/فکت‌چک #مناظره_سوم انتخابات ریاست جمهوری/

علیرضا #زاکانی: فیلم «بی‌بدن» که سازمان فرهنگی هنری شهرداری ساخت، پرفروش‌ترین فیلم اجتماعی است که در گذشته هم سابقه ندارد.
«نادرست»

بر اساس آخرین آمارها سامانه مدیریت فروش و اکران سینما، تا امروز تعداد کل تماشاگران فیلم بی‌بدن دقیقا ۷۴۳ هزار و ۵۹۴ تماشاگر بوده است و در مجموع ۴۴۴ میلیارد ریال فروش داشته است.

اما با توجه به تورم بالای قیمت بلیت سینما در سال‌های گوناگون، برای مقایسه درست باید تعداد تماشاگران را بررسی کرد.

در تاریخ سینمای ایران دست‌کم ۲۵۶ فیلم سینمایی بالای یک میلیون تماشاچی داشته‌اند که بسیاری از آنها زمینه اجتماعی داشته‌اند. (منبع: داده‌های جمع‌آوری شده ویکی‌پدیا از سالنامه‌‌های آماری فروش سینما)

به عنوان نمونه می‌توان به فیلم «اجاره‌نشین‌ها» ساخته داریوش مهرجویی اشاره کرد که بیش از ۳ میلیون تماشاگر داشته است. فیلم «فروشنده» با بیش از ۲ میلیون و فیلم‌های «من ترانه ۱۵ سال دارم» و «زرد قناری» هم دیگر فیلم‌های اجتماعی‌اند که تاکنون حدود دو برابر فیلمی که آقای زاکانی به آن اشاره کرد تماشاگر داشته‌اند.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

/فکت‌چک #مناظره_سوم انتخابات ریاست جمهوری/

امیرحسین #قاضی‌زاده_هاشمی: اشاره به همراهی پزشکیان در سوال از احمدی‌نژاد درباره طرح عفاف و حجاب و حضور زنان در استادیوم
«نیمه‌درست»

امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی با اشاره تلویحی به مسعود پزشکیان گفت: «برخی از دوستانی که در همین جلسه هستند، در سال ۹۲ وقتی موضوع حضور زنان در ورزشگاه مطرح شد، داخل مجلس طرح سوال کردند. البته سوالشان جنبه‌های مختلفی داشت و عدم رعایت طرح عفاف و حجاب و امثال اینها… و رئیس‌جمهور وقت را که به دنبال حل مساله بود، با چالش روبرو کردند.»

به نظر می‌رسد اشاره او به طرح سوال از رییس‌جمهوری در سال ۱۳۹۰ است. در اسفند سال ۱۳۹۰ بیش از ۷۵ نماینده به طرح سوال از رییس‌جمهوری وقت، محمود احمدی‌نژاد پرداختند. طرح سوال به ابتکار علی مطهری بود و ۱۰ سوال در حوزه‌های مختلف پرسیده شد. در سوال نهم پرسیده شد:

«چرا جنابعالی با علم به اینکه انتقاد از برخی مجریان قانون عفاف و حجاب در رسانه‌ ملی موجب کاهش اقتدار نظام در این حوزه و بدتر شدن وضع پوشش اسلامی در جامعه خواهد شد، در برنامه زنده تلویزیونی ضمن متهم کردن برخی مجریان این قانون بر خلاف اجماع فقها بر وظیفه دولت اسلامی در آن مرتبه از امر به معروف و نهی از منکر که نیازمند اعلام قانون است، با اعلام این مطلب که راه حل این مساله منحصر به کار فرهنگی است از دولت سلب مسئولیت کردید و پس از مخالفت گسترده مراجع تقلید، ائمه جمعه،‌ علمای بلاد و نمایندگان مجلس با سخنان شما در مصاحبه زنده تلویزیونی بعدی اعلام کردید که سخن من همان است که گفتم. این رفتار شما چه توجیهی می‌تواند داشته باشد.»

این نامه را بیش از ۷۵ نماینده از جمله مسعود پزشکیان امضا کرده بودند.

فکت‌نامه به این ادعا نشان نیمه‌درست می‌دهد، چرا که هرچند اصل ادعای وجود چنین امضایی صحیح است اما توضیحات قاضی‌زاده هاشمی درباره سال و زمینه طرح سوال دقیق نیست و در سوال از احمدی‌نژاد و پاسخ او هرچند به مساله حجاب مربوط بود اما اساسا به بحث ورود زنان به ورزشگاه اشاره‌ای نشده است.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

🎙 مناظره بدآمار!

