🌍

#هسا_پس_اسا_شعر

پیرامون واژه''تنگام''👇


آن‌که مست آمد و دستی به دل ما زد و رفت
در این خانه ندانم به چه سودا زد و رفت

خواست تنهایی ما را به رخ ما بکشد
تنه‌ای بر در این خانهٔ تنها زد و رفت

دل تنگش سر گل‌چیدن از این باغ نداشت
قدمی چند به آهنگ تماشا زد و رفت

مرغ دریا خبر از یک شب توفانی داشت 
گشت و فریادکشان بال به دریا زد و رفت

چه هوایی به سرش بود که با دست تهی
پشت پا بر هوس دولت دنیا زد و رفت

بس که اوضاع جهان درهم و ناموزون دید 
قلم نسخ بر این خط چلیپا زد و رفت

دل خورشیدی‌اش از ظلمت ما گشت ملول
چون شفق بال به بام شب یلدا زد و رفت

هم‌نوای دل من بود به تنگام قفس
ناله‌ای در غم مرغان هماوا زد و رفت

#هوشنگ_ابتهاج #سیاه‌مشق

توضیح واژهٔ #تنگام

تنگنای تنگام!
دربارهٔ پسوند #ام و دو واژه

«ام» پسوند مکان است (فرشیدورد، ۱۳۹۲: ۳۱۳). مانند چرام و تنگام:

چرام: چَراگاه، جای چٓرا:
آن شنیدی که در ولایت شام
برده بودند اشتران به چرام؟
(سنایی، ۱۳۲۹)‌ بیت از حکایتی در باب ششم حدیقه است.

تنگام: جای تنگ، تنگنا
هم‌نوای دل من بود به تنگام ِ قفس
ناله‌ای در غم مرغان هماوا زد و رفت
(ابتهاج، سیاه‌مشق، ۱۳۹۳)

تنگام کمابیش هم‌معنی «تنگنا» است. در گیلکی تنگام هم برای تنگ‌بودن جا (مکان) به کار می‌رود و هم به معنی نزدیکی غروب (زمان) است. پارسی‌گویان از دید معنایی، نیازمند واژۀ تنگام نیستند؛ زیرا برابر آن، تنگنا را می‌شناسند. لیک از دید آوایی، تنگام از تنگنا که پیوند هجای کشیدۀ «تنگ» با «نا» خواندنِ روان و شتابان آن را دشوار می‌سازد، خوش‌آهنگ‌تر است. این واژۀ گیلکی در بیت سایه [ابتهاج] خوش نشسته و بافت سخن که همانندی تنگام با تنگنا هم به یاری آن آمده، به گونه‌ای است که خواننده معنی واژه را بی‌هیچ توضیحی درمی‌یابد (فیروزان، ۱۳۹۵).

بخش پایانی نظر دکتر مهدی فیروزیان چندان قانع‌کننده نیست. در جست‌وجو و گفت‌وگوهایی که دربارهٔ این واژه کردیم متوجه شدیم برخی خوانندگانِ این بیت تصور کرده‌اند «هنگام قفس» درست است و آن را با این تصحیف در اینترنت منتشر کرده‌اند. برخی از اهالی ادبیات هم تصور کرده‌اند اشتباه تایپی است و «تنگنای قفس» صحیح است. گروهی هم آن را درست اما مخفف «تنگ‌گام» و نیز به صورت «تن‌گام» پنداشتند ...
همهٔ این تصور‌ها ناشی از این است که آن واژه در کتاب پانویس ندارد و تنها آن‌ها که به واژگان قدیم‌تر گیلکی مشرف یا در ادبیات با پسوند مردهٔ «ام» آشنا باشند متوجه معنای تنگام می‌شوند.

منابع
فرهنگ وندها، خسرو فرشیدورد، نشر زوار، ۱۳۹۲.
حدیقة‌الحقیقة، سنایی، تصحیح مدرس رضوی، چاپ‌خانه سپهر، ۱۳۲۹.
سیاه‌مشق، هوشنگ ابتهاج، نشر کارنامه، چاپ بیست‌و‌هشتم، ۱۳۹۳.
دوماهنامۀ فرهنگی، هنری و پژوهشی «گیله‌وا» ویژۀ آذر و دی ۱۳۹۵، ش ۱۴۴.

#پسوند #ام #تنگام #چرام
#مهدی_شعبانی


#کانال_گیلکی_هسا_پس
#پسا_نو_در_شعر_گیلکی_مازنی_ترکی
@hasa_pas

M M:
#زبان_موثر
#زبان_متاثر
#زبان_مادر_دوم
#توازن_نوشتار_گفتار
#سقط_اصالت
#فرهنگ_متعهد
#برگشت_پذیری_نه_بازگشت
#تاریخ_پشت_صحنه_ای
#متن_های_نیمه_هشیار

#مدلولهای_متحرک_دال_های_خنثی
#مرگ_قالب
#فرا_رفتار
#استحاله_رفتاری
#تغییر_مرجع
#شعر_اسم
#استحاله_ضمیر
#تغییر_فونیم
#هسا_پس
#شعر_تهی
#شعر_صامت_مصوت
#پسا_رفتار
#مولف_ناظر
#جسمیت_فرهنگی_واژگان
#فعلهای_وابسته
#زاویه_شکنی
#شعر_بینا_نشانه_ای
#هم_ساختاری

#استحاله_موسیقیایی
#شعر_عکس_العمل
#واج_های_مطلق
#پسا_مفهوم
#شعر_پیش_مفهومی
#بازتاب_فرا_زبان
#حقوق_طیفی_ساختارها
#میدان_بافت
#متافیزیک_غیاب
#شرطبندی_تخیل
#کور_متنی
#زبان_منقطع
#پیشوند_های_خطی
#پسوند_های_تاویلی
#شعر_ظرفیت
#شعر_زرد_خنثی
#شعر_جانشین_افقی
#شعر_هم_نشین_عمودی
#شعر_نمایه_ای_مرکز_زدا
#شعر_علمی_واساخت
#پدرانگی_زبان_اخته
#مادرانگی_زبان_یایسه
#شعر_چند_حرکتی
#شعر_میان_دستوری
#زیان_متقارن
#شعر_فرا_رفتار
#غزل_معکوس
#شعر_صفر
#قطب_مونث_زبان
#شعر_خصوصی
#شعر_زبان_سوم
#غزل_معکوس
#غزل_علیه_زبان
#غزل_نشانه
#غزل_واکنش_محض
#مولف_ناظر
#شعر_پیش_مفهومی
#شعر_پسا_مفهوم
#شعر_فرا_رفتار
#شعر_بینا_نشانه_ای_عکس_العمل
#شعر_واج_های_مطلق
#مرگ_زمان
#شعر_زبان_مجاور
#تغییر_مرجع
#کور_متنی
#پیش_متن
#پارادایم_منفعل
#اکنون_اگاه
#خود_اگاه_دور
#غزل_فرا_استحاله
#شعر_چند_تابعیتی
#غزل_پسا_رفتار
#جسمیت_فرهنگی_واژگان
#شعر_ایدیولوژی_اموزشی
#فعل_ها_در_سیطره_اسمها
#فعل_های_وابسته
#استحاله_ضمیر
#غزل_تک_ساحتی
#شعر_اسم
#ایستایی_شکلی
#فرهنگ_رفتاری_منبسط
#مدلول_های_به_هم_پیوسته
#دال_های_خنثی
#تجاوز_خوشاوندی_زبان

بخشی از فرهنگ نقد مراد قلی پور
فرهنگ رفتاری در شعر
(نظریه متن)

شما که نوشته هایم را🖕🖕🖕 میلیمتری تعقیب می کنید
این ها حاصل تاملات سال ها سال من انند
پس خوب می دانی با چه کسی داری حرف می زنید

شعر چند تابعیتی در بین این پروژه تای تحقیقی بنده بسیار ناچیز است

ورود به این ترکیب ها و ساخت ها مجوز ارجاع تاریخی می خواهد و مراد قلی پور در خواب چند ساله نیست و این ها در ادبیات دنیا تازگی دارند و ممکن است اصلا ارزش ادبی نداشته باشند اما هر چه هست حاصل کشفیات مراد قلی پور اند و با کسی هم تعارف ندارم و هر کس بدون ارجاع تاریخی به این مرز ها ورود کند همین است که امروز عباس گلستانی با ان روبه رو شده است


M M:
نازنین استادم استاد وندادیان

جسارت های امروز ما را عفو بفرمایید❤️🎼

Behrooz Vandadian:
بزرگوار!
حقیقت؛البته تلخه.🙏

M M:
خیلی تلخ

تلخ از ز زقوم❤️
با اجازه شما این شعر ارزشمند هسا شعرتان را اگر اجازه بدهید در هسا پس قرار دهم

Behrooz Vandadian:
👍

اگراجازه بفرمائین؛بذارین درهمین حدّ اولیه وشروع باشه.
متشکرم🙏

M M:
پس زحمت ترجمه فارسی را بکشید و در پی وی منتظر ارسال تان باشم تا هسا شعر را فتح حضوری در هسا پس داشته باشیم❤️

#کانال_هسا_پس
#پسا_نو_در_شعر_گیلکی_مازنی_ترکی_کردی
@hasa_pas