دولت دین | اندیشکده مرصاد
1.47K subscribers
1.29K photos
225 videos
21 files
1.56K links


خبر و تحلیل از «نهاد دین در جهان اسلام». نهادی که می باید به جایگاه راستین خویش، یعنی رهبری جوامع باز گردد.

هیئت تحریر: میز «نهادها»ی اندیشکده حوزوی مرصاد
https://tttttt.me/mersadcss

ارتباط با مدیر: @dolatdin
Download Telegram
🔹مساجد آمریکایی در حال آمریکایی شدن هستند؛ این نتیجه‌گیری نویسندگان گزارش مفصلی است که برای «موسسه سیاست اجتماعی و تفاهم» انجام شده است. این گزارش که هر 10 سال یکبار برای بررسی #مساجد #آمریکا صورت می‌گیرد، نشان می‌دهد که مساجد #اهل_سنت آمریکا به طور فزاینده‌ای مخلوط‌کننده سنت‌ها هستند و مذاهب مختلف فقه اسلامی را در هم آمیخته‌اند. از بسیاری جهات این رویکرد کثرت‌گرا نشان از بازگشت به سنت #بدون_مذاهبی اسلام در دوران نخستین دارد.

🔹حتی برای مثال در مورد نقش مردان و زنان، یافته‌های گزارش حاکی از آن است که مساجد آمریکایی در حال احیای جایگاه رهبری خاصی برای زنان در مسجد هستند. به گفته این گزارش: «#رهبران مساجد آمریکایی به درکی از اسلام متکی هستند که از متن منابع بنیادین اسلام (قرآن و سنت) ریشه می‌گیرد و برای تفاسیری که به اهداف و روح قوانین اسلامی و شرایط مدرن توجه دارند، گشایش نشان می‌دهند».

🔹در بسیاری از کشورهای جهان اسلام، یک #مذهب مسلط است و در حالی که #مهاجران آمریکایی از آن کشورها این شیوه‌ها را حفظ می‌کنند، مساجد آنها اغلب سنت‌ها را با هم ترکیب می‌کنند تا بتوانند طیف وسیعی از جماعت مسلمان را جذب کنند.

🔹اصول خاص یک مذهب می‌تواند متفاوت باشد، از جزئیات مراسم نماز گرفته تا احکام مربوط به مالکیت حیوانات خانگی. پایبندی قوی به اصول یک مذهب خاص، به ویژه در جوامع مهاجر مختلط، ممکن است بخشی از جماعت دین‌داران حاضر در مسجد را خاموش کند، در حالی که یک رویکرد ترکیبی به مذاهب اجازه می‌دهد تا روندهای مختلف در زندگی روزمره مسجد با هم ترکیب شوند.

🔹احسان بگبی، مدیر تیم پژوهشی این مطالعه، می‌گوید: «به طور مشخص، من کسی را می‌شناسم که در هیئت مدیره مسجدی در آتلانتا است و احساس می‌کند باید به همه یادآوری کند که این مسجد حنفی نیست».

🔹بر اساس این مطالعه مساجد #حنفی و #شافعی بیشترین مساجد در آمریکا هستند. با این حال، مساجد #مالکی در حال افزایش هستند، به دلیل مهاجرت‌های اخیر از آفریقا و به دلیل جذب بسیاری از نوکیشان آمریکایی به تفسیر انعطاف‌پذیرتر از برخی اعمال اسلامی.

🔹در شیوه‌های سنتی اسلامی، افراد ممکن است سنت‌ها را تا حدی ترکیب کنند، اما در چند نسل گذشته، با تبدیل مساجد به نهادهای دولتی در بسیاری از کشورهای مسلمان، پایبندی به یک مذهب خاص سختگیرانه‌تر شده است.

🔹در آمریکا، عوامل متعددی احتمالاً بر رویه‌های مسجد تأثیر گذاشته است. گزارش جدید به طور خاص به مشارکت در سیاست و همچنین افزایش استفاده از زبان انگلیسی در زندگی روزمره و شیوه‌های جامعه اشاره می‌کند. در نظرسنجی موسسه در سال 2000، 53 درصد از مساجد آمریکایی از زبان انگلیسی برای خطبه جمعه استفاده می‌کردند، اما امروز این رقم 72 درصد است. در این گزارش همچنین آمده است که 51 درصد از مساجد مورد بررسی، میزبان سیاستمداری برای دیدار یا گفتگو بودند. به گفته بگبی، این سطح بالاتری از مشارکت سیاسی نسبت به کلیساهای مسیحی است.

🔹بگبی می‌گوید: «تعداد زیادی از مساجد از تلاش‌هایی مانند این نه لزوماً به دلایل سیاسی، بلکه بیشتر به این دلیل که معتقدند روابط بین مسلمانان و غیر مسلمانان را پیش می‌برند، حمایت می‌کنند. این درصد نسبتاً بالایی است و نشان‌دهنده تغییرات گفته‌شده است».

🔹این مطالعه نشان داد که تعداد زیادی از مساجد در تلاش‌های بین‌ادیانی که برای ایجاد ارتباط بین جامعه مسلمانان و اعضای دیگر گروه‌های اعتقادی طراحی شده است مشارکت دارند. در این گزارش همچنین اشاره شده است که 67 درصد از مساجد در ایالات متحده دارای زنانی هستند که در هیئت مدیره خود خدمت می‌کنند. این افزایش قابل توجهی را نسبت به نسخه‌های قبلی این گزارش نشان می‌دهد که تنها 50 درصد از مساجد در سال 2000 و 59 درصد در سال 2010 در هیئت مدیره خود زن داشتند.

🔹بگبی می‌گوید: «مساجد آمریکایی از نظر جنسیتی نسبت به مساجد جاهای دیگر یکپارچه‌تر است، مانند عدم تقسیم جداگانه بین مکان‌هایی که مردان و زنان در آن نماز می‌خوانند و (سایر اعمال)، اما این مساجد استدلال می‌کنند که این شیوه‌ها نوآوری نیست بلکه بازگشت به شیوه‌هایی است که ریشه در سنت‌های نخستین مسلمانان دارد».

✍️ ملاحظه: #دیگ_ذوب (Melting pot) اصطلاحی فرهنگی در مورد جامعه‌ای ناهمگون از لحاظ فرهنگی است که به مرور همگون می‌گردد. عناصر متفاوت فرهنگی با یک فرهنگ قالب عمومی ترکیب شده و همگی در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند. این اصطلاح به‌طور خاص در مورد همگن‌ شدن فرهنگی مهاجران به ایالات متحده استفاده شده‌ است.

🔹گزارش بسیار مفصل احسان بگبی در دو بخش در ژوئن و جولای گذشته منتشر شد. متن این دو بخش را می‌توانید در اینجا و اینجا ببینید.

@dolatedin
🔹الفرات نیوز: منابعی از #حوزه_علمیه نجف خبر دادند که #احمد_الطیب، شیخ الازهر، اوایل ماه آینده میلادی همراه با یک هیئت عالی رتبه از علمای #الازهر به #عراق سفر می‌کند.

🔹یک روحانی برجسته در حوزه علمیه نجف گفت که الازهر این سفر را تأیید کرده است و «ما اکنون برای آن آماده می‌شویم».

🔹به گفته همان منبع، قرار است اولین ملاقات شیخ الازهر با مرجعیت اعلی، آیت الله #سیستانی باشد: «احمد الطیب در بدو ورود با آیت الله سیستانی ملاقات می‌کند. همچنین برای بازدید شیخ الازهر از مهم‌ترین زیارتگاه‌های اسلامی در شهرهای #کربلا و #نجف برنامه‌ریزی شده است».

🔹یک منبع نزدیک به آیت الله سیستانی گفت: «برنامه دقیق و مشخصی برای این سفر در نظر گرفته شده است که در آغاز احمد الطیب با سید سیستانی ملاقات می‌کند و سپس در #حرم امام علی بن ابی طالب(ع) اقامه نماز می‌کند».

🔹این منبع افزود: «این دیدار تاریخی است و مدت‌ها به تأخیر افتاده است. از زمان سرنگونی صدام حسین در سال 2003، هر دولت جدید عراق از شیخ الازهر دعوت کرده بود، اما این موضوع در آن زمان به نتیجه نرسید».

🔹لازم به ذکر است که در مارس 2021، #سعد_کمبش، رئیس #اوقاف #اهل_سنت، از قاهره دیدن کرد و با شیخ الازهر دیدار و از طرف دولت عراق، شیخ الازهر را برای دیدار از این کشور دعوت کرد.

🔹به گفته منابع، شیخ الازهر همچنین به شهر #موصل و سپس شهر #اربیل در منطقه کردستان نیز سفر کرده و با روحانیون آنجا دیدار خواهد کرد.

@dolatedin
💢مولد النبي در نگاه مذاهب اسلامی

🔹بی بی سی عربی: تزیینات و چراغانی، شیرینی ها و غذاهای پرطرفدار، جلسات مداحی و ذکر، پرچم ها و راهپیمایی های مختلف... در بسیاری از شهرها و روستاهای عربی، از غرب گرفته تا شرق، هر ساله به چندین روش #جشن_میلاد_پیامبر (ص) را برگزار می کنند.

🔹و از آنجایی که این جشن به عنوان یک مناسبت، ریشه در سنت های عامیانه دارد، این سوال هر ساله در مورد نظر #مذاهب_فقهی بین حلال و حرام بودن این مراسم، مطرح می شود.

🔹مانند بسیاری از مسائل اسلامی، علمای فقه رویکرد واحدی به جشن میلاد پیامبر (ص) نداشته، حتی در تاریخ ولادت حضرت محمد (ص) نیز میان #اهل_سنت و #شیعه اختلاف است.

🔹درست است که بیشتر مراجع بر این عقیده هستند که پیامبر (ص) در ماه ربیع الاول بر اساس تقویم هجری قمری متولد شده است، اما اهل سنت این سالگرد را در دوازدهم ربیع الاول جشن می گیرند و شیعیان در هفدهم جشن می گیرند. بنابراین، تمام ماه ربیع الاول ماه جشن محسوب می شود.

🔹به دلیل این اختلاف در تاریخ میلاد پیامبر (ص) و از سال 1981(امام راحل) روح الله خمینی آن به نام هفته #وحدت_اسلامی نام گذاری و به عنوان وسیله ای برای #تقریب میان سنی ها و شیعیان شد.

🔹آغاز جشن سالروز ولادت پیامبر (ص) به خلیفه فاطمی #المعز_لدین_الله پس از ورود وی به مصر در سال 969 میلادی نسبت داده می شود. بر اساس منابع تاریخی، برپایی جشن های سازماندهی شده میلاد پیامبر و تعدادی از خاندان او، وسیله ای برای نزدیک شدن آن خلیفه به مصریان از طریق مناسبت های عمومی و شادی بود.

🔹با تغییر حکومت و اختلافات پی در پی اسلامی و با توجه به اولویت های سلطنت ها، جشن میلاد پیامبر ص رو به محو شدن می رفت، بدین ترتیب ایوبیان از آن جلوگیری کردند، سپس بار دیگر ممالیک اجازه برگزاری آن را دادند، تا اینکه در زمان #محمدعلی_پاشا به یک #سنت صوفیانه تبدیل شد.

🔹فرقه های #صوفیه، مکاتب اسلامی هستند که بیش از همه به احیای میلاد پیامبر(ص) و به طور کلی میلاد اولیای صالح می پردازند. این جشن‌ها از جمله سنت‌های جاافتاده در مصر است.

🔹بر خلاف تصوف، علمای #سلفی به رهبری عالم دینی سعودی #بن_باز، جشن میلاد پیامبر را #بدعت دانسته و معتقدند که شرع اشاره ای به این مساله نکرده است، زیرا نه پیامبر (ص) و نه صحابه آن را جشن نمی گرفتند، پس بدعت است.

🔹موضوع احیای میلاد پیامبر (ص) یکی از اختلافات رایج فقهی میان سلفیان و صوفیه است که ممکن است منجر به #تکفیر نیز شود.

🔹از سوی دیگر، علمای #الأزهر در فتواهای متعددی که در طول سالیان متمادی صادر شده، موضع مثبتی در مورد جشن میلاد پیامبر (ص) گرفته اند. درست است که در قرآن و روایات به صراحت به جشن میلاد اشاره نشده است، اما بر اساس فتاوا (علمای الأزهر) یکی از مظاهر تجلیل از رسول خدا و نشان دادن عشق به ایشان، نکوداشت میلاد پیامبر (ص) است.

🔹این نظر در میان اکثر مفسران اهل سنت نیز رایج است، زیرا جشن میلاد اگرچه واجب نیست، اما در نظر آنان مردود هم نیست، زیرا میلاد پیامبر اکرم (ص) مظهر رحمت الهی بر انسانها است.

🔹در میان علما و مفسران کسانی هستند که جشن میلاد پیامبر (ص) را #بدعتی_نیکو توصیف می کنند، افرادی همچون ابن حجر #عسقلانی و جلال الدین عبدالرحمن #سیوطی معتقداند که این عمل بدعتی نیکو است که به صاحبش پاداش داده می شود.

🔹از نگاه علمای شیعه، جشن میلاد پیامبر (ص)، ابراز محبت، عزت و ترفیع مقام پیامبر (ص) است.

🔹نزاع اعتقادی امروزه نیز مانند #تاریخ_اسلام، گاهی ابعاد سیاسی پیدا می کند. با روی کار آمدن #حوثی_ها در #یمن، برگزاری جشن میلاد پیامبر (ص) در آنجا فراگیرتر شده است. از سوی دیگر، #داعش از برگزاری جشن میلاد در مناطق تحت کنترل خود در #سوریه و #عراق جلوگیری می کرد.

@dolatedin
⭕️ محمد نعیم، سخنگوی دفتر سیاسی #طالبان:

🔹 «امارت اسلامی از بیانات آیت الله #خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران که خواستار #وحدت بیشتر بین #اهل_سنت و #شیعه در افغانستان شده بود استقبال می‌کند. مردم #افغانستان، از هر قشری، استقلال یافته‌اند و با همدیگر از آن محافظت می‌کنند. ما اجازه نخواهیم داد که هیچ توطئه‌ای به وحدت مردم و کشور ما لطمه بزند یا آن را تهدید کند.»

✍️ گفتنی است آیت‌الله خامنه‌ای روز یکشنبه در دیدار با «میهمانان کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی» در بخشی از سخنان‌شان با اشاره به حملات اخیر به مساجد شیعیان در افغانستان فرمودند: «در همین قضیه افغانستان، یکی از راه‌های جلوگیری از حوادث، حضور مسئولان محترم کنونی این کشور در مراکز و مساجد و یا تشویق برادران اهل سنت به حضور در اجتماعات مشترک است.»

🔸در پی حملات انتحاری به نمازگزاران شیعه در قندوز و قندهار در دو جمعه پی‌درپی، جمعا بیش از ۲۰۰ کشته و شمار زیادی زخمی به جا گذاشت. گروه داعش -شاخه خراسان - مسئولیت این حملات را برعهده گرفته است.

@dolatedin