دولت دین | اندیشکده مرصاد
1.53K subscribers
1.17K photos
196 videos
20 files
1.5K links


خبر و تحلیل از «نهاد دین در جهان اسلام». نهادی که می باید به جایگاه راستین خویش، یعنی رهبری جوامع باز گردد.

هیئت تحریر: میز «نهادها»ی اندیشکده حوزوی مرصاد
https://tttttt.me/mersadcss

ارتباط با مدیر: @dolatdin
Download Telegram
🔹بعد از بهار عربی آرزوی دموکراسی در کشورهای عربی شکست خورد ولی فرهنگ سیاسی در میان جوانان تغییر پیدا کرد و بیشتر اهل مدارا شد.

🔸بی بی سی عربی: شما از کدام #تساهل و تسامح و مدارا سخن می‌گویید در حالی که هنوز به عنوان مثال تنش‌های سیاسی و هویتی واضحی بین شیعه و اهل سنت ملاحظه می‌شود؟

🔹الیویه روآ: مشکل این است که این اختلافات دینی برخاسته از استراتژی‌های دولت‌هایی است که خواهان نفوذ منطقه‌ای هستند و سعی می‌کنند تا از مسائل مذهبی و اقلیمی سوء استفاده کنند. معتقدم که راه حل این قضیه این است که نهاد دین مستقل شود، به این معنی که رهبران دینی بدون دخالت و نظارت دولت‌ها با هم در ارتباط باشند، برای همین است که دیدار #پاپ با آیت الله #سیستانی در #عراق خیلی مهم بود، زیرا او با شخصیت‌های دینی ملاقات کرد و فقط در مورد مسائل دینی صحبت کردند. این مسئله تاثیرات مثبتی داشت. قبل از این دیدار نیز پاپ با شیخ #الازهر، #احمد_الطیب، دیدار کرده بود. نتایج این دیدارها در کوتاه مدت ظاهر نخواهد شد، ولی به تدریج آشکار می‌شود.

🔸بی بی سی عربی: بعد از حوادث 11 سپتامبر این اندیشه رواج یافت که این حوادث از نشانه‌های قیامت است و همچنین گفتمان‌های آخرالزمانی توسط گروه‌هایی مانند #داعش دوباره سر برآوردند، شما معتقد هستید که سکولاریسم و جهانی شدن سهم بزرگی در شعله‌ور شدن گفتمان‌های آخرالزمانی برای برخی از دین‌داران داشته است، چطور این مسئله امکان دارد؟

🔹الیویه روآ: تفکری در میان گروه‌های دینی وجود دارد که جهان در حال نزدیک شدن به پایان خودش است و سکولاریسم نیز دلیلی است برای نزدیک شدن زمان #آخرالزمان و قیامت. شما این گفتمان را در میان سلفی‌ها و کاتولیک‌های اصولگرا ملاحظه می‌کنید، مخصوصا انجیلی‌هایی که به صورت جدی معتقد به بازگشت دوباره حضرت عیسی (ع) و آخر الزمان هستند. این تفکر در میان گروه‌های افراطی وجود دارد که ما دیگر قادر به اصلاح این جهان نیستیم و این به معنی پایان مدینه فاضله برای دین‌داران است. افراط‌گراها در اعماق وجودشان از این قضیه مطلع هستند که دولت اسلامی [داعش] نمی‌تواند حکومت کند ولی با این وجود به دنبال شهادت هستند زیرا از پیروزی ناامید هستند. ما این قضیه را در میان جوانانی که به داعش می‌پیوندند، ملاحظه می‌کنیم. آنان هیچ کاری که اهتمام آنها به بنا کردن دولت اسلامی را نشان دهد، انجام نمی‌دهند، بلکه آنها به داعش می‌پیوندند تا جنگ کنند و بمیرند.

