@dusharge || همت شهبازی
280 subscribers
119 photos
2 videos
30 files
346 links
@dusharge
کانالدا کی یازی‌لاری کانالین لینکینی وئرمک شرطی ایله پایلاشماق اولار.
اشتراک‌گذاری مطالب کانال به شرط ارائه لینک آن مجاز است.
Download Telegram
47 #یاش آز دئییل

#همت_شهبازی



47 یاشا دولماق، عؤمرون اوغلان چاغینی ایتیرمک دئمکدیر. انسان یاشادیغی عؤمروندن لذت آلمادیقدا عؤمرونون هدر اولماسینی دوشونور. آرزوسوندا اولدوغوم چوخ ایشلری یئرینه یئتیره بیلمه میشم: ادبیات دونیاسیندا اولان آرزولاریمی دئییرم. #کلاسیک ادبیاتدان توتموش سون #چاغداش ادبیاتا قدر.
45 یاشا دولان زامان آشاغیداکی یادداشی یازمیشدیم. آچیغینی دئییرم: تاسوفله هله ده بو باخیمدان اؤزومو قیناییرام.
###


بو گون (5 دی) 44 یاشی آشیب 45 یاشا کئچدیم. اؤز اؤزومله سوردویوم ادبی عؤمرومه باخیرام. 1369 دا ایلک #تورکجه_شعریم چاپ اولدو. اوندان دا بیرآز قاباق ادبیاتلا ماراقلانمیشام. آنجاق 25 ایل ادبی فعالیتده گؤردویوم ایشلر یوخ حددینده‌دیر. اؤزللیکله آذربایجان ادبی دونیامیزا. بو دونیانین هر طرفینه باخمیشام بوشلوق حیس ائتمیشم. آنجاق بیر ایش گؤره بیلمه‌میشم. هردن اؤز اؤزومه دئییرم کاش بو آهیل‌لیق زامانیمین فیکیرلری جاهیل‌لیق (جاوانلیق) زامانیمدا اولوردو. هردن فیکیرلشیرم کاش قاییدیردیم جاهیل‌لیق زامانیما. او زاماندا اولان انرژینی تؤکوردوم بوتون آهیل‌لیق زامانیندا اولمایان انرژی‌نین اوزرینه.
بیر سیرا ایش‌لره ائله تاماهیم دوشموش. آنجاق حیاتا کئچیره بیلمه‌ییمین حسرتینده‌یم:

#اورخون_یئنی‌سئی متن‌لری،
#کتاب_الادراک_فی_لسان_الاتراک کیتابی،
#بابورشاهین #عروض_رساله‌سی،
مهدیخان استرآبادی‌نین #مبانی‌_اللغت،
عبدالقادر مراغی‌نین کیتاب #الادواری،
#آخوندزاده‌نین تورکجه اثرلری،
#اکینچی قزئتی‌نین متنی،
جلیل محمدقلیزاده‌نین #حکایه‌لری،
#آذربایجان قزئتینده چاپ اولان #حکایه‌لر،
#آذربایجان_شعرینده_مدرنیزم،
حکایه‌چی‌لیک و #نثریمیزین آراشدیرماسی، #فلسفه_سؤزلویو، ....

بونلار آرزولادیغیم ایشلردیر. آنجاق عؤمرون بئله بهره‌سیز گئتمه‌سی هرنه‌یی یاریمچیق قویاجاق دئیه‌سن. کاشکی بئله اولمایایدی.

###

(ساغ اولسون #بانک لاری. #اقساط لارلا بیرگه #دوغوم گونوموزو ده خاطیرلادیرلار بیزه)

https://telegram.me/dusharge
دوست داشتن در خیابان #جمال_ثریا...!

نویسنده : #محمد_قزلسفلی


مرا دوست بدار

به سان

گذر از یک سمت "خیابان"،

به سمتی دیگر؛

اول به من نگاه کن

بعد به من نگاه کن

بعد باز هم مرا نگاه کن![1]



با وجود اینکه #فریدریش_انگلس در کتاب "وضع طبقه کارگر در انگلستان" از بدی خیابان می نویسد، هستند متفکرانی که در وصف خوبی های خیابان نوشته اند. از جمله #شارل_بودلر، #والتر_بنیامین، #گئورگ_زیمل و همین شاعر اهل #ترکیه #جمال_ثریا!
کاش بخت و فرصت یاری کند تا زمانی وصف تجدد و خیابان را از نگاه کنجکاوانه ی ایشان بنویسم. در همین مجال کوتاه بگویم که از دیدگاه این نویسندگان مد و سبک زندگی، عشق، پرسه زدن و.. همه و همه بخشی از کیفیتی است که در #خیابان_مدرن به نمایش در می آید. به عبارت دقیقترش از دید ایشان خیابان #مدرنیته است؛ به گاه عبور از خیابان، گاه در قهوه خانه هم چون پرسه زنی آوانگارد که غرق تماشا و تعمق می شویم....خیابان مکانی است که به آدمی موهبت تخیلی فعال می بخشد. خیابان تجربه دوست داشته شدن و عین متجدد شدن در فهم و دیدن "دیگری" است. پس هنگام عبور از خیابان به من نگاه کن...![2]



یکشنبه 4 تیر 1396

___

[1] . از مجموعه ی "#من_بوی_دارچین_می_دهم" ترجمه #همت_شهبازی #نشر_امرود


[2] . فلاسفه باستان گفته بودند فلسفیدن با حیرت در کار آسمان و آنچه در پیرامون ماست حاصل می شود که این بتواند معرفت مان را فزونی ببخشد. حالا دیگر در عصر مجازی شدن روابط و شرایط که دیده گان همه غرق عوالم گوشی های هوشمند رنگارنگ شده است که کسی به اطراف نگاه نمی کند. اصلا فرصت چنین کاری ندارد! بقول سید علی جان صالحی: حالا دیگر سالهاست که نامه ای به مقصد نمی رسد!!

###

منبع انترنتی:

http://mohamad-ghezel.mihanblog.com/post/25

#کتاب #کتاب_بخوانیم #من_بوی_دارچین_می_دهم #ترجمه #شعر
#کیتاب #کیتاب_اوخویاق #شعر_ترکیه #فلسفه

https://telegram.me/dusharge
@dusharge || همت شهبازی
یئنه دیلیمیز، ادبیاتیمیز #همت_شهبازی بئله نظره گلیر کی بو گونکو دیلیمیزی قورویوب ساخلاماق یاواش-یاواش چتین‌لشیر. دیلیمیزین الینده، قوروما جیهازلاری (مثلن: #مدرسه، #مئدیا، #تلویزیا و...) اولمادان یاری جان حیاتا داوام ائدیر. بئله اولدوقدا #دیل اؤز کؤکونو،…
رومانلارینی و بئله یؤنتم‌لرده اولان باشقا #رومانلار یوخسا #شعرلری بوتون اینگیلیس دیللی کوتله اوخویوب باشا توشه بیلسین؛ یوخسا #هاروارد یونیئورسیته‌سینده #فلسفه آنلاتان فیلسوفون سؤزلرینی وال‌ستریت‌ده‌کی دللال! (هر حالدا سایین شهبازی یازی‌سینین سونوندا بیرجور بو سؤزلری دئمک مجبوریتینده‌دیر ده!)
باشقا دیللره گؤره «بیزلر» دیل قونوسوندا ائش دورومدا اولمادیغیمیزدان بئله بیر چابا (اؤیره‌شیب یارارلانماق) داها چتین اولور و اوخوجو کوتله‌سی دارالیر، نه ایسه همن بو دارالان دسته‌دن داها کیمی‌لرینی «ادبیات‌چی» دئیه آییرا بیلریک. چونکو اؤیرنمه چتینلییینه قاتلاشیب دا «دیل»دن یارارلانماغی باجاران یارادابیلر یالنیز. هرحالدا «اوخوجو» دسته‌سینه گیره‌بیلمه‌ین تورک، نه‌قدر قولای دا توتساق، اؤز دیلینده ساوادسیزدیر بیرجور. بئله‌جه «بونون آردیندا ایسه ادبیاتیمیز اوخوجوسوز قالیر. ادبیاتچیلاریمیز، یالنیز بیر خاص ادبیاتچیلارلا دانیشیغا و دیالوگا کئچه بیلیر» سؤزو (یازینی و اؤزللیک‌له ادبیاتی هامی اوخویوب باشاتوشه گرک آلینیر بو سؤزدن، باشقا سؤزله اوخوجو همن تورک‌دور دئییر!) بیرجور لاخلاق نظره گلیر اؤز یئرینده.
البته کی آقای شهبازی‌نین پیغمبرانه سؤزو «داها دوغروسو، بو گون ادبیاتیمیز بیر دیل یاشاییر، کوتله آراسیندا یاشانان دیل ایسه، باشقا بیر دیل حساب اولونور» مضیقه‌ده اولان بیزیم دیل‌ده داها کوبودجا اؤزونو گؤستره‌بیلر، نه ایسه بئله بیر دوروم یوموشاق دا اولسا باشقا دیللرده ده وار. یئنی سؤزجوک‌لر بیر یاندان، قراماتیکا اوبیری یاندان، دونیایا و داها دوغروسو دوشونجه دونیاسینا یئنی‌جه آیاق باسان قاوراملار وس. باشقا یاندان آرادا یارانان چاتی (باشقا دیللره گؤره اولوشان چاتی دئمیرم هله!) آیدینجا گؤرستره‌بیلر. نه‌دنسه یازارین «اولتیماتوم» وئرمک ایسته‌یی کیمی توشلامیشی (بوراکیمی) بللی اولمور.

https://telegram.me/dusharge
کتاب #فلسفه_روشنگری #لوسین_گلدمن به بررسی ویژگیهای #دوره_روشنگری می پردازد. در بخش اول #فاوست #گوته جزو اثر دوران روشنگری بررسی شده است. این موضوع در کتاب #تجربه_مدرنیته #مارشال_برمن نیز بررسی و آن را جزو آثار اولیه #مدرنیسم معرفی کرده است. آن طور که آثار دیگر نویسنده مثل #جامعه_شناسی_ادبیات و #نقد_تکوینی برایم جذاب بود این کتاب زیاد به دلم نچسبید. بعنی انتظار بهتر و باکیفیت تری از #گلدمن داشتم.

بخشی از #کتاب:

پیش از این( #روشنگری) بی اعتقادی حالت فردی، اما ایمان حالت جمعی داشت. به محض اینکه #شک_گرایی یک پدیده اجتماعی گردید ایمان متمایل به آن شد که مسئله ای فردی شود. دیگر مسئله عبارت از این نبود که "ما معتقدیم" بلکه موضوع مقوله ی "من معتقدم" شده بود.


https://telegram.me/dusharge
@dusharge || همت شهبازی
#مدرنیته_و_مدرنلیک اویغونلاشدیران: #همت_شهبازی پردیس دانش تهران @dusharge
#اؤزگه‌لشمه، #صنعت و #فلسفه
نيلسون اوراللي
 
چاغداش انسانين #اؤزگه‌لشمه‌ [الیناسیون، از خود بیگانگی] پروبلئمي‌نين چئوره‌سي، اؤنجه‌كي دؤنم‌لره گؤره فرقلي‌دير. آرتيق اؤزگه‌لشمه، يالنيز توپلومسال اؤلچوسو اولان بير سورج اولماقدان چيخميشدير. نتيجه‌ده ده چاغداشلاريميز اولان فردلر و البته‌کي بيز ده؛ اؤزوموزله، باشقا انسانلارلا و طبيعتله داها زنگين ايليشكي‌لر قورا بيلمک اوچون، چئشيدلي يوللار گليشديرمه‌يه چاليشيريق.
انسان، بير ياندان، بؤيوک بير سرعتله " #ماده" دونياسيني زنگينلشديرميش، اؤرنك‌ اوچون تئكنولوژيده، يوز ايل حتتا اللي ايل اؤنجه تخيولو بئله آشان اوغورلار الده ائتميش، #بيليم، #فلسفه و #صنعتده اؤلچولريني گئنيشلتمه‌سينه باخماياراق؛ اؤز اؤزويله يا دا چئوره‌سييله قوردوغو يا دا قورماغا چاليشديغي ايليشكي‌لرده سيخ بير اوغورسوزلوق ياشايان حالا گلميشدير.
بوتون بونلارين نتيجه‌سينده ده، بوگون چاليشانلار اوچون سؤز قونوسو اولان دَييشيکليک‌لر گؤز آردي ائديله بيلمز. #آچيق_سؤمورگه[استعمار باز] يئريني، اؤرتوک و گيزلي اولان سؤمورگه‌يه بوراخميش، باسقي مئكانيزم‌لري ده قاريشميشدير. بو دا، اصلينده توپلومسال ياشام کناريندا داها چوخ آنلام افاده ائدن انسانين، اؤزگه‌لشمه‌يي اؤزويله #بوتونلشديرمه [اينتئقراسييا] نتيجه‌سيني دوغورموشدور. بوگونكو انسانين ان ماراق دوغوران اؤزللييي، اؤز اؤزونو بؤيوک بير سرعتله اونوتماغا، کيملييني ايتيرمه‌يه باشلاماسي‌دير.
انسانين‌ گله‌جه‌يينه يؤن وئره بيلمه‌سي، چوخ سايدا فرقلي فاکتورون ماراق دوغورماسييلا اولور. گله‌جک ‌انسان ‌اوچون، بوتون ‌‌امكانلارين گئرچكلشمه‌يه‌ حاضر اولاراق گؤزله‌ديک‌لري بير سورج دئييل. انسانين، بير سئچيمده [واريانتدا] قرار ائتديکدن سونرا، بونا گؤره حرکت ائده‌رک، بوتون خياللارينا چاتا بيله‌جه‌يي دوشونوله بيلمز.
بو دورومدان چيخيش يولو آختارماق آدينا يا دا قاچينيلماز بير قورولوش افاده ائدن اؤزگه‌لشمه و نوع‌لريني آرادان قالديرما آدينا، نه‌دير انسانين سيناديغي آلتئرناتيولر؟

بعضي ‌چاغداش ‌#صنعت_فلسفه‌چي‌لري، انسانين‌ صنعت‌ اثرلرينده ‌اورتايا چيخاريلان قارشي‌دورما ‌و اؤزگه‌لشمه‌سيني، عموميتله توپلومسال دوروم- لاري اؤلچوت [معيار] گؤتوره‌رک ديرلنديرميشلر.

 #آلوين_تافلئر " #گله‌جک_شوکو" آدلي اثرينده، چاغيميزدا گؤرونن تمل اويغونسوزلوغون، چئوره‌سينده‌ کي دَييشمه‌لرين سرعتينه، انسانين آياق اويدورا بيلمه‌‌مه‌سي اولاراق ديرلنديرميشدير.

حال‌ بو کي بئله دئيير #ارسطو؛ "دنيا بير-بيريندن قوپموش فردلرين بير توپلامي دئييل؛ بوتون فردلر بير بيچيمده بير-بيرلرييله باغلانتيلي‌دير."

انسان ايله اؤزو آراسيندا دورمادان يوکسه‌لن بير دووار! نتيجه‌ده انسان، بوتون چاباسينا باخماياراق، گليشمه‌سيني ‌يوخ، اؤزگه‌لشمه‌سيني آرتيرميشدير ان چوخ… بو سببله‌دير کي انسان، بو دوواري يوماديغي زماندا، ييخماقلا اوغراشديغي ‌باشقا دووارلارين‌داغينتيسي‌آلتيندا قالما تهلوكه‌سييله ياشاياجاق.
انسانين اؤز نوعونو اورتادان قالديرا بيله‌جک بير گوجه چاتماسي و بو گوجو ده، بو مقصد اوچون يارارلانماقدان قاچينماماسي، بؤيوک بير سيخينتي‌دير.

#هئگئل دئيير: "انسانين حيواندان، #دوشونمه باجاريغي ايله آيريلديغي دوغرودورسا، او حالدا انساني اولان هر شئي، يالنيز و يالنيز دوشونمه باجاريغي ايله يارانماسي باخيميندان انساني‌دير."


 قایناق:
#مدرنیته_و_مدرنلیک کیتابی
اویغونلاشدیران: #همت_شهبازی 
#بیرینجی_چاپ: قیش 1392/ پردیس دانش یاییم ائوی  (174 صحیفه‌ده)

#آردینی آشاغیدا کی #لینکدن اوخویون:
👇👇👇

http://dusharge.blogfa.com/post/71
#همت_شهبازی

#مدرنیته‌نی بیر تاریخی سورج کیمی آراشدیرمایانلار دا وار. بونلارین باشیندا #میشئل_فوکو دورور. داها دوغروسو بونلارین نظرینده « #مدرن» سؤزونه اَکله‌نن « #ایزم» اَکی، #مدرنیته‌ ایله #مدرنیزمی آییران آچار نؤقطه‌لردن‌دیر. #فوکو «مدرنیته»نی زامان سوره‌سینده یاتیمینا (افقی) اوزانان زامان بؤلمه‌لرینه پارچالانان بیر دؤنم کیمی یوخ، اونو دیکئی اوخدا (عمودی محورده) زنگین‌لشن بیر باخیش، بیر دوشونجه، بیر دونیا گؤروشو کیمی آراشدیریر. منجه بو آندان «مدرنیته» اؤز آخاریندا باشقا بیر قاوراملا هم آنلامینی یئتکین‌لشدیریر هم ده اؤز جیغیرینی آییریر. او دا «مدرنیزم» قاورامی‌دیر. بیز، مدرن‌لشمه‌ سورجینده چئشیدلی و بعضن ده فرقلی آنلامدا اوچ سؤزله اوزلشیریک: #مدرن، #مدرنیته و #مدرنیزم. #مارشال_بئرمن اؤز کیتابی‌نین موضوعسو حاقدا «بو کیتاب مدرن‌لشمه (مدرنیزاسیون) و مدرنیزم دیالئکتیکینی آراشدیریر» سؤزونده ده بو فرقی سئزمک اولور. (مدرنیته و مدرنلیک، 92:1392)؛ بئرمن، 31:1994).
بونلارا (مدرن، مدرنیته و مدرنیزم) باشقا بیر سؤزو یعنی آیدینلانما سؤزونو ده آرتیرساق دؤرده کئچیر. آنجاق آیدینلانما هم مدرنیته، هم ده مدرنیزم قاورامینا کئچمه‌دن اؤنجه یارانان بیر کؤرپودور، بیر کئچیددیر. سون ایکی سؤزون کؤکو «مدرن» سؤزوندن آلینمادیر. مدرن سؤزونون آنلامیندا دارتیشالی یؤن یوخدور. لغتجه آنلامی بللی‌دیر. آنجاق «مدرنیته» و «مدرنیزم» قاوراملارینا «مدرن» سؤزونه آرتیردیغیمیز «سؤزجوک» اسمینی ساده‌جه آرتیرا بیلمیریک. یعنی « #مدرنیته_سؤزجویو» یا « #مدرنیزم_سؤزجویو»نون یئرینه « #مدرنیته_قاورامی» یا « #مدرنیزم_قاورامی» دئمه‌لییک. اونا گؤره کی بونلارین آرخاسینجا فیل بویدا اؤزللیک‌لره آیریلان آنلاییشلار یاتیبدیر. #مدرنیته، تئکنولوژی، اقتصاد و اجتماعی قوروملار اوچون یارانان بیر تئرمین‌دیر. #مدرنیزم ایسه، صنعت و کولتور آغیرلیغی ایله سئزیلن سورَجسَل بیر آخیم و تئرمین‌دیر. بو تئرمین‌لره گؤره اونلارین تمثیلچی‌لری ده بیر-بیریندن فرقله‌نیرلر، عینی حالدا بو تمثیلچی‌لر، تمثیل ائتدییی ساحه‌یه گؤره مثبت و منفی بؤلمه‌لره ده بؤلونورلر. بعضی‌لری مدرنیته یا مدرنیزمه مثبت و بعضی‌لری منفی بوجاقدان یاناشیرلار. هر حالدا بو ایکی ساحه‌نین تمثیلچی‌لرینی آییرد ائتمک اولار: بیرینجی یئرده #هئگئل دورور؛ سونرا «مدرنیته‌نی قاتی [سرت] اولان هر شئیین بوخارلاشیب گئتدیینی» سؤیله‌ین #مارکس (#مدرنیته_و_مدرنلیک، 90:1392)،‌ مدرن اقتصاد سیستئمینی « َمیر_قفس» آدلاندیران و بورژوازی‌نین سینیرسیز گلیر قازاندیغینی سؤیله‌ین #ماکس_وئبئر (یئنه اورادا، 108) مدرنیته‌ده، #مئتروپول (کلانشهر) دورومونو آراشدیران #گئورک_زیمئل (یئنه اورادا، 59-40)، مدرن انسانین « #تک‌بویوتلو» (تک‌ساحتی) (انسان تک‌ساحتی، 1362) یؤنده حرکت ائتمه‌سینی آراشدیران #هئربئرت_مارکوزه و باشقا #فرانکفورت_آخیمی‌نین تمثیلچی‌لری، انتحار و بیر ده ایش‌بؤلمه (تقسیم‌کار) و مدرنیته‌نین ائورنسل و آوتوماتیک‌لشمه‌سی اوزره دایانان #ائمیل_دورکیم، #فروید، #یونگ و باشقا نهنگ آدلیم‌لاری «مدرنیته» تمثیلچی‌لری کیمی آدلاندیرماق اولار.
#مدرنیزم ایسه، یوخاریدا دئدییمیز کیمی بیر صنعت‌سل و کولتورل آنلاییش‌دیر. بو آخیما سایسیز-حساب‌سیز آداملار داخیل‌دیر: #پیکاسو، بودلئر، ریمبو، ریلکه، هنری جیمز،‌ ائلیوت، مالارمه، ییتز،‌ کافکا، جویس، پروست، آپولینئر، بئکئت، برئشت، فاکنئر، کامو، جوزئف کانراد، #والئری و ...
بو صنعتچی‌لره گؤره مدرنیزمین اؤز ایچینده ایریلی-خیردالی آخیملار یاراندی. حتتا بو آخیملارین بعضی‌لری مدرنیزمین علیهینه چیخدیلار.
بعضی آراشدیرماچیلار، بو آخیملارین بیر چوخونو «آوانقارد» اولدوقلارینی وورغولاییرلار. #آوانقارد کلمه‌سی حربی بیر تئرمین اولاراق اؤنده گئدن حربی حیصه‌لره دئییلیر. بوندان قایناقلاناراق «بو قاورام 20.جی یوزایللیین ایلکینده سیاسال، #کولتورل، ‌صنعت‌سل و ادبی اثرلرده اؤزللیکله صنعت و کولتور ساحه‌سینده شابلونلاشمیش قایدا-قانونلارا و دونیاگؤروش‌لرینه یوروش ائدن حرکت‌لره دئییلیردی» (#نوذری، 133:1380) بونا گؤره آوانقاردین اساس اؤزللییی بوتون کئچمیش و حال‌حاضیرکی قوراللارین علیهینه هجوم ائتمک ایدی. آنجاق بونونلا بئله «یوخاریدا سیرالانان بوتون آخیملارین اورتاق بیر جهتی واردیر کی بو عینی زاماندا مدرنیزمین ده اَن اؤنملی اؤزللیینه قارشیلیق گلمکده‌دیر. مدرنیزمین بو چوخ اؤنملی جهتی « َییشیلمه» یعنی اؤزونه ایلیشکین فرقلی‌لیک‌لری سئزه‌رک بللی بیر انتباه [بیداری] یؤنونده بیلینجلی اولاراق ایره‌لیله‌مه‌لیدیر. بو آنلامدا مدرنیست اثرلر ده فرقلی و دَییشیک‌ اثرلردیر» (#فلسفه_سؤزلویو، 2008: 1006).
عمومیتله مدرن‌لشمه سورجینده، کئچمیشی انکار ائتمک واردیر. آنجاق بونون آشیری طرفداری یالنیز #آوانقاردچیلار و بیر ده #فوتوریست‌چی‌لردیر.
@dusharge
#اؤزگه‌لشمه (yabancılaşma) *


#اؤزگه‌لشمه: بیر کیمسه‌نین اؤز امه‌يينين محصوللاريندان حدديندن آرتيق شكيلده قوپماسی عمومیتله یاشاییشین اصلینده جاذیبه‌دار دَیرلی اولا بیله‌جک کیمی یؤنلردن آچیقجا نیفرت ائتمکله یا دا بونلارا لاقئید قالماقلا سونوجلانان توپلومساللیقدان آیری دوشمه‌دیر. بو اصطلاحی ایلک دفعه #هئگئل #روحون_فئنومئنولوژی» {پديدار شناسي روح} (1807) آدلی اثرینده " #مطلق" واسیطه‌سیله قاورانمامیش انسان یاشاییشی‌نین آسانلیقلا طبیعته اؤزگه‌لشه‌جه‌یینی وورغولاماق اوزره ایشله‌دیر. هئگئل روحون فئنومئنولوژی اؤزگه‌لشمه موضوعسونو ایشلتمه‌سیندن مقصد، #خیریسیتیان مدنیتی‌نین قدیم یونان مدنیتیندن قایناقلانماسینین «روحو ماهیتیندن یادلاشماسی» « #مدرن‌لیین ایسه بو اؤزگه‌لشمه‌یی آشما گئديشي اولدوغونو گؤسترمکده‌دیر. هئگئلین فیکرینجه اؤزگه‌لشمه‌یی « #موتسوز_بیلینج (شعور)» داها یاخشیجا اؤرنکله‌ییر. آنجاق موتسوز بیلینج اجتماعی گئدیشین یالنیز «اؤز-بیلینج (خودآگاهی)» سوییه‌سینده ایفاده ائدیلمه‌سیدیر.
فردی اؤز بیلینجین درین‌لشه‌رک گلیشمه‌سی هر بیر آدامین اؤز باشینا دَیرلی اولماسینی و بو دَیَره حؤرمت ائدن بیر اجتماعی سیستئمین دوغماسینی تأمين ائتميشدير. هئگئل دین ساحه‌سینده #لوتئرچی (luther) رئفورملاری سیاست ساحه‌سینده ایسه فرانسا دئوریمینی (انقلابی) اؤزگه‌لشمه‌نین مثبت بیر استقامته چئوريلمه‌سي‌نين اؤرنکلری ساییر.
#فوئرباخ ایسه انسانین اؤزونه مخصوص فعالیتیندن آشیری بیچیمده قوپاریلماسیندان دوغولاجاق تهلوکه‌لری وورغولارکن اؤزگه‌لشمه آنلاييشيندان سؤز آچیر. هئگئلین اؤزگه‌لشمه آنلاييشيني فوئرباخ دینه قارشی تنقیدی ایله آچیقلایر. فوئرباخ‌ین فیکرینجه تانری دوشونجه‌سینین اؤز انسان اصیل دوشونجه‌میزدن باشقا بیر آنلامی یوخدور. دین انسانین اؤزونه اؤزگه‌لشمه‌سی انسانین اؤز اؤزوندن قوپماسیدیر. #مارکس بیر آددیم داها ايره‌لي گئده‌رك، #كاپيتاليست توپلوم شرايطي آلتيندا بير ايشچينين او بيري ايشچيلرله، امه‌يينين محصولو ايله هفته اؤزو ايله آنلاملي بير مناسبت ايچينده ياشاماسينين امكانسيز اولماسيني اؤزگه‌لشمه آنلاييشيلا آنلادير. ماركس #مدرن_کاپیتالیزمده گؤردویو فورماسيیلا انسانین اجتماعی من‌لیینی پراتيك اؤزگه‌لشمه‌نین بیر فورماسي اولاراق آچیقلاماغا گیریشیر. بئله‌جه ایشچی‌نین اؤز امه‌یینه اؤزگه‌لشمه‌سی، ايش فعاليتينه اؤزگه‌لشمه‌سی، انسانی ماهیتینه اؤزگه‌لشمه‌سی، باشقا انسانلارا اؤزگه‌لشمه‌سی اولماق اوزره دؤرد آیری اؤزگه‌لشمه‌نی آیدینلادیر. هئگئل کیمی مارکس دا اؤزگه‌لشمه‌یی ایره‌لیله‌ییش (ترقی) سورجينين بیر مرحله‌سي اولاراق گؤرور. نه وار کی مارکس هم هئگئلدن هم ده فوئرباخ ایله برونو بائور-ین اؤنجولوک ائتدییی #گنج_هئگئلچی‌لرین (هگلیان جوان) اؤزگه‌لشمه آنلاییشیندان اؤنملی اؤلچوده آیریلیر. مارکسین فیکرینجه هئگئل اؤزگه‌لشمه‌نین ماهیتینی معين نؤوعدن بیر شعورون مرکزینه قویاراق دوشونجه‌لری دَییشدیردیکدن سونرا اجتماعی دونیانین دَییشه‌جه‌یینی مدافعه ائدیر. حال بو کی اؤزگه‌لشمه اجتماعی دونیانین سببی دئییل، سونوجودور. اصل اولان (اصلینده) ایلکین بو اؤزگه‌لشمیش دونیانی دَییشدیرمکدیر.
اصلینده بیربیرلری ایله اویغونلاشما، یئرلی یئرینده دايانان شئیلرین بیربیریندن آیریلماسینی، قوپاریلماسینی، پارچالانماسينی خاراكتئريزه ائدن هر نؤوع اجتماعی یا دا پسیخولوژییک قابالیغین آدی اولاراق اؤزگه‌لشمه 20.جی عصرین توپلوم قايدالارينين و تنقيدچيلرينين آچار آنلاييشيدير. قارشیلیقلی ائتکیلنمه و آنلاییشا اجازه وئریلمه‌ین چئوره‌ده (محیط و موقعیت) انسانلار بیربیرلرینه اؤزگه‌لشیر. سیاسی اوداقلاردان (مرکز) قوپاریلان یا دا بونلار قارشیسیندا گوجسوز بوراخیلان یوردداشلار دا سیاسی اؤزگه‌لشمه‌یه اوغراییرلار.


#قایناق:
#فلسفه_سؤزلویو : عبدالباقی گوجلو - ائرکان اوزون - سئرکان اوزون - خسرو یوکسال - بیلیم و صنعت یاینلاری


اویغونلاشدیردی: #همت_شهبازی

_____________

#قئيد:
بورادا #اؤزگه‌لشمه اصطلاحینی توركيه متنينده ایشله‌نن #يابانجيلاشما اصطلاحی ایله عوض ائتدیک. منجه ديليميزده اؤزگه‌لشمه و ياخود " #يادلاشما" كيمي سؤزلري بو اصطلاحين قارشيليغي كيمي ايشلتمك اولار. بونا گؤره اؤزگه‌لشمه سؤزجويونو سئچديك. ( #اویغونلاشدیران)

https://telegram.me/dusharge
@dusharge || همت شهبازی
4_6048622513338975743.pdf
#حافظ_خیاوی‌نین #آلچا_گؤزوندن_گلسین رومانی #الکترون_کیتاب کیمی نشر اولدو


#حافظ_خیاوی ایله ایلک تانیش اولدوغوم گوندن (1380 دان) اونو ساوادلی، ایشی‌نین تکنیکی اوصول‌ و جیهازلارینا بلد اولان بیر یازار کیمی تانیدیم. هله ایلک کیتابی چاپ اولمامیشدان اؤنجه او، یازار اوچون عاید اولان باشقا علم‌لرین او جومله‌دن #فلسفه و سوسیولوژی‌ کیمی علم‌لرین نظریه‌لری ایله تانیش اولاراق بو نظریه‌لری اؤزو اوچون ایچ ائتمیش بیر یازار ایدی. بونا گؤره ده یازدیغی ایلک یعنی « #مردی_که_گورش_گم_شد» اثری ایله، ایلک باشلانغیجدان اؤزونه مخصوص اوسلوب صاحیبی اولان بیر یازار کیمی اؤزونو تقدیم ائتدی. ایلک اثرین اوغورو تکجه اؤلکه داخیلینده یوخ، همی ده دونیا سوییه‌سینده اونو پروفسیونال بیر یازار اولدوغونو تصدیقله‌دی. بونلار هامیسی اونون دوشونجه یئنی‌لییی قایناغینا، بیر ده خام ماتئریال اولان سوژئت خطینی حکایه‌چی‌لیین تکنیکی اوصول‌لارینی یاخشیجا اؤیره‌نیب اونو اثر بویو ایشلتمه‌سینه قاییدیر. تاسوفله بیزیم #تورکجه یاییلان نثر اثرلریمیزین بیر چوخلاریندا بونو رعایت ائتمه‌دن خام سوژئت‌لری اوزرینده ایشله‌مه‌دن، #حکایه تکنیک‌لرینی اوزرینده یوروتمه‌دن استفاده ائدیرلر. #حافظ_خیاوی بونو یئترینجه بیلیر و ایشینده ده یورودور. کیچیک بیر اؤرنک وئریرم:

«اگر به مادر می‌‌گفتم می‌روم خانه‌ی سومان، حتم دارم که می‌گفت که به زن‌دایی بگویم برگ مو نمی‌خواهد؟ اگر می‌خواهد چه قدر می‌خواهد، یا می‌گفت که ازش بپرسم، خوب نیست دوتایی، با هم، ده‌ کیلویی بخرند و بیندازند تو شورآب؟»
(حافظ خیاوی، مردی که گورش گم شد، 1390:‌8).

(ترجمه: اگر آناما دئسه‌ایدیم گئدیرم سومان‌گیله، یقین منه دئیه‌جکدی کی داییمین خانیمینا دئییم کی اوزوم یارپاغی ایسته‌میر؟ اگر ایسته‌ییر نه قدر ایسته‌ییر، یا دئیه‌جکدی کی اوندان سوروشوم، ایکیمیز بیرلیکده اون کیلو آلیب شوراب قویماق یاخشی اولمازمی؟)

بورادا دیالوگ‌لار، راوی‌نین اؤز دیلی ایله دئییله‌رک ایضاح اولونور. بونون آدینی بلکه ده «ایضاح‌ائدیجی» راوی قویماق اولار. دیالوگ‌لار بلاواسیطه کاراکتئرلرین آغزیندان چیخمیر. اونلار، راوی‌نین راویت دیلینه گیره‌رک دولاییملی و واسیطه‌سیز داها دوغروسو، فیزیکاسی اولمایان دانیشیغا چئوریلیر. یازیچی‌نین باجاریغی اوندادیر کی بو دیالوگ‌لاری بیر یئره توپلایاراق ییغجاملاشدیریر.

منجه ایشینه نابلد اولان یازیچی اولسایدی ایچ‌ایچه کئچن نئچه دیالوگچو بو روایتی آشاغیدا کی غیربدیعی بیر دیالوگا بؤله‌جکدیر:

-آناما دئدیم: گئدیرم سومان گیله.
-آنام دئدی: داییمین خانیمینا دئییم کی اوزوم یارپاغی ایسته‌میر؟ اگر ایسته‌ییر نه قدر ایسته‌ییر؟
سونرا دا آرتیردی:
- اوندان سوروش، ایکیمیز بیرلیکده اون کیلو آلیب شوراب قویماق یاخشی اولمازمی؟

بو ایکی روایتین فرقی اوندادیر کی حافظین دیالوگا وئردییی خط، روایت خطی‌دیر. آنجاق کیچیک کیچیک دیالوگ‌لارا بؤلدویوم دیالوگ‌لار «فیلم» دیالوگ‌لاری‌دیر. فیلمده، راوی یوخدور. هر شئی دیالوگ‌لارلا ایره‌لی گئدیر. آنجاق حکایه‌ده راوی وار. راوی هر ایش گؤره بیلیر. حتتا کاراکتئرلرین دیلی ایله ده دانیشا بیلیر. #فیلم دیالوگ‌لارینا اوخشایان دیالوگ‌لار، حکایه‌نین هم سرعتینی آزالدیر، هم اونون «حشویاتینی» چوخالدیر. یعنی اوزونچولوغا سبب اولور. همی ده حکایه‌ده راوی‌نین وارلیغینی و اوندا اولان اؤنملی رولونو ایتیریب باتیریر. بئله حاللاردا یعنی فیلمه بنزر دیالوگ‌لاردا، راوی اؤز گوجونو گؤستره بیلمیر. او، بونو چؤزمک اوچون (حافظ خیاوی‌دن یوخاریدا گتیردییم نمونه کیمی)، دیالوگ‌لاری اؤز روایتینه قاتاراق اوخوجویا چاتدیریر.

حافظ خیاوی‌نین #آنا_دیلیمیزده یاییلان ایلک اثری‌دیر بو اثر. ایشینه بلد اولان یازاریمیزین بو اثرینی، نثریمیزه یئنی روح و جان باغیشلایاجاغی اومید ایله عزیز دوستومو تبریک ائدیرم.

حؤرمتله – #همت_شهبازی
موغان- ۱۳۹۹/۱/۸

https://telegram.me/dusharge