🔹در فکت‌نامه دنبال کنید:
درستی‌سنجی زنده پنجمین مناظره انتخابات ۱۴۰۳

🔹همزمان با برگزاری مناظره‌های تلویزیونی نامزدهای نهایی انتخابات ریاست جمهوری در ایران، فکت‌نامه تلاش می‌کند ادعاهای کاندیداها را تا حد امکان درستی‌سنجی و نتایج آن را در ایکس (توییتر سابق)، تلگرام و اینستاگرام منتشر کند.

🔹اگر تمایل دارید از درستی یا نادرستی اظهارات و ادعاهای نامزدهای انتخابات در #مناظره_پنجم آگاه شوید، حساب‌های #فکت‌نامه دنبال کنید.

🔹این پنجمین و آخرین مناظره نامزدهای انتخابات ۱۴۰۳ محسوب می‌شود.

🌐 @Factnameh

/فکت‌چک #مناظره_پنجم انتخابات ریاست جمهوری/

امیرحسین #قاضی‌زاده_هاشمی: دولت روحانی بنزین را با آشوب و خون جوانان مملکت در آبان ۹۸ از هزار تومان به ۳ هزار تومان افزایش داد.
«گمراه‌کننده»

این ادعا پیش‌تر نیز در مناظره‌های انتخاباتی سال ۱۴۰۰ از سوی محسن رضایی که نامزد منتقد دولت پیش بود مطرح شده است. 👇

https://factnameh.com/fa/fact-checks/2021-06-11-petroleum-price

افزایش قیمت بنزین در آبان ۱۳۹۸ تصمیم شورای هماهنگی سران قوا بود. این شورا در اردیبهشت ۱۳۹۷ با دستور رهبر جمهوری اسلامی برای «اتخاذ تصمیم‌های کلیدی در حوزه اقتصادی» تشکیل شد.

در این شورا قوه قضائیه ۳ نماینده (رئیس قوه، معاون اول و دادستان کل)، مجلس ۴ نماینده (رئیس مجلس، رئیس کمیسیون‌های اقتصادی و برنامه و بودجه، رئیس مرکز پژوهش‌ها) و دولت ۷ نماینده (رئیس جمهور، معاون اول، وزرای اقتصاد و کشور، رئیس برنامه بودجه و بانک مرکزی و معاون اقتصادی رئیس‌جمهور) دارند. 👇

https://youtu.be/r5UFpvvvZK8

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

/فکت‌چک #مناظره_پنجم انتخابات ریاست جمهوری/

امیرحسین #قاضی‌زاده_هاشمی: قائم مقام ستاد انتخاباتی پزشکیان فرمانده قرارگاه قطع کل اینترنت جهانی و تلگرام در آبان ۹۸ است.
«گمراه‌کننده»

امیرحسین قاضی‌زاده در پنجمین مناظره انتخاباتی گفت: «قائم مقام ستاد انتخاباتی پزشکیان [آذری جهرمی] فرمانده قرارگاه قطع کل اینترنت جهانی و تلگرام در آبان ۹۸ است.»

آقای قاضی‌زاده در مناظره قبلی نیز جمله‌ای با همین مضمون گفته بود که از فکت‌نامه نشان «گمراه‌کننده» گرفت. 👇

https://factnameh.com/fa/fact-checks/2024-06-24-iran-elections-azari-jahromi-internet-shutdown

دستور قطع اینترنت از ۲۵ آبان تا ۳ آذر ۱۳۹۸ به دستور «شورای امنیت کشور» انجام شد. ریاست این شورا با «وزیر کشور» است و یکی از شوراهای فرعی «شورای عالی امنیت ملی» به ریاست رئیس‌جمهوری است.

هر چند دستور قطع اینترنت از شورای امنیت کشور و براساس اصل ۱۷۶ قانون اساسی، با مسئولیت شورای امنیت ملی کشور صادر می‌شود، اما شرکت ارتباطات زیرساخت، در وزارت ارتباطات آن را اجرا می‌کند.

بعد از مناظره چهارم و اولین‌باری که قاضی‌زاده این اظهارات را مطرح کرد، آذری جهارمی نیز به صحبت‌های او واکنش نشان داد.

🌐 @Factnameh

/فکت‌چک #مناظره_پنجم انتخابات ریاست جمهوری/

مصطفی #پورمحمدی: ۶۰ درصد بازار بورس در اختیار دولت است.
«غیر قابل اثبات»

گزارش رسمی و تدوین شده‌ای از سهم دولت در شرکت‌های بورسی در دست نیست، اما برآوردهای ضد و نقیضی درباره سهم دولت در بورس وجود دارد.

