تا توانایی ذهنی و تخصصی افراد و سمتهای مدیریتی بالا در قوای سه‌گانه بر عهده کسانی قرار گرفت که از دانشگاههای تراز اول فارغ‌‌‌التحصیل نشده بودند.
✍️ در ۲۰سال گذشته، بیشتر نیروهای نخبه مهاجرت کرده یا از سازمان‌های حکمرانی خارج شدهاند و در بخش خصوصی کار میکنند.
✍️ در بعد از انقلاب برخی افراد با سابقه تحصیلی ضعیف بدون آنکه ملاکهای کیفی پذیرش در دورههای تحصیلات تکمیلی باکیفیت را داشته باشند، به دورههای تحصیلات تکمیلی وارد شدند و عناوینی نظیر دکتر یا کارشناس ارشد را کسب کردند.
✍️ این افراد که با ملاکهای ایدئولوژیک سنجیده می‌شوند، در سمتهای تصمیم‌گیری و قانون‌گذاری و مدیریتی قرار گرفتند.
✍️ در نتیجه، کیفیت تصمیمات، سیاستها، قانون‌گذاری‌‌‌ها و تفاوت‌‌‌ها کاهش پیدا کرد و عملکرد نظام حکمرانی تنزل یافت.
✍️ نظام حکمرانی در نتیجه تصمیمات و سیاستهای خود، از نظر مالی و اقتصادی ضعیف شد. قدرت خرید حقوق‌بگیران نظام حکمرانی بهشدت کاهش یافت.
✍️ کاهش قدرت خرید حقوق‌ها و عدم‌کفایت دریافتی‌ها برای گذران زندگی و احساس بی‌عدالتی در تعیین مدیران سطح بالا توسط نیروی انسانی در بدنه حکمرانی زمینه‌ساز گسترش فساد شد.
✍️ باید در ملاکهای تعیین و انتخاب مدیران، مسوولان و قانون‌گذاران تجدیدنظر و میدان برای نخبگان و فارغالتحصیلان دانشگاههای تراز اول داخلی و خارجی باز شود. این کار مستلزم اصلاح ساختار سیاسی یا حداقل تغییرات اساسی در سیاستها و تصمیمات کلان و راهبردی در ساختار موجود است.
#دنیای_اقتصاد #سرمقاله #تحصیلات_دانشگاهی #مدیران_نامتخصص #حاکمیت #منابع_انسانی
@den_ir
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
همدلی با فرافکنی
👤 احمد دوست‌حسینی؛ قائم‌مقام اسبق وزارت صمت
✍️ دکتر پزشکیان با اشاره به اینکه این دولت وارث ناترازی‌‌‌ها بوده، از قطعی گاز و برق عذرخواهی و اعلام کردهاند که شخصا به صورت روزانه پیگیر رفع این ناترازی‌‌‌ها هستند. این سخنان همدلانه است؛ اگرچه تا کنون نتوانسته‌اند از این ناترازی‌‌‌ها بکاهند.
✍️ همزمان ایشان گفته اند «بالاخره ما الان شش‌برابر اروپا برق مصرف میکنیم.» متاسفانه مشابه این گزاره غیردقیق را در مناسبت‌‌‌های مختلف تکرار کرده و به نوعی مسوولیت این شرایط وخیم و بحرانی کشور را به گردن مردم انداخته‌اند.
✍️ در این ادعا مشخص نشده که منظور از اروپا، قاره اروپا با جمعیت حدود ۷۴۵میلیون نفر است یا اتحادیه اروپا با جمعیت حدود۴۵۰میلیون نفر. اگر هر کدام از اینها منظور نظر گوینده محترم باشد، از روز روشن‌‌‌تر است که ایران ۸۶میلیون نفری نمیتواند شش‌برابر قاره اروپا یا اتحادیه اروپا مصرف برق داشته باشد.
✍️ کل مصرف برق در کشورهای عضو اتحادیه اروپا در سال ۲۰۲۳ حدود ۲۶۰۰تراوات ساعت و برای ایران در سال ۱۴۰۱ نزدیک به ۳۲۰تراوات ساعت گزارش شده است.
✍️ به این ترتیب مصرف برق در ایران نه‌تنها شش‌برابر اتحادیه اروپا نیست، بلکه برعکس در اتحادیه اروپا حدود هشت‌برابر ایران است. اگر منظور مقایسه متوسط سرانه مصرف برق در سال باشد، این رقم در اتحادیه اروپا حدود ۵.۷مگاوات ساعت و در ایران ۳.۷مگاوات ساعت در سال است که نشانه بارز صنعتی بودن آن کشورها نسبت به ایران است.
✍️ اگر منظور مقایسه برق مصرفی خانگی باشد، متوسط برق مصرفی سرانه در بخش خانگی اتحادیه اروپا در همین سال ۱.۶مگاوات ساعت در سال و برای ایران این رقم در سال ۱۴۰۱ کمتر از ۱.۲مگاوات ساعت (حدود ۷۵درصد متوسط اتحادیه اروپا) بوده است.
✍️ وجه مهم تمایز در زمینه برق بین اتحادیه اروپا و ایران، تفاوت فاحش سهم انرژی‌های تجدیدپذیر در کل عرضه برق است. سهم برق خورشیدی و بادی در تولید برق اتحادیه اروپا به ۲۷درصد رسیده که موجب ۵۹میلیارد یورو کاهش واردات سوخت‌های فسیلی از سال ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۴ به این اتحادیه شده است و توانسته‌اند زمستان سخت را از سر بگذرانند.
✍️ این نکته ناگفته نماند که سهم برق‌آبی نیز حدود ۱۱درصد تولید برق این اتحادیه بوده است که سهم آن در تولید برق در ایران کم و به دلیل شرایط اقلیمی اندک است. آیا کسی میتواند خرده بگیرد که چرا سهم برق‌آبی در تولید برق ایران اندک است؟
#دنیای_اقتصاد #سرمقاله #ناترازی #برق #پزشکیان #فرافکنی #مصرف_برق
@den_ir
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
.
🔹 سرمقاله امروز «دنیای اقتصاد»:
شهریاران خانههای نیمساخته
👤 نوید رئیسی؛ سردبیر «دنیای اقتصاد»:
✍️ «کشورهای عربی، بیابان‌‌‌های خشک را به زمین‌‌‌های حاصل‌‌‌خیز تبدیل کردهاند.» این عبارتی بود که دونالد ترامپ، در اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۴ در ستایش روند توسعه کشورهای حاشیه جنوبی خلیج‌فارس بر زبان راند.
✍️ این ستایش، ناخودآگاه ذهن را به زمانی می‌‌‌برد که جیمی کارتر، رئیسجمهور دموکرات ایالاتمتحده، در سفر خود به تهران در دی‌ماه ۱۳۵۶، ایران را «جزیره ثبات در یکی از بی‌‌‌ثبات‌‌‌ترین مناطق جهان» توصیف کرد.
✍️ طی این دوره تقریبا ۴۷ساله، خط و ربط سیاسی کشورها و وضعیت اقتصادی در شمال و جنوب خلیج‌فارس زیر و زبر شده است.
✍️ اقتصاد ایران که در سال ۱۳۵۷ حدود ۸۰درصد اقتصاد عربستان و سه‌برابر اقتصاد امارات بود، در سال ۱۴۰۳ کمتر از نصف اقتصاد عربستان و حتی کوچک‌تر از اقتصاد امارات شده است. در همین بازه زمانی، اقتصاد قطر تقریبا به نصف اقتصاد ایران رسیده است.
✍️ این تصویر ناخوشایند، پرسش‌‌‌های مهمی را در مورد «روند توسعه جنوب خلیج‌فارس» پیش می‌‌‌کشد؛ توسعه‌‌‌ای که مانند ایران ۴۷سال پیش بر مدار خودکامگی در گردش است.
✍️ آیا آنچه مشاهده میکنیم تکرار تاریخی رویایی شکوهمند است که ناگزیر در غیاب توسعه اجتماعی-سیاسی با شکست مواجه می‌شود؟
✍️ حتی مستبدترین حاکمان نیز آموخته‌‌‌اند چنانچه بخواهند شب‌‌‌ها در آرامش سر بر بالین بگذارند، باید در مسیر حفاظت از نوعی «قرارداد اجتماعی» بین دولت و ملت گام نهند و در مقابل انحصار قدرت چیزی هم به مردمان عرضه کنند.
