آثار کهن شیعه
2.6K subscribers
348 photos
4 videos
172 files
161 links
سیری در آثار متقدمین شیعه
تبیین احادیث مهمی که کمتر مطرح می شود
رجال و بزرگان شیعه
@sayed_msadegh
Download Telegram
بسم الله الرحمن الرحیم
⚫️ رونمایی امام حسن عسکری علیه السلام از آخرین حجّت الهی
(گزارشی کمتر دیده شده)

◾️شهادت جانسوز حضرت امام حسن بن علی الزکی العسکری (صلوات الله علیه) تسلیت باد◾️

موقعیّت حساس امام حسن عسکری (علیه السلام) و تقیّه ی شدیدی که زندگانی مظلومانه ی ایشان را فراگرفته بود، موجب محدودیّتهای سختی برای معرّفی آخرین حجّت الهی (علیه السلام) می گشت. در روایات مختلف به جلسات سرّی که به اصحاب ثقات عالی رتبه آخرین امام (علیه السلام) را برای اولین و چه بسا آخرین بار نشان داده و حجّت بعد خود معرّفی نموده اند، اشاره شده است .
نمونه ای از این مجالس در کتاب ارزشمند ولی کم شناخته شده ی «مکارم أخلاق النبی و الائمة علیهم السلام» اثر جناب قطب راوندی (ره) نقل شده که شامل نکات جالبیست. در ادامه ترجمه و سپس تصویر متن عربی این قسمت را تقدیم می کنم.

از علی بن جعفر هرمزانی از پدرش نقل نموده که بر امام حسن عسکری علیه السلام وارد شدم و از ایشان پرسیدم: پس از شما چه کسی بر ما حجّت است، چه این که برای شما جانشینی ندیدیم؟
فرمود: هم اکنون صاحبت را نشانت می دهم.
من نشستم و در این میان چند نفر دیگر هم وارد شدند و ده نفر شدیم، از جمله علی بن بلال و [عثمان بن سعید] عمری.

سپس امام علیه السلام فرمود: من وصیّت و پیمانی از شما خواهم گرفت، ‌پس بر حفظ آن کوشا باشید.
به درستی که برای ولیّ خدا روا نیست ثقات خود را بعد از خود، مانند گله ی بدون چوپان رها کند.
و من صاحب و سرپرست بعد از خودم را به شما نشان خواهم داد، پس به امرش شنوا و مطیع باشید، ‌و برادرانتان را هم مطلع سازید. چه این که بعدها لرزش هایی پیش می آید که قدم ها را متزلزل می کند، پس شما در آن هنگام دگرگون نشوید.
سپس به جناب عمری رو نمود و فرمود: «تو بعدها قیّم امور فرزندم خواهی بود».

و بعد کنیزی را خواند و امرش نمود: (فلان) - که نامش را برد- را بیاور.
کنیز، کودکی پنج ساله (یا با قدّ پنج وجب) آورد که از همه به امام حسن عسکری علیه السلام شبیه تر بود و چنان نوری از او درخشش داشت که چشمم را فراگرفت!
آنگاه فرمود: «این صاحب و سرپرست شما و حجّت پس از منست؛
از شما پنهان خواهد شد و پس از امروز دیگر او را نخواهید دید.به غیببتی طولانی می رود که در آن اکثر مردم دچار شک می شوند،
اما او از شما در حجاب نمی رود، بلکه امور بر دستانش جاری می شود.
قسم به خدایی که غیر از او معبودی نیست، اگر فرزندان فاطمه (علیها السلام) بر او دست می یافتند، از دشمنانش بر او سختگیر تر بوده و از روی حسد و سرکشی، قطعه قطعه اش می کردند!!
و او در حالی خارج خواهد شد که در گردنش بیعت و عهدی از هیچ یک از مردمان (و حاکمان) نیست؛ خداوند ظاهرش می گرداند و همچنان که زمین از ستم پر شده آن را از عدل پر می کند.
این را از من خوب دریابید و برادرانتان را باخبر سازید و مطیعش باشید؛ که امر او شما را می رسد در حالی که در غفلت و بی توجّهی به سر می بَرید».

همه ی ما عرضه داشتیم: شنیدیم و اطاعت می کنیم.
پس اذن رخصت فرموده و پس از آن دیگر آن فرزند را ندیدیم...

