🌺اصفهان آشنا داری؟🤔

👆امروز به راه‌نمایی دوستم آقا #مصطفی_فاطمیان در کتاب فوق یعنی "گل‌بانگ محبّت" اثر #حسین_جوهری با دو شعر از #صغیر_اصفهانی و یک قصیده از #شکیب_اصفهانی مواجه شدم که در #دیوان این دو شاعر نبود.
کاش این دواوین کامل شود؛ خصوصا" صغیر که هنوز اشعارش در دو جلد چاپ می‌شود.


#تحقیق
#جواد_هاشمی_تربت

http://www.instagram.com/javadhashemi69/

@javadhashemi_torbat

سه‌شنبه ۲۱ مرداد توفیق شد و پس از زیارت حضرت معصومه علیهاسلام به قبرستان نو رفتیم.

برای نخستین بار بود که بر سر مزار این دو دل‌داده‌ی امام حسین علیه‌السّلام حاضر می‌شدم. جناب #رسول_ترک و آقا #سید_محمدجواد_ذاکر (#سید_ذاکر).
طرح سنگ مزارها مثل هم بود. اطراف سنگ، ابیاتی به چشم می‌آمد. سرایندگانش برایم معلوم بود.

ابتدا در فضای #اینستا و اینک #تلگرام اطّلاع‌رسانی کردم تا بلکه مستند به شاعران این دو شعر پی ببرم.

■به نیابتشان برای فرج مولایمان صلوات■


#تحقیق_میدانی
#تربت_شاعران
#جواد_هاشمی_تربت

http://www.instagram.com/javadhashemi69/
@javadhashemi_torbat

هر که کند عزم مدح حضرت زهرا
قصد سفر کرده هم‌چو مور به دریا


👆امروز ۲۲ دی ماه، دقیقا" ۲۲ سال از درگذشت شاعر ولایی #حسین_شیداییان (#شیدا_کرجی) می‌گذرد.
(نفر وسط در عکس
متوفّی ۱۳۷۷/۱۰/۲۲)

از جناب #شیدا فقط یک قصیده‌ی فاطمی با ۲۵بیت در کتاب #نوادر یا سفینه‌ی شمشیری به ذهن داشتم که مؤلّف یعنی حاج آقا #مهدی_آصفی در پاورقی آورده بودند با حذف ۱۰ بیت.

چون کامل شعر را برای کتاب #دریا_دریا می‌خواستم لذا از ایشان جویا شدم و گفتند شاعری اهل کرج بود که به منزلشان می‌رفتند.

به آقا #رحمان_نوازنی که از دوستان شاعر و ساکن کرج است زنگ زدم.

به هر حال تلفن پسر شاعر را یافت و فرستاد. آقا #مسعود_شیداییان که هنوز توفیق دیدنشان دست نداده، نسخه‌ی دست‌نوشته را فرستادند و مژده دادند که دیوان شیدا در مراحل آمادگی برای چاپ است.

همه‌ی این‌ها ظرف ۱۰ روزه‌ی اخیر رخ داد؛ فقط برای یک شعر با مطلعی که دیدید.

#پژوهش
#تحقیق
#دقت
#دریا_دریا
#جواد_هاشمی_تربت

http://www.instagram.com/javadhashemi69/

@javadhashemi_torbat

مژده ملک می‌دهد که عرش معلّا
گشته منوّر ز نور زهره‌ی زهرا

👆این مطلع قصیده‌ای است از #حسین_خسرویان متخلّص به #خسروی (#خسروی_اصفهانی).

📚شعر را در "درج عفاف" اثر حاج #محسن_حافظی دیده بودم ولی سه بیت کم داشت. دنبال کامل شعر می‌گشتم. چون کامل شعر را برای کتاب #دریا_دریا می‌خواستم.

📚دیوان خسروی، "اشک سحر" نام داشت که آن را نداشتم.

به هر حال، موضوع را با ذاکر خوش‌نغمه‌ی اهل بیت (علیهم‌السّلام)، آقای حاج #علی‌رضا_مهرپرور از مدّاحان اصفهان در میان گذاشتم.

ایشان بزرگوارنه نه تنها عکس شعر را ارسال کردند، بلکه دو چاپ مختلف از "اشک سحر" به ضمیمه‌ی کتاب خاطرات خودشان را ارسال کردند که امروز (۲۲ دی) رسید.

📚کتاب خاطراتی آموزنده و ماندگار به درد رفقای ذاکر می‌خورد.

#پژوهش
#تحقیق
#دقت
#دریا_دریا
#جواد_هاشمی_تربت

http://www.instagram.com/javadhashemi69/

@javadhashemi_torbat

استاد مؤیّد: شاعر گم‌نام
😳؟؟؟😓
چه بر سر تحقیق و تألیف آوردند!

این غزل مشهور از استاد #سید_رضا_مؤید را که در باب امام حسین علیه‌السّلام است، امروز در "دانش‌نامه‌ی شعر مهدوی" (جلد ۲۴، ص ۶۳۹) به عنوان شعر امام زمانی علیه‌السّلام، بی نام شاعر و در فصل شاعران گم‌نام یافتیم. البتّه سند زده‌اند ولی اشراف به کار نداشتن همین تبعات را در پی خواهد داشت.

کتاب #دانش‌نامه‌ی_شعر_مهدوی، دوره‌ای ۲۹ جلدی است.

این مصراع با تغییر در تصویر بالا معلوم است:
جان می‌دهم به شوق وصال تو یا حسین...
غلط‌های دیگری هم هست که بماند... .

#تحقیق
#دقت
#جواد_هاشمی_تربت

@javadhashemi_torbat

آیا می‌دانید چند شاعر با تخلّص مؤیّد داریم؟

دو سال قبل مقدّمه‌ای برای دیوان استاد #سید_رضا_مؤید نوشته بودم.
در بازنگری امروز مطلبی را در پاورقی دیدم که به شعرای متخلّص به مؤیّد اشاره کرده‌ام. علاقمندان عکس را دانلود کنند.👆

📚دیوان مؤیّد خراسانی در سه مجلّد آماده‌ی چاپ است. امیدواریم که تا پایان سال جاری رونمایی شود.

#یادداشت_ادبی
#تخلص
#تحقیق
#دقت
#جواد_هاشمی_تربت

@javadhashemi_torbat

گاهی ارزش دارد که دقایق فراوانی جست‌وجو کنی تا یک مصراع ناب (یک بیت هم نه) در یک دیوان قطور بیابی:

علی است عبد حق و کاینات، عبد علی است


#سهایی_کرمانی

امروز متوجّه شدم که این شاعر، غیر از #سهایی، #قوام نیز تخلّص می‌کند.

به محقّقانی که دنبال کار ادبی می‌گردند، پیشنهاد دارم که دیوان او را عینا" تایپ و چاپ کنند؛ چرا که دیوان سهایی به خطّ نستعلیق است و اغلب مخاطب را دفع می‌کند تا جذب. ضمنا" پر از شعر آیینی و ولایی است.

دیوان #روشن_اردستانی هم خطّاطی شده و از این مقوله است و نیاز به تصحیح دارد.


#تحقیق
#جواد_هاشمی_تربت

http://www.instagram.com/javadhashemi69/

@javadhashemi_torbat

#یک‌شنبه
#حضرت_امیرالمؤمنین_علیه‌السلام

(یا علی! هذا یوم الاحد و هو یومک)

ورد شب و ذکر روز من، ناد علی است
این ناد علی گفتنم از یاد علی است
روزی که شوند جمع، اهل عرصات
چشم همه بر علیّ و اولاد علی است

#رباعی از #شوقی_اصفهانی



#تحقیق
#جواد_هاشمی_تربت

http://www.instagram.com/javadhashemi69/

@javadhashemi_torbat

#نوادر
#قالب_شعر
#مثلث_ترکیب
#چاپ_سنگی

امروز در تورّق دیوان میرزا محمّدشفیع عراقی متخلّص به #شوقی (شاعر قرن ۱۳ و ۱۴)، به دو نمونه شعر عاشورایی در قالبی که بایست آن را مثلّث‌ترکیب خواند، برخوردم که موضوع یکی از آن‌ها شهادت #حضرت_عبدالله_بن_حسن_علیه‌السلام است که بند اوّل آن را در تصویر می‌بینید:
🕯🕯🕯
چه عبدالله دید افتاده در خاک
تن عمّ کبار خویش صد چاک
بزد بر سر، نمودی جامه را چاک:
▪️
پس آن گه آمد از خرگاه، بیرون
روان شد سوی میدان با دل خون


با تشکّر از آقا #مجتبی_رستمی


#تحقیق
#جواد_هاشمی_تربت

http://www.instagram.com/javadhashemi69/

@javadhashemi_torbat

#نکته_ادبی
#توارد
#تحقیق

#دهخدا:
گذشتن مضمون یا تعبیری در خاطر شاعری مثل آن‌چه در ذهن شاعری دیگر گذرد به غیر اخذ و سرقت.

#معین:
توارد، مانند بودن شعر دو شاعر هم در لفظ، هم در معنا، بدون اطّلاع داشتن هیچ کدام از یک‌دیگر.

📝امروز در دیوان #شریف_وادقانی_کاشانی که شاعر قرن ۱۱ است، مصراعی یافتم که شبیه آن را از #سروش_اصفهانی، شاعر قرن ۱۳، سراغ داشتم و غزلش را به گمانم در کتاب #جرس_فریاد_می‌دارد آورده‌ام:
▪️
#شریف:
تا نُه سپهر، غلغله‌ی سوز ماتم است
ای دیده! خون ببار که روز محرّم است
▪️
#سروش:
ای دیده! خون ببار که ماه محرّم است
نزد خدای، دیده‌ی گریان، مکرّم است
▪️

#جواد_هاشمی_تربت

http://www.instagram.com/javadhashemi69/

@javadhashemi_torbat

#تحقیق
لابد این بیت را شنیده‌اید:

پرده بردار که رخسار تو دیدن دارد
ناز بفروش که ناز تو خریدن دارد

امروز در اشعار #محمدحسین_بهجتی متخلّص به #شفق یافتم.

با جست‌وجو دریافتم که #صائب_تبريزی غزلی دارد با این مطلع:

پرده بردار ز رخسار که دیدن داری
سربرآور ز گریبان که دمیدن داری

باقی مطالب را در حاشیه‌ی کتاب نوشته‌ام (عکس بالا)؛ علاقمندان دانلود کنند.


این را هم بیفزایم که #غلام‌رضا_قدسی در مربّع‌ترکیب مهدوی خود، بیتی چنین دارد:

چهره بگشای که رخسار تو دیدن دارد
سخن از لعل تو ای دوست! شنیدن دارد


#جواد_هاشمی_تربت

http://www.instagram.com/javadhashemi69/

@javadhashemi_torbat

📊در ادبیّات فارسی، چند شاعر متخلّص به #شفق می‌شناسید؟

📝یافته‌های حقیر، فعلا" پنج شخصیّت ذیل هستند که البتّه بعضی #شفق را در نام خانوادگی خود دارند و تخلّص می‌آورند و برخی آن را جداگانه برای تخلّص برگزیده‌اند.
بحمدالله از همه‌ی اینان در کتاب‌خانه‌ی #محمل اثر مکتوب موجود است.

اینک اسامی ایشان به ترتیب سال تولّد:

۱. #صادق_رضازاده_شفق:
۱۲۷۴ تبریز – ۱۳۵۰ تهران. پژوهش‌گر، مترجم، سیاست‌مدار، شاعر.


۲. #سید_قوام_شفق:
۱۳۱۲ _ ۱۳۶۸ رامسر.


۳. #محمدحسین_بهجتی #شفق:
۱۳۱۳–۱۳۸۶ اردکان. روحانی، شاعر، امام جمعه‌ی اردکان یزد.


۴. #محمدجواد_غفورزاده #شفق:
۱۳۲۲ مشهد. شاعر مشهور ولایی.


۵. #سید_مجید_شفق:
۱۳۳۳ تهران. محقّق، شاعر، پژوهش‌گر. خواهرزاده‌ى #مهدى_سهيلى.


(نوشته‌ی هشتم مهر ۱۴۰۰)

#جواد_هاشمی_تربت
#تحقیق

http://www.instagram.com/javadhashemi69/

@javadhashemi_torbat

◼
👆این #رباعی یافته‌ی امشب است:

عاشق‌تر از او ندیده عالم به یقین
لعلی که نشانده است عشقش به نگین
یکتا گهر قیمتی بحر وجود
نامش به سرِ سه مصرع اوّل بین

🌹علی🌹

سروده‌ی رضا جمالی یا همان "#شاهین_زنجانی". صاحب اثر "خاری در گلزار".

ابتکار جالبی است؛ چون گونه‌ای از موشّح است. طرح او می‌تواند الگو باشد برای شاعران... .

#تحقیق
#موشح
#رباعی
#جواد_هاشمی_تربت

http://www.instagram.com/javadhashemi69/

@javadhashemi_torbat

#نکته
#تحقیق

هفته‌ی پیش با این مطلب مواجه شدم. دو بیت زیر را با هم مقایسه کنید:

جمعی که خلقتِ دو جهان شد برایشان
دادند در خرابه‌ی بی سقف، جایشان
#هما_شیرازی
(دیوان همای شیرازی، ج۲، ص۱۰۲۱)


جمعی که خلق شد دو جهان از برایشان
دادند در خرابه‌ی بی سقف جایشان
#جودی_خراسانی
(دیوان جودی خراسانی، ص۲۴۹)

با تشکّر از آقا #مهدی_حسین‌قلیان که رهنمون شدند.


#جواد_هاشمی_تربت

http://www.instagram.com/javadhashemi69/

@javadhashemi_torbat

🟠
این شعر را امروز در حین برگه‌برداری دیدم. واژه‌ی التجا داشت و تخمیس هم بود، گفتم بارگذاری شود:

خوفی دگر ز وادی محشر نمی‌کنم
باک از حساب و دوزخ و کیفر نمی‌کنم
جز #التجا به درگه حیدر نمی‌کنم
"دیگر حدیث کتف پیمبر نمی‌کنم
ترسم از این که دست خدا زیر پا شود"
🌹



سروده‌ی ذاکر و شاعر معاصر، #عباس_عنقا.
(بیت در گیومه از #شباب_شوشتری است.)

گل سرخ عنقا، صص ۴۸ و ۴۹

#تخمیس
#تحقیق
#التجا
#جواد_هاشمی_تربت

http://www.instagram.com/javadhashemi69/

@javadhashemi_torbat

#یادداشت_ادبی

این مصراع از کیست؟
از كربلا به كوفه و از كوفه تا به شام

✍شاعره‌ای با نام #فرخنده_ساوجی در صد سال قبل، این مصراع را در قصیده‌واره‌ای آورده است و خطاب به آسمان تشر می‌زند و می‌گوید:

از کربلا به کوفه و از کوفه تا به شام
باز آن عیال، بهر اسیری، فلک! بری

اگر توفیق تصحیح دیوانش را پیدا کنم، در پاورقی می‌خواهم بنویسم:

✔طبیعی است چنین مصراعی در شعر چندین شاعر دیده شود؛ حُکم، راجع به #توارد یا #تضمین دادن، آسان نیست.

فعلاً و مثلاً این دو نمونه را ببینید؛ البتّه هر دو در دوره‌ی بعد از «فرخنده»اند:

از کربلا به کوفه و از کوفه تا به شام
بود آه و ناله هم‌دم صبح و مسایشان
موزون اصفهانی
(دیوان موزون اصفهانی، ۴۵۶ یا جرس فریاد می‌دارد، ص ۸۷۹).

از کربلا به کوفه و از کوفه تا به شام
تنها به شوق دیدن رویت دویده‌ام
سیّد هاشم وفایی
(گلبن شهادت، ص ۱۷۲ یا جرس فریاد می‌دارد، ص ۹۶۴).

دوست گرامی #محمدعلی_بیابانی هم در شعری گوید:
از کربلا به کوفه و از کوفه تا به شام
دشمن ز بی حیایی و ظلمی ابا نکرد

شما هم اگر نمونه‌ای دارید، در شخصی برایم بفرستید.

#پژوهش
#تحقیق
#جواد_هاشمی_تربت
http://www.instagram.com/javadhashemi69/

@javadhashemi_torbat

🗯
✍دیگر یافته‌ها از دو دوست شاعر که خودشان راه‌نما شدند:


از کربلا به کوفه و از کوفه تا به شام
جای تمام اهل حرم سنگ خورده‌ام😭
#محسن_عرب‌خالقی


از کربلا به کوفه و از کوفه تا به شام
با شمر، هم‌سفر شدن ما روا نبود😭
#محمود_مربوبی


#یادداشت_ادبی
#پژوهش
#تحقیق
#جواد_هاشمی_تربت

http://www.instagram.com/javadhashemi69/

@javadhashemi_torbat