📝 مکانیزم ماشه چیست و فعال کردنش چه تبعاتی دارد؟

🔹با نزدیک شدن به ضرب‌الاجل مهر ۱۴۰۴، و اخراج بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از ایران، واژه «مکانیزم ماشه» دوباره در مرکز توجه بحث‌های بین‌المللی درباره برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران قرار گرفته است.

🔹این مکانیزم (سازوکار حل اختلافات) برای این تدوین شد که اگر یکی از طرف‌ها، ایران یا ۱+۵، عدم پایبندی طرف مقابل را تشخیص دهد، روندی چندمرحله‌ای برای حل اختلاف آغاز شود.

🔹این روند در نهایت ممکن است به ارجاع موضوع به شورای امنیت سازمان ملل شود. اگر شورای امنیت ظرف ۳۰ روز قطعنامه‌ای برای ادامه تعلیق تحریم‌ها تصویب نکند، همه تحریم‌های پیشین به‌طور خودکار بازمی‌گردند؛ ساختاری که به آن «وتوی معکوس» می‌گویند. یعنی حتی مخالفت یک کشور مانند آمریکا یا بریتانیا کافی است تا بازگشت تحریم‌ها را فعال کند، بدون آنکه نیاز به اجماع باشد.

🔹این روند که در قطعنامه ۲۲۳۱ تثبیت شده، تنها تا ۱۸ اکتبر ۲۰۲۵ (۲۶ مهر ۱۴۰۴) ممکن است؛ پس از آن، دیگر هیچ‌کس نمی‌تواند از این مکانیسم استفاده کند. در نتیجه، اروپا در ماه‌های پیش رو آخرین فرصت برای حفظ این ابزار فشار را دارد و به همین دلیل تهدیدها و تحرکات دیپلماتیک رو به افزایش است.

🔹واژه «اسنپ‌بک» یا «ماشه» در متن رسمی برجام (و ترجمه رسمی آن) و قطعنامه ۲۲۳۱ وجود ندارد و از آن با عنوان «سازوکار حل‌وفصل اختلافات» یاد می‌شود.

🔹در صورت فعال‌سازی مکانیزم ماشه، تحریم‌های شش‌گانه شورای امنیت از سال‌های ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۰ بازمی‌گردند؛ از جمله تحریم تسلیحاتی، محدودیت‌های موشکی و فناوری هسته‌ای، توقیف دارایی‌ها و ممنوعیت سفر و معامله برای نهادهایی چون سپاه پاسداران و بانک‌های ایرانی.

🔹برخلاف تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا، این تحریم‌ها طبق ماده ۴۱ منشور ملل متحد برای همه کشورها الزام‌آورند؛ حتی روسیه و چین.

🔹بازگشت ایران ذیل فصل هفتم منشور، به معنای تشدید انزوا، تضعیف روابط با اروپا و افزایش مخاطرات اقتصادی و سیاسی است. فشارهای روانی ناشی از اسنپ‌بک می‌تواند موجب تشدید نوسانات ارزی و افزایش تورم شود.

🔹در واکنش، تهران احتمال خروج از ان‌پی‌تی را مطرح کرده؛ گزینه‌ای پرهزینه که پیش‌تر فکت‌نامه درباره آن گزارش داده است.

👈 مقاله کامل را در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

❌ ادعای نادرست درباره یارانه ۴۵۰ همتی مهاجران افغان در ایران

🔹در شبکه‌های اجتماعی شایعه شده که «مهاجران افغان در ایران ۴۵۰ هزار میلیارد تومان یارانه می‌گیرند.»

🔹منبع این شایعه، گزارش سایت اقتصاد آنلاین است که بر اساس یک‌سری محاسبات غیرمنطقی به این عدد رسیده است.

🔹در این محاسبات فرض شده جمعیت افغانستانی‌های مهاجر در ایران ۶ میلیون و جمعیت کل کشور ۹۲ میلیون نفر است و یارانه چهار قلم نان، بنزین، گازوئیل و گاز، برای هر نفر سالی ۷۴/۵ میلیون تومان است.

🔹اگر این محاسبات درست باشد، رقم کل یارانه این چهار قلم حدود ۷۰ درصد کل نقدینگی کشور و حدود ۱/۳ برابر کل منابع عمومی بودجه کشور خواهد بود که نسبت غیرمنطقی است.

🔹محاسبه رقم دقیق کل یارانه‌ها به دلیل پیچیدگی و کمبود اطلاعات، ممکن نیست، اما در قانون بودجه کل منابع هدفمندی یارانه‌ها حدود هزار همت است.

🔹این هزار همت شامل اعتبارات یارانه نقدی، کالابرگ، مستمری‌ها، هزینه‌های مرتبط شرکت ملی نفت و گاز برای کاهش زیان و … است که فقط بخشی از آن به صورت غیرمستقیم به همه افراد ساکن ایران، از جمله مهاجران تعلق پیدا می‌کند.

🔹با این توضیحات فکت‌نامه به این ادعا نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

🎙 دوباره شکدم

🔹در قسمت ۲۲۶ پادکست هفتگی فکت‌نامه کمی مفصل درباره «مکانیزم ماشه» صحبت کرده‌ایم، عبارتی که این روزها در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است.

🔹بعد از حدود چهار سال، باز هم ادعاها درباره کاترین شکدم بالا گرفته است. بخش زیادی از این ادعاها را قبلا بررسی کرده بودیم. در این قسمت به یادآوری برخی از نتایج بررسی‌های قبلی و توضیح ادعاهای جدید پرداخته‌ایم.

🔹هفته قبل گزارش جدید فکت‌نامه با عنوان «الگوهای رایج اخبار جعلی در جریان جنگ ۱۲ روزه ایران و اسرائیل» منتشر شد که در این اپیزود درباره آن صحبت می‌کنیم. در ادامه نیز مقاله فکت‌نامه به زبان انگلیسی درباره جنگ ۱۲ روزه و هوش مصنوعی را کمی شرح می‌دهیم.

🔹ادعای نادرست گم شدن یک بمب‌افکن B2 آمریکا و همچنین ادعاها درباره کشته شدن یک افسر پدافند هوایی ایران بعد از انهدام یک اف۱۶ اسرائيل، سوژه‌های دیگر این قسمت هستند.

🔹پخش یک تصویر دستکاری‌شده از برنامه‌ای تلویزیونی به عنوان یک سند جنگی و توضیح صداوسیما در این رابطه، موضوع بعدی این اپیزود است.

🔹در بخش پایانی مرور فکت‌چک‌ها نیز درباره پرونده سما جهانباز، دختری که از سه سال قبل در شیراز ناپدید شده است، کمی صحبت کرده‌ایم.

🎙 پادکست فکت‌نامه را از همه اپلیکیشن‌های دریافت پادکست بشنوید.

📣 هر هفته ساعت ۸ صبح جمعه به وقت تهران.

👈 در کست‌باکس بشنوید

👈 در اپل پادکست بشنوید

👈 در اسپاتیفای بشنوید

🌐 @Factnameh

📝 از کمیته تسهیل اقتصاد دیجیتال و تصویب اینترنت طبقاتی چه می‌دانیم؟

🔹شورای عالی فضای مجازی، آئین‌نامه اجرایی کمیته تسهیل اقتصاد دیجیتال را تصویب کرد. اینطور اعلام شده که هدف آن، تسهیل دسترسی اینترنتی برخی شرکت‌ها از طریق IPهای باز است.

🔹سید امیر سیاح، معاون مرکز ملی فضای مجازی، اعلام کرد دسترسی آزمایشی به اینترنت آزاد برای برخی شرکت‌ها فعال شده است.

🔹همزمان، سخنگوی دولت از اعطای «اینترنت آزادتر» به خبرنگاران سخن گفت؛ اقدامی که عملاً مفهوم «اینترنت طبقاتی» را تأیید می‌کند.

🔹در کمیته تسهیل، ۷ نفر شامل رییس مرکز ملی فضای مجازی، نماینده سران قوا و وزیر اطلاعات و فرمانده سپاه و فراجا درباره بازشدن IP شرکت‌های متقاضی تصمیم می‌گیرند.

🔹اینترنت طبقاتی نوعی تفکیک سطح دسترسی اینترنتی بر اساس هویت، شغل یا وابستگی سازمانی کاربران است.

🔹این ساختار از طریق IPهای لیست سفید و مسیرهای مسدودنشده پیاده می‌شود و اصل بی‌طرفی شبکه را نقض می‌کند.

🔹دولت تلاش کرده با انکار لفظ «اینترنت طبقاتی»، پیامدهای اجتماعی آن را مدیریت کند، اما اظهارات رسمی با واقعیت فنی و اجرایی در تضاد است.

🔹نهادهای تحت نظر رهبری مانند شورای عالی فضای مجازی، سپاه و دستگاه قضایی نقش اصلی را در طراحی و اجرای این ساختار تبعیض‌آمیز دارند.

🔹تجربه‌های گذشته (طرح گشایش، اینترنت اساتید، VPN قانونی و…) نشان می‌دهد این تفکیک موقتی نیست، بلکه روندی نهادینه‌شده در حکمرانی دیجیتال ایران است.

🔹سیاست فعلی با شعار «عدالت دیجیتال» پیش می‌رود، اما در عمل، اینترنت به امتیازی برای اقلیت تبدیل شده است.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

❌ ادعای نادرست درباره رهاسازی آب زاینده رود در نتیجه بمباران تاسیسات هسته‌ای نطنز

🔹در شبکه‌های اجتماعی ادعا شده که پس از بمباران تاسیسات هسته‌ای نطنز، ۴۰ میلیون متر مکعب آب به زاینده‌رود بازگشته و این نشان می‌دهد که خشکسالی وجود نداشته و آب این رودخانه پیش‌تر برای تأسیسات هسته‌ای مصرف می‌شد.

🔹اساسا فرآیند غنی‌سازی اورانیوم با استفاده از سانتریفیوژ گازی، یک فرآیند «خشک» محسوب می‌شود و به آب زیادی نیاز ندارد.

🔹اگرچه این تأسیسات برای خنک‌سازی سانتریفیوژها و مصارف عمومی خود به مقداری آب نیاز دارد، اما طبق تخمین‌ها، مصرف سالانه آن حدود ۱.۲ میلیون متر مکعب است؛ عددی بسیار ناچیز در مقایسه با صنایع واقعاً آب‌بر مانند فولاد اصفهان که مصرفی بین ۲۰ تا ۴۰ میلیون متر مکعب در سال دارند.

🔹همچنین ادعا شده که رهاسازی ۴۰ میلیون متر مکعب آب، نشانه نبود خشکسالی است. ظرفیت کامل سد زاینده‌رود حدود ۱.۴ میلیارد متر مکعب است و این مقدار تنها ۲.۸ درصد کل ظرفیت سد را شامل می‌شود؛ رقمی که هیچ تاثیر معناداری بر جریان رودخانه یا معیارهای علمی خشکسالی و ترسالی ندارد.

🔹با توجه به حساسیت‌های امنیتی، اطلاعات دقیقی از منابع تامین آب تاسیسات هسته‌ای نطنز در دست نیست، اما به‌واسطه موقعیت جغرافیایی این مرکز، احتمال می‌رود آب مورد نیاز آن از چاه‌های عمیق اطراف و منابع سطحی کوه‌های کرکس تأمین شود؛ نه زاینده‌رود.

🔹در نهایت، بر اساس گزارش‌های رسمی، خروجی سد زاینده‌رود در تاریخ دهم تیرماه برای آبیاری باغات افزایش یافته است. این نوع رهاسازی در ماه تیر در سال‌های خشکسالی نیز سابقه داشته و هیچ نشانه غیرعادی ندارد.

🔹بنابراین فکت‌نامه به این ادعا نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

🎙 دوباره شکدم

🔹در قسمت ۲۲۶ پادکست هفتگی فکت‌نامه کمی مفصل درباره «مکانیزم ماشه» صحبت کرده‌ایم، عبارتی که این روزها در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است.

🔹بعد از حدود چهار سال، باز هم ادعاها درباره کاترین شکدم بالا گرفته است. بخش زیادی از این ادعاها را قبلا بررسی کرده بودیم. در این قسمت به یادآوری برخی از نتایج بررسی‌های قبلی و توضیح ادعاهای جدید پرداخته‌ایم.

🔹هفته قبل گزارش جدید فکت‌نامه با عنوان «الگوهای رایج اخبار جعلی در جریان جنگ ۱۲ روزه ایران و اسرائیل» منتشر شد که در این اپیزود درباره آن صحبت می‌کنیم. در ادامه نیز مقاله فکت‌نامه به زبان انگلیسی درباره جنگ ۱۲ روزه و هوش مصنوعی را کمی شرح می‌دهیم.

🔹ادعای نادرست گم شدن یک بمب‌افکن B2 آمریکا و همچنین ادعاها درباره کشته شدن یک افسر پدافند هوایی ایران بعد از انهدام یک اف۱۶ اسرائيل، سوژه‌های دیگر این قسمت هستند.

🔹پخش یک تصویر دستکاری‌شده از برنامه‌ای تلویزیونی به عنوان یک سند جنگی و توضیح صداوسیما در این رابطه، موضوع بعدی این اپیزود است.

🔹در بخش پایانی مرور فکت‌چک‌ها نیز درباره پرونده سما جهانباز، دختری که از سه سال قبل در شیراز ناپدید شده است، کمی صحبت کرده‌ایم.

🎙 پادکست فکت‌نامه را از همه اپلیکیشن‌های دریافت پادکست بشنوید.

📣 هر هفته ساعت ۸ صبح جمعه به وقت تهران.

👈 در کست‌باکس بشنوید

👈 در اپل پادکست بشنوید

👈 در اسپاتیفای بشنوید

00:01:27 مقدمه
00:03:25 مکانیسم ماشه چیست و فعال کردنش چه تبعاتی دارد؟
00:14:01 ادعای نادرست رابطه جنسی کاترین شکدم با ۱۲۰ مقام جمهوری اسلامی
00:27:03 انتساب نادرست ویدیوی یک گفتگو به کاترین شکدم
00:30:54 الگوهای رایج اخبار جعلی در جریان جنگ ۱۲ روزه ایران و اسرائیل
00:41:51 مقاله‌ فکت‌نامه به زبان انگلیسی: «اولین جنگ هوش مصنوعی»
00:48:14 ماجرای بمب‌افکن 2-B که در عملیات فریب حمله به ایران شرکت داشت
00:51:51 از سرنگونی اف۱۶ به‌دست سرهنگ محمد علیزاده چه می‌دانیم؟
00:56:39 نمایش یک سند دستکاری‌شده در صداوسیما
01:01:41 ادعاهای نادرست درباره پیدا شدن «سما جهانباز» در افغانستان
01:05:30 کامنت‌ها

🌐 @Factnameh

🔹 از آلایندگی زیست‌محیطی حمله به انبار نفت کن (شهران) و ری چه می‌دانیم؟

🔹سازمان حفاظت محیط‌زیست اعلام کرده در جریان حمله به انبارهای سوخت در کن و ری، حدود ۱۹/۵ میلیون لیتر سوخت از بین رفته و در پی آن، ۵۷۸ تن آلاینده و ۴۷ هزار تن گاز گلخانه‌ای وارد جو تهران شده است.

🔹این برآوردها با ضرایب علمی انتشار سوخت‌ها سازگار است و حجم آلاینده‌ها از نظر علمی قابل اتکاست.

🔹با این حال، مقایسه با آلودگی روزانه تهران نشان می‌دهد که در روزهای عادی، آلودگی هوای تهران بیشتر از این حادثه است: حدود صدهزار تن گاز گلخانه‌ای و دست‌کم هزار تن آلاینده‌های معیار در هر روز تولید می‌شود.

🔹هیچ هشدار اضطراری زیست‌محیطی یا بهداشتی در پی این حادثه صادر نشد و داده‌های کیفیت هوا (AQI) در روزهای مربوط به حادثه نشان می‌دهد که کیفیت هوا در برخی ساعات حتی بهبود یافته بود.

🔹اگرچه حجم آلاینده منتشرشده در این حادثه قابل‌توجه بوده، اما در مقایسه با وضعیت مزمن آلودگی هوای تهران، این حادثه از نظر زیست‌محیطی، استثنایی یا فاجعه‌بار نبوده است.

🔹بنابراین فکت‌نامه به ادعای کاهش شدید کیفیت هوا بعد از حمله موشکی به انبارهای سوخت ری و کن، نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

❌ حادثه در برزیل و اتهام بی‌اساس به کارگر افغانستانی برای مسموم کردن ۱۱۴ رأس گاو

🔹در شبکه‌های اجتماعی بویژه اینستاگرام ویدیویی منتشر و در توضیح آن ادعا شده که در ایران ۱۱۴ رأس گاو به‌دلیل اینکه یک کارگر اهل افغانستان در خوراک آنها سم ریخته است، تلف شده‌اند.

🔹این خبر جعلی است و ویدیو نیز ارتباطی با ایران ندارد.

🔹اصل خبر، ۱۷ تیر در رسانه‌های برزیلی منتشر شده که در مزرعه‌ای در این کشور، ۳۲ گاو در یک مزرعه بر اثر اختلال در سیستم برق‌کشی و برق‌گرفتی ناشی از آن، از بین رفته‌اند. ویدیوی منتشرشده نیز مربوط به همین خبر است.

🔹ادعای مسمومیت و از بین رفتن ۱۱۴ رأس گاو در ایران نیز در هیچ رسانه‌ای منتشر نشده است؛ در حالی که خبرهای مشابه از تلفات دام‌ها، سال‌هاست در رسانه‌های ایران بازتاب دارد.

🔹با این توضیحات، فکت‌نامه به این ادعای جعلی که همراه با ویدیویی غیرمرتبط منتشر شده، نشان «شاخ‌دار» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

❌ ویدیوی رنگ کردن هلوها مربوط به گرجستان است

🔹در شبکه‌های اجتماعی ویدیویی منتشر شده که در آن مردی با اسپری روی هلوهای چیده شده در جعبه، رنگ می‌پاشد تا تازه و رسیده به نظر برسند.

🔹این ویدیو که در شبکه‌های اجتماعی غیرفارسی هم بازتاب داشته، مربوط به گرجستان است و ارتباطی با ایران ندارد.

🔹بر اساس گزارش رسانه‌های گرجستان، آژانس ملی امنیت غذایی این کشور، ویدیو را بررسی کرده و پلیس هم از این هلوها نمونه‌برداری کرده تا نتایج آزمایش‌ها بعداً اعلام شود.

🔹مردی که هلوها را رنگ کرده، ساکن روستای چوملاکی گرجستان است و در بازجویی‌های خود گفته هلوها را صرفاً برای شوخی و انتشار در شبکه‌های اجتماعی رنگ کرده، زیرا این میوه‌ها خراب بوده و قرار نبود فروخته شوند.

🔹بر این اساس، هرچند این ویدیو قدیمی یا ساختگی نیست، اما مربوط به گرجستان است و فکت‌نامه به ادعای ارتباط آن با ایران نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

❌ شایعه کودک بندرعباسی که سوار بر یک تکه یونولیت به آب‌های امارات رسید

🔹یک شایعه قدیمی درباره کودکی بندرعباسی که سوار بر یک تکه یونولیت به آب‌های امارات رسیده، دوباره در شبکه‌های اجتماعی ایران وایرال شده و صفحه پرویز پرستویی در اینستاگرام نیز آن را بازنشر کرده است.

🔹در این داستان ادعا می‌شود کودک پس از چند روز توسط گارد ساحلی امارات پیدا شده و به خانواده‌اش بازگردانده شد.

🔹این ادعا صحت ندارد. رسانه‌های محلی این خبر را در همان سال ۹۵ که اولین بار منتشر شد، به نقل از نیروی دریایی استان هرمزگان تکذیب کردند.

🔹علاوه بر این، عکس‌های همراه این داستان، ساختگی هستند و تصویر جدیدتر آن نیز با الهام از عکس ساختگی قبلی، با هوش مصنوعی ساخته شده است.

🔹وقوع چنین رویدادی از نظر فیزیکی و زیستی نیز غیرممکن است.

🔹یک کودک نمی‌تواند مسافت بیش از ۱۲۰ کیلومتری را روی یونولیتی شکننده و غیرقابل کنترل، بدون آب و غذا و در گرمای شدید دریا برای چند روز طی کند و زنده بماند.

🔹بنابراین فکت‌نامه به این ادعا نشان «شاخ‌دار» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

📝 از وضعیت هشدار «بسیار خطرناک» تابش فرابنفش در تهران چه می‌دانیم؟

🔹روز ۳۰ تیر ۱۴۰۴، اداره کل هواشناسی تهران هشدار افزایش شدید اشعه فرابنفش را صادر و وضعیت هشدار زرد اعلام کرد.

🔹شاخص فرابنفش در برخی ساعات به عدد ۱۱ رسید که «فوق‌العاده خطرناک» محسوب می‌شود و بالاترین حد ثبت‌شده است.

🔹اوج تابش فرابنفش بین ساعت ۱۰ صبح تا ۴ بعدازظهر است و در این بازه زمانی توصیه شده که از حضور مستقیم در فضای باز خودداری شود.

🔹تهران به دلایل متعددی مستعد شاخص‌های بالای UV است: زاویه عمودی‌تر تابش خورشید در تابستان، ارتفاع بالاتر از سطح دریا، آب‌وهوای خشک و آسمان عمدتا صاف، همگی باعث عبور بیشتر اشعه فرابنفش به سطح زمین می‌شوند.

🔹در شرایط شاخص بالا، اقدامات محافظتی جدی اتخاذ شود: خودداری از قرار گرفتن در آفتاب در ساعات اوج، استفاده از لباس‌های آستین‌بلند، کلاه لبه‌دار و عینک آفتابی دارای فیلتر UV400، و همچنین کرم‌های ضدآفتاب با SPF ۳۰ یا بیشتر که باید هر ۱/۵ تا ۲ ساعت تمدید شوند.

🔹استفاده از اپلیکیشن‌های هواشناسی برای اطلاع لحظه‌ای از شاخص فرابنفش نیز یکی از ابزارهای ضروری مدیریت رفتار روزانه در برابر خطرات این تابش است.

🔹کودکان، سالمندان، بیماران مزمن و افراد با پوست روشن یا دارای سابقه بیماری‌های پوستی در برابر تابش شدید فرابنفش آسیب‌پذیرتر هستند.

🔹بی‌توجهی به هشدارهای UV می‌تواند منجر به آسیب‌های فوری مانند سوختگی و التهاب شود و در بلندمدت به بیماری‌هایی نظیر سرطان پوست بینجامد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

📝 آیا پرتاب زیرمداری «قاصد»، تست موشک بالستیک قاره‌پیمای سپاه بود؟

🔹نیروی هوافضای سپاه روز ۳۰ تیر ۱۴۰۴ یک پرتاب آزمایشی زیرمداری با ماهواره‌بر «قاصد» انجام داد. این پرتاب به‌ادعای سازمان فضایی ایران، برای آزمودن «فناوری‌های جدید فضایی» انجام شد.

🔹کاربرانی نزدیک به جمهوری اسلامی ایران، این پرتاب را «آزمایش موشک بالستیک قاره‌پیما» دانستند؛ ادعایی که به‌دلیل ویژگی‌های فنی موشک قاصد، رد یا تایید صریح آن پیچیده است.

🔹شواهد ارائه‌شده به طور قاطع نشان می‌دهد که برنامه ماهواره‌بر قاصد دارای کاربردهای نظامی چندوجهی است.

🔹این برنامه از نظر کنترل (به دست نیروی هوافضای سپاه)، از نظر طراحی (مشتق‌شده از موشک قدر)، از نظر محموله (ماهواره‌های شناسایی نظامی)، از نظر کاربرد فوری (تقویت نیروهای متعارف) و از نظر پتانسیل راهبردی بلندمدت (توسعه موشک‌های قاره‌پیما) کاملاً نظامی است.

🔹روایت «صلح‌آمیز» بودن، پوششی برای یک تلاش نظامی پیچیده است. هر پرتاب آزمایشی، چه مداری و چه زیرمداری، بخشی از این تلاش نظامی محسوب می‌شود که هدف آن ارزیابی و بهبود فناوری‌های با کاربرد مستقیم نظامی است.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

❌ ادعای نادرست عراقچی درباره اینکه کشتن ترامپ هیچوقت موضع رسمی ایران نبود

🔹عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، در مصاحبه‌ای با فاکس‌نیوز ادعا کرده کشتن دونالد ترامپ هیچ‌گاه موضع رسمی ایران نبوده و تنها اظهاراتی از سوی افراد تندرو بوده است.

🔹این ادعا نادرست است. مقامات رسمی ایران از جمله آیت‌الله خامنه‌ای، حسین سلامی فرمانده پیشین کل سپاه، اسماعیل قاآنی فرمانده نیروی قدس سپاه و ابراهیم رئیسی رئیس‌جمهور پیشین و مقامات رسمی دیگری بارها به اشکال مختلف بر قصاص و «انتقام سخت» از عاملان و آمران ترور قاسم سلیمانی، از جمله ترامپ، تأکید کرده‌اند.

🔹همچنین، فتواهایی از سوی مکارم شیرازی و نوری همدانی منتشر شده که در آن ترامپ و مقامات اسرائیل «محارب» خوانده شده‌اند.

🔹بنابراین فکت‌نامه به این اظهارات عراقچی نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

❌ ادعای اغراق‌شده درباره مصرف کولرهای آبی

🔹حجت میان‌آبادی، پژوهشگر دیپلماسی آب، بر اساس محاسباتی گفته که هر کولر‌ آبی روزی ۷۰۰ لیتر آب مصرف می‌کند و نیمی از آب شرب کشور مربوط به کولر‌های آبی است.

🔹این ادعا، اغراق‌شده است و بررسی‌های دقیق فکت‌نامه نشان می‌دهد این محاسبات ایرادهایی دارد و در بعضی قسمت‌ها مبهم و متناقض است.

🔹مثلا یک جا در محاسبات فرض شده هر کولر به طور متوسط روزانه ۱۶ تا ۲۳ ساعت کار می‌کنند، یک جای دیگر فرض شده به طور متوسط ۱۰ ساعت کار می‌کند.

🔹در جایی دیگر گفته شده کولرهای آبی ۷۰۰ لیتر در روز مصرف می‌کنند، در حالی که کل سرانه مصرف آب در هر واحد خانگی ۴۷۸ لیتر به ازای هر واحد است.

🔹سال‌هاست در رسانه‌ها به نقل از افراد گوناگون اعداد و ارقام متنوعی از ۲۰۰ تا ۴۵۰ لیتر به عنوان میانگین مصرف کولرهای آبی مطرح می‌شود.

🔹با توجه به شواهد موجود، می‌توان با اطمینان گفت آمار مصرف ۷۰۰ لیتری کولرهای آبی در روز اغراق‌شده و نادرست است و فکت‌نامه به آن نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh