@dusharge || همت شهبازی
278 subscribers
119 photos
2 videos
30 files
346 links
@dusharge
کانالدا کی یازی‌لاری کانالین لینکینی وئرمک شرطی ایله پایلاشماق اولار.
اشتراک‌گذاری مطالب کانال به شرط ارائه لینک آن مجاز است.
Download Telegram
#اورخون_یئنی‌سئی کیتابه‌سی‌نین شمال جهتی

#کیتابه‌نی اوخویان و آچیقلایان:
#نجیب_عاصیم

آذربایجان تورکجه‌سینه چئویرن:
#همت_شهبازی

#گیریش

#ادبیاتیمیزدا اؤنملی یئر آلان اسکی یازیلی آبیده‌لردن اولان، اورخون یئنی سئی کیتابه‌لری‌نین بیر بؤلومونون اصیل متنی و اونو بو گونکو #دیلیمیزه اويغونلاشديراراق وئریرم. چاليشميشام قدیم کلمه‌لره قارشیلیق اولاراق بو گونوموزون ان یاخین کلمه‌لرینی سئچیب هر سطرین اؤنونده گتیرم.(‌سیرا ایله گلَن سای‌لار، کیتابه‌ده اولان سطیرلری گؤستریر)  —- #چئویرن

×××
----------------------

1) … آبیرله آلوشوتوتوق (1) بیرله سونگوشمیش اَرین قوپ اؤلورمیش. آبین باریقین بوزوپ سوسین قوپ کلورتیمیز(2) کول‌تیگن ییتی اوتوز یاشینگا(3) قارلوق بودون ارور بارور(4) اریکلی یاغی بولدی. تاماغ ایدوق باشدا سونگوشدیمیز.

1) … ایله، آلوشوتوتوق [قومی] ایله محاریبه ائتمیش، ارَن‌لرینی بوتون اؤلدورموش [ایدی]. ائولرینی، بینالارینی ییخیب عسگرلری‌نین‌هامیسینی گتیردیک. کول تکینین اییرمی‌یئددی یاشیندا قارلوق قومی‌گوجلو و مستقل دوشمن اولدو. تاماغ [آددیر] مقدس تپه‌ده محاریبه ائتدیک.

2) [کول]تیگن اول سونگوشده اوتوز یاشایور(5) ارتی. آلپ شالچی آقین(6) بینیپ اوپلایو تکدی ائکی اَریگ(7) اودیشرو سانچدی قارلوغ اؤلورتیمیز، آز بودون یاغی بولتی. قارا کؤلته سونگوشدیمیز. کول‌تیگن بیر قیرق یاشایور ارتی. آلپ شالچی آقین

2) کول‌تیکن او محاریبه‌ده اوتوز یاشیندا ایدی. جسور شالچی آتینا مینیب فیرلایاراق یوروش ائتدی. ایکی دؤیوشجونو بیر بیری‌نین آردینجا سونگوله‌دی. قارلوغ ( قومونو) اؤلدوردوک، آز اولان بو قوم دوشمن اولدو. قارا گؤلده محاریبه ائتدیک. کول‌تیکن اوتوز بیر یاشیندا ایدی. جسور شالچی آغ آتینا

3) بینیپ اوپلایو تگدی. آزا التَبَریگ توتدی. آز بودون آندا یوق بولتی. اچیم قاغان ایلی قاماشیغ(8) بولتوقیندا، بودون اؤلوگ ایکلیک(9) بولتوقیندا ایزگیل بودون بیرله سونگوشدیمیز. کول‌تیگن آلپ شالچی آقین بینیپ

3) مینیب فیرلایاراق یوروش ائتدی. آزلارین ائلتبَرینی توتدو. آز اولان قوم اورادا محو اولدو. خان عمی‌مین ائلی ضعیفله دیینه گؤره، خلق اؤلوم حالیندا، خسته لییی اولدوقدا ایزگیل قومی‌ایله محاریبه ائتدیک. کول‌تیکن جسور شالچی آتینا مینیب،