#أین_الناصر_والمنتقم

@kotob_sh
🏴🏴🏴 تعریف الإمام الحسن الزکي العسکري علیه السلام بولده صاحب الزمان علیه السلام.
کتاب مکارم أخلاق النبي والآئمّة عليهم السلام لقطب الدين الراوندي (ره)
@kotob_sh
Forwarded from آثار کهن شیعه
مکارم الأخلاق للراوندی.pdf
36.2 MB
#من_التراث

کتاب شریف مکارم اخلاق النبی و الائمة علیهم السلام اثر مرحوم قطب راوندی که توسط عتبه عباسیّه و با تحقیق جناب آقای سید حسین موسوی بروجردی منتشر شده، از مصادر مهم و ارزنده ی تاریخ و سیره ی اهل بیت علیهم السلام به شمار میرود.

@kotob_sh
👍1
نمونه_سؤال_و_جوابهای_فقهی_شیعیان_امامی.pdf
3.1 MB
✳️ نمونه سؤال و جوابهای فقهی شیعیان امامی در قرن ششم هجری در ری: ابوالفتوح رازی

✍🏻سید محمد حسین حکیم، آینه پژوهش، ش ۱۸۸

▪️چکیده:
ضمن یادداشتهای برافزوده نسخه کهنی از النهایة شیخ طوسی مورخ ۵۵۴ق متن کوتاهی شامل چند پرسش فقهی درباره نیت از ابوالفتوح رازی و پاسخهای او نوشته شده است. این متن از آن رو حائز اهمیت است که تنها متن فقهی مستقلی است که از ابوالفتوح رازی سراغ داریم. همچنین جزء کهنه‌ترین متون فقه شیعی به زبان فارسی محسوب می‌شود.

@kotob_sh
نسخه ی ارزشمند النهایة که در مقاله ی بالا معرفی شده، بیشترین اهمیت را از این جهت دارد که حواشی آن نکات فقهی و روایات فراوانی را در بر می گیرد که برخی از مصادر آن مفقودند. مثلا نقل های زیادی از جامع بزنطی ذکر می کند.
همچون نسخه ی مهم دیگری از النهایه که چندی پیش فوائد منحصر به فردش را منتشر کردم.
#بازیابی_میراث
https://tttttt.me/kotob_sh/756
بسم الله الرحمن الرحیم
🔷مأمور به صبر هستیم...

#وظیفه_منتظران

🔸بشیر نبّال گوید: بر کوه صفا بودم، و امام صادق علیه السلام نیز همانجا ایستاده بود. حضرت خواست از کوه پایین رود و من هم در پی ایشان حرکت کردم.
در این میان ناگاه منصور دوانیقی سواره بر مرکب، به همراه سربازانش با اسب و شتر هجوم آوردند و امام علیه السلام هم در مسیر آنان بود و ترسیدم ایشان زیر این مرکبها له شود، پس خود را رسانده و دستم را مقابل ایشان قرار دادم که حفظشان کنم.
با خودم گفتم: پرودگارا! این بنده و بهترین مخلوقاتت در زمین است، و آنان بدتر از سگان اند و نزدیکست او را بکشند!
امام علیه السلام بی درنگ رو به من نمود و فرمود: ای بشیر! پاسخ دادم: لبیک.
فرمود: سرت را بالا ببر و نگاه کن.
ناگاه سپری الهی دیدم که از عظمت قابل توصیف نبود! پس امام علیه السلام فرمود: ای بشیر! این که می بینی به ما داده شده، ولی ما را به صبر مأمور کردند،‌ پس از این روی صبر می کنیم.

✔️در مطالب پیشین مکرّر به این اشاره شد که سلوک ائمه علیهم السلام در برابر حاکمان بر اساس وظایف الهی روشنی بوده که شیعیان را نیز به مراعات آن روش امر می فرموده اند. (نمونه دیگر)

▪️متن عربی:
کتاب جعفر بن محمد بن حکیم : عن عمه عبد الملك، عن بشير النبال، قال: كنت على الصفا و أبو عبد الله عليه السلام قائم عليها إذا انحدر و انحدرت في أثره، قال: و أقبل أبو الدوانيق على جمازته و معه جنده على خيل و على إبل، فزحموا أبا عبد الله عليه السلام حتى خفت عليه من خيلهم، فأقبلت أقيه بنفسي و أكون بينهم و بينه بيدي، قال: فقلت في نفسي: يا رب! عبدك و خير خلقك في أرضك، و هؤلاء شر من الكلاب قد كانوا يقتلونه (خ ل)؟ قال: فالتفت إلي و قال: يا بشير! قلت: لبيك، قال: ارفع طرفك لتنظر [قال:] فإذا و الله واقية من الله أعظم مما عسيت أن أصفه، قال: فقال: يا بشير! إنا أعطينا ما ترى و لكنا أمرنا أن نصبر، فصبرنا. (الاصول الستة عشر/ ۳۰۴)
👍1
از مساجد فتنه خیز، تا شهدای پوشالی آخر الزمان!!
#علائم