محمود نجفی عرب، رئیس اتاق بازرگانی، صنایع و معادن و کشاورزی تهران در نشست شورای گفت‌وگوی دولت بخش خصوصی استان تهران در بهمن‌ماه ۱۴۰۲ سهم بخش دولت و شبه دولتی را در بورس و فرابورس، ۸۵ درصد اعلام کرده و گفته بود: بخش خصوصی کمتر از ۱۵ درصد سهم را به خود اختصاص داده است.

فردین آقابزرگی، کارشناس بازار سرمایه نیز در گفت‌وگویی در اردیبهشت‌ماه امسال، گفته بود ۸۰ درصد بورس در اختیار دولت و شبه دولتی‌‌هاست؛ اما در این اظهارنظرها سهم دولت و شبه‌دولتی‌ها از بورس به تفکیک ارائه نشده است.

یکی از مشکلات محاسبه سهم دولت از شرکت‌های بورسی، تعریف مشخص و روشن شرکت‌های دولتی و حضور پررنگ شرکت‌های شبه‌دولتی در بازار سهام است.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

/فکت‌چک #مناظره_پنجم انتخابات ریاست جمهوری/

سعید #جلیلی: سهم شرکت‌های دولتی از بودجه ۱۴۰۳ بیش از ۳۷۰۰ هزار میلیارد تومان است، در صورتی که خود بودجه عمومی ۲۷۰۰ هزار میلیارد تومان است.
«گمراه‌کننده»

سعید جلیلی در جریان پنجمین مناظره انتخاباتی ریاست جمهوری ۱۴۰۳ گفت: «سهم شرکت‌های دولتی از بودجه ۱۴۰۳ بیش از ۳۷۰۰ هزار میلیارد تومان است، در صورتی که خود بودجه عمومی ۲۷۰۰ هزار میلیارد تومان است.»

این اعداد دقیق نیستند. در قانون بودجه مصوب ۱۴۰۳ کل منابع و مصارف «شرکت‌های دولتی،‌ موسسات انتفاعی وابسته به دولت و بانک‌ها» رقم ۳۷۴۲ میلیارد تومان و کل «منابع بودجه عمومی دولت» ۲۸۳۷ میلیارد تومان است.

اما صرف نظر از این، آنچه گفته شده ممکن است این تصور را به وجود آورد که شرکت‌های دولتی از منابع عمومی بودجه تغذیه می‌شوند، اما باید توجه داشت بودجه شرکت‌های دولتی، در واقع حساب و کتاب شرکت‌ها است و پولی نیست که دولت به شرکت‌ها پرداخت می‌کند.

در واقع بخشی از این بودجه صرف هزینه خود شرکت‌ها می‌شود، برخی از درآمدهای شرکت‌های سودده نیز، به صورت مالیات و سهم دولت به بودجه عمومی تزریق می‌شود.

در بودجه شرکت‌های دولتی در سال ۱۴۰۳، صدا و سیما با ۲۰ هزار میلیارد تومان زیان‌ده‌ترین موسسه‌ای است که در واقع زیر نظر رهبر جمهوری اسلامی اداره می‌شود. این «زیان» از منابع بودجه عمومی، تامین می‌شود.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

/فکت‌چک #مناظره_پنجم انتخابات ریاست جمهوری/

علیرضا #زاکانی: من از خاتمی‌، زنگنه و روحانی خواستم درباره کرسنت مناظره کنیم، کسی حاضر نشد مناظره کند.
«نادرست»

علیرضا زاکانی در جریان پنجمین مناظره نامزدهای انتخابات گفت: «من از خاتمی‌، زنگنه و روحانی خواستم درباره کرسنت مناظره کنیم، ولی کسی حاضر نشد مناظره کند.»

یک روز پیش از این مناظره بیژن نامدار زنگنه، وزیر پیشین نفت، در ویدئویی جلیلی و زاکانی را خطاب قرار داد و گفت: «من دو سال و نیم در آبان ۱۴۰۰ از شما درخواست کردم بیا مناظره کنیم» 👇

https://x.com/ZanganehBijan/status/1805301391843340732

زنگنه پیش از این هم در واکنش به انتقادها از قرارداد کرسنت خواستار «حضور در صدا و سیما برای پاسخگویی به به اتهامات درباره پرونده کرسنت» شده بود. حتی یک بار در آبان ۱۴۰۰ قرار بود در برنامه «جهان‌آرا» حاضر شود، اما صدا و سیما به او اجازه حضور نداد.

مدیر شبکه تایید کرده بود که برنامه حضور او به درخواست خود زنگنه قرار بود تهیه و پخش شود، اما با مخالفت شبکه افق این برنامه منتفی شد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

/فکت‌چک #مناظره_پنجم انتخابات ریاست جمهوری/

امیرحسین #قاضی‌زاده_هاشمی: رکورد ۵۳ میلیارد دلاری صادرات غیرنفتی در دولت رئیسی ثبت شد.
«گمراه‌کننده»

امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی در جریان پنجمین مناظره انتخاباتی ۱۴۰۳ گفت: «رکورد ۵۳ میلیارد دلاری صادرات غیرنفتی در دولت رئیسی ثبت شد.»

فکت‌نامه پیش‌تر بارها به ادعای مقام‌های دولت سیزدهم، از جمله خود ابراهیم رئیسی درباره رکوردشکنی صادرات پرداخته است. 👇

https://x.com/factnameh/status/1655822404671684608

طبق گزارش‌های رسمی، در سال ۱۴۰۱ ارزش صادرات غیرنفتی ایران با احتساب میعانات گازی و محصولات پتروشیمی به ۵۴ میلیارد دلار رسید که بالاترین رقم ثبت شده در آمارهای رسمی است. البته نکته ناگفته اما قابل توجه، افزایش چشمگیر قیمت‌های جهانی در آن سال بود، در حالی که داده‌های گمرک نشان می‌داد حجم و وزن صادرات غیرنفتی در سال ۱۴۰۲ به نسبت سال‌های پیش از همه‌گیری کرونا کاهش هم یافته است. 👇

https://infogram.com/iran-non-oil-export-1391-1401-1h8n6m3zodjgj4x

گزارش سازمان توسعه تجارت از عملکرد تجارت خارجی در سال ۱۴۰۲، نشان می‌دهد که مجموع ارزش صادرات کالا در این سال ۴۹ میلیارد و ۳۲۹ میلیون دلار بود. این سازمان ارزش صادرات کالا در سال ۱۴۰۱ را بیش از ۵۴ میلیارد دلار گزارش کرده است.

محمد رضوانی‌فر، معاون وزیر اقتصاد و رئیس کل گمرک ایران نیز در بیان کارنامه تجارت خارجی ایران در سال ۱۴۰۲، در دو اظهار نظر جداگانه ارزش صادرات بدون احتساب صادرات نفت، برق، خدمات فنی مهندسی و تجارت چمدانی را ۴۹ میلیارد و ۳۳۰ میلیون دلار اعلام کرد.

بانک مرکزی هنوز نماگری که عملکرد تجارت خارجی ایران در سال ۱۴۰۲ را جمع‌بندی و اعلام کرده باشد، منتشر نکرده است.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

/فکت‌چک #مناظره_پنجم انتخابات ریاست جمهوری/

علیرضا #زاکانی: در بروکسل نایب رییس شهرداران جهان شدیم.
«گمراه‌کننده»

علیرضا زاکانی، شهردار تهران، در مناظرات انتخاباتی چندین بار به سفرش به بروکسل و دستاوردهایش برای جمهوری اسلامی اشاره کرد. حضور او در بروکسل، در کنگره شهرداران کلان‌شهرهای جهان (Metropolis) در خرداد ۱۴۰۲، بسیار جنجالی شد و باعث استعفای مقامات شهری بروکسل، به عنوان میزبان این دوره از اجلاس کلان‌شهرها شد.

زاکانی بارها تلاش کرده حضور در این برنامه را به عنوان دستاوردهای «دیپلماسی شهری و عمومی» خود یاد کرده و حتی یک مستند (مهمان بروکسل) نیز از این سفر ساخته شده‌است. «متروپلیس» یک همکاری بین شهرداران چندین شهر در جهان است که از ایران هم شهرداری‌های شهرهای تهران و شیراز و تبریز و بجنورد هم در آن عضو هستند.

زاکانی در اجلاس چهاردهم که در بروکسل برگزار شد، به عنوان نائب رئیس این گروه در زمینه «اکوسیستم شهری» انتخاب شد. با این‌حال، این مجمع نه یک سازمان بین‌المللی با اقتدار بلکه در حقیقت یک مجمع هم‌اندیشی بین شهرداران چند شهر بزرگ است که بسیاری از شهرهای مهم دنیا نیز در آن عضو نیستند. استفاده از عبارت «شهرداران جهان» اغراق‌آمیز است.