🔹قسمت ۱۶۸ پادکست هفتگی فکت‌نامه را با درستی‌سنجی خبرسازی‌ها درمورد حکم اخیر دادگاه عالی انتاریو در کانادا درباره پرونده ساقط کردن #هواپیمای_اوکراینی آغاز کردیم.

🔹 در ادامه این قسمت به مرور نخستین مناظره نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری دوره چهاردهم پرداختیم و فکت‌چک‌هایی را که همزمان با برگزاری این #مناظره یعنی دوشنبه شب ۲۸ خرداد انجام دادیم، بررسی و یادآوری کرده‌ایم.

🔹در این مناظره ۱۲ اظهارنظر و ادعای کاندیداها بطور همزمان فکت‌چک شد، در یک مورد نیز یکی از نامزدها به اظهارنظری نیمه‌درست استناد کرد که پیش‌تر فکت‌چک شده بود و همان درستی‌سنجی قبلی را یادآوری کردیم و یک مورد کار درستی‌سنجی نیز به ساعاتی بعد از مناظره موکول و در ادامه در فکت‌نامه منتشر شد.

🔹به جز اینها، برخی از نامزدها در برنامه‌های دیگر انتخاباتی نیز اظهاراتی مطرح کردند که مورد بررسی قرار گرفتند. پیش از این مناظره، زاکانی ادعای نادرستی درباره حجاب‌بان‌های متروی تهران بیان کرده بود که درمورد آن صحبت کردیم و بعد از مناظره نیز محمدجواد ظریف در کنار مسعود پزشکیان به نمودارهایی در حوزه اقتصاد ایران اشاره کرد که یک نکته گمراه‌کننده داشت.

🔹همچنین یک خبر جعلی انتخاباتی به محمدرضا شفیعی کدکنی نسبت داده شده بود که فکت‌چک کردیم و در این قسمت پادکست به آن اشاره شده است.

🔹محمود احمدی‌نژاد نیز چند روز قبل آمارهایی از درآمد نفتی دولت‌های خود داده بود که به سوژه یکی از فکت‌چک‌های ما تبدیل شد.

🎙 پادکست فکت‌نامه را از همه اپلیکیشن‌های دریافت پادکست بشنوید.

📣 هر هفته ساعت ۸ صبح جمعه به وقت تهران.

👈 در کست‌باکس بشنوید

👈 در گوگل پادکست بشنوید

👈 در اپل پادکست بشنوید

👈 در اسپاتیفای بشنوید

00:01:21 مقدمه
00:05:54 ادعاهای نادرست درباره حکم دادگاه انتاریو و شلیک به هواپیمای اوکراینی
00:14:34 فکت‌چک‌های مناظره اول
00:47:44 نمودارهای گمراه‌کننده پزشکیان از «رشد، تورم و فروش نفت»
00:51:58 زاکانی و فکت‌هایی درباره دخترش، نوه‌اش و دامادش
00:57:13 ادعای شهردار تهران درباره حجاب‌بان‌ها در مترو
01:02:55 نقل قول جعلی منسوب به شفیعی کدکنی درباره حمایت از پزشکیان
01:06:04 اظهارات نادرست احمدی‌نژاد درباره درآمدها و هزینه‌‌های نفتی

🌐 @Factnameh

🔹 درستی‌سنجی‌های اولین مناظره انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم

🔹فکت‌نامه در مجموع ۱‍۳ گفته از اظهارات نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم را در اولین مناظره‌ای که روز ۲۸ خرداد ۱۴۰۳ برگزار شد، به طور همزمان درستی‌سنجی کرد.

🔹از این ۱۳ ادعا و گفته‌ها، ۷ ادعا نشان «نادرست» گرفتند، سه ادعا «گمراه‌کننده»، دو ادعا «نیمه‌درست» و یک ادعای «شاخ‌دار» بودند.

🔹در این مناظره همچنین یکی از نامزدها (پورمحمدی) به یکی از اظهارات علی خامنه‌ای استناد کرد که فکت‌نامه پیش‌تر آن را درستی‌سنجی کرده بود. در نتیجه این بخش از صحبت‌های این کاندیدا بطور مستقل درستی‌سنجی نشده و به یادآوری فکت‌چک قبلی بسنده شد.

🔹موضوع مناظره اول نامزدهای انتخابات ۱۴۰۳، مسائل اقتصادی بود.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

🔹 درستی‌سنجی‌های دومین مناظره انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم

🔹در دومین مناظره انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم که روز ۳۱ خرداد ۱۴۰۳ برگزار شد، فکت‌نامه در مجموع ۹ گفته از نامزدهای انتخاباتی را به طور همزمان درستی‌سنجی کرد.