امیر المؤمنین علیه السلام (نهج البلاغه):

🔸«بر مردم زمانی خواهد آمد که از قرآن جز نوشتاری و از اسلام جز نامی باقی نخواهد ماند؛
آنگاه ساختمان مساجدشان آباد [ومجلّل] است، ولی از هدایت در آن خبری نیست!
مسجد نشینیان و مسجد سازان بدترین اهل زمین شوند، که فتنه از آنان درآید و گناه به سوی آنان جای گزیند..
پس خداوند سجان گوید: به خودم سوگند! همانا بر آنان فتنه ای فرود آورم که حکما و اندیشمندان در آن حیران بمانند...».


🔸در نقل کاملتری که مرحوم کلینی از این خطبه ذکر نموده در ادامه صفات مساجد می فرماید:
«پس رفتن به این مساجد و گام برداشتن به سمت آن، کفر به خداوند عظیم است، مگر برای کسی که به ضلالتشان آگاه باشد..
سنّت خدا تبدیل گشته و از قوانینش تجاوز گردیده است. غنیمت را تقسیم نکرده و به هیچ پیمانی وفادار نیستند. کشته ای که هم در این مقصد دهند "شهید" می خوانند! به درستی که بر خدا افترا بسته و با جحود نزد او می روند...».


▪️متن عربی:
نهج البلاغه:‌سیأتي على الناس زمان لا يبقى فيهم من القرآن إلا رسمه و من الإسلام إلا اسمه. و مساجدهم‏ يومئذ عامرة من البناء خراب من الهدى سكانها و عمارها شر أهل الأرض منهم تخرج الفتنة و إليهم تأوي الخطيئة .يردون من شذ عنها فيها و يسوقون من تأخر عنها إليها. يقول الله سبحانه: فبي حلفت لأبعثن على أولئك فتنة تترك الحكيم فيها حيران! (حکمت ۳۶۹)

الکافی ۸/ ۳۸۹: فَحُضُورُ مَسَاجِدِهِمْ وَ الْمَشْيُ إِلَيْهَا كُفْرٌ بِاللَّهِ الْعَظِيمِ إِلَّا مَنْ مَشَى إِلَيْهَا وَ هُوَ عَارِفٌ بِضَلَالِهِمْ فَصَارَتْ مَسَاجِدُهُمْ مِنْ فِعَالِهِمْ عَلَى ذَلِكَ النَّحْوِ خَرِبَةً مِنَ الْهُدَى عَامِرَةً مِنَ الضَّلَالَةِ قَدْ بُدِّلَتْ سُنَّةُ اللَّهِ وَ تُعُدِّيَتْ حُدُودُهُ وَ لَا يَدْعُونَ إِلَى الْهُدَى وَ لَا يَقْسِمُونَ الْفَيْ‏ءَ وَ لَا يُوفُونَ بِذِمَّةٍ يَدْعُونَ الْقَتِيلَ مِنْهُمْ عَلَى ذَلِكَ شَهِيداً قَدْ أَتَوُا اللَّهَ بِالافْتِرَاءِ وَ الْجُحُودِ وَ اسْتَغْنَوْا بِالْجَهْلِ عَنِ الْعِلْمِ.

#أین_الناصر_والمنتقم

@kotob_sh
بسم الله الرحمن الرحیم
⚠️جعلیّات آخر الزمانی و پرچمهای زمینه ساز!
#علائم

از نمونه های بارز ملعبه قرار دادن احادیث، تطبیق دل به خواهی و سلیقه ای آنها بر اشخاص و وقایع مد نظر است. در این زمینه روایات علائم ظهور بیشترین سهم بهره برداری را دارند. مشکل در اینجا مضاعف می شود که این دسته روایات مورد علاقه ی حدیث پردازان در طول تاریخ نیز بوده و از این جهت حجم بسیار زیادی از مضامین غریب و متضادّ را -مخصوصا در کتب عامه- به خود اختصاص داده است.

از دیر باز حکومتهایی که با یدک کشیدن عناوین مذهبی، بر گرده ی مردم سوار می شدند، می دانستند که اولین اهرمی که می تواند برای همراه کردن مذهبیّون جاهل مؤثر باشد، انتساب آنان به یک امر مقدّس و الهی خواهد بود. یکی از جنبه های تقدّس حکومت اینست که از پیش، در زبان پیامبر (صلی الله علیه و آله) یا دیگر شخصیتهای بزرگ مورد پیشگویی و ستایش قرار گرفته باشد. در چنین بستری، حجم عظیمی از روایات آخر الزمانی نسبت به جریان ها و شخصیتهای مطرح سیاسی شکل گرفت. این به معنای تشکیک در کلیّه روایات ملاحم نیست، چه اینکه روایات معتبر فراوانی در این خصوص از طرق امامیّه نیز رسیده که اتفاقا بافت و سیاق متفاوتی هم با این جعلیّات سیاسی دارند.