✍️ رانت نفت میتواند به‌‌‌سهولت دموکراسی‌‌‌ها را به سمت پوپولیسم و دیکتاتوری‌‌‌ها را به سمت حامی‌‌‌پروری منحرف کند. نفت اما در همین حال میتواند در دستان «حاکمان واقع‌‌‌گرا» به شمشیری برنده برای تحکیم قدرت از مسیر پیش‌برد توسعه تبدیل شود.
✍️ شاید هیچ‌چیز بهتر از عکس یادگاری دونالد ترامپ با محمد الشرع که زمانی نه‌چندان دور تصویرش با جایزه ۱۰میلیون دلاری بر صفحه وزارت امور خارجه آمریکا نقش بسته بود، نتواند «منطق واقعگرایانه حاکم بر روابط بین‌الملل» را به صورت عریان نمایش دهد.
✍️ «واقع‌‌‌گرایی نفتی-عربی» البته تنها به روابط با غرب خلاصه نمی‌شود؛ عربستان، قطر و امارات تلاش کردند تا شراکت امنیتی با ایالاتمتحده را به‌‌‌وسیله تجارت گستردهتر با چین متعادل کنند.
✍️ شاخه‌‌‌های مختلف ناکارآمدی‌‌‌های حکمرانی در ایران همگی از تنه قیم‌‌‌مآبی منشعب شده و از ریشه آرمان‌‌‌گرایی تغذیه میکنند. آرمان‌‌‌گرایی در معنای انکار قواعد زمینی حاکم بر اقتصاد، سیاست، جامعه و بر همین سیاق، روابط بین‌الملل، همان سنگ‌بنای ناراستی بود که دیوار حکمرانی ایران در دهه ۱۳۶۰ بر آن استوار شد.
✍️ این نگاه آرمان‌‌‌گرایانه، سخاوتمندانه به حکمرانان جایگاه قیم‌‌‌هایی را اعطا کرد که بنا بر تشخیص خود نه‌تنها اقتصاد، سیاست و جامعه ایرانی، بلکه جهانیان را هدایت کنند. نتیجه طبیعی این نگاه، ابتنای بیش از پیش مدیریت اقتصاد، سیاست و جامعه بر دستور و سیاست خارجی بر تقابل بود.
✍️ ایده‌‌‌آل‌‌‌گرایی قیم‌‌‌مآبانه در پشت سر چیزی جز اقتصاد و منابع طبیعی تخریب‌شده، مردمان گرفتار معیشت، سیاست خارجی درگیر با تنش‌‌‌های مدوام، دولتی ورشکسته و البته انبوه کاسبان توسعه‌‌‌نیافتگی بر جا نگذاشته است. دقیقا از همین روست که بسیاری، واقع‌‌‌گرایی را به عنوان بدیل آرمان‌‌‌گرایی، نیاز فوری حکمرانی امروز ایران میدانند.
✍️ حکمرانی غیرایده‌‌‌آل اما واقع‌‌‌گرا، در مقام مقایسه، میتواند دست‌‌‌کم با این مزیت همراه باشد که دولت‌‌‌ها را در دام انزوا و ملت‌‌‌ها را در تله توسعه‌‌‌نیافتگی گرفتار نکند.
✍️ امیران توسعه‌‌‌گرای امروز خاورمیانه، شهریاران خانههای نیمساخته هستند. میتوان آنها را با پیش‌‌‌داوری‌‌‌های بدبینانه مورد قضاوت قرار داد، اما در همان حال، همچنان باید اندیشید که چرا این شهریاران چنین در میان مردمان محبوب شدهاند. حتی تجربه‌‌‌های غیرایده‌‌‌آل نیز می‌‌‌توانند برای دولت‌‌‌ها و ملت‌‌‌ها درس‌‌‌آموز باشند.
#دنیای_اقتصاد #سرمقاله #حکمرانی_ایده_آل #حکمرانی_واقعگرایانه #نفت #توسعه
✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir
شهریاران خانههای نیمساخته
👤 نوید رئیسی؛ سردبیر «دنیای اقتصاد»:
✍️ «کشورهای عربی، بیابان‌‌‌های خشک را به زمین‌‌‌های حاصل‌‌‌خیز تبدیل کردهاند.» این عبارتی بود که دونالد ترامپ، در اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۴ در ستایش روند توسعه کشورهای حاشیه جنوبی خلیج‌فارس بر زبان راند.