🔸بی بی سی عربی: آیا معتقد هستید که برخی از حرکت‌های راست افراطی مانند رفتارهای داعش است؟

🔹الیویه روآ: در مورد حرکت‌های راست‌گرایی که مروج خشونت هستند پاسخ به سوال شما مثبت است و آنان بر این عقیده هستند که ما به آخر الزمان نزدیک شده‌ایم و قیامت نزدیک است. این فکر خیلی در میان آنان رایج است. مثلا برخی از این گروه‌های راست افراطی مانند بریویک که حملات سال 2011 را در نروژ انجام داد بر این عقیده هستند که ما آخرین شانس را قبل از آخرالزمان داریم و باید دست به سلاح ببریم. همچنین شباهت‌های زیادی میان گروه‌های تروریستی اسلام‌گرا و میان کسانی که در مدرسه‌های آمریکا حمله‌های خونین می‌کنند، وجود دارد.

🔸بی بی سی عربی: در مورد سخن شما که فرمودید ما شاهد جنگ ارزش‌ها هستیم، آیا بر این باور هستید که در جامعه اروپای سکولار، به عنوان مثال فرانسه، مردم به طور کلی از دین نفرت دارند و یا فقط از اسلام متنفرند؟

🔹الیویه روآ: گروه‌های راست‌گرا معتقدند که اروپا قاره‌ای مسیحی است و اسلام وصله‌ای ناجور در اروپا است. اما این نکته را باید در نظر داشت که کسانی که خواهان نگهداری هویت «مسیحی» خود در اروپا هستند، به معنی واقعی مسیحی نیستند؛ یعنی آنها در مراسم‌ها شرکت نمی‌کنند و بر طبق تعالیم کلیسا زندگی نمی‌کنند و ارتباط آنان با مسیحیت فقط از جهت هویتی و فرهنگی است. اما اگر ما دین را از ایمان تهی کنیم و آن را به مسئله فرهنگی صرف تقلیل دهیم با این کار دین را می‌کشیم. پاپ نیز به آنان این نکته را می‌گوید و سعی دارد تا مردم را از طریق ایمان و عشق به دین دعوت کند. از طرف دیگر، اگر ما به گروه‌های چپ، مخصوصا در فرانسه توجه کنیم، می‌بینیم که آنها مخالف دین هستند، زیرا اصولا این گروه‌ها بر اساس مخالفت با کلیسا شکل گرفتند. از منظر این چپ‌گراها، اسلام آخرین ظهور و تجسید دین است که باید بر آن پیروز شد.

پایان

@dolatedin
🔹ابنا: «مفضل سیف الدین» پیشوای فرقه شیعه بُهره داودی که برای برگزاری مراسم اربعین حسینی در کراچی، به #پاکستان سفر کرده بود، با «عمران خان» نخست وزیر و برخی دیگر از مقامات این کشور دیدار و گفتگو کرد.

🔹در این دیدار نیز همانند دیگر دیدارهای سیف الدین با مقامات کشورها، او به قدردانی از سیاست #تساهل مذهبی نسبت به پیروانش پرداخت و برای دومین بار جامه و ردای مخصوص فرقه بُهره را بر عمران خان پوشاند.

🔹عمران خان نیز نقش و مشارکت جماعت #بهره در فعالیت‌های اجتماعی و عام النفعه را ستود.

🔹قابل توجه آنکه سفرهای پیشوای فرقه شیعه بهره داودی (ساکن هندوستان) به کشورهای دیگر معمولا به علت ۱. شرکت در مراسم مذهبی (مانند دهه اول محرم یا چهلم) ۲. افتتاح یک زیارتگاه، مسجد و مکان مذهبی متعلق به این فرقه (مانند سفر اخیر به لستر انگلستان برای افتتاح مسجد بهره ها) و یا ۳. زیارت بقاع متبرکه شیعی و زیارتگاه مختص این فرقه (عراق، مصر، اردن و یمن) می باشد.

✍️ مفضل سیف الدین در این سفر با شیخ رشید، وزیر کشور پاکستان، نیز دیدار کرد. شیخ رشید از سیف الدین دعوت کرد تا با #محمدتقی_عثمانی، مفتی اعظم پاکستان و چهره بارز #دیوبندیه، دیدار کند تا این تصور از بین برود که جز قرآن و سنت قانون دیگری در میان مسلمانان وجود دارد.

