حکایت خوانی به زبان لکی
توسط مهنا طولابی دانش آموز پایه نهم
مدرسه اسماء گلدشت غربی خرم آباد
دبیر: خانم کشوری
مدیر: خانم حیدرزاده

#لکستان #زبان_لکی #خرم_آباد #مهنا_طولابی #پایه_نهم

کانال تلگرامی گلونی
🌹🌹🌹🌹


@Golvani_lak

《 یاهو 》

🌹مه سازم ساز دَس شاخوشينَه
🌹مــه آوازم اَذان جـَــمـنشينَـه
🌹لالای لالَه مَكَم اَر بَرزي عاواس
🌹كَـلامـم ذكـر رَب اَلـعـالَـميـنَه

🔹معنی واژه های لکی در این رباعی

🔸مه : من

🔸شاه خوشین : زین الواصلین و فخرالعاشقین مبارک شاه ملقب به حضرت شاه خوشين از اعاظم بزرگ اهل حق ميباشد و... كه سپاهي معروف و متشكل از نهصد نهصده تشكيل كه هركدام سازي تخصصي براي خود ساخته و نواخته است كه در اين ميان تنبور ساز حضرت شاه خوشين مي باشد.

🔸جم : پديده اي مبارك و سازنده و ارجمند و مورد تقديس درآيين مبارك حقيقت براي درك حضور خداوند تبارك و تعالي كه بنيان گذار اين آيين مبارك براي فيض بردن ابداع فرموده است.

🔸جمنشين : كساني كه در جم حاظر مي شوند

🔸لالاي لال : نام يكي از مقامات كهن تنبور مي باشد (به زبان بي زباني)

🔸برزي : بلندي

🔸عاواس : كوه يا دره مشهور «باباعباس» در فاصله هشت کیلومتری جنوب باختری شهر خرم آباد به سوی کوهدشت و در میان دو کوه،واقع شده است.
کوه شمالی این دره، سفید کوه نام دارد. در ابتدای دره و در سینه کش «سفید کوه» دخمه ای در کوه کنده اند و در اطراف آن، چند ستون و یک چهار دیواری به وجود آورده اند.
این بنا، پرستشگاه آیین «مهر» یا همان آيين (حقيقت) بوده است كه بخشي از زندگي حضرت شاه خوشين در اين دره و هم اكنون بارگاه (ماما جلاله)مادر حضرت شاه خوشين نيز در آنجا مي باشد.

💫شعر از ؛ م حسینی

#لکستان #یارسان #شاخوشین #شعر_لکی #زبان_لکی #تنبور #تمیره #قوم_لک

کانال تلگرامی گلونی
🌹🌹🌹🌹


@Golvani_lak

‍ نقل داستان " #دار_دایا "توسط اهالی روستاهای #ایوتین سرکشتی ودامنه کوه جودی به #زبان_لکی

این داستان در کتب مهم تاریخی واز جمله کتاب شاهنامه حقیقت ذکر گردیده است.

کانال تلگرامی گلونی
🌹🌹🌹🌹


@Golvani_lak

داستان محلی به زبان شیرین #لکی با گویش #خواجه_وندی

نقل: خانم ژیلا شاه بهرامی از لک های شهرستان کلاردشت مازندران روستای کلنو

💢پشیمانی😔

یازه سالِم بی ،اَر مدرسه فرار کردم،اَرا خاطر یه کی مال بنم گیر نین، یه خرپیر داشتمین ، گرَده چیمه جنگل راش اَرا هزم، چیمه بان یه دار نیمه خشک،هرجورکو فنداره میاتم، تینگیلی فنداره، گیرکرد گده یه شاخه، تا کیشام،و کله هاتِمه وار، ژیر دارچند دانه کوچِگ بی شانس اوردم سرم نگرتی ، و گده شان کَتِمه سر کوچگ؛نمزانستم چه هاتیه سه سرم،بی حالو بی هوش، سوار خر بیم و هوژم رساندمه مال،ننم وکاکم ونم بردنَ لا دایی کیفعلی، ونم اِوت کرده بینو اَویشه هر شانمه مکیشا، دلم ضعف کرد.وت:جا اوشتم، هاتمینه مال، دیم هرجور میژه! چییمینه لا دایی جواد خان، اَویشه یکم تَقلا کردو وت:د جا کته،ونم بردنَ مال،دیم درد امانم براندیه،ونم بردنَ ولوال لا یه پیرمردی، کته بیه ملم و هر دسمه مکیشا،شانم دسه میات،دلم غش مَکرد، براکم و ددم ونم اِوت کرده بین، اَر چمم هر اسره مات،کم منده بی بیهوش بیاتام، وقتی تقه کرد، وت:اِسَه ده جا کت. یه ضمادیشه دا ددم و وت:کوکولیشه ارانه دوروس کن تا ضربه بگره.ددم وقتی دی رنگم جور زرده جوا بیه،وبی حال کزکه کردمه سه یه گوشه، وت:بَبه، اَخنه دردسروبلا کیشایت، خاس بی یا مدرسه ممندیت و درس مخوندیت؟

لغات #لکی با ترجمه #فارسی👇👇

۱-تینگلی: نوک
۲-کتمه: افتادم
۳-میژه:درد
۴-چیمین : رفتیم
۵-لا: کنار
۶ـ تقه : صدا

#زبان_لکی_را_پاس_بداریم

کانال تلگرامی گلونی
🌹🌹🌹🌹


@Golvani_lak

روستای نجوبران از توابع بخش بیستون شهرستان هرسین در استان کرمانشاه، در فاصله ۵ کیلومتری شهر بیستون و ۴۰ کیلومتری کرمانشاه واقع شده.

«نوژی وران» یا «نجوبران» در #زبان_لکی، به معنای عدس است و بران یا وران سرزمینی را گویند که بر یا ثمرۀ عدس دارد. 

کانال تلگرامی گلونی
🌹🌹🌹🌹


@Golvani_lak

#چشم ( چَم ) در #زبان_لکی گویش خواجه وندی منطقه کلاردشتی مازندران

🔴 در لکی کلاردشتی گاهی با دو کلمه ، ترکیبی درست می شود که مقصود گوینده را به راحتی بیان می کند ؛ اغلب بصورت صفت استفاده می شود.

✅ چَم تنگ ( معنای لغوی چشم تنگ ): به کسی که خسیس است میگویند.

✅ چَم و دم سِر (معنای لغوی چشم سیر ): به کسی که ثروتمند است واز مال دنیا سیر ،گویند.

✅چَم شور (..چشم شور ): به کسی که نظرکننده و به اصطلاح چشمش شور است گویند.

✅ خیز چَم (..چشم حرام ): به کسی که هیز است وبه ناموس دیگران نظر دارد گویند .

✅ چَم پاک (..چشم پاک): به کسی که مورد اعتماد است وناموس دیگران را ناموس خود میداند گویند.

✅ چَم قیچ (..چشم کج): به کسی که به دنبال نقاط ضعف دیگران است وحقیقت را نمی بیند گویند.

✅ چار چَم(..چهار چشم): به کسی که دقیق است وبا دقت به موضوعی می نگرد ،گویند.

✅ چمَه رِگه (..چشم به راه ): به کسی که منتظر کسی است وچشم به در دوخته ،گویند.

✅چَم سی (..چشم سیاه): معمولاً به دلبر و دلداده خویش گویند.

✅دو چمَه کی(دو چشمی):فرق قائل شدن بین دونفر، بین دو فرزند ،...

#زبان_لکی_هویت_من_است

کانال تلگرامی گلونی
🌹🌹🌹🌹


@Golvani_lak

شمامه یا دستنبو در ادبیات ایرانی

لک‌ها و کردها میوه‌ی زیبا و خوش‌بو دستنبو را شمامه یا شمومه می‌گویند. در ادبیات کلاسیک فارسی دستنبو گفته شده و در گویش لری در نتیجه‌ی لغزش واجی یا خطای گفتاری دس‌عامو گفته می‌شود که تغییر شکلی از دستنبو فارسی‌ست.

شمامه در ادبیات هجایی و فولک لکی جایگاه ویژه‌ای دارد:
زلفه هویله‌کت چوی بَره‌دامه
خِرّ مارن و دور جفتی شمامه
در این بیت گیسوان طلایی رنگ معشوق به نوعی دام‌ یا تله‌ی شبکه‌ای تشبیه شده که به دور صید یا سینه‌های همچون شمامه می‌چرخند.

جفتی شمامه نیم‌رسم دیه
دوران پرچینه دس‌رسم نیه
شاعر لک در حسرت سینه‌های همچون شمامه و نیم‌رس معشوق آن‌ها را در پرچینی محصور دانسته که راه دسترسی ندارند.

مولانا در بیتی گفته‌است:
بودم از گنج نهانی بی‌خبر
ور نه دستنبوی من بودی تبر

تک بیتی با شاعر نامعلوم از ادبیات فارسی نیز در وصف بوی خوش دستنبو و بوی دست یار گفته‌است:
يار دستنبو به دستم داد و دستم بو گرفت
وه چه دستنبو! كه دستم بوي دست او گرفت

نویسنده: دکتر داوود داوودی

#داوود_داوودی #اتنیک_لک #شمامه #زبان_لکی
#قوم_لک #ادبیات_لکی #ادبیات_فارسی

کانال تلگرامی گلونی
🌹🌹🌹🌹


@Golvani_lak

چلسرو میراث شفاهی قوم لک

چل‌سرو کوتاهترین قالب شعری در زبان لکی است، «این تک‌بیت‌ها مضامینی پندآمیز، عاشقانه، اجتماعی، فلسفی، طنزآمیز و گاه هجو و هزل را در خود جای داده‌اند.»

تمام ابیات چلسرو مختص زبان لکی هستند «شعر چل‌سرو دارای سه ویژگی اساسی است: لکی بودن، داشتن وزن ده هجایی و قابلیت چهاربخشی. این تک‌بیت‌ها در عین ایجاز، تمام ویژگی‌های شعر کلاسیک را دارا هستند.»

این ابیات نقش مهمی در آموزش غیررسمی ارزش‌های اجتماعی، انتقال مفاهیم اخلاقی و حفظ و احیای زبان مادری ایفا می‌کنند. چلسرو ابزاری مهم در هویت‌بخشی قومی و بازتاب‌دهنده‌ی نگرش لک‌ها به زندگی، عشق، مرگ، طبیعت و سرنوشت است.»

شاعر اشعار چلسرو نامعلوم است و شمار ابیات آن نیز مشخص نیست
برای حفظ ارزش‌های فرهنگی و ادبی چلسرو راهی غیر از مکتوب و مستند کردن همه ابیات آن وجود ندارد، زیرا مستند نشدن این ابیات راه تحریف و تخریب این سرمایه اجتماعی و فرهنگی را هموار می‌کند.»

یادآور می شود که فال چلسرو بیشتر در شب های زمستان مخصوصا شب چله که افراد فامیل دور هم جمع هستند مورد استفاده قرار میگیرد.

#فرهنگ_لکستان #چل_سرو #زبان_لکی #قوم_لک #ابیات_عامه

@Golvani_lak

#ردیف_یاری ، مقام #خاوندکاری

🔹بخشی از این مقامات باستانی در آلبومی به نام یاری ، موسیقی نواحی لکستان بعنوان اولین آلبوم رسمی ثبت شده #لکی در سال ۱۳۸۷ توسط شرکت فرهنگی هنری نسیم مهرآوا تهیه و در دسترس عموم علاقمندان به موسیقی نواحی قرار گرفت.


🔹کامل این آلبوم از سایت جامع و قانونی بیپ‌تونز و دیگر سایتهای معتبر موسیقی قابل دانلود می‌باشد.

#موسیقی_لکی #لکستان #یارسان #تنبور #تمیره #زبان_لکی

کانال تلگرامی گلونی
🌹🌹🌹🌹


@Golvani_lak

لاوه لاوه لکی(لالای)

لاوه لاوه،آوازی دلنشین واحساس برانگیزی است که زنان و دختران لک آنرا برای کودکان سرمیدهند و با خواندن آن کودکان را مسرور و شاد وخواب می کنند.زنان و دختران در خواندن لاوه لاوه از اشعار مناسب کودکان که اشعاری عاطفی وحماسی است استفاده میکنند.لاوه لاوه دارای چندین ریتم ومقام موسیقائی خاص وشناخته شده است و آوازی منحصر بفرد در خطه لکستان وسیمره می باشد که از حیث زیبائی ودلنشینی در نوع خود بی نظیر است.شعرای گمنام لک اشعاری با مضمونهای حماسی،لطافت،شیفتگی،دلدادگی،عشق و امید وآرزوهای بلند همراه با تخیلات کودکانه برای این آواز سروده اند.مضمون اشعار مخصوص (لالایی)مناسب حال واحوال وروح ظریف کودکان است واز حیث علمی،روانشناختی وتربیتی در نوع خود بی نظیر است.کودکان موقع شنیدن لالایی از گریه باز می مانند ودچار حالاتی خوش وانسانی شده ودر آرامش به خواب میروند

متاسفانه هیچ کس نشانی از سرایندگان این اشعار زیبا که به زبان لکی سروده شده اند ندارد.

#لکستان #شبکه_مستند #لالایی #زبان_لکی #دا #لاوه_لاوه

کانال تلگرامی گلونی
🌹🌹🌹🌹


@Golvani_lak

گپ و گفت دوستانه با چند نفر از اهالی مردم لک کلاردشت به زبان لکی و خودمانی.

نکته:جمعیت غالب کلارشت از ایلات لک دلفان،خواجه وند و خزایی می باشند.

#لکستان #زبان_لکی #کلاردشت #دلفانی #خزایی #خواجه_وند #ایلات_لک

کانال تلگرامی گلونی
🌹🌹🌹🌹


@Golvani_lak

.
⭕️کلام خان الماس لک

چوار گوشه ماتن چوار گوشه ماتن
صراف مزانو چوار گوشه ماتن

بگیر بگیرن صلات صلاتن
آشوی شارانن شاه خوشین واتن

نوخت ازل ژه روژگاران
کویان مارگیرو دشتان سواران

تَک او ماران دیم نه وه سواران
ژار مار بهترن ژه نیزه داران
.
ترجمه #فارسی👇👇

چهار سوی عالم را ماتم گرفته است
آگاهان میدانند چهار گوشه عالم را ماتم گرفته است
صدای گیرودار و هیاهو همه را جا فرا گرفته است
آشوبی در شهرها به پا شده همانطور که شاه خوشین گفته است
این گفته ازلی حقی است که در روزگاران قدیم گفته شده است
کوها را مار احاطه میکند و دشتها را سواران
از ظلم سواران به مارها پناه میبریم
زیرا زهر مار بهتر از همراهی با سپاه ظلم است !

#لکستان #شاعران_لک #یارسان #خان_الماس #زبان_لکی

کانال تلگرامی گلونی
🌹🌹🌹🌹


@Golvani_lak

💠 چرا باید قدر #یعقوب_لیث_صفاری را بدانیم

🔸 کار تاریخی او هیچ گاه قابل فراموشی نیست.

🔖 پ ن: متن ویدئو از آقای کاکاوند به صورت نوشته گفتاری و دارای چند غلط املایی است که به دلیل اهمیت موضوع آن (تاریخ ایران، زبان فارسی و یعقوب لیث صفاری، بازنشر شده است.
#زبان_فارسی
#ایران

کانال تلگرامی گلونی
🌹🌹🌹🌹


@Golvani_lak

#درود

ریشه شناسی واژه « درود »

« درود » به چه معنایی است ؟

استاد فریدون جنیدی – بنیاد نیشابور

#زبان_فارسی #درود #ریشه_شناسی #فریدون_جنیدی #واژه

کانال تلگرامی گلونی
🌹🌹🌹🌹


@Golvani_lak