✍️ این ستایش، ناخودآگاه ذهن را به زمانی می‌‌‌برد که جیمی کارتر، رئیسجمهور دموکرات ایالاتمتحده، در سفر خود به تهران در دی‌ماه ۱۳۵۶، ایران را «جزیره ثبات در یکی از بی‌‌‌ثبات‌‌‌ترین مناطق جهان» توصیف کرد.
✍️ طی این دوره تقریبا ۴۷ساله، خط و ربط سیاسی کشورها و وضعیت اقتصادی در شمال و جنوب خلیج‌فارس زیر و زبر شده است.
✍️ اقتصاد ایران که در سال ۱۳۵۷ حدود ۸۰درصد اقتصاد عربستان و سه‌برابر اقتصاد امارات بود، در سال ۱۴۰۳ کمتر از نصف اقتصاد عربستان و حتی کوچک‌تر از اقتصاد امارات شده است. در همین بازه زمانی، اقتصاد قطر تقریبا به نصف اقتصاد ایران رسیده است.
✍️ این تصویر ناخوشایند، پرسش‌‌‌های مهمی را در مورد «روند توسعه جنوب خلیج‌فارس» پیش می‌‌‌کشد؛ توسعه‌‌‌ای که مانند ایران ۴۷سال پیش بر مدار خودکامگی در گردش است.
✍️ آیا آنچه مشاهده میکنیم تکرار تاریخی رویایی شکوهمند است که ناگزیر در غیاب توسعه اجتماعی-سیاسی با شکست مواجه می‌شود؟
✍️ حتی مستبدترین حاکمان نیز آموخته‌‌‌اند چنانچه بخواهند شب‌‌‌ها در آرامش سر بر بالین بگذارند، باید در مسیر حفاظت از نوعی «قرارداد اجتماعی» بین دولت و ملت گام نهند و در مقابل انحصار قدرت چیزی هم به مردمان عرضه کنند.
✍️ رانت نفت میتواند به‌‌‌سهولت دموکراسی‌‌‌ها را به سمت پوپولیسم و دیکتاتوری‌‌‌ها را به سمت حامی‌‌‌پروری منحرف کند. نفت اما در همین حال میتواند در دستان «حاکمان واقع‌‌‌گرا» به شمشیری برنده برای تحکیم قدرت از مسیر پیش‌برد توسعه تبدیل شود.
✍️ شاید هیچ‌چیز بهتر از عکس یادگاری دونالد ترامپ با محمد الشرع که زمانی نه‌چندان دور تصویرش با جایزه ۱۰میلیون دلاری بر صفحه وزارت امور خارجه آمریکا نقش بسته بود، نتواند «منطق واقعگرایانه حاکم بر روابط بین‌الملل» را به صورت عریان نمایش دهد.
✍️ «واقع‌‌‌گرایی نفتی-عربی» البته تنها به روابط با غرب خلاصه نمی‌شود؛ عربستان، قطر و امارات تلاش کردند تا شراکت امنیتی با ایالاتمتحده را به‌‌‌وسیله تجارت گستردهتر با چین متعادل کنند.
✍️ شاخه‌‌‌های مختلف ناکارآمدی‌‌‌های حکمرانی در ایران همگی از تنه قیم‌‌‌مآبی منشعب شده و از ریشه آرمان‌‌‌گرایی تغذیه میکنند. آرمان‌‌‌گرایی در معنای انکار قواعد زمینی حاکم بر اقتصاد، سیاست، جامعه و بر همین سیاق، روابط بین‌الملل، همان سنگ‌بنای ناراستی بود که دیوار حکمرانی ایران در دهه ۱۳۶۰ بر آن استوار شد.
✍️ این نگاه آرمان‌‌‌گرایانه، سخاوتمندانه به حکمرانان جایگاه قیم‌‌‌هایی را اعطا کرد که بنا بر تشخیص خود نه‌تنها اقتصاد، سیاست و جامعه ایرانی، بلکه جهانیان را هدایت کنند. نتیجه طبیعی این نگاه، ابتنای بیش از پیش مدیریت اقتصاد، سیاست و جامعه بر دستور و سیاست خارجی بر تقابل بود.
✍️ ایده‌‌‌آل‌‌‌گرایی قیم‌‌‌مآبانه در پشت سر چیزی جز اقتصاد و منابع طبیعی تخریب‌شده، مردمان گرفتار معیشت، سیاست خارجی درگیر با تنش‌‌‌های مدوام، دولتی ورشکسته و البته انبوه کاسبان توسعه‌‌‌نیافتگی بر جا نگذاشته است. دقیقا از همین روست که بسیاری، واقع‌‌‌گرایی را به عنوان بدیل آرمان‌‌‌گرایی، نیاز فوری حکمرانی امروز ایران میدانند.
✍️ حکمرانی غیرایده‌‌‌آل اما واقع‌‌‌گرا، در مقام مقایسه، میتواند دست‌‌‌کم با این مزیت همراه باشد که دولت‌‌‌ها را در دام انزوا و ملت‌‌‌ها را در تله توسعه‌‌‌نیافتگی گرفتار نکند.
✍️ امیران توسعه‌‌‌گرای امروز خاورمیانه، شهریاران خانههای نیمساخته هستند. میتوان آنها را با پیش‌‌‌داوری‌‌‌های بدبینانه مورد قضاوت قرار داد، اما در همان حال، همچنان باید اندیشید که چرا این شهریاران چنین در میان مردمان محبوب شدهاند. حتی تجربه‌‌‌های غیرایده‌‌‌آل نیز می‌‌‌توانند برای دولت‌‌‌ها و ملت‌‌‌ها درس‌‌‌آموز باشند.
#دنیای_اقتصاد #سرمقاله #حکمرانی_ایده_آل #حکمرانی_واقعگرایانه #نفت #توسعه
@den_ir
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
اتباع افغان و یارانه‌های عمومی
مجتبي قاسمي؛ استادیار حقوق و اقتصاد دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی
✍️بحث در مورد حضور فزاینده مهاجران افغان در ایران، در محافل سیاسی، علمی و رسانه‌ای بیش از پیش گرم شده است.
✍️ در این میان گروهی نیز هستند که سعی میکنند با اعداد و ارقام نشان دهند که اتباع افغان با وجود ناترازی در انواع حامل‌های انرژی در کشور، بخشی از این منابع ملی ایرانیان را به خود اختصاص داده‌اند.
✍️ یک خطای راهبردی در این رویکرد وجود دارد؛ چالش اصلی در این ماجرا، نه حضور اتباع بیگانه (اعم از افغان و غیر آن)، بلکه وجود «نظام یارانه عمومی» است که با حضور اتباع افغان ناکارآیی‌های آن بیش از پیش نمایان شده است.
✍️ درواقع، اگر به جای یک نظام یارانه عمومی عریض و طویل ناکارا و غیرعادلانه (در وصف توزیعی آن)، یک نظام یارانه چابک، هدفمند و کارآ وجود داشت، اساسا دیگر چنین استدلال بی‌پایه و اساسی بنیان مخالفت با حضور مهاجران در کشور قرار نمی‌گرفت.
✍️ چرا وقتی که اتباع ایرانی به سایر کشورها می‌روند چنین پدیده‌ای رخ نمی‌دهد؟ پاسخ بسیار ساده است: نبود نظام یارانه‌ای عمومی ناکارآ در آن کشورها.
✍️ توجه به این نکته نیز ضروری است که خود وجود این نظام یارانه‌ای ناکارآ مشوقی برای حضور این اتباع در کشور شده و انگیزه آنها را برای مهاجرت به ایران (اعم از قانونی و غیرقانونی) افزایش می‌دهد.
✍️ دقیقا به همین دلیل است که ذی‌نفعان این سیاستهای غلط (مانند انواع سیاست‌هایی که تحت لوای حمایت از تولید داخل انجام می‌شود)، نگران بازشدن اقتصاد هستند.
✍️ امروز مساله اتباع افغان در ایران بسان آینه‌ای است که تصویر ناکارآیی نظام یارانه عمومی در آن افتاده است.
✍️ باشد که به جای شکستن آینه (برخورد قهری و هیجانی با مساله مهاجرت از بُعد اقتصادی)، با تمرکز بر بنیان‌های این ناکارآیی اصلاح نظام یارانه‌ای را بهطور جد در دستور کار قرار دهیم.
#دنیای_اقتصاد #سرمقاله #اتباع_افغان #یارانه_عمومی #ناترازی
@den_ir
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM