☀️ عیّوق ☀️

💫#دهخدا ذیل كلمه‌ی «عیّوق» آورده است كه نام ستاره‌ای است خُرد و روشن و سرخ‌رنگ به طرف راست کهکشان که پیرو ثریّا باشد.

🌙اصل آن بر وزن فَیْعول است و چون یاء ساکن و واو به دنبال هم آمده‌اند، به یاء مشدّد تبدیل شده‌اند. وی باز آورده كه نور «عیّوق» را صد برابر خورشید تخمین زنند كه به یازده سال به ما می‌رسد. ضمناً عرب آن را به «دوری»، مَثَل زند و گوید: «اَبعدُ مِن العیّوق».

🌜نكته‌ی دیگر آن كه وزن و معنای شعر به راحتی اجازه می‌داد تا شاعر به جای واژه‌ی كم‌تر شنیده شده‌ی «عیّوق»، واژگان آشنای «خورشید»، «ناهید» یا «افلاک» را استخدام كند ولی او «عیّوق» را ترجیح می‌دهد؛ چرا؟!

🌛پاسخ این است كه #محتشم توجّه به افسانه‌ای داشته كه به دو گونه بیان شده و در ذیل می‌خوانید: گروهی گویند كه هر کس نگاهش به این ستاره بیفتد، تشنگی او بر طرف می‌شود و گروه دیگر بر آنند كه كنایه از افسانه‌ای است دایر بر سرنوشت حتمی کسی که این ستاره در بخت او باشد كه سرانجام از تشنگی جان می‌دهد.

🌝به هر حال در این بیت، ارتباط این ستاره با «عطش» و «تشنگی» نشان داده شده است، چه در وجه اوّل و چه در وجه دوم؛ این جاست كه حُسن انتخاب #محتشم با توجّه به این معانی ظریف و لطیف بیش از پیش نمایان می‌شود.

📕به عيّوق می‌رسد (انتشارات #محمل)

(امروز چند صلوات برای امر فرج فرستاده‌ایم؟)

#یادداشت_ادبی
#بازنشر
#جواد_هاشمی_تربت

@javadhashemi_torbat

#نکته_ادبی
#توارد
#تحقیق

#دهخدا:
گذشتن مضمون یا تعبیری در خاطر شاعری مثل آن‌چه در ذهن شاعری دیگر گذرد به غیر اخذ و سرقت.

#معین:
توارد، مانند بودن شعر دو شاعر هم در لفظ، هم در معنا، بدون اطّلاع داشتن هیچ کدام از یک‌دیگر.

📝امروز در دیوان #شریف_وادقانی_کاشانی که شاعر قرن ۱۱ است، مصراعی یافتم که شبیه آن را از #سروش_اصفهانی، شاعر قرن ۱۳، سراغ داشتم و غزلش را به گمانم در کتاب #جرس_فریاد_می‌دارد آورده‌ام:
▪️
#شریف:
تا نُه سپهر، غلغله‌ی سوز ماتم است
ای دیده! خون ببار که روز محرّم است
▪️
#سروش:
ای دیده! خون ببار که ماه محرّم است
نزد خدای، دیده‌ی گریان، مکرّم است
▪️

#جواد_هاشمی_تربت

http://www.instagram.com/javadhashemi69/

@javadhashemi_torbat

◾️
به نظر می‌رسد، خیلی از بچّه‌هیأتی‌ها گمان می‌کنند املای لقب《علیامخدّره》برای مخدّرات، خصوصا" حضرت عقیله‌ی بنی هاشم (سلام‌الله‌علیها و ارواحنا فداها) به این صورت اولیا مخدّره است که بی معنی است و صحیح نیست.

(عکس بالا، تلفیق تصاویر اطّلاع‌رسانی سه جلسه‌ی مختلف در ولادت و شهادت حضرت عقیله سلام‌الله‌علیها است؛ پیشنهاد دانلود👆)

عُلیا اسم تفضیل و مؤنّث اعلا و به معنی والاتر و بلندمرتبه‌تر است و راجع به "عُلیامخدره" در فرهنگ‌نامه‌ی #دهخدا چنین می‌خوانیم: عنوانی و خطابی زنان را. خطابی احترام‌آمیز زنی را.

ضمنا" تلفّظ این کلمه بر وزن دُنیا یا عُقبا است.

اگر صلاح دانستید، برای دوستانتان بفرستید👆

#غلط_ننویسیم
#املای_صحیح
#املا
#جواد_هاشمی_تربت


http://www.instagram.com/javadhashemi69/

@javadhashemi_torbat