بنابراین ادعای زاکانی «نایب رییس شهرداران جهان» نشان «گمراه‌کننده» می‌گیرد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

❌ اینفوگرافیک شاخ‌دار درباره سهم هر دولت در فیلترینگ

🔹سه روز قبل اصلاحات‌نیوز یک اینفوگرافیک منتشر کرد که نشان می‌داد در دولت روحانی فقط تلگرام فیلتر شده اما در دولت قبل و بویژه در دولت بعد از آن، موارد زیادتری فیلتر شده است.

🔹اما اینفوگرافیک اصلاحات‌نیوز درباره «سهم هر دولت در فیلترینگ» شاخ‌دار است.

🔹در این اینفوگرافیک هم اطلاعاتی قرار دارد که «نادرست» است و هم نتیجه‌گیری کلی آن یعنی «نقش رئیس جمهوری در فیلترینگ» با شواهد و وضعیت موجود همخوانی ندارد.👇
https://factnameh.com/fa/fact-checks/2024-06-25-iran-ict-admin-internet-censorship

⬅️ اطلاعات نادرست:

🔹در دوره احمدی‌نژاد، براساس گزارش احمد شهید، گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور ایران، میلیون‌ها وب‌سایت فیلتر شده‌بودند.

🔹در دوره روحانی، علاوه بر اینکه ده‌ها سرویس مانند وایبر، لاین، وی چت، سیگنال و … فیلتر شدند، زیرساخت‌های فیلترینگ هوشمند و تفکیک ترافیک داخل از خارج توسعه پیدا کرد و «قطع اینترنت در آبان ۹۸» نشان داد «اینترنت ملی» (توسعه شبکه ملی اطلاعات برای استقلال از شبکه جهانی) یک طرح واقعی بوده است که در دولت روحانی بسیار پیش رفت.

🔹در دوره رئیسی علاوه بر فیلتر شدن صدها سرویس و اختلال روزمره فیلترشکن‌ها، چندین بازی و سرویس و پلتفرم از جمله اینستاگرام، واتس‌اپ، تیک‌تاک، گوگل پلی، اکس‌باکس، اسکایپ، کلش‌آوکلنز و لینکدین فیلتر شدند که البته اسکایپ و لینکدین از فیلتر درآمدند.👇
https://x.com/factnameh/status/1367353120116903939

⬅️ چقدر فرق می‌کند چه کسی رئیس جمهوری باشد؟

۱. رئیس جمهوری هرچند رئیس شورای عالی فضای مجازی است، اما این شورا دستورالعمل خود را از مرکز ملی فضای مجازی تحت کنترل رهبر جمهوری اسلامی می‌گیرد و بیشتر اعضای شورا، منصوب رهبر هستند.

۲. دولت با شش رای، نصف آرای کمیته فیلترینگ را دارد، اما قضات مستقلانه هم دستور فیلترینگ می‌دهند.

۳. توزیع اینترنت در ایران در انحصار شرکت ارتباطات زیرساخت، زیرمجموعه وزارت ارتباطات است و «دکمه قطع اینترنت» (کنایه از سخت‌افزار و نرم‌افزار لازم برای ایجاد شرایطی شبیه آبان ۱۳۹۸) دست دولت است.

۴. مهم‌ترین توزیع‌کنندگان اینترنت در ایران که آن را به دست کاربر نهایی می‌رسانند (شرکت مخابرات ایران و ایرانسل) هر دو از طریق ستاد اجرایی فرمان امام و بنیاد مستضعفان، در کنترل رهبری جمهوری اسلامی هستند.

۵. مهم‌ترین پیمانکاران فیلترینگ در ایران در مجموعه هلدینگ‌های اقتصادی وابسته به افرادیست که به عنوان اعضای حقیقی منصوب شخص خامنه‌ای در شورای عالی فضای مجازی هستند. 👇
https://x.com/factnameh/status/1667427497531547657

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید
🌐 @Factnameh

🔹 نگاهی به درستی‌سنجی‌های چهارمین و پنجمین مناظره انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم

🔹چهارمین و پنجمین مناظره‌های تلویزیونی نامزدهای چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری، روزهای چهارم و پنجم تیر ۱۴۰۲ برگزار شدند.

🔹فکت‌نامه مانند سه مناظره قبل، برای این دو مناظره نیز درستی‌سنجی همزمان انجام داد.

🔹در این دو مناظره در مجموع ۱۴ ادعا بررسی شد. از میان اظهارات درستی‌سنجی شده در این مناظره ۷ ادعا نشان «گمراه‌کننده» گرفتند، ۳ ادعا نشان «نادرست»، ۲ ادعا نشان «شاخ‌دار» و یک ادعای «غیرقابل اثبات» به فهرست ادعاهای بررسی شده نامزدها در مناظره‌های انتخابات ۱۴۰۳ اضافه شدند.

🔹موضوع این دو مناظره به ترتیب درباره سیاست خارجی و مسائل اقتصادی بود.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

🎙قسمت دوم «هزار داستان بودجه»

🔹آیا می‌دانستید هزینه اجرای انتخابات ریاست‌جمهوری امسال از اعتبارات بلایای طبیعی، مثل سیل و زلزله تامین شده است؟

🔹در دومین اپیزود پادکست هزارداستان بودجه، کار مشترک فکت‌نامه و رادیو فردا، درباره هزینه‌های انتخابات ریاست‌جمهوری دوره چهاردهم صحبت کرده‌ایم.

🔹بر اساس مصوبه روز ۱۷ خرداد هیات وزیران، ۱۵۵۰ میلیارد تومان هزینه انتخابات ریاست‌جمهوری چهاردهم از بند «م» ماده ۲۸ قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت (۲) تامین می‌شود که تنخواه «پیش‌آگاهی، پیشگیری، امدادرسانی، بازسازی و نوسازی مناطق آسیب‌دیده از حوادث غیرمترقبه» از جمله «سیل، زلزله، سرمازدگی، تگرگ، طوفان، آتش‌سوزی، گرد و غبار، پیش‌روی آب دریا،‌آفت‌های فراگیر محصولات کشاورزی و بیماری‌های همه‌گیر انسانی و دامی و حیات وحش و مدیریت خشکسالی» است.

👈 در کست‌باکس بشنوید

👈 در رادیو فردا بشنوید

🌐 @Factnameh

🔹بعضی از کاربران از ما درباره پست تازه حساب کاربری «آنتی‌فکت» پرسیده‌اند که فکت‌نامه را متهم به فریب‌کاری در درستی‌سنجی یکی از گفته‌های سعید جلیلی در مناظره‌های انتخاباتی کرده است و تصاویر متن صحبت‌های اوباما را منتشر کرده است. در فکت‌چک چهار سال پیش فکت‌نامه همین متون آمده و به آن استناد شده است.

🔹ما در سال ۹۹ در یک گزارش مفصل به اظهارات مشابه سعید جلیلی که مدعی «اعتراف اوباما به فروپاشی نظام تحریم‌ها» پیش از توافق برجام بود نشان «نادرست» دادیم و همان موقع مفصل توضیح دادیم که صحبت اوباما درباره یک شرایط فرضی است که در آن همه با ایران توافق کرده‌اند و آمریکا زیر بازی می‌زند.

🔹صحبت جلیلی اما به کلی متفاوت از این است. او درباره فروپاشی تحریم‌ها «پیش از توافق» صحبت می‌کند که اصلا موضوع صحبت اوباما نیست. اوباما بارها در اظهارات خود به این مساله اشاره کرده که تحریم‌ها باعث شد جمهوری اسلامی پای میز مذاکره بنشیند. او در این دو سخنرانی خاص، که سعید جلیلی ثانیه‌هایی از آن را برگزیده است، درباره بی‌اثر بودن تحریم‌ها بعد از نهایی شدن مذاکرات و توافق ایران با اعضای ۱+۵ صحبت می‌کند و می‌گوید اگر در آن زمان آمریکا از امضا کردن خودداری می‌کرد، دیگر بقیه اعضای ۱+۵ حاضر به همراهی با تحریم‌های آمریکا نبودند.

👈 لینک مطالب فکت‌نامه:

https://factnameh.com/fa/fact-checks/2020-12-16-jalili-obama-iran-sanctions

https://factnameh.com/fa/fact-checks/2024-06-24-iran-elections-jalili-obama-iran-sanctions

🌐 @Factnameh

🎙 نادرست، گمراه‌کننده، شاخ‌دار؛ پایان مناظره‌ها

🔹قسمت ۱۶۹ پادکست هفتگی فکت‌نامه به طور کامل انتخاباتی است. در قسمت قبل اظهارات نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم در مناظره اول را بررسی کردیم و در این قسمت درستی‌سنجی ادعاهای کاندیداها در چهار مناظره دیگر را مرور کرده‌ایم.

🔹در مقدمه این قسمت توضیح داده‌ایم که چرا درستی‌سنجی زنده این مناظره‌ها مهم است و دلایل و روش پرداختن ما به موضوع انتخابات چه بوده است.

🔹در ادامه به مرور درستی‌سنجی مناظره دوم پرداختیم؛ شامل ۹ فکت‌چک با ۳ نشان «نادرست»، ۳ نشان «گمراه‌کننده»، ۲ نشان «نیمه‌درست» و یک نشان «غیرقابل اثبات».

🔹بعد از آن سراغ درستی‌سنجی‌های مناظره سوم رفتیم که ۱۱ ادعا را شامل می‌شد و از این تعداد، چهار ادعا نشان «شاخ‌دار»، سه ادعا «نادرست»، دو ادعا «گمراه‌کننده»، یک ادعا «نیمه درست» و یک ادعا نشان «غیرقابل اثبات» گرفتند.

🔹در ادامه پادکست این هفته به مرور فکت‌چک مناظره‌های چهارم و پنجم پرداختیم. از میان مجموعا ۱۴ درستی‌سنجی انجام‌شده در این دو مناظره ۸ ادعا نشان «گمراه‌کننده»، ۳ ادعا نشان «نادرست» و ۲ ادعا نشان «شاخ‌دار» گرفتند و یک ادعای «غیرقابل اثبات» هم به فهرست ادعاهای بررسی شده نامزدها در مناظره‌های انتخابات ۱۴۰۳ اضافه شد.

🔹بعد از ضبط این قسمت از پادکست و پیش از انتشار آن، دو نفر از نامزدهای انتخابات یعنی امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی و علیرضا زاکانی از حضور در انتخابات انصراف دادند. بیشترین آمار مربوط به فکت‌چک‌های انتخاباتی مربوط به این دو نفر بود و بسیاری از ادعاهای آنها نشان گمراه‌کننده، نادرست یا شاخ‌دار دریافت کرد.

🔹پس از مناظره‌ها، به مرور درستی‌سنجی دو ادعای انتخاباتی دیگر پرداختیم؛ ابتدا درباره یک اینفوگرافیک پر حرف و حدیث یکی از رسانه‌ها که به سهم دولت‌ها در فیلترینگ و وضعیت اینترنت اشاره می‌کرد و ادعای شاخ‌داری را مطرح کرده بود و سپس ویدیویی دستکاری‌شده از سریال سیمپسون‌ها درباره سرنوشت انتخابات ریاست جمهوری در ایران که ظاهرا یک شوخی بوده اما برخی آن را جدی گرفته‌اند.

🎙 پادکست فکت‌نامه را از همه اپلیکیشن‌های دریافت پادکست بشنوید.

📣 هر هفته ساعت ۸ صبح جمعه به وقت تهران.

👈 در کست‌باکس بشنوید

👈 در گوگل پادکست بشنوید

👈 در اپل پادکست بشنوید

👈 در اسپاتیفای بشنوید

🌐 @Factnameh

❌ ادعای نادرست فرمانده سپاه درباره نظرسنجی گالوپ

🔹حسین سلامی، فرمانده کل سپاه گفته است: «موسسه افکارسنجی گالوپ می‌گوید که ۷۲‌درصد ایرانیان دولت رئیس‌جمهور رئیسی را تایید می‌کنند.»

🔹آنچه سلامی به آن استناد کرده، نتیجه نظرسنجی سه سال پیش است که دیگر معتبر نیست.

🔹بر اساس آخرین نظرسنجی عملکرد سران کشورها، در بهمن ۱۴۰۲، نرخ تایید رئیسی به ۴۳ درصد سقوط کرده که در کنار سال آخر روحانی، بدترین وضعیت محبوبیت دولت در ایران، در شش سال گذشته است.

🔹ابراهیم رئیسی سال ۱۴۰۰ با کسب ۳۰ درصد آرای واجدین شرایط رئیس‌جمهوری ایران شد.

🔹تنها سه هفته بعد از شروع رسمی ریاست جمهوری رئیسی، نتایج نظرسنجی گالوپ حاکی از تایید ۷۲ درصدی عملکرد او بود.

🔹بنابراین فکت‌نامه به ادعای حسین سلامی، فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که «موسسه افکارسنجی گالوپ می‌گوید ۷۲‌ درصد ایرانیان دولت رئیس‌جمهور رئیسی را تایید می‌کنند» نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید
🌐 @Factnameh

❌ ادعای نادرست درباره خطرناک‌بودن واکسن آسترازنکا

مدتی قبل رسانه‌های فارسی‌زبان خبری با عنوان «اعتراف آسترازنکا به عوارض جانبی مرگبار واکسن کرونا» منتشر کردند؛ ادعایی که درست نیست. آسترازنکا، پیشتر در بسته‌بندی واکسن خود، به احتمال نادر لخته‌شدن خون اشاره کرده بود.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید
🌐 @Factnameh

🎙 نادرست، گمراه‌کننده، شاخ‌دار؛ پایان مناظره‌ها

🔹قسمت ۱۶۹ پادکست هفتگی فکت‌نامه به طور کامل انتخاباتی است. در قسمت قبل اظهارات نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم در مناظره اول را بررسی کردیم و در این قسمت درستی‌سنجی ادعاهای کاندیداها در چهار مناظره دیگر را مرور کرده‌ایم.

🔹در مقدمه این قسمت توضیح داده‌ایم که چرا درستی‌سنجی زنده این مناظره‌ها مهم است و دلایل و روش پرداختن ما به موضوع انتخابات چه بوده است.

🔹در ادامه به مرور درستی‌سنجی مناظره دوم پرداختیم؛ شامل ۹ فکت‌چک با ۳ نشان «نادرست»، ۳ نشان «گمراه‌کننده»، ۲ نشان «نیمه‌درست» و یک نشان «غیرقابل اثبات».

🔹بعد از آن سراغ درستی‌سنجی‌های مناظره سوم رفتیم که ۱۱ ادعا را شامل می‌شد و از این تعداد، چهار ادعا نشان «شاخ‌دار»، سه ادعا «نادرست»، دو ادعا «گمراه‌کننده»، یک ادعا «نیمه درست» و یک ادعا نشان «غیرقابل اثبات» گرفتند.

🔹در ادامه پادکست این هفته به مرور فکت‌چک مناظره‌های چهارم و پنجم پرداختیم. از میان مجموعا ۱۴ درستی‌سنجی انجام‌شده در این دو مناظره ۸ ادعا نشان «گمراه‌کننده»، ۳ ادعا نشان «نادرست» و ۲ ادعا نشان «شاخ‌دار» گرفتند و یک ادعای «غیرقابل اثبات» هم به فهرست ادعاهای بررسی شده نامزدها در مناظره‌های انتخابات ۱۴۰۳ اضافه شد.

🔹بعد از ضبط این قسمت از پادکست و پیش از انتشار آن، دو نفر از نامزدهای انتخابات یعنی امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی و علیرضا زاکانی از حضور در انتخابات انصراف دادند. بیشترین آمار مربوط به فکت‌چک‌های انتخاباتی مربوط به این دو نفر بود و بسیاری از ادعاهای آنها نشان گمراه‌کننده، نادرست یا شاخ‌دار دریافت کرد.

🔹پس از مناظره‌ها، به مرور درستی‌سنجی دو ادعای انتخاباتی دیگر پرداختیم؛ ابتدا درباره یک اینفوگرافیک پر حرف و حدیث یکی از رسانه‌ها که به سهم دولت‌ها در فیلترینگ و وضعیت اینترنت اشاره می‌کرد و ادعای شاخ‌داری را مطرح کرده بود و سپس ویدیویی دستکاری‌شده از سریال سیمپسون‌ها درباره سرنوشت انتخابات ریاست جمهوری در ایران که ظاهرا یک شوخی بوده اما برخی آن را جدی گرفته‌اند.

🎙 پادکست فکت‌نامه را از همه اپلیکیشن‌های دریافت پادکست بشنوید.

📣 هر هفته ساعت ۸ صبح جمعه به وقت تهران.

👈 در کست‌باکس بشنوید

👈 در گوگل پادکست بشنوید

👈 در اپل پادکست بشنوید

👈 در اسپاتیفای بشنوید

00:01:43 مقدمه
00:14:01 درستی‌سنجی‌های مناظره دوم
00:28:53 درستی‌سنجی‌های مناظره سوم
00:47:52 درستی‌سنجی‌های مناظره‌های چهارم و پنجم
01:15:46 اینفوگرافیک شاخ‌دار درباره سهم هر دولت در فیلترینگ
01:21:41 پیش‌بینی نتیجه انتخابات ۱۴۰۳ ایران توسط سیمپسون‌ها!
01:25:22 کامنت‌ها

🌐 @Factnameh

🔹در فکت‌نامه دنبال کنید:
درستی‌سنجی زنده مناظره پزشکیان و جلیلی در دور دوم انتخابات ۱۴۰۳

🔹همزمان با برگزاری مناظره‌های تلویزیونی دور دوم انتخابات ریاست جمهوری بین دو نامزد باقیمانده یعنی سعید جلیلی و مسعود پزشکیان، فکت‌نامه تلاش می‌کند ادعاهای کاندیداها را تا حد امکان درستی‌سنجی و نتایج آن را در ایکس (توییتر سابق)، تلگرام و اینستاگرام منتشر کند.

🔹اگر تمایل دارید از درستی یا نادرستی اظهارات و ادعاهای این دو نامزد انتخابات در این #مناظره آگاه شوید، حساب‌های #فکت‌نامه دنبال کنید.

🔹این اولین مناظره در دور دوم انتخابات ۱۴۰۳ محسوب می‌شود.

🌐 @Factnameh

/فکت‌چک مناظره پزشکیان و جلیلی در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری/

🔹سعید #جلیلی در بخشی از مناظره اول خود با مسعود پزشکیان اشاره کرد که تنها ۳۰ درصد از برنامه ششم توسعه اجرایی شده است.
«نیمه‌درست»

🔹حدود دو سال پیش مرکز پژوهش‌های مجلس تایید کرد که تنها ۳۵ درصد از احکام برنامه توسعه ششم و قانون برنامه که این مرکز بررسی کرده، به طور نسبی محقق شده‌اند.

🔹در این گزارش از ۱۰۴۴ حکم برنامه تنها ۷۳۲ حکم بررسی شده‌اند که از این میان ۳۶۳ حکم به طور نسبی «محقق شده» ارزیابی شده‌اند. در این گزارش تاکید شده تنها ۶۳ حکم به طور کامل محقق شده‌اند.

🔹نسبت تحقق به نسبت احکام بررسی شده ۵۰ درصد و به نسبت کل برنامه‌ها ۳۵ درصد و نسبت برنامه‌هایی که به طور کامل محقق شده‌اند کمتر از ۱۰ درصد است.

🔹در ماه‌های گذشته رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس هم میزان تحقق نسبی شش برنامه توسعه را ۳۰، ۳۵ و ۳۸ درصد اعلام کرده است.

🔹این ادعا را پیش‌تر علی خامنه‌ای مطرح کرده بود و فکت‌نامه نیز قبلا (۱۶ فروردین ۱۴۰۳) این اظهارات را درستی‌سنجی کرده و به آن نشان «نیمه‌درست» داده بود.

🔹در مناظره اول (دور اول انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۳) نیز مصطفی پورمحمدی به این مساله اشاره کرده بود.

🔹فکت‌نامه به ادعای مشابه سعید جلیلی نیز نشان «نیمه‌درست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

/فکت‌چک مناظره پزشکیان و جلیلی در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری/

🔹سعید #جلیلی در اولین مناظره دور دوم انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم، درباره آمار رشد کشور گفت: «در هشت سال رشد منفی داشتیم، رشد صفر داشتیم، متوسط رشد هفت‌دهم درصد بود.»
«نادرست»

🔹در مناظره‌های دور اول انتخابات نیز امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی گفته بود «رشد اقتصادی در یک دهه اخیر منفی بوده‌است.»

🔹در این مناظره جلیلی به روشنی مشخص نکرده کدام دوره زمانی هشت ساله مدنظر اوست، اما از محتوای بحث چنین برمی‌آید که منظور او دوره هشت ساله دولت‌های حسن روحانی است.

🔹در بازه زمانی سال‌های ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۹ در سال‌های ۹۷ و ۹۸ اقتصاد ایران رشد منفی داشته، رشد اقتصادی در سال ۱۳۹۴ نیز صفر بوده است، اما میانگین رشد‌های اقتصادی این دوره هشت ساله آنگونه که سعید جلیلی مدعی شده، هفت دهم درصد نیست.

🔹میانگین ساده نرخ‌های رشد گزارش شده در این دوره از سوی مرکز آمار ایران ۲/۲۲ درصد بود. میانگین هندسی نرخ‌های رشد در هشت سال دولت‌های یازدهم و دوازدهم ۲.۳۹ درصد است.

🔹اگر مبنای محاسبات را داده‌های بانک مرکزی قرار دهیم، میانگین ساده نرخ‌های رشد طی سال‌های ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۹، حدود ۱/۴۶ درصد است. میانگین هندسی نرخ رشد اقتصادی در این دوره بر مبنای گزارش‌های بانک مرکزی نیز ۱/۶ درصد است.

🔹بنابراین فکت‌نامه به این ادعای سعید جلیلی نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh