✍️ صبح دوشنبه، محمد عثمان الخُشت، رئیس #دانشگاه_قاهره، در چهارمین دوره اردوی رهبران آینده مصر، دوباره به بحث دینی داغ و دامنه‌دار این سال‌های مصر پرداخت؛ «تجدید الخطاب الدینی» (نوگرایی گفتمان دینی).

🔹رئیس جمهور، عبدالفتاح #السیسی نیز ماه گذشته در جمع شرکت‌کنندگان «همایش بین‌المللی دارالافتاهای جهان»، محور سخنرانی خود را تصحیح خطاب دینی قرار داد.

🔹اما ماجرای این تجدید و تطویر و تصحیح خطاب دینی چیست؟

🔹#سیسی از همان مراسم تحلیف خود در ۲۰۱۴، کلیدواژه #تجدید_خطاب_دینی را مطرح کرد و خواستار خوانشی تازه و معاصر از دین شد و از آن زمان این پروژه اصلاح دینی خود را به جد دنبال کرده است.

🔹این پروژه از سال ۲۰۱۷ و با تعیین #الخشت به ریاست #دانشگاه_قاهره (که در برابر الازهر دوقطبی فکری مصر را شکل می‌دهد) برگزید. چندی نگذشت که کتاب تازه الخشت با عنوان «نحو تأسيس عصر ديني جديد» در همان سال به چاپ رسید و از آن زمان این استاد فلسفه به مهم‌ترین رسانه علمی پروژه سیسی تبدیل شد.

🔹در ژانویه ۲۰۲۰ هیئت کبار العلماء #الازهر همایشی بین‌المللی با عنوان «تجديد الفكر الإسلامي» برگزار کرد و #احمد_الطیب و الخشت برای سخنرانی در این موضوع در کنار یکدیگر نشستند. الخشت در این جلسه از «عصر دینی جدیدی» سخن گفت که با «عبور از تراث»، به جای «احیای علوم دینی» به سراغ «توسعه علوم دینی» می‌رود، عصر دینی جدیدی که «ممکن نیست منشأ آن نهادهای دینی کلاسیک باشد». در مقابل احمد الطیب در مقام پاسخ به سخنرانی طوفانی الخشت برآمد و جلسه عملا به مناظره این دو انجامید و پس از آن گفتگوهای بسیاری را در جامعه علمی و دینی #مصر پیرامون این موضوع شکل داد.

🔹این موضوع بار دیگر در ماه مه گذشته با موضع‌گیری متفاوت احمد الطیب، ابعاد تازه‌ای پیدا کرد؛ در حالی که شیخ الازهر پیش از آن ماجرای تجدید خطاب دینی را «فتنه‌ای سیاسی و نه مسأله‌ای تراثی» می‌خواند و بارها در موضوعات دینی این‌چنینی با سیسی درگیر شده بود، در چندین برنامه ماه رمضان خود به این موضوع پرداخت و آن را لازمه بقا و حیات اسلام دانسته و خود را از «علمای تجدید» و «جنگاوران عرصه اجتهاد» به شمار آورد. وی «تقدیس تراث فقهی و مساوی دانستن آنها با شریعت اسلامی» را از مشکلات امروز مسلمانان خواند که به «جمود فقه اسلامی» انجامیده است، هر چند خود و الازهر را از این جمود برکنار شمرد.

🔹موضوع تجدید خطاب دینی در مصر بسیار دامنه‌دارتر از این چند خط بوده است و چنانکه دست کم آمار گوگل ترندز نشان می‌دهد سیسی به خوبی توانسته گفتمان #تجدید_دین را که پیش از او چندان در مصر خبرساز نبوده، به موضوعی داغ در تمامی این سال‌ها تبدیل کند. شاید همین واقعیت شیخ الازهر را از ادبیات سلبی پیشین خود به داعیه‌دار همیشگی تجدید دین کشانده است. ظاهرا احمد الطیب چنین پنداشته که ماندن در جبهه مخالفت با نوگرایی، در این دوقطبی تنها از او شخصیتی متحجر و واپسگرا می‌سازد. از این رو گرچه سخن از تجدید می‌زند، همچنان در دل آن همان گفتمان #وسطیه پیشین خود را تبلیغ می‌کند.

🔹این روزها برای احمد الطیب همچون روزهای آغازین حکومت سیسی نیست که غالبا چهره پیروز نزاع با دولت بود؛ روزهایی که سیسی -همانطور که به زبان می‌آورد- واقعا از دست او خسته شده بود. روزهایی که احمد الطیب به راحتی از کشتارهای #رابعه تبری جست، مقابل فشار سیسی برای منع #طلاق_شفوی ایستاد، و نپذیرفت قریب صد استاد الازهری با تمایلات اخوانی را اخراج کند. اما شیخ الازهر با تثبیت قدرت سیسی، روز به روز سنگرهای تازه‌ای را از دست داده است، که آخرین آنها دستور سیسی برای تعیین مستقل #مفتی_اعظم مصر بود.


@dolatedin

⭕️ مفتی سلطان پای صحابه را به پروژه کنترل جمعیت سیسی کشاند!
✍️ حامد دهقانی

🔹چند روز پیش و درست یک روز پس از صحبت‌های #سیسی پیرامون خطرات رشد جمعیت در مصر و اینکه با وجود چنین نرخ رشد جمعیتی شهروندان هیچ پیشرفتی در زندگی خود احساس نخواهند کرد، #شوقی_علام، مفتی اعظم مصر، از لزوم کنترل جمعیت سخن گفت و استدلال کرد که «صحابه پیامبر(ص) نیز “عزل” می‌کردند، یعنی آنها نیز از وسایلی که در اختیار داشتند استفاده می‌کردند تا تخمک را با اسپرم بارور نکنند»!

🔹همین کافی بود که باز در شبکه‌های اجتماعی #مصر انتقادها به علام بالا بگیرد و با «#مفتی_سلطان» خواندن او، این «#فتواهای_سیاسی» را نتیجه کنار زدن الازهر از دار الافتای مصر بدانند.

🔹کنار زدن #الازهر از #دارالافتاء به چند روز پیش از این ماجرا، یعنی ۱۲ اوت گذشته، روز تولد ۶۰ سالگی شوقی علام، روز بازنشستگی قانونی او و البته روز انتصاب دوباره وی به مقام «مفتی اعظم» مصر بازمی‌گردد. شوقی علام که می‌بایست طبق قانون با رسیدن به سن بازنشستگی کنار گذاشته می‌شد، یک روز پیش از آن، سیسی فرمانی صادر کرد که مطابق آن دار الافتای مصر از ذیل قانون خدمات کشوری خارج شد و به او اختیار کامل در تعیین مفتی اعظم را اعطا کرد.

🔹بدین ترتیب انتخاب مفتی اعظم نیز در فهرست اختیارات سیسی جای گرفت و او در ۱۲ اوت علام را برای یک سال دیگر به عنوان مفتی اعظم مصر گماشت تا #احمد_الطیب، شیخ الازهر، تنها مقامی باشد که از سوی او انتخاب نشده است. این در حالی است که پیش از آن هیئت #کبار_العلماء_الازهر مفتی را انتخاب کرده و سپس به تايید رئیس جمهور می‌رسید.

🔹هیئت کبار العلماء از فتوحات احمد الطیب در دوران خوش پس از انقلاب مصر بود؛ او توانست این هیئت را در ۱۷ جولای ۲۰۱۲ بار دیگر، پس از انحلال آن در زمان جمال عبدالناصر در ۱۹۶۱، برپا کند و آن را به تصویب نخست وزیر و شورای عالی نیروهای مسلح برساند. انتخاب شیخ الازهر و مفتی اعظم از اختیارات اصلی این هیئت تعیین شد و در ماده ۴ قانون اساسی ۲۰۱۲ مصر مرجعیت تصمیم‌گیری در تمامی امور مربوط به شریعت اسلامی نیز به اختیارات این هیئت اضافه شد. با کودتای ۲۰۱۳، سیسی ماده ۴ را حذف کرد و تنها همان اختیارات انتخاب شیخ الازهر و #مفتی_اعظم باقی ماند.

🔹اما پروژه تصاحب دار الافتاء را سیسی از سال گذشته به راه انداخت و قرار بود قانون جدیدی که اختیارات را از الازهر می‌گرفت، در پارلمان مصر به تصویب برسد، اما با ورود شدید شیخ الازهر به ماجرا، تصمیم‌گیری برای مدت نامشخصی به تعویق افتاد. ۲۲ فوریه ۲۰۲۱ موعد ریاست شوقی علام سرآمد، اما سیسی آن را تا زمان بازنشستگی تمدید کرد. دو روز بعد هیئت کبار العلماء جلسه‌ای تشکیل داد و با رأی‌گیری مخفیانه گزینه خود را انتخاب و به رئیس جمهور پیشنهاد کرد و از زحمات شوقی علام در این سالها تشکر کرد. اما سر رسیدن موعد بازنشستگی علام و در حالی که بسیار از گمانه‌ها گزینه هیئت کبار را «محمد الضويني» می‌دانستند، سیسی کار را تمام کرد و الازهر را به کلی کنار گذاشته و خود شوقی علام را ابقا کرد.

🔹از زمان کودتای ژوئیه 2013، سیسی از دار الافتاء و وزارت اوقاف در درگیری خود با الازهر استفاده کرد و جبهه‌ای رسمی تشکیل داد تا با عنوان «تجدید گفتمان دینی»، بازوی مذهبی قدرت برای حمایت از تصمیمات وی، به ویژه تصمیمات مربوط به امور دینی یا حتی مسائل سیاسی باشد.

🔹شوقی علام در این سالها به خوبی پروژه سیسی را جلو برده و حتی اگر روزی از #تجدید_گفتمان_دینی و تبلیغ علیه #اخوان سخن نمی‌گفت، به گونه‌ای دیگر کوتاهی خود را جبران می‌کرد؛ به ترکیه و اردوغان و فتح قسطنطنیه حمله می‌برد، از درام ترکی «ارطغرل» انتقاد می‌کند یا در مقابل دار الافتاء از سریال مصری «الاختیار» که از ارتش مصر تجلیل می‌کند، می‌ستاید. او که خود برای نخستین بار با تأیید مرسی مفتی اعظم شد، حکم اعدام وی را تأیید می‌کند، هم‌راستا با سخنان سیسی، بسیاری از مسلمانان اروپا را در بحبوحه انتقادات به مکرون، تروریست می‌خواند و هم‌زمان با فتاوای علمای سعودی و اماراتی، پیوستن به اخوان را حرام شرعی می‌داند. سیسی از مردم می‌خواهد برای صندوق «تحیا مصر» که برای اجرای پروژه‌های توسعه ملی اختصاص یافته تبرعات دهند و علام فتوا می‌دهد که دادن #زکات به این صندوق جائز است.

🔹اینها و بسیاری دیگر، شوقی علام را به عنصری صرفا سیاسی نزد بسیاری از دینداران مصر تبدیل کرده است و انتقادها چنان گسترده شده که خود او بارها مجبور شده اتهام عالم و مفتی سلطان بودن را رد کرده و آن را تهمت اخوانی‌ها بشمرد (+ و + و + و + و...)، اما دست کم نظرسنجی سال گذشته دار الافتاء در صفحه فیسبوک خود نشان داد که این انتقادها محدود به اخوانی‌ها نیست، چرا که ۷۰ درصد شرکت‌کنندگان، «گوگل» را نخستین منبع خود برای جستجوی فتاوا اعلام کردند و نه سایت دار الافتاء.

#اسلام_رسمی #دین_دولت
@dolatedin

✍️ در یک تصمیم بی‌سابقه، یک قاضی اسرائیلی نماز خواندن یهودیان در #مسجد_الاقصی را "یک اقدام مجرمانه" ندانسته و با نماز خواندن محدود آنها در این مسجد مقدس موافقت کرد.

🔹شبکه هفت رژیم صهیونیستی فاش کرد که یک قاضی دادگاه به اصطلاح صلح اسرائیل در #بیت_المقدس اشغالی، تصمیم گرفت که نماز خواندن یهودیان در مسجد الاقصی نمی تواند به عنوان یک عمل جنایتکارانه تفسیر شود و دستور داد تا محدودیت ورود #یهودیان به محوطه مسجد الاقصی، لغو شود.

🔹این دادگاه همچنین حکم تبعید صادرشده علیه «آریه لیبو» خاخام تندرو یهودی را نیز لغو کرد. این خاخام یهودی به سبب اقامه نماز و آموزه‌های تلمودی در مسجدالاقصی از ورود به این مسجد منع شده بود.

🔹مقامات اسلامی در #قدس شریف نسبت به پیامدهای تصمیم دادگاه به اصطلاح صلح اسرائیل مبنی بر اجازه به افراط‌گرایان یهودی برای اقامه نماز در مسجد الاقصی هشدار دادند.

🔹در یک بیانیه مطبوعاتی، #شورای_اوقاف، #شورای_عالی_اسلامی، #دارالافتاء فلسطین، #دیوان_قضات و #اداره_اوقاف اسلامی، تأکید کردند که این تصمیم نقض آشکار اسلام و قداست مسجد الاقصی و تحریک آشکار احساسات مسلمانان در سراسر جهان است و از حاکمان کشورهای عربی و اسلامی خواستند که مسئولیت خود را در قبال مسجد الأقصی بر عهده بگیرند.

🔹شیخ #عمر_کیسوانی، مدیر مسجد الاقصی نیز در واکنش به این تصمیم گفت: «وضعیت مسجد الاقصی خطرناک است و اسرائیل مسئولیت عواقب تصمیماتی که در رابطه با مسجد مقدس الاقصی می‌گیرد را بر عهده بگیرد».

🔹کیسوانی خاطرنشان کرد: «مردم بیت المقدس، همانطور که همگی آنها را می‌شناسند، به مسجد الاقصی وفادار هستند و با هر چیزی که دارند در برابر حملات اشغالگری ایستادگی می‌کنند و تاکید کرد که مردم بیت المقدس، با وجود خطر واقعی، با وجود محاصره شهر قدیمی و جلوگیری از رسیدن جوانان به مسجد الاقصی، با تمام قدرت در کنار مسجد خود بایستند».

🔹همچنین شیخ #محمد_حسین، #مفتی_اعظم بیت المقدس و سرزمین‌های فلسطینی و واعظ مسجد الاقصی، از اعراب و مسلمانان درخواست کرد تا شهر بیت المقدس و مسجد الاقصی را از آنچه که علیه آن نقشه کشیده و قبل از آنکه دیر شود، نجات دهند.

🔹#حماس نیز تصمیم دادگاه اسرائیل مبنی بر اعطای حق یهودیان برای خواندن نماز در مسجد الاقصی را «حمله موشکی به مسجد الاقصی و گامی در مسیر تقسیم زمانی و مکانی مسجد دانست، که نقض آشکار همه قوانین و هنجارهای بشری است».

🔹حازم قاسم، سخنگوی حماس، در بیانیه مطبوعاتی گفت که این تصمیم «مشارکت قوه قضائیه اسرائیل در تجاوز علیه مردم #فلسطین و مشارکت آن در جعل حقایق و وقایع» را تأیید می‌کند.

🔹وزارت «امور خارجه و مهاجران» #اردن نیز به نوبه خود تصمیم بی‌سابقه دادگاه #اسرائیل را محکوم کرد و در بیانیه‌ای اعلام کرد که این تصمیم، تجاوز آشکار به مسجد الاقصی و اعلان جنگ واقعی علیه مردم فلسطین و ملت‌های عرب و اسلامی و جنگ مذهبی در منطقه خواهد بود.

🔹گفتنی است دیروز پنجشنبه، ده‌ها شهرک‌نشین یهودی تحت حمایت شدید پلیس اشغالگر اسرائیل به حیاط مسجدالاقصی در شهر اشغالی قدس حمله کردند. شهرک‌نشینان از طریق دروازه غربی وارد حیاط مسجد شدند و اعمال تحریک‌آمیزی را به سمت دیوار شرقی انجام و «نمازهای ساکت فردی» به جا آوردند. ویدئوها و عکس‌های منتشر شده توسط رسانه‌های محلی فلسطین، نشان می‌داد که این افراد توسط نیروهای اشغالگر اسرائیل به شدت محافظت می‌شدند.

@dolatedin

💢با ادامه محکومیت‌های گسترده مسلمانان، دادگاه مرکزی اسرائیل حکم نماز خواندن یهودیان در مسجدالاقصی را لغو کرد

✍🏼بنا به گزارش رسانه‌های اسرائیلی دادگاه مرکزی رژیم صهیونیستی دیروز جمعه تصمیم قبلی دادگاه به اصطلاح "صلح اسرائیل" مبنی بر اجازه "عبادت خاموش" برای یهودیان در مسجد الاقصی را لغو کرد.

🔹تصمیم دادگاهی اسرائیلی مبنی بر اعطای حق عبادت خاموش برای یهودیان در #مسجد_الاقصی با واکنش‌های گسترده فلسطینی، عربی و بین‌المللی و با فشارهای دینی، مردمی و سیاسی روبرو شد.

🔹در ادامه واکنش‌های مقامات حقیقی و حقوقی دینی، #الازهر تصمیم قوه قضائیه رژیم صهیونیستی را محکوم و آن را نقض آشکار و بی‌اعتنایی به کنوانسیون‌های بین‌المللی و موازین بشردوستانه دانست.

🔹#شوقی_علام #مفتی_اعظم #مصر در واکنش به تصمیم دادگاه اسرائیلی گفت: تصمیم قوه قضائیه اسرائیل برای عبادت در حیاط مسجدالاقصی اوضاع منطقه را ملتهب و همه معاهدات و قوانین بین‌المللی را نقض می‌کند.

🔹#علی_ارباش، رئیس #سازمان_دیانت #ترکیه در واکنش به تصمیم اسرائیلی‌ها، آن را محکوم و بیت المقدس را برای مسلمانان دانسته و از جامعه بین‌المللی و جهان اسلام درخواست مقابله با این تصمیم اشتباه و خطرناک را داشت.

🔹عادل نصر، سخنگوی جماعت #الدعوة_السلفیة مصر، تصمیم دادگاه صهیونیستی مبنی بر اعطای حق عبادت به یهودیان در حیاط مسجد الاقصی را محکوم کرد و تصمیم دادگاه اسرائیل را جنایت فجیعی علیه فلسطینی‌ها و کل ملت اسلامی دانسته و از مسلمانان و حاکمان برای جلوگیری از این تجاوز آشکار درخواست اقدام فوری کرده است.

🔹#محمود_هباش، رئیس #دادگستری_فلسطین و مشاور امور دینی رئیس حکومت خودگردان فلسطین، به تصمیم دادگاه رژیم صهیونیستی که حق محدود یهودیان برای عبادت در حیاط مسجد الاقصی را به رسمیت شناخته است، واکنش نشان داده و این تصمیم را جنایت جنگی جدیدی توصیف کرد.

🔹در همین راستا، جریان‌های مردمی نیز به میدان آمده و روز جمعه و در پی دعوت #گروه‌های_مقاومت فلسطینی و با وجود تدابیر شدید امنیتی حدود 50 هزار نمازگزار و در حمایت از این مسجد و اعتراض به حکم دادگاه اسرائیلی، #نماز_جمعه را در مسجد الاقصی اقامه کردند.

🔹احزاب و حکومت‌های عربی و اسلامی نیز ساکت نبودند؛ #جبهة_العمل_الاسلامی در بیانیه‌ای تلاش اسرائیلی‌های غاصب برای کار بر روی تقسیم زمانی و مکانی مسجد الاقصی را به طور قاطع رد کرد.

🔹دبیرکل #سازمان_همکاری‌های_اسلامی، #یوسف_العثیمین، تصمیم دادگاه اسرائیل را حمله بی‌سابقه به حقوق مسلم مذهبی ملت اسلامی و میراث آن، تحریک احساسات مسلمانان در سراسر جهان و نقض آزادی عبادت و قداست اماکن مقدس دانست.

🔹وزارت امور خارجه مصر و ترکیه نیز تصمیم قوه قضائیه اسرائیل مبنی بر اعطای حق عبادت به یهودیان در مسجد الاقصی را محکوم کرد.

🔹در پی محکومیت‌های گسترده، شبکه عبری زبان «کان» گزارش داد که دیروز جمعه دادگاه مرکزی اسرائیل تصمیم قبلی دادگاه صلح مبنی بر اجازه "عبادت‌های خاموش" برای یهودیان در مسجد الاقصی را لغو کرده است. این شبکه توضیح داد که تصمیم دادگاه مرکزی پس از درخواست تجدیدنظر پلیس اسرائیل علیه حکم دادگاه صلح صادر شده است.

@dolatedin

🔹خبرگزاری آناتولی: #یونان در ادامه افزایش فشارها بر مسلمانان تُرک‌ در #تراکیای_غربی، مفتی شهر گومولجینه را متهم به "#غصب_منصب" کرده است.

🔹#ابراهیم_شریف، مفتی منتخب شهر گومولجینه (کوموتینی) یونان با اشاره به اینکه مقامات این کشور از مکانیزم قانونی به عنوان ابزار فشار علیه اقلیت تُرک مسلمان در تراکیای غربی استفاده می‌کنند، اظهار داشت: من در مراسمی دعای مولود خواندم، عملی که در سنت ما وجود دارد. حضور و دعای من در این مراسم به عنوان "غصب منصب" تعبیر شده و علیه من تحقیقات قضایی آغاز شد.

🔹شریف در مصاحبه با خبرگزاری آناتولی با اشاره به شکایتی که در سال 2017 با اتهام "غصب منصب" علیه او شده و همچنین فشارهای مذهبی فزاینده بر مسلمانان ترک در یونان گفت: در منطقه ما برخی مفتی‌هایی منصوب و برخی دیگر منتخب هستند. مفتی‌های منصوب توسط دولت یونان تعیین می‌شوند و مفتی‌های منتخب نیز از طرف مسلمانان تُرک در تراکیای غربی برگزیده می‌شوند.

🔹وی با تاکید بر اینکه از روزی که به عنوان مفتی انتخاب شده، به دلایل مختلف مورد بازجویی قرار گرفته و پرونده علیه او تشکیل شده و با بیان اینکه با دستور دادستان به کلانتری احضار و به او هشدار داده شده که حق این اقدام را ندارد، گفت: دادگاه مربوط به این پرونده مرتبا از سال 2017 به تعویق افتاده است. آخرین جلسه نیز که قرار بود دیروز برگزار شود بار دیگر به دلیل عدم مراجعه شاهدان دادستانی به تعویق افتاد. کارشناسان حقوقی یونانی که با آنها مشورت کرده‌ام اظهار داشته‌اند که اقدام مورد بحث در چارچوب "غصب منصب" قرار نمی‌گیرد.

✍🏼ملاحظه:

🔹مناقشه #ترکیه و یونان درباره ساکنان تراکیه غربی، کشمکشی قدیمی درباره یونانی و یا ترک بودن مسلمانان این منطقه است.

🔹تراکیه غربی یک منطقه جغرافیایی و تاریخی در یونان و بین رودخانه‌های #نستوس و #گزارش ماریتسا در شمال شرق این کشور واقع شده است و شامل استان‌های #مقدونیه شرقی و تراکیه می‌شود.

🔹مسئله مسلمانان تراکیه غربی در شرق یونان در صدر اختلافات بین ترکیه و یونان است. مقامات ترکیه اصرار دارند که ساکنان تراکیه غربی را به عنوان یک اقلیت قومی ترک در نظر بگیرند و خواستار اعطای حقوق کامل به آنها هستند و یونان آنها را به عنوان یک اقلیت مسلمان یونانی می‌شناسد و برای اینکه ساکنان تراکیه غربی خود را ترک تبار ندانند، هر گونه محدودیتی علیه آنها اعمال می‌کنند.

🔹پس از جنگ جهانی اول و تبادلات جمعیتی که بین دو کشور صورت گرفت، اقلیتی ترک همچنان در تراکیه غربی زندگی می‌کنند که طبق معاهده لوزان ۱۹۲۳ به عنوان اقلیت شناخته شد و ترکیه می‌گوید در این منطقه ۱۵۰ هزار ترکیه‌ای ساکن هستند، در حالی که یونان اصرار دارد که آنها ۱۲۰ هزار مسلمان یونانی هستند.

🔹آنکارا، آتن را به افزایش تخلفات خود علیه ترک‌های تراکیه متهم کرده و می‌گوید که براساس #توافقنامه_لوزان، این رفتارهای آتن در تضاد با نقض وضعیت قانونی ساکنان تراکیه غربی است که بین دو کشور بسیار مورد تردید قرار گرفته است.

🔹ترکیه می‌گوید که همه حقوق #ترک‌های_مسیحی با اصالت یونانی را در این کشور فراهم می‌کند و به آنها اجازه می‌دهد تا در انتخاب 3کشیش و انتخاب نامهای یونانی و سایر حقوق خود آزاد باشند؛ اما، یونان را به نقض حقوق ترک‌های تراکیه با جلوگیری از انتصاب #مفتی‌ و حذف نام‌های ترکی در آنجا متهم می‌کند تا از این طریق آنها را از فرهنگ سرزمین مادری خود کاملا جدا کند.

🔹در ماه های گذشته #رجب_طیب_اردوغان، رئیس جمهور ترکیه، یونان را به نقض توافق لوزان متهم کرد و گفت: مفتی کل در تراکیه غربی باید توسط مسئولان فتوا یا ائمه جماعت آنها تعیین شود، اما یونان این قضیه را نمی‌پذیرد.


@dolatedin

✍️ جنجال گسترده با افتتاح «انجمن چندهمسری» در شمال سوریه

🔹دوشنبه گذشته سوری‌ها عکسی را در شبکه‌های اجتماعی پخش کردند که به گفته آنها مربوط به افتتاح «انجمن چندهمسری» در شهر «اعزاز» در حومه شمالی حلب است.

🔹وجود پرچم معارضین سوری در تصویر منتشرشده و به ویژه لوگوی انجمن که «یک مرد و چهار زن در اطرافش» را نشان می‌دهد، جنجال گسترده و واکنش‌های مختلفی را در میان مردم #سوریه برانگیخت.

🔹شیخ #احمد_العلوان که برای نخستین بار از افتتاح این انجمن خبر داد، گفت که «این انجمن تصورات غلط #چندهمسری را تصحیح می‌کند و از آن به عنوان یک مفهوم شرعی که توسط دشمنان اسلام تحریف شده است دفاع می‌کند».

🔹#حسن_الدغیم، رئیس اداره موسوم به «ارشاد و هدایت اخلاقی» در «ارتش ملی سوریه» که ائتلافی از گروه‌های مسلح مورد حمایت آنکارا است، افتتاح انجمن چندهمسری را تبریک گفت و در حساب رسمی توییتر خود نوشت: «این گامی است که باید برای آن جشن گرفت».

🔹در پی جنجال‌های گسترده پیرامون افتتاح «انجمن چندهمسری در اعزاز»، خانم «احلام آل سعود» مدیر دفتر این انجمن، در صفحه رسمی فیس بوک خود پستی منتشر کرد و تاکید کرد که انجمن چندهمسری به حقوق زنان توجه دارد و سلول اصلی جامعه که خانواده است را زنده می‌کند.

🔹وی افزود: «در این انجمن، زن از حق ازدواج و حق بازکردن مجدد خانه پس از آنکه رژیم اولین خانه‌اش را ویران کرد، استفاده می‌کند، به امید ادامه می‌دهد، به زندگی ادامه می‌دهد... انجمن چندهمسری تجربیات نخبگان، اندیشمندان و داستان‌های موفقیت خانه‌هایی را که به نوزایی یک ملت کمک کرده است، ارائه می‌دهد و دارای هیئت مدیره‌ای از بهترین روشنفکران و فعالان جامعه و آیین‌نامه‌ای است که هدف آن دستیابی به کرامت و توانمندسازی زنان و تاکید بر حق آنها برای تشکیل خانواده و داشتن زندگی شایسته است».

🔹این انجمن چنانکه احلام آل سعود نیز اشاره کرده، از جنگجویان سوری که با حمایت #ترکیه شهر اعزاز را اشغال کرده‌اند، مجوز فعالیت گرفته است.

🔹داغ شدن دوباره مسأله چندهمسری در سوریه، صدای اعتراض بسیاری از مدعیان #حقوق_زنان در داخل و خارج از این کشور را بلند کرد. با بالا گرفتن اعتراض‌ها به این انجمن، شورای محلی شهر اعزاز ۱۹ اکتوبر در بیانیه‌ای صدور مجوز برای تاسیس انجمن چندهمسری را منکر شد و اعلام کرد فوراً با طی مراحل قانونی برای بستن این انجمن تلاش خواهد کرد.

🔹گفتنی است چندهمسری در سوریه چندان گسترده نبوده است، اما با افزایش آمار زنان بیوه در طی سالیان دراز جنگ در این کشور، مسأله چندهمسری با هدف ازدواج با بیوه‌ها، مدت‌ها است به طور جدی مطرح شده است. طبق برخی آمارها در پایان سال گذشته، 46.892 بیوه در شمال غرب سوریه و از این میان 10.809 بیوه در اردوگاه‌های آوارگان زندگی می‌کردند.

🔹این وضعیت اجتماعی ویژه در سوریه برای معارضین اسلام‌گرا انگیزه‌ای مضاعف شده تا «تعدد زوجات» را به مثابه راهکاری قرآنی برای حل معضل ایتام و بیوه‌های بازمانده از جنگ به جدّ دنبال کنند. حسن الدغیم دو سال پیش از این در نشستی در استانبول تصریح کرده بود که بیش از ۲۰۰ هزار زن سوری نیاز به همسر دارند و جز #تعدد_زوجات هیچ راه حلی برای اصلاح اجتماعی در سوریه وجود ندارد. در همین راستا شبکه تلویزیونی «سوریا» که به معارضین وابسته و در استانبول ترکیه مستقر است، در عمر کوتاه سه ساله خود بارها برنامه‌های ویژه‌ای را به موضوع چندهمسری اختصاص داده است.

🔹از سوی دیگر شرایط سوریه میان مخالفان احکام نخستین اسلامی، مرزهای پررنگ‌تری کشیده است؛ بسیاری از عالمان و نواندیشان مسلمان دلیل مخالفت خود با احکامی همچون جواز تعدد زوجات را اختصاص آن به شرایط ویژه #عصر_نزول قرآن می‌شمرند، عصری که سفرهای طولانی و جنگ‌های متعدد بسیاری از زنان و کودکان را بیوه و یتیم ساخته بود. #علی_جمعه، #مفتی_اعظم سابق #مصر، ماه گذشته با اتخاذ دیدگاهی اینچنین پیرامون مساله تعدد زوجات، جنجالی تازه را در میان شبکه‌های اجتماعی مصر برانگیخت.

🔹حال اعتراض‌های سخت و تمسخرهای گسترده از سوی مخالفان چندهمسری در سوریه، با وجود آنکه به ظاهر وضعیت اجتماعی آن مشابه با شرایط گفته‌شده در عصر نزول است، نشان از آن دارد که دست کم مساله #تاریخمندی احکام دستاویز این عده از نواندیشان مسلمان نبوده و جدا از شرایط مکانی و زمانی، چندهمسری را یکسره با کرامت زن در ستیز می‌بینند.

@dolatedin

⭕️ نسخه سیسی از اسلام
✍️ بنیاد کارنگی - ماجد مندور

🔸بخش دوم

🔹این اقدامات اعتراضی علنی، رژیم را به تلاش برای محدود کردن استقلال الازهر و ایجاد نهادهای مذهبی انعطاف‌پذیرتر سوق داد: جدی‌ترین تلاش در ژوئیه 2020 با ارائه قانونی برای تنظیم #دارالافتاء، که مسئول صدور تفاسیر و فتاوای دینی است، آغاز شد. این قانون تلاش کرد تا دارالافتاء را به یک نهاد مذهبی رقیب در مقابل الازهر تبدیل کند، به ویژه با قرار دادن آن تحت نظارت شورای وزیران و دادن اختیار به رئیس جمهور برای تعیین #مفتی_اعظم، به جای رویه فعلی که به موجب آن شورای علمای ارشد الازهر یک مفتی را انتخاب می‌کند. این قانون با توجه به تعارض شدید میان الطیب و مجلس وابسته به دولت، بر اساس این ادعا که مخالف ماده 7 قانون اساسی مبنی بر تضمین استقلال الازهر است، پس گرفته شد. سیسی در واکنش به ردّ این قانون، فرمان 338 ریاست جمهوری را در اوت 2021 صادر کرد که بر اساس تعریف ماده 21 قانون خدمات کشوری، دارالافتاء را دارای «ماهیت ویژه» اعلام کرد. این فرمان به سیسی اجازه می‌دهد با وجود رسیدن به سن بازنشستگی، دوره مفتی فعلی را برای یک سال دیگر تمدید کند و همچنین به وی اجازه می‌دهد الازهر را دور بزند و جانشینی برای مفتی تعیین کند.

🔹انقیاد الازهر با سرکوب متفکران دینی‌ای همراه است که به طوری متناقض، در هدف اعلام شده رژیم برای تجدید گفتمان دینی شریک هستند و تمایل رژیم برای کنترل و دیکته کردن گفتمان دینی خود را برجسته می‌کند.

🔹بنابراین، رژیم در تلاش برای تحمیل کنترل خود بر «ملی‌کردن خطاب دینی» و استفاده از آن به عنوان ابزاری محافظه‌کارانه برای برقراری ثبات اجتماعی، این سیاست منسجم و روشن را در پیش گرفت. این تنها به سرکوب و انقیاد مخالفان و حتی متحدان محدود نمی‌شود، بلکه با تلاش آشکار برای دادن هاله‌ای مذهبی به رژیم و معرفی آن به عنوان حافظ این ارزش‌ها مشخص می‌شود. به عنوان مثال، در 22 مارس 2020، در طول همه‌گیری کووید۱۹، پس از اذان‌ها دعایی با صدای سیسی برای نجات مصر از شر پخش می‌شد. این دعا در طول روز از طریق رسانه‌های خصوصی و دولتی پخش شد. از این نظر، هر کس که سیسی را یک اصلاح‌طلب دینی می‌داند در اشتباه است، بلکه تنها هدف او این است که کنترل خود را بر گفتمان، اندیشه و نهادهای دینی به گونه‌ای تحمیل کند که در سال‌های آینده بتواند بر اندیشه دینی تأثیر بگذارد و او به دنبال این نیست که یک چهره واقعی اصلاح‌طلب باشد. این تفکر دینی مبتنی بر آزادی عقیده نیست، بلکه بسیار محافظه‌کارانه، پدرانه، ظالمانه و