با وجود پیشرفت های فراوانی که طی دهه های اخیر در روش های تحلیل تاریخی صورت گرفته، مرور این دسته روایات ساختگی،‌ می تواند بیشتر ابزاری برای شناخت انواع جعل و حوادث سیاسی آن دوره باشد. اما با این وجود جای تأسف دارد که پس از چندین صد سال، ‌باز عدّه ای سراغ این داستان های منقرض شده رفته و تلاش دارند همچنان مصادیق معاصری برای آن بیابند!

در مقاله ی زیر، نقش عباسیان در پرداختن احادیث آخر الزمانی تبیین و مصادیقی از آن نشان داده شده است.برای مثال روایت معروف (پرچمهای سیاه مشرق زمین) را برگرفته از منابع عامی و مربوط به بنی عبّاس دانسته و بنابراین ارتباطی میان ظهور امام زمان علیه السلام و این رایات نخواهد بود.
این در حالیست که افراطیّون تلاش می کنند این پرچمها را به زمینه سازان ظهور و حکومت خود و یا مردی خراسانی تفسیر کنند که صفات آن حتّی با روایت ضعیف مورد استناد آنان، همخوان نیست! از این رو ناچار به توجیهات بی پایه ای همچون تصحیف «خال» به «خلل» روی آورده اند!

⬅️نوشتار مرتبط

@kotob_sh
👍1
نقش_عباسیان_در_جعل_و_تحریف_روایات_مهدوی.pdf
3.2 MB
🔷 مقاله «نقش عباسیان در جعل و تحریف روایات مهدوی»

نويسنده: عبدالهادی فقهی‌زاده - سیدجعفر صادقی

▪️مشرق موعود/ش ۲۹، بهار ۹۳

@kotob_sh
Forwarded from آثار کهن شیعه
🔶 کهنترین دستنوشته از خطبه فدکیه در میان اسناد یهودی یک جنیزه!

توضیحات در ادامه◀️

@kotob_sh
👍1
Forwarded from آثار کهن شیعه
بسم الله الرحمن الرحیم
«خطبه فدکیه در میراث قرائیم»

تاکنون پژوهش های مختلفی در مورد نسخه های اسلامی موجود در جنیزه (*) های یهودان قرائیم و ارتباط آنان با سنّت اسلامی، انجام شده است. (همچون مقاله ی فرقه قرائیم در کلام اسلامی از دکتر محمد کاظم رحمتی، مواجهه قرائیم با تفکر ابوالحسین بصری، زابینه اشمیتکه، ترجمه دکتر رحمتی، نسخه ای کهن از کتاب «الذخیره» شریف مرتضی (تاریخ کتابت: 472 ق)، زابینه اشمیتکه، ترجمه رضا پورجوادی).

از جمله آثار بسیار مهم و ارزشمند این مجموعه ها، اوراق کهن پراکنده ایست که در مجموعه ی شاختر بوده که اکنون در کتابخانه دانشگاه کمبریج با این خصوصیات نگهداری میشود: T-S Ar.51.86a . این نگاشته ی کهن که به دوره ی فاطمی برمیگردد (حدود قرن 5-6 ) شامل 8 برگه می شود که با خط عربی و عبری نوشته شده است. متن عربی دو نقل مهم شیعی را شامل می شود: خطبه فدکیه، و حدیثی در فضیلت امیرالمؤمنین علیه السلام. نكته ي جالب توجه اين كه اين دو متن همراه با سند نقل شده اند از اين رو بهتر مي توان خاستگاه آن را پیدا کرد.

تا مقدار اطلاع بنده سه بررسی در مورد این سند مهم نگاشته شده است که فایل آنها را در ادامه مشاهده می کنید.اما متأسفانه تاکنون تحقیق اساسی و کاملی بر آن انجام نگرفته است:

🔷 T-S Ar. 51.86a: Shi‘ite and Karaite – a Fatimid melange
نوشته ی کوتاهی است از Esther-Miriam Wagner and Mohamed Ahmed که در دسامبر 2017 در سایت دانشگاه کمبریج ارسال شده است.

🔷اللغات السامیة ودورها فی إحیاء التراث الإسلامی/ أ. م. د نهاد حسن حجي الشمري- أ.م. هاشم طه رحيم الزبيدي: منتشر شده در مجلة کلية العلوم الإسلامية، ش 59.
در این مقاله به متن این اوراق اشاره شده وقسمتهایی از آن را نقل کرده است. چند تصویر بی کیفیت نیز در انتها ضمیمه شده

🔷الإمام علي والسيدة الزهراء (علیهما السلام) دراسة وتحقيق في المورث اليهودي، مخطوطات الجنيزا نموذجاً/ أ .م . د نهاد حسن حجي الشمري.
این مقاله در ضمن کتاب «التنوع المعرفی فی التراث العلوی المخطوط» منتشر شده و مفصلترین نوشته در این زمینه است. اما با توجه به فرسودگی و کهنگی متن و ناخوانا بودن قسمتهایی از متن، نویسنده تلاش خاصی برای تصحیح و تنقیح متن ننموده و به نقل عبارات مملوّ از تصحیف آن اکتفا کرده است.

نهايتا بر اساس تماسي كه حاصل شد، مدرير مؤسسه علوم نهج البلاغه (در عتبه حسينيه عليه السلام) مدعي است تحقيق اين اثر مهم را در دست انجام دارند. اميدواريم به زودي شاهد تصحيح و تحقيق جامعي در اين زمينه باشيم.

——————————————————--
(*) جنیزه‌ در اصطلاح‌ به‌ صندوق ‌خانه‌ یا پستوی‌ هر کنیسه ‌یا هر مکان‌دیگری‌گفته‌می‌شود که ‌نوشته‌های ‌دینی‌ حاوی‌ نامهای ‌خداوند را در آن‌ می‌اندازند. بنابر شریعت ‌یهودی‌، همچون ‌رسوم‌ رایج‌ میان‌مسلمانان‌ و قبطیان، ‌کتابهای ‌مقدّس ‌صدمه‌ دیده‌ و پاره‌ای ‌را که ‌دیگر قابل ‌استفاده ‌نیستند نباید نابود کرد بلکه‌ باید آنها را در اتاق‌ مخصوصی‌ که ‌بدین ‌منظور تعبیه ‌شده‌ نگه‌ داشت ‌تا بعداً در سرداب ‌یا مقبره‌ای ‌به ‌خاک ‌سپرده‌شوند.(دانشنامه جهان اسلام)

@kotob_sh
بسم الله الرحمن الرحیم
🖌حدیث، بهترین سوغات!
#تربیت_شیعه
🔷 وقتی منابع حدیثی شیعه را ورق می زنیم، سال هایی زرین تجسم پیدا می کند که دلباختگانی مشتاقانه چشم به دهان مبارک حجت خدا (علیه السلام) دوخته و آن سخنان دلنشین را به گوش جان می سپردند.
هرچند بسیار بودند افرادی همچون شیعیان کوفه که از فیض حضور محروم مانده و امکان رسیدن به خدمت امام در مدینه را نداشتند. اما...چشم امید بسته به اینکه مسافری از مدینه در رسد!
مرور این خاطرات ما را هم هوایی می کند: کی می رسد روزی که آن چشمه ی فیض مستقیماً برای ما هم در افشانی کند....؟!

🔸در مورد (سالم الأشلّ) گفته شده: هرگاه وارد مدینه می شد، تا امام باقر علیه السلام را ملاقات نمی کرد بر نمی گشت.
از عبد المؤمن انصاری روایتست: در یک سفر که به کوفه برگشت، به او گفتیم: چه آورده ای؟ (سوغاتت از محضر حجّة الله علیه السلام چیست؟)
گفت: برایتان خیر دنیا و آخرت را آورده ام. از امام صادق علیه السلام در مورد این آیه پرسیدم: { ثُمَّ أَوْرَثْنَا الْكِتابَ الَّذينَ اصْطَفَيْنا مِنْ عِبادِنا فَمِنْهُمْ ظالِمٌ لِنَفْسِهِ وَ مِنْهُمْ مُقْتَصِدٌ وَ مِنْهُمْ سابِقٌ بِالْخَيْرات...‏}. ایشان در پاسخ فرمود: «سابق بالخیرات» (پیش رو در نیکی ها) امام است.

✔️جالب توجّه اینجاست که اینگونه معارف در دید ما مطالبی سطحی و عادی تلقّی می شود، در حالیکه آن روزها با ذوق و شوق میان اصحاب دست به دست می گشت!

🔸در حدیث جالب دیگری می بینیم که امام صادق علیه السلام خود از پیگیری شیعیان کوفه خبر داده و سفارش های خاصّی را توسّط زید شحّام به آنان می رسانند. ضمناً سلام خود را هم برای آنان می فرستند، ولی با قید کردن: شیعیان مطیع و پیرو!

از زید شحّام نقل شده وقتی برای وداع امام صادق علیه السلام خدمتشان رسیدم، فرمود: فردا که به کوفه رسیدی، برادران و آشنایان به دیدارت خواهند آمد و می پرسند: (جعفر [علیه السلام] چه می گفت؟) در این صورت چه پاسخی به آنان می دهی؟
عرض کردم: هر آنچه شما امر فرمایید همان را خواهم گفت و کوتاهی نمی کنم.
فرمود: «به آنان که می بینی مطیع و پذیرنده ی سخنم هستند سلام مرا برسان،
و به آنان سفارش کن: تقوای الهی، ‌ورع و تلاش در راه خدا داشته باشند؛ و آنان را به راستگویی، ادای امانت،همسایگی را پاس داشتن و طولانی کردن سجده، سفارش کن؛ اینست که حضرت محمد (صلی الله علیه و آله) برای دین آورده است....»
حدیث ادامه دارد و حاوی نکات ارزنده ایست که ان شاء‌الله به آن می پردازیم.

▪️متن عربی:
حدثنا أحمد بن محمد عن الحسين بن سعيد عن حماد بن عيسى عن منصور عن عبد المؤمن الأنصاري عن سالم الأشل و كان إذا قدم المدينة لا يرجع حتى يلقى أبا جعفر علیه السلام.
‏ قال فخرج إلى الكوفة، قلنا يا سالم ما جئت به؟ قال جئتكم بخير الدنيا و الآخرة سألت أبا عبد الله علیه السلام عن قول الله تعالى ثم أورثنا الكتاب الذين اصطفينا من عبادنا الآية قال السابق بالخيرات هو الإمام. (بصائر الدرجات/۴۷)

عن أبي أسامة قال دخلت على أبي عبد الله ع لأودعه ... فقال إني أقول و الله الحق و إنك تقدم غدا الكوفة فيأتيك إخوانك و معارفك فيقولون ما حدثك جعفر فما أنت قائل؟ قال أقول لهم ما تأمرني به لا أقصر عنه و لا أعدوه إلى غيره- قال: أقرئ من ترى أنه يطيعني و يأخذ بقولي منهم السلام و أوصيهم بتقوى الله و الورع في دينهم و الاجتهاد لله و صدق الحديث و أداء الأمانة و طول السجود و حسن الجوار فبهذا جاء محمد صلی الله علیه و آله...(مشکاة الانوار/۶۵)

@kotob_sh
👍2
بسم الله الرحمن الرحیم

🔥 «خودت را نسوزان!»
(ابن فهد حلّی و حکومت غیر معصوم
)

#حکومت_اسلامی

🔷در یکی از استفتائاتی از فقیه جلیل قرن نهم احمد بن محمد فهد حلّی، پرسیده شده سؤال جالبی دیده می شود. شخصی از ایشان در این مورد فردی می پرسد که بدون رضایت عدّه ای بر آنان مسلّط و امیر می شود و قصداقامه ی عدل دارد!
بهانه ی او اینست که: «هرگاه جامعه ای رئیس داشته باشد، به صلاح نزدیکتر شده و از فساد دور می شود.
وی ناچار است برای اقامه ی عدل، قدری از اموال آنان (مالیات) هم بگیرد، البته از اموال شخصی خود هم در این راه مصرف می کند؛ همچنین لازمست مجرمین مجازات و تأدیب شوند».
(ترجمه ی مضمون کلّی سؤال)

✔️حال به جواب روشن مرحوم ابن فهد توجّه کنید:

«اولا که هیچ کس حق ندارد بدون رضایت مردم بر آنان مسلط شود،‌مگر اینکه از جانب معصوم نصب شده باشد. و در غیر این صورت قطعاً جایز نیست.

ثانیا: اما در مورد اینکه "امارت بر مردم به مصلحت آنان هست و در این راه چاره ای از اخذ اموال و ضرب و شتم (مجرمین) نیست"؛
چنین فردی همچون شمعی است که خود می سوزد ولی برای مردم روشنایی می آورد! و در واقع به عنوان سود رساندن به آنان، به خودش ضرر می زند! پس اولی اینست که آن را ترک کند.
از رسول خدا صلی الله علیه و آله روایتست که به ابوذر فرمود: ای اباذر! من هرآنچه برای خودم دوست می دارم برای تو هم دوست دارم. تو را ضعیف و مستضعف می یابم،‌پس هیچگاه بر دو نفر هم امیر مشو و به امور خودت بپرداز».

📝منبع: المسائل البحرانیة (منتشر شده در الرسائل العشر)/ ۴۱۴-۴۱۵)
تصویر متن اصلی کتاب را در ادامه مشاهده می کنید.

@kotob_sh
👍21
🔷 حکم التأمر علی‌ الناس، ابن فهد الحلي

@kotob_sh
👍1
Forwarded from آرشیو جمالِ خیال
گزارش شگفت‌آور جغرافی‌دان بزرگ قرن ۵ أبو عبيد أندلسي (م ٤٨٧ هـ) و کاتب مراکشی (قرن ۶) از #عزاداری پرندگان برای سیدالشهدا سلام‌الله‌علیه



فأمّا الجادة من غانة إلى تادمكّة وبينهما مسيرة خمسين يوما، فمن غانة إلى سفنقو ثلاث مراحل، وهي على النيل وهي آخر عمل غانة. (إلى تادمكرة، وبينهما مسيرة عشرين يوما). ثمّ تصحب النيل إلى بوغرات فيه قبيل من صنهاجة يعرفون بمداسة.

وأخبر الفقيه (أبو محمّد) عبد الملك أنّه رأى في بوغرات طائرا يشبه الخطاف يُفهِم مِن صوته كلَّ سامع إفهاماً لا يشوبه لَبس:

👈قتل الحسين قتل الحسين👉

يكرّر مرارا،
ثمّ يقول:

👈بكربلا مرّة واحدة👉

⬅️قال عبد الملك: سمعته أنا ومن حضر من المسلمين معي.





📚المسالك والممالك ج 2 ص 880
(أبو عبيد عبد الله بن عبد العزيز بن محمد البكري الأندلسي ، دار الغرب الإسلامي ، ١٩٩٢ م)

الاستبصار في عجائب الأمصار ، ص 224
(الکاتب المراکشي ، بغداد ، دار الشؤون الثقافیة ، ۱۹۸۶ م)


@jamalekhial
👍2
بسم الله الرحمن الرحیم
🟢عرضه ی خطبه ی فدکیه بر امام هادی علیه السلام در کهن ترین دستنوشته ی خطبه

🔖پیش از این اجمالی از مجموعه اوراقی بسیار کهن (از حدود سده ۵) در مجموعه جنیزه که مشتمل بر خطبه فدکیّه بود معرّفی شد.بنده به تصویر کامل این اوراق دسترسی نداشتم، تا این که بحمد الله تعالی یکی از اعضای گرامی جناب آقای میثم شهبازی پیگیر شده و تصاویر با کیفیّتی از این هشت برگ مرحمت نمودند که ان شاء الله به زودی تمامی آنها ارسال خواهد شد. ابتدا قدری به خصوصیّات دقیق تر آن بپردازیم.

🔹نقل خطبه ی فدکیّه در این برگه های پراکنده، با دیگر نقل ها تفاوتی اجمالی داشته و از طریق جدید و منحصر به فردی رسیده است. متأسفانه یک یا دو برگ از ابتدای خطبه افتاده و اسناد کامل آن دانسته نیست (شروع از [وأشهد أن محمدا] عبده و رسوله...)؛ ولی انتهای آن قطعه ی بسیار مهم و ارزنده ای دارد که هم خاستگاه آن را روشن کرده و هم بر اعتبار آن می افزاید.عبارت چنین است:

✔️«قال بن مزید: و قرأت هذا الحدیث أنا وعبد الله بن الحسين بن سعد القطربلي علی علي بن محمد بن علي بن موسی‌ الرضا عليهم السلام، فلم يُنكر منه شيئاً إلّا أنّه قال لنا: كان ابن عبّاس رحمه الله يقرأ: لقد جاءكم رسول من أنفسكم».

🔸پس دو راوی خطبه، آن را بر امام هادی علیه السلام عرضه نموده و این متن، مورد تأیید ایشان قرار گرفته است.چنین عرضه ای در مورد خطبه فدکیّه در هیچ مصدر دیگر یافت نشده و از این جهت اهمیت فوق العاده ی بازپژوهی این متن دانسته می شود.

ابتدا لازمست این دو راوی را شناسایی کنیم. قطربلی (م۲۹۲) در آثار عامّه از مورّخین و ادبای شناخته شده بوده و نقل های متعدّدی از وی در کتب تاریخ و ادب به چشم می خورد، در عین حال تنها اثری که از وی در کتب شیعه می بینیم، ترجمه ی مختصریست که در رجال نجاشی بیان شده:
«عبد الله بن الحسين بن سعد القطربلي أبو محمد الكاتب.كان من خواصّ سيدنا أبي محمد عليه السلام. قرأ على ثعلب، و كان من وجوه أهل الأدب. له كتاب التاريخ».

اما مقصود از ابن مزید، باید محمد بن مزید معروف به ابن ابی الأزهر (م۳۲۵) باشد که با قطربلی در نگاشتن کتاب تاریخ همکاری می کرده و در واقع این کتاب را به هر دو نسبت می دهند.(شذرات من کتب مفقودة فی التاریخ/۲۵). نام وی در اسناد تعدادی از روایات شیعی نیز ذکر شده و شیخ طوسی نیز چنین وی را معرفی می کند:
«محمد بن مزيد بن محمود بن أبي الأزهر البوسنجي النحوي، روى عن يعقوب بن يزيد، روى عنه أبو المفضل.» (رجال الطوسی/۲۲۴)

🔹توضیحی در مورد کلام امام هادی علیه السلام در مورد قرائت آیه ی شریفه:
این عبارت ناظر به آیه ی کریمه {لَقَدْ جاءَكُمْ رَسُولٌ مِنْ أَنْفُسِكُمْ عَزيزٌ عَلَيْهِ ما عَنِتُّمْ حَريصٌ عَلَيْكُمْ بِالْمُؤْمِنينَ رَؤُفٌ رَحيم‏}(التوبة/۱۹۸) است که در ابتدای این خطبه ی شریفه فرموده اند. با توجه به برخی متون شیعی گویا قرائت اهل بیت علیهم السلام در کلمه ی (أنفسکم) در اینجا به فتح فاء بوده (أنفَسِکُم) که از ریشه ی نفاست به معنای شرافت و ارزشمندی است، یعنی: (رسولی برایتان آمد که از ارزنده ترین شما بود. این قرائت از ابن عبّاس نیز نقل شده است.
به نظر می رسد راوی در هنگام عرضه، آیه را بنابر قرائت مشهور خوانده و امام علیه السلام سخن وی را تصحیح نموده و در عین حال برای اینکه راوی از قرائت خلاف مشهور تعجّب نکند آن را به ابن عبّاس نسبت می دهند. نکته ی جالب این که در زمخشری (الکشاف ۱/۴۳۵) این قرائت را از رسول خدا (صلی الله علیه و آله) و حضرت فاطمه (علیها السلام) نقل می کند! در هیچ مورد دیگری دیده نشده از ایشان (سلام الله علیها) قرائتی نقل شود و می توان مطمئن بود که این قرائت در هنگام بیان خطبه ی فدکیه از ایشان شنیده شده است.

@kotob_sh
👍1
بسم الله الرحمن الرحیم
✳️محتویات دیگر اوراق کهن شیعی یافت شده در جنیزه

در این اوراق پس از خطبه فدکیه دو نقل دیگر هم به چشم می خورد:
۱. گزارشی از يوسف بن عمرو بن يسار أبو يعقوب الازرق (م حدود ۲۴۰) قاری معروف مصر، که از اعمش نقل می کند: مورد تنزیل آیه ی شریفه {فَإِمَّا نَذْهَبَنَّ بِكَ فَإِنَّا مِنْهُمْ مُنْتَقِمُون‏} (الزخرف/۴۱) در مورد امیر المؤمنین علیه السلام بوده و ابن مسعود نیز چنین قرائت میکرده است.
سند نقل چنین آغاز می شود: «حدثنا أبو محمد إِسمَاعِيل بن محمد بن محفوظ البزّاز». وی از محدثین ساکن مصر در قرن چهارم بوده که از روایاتش مقدار انگشت شماری به دست رسیده است. با توجه به قدمت نسخه، این احتمال می رود که از مجلس املای شاگردان وی یادداشت شده باشد.
این گزارش با تفاوت اندکی در تأویل الآیات (ص۵۴۳) از کتاب ابن ماهیار نقل شده و به صورتهای دیگر از معصومین (علیهم السلام) و دیگر صحابه رسیده است که می توان در تفسیر البرهان ذیل آیه ی مبارکه ملاحظه کرد.

۲. حدیث معروف نزول آیه ی شریفه {وَ لَمَّا ضُرِبَ ابْنُ مَرْيَمَ مَثَلاً إِذا قَوْمُكَ مِنْهُ يَصِدُّون‏} (الزخرف/۵۷) در مورد امیر المؤمنین علیه السلام به اسنادی مجهول و ظاهراً همراه ارسال، از زراره از امام باقر علیه السلام.ابتدای سند با عبارت «قال: و حدثنا...» به سند قبلی عطف شده که نوشته شدن آن در مجلس املا را تقویت می کند.

@kotob_sh