@dolatedin
دولت دین | اندیشکده مرصاد
⭕️ تجزیه و تحلیل تطبیقی سه سازمان مسلمان سنی درباره اسلام معتدل و افراطی در مصر، مراکش و اندونزی 🔸سرافتین پکتاش به تازگی در مقاله‌ای در مجله معتبر و شناخته‌شده «Religion» از انتشارات راتلج (دوره 51، شماره 2، 2021)، گفتمان #اسلام_معتدل و #وسطیه را از دریچه…
⭕️ چانه‌زنی موسیقایی میان اسلام «معتدل» و «رادیکال» در مراکش: هارمونی ناهمگون و صوتی در میان نوازندگان موسیقی‌های الهام‌گرفته از اسلام

✍️ Nina ter Laana
📓Religion (Routledge), Volume 51, 2021 - Issue 2, Pages 214-236.

🔹این مقاله به بررسی این موضوع می‌پردازد که چگونه در مراکش، از #موسیقی برای ساختن و براندازی گفتمان‌هایی درباره #اسلام_معتدل در مقابل #اسلام_افراطی و #رادیکال استفاده می‌شود. پس از 11 سپتامبر و پس از حملات تروریستی کازابلانکا در سال 2003، #مراکش در کنار اجرای تدابیر شدید امنیتی، فعالانه در حال تغییر چهره خود از طریق موسیقی و از آن مهم‌تر برگزاری جشنواره‌های بین‌المللی موسیقی در مقیاسی بزرگ است، که برای ارسال پیام «#تساهل و اعتدال مذهبی در مراکش» طراحی شده‌اند.

🔹نینا تر لانا در مقاله خود به طور خاص بر آوازها و موسیقی‌های الهام‌گرفته از اسلام تمرکز دارد که به طور گسترده شامل دو حوزه است: موسیقی «صوفیانه» و موسیقی «اَناشید». از آنجایی که دولت مراکش رسماً #تصوف را به عنوان نماد اسلام «میانه‌رو» معرفی می‌کند، به نوازندگان موسیقی صوفیانه فضای کافی در پلتفرم‌های رسانه ملی و در صحنه‌های جشنواره‌های معتبر داده می‌شود. با این حال، همتایان آنها، اجراکنندگان #اناشید (تواشیح؛ اجرای دسته‌جمعی سرودهای اسلامی)، عمدتاً به عنوان متعصبان مسلمان معرفی می‌شوند و برای آنها فضای کمی توسط دولت پشتیبانی می‌شود. در عوض، آنها شبکه‌های موازی خود را برای تولید و اجرای این سنخ موسیقی دارند.

🔹تر لانا بر اساس کار میدانی گسترده قوم‌نگاری در میان خوانندگان اناشید و موسیقی صوفیانه، تحلیل می‌کند که چگونه واکنش مراکش به جنگ علیه #تروریسم، و ادراک همزمان از دوگانه اسلام «رادیکال» در مقابل «معتدل»، بر موسیقی و شیوه‌های ارائه آنها تأثیر می‌گذارد. او مفهوم «هارمونی ناهمگون (دزونانس)» را پیشنهاد می‌کند تا تحلیل کند که چگونه این شیوه‌های موسیقایی با گفتمان دولت در مورد اسلام «میانه‌رو» همگرایی داشته، و در عین حال به طور همزمان با آن مقابله می‌کنند.

#چکیده_مقاله #اسلام_رسمی #اسلام_دولتی #استانداردسازی

@dolatedin
💢 پیامدهای اعطای تابعیت به روحانیون توسط عربستان چیست؟ پیروی از اماراتی‌ها...
✍🏼شريف عمر

🔴 بخش دوم

🔸 راه اماراتی‌ها

🔹الشمری در گفت‌وگو با عربی21 گفت که اعطای تابعیت به شخصیت‌های اسلامی مشابه کاری است که #امارات با علما و در صدر آنها عبد الله بن بيّه انجام داد که اکنون ریاست #مجلس_الإمارات_للإفتاء_الشرعي را بر عهده دارد.

🔹وی افزود: «این اقدام عربستان را می‌توان به عنوان ریسه‌ای برای سفت‌تر کردن بنیان ضعیف رژیم صهیونیستی توصیف کرد و می‌توان آن را شبیه اقدام امارات متحده عربی برای اعطای تابعیت به #وسیم_یوسف، #بن_بیه و #فاروق_حماده مشاور مذهبی در دربار ولیعهد ابوظبی، برشمرد.»

🔹وی خاطرنشان کرد: «تابعیت دادن به شخصیت‌های دینی نشان‌دهنده این است که این رژیم‌ها نسبت به مبلغان دینی داخلی کاملاً بی‌اعتماد شده‌اند و برای ارائه گفتمان دینی جدید، اشخاصی را از خارج وارد و اسکان می‌دهند.»

🔹محمد العمری، مدیر مرکز رسانه‌های الجزیره و مخالف سعودی نیز در این باره گفت: «از طریق این اقدام، بن سلمان ممکن است به دنبال رقابت با ابوظبی در جذب علما و در پروژه #دین_ابراهیمی باشد.»

🔹وی در گفت‌وگو با عربی21 خاطرنشان کرد: «بن سلمان ممکن است با از بین بردن مجلس افتای اروپا (#المجلس_الأوروبي_للإفتاء، به ریاست #قرضاوی) برای تأثیرگذاری بر مسلمانان غرب، پا را فراتر بگذارد.»

🔸 به حاشیه راندن «كبار العلماء» و «جریان جامیه»

🔹پیش‌قراولی رابطة العالم الإسلامي و اعطای تابعیت به اعضای آن، سوالاتی را در مورد به حاشیه رانده شدن هيئت #كبار_العلماء و جریان #جامیه (که به طور مطلق وفادار به دولت است) مطرح کرده است؟

🔹عبدالله الشمری، به عربی21 گفت: «بن سلمان در تلاش است تا از میراث دعوت وهابی با سه جریان آن خلاص شود: جنگجویان (داعش)، سروریه و جامیه.»

🔹وی خاطرنشان کرد: «نکته عجیب این است که از زمانی که بن سلمان به قدرت رسید، عملیات داعش متوقف شده است. در مورد جریان سروریه بن سلمان رهبران آنها را به زندان افکنده و جنگی گسترده علیه آنها به راه انداخته است و جریانی در مقابل او باقی نمانده بود به جز جامیه و ظاهراً آنها خطری برای او ندارند، از آنجایی که آنها قاطعانه به اطاعت از آل سعود اعتقاد دارند، فقط گاهی اوقات مزاحمت اندکی برای پروژه‌های لیبرال سرگرمی دارند.»

🔹وی در پایان خاطرنشان کرد: اقدام برای اعطای تابعیت به اعضای تیم محمد العیسی، پشتوانه‌ای برای آنها است تا وظایف اصلاح چهره رژیم سعودی را از جنبه مذهبی به عهده بگیرند و و نشان دهند که نظام آل سعود به #تسامح و #تساهل مذهبی معتقد است و دیگران را بدون توجه به مذهبشان می‌پذیرد و با #تعصب مذهبی مبارزه می‌کند

🔸 زمینه‌های تاریخی

🔹محمد العمری با اشاره به شواهدی تاریخی که ابعاد این اقدام را نشان می‌دهد، گفت: «هنگامی که ملک فیصل در سال 1964 علیه برادرش سعود کودتا کرد، دایی‌های خود از #آل_شیخ را که در آن زمان مؤسسات مذهبی، آموزشی و قضایی را در انحصار خود داشتند، به حمایت از خود تحریک کرد.»

🔹وی افزود: «پس از موفقیت کودتا، جنبش آل الشیخ شروع به انکار ملک فیصل کرد و یک بار پادشاه نامه‌ای به محمد بن ابراهیم آل الشیخ که مناصب در انحصار او بود، فرستاد و از او خواست که در دادگاهی در #قطیف (با اکثریت #شیعه) قاضی #جعفری را منصوب کند، محمد بن ابراهیم نامه را برگرداند و روی آن نوشت (کسی که گربه را ذبح کرد پوست آن را سلاخی می‌کند!)، که اشاره به رد این تصمیم داشت.»

🔹العمری اشاره کرد که امتناع محمد بن ابراهیم باعث شد که ملک فیصل در سال 1971 هيئة كبار العلماء را با هدف مشارکت بخشی از علمای خارج از خاندان آل شیخ، مانند شیخ عبدالعزیز #بن_باز و دیگران و به منظور کاهش نقش آل شیخ، تاسیس کند.

🔹وی افزود: «وضعیت امروز این است که اعطای تابعیت به اعضای رابطة العالم با هدف سوق دادن آنها به صدور فتواهایی است که عادی‌سازی با اسرائیل را مشروع کرده و جامعه را برای رسیدن به جاه‌طلبی‌های محمد بن سلمان غرب‌زده کنند.»

🔹العمری درباره دلیل جذب مبلغان از خارج به جای تکیه بر شهروندان، گفت: «#وهابیت در بین مبلغان داخلی ریشه‌دار است، بنابراین راه حل اساسی این است که (به خارجی‌ها) تابعیت اعطا کنند و مبلغان داخلی را با دادن نام‌های وزین به آنها ساکت کنند.»

@dolatedin
⭕️ تغییر رویکرد‌های احتمالی نهضت العلماء در پی انتخاب یحیی خلیل ثقوف

🔹استریتس تایمز: یحیی خلیل ثقوف که به عنوان "نماد نسل جدید" شناخته می‌شود، به عنوان رئیس #نهضت_العلماء (NU)، سازمان اسلامی بانفوذ #اندونزی و بزرگترین سازمان اسلامی جهان انتخاب شد.

🔹#یحیی_خلیل ثقوف ٥٥ ساله، #سعید_عقیل_سراج، رئیس دو دوره اخیر نهضت العلماء و سه نامزد دیگر را در رقابتی فشرده در روز جمعه (٢٤ دسامبر) در کنگره ملی نهضت العلماء شکست داد و به ریاست این سازمان رسید.

🔹در رابطه با پیروزی یحیی خلیل در انتخابات ریاست سازمان نهضت العلماء اندونزی، آقای مو توفیق الرحمن، محقق ارشد مرکز مطالعات افراط‌گرایی و ضد افراط‌گرایی مستقر در جاکارتا، به استریتس تایمز گفت: "یحیی خلیل نه تنها (از آقای سعید) جوان‌تر است، بلکه تفکر او نیز مترقی‌تر است. اعضای نهضت العلماء از مدیریت کنونی خسته شده‌اند و می‌خواهند شاهد تغییر باشند. تمرکز آقای یحیی بر چگونگی توانمندسازی اعضای نهضت العلماء و تامین رفاه خواهد بود، در حالی که آقای سعید بر مشارکت نهضت العلماء در سیاست ملی متمرکز بود."

🔹سعید عقیل، سلف ٦٨ ساله‌ یحیی خلیل، به داشتن نقشی کلیدی در نزدیک کردن نهضت العلماء به سیاست شناخته شده بود. یحیی خلیل نیز به عنوان یکی از اعضای شورای مشورتی ریاست جمهوری در سال ٢٠١٨، به جوکو ویدودو، رئیس جمهور اندونزی در مورد مسائل مذهبی، داخلی و بین‌المللی مشاوره می‌داد.

🔹به جز زمانی که در سال ١٩٩٩، رئیس سابق نهضت العلماء، #عبدالرحمن_وحید، رئیس جمهور اندونزی شد، رهبران نهضت العلماء عموماً نقش تعیین‌کننده‌ای در سیاست در دو دهه اخیر بازی نکرده‌اند. اما در سال ٢٠١٩، رئیس‌جمهور ویدودو، #معروف_امین رهبر سابق نهضت العلماء را به عنوان معاون خود در انتخابات انتخاب کرد و این امر نهایتا به پیروزی وی در انتخابات و بازگشت نهضت العلماء به سیاست منجر شد.

🔹آقای توفیق الرحمن ضمن اشاره به حمایت تاریخی نهضت العلماء از دولت‌ها افزود: "نهضت العلماء اگر می‌خواهد تغییر بزرگی در اندونزی ایجاد کند، باید سیاسی باشد، زیرا این تغییر بیشتر از طریق سیاست انجام می‌شود."

🔹حزب #بیداری_ملی، که یکی از بزرگترین احزاب اسلام‌گرای اندونزی نیز می‌باشد ابزار سیاسی نهضت العلماء است که در حال حاضر ٥٨ کرسی از ٥٧٥ کرسی مجلس نمایندگان را در اختیار دارد و دارای چهار وزیر در کابینه نیز می‌باشد. یحیی خلیل فرزند خلیل بصری است که یکی از بنیانگذاران این حزب بود و برادر کوچکتر او نیز یاقوت خلیل قوماس وزیر امور مذهبی اندونزی است.

🔹در زمینه تعامل جهانی، تحلیلگران خاطرنشان کردند که یحیی خلیل از نظر سیاسی به سمت #ایالات_متحده گرایش دارد، در حالی که سعید عقیل به رابطه دوستانه‌اش با #چین معروف است. یحیی خلیل یکی از بنیانگذاران سازمان #بیت_الرحمه مستقر در ایالات متحده است که هدف آن گسترش فعالیت‌های نهضت العلماء در آمریکای شمالی، اروپا و خاورمیانه است.

🔹در سال ٢٠١٨، هنگامی‌که یحیی خلیل به دعوت انجمن جهانی #یهودیان آمریکا از #فلسطین_اشغالی بازدید کرد، در اندونزی با واکنش‌های شدید مواجه شد. اندونزی روابط دیپلماتیک رسمی با #رژیم_صهیونیستی ندارد و دائما با اشغال سرزمین‌های #فلسطین مخالفت کرده است.

🔹نهضت العلماء، در زمان سعید عقیل، به دلیل اینکه ظاهراً در مورد ظلم ادعایی #چین به مسلمانان #اویغور در #سین_کیانگ کمتر ابراز نظر می‌کرد، مورد انتقاد قرار گرفته بود. تحلیلگران بر این باورند که یحیی خلیل از ذکاوت سیاسی کافی برخوردار است که با سیاست خارجی اندونزی همسو نمی‌شود و روابط خوبی با چین خواهد داشت.

🔹تحلیلگران می‌گویند که نهضت العلماء قطعا از #تساهل مذهبی و #کثرت_گرایی تحت رهبری یحیی خلیل حمایت خواهد کرد و رویکرد سعید عقیل را ادامه می‌دهد. همچنین #اسلام_نوسانتارا یا "اسلام مجمع الجزایری" را ترویج می‌کند، نمادی منتسب به نهضت العلماء از اسلام میانه‌رو که آداب و رسوم و سنت‌های محلی را در درک دین در خود جای داده است.

🔹آقای رابی سوگارا مدیر اجرایی سازمان غیردولتی مرکز بحران مسلمانان اندونزی ضمن بیان این امر که چالش رئیس جدید این است که راهی برای تکرار موفقیت نهضت العلماء در اندونزی برای جوامع مسلمان در جاهای دیگر پیدا کند، افزود: "نگرانی‌های نهضت العلماء دیگر فقط مربوط به اندونزی نیست، بلکه [مسائل] جهانی است. نهضت العلماء همیشه راه میانه و مسیر معتدل را تبلیغ کرده است و چالش این است که چگونه این را در سطح جهانی عرضه کنیم."

@dolatedin