4) [اوپلایو تگدی]. اول آت آندا توشـ [ـدی] ایزگیل بودون اؤلتی. توقوز اوغوز بودون کَنتو بودونیم ارتی. تنگری، ییر بولغاقین(10) اوچون یاغی بولتی. بیر ییلقابیش یولی سونگوشدیمیز ائنگیلگی(11) توغو بالیقدا سونگوشدیمیز.
4) فیرلایاراق یوروش ائتدی. او آت اورادا اؤلدو، ایزگیل قومی‌محو اولدو. دوققوز اوغوز [قبیله] ائلی اؤز  ائلیم ایدی. گؤی یئر قاریشدیغی اوچون [اونلار بیزه] دوشمن اولدو. بیر ایلده بئش دفعه ووروشدوق. ان اول توغو شهرینده ووروشدوق.

5) کول‌تیگن آزمان آقیغ بینیپ اوپلایو تگدی. آلتی اریگ سانچدی. سونگوشیسینده ییتینچ اریگ قیلینچلادی. ائکینتی قوشلیغاقادا اوغوز بیرله سونگوشدیمیز. کول‌تیگن آز یاغیزین بینیپ اوپلایو تَکیب بیر اریگ سانچدی.

5) کول‌تیکن آزغین آتینا مینیب فیرلایاراق یوروش ائتدی. آلتی دؤیوشجونو سونگوله دی عسگر خلقی ایچینده یئددینجی دؤیوشجونو قیلینجلادی. ایکینجی [دفعه] قوشلیغاقادا اوغوزلارلا ووروشدوق. کول‌تیکن آغ آزغین آتینا مینیب یوروش ائده‌رک بیر دؤیوشجونو سونگوله دی(‌نیزه له دی) .

6) توقوز ارین گیرو(12) توقیدی(13). اوغوز بودون آندا اؤلتی. اوچونچ یول … ـنده اوغوز بیرله سونگوشدیمیز. کول‌تیگن آزمان آقیغ بینیپ تگدی. سانچدی. سوسین(14) سانچدیمیز، ایلین آتیمیز، تورتونچ چوش باشیندا سونگوشدیمیز. تورک

6) دوققوز دؤیوشجونو چئویریب چارپدی. اوغوز ائلی اوردا اؤلدو. اوچونجو دفعه یول…ـدا اوغوزلارلا ووروشدوق. کول‌تیکن آغ آزغین آتینا مینیب یوروش ائتدی. سونگوله دی. قوشونلارینی سونگوله دیک ائلینی ضبط ائتدیک. دؤردونجو [دفعه] چوش [ایرماغی] باشیندا ووروشدوق. تورک

7) بودون آزاق قاماشدی(15) یابلاق(16) بو …(17) بیری یه اوزمیش ارمیش. سوسین کول‌تیگن آغیتیپ، تونگرا بیر اوغوش آلپاغو اون اریگ تونگاتیگن(18) یوغیندا اکیریپ اؤلورتیمیز. بیشینچ اَزکنتی قازیندا(19) اوغوز بیرله سونگوشدیمیز. کول‌تیگن

7) ائلی آیاقلارینی ضعیفله دی. قورخاق اولدو، بو … بری یه تقدم ائتمیش ایدی. قوشونونو کول‌تیکن داغیدیب، تونگرا [ائلینه منسوب] بیر سویلو آلپاغو [آدلی آدامی] اون دؤیوشجونو تونگاتیکی‌نین دفنینده چئویریب اؤلدوردوک بئشینجی [دفعه] ازکنتی [محل] یانیندا اوغوزلارلا ووروشدوق. کول‌تیکن



#آردینی #ایشیق سایتی نین آشاغیدا کی #لینکیندن 👇👇👇اوخویون:


http://ishiq.net/məqalə/643/اورخون-یئنی‌سئی-کیتابه‌سی‌نین-شمال.html
###


https://telegram.me/dusharge
@dusharge || همت شهبازی
#مدرنیته_و_مدرنلیک اویغونلاشدیران: #همت_شهبازی پردیس دانش تهران @dusharge
#مدرنیته_و_مدرنلیک کیتابیمدان بیر مقاله:


#آیدینلانما نه‌دیر؟ || #ایمانوئل_کانت


آيدينلانما ( #روشنگری)، انسانين اؤزونه تلقين ائتدييي ذهني #يئتكين‌سيزليك حاليندان قورتولماسي‌دير. بو يئتكين‌سيزليك‌ دورومو ايسه، انسانين اؤز عاغيليني بير باشقاسي‌نين بلدچيلیینه اؤتورمه‌دن استفاده ائده بيلمه‌سي‌دير. ايندي بو يئتكين‌سيزليك اؤزونه تلقينله و كؤنوللو يارانير؛ بونون سببي ده عاغيلين اؤزونده دئييل، يالنيز عاغيليني باشقاسي‌نين بلدچيلییی و يارديمي اولمادان استفاده ائتمک جسارتيني گؤستره بيلمه‌ين انساندادير. "#جسارتلي_اول! عاغيليني اؤزون استفاده ائتمک جسارتيني گؤستر!" سؤزو ايندي #آيدينلانمانين_شعاري اولماقدادير. 
طبيعتين بويوندوروغوندان آزاد اولمالاريندان اوزون مدت كئچسه‌ده، تنبلليک و قورخاقليق سببييله دير کي، انسانلارين چوخو بوتون حياتلاري بويونجا اؤز راضيليقلارييلا يئتکينلشمه‌ميش قاليرلار، و عيني سببلرله‌دير کي بو انسانلارا #عاغيل اؤيره‌ديب يول گؤسترمك باشقالاري اوچون ده چوخ آسان اولماقدادير. چونكو #يئتکين اولماماق دورومو چوخ راحاتدير.
 منيم يئريمه دوشونن بير کيتابيم، ويجدانيمين يئريني توتان بير دين آداميم، پهريزيم ايله ماراقلاناراق ساغلامليغيم اوچون قرار وئرن بير حكيميم وارديسا، اؤزونو اذيته سالماغا هئچ گرک يوخدور. حاققيني اؤده‌يه بيلرسه، اوزون زامان دوشونوب دوشونمه‌مه‌ييم ده او قدر چوخ اؤنملي دئييل؛ چونكو بو داريخديريجي و يوروجو ايش‌لري باشقالارينا گؤردوره بيلر. باشقالاري‌نين يوخلاما و رهبرليک ايش‌لريني لوطفكارليقلا اوزرلرينه گؤتوردويو #گودوكچولر [نگهبان، بوردا: #قييوملار] انسانلارين چوخونون، او جومله‌دن بوتون لطيف جينسين يئتکين اولماغا دوغرو بير آدديم آتماغي چتين و حتتا تهلوکه‌لي اولمالاري اوچون، لازيم اولاني ائتمکدن گئري قالمازلار. اؤنلرينه قاتديقلاري حئيوانلاريني اؤنجه گيجلشديريب آخماقلاشديرديقدان سونرا، بو سس‌سيز وارليقلارين باغلانيلديقلاري يئردن چؤله چيخمالاريني کسینلیکله قاداغان ائديرلر؛ سونرا دا، اؤز اؤزلرينه گئتمه‌يه جهد ائتسه‌لر باشلارينا نه کيمي تهلوکه‌لرين گله‌جه‌ييني بير-بير اونلارا گؤستريرلر. اصلينده بو تهلوكه‌لر چوخدا بؤيوك دئييل. چونكو بير نئچه دفعه ايمكله‌يه‌رك ائنيب ييخيلماقدان سونرا تئزليكله يئريمه‌يي اؤيرنه‌جكلر. نه وار کي بو كيمي بير اؤرنک انساني هورکودور و بوندان بئله ده يئني سيناقلارا جهد ائتمکدن ساخلايير. 

دئمک اولار کي هر كس اوچون هارداسا ايکينجي بير كاراكتئر يئرينه کئچن و تمل بير قورولوش مئيدانا گتيرن بو يئتكين‌سيزليكدن خيلاص اولماق چوخ چتيندير. حتتا انسان بو دوروما سئوه سئوه دؤزموش و اونو سئوميشدير بئله؛ ايندي بونا گؤره او، اؤز عاغيليني قوللانما باخيميندان حقيقتن ده يئتكين‌سيزدير؛ چونكو اونون بئله بير تجروبه‌ني گئرچکلشديرمه‌سينه هئچ واخت اجازه‌سي اولماميشدير، او عاغيليني قوللانما سيناغينا هئچ بير زامان بوراخيلماميشدير. #اينانجلار و #قايدالار، انسانين طبيعي باجاريقلاري‌نين عاغلا اويغون استفاده‌سي‌نين يا دا داها دوغرو بير سؤزله پيس قوللانيلماسي‌نين بو مئكانيکي واسيطه‌لري، يئتکينلشمه و يئتکينلشمه اوچون سوركلي بير قاندال اولورلار. بيري چيخيب گئتمه‌يي قانداللايان بو قاندال‌لاري آتسا دا، ان دار چوخوردان بئله چوخ آسانجا آتلانا بيلمز؛ چونكو او اؤزونه گوونه‌رک قيچلاريني آزادجا حرکت ائتديرمه‌يه هله آليشا بيلمه‌ميشدير. بونا گؤره ده روحلاريني، ذهني يانلاريني اؤز باشلارينا استفاده ائده‌رک يئتكين‌سيزليكدن قورتولان و اعتبارلا گئده بيلن، چوخ آز آدام واردير.

###



 قایناق:
#مدرنیته_و_مدرنلیک
اویغونلاشدیران : #همت_شهبازی 

چاپا حاضیرلایان: سعید موغانلی/ گرافیست: رضا غفاری(آتیلا دورباشلی)/ بیرینجی چاپ: قیش 1392/ پردیس دانش یاییم ائوی  (174 صحیفه‌ده)


#آردینی آشاغیدا کی #لینکدن اوخویون
👇👇👇


http://dusharge.blogfa.com/post/28
@dusharge || همت شهبازی
#مدرنیته_و_مدرنلیک اویغونلاشدیران: #همت_شهبازی پردیس دانش تهران @dusharge
#اؤزگه‌لشمه، #صنعت و #فلسفه
نيلسون اوراللي
 
چاغداش انسانين #اؤزگه‌لشمه‌ [الیناسیون، از خود بیگانگی] پروبلئمي‌نين چئوره‌سي، اؤنجه‌كي دؤنم‌لره گؤره فرقلي‌دير. آرتيق اؤزگه‌لشمه، يالنيز توپلومسال اؤلچوسو اولان بير سورج اولماقدان چيخميشدير. نتيجه‌ده ده چاغداشلاريميز اولان فردلر و البته‌کي بيز ده؛ اؤزوموزله، باشقا انسانلارلا و طبيعتله داها زنگين ايليشكي‌لر قورا بيلمک اوچون، چئشيدلي يوللار گليشديرمه‌يه چاليشيريق.
انسان، بير ياندان، بؤيوک بير سرعتله " #ماده" دونياسيني زنگينلشديرميش، اؤرنك‌ اوچون تئكنولوژيده، يوز ايل حتتا اللي ايل اؤنجه تخيولو بئله آشان اوغورلار الده ائتميش، #بيليم، #فلسفه و #صنعتده اؤلچولريني گئنيشلتمه‌سينه باخماياراق؛ اؤز اؤزويله يا دا چئوره‌سييله قوردوغو يا دا قورماغا چاليشديغي ايليشكي‌لرده سيخ بير اوغورسوزلوق ياشايان حالا گلميشدير.
بوتون بونلارين نتيجه‌سينده ده، بوگون چاليشانلار اوچون سؤز قونوسو اولان دَييشيکليک‌لر گؤز آردي ائديله بيلمز. #آچيق_سؤمورگه[استعمار باز] يئريني، اؤرتوک و گيزلي اولان سؤمورگه‌يه بوراخميش، باسقي مئكانيزم‌لري ده قاريشميشدير. بو دا، اصلينده توپلومسال ياشام کناريندا داها چوخ آنلام افاده ائدن انسانين، اؤزگه‌لشمه‌يي اؤزويله #بوتونلشديرمه [اينتئقراسييا] نتيجه‌سيني دوغورموشدور. بوگونكو انسانين ان ماراق دوغوران اؤزللييي، اؤز اؤزونو بؤيوک بير سرعتله اونوتماغا، کيملييني ايتيرمه‌يه باشلاماسي‌دير.
انسانين‌ گله‌جه‌يينه يؤن وئره بيلمه‌سي، چوخ سايدا فرقلي فاکتورون ماراق دوغورماسييلا اولور. گله‌جک ‌انسان ‌اوچون، بوتون ‌‌امكانلارين گئرچكلشمه‌يه‌ حاضر اولاراق گؤزله‌ديک‌لري بير سورج دئييل. انسانين، بير سئچيمده [واريانتدا] قرار ائتديکدن سونرا، بونا گؤره حرکت ائده‌رک، بوتون خياللارينا چاتا بيله‌جه‌يي دوشونوله بيلمز.
بو دورومدان چيخيش يولو آختارماق آدينا يا دا قاچينيلماز بير قورولوش افاده ائدن اؤزگه‌لشمه و نوع‌لريني آرادان قالديرما آدينا، نه‌دير انسانين سيناديغي آلتئرناتيولر؟

بعضي ‌چاغداش ‌#صنعت_فلسفه‌چي‌لري، انسانين‌ صنعت‌ اثرلرينده ‌اورتايا چيخاريلان قارشي‌دورما ‌و اؤزگه‌لشمه‌سيني، عموميتله توپلومسال دوروم- لاري اؤلچوت [معيار] گؤتوره‌رک ديرلنديرميشلر.

 #آلوين_تافلئر " #گله‌جک_شوکو" آدلي اثرينده، چاغيميزدا گؤرونن تمل اويغونسوزلوغون، چئوره‌سينده‌ کي دَييشمه‌لرين سرعتينه، انسانين آياق اويدورا بيلمه‌‌مه‌سي اولاراق ديرلنديرميشدير.

حال‌ بو کي بئله دئيير #ارسطو؛ "دنيا بير-بيريندن قوپموش فردلرين بير توپلامي دئييل؛ بوتون فردلر بير بيچيمده بير-بيرلرييله باغلانتيلي‌دير."

انسان ايله اؤزو آراسيندا دورمادان يوکسه‌لن بير دووار! نتيجه‌ده انسان، بوتون چاباسينا باخماياراق، گليشمه‌سيني ‌يوخ، اؤزگه‌لشمه‌سيني آرتيرميشدير ان چوخ… بو سببله‌دير کي انسان، بو دوواري يوماديغي زماندا، ييخماقلا اوغراشديغي ‌باشقا دووارلارين‌داغينتيسي‌آلتيندا قالما تهلوكه‌سييله ياشاياجاق.
انسانين اؤز نوعونو اورتادان قالديرا بيله‌جک بير گوجه چاتماسي و بو گوجو ده، بو مقصد اوچون يارارلانماقدان قاچينماماسي، بؤيوک بير سيخينتي‌دير.

#هئگئل دئيير: "انسانين حيواندان، #دوشونمه باجاريغي ايله آيريلديغي دوغرودورسا، او حالدا انساني اولان هر شئي، يالنيز و يالنيز دوشونمه باجاريغي ايله يارانماسي باخيميندان انساني‌دير."


 قایناق:
#مدرنیته_و_مدرنلیک کیتابی
اویغونلاشدیران: #همت_شهبازی 
#بیرینجی_چاپ: قیش 1392/ پردیس دانش یاییم ائوی  (174 صحیفه‌ده)

#آردینی آشاغیدا کی #لینکدن اوخویون:
👇👇👇

http://dusharge.blogfa.com/post/71
آیدینلانما نه‌دیر؟|| #ایمانوئل_کانت

چئويرن: نئژات بوزکورت
اویغونداشدیران: همت شهبازی


#آيدينلانما، انسانين اؤزونه تلقين ائتدييي ذهني يئتكين‌سيزليك حاليندان قورتولماسي‌دير. بو يئتكين‌سيزليك‌ دورومو ايسه، انسانين اؤز عاغيليني بير باشقاسي‌نين بلدچيلیینه اؤتورمه‌دن استفاده ائده بيلمه‌سي‌دير. ايندي بو يئتكين‌سيزليك اؤزونه تلقينله و كؤنوللو يارانير؛ بونون سببي ده عاغيلين اؤزونده دئييل، يالنيز عاغيليني باشقاسي‌نين بلدچيلییی و يارديمي اولمادان استفاده ائتمک جسارتيني گؤستره بيلمه‌ين انساندادير. "جسارتلي اول! عاغيليني اؤزون استفاده ائتمک جسارتيني گؤستر!" سؤزو ايندي آيدينلانمانين #شعاري اولماقدادير.

طبيعتين بويوندوروغوندان آزاد اولمالاريندان اوزون مدت كئچسه‌ده، تنبلليک و قورخاقليق سببييله‌دير کي، انسانلارين چوخو بوتون حياتلاري بويونجا اؤز راضيليقلارييلا يئتکينلشمه‌ميش قاليرلار، و عيني سببلرله‌دير کي بو انسانلارا عاغيل اؤيره‌ديب يول گؤسترمك باشقالاري اوچون ده چوخ آسان اولماقدادير. چونكو يئتکين اولماماق دورومو چوخ راحاتدير.

منيم يئريمه دوشونن بير کيتابيم، ويجدانيمين يئريني توتان بير دين آداميم، پهريزيم ايله ماراقلاناراق ساغلامليغيم اوچون قرار وئرن بير حكيميم وارديسا، اؤزونو اذيته سالماغا هئچ گرک يوخدور. حاققيني اؤده‌يه بيلرسه، اوزون زامان دوشونوب دوشونمه‌مه‌ييم ده او قدر چوخ اؤنملي دئييل؛ چونكو بو داريخديريجي و يوروجو ايش‌لري باشقالارينا گؤردوره بيلر. باشقالاري‌نين يوخلاما و رهبرليک ايش‌لريني لوطفكارليقلا اوزرلرينه گؤتوردويو گودوكچولر [قييوملار] انسانلارين چوخونون، او جومله‌دن بوتون لطيف جينسين يئتکين اولماغا دوغرو بير آدديم آتماغي چتين و حتتا تهلوکه‌لي اولمالاري اوچون، لازيم اولاني ائتمکدن گئري قالمازلار. اؤنلرينه قاتديقلاري حئيوانلاريني اؤنجه گيجلشديريب آخماقلاشديرديقدان سونرا، بو سس‌سيز وارليقلارين باغلانيلديقلاري يئردن چؤله چيخمالاريني کسینلیکله قاداغان ائديرلر؛ سونرا دا، اؤز اؤزلرينه گئتمه‌يه جهد ائتسه‌لر باشلارينا نه کيمي تهلوکه‌لرين گله‌جه‌ييني بير-بير اونلارا گؤستريرلر. اصلينده بو تهلوكه‌لر چوخدا بؤيوك دئييل. چونكو بير نئچه دفعه ايمكله‌يه‌رك ائنيب ييخيلماقدان سونرا تئزليكله يئريمه‌يي اؤيرنه‌جكلر. نه وار کي بو كيمي بير اؤرنک انساني هورکودور و بوندان بئله ده يئني سيناقلارا جهد ائتمکدن ساخلايير.

👇👇
#آردینی آشاغیداکی باغلانتیدان اوخویا بیلرسیز 👇👇👇👇
http://dusharge.blogfa.com/post/28



https://telegram.me/dusharge