🔹از این نه ادعا، ۳ ادعا نشان «نادرست»، ۳ ادعا نشان «گمراه‌کننده»، ۲ ادعا نشان «نیمه‌درست» و یک ادعا نشان «غیرقابل اثبات» گرفتند.

🔹به جز اینها چند فکت‌چک دیگر هم در حال بررسی است که در صورتی که به نتیجه برسند در آینده منتشر خواهند شد.

🔹موضوع مناظره دوم، همانند مناظره اول، مسائل اقتصادی بود.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

🔹 نگاهی به درستی‌سنجی‌های سومین مناظره انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم

🔹در سومین مناظره انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم که روز یکم تیر ۱۴۰۳ برگزار شد، فکت‌نامه در مجموع ۱۱ گفته از نامزدهای انتخاباتی را به طور همزمان درستی‌سنجی کرد.

🔹از این ۱۱ ادعا، ۴ ادعا نشان «شاخ‌دار» گرفتند، ۳ ادعا «نادرست»، ۲ ادعا «گمراه‌کننده»، یک ادعا «نیمه‌درست» و یک ادعا نیز نشان «غیرقابل اثبات» گرفتند.

🔹موضوع سومین مناظره انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۳، مسائل فرهنگی بود.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

🔹در فکت‌نامه دنبال کنید:
درستی‌سنجی زنده چهارمین مناظره انتخابات ۱۴۰۳

🔹همزمان با برگزاری مناظره‌های تلویزیونی نامزدهای نهایی انتخابات ریاست جمهوری در ایران، فکت‌نامه تلاش می‌کند ادعاهای کاندیداها را تا حد امکان درستی‌سنجی و نتایج آن را در ایکس (توییتر سابق)، تلگرام و اینستاگرام منتشر کند.

🔹اگر تمایل دارید از درستی یا نادرستی اظهارات و ادعاهای نامزدهای انتخابات در #مناظره_چهارم آگاه شوید، حساب‌های #فکت‌نامه دنبال کنید.

🌐 @Factnameh

/فکت‌چک #مناظره_چهارم انتخابات ریاست جمهوری/

امیرحسین #قاضی‌زاده_هاشمی: در دولت‌های گذشته سایه جنگ بر کشور ما بود، شهید رئیسی سایه جنگ را از سر ایران برداشت.
«نادرست»

در زمان ابراهیم رئیسی دست‌کم سه بار خطر جنگ مطرح شد که در دو مورد آن به خاک ایران حمله مستقیم انجام شد:

۱- حمله موشکی به اسرائیل در نیمه‌شب ۲۵ فروردین ۱۴۰۳ با عنوان رسمی «عملیات وعده صادق» که خطر جنگ و درگیری مستقیم با اسرائیل را به بالاترین حد تاریخی رساند. شش روز پس از این حادثه تاسیسات دفاعی اصفهان هدف حمله هوایی قرار گرفت.

۲- حمله موشکی و پهپادی به خاک پاکستان در تاریخ ۲۶ دی ۱۴۰۱ که باعث واکنش شدید پاکستان و منجر به حمله تلافی‌جویانه این کشور به مناطقی در نزدیکی سراوان در استان سیستان و بلوچستان ایران است. جمهوری اسلامی رسما این حمله را محکوم کرد.

۳- کشته شدن سه سرباز آمریکایی در اردن در بهمن ماه ۱۴۰۲ در پی حمله پهپادی شبه‌نظامیان نیابتی جمهوری اسلامی در منطقه. این واقعه نیز تا مدت‌ها موضوع گمانه‌زنی رسانه‌های دنیا برای یک درگیری مستقیم احتمالی میان آمریکا و جمهوری اسلامی بود.

در دولت حسن روحانی پس حمله موشکی سپاه به پایگاه عین‌الاسد در عراق با عنوان «انتقام سخت» برای انتقام کشته شدن قاسم سلیمانی، در دی ماه ۱۳۹۸ خطر جنگ و رویارویی مستقیم میان جمهوری اسلامی و آمریکا مطرح بود، اما در جریان این واقعه هیچ حمله‌ای به خاک ایران انجام نشد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

/فکت‌چک #مناظره_چهارم انتخابات ریاست جمهوری/

امیرحسین #قاضی‌زاده_هاشمی: فردی (آذری جهرمی) که اینترنت جهانی را بست اکنون قائم مقام ستاد پزشکیان است.
«گمراه‌کننده»

شواهد زیادی نشان می‌دهد که دستور قطع اینترنت از ۲۵ آبان تا ۳ آذر ۱۳۹۸ به دستور «شورای امنیت کشور» انجام شده‌است. ریاست این شورا با «وزیر کشور» است و یکی از شوراهای فرعی «شورای عالی امنیت ملی» به ریاست رئیس‌جمهوری است.

پس از تصویب قطع اینترنت در این شوراها، «شرکت ارتباطات زیرساخت» از معاونت‌های اصلی وزارت ارتباطات که انحصار اینترنت در کشور را در اختیار دارد و آنچه در اسناد بالادستی جمهوری اسلامی «گذرگاه‌های مرزی» خوانده می‌شود را کنترل می‌کند، آن محدودیت مصوب را اعمال می‌کند. در حقیقت، دستگاهی که بخش فنی فیلترینگ و تفکیک ترافیک داخل از خارج را پیاده‌سازی می‌کند در وزارت ارتباطات مدیریت می‌شود.

هر چند دستور قطع اینترنت از شورای امنیت کشور و براساس اصل ۱۷۶ قانون اساسی، با مسئولیت شورای عالی امنیت ملی کشور صادر می‌شود، اما شرکت ارتباطات زیرساخت، در وزارت ارتباطات آن را اجرا می‌کند.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

/فکت‌چک #مناظره_چهارم انتخابات ریاست جمهوری/

سعید #جلیلی در مناظره گفت: «اوباما خودش اعلام کرد، فیلمش هست، که ما دیگر هیچ ابزاری نداشتیم، تحریم‌ها جواب نمی‌داد، خوشبختانه توانستیم این توافق (برجام) را انجام دهیم.»
«نادرست»

اولین بار نیست که سعید جلیلی این ادعای نادرست را مطرح می‌کند. او چهار سال پیش هم گفته بود: «اوباما بعد از امضای برجام اعتراف کرد که رژیم تحریم‌ها در حال فروپاشی بود.» فکت‌نامه، همان زمان این گفته را بررسی کرد و به آن نشان «نادرست» داد. 👇

https://x.com/factnameh/status/1339265174365220869

آنچه آقای جلیلی به آن استناد می‌کند دو برش تقطیع‌شده‌، از دو سخنرانی باراک اوباما است. اگر جمله‌های پس و پیش و متن کامل گفت‌وگوی رئیس‌جمهوری پیشین آمریکا با رهبران جامعه یهودی و همین طور سخنرانی عمومی او را بخوانیم متوجه خواهیم شد که ادعای «اعتراف اوباما به فروپاشی رژیم تحریم‌ها» درست نیست.

این دو سخنرانی در فاصله سه و پنج هفته پس از نهایی شدن توافق انجام شده‌اند. خطاب گفته‌های اوباما منتقدان داخلی در آمریکا هستند که بحث خروج از توافق و بازگرداندن تحریم‌های یک جانبه را پیش کشیده‌اند.

اوباما درباره یک شرایط فرضی صحبت می‌کند که اگر آمریکا در آستانه توافق مذاکرات هسته‌ای را رها می‌کرد، به ایران این امکان را می‌داد که در جامعه بین‌المللی دست بالا را بگیرد و آمریکا و اسرائیل را به خاطر برهم زدن مذاکرات منزوی کند. اوباما می‌گوید در آن صورت بود که نظام تحریم‌ها (که بارها بر موثر بودن آن در کشاندن ایران به پای میز مذاکره تاکید کرده) اثر خود را از دست می‌داد. در واقع اوباما فروریختن تحریم‌ها را در صورت به وقوع پیوستن یک سناریوی فرضی محتمل می‌داند و نه واقعیتی که وجود داشت.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

/فکت‌چک #مناظره_چهارم انتخابات ریاست جمهوری/

امیرحسین #قاضی‌زاده_هاشمی: با اقدام سازنده رئیسی در عرض دو سه ماه کرونا در کشور جمع شد.
«گمراه‌کننده»

این درست است که ابراهیم رئیسی در تماس تلفنی که در نخستین روزهای ریاست جمهوری خود با شی جین‌پینگ داشت، واردات واکسن سینو فارم را تسهیل کرد و تا چند ماه بعد، میلیون‌ها ایرانی واکسینه شدند.

اما حسن روحانی در پاسخی که روز قبل از مناظره منتشر کرد، مدعی شد که مذاکرات برای سفارش‌گذاری و خرید ۱۲۰ میلیون دوز واکسن در دوره این دولت بسته شده‌بود، اما چین نتوانست به تعهد خود عمل کند و تحویل آن به ایران به دلیل موج پنجم همه‌گیری کووید در چین با تاخیر مواجه شد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

/فکت‌چک #مناظره_چهارم انتخابات ریاست جمهوری/

سعید #جلیلی: در زمان برجام (۹۵ و ۹۶) کل صادرات ما به ۲۸ کشور اتحادیه اروپا نصف صادرات ما به افغانستان بود.
«گمراه‌کننده»

بر اساس آمارهای گمرک جمهوری اسلامی منتشر شده در سالنامه آماری ۱۳۹۶ مرکز آمار ایران، مجموع ارزش صادرات غیرنفتی ایران در سال ۱۳۹۵ به مقصد اروپا حدود ۶۷۹۶ میلیارد تومان و به مقصد افغانستان ۹۵۵۸ میلیارد تومان است.

در سال ۱۳۹۵ مجموع ارزش صادرات غیرنفتی ایران به مقصد اروپا ۵۸۷۴ میلیارد تومان و به مقصد افغانستان ۷۷۲۰ میلیارد تومان است.

روشن است آمار آقای جلیلی دقیق نیست، اما علاوه بر آن، تصویری گمراه‌کننده از واقعیت ترسیم می‌کند. باید توجه داشت این تنها آمار صادرات غیرنفتی است در حالی که بخش عمده‌ای از روابط تجاری ایران در دوران برجام، تسهیل تجارت خارجی است که بخش عمده آن نفتی و بخشی واردات آزاد و داشتن روابط آزاد با کشورهای دیگر است.

آمار فروش نفت ایران به تفکیک مشتری‌های عمده در دست نیست، اما می‌توان با اطمینان گفت با احتساب صادرات نفتی، ارزش صادرات ایران به اروپا چند برابر صادرات به افغانستان می‌شود.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

🔹 در جریان مناظره چهارم نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم و همچنین در مناظره‌های قبلی انتخاباتی، بارها به مساله واردات واکسن کرونا اشاره شد.

🔹 ما در فکت‌نامه پیش‌تر در مستندی با نام «خامنه‌ای و توطئه کرونا» به تاثیر تئوری‌های توطئه در زمان همه‌‌گیری کرونا در ایران پرداخته‌ایم. 👇

https://youtu.be/vVe84MI9Izo?si=ijMdw7eshdEBcD-p

🌐 @Factnameh

❌ ویدیو طنز پیش‌بینی ریاست جمهوری پزشکیان توسط سیمپسون‌ها

🔹یک حساب طنز در اینستاگرام، ویدیویی ساخته که وانمود می‌کند سریال سیمپسون‌ها ریاست جمهوری مسعود پزشکیان را پیشگویی کرده‌ است. این ویدیو در شبکه‌های اجتماعی مختلف دست به دست شده و ده‌ها هزار لایک جمع کرده است.

🔹یکی از پرتکرارترین‌ها در خبرهای ساختگی، ویدیوهایی از سریال انیمیشن سیمپسون‌هاست، با این ادعا که رویداد‌های مهم را از سال‌ها قبل پیش‌بینی کرده‌اند. بسیاری از این‌ها از سوی طرفداران تئوری توطئه به عنوان سندی دیده می‌شود که نشان می‌دهد رویدادهای مهم جهان تصادفی نیستند و از پیش برنامه‌ریزی شده‌اند و سرنخ‌هایی از آن‌ها در گوشه و کنار محصولات فرهنگی و هنری گذاشته شده است.

🔹این حساب طنز ایرانی هم، بخشی از فصل ۹ این سریال را که در سال ۱۹۹۷ پخش شده دستکاری کرده‌ تا اینطور به نظر برسد که سیمپسون‌ها ریاست جمهوری مسعود پزشکیان را پیش‌بینی کرده است.

🔹هرچند از ابتدا کاملا مشخص بوده که این ویدیو جنبه طنز و ساختگی دارد اما نگاهی به شبکه‌های اجتماعی نشان می‌دهد که گویا برخی این ویدیو را جدی گرفته‌اند و به همین دلیل هم ما آن را درستی‌سنجی کردیم.

🔹بر همین اساس فکت‌نامه به ادعایی مبنی بر وجود «ویدیویی که در آن سیمپسون‌ها ریاست جمهوری پزشکیان را پیش‌بینی می‌کنند» نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید
🌐 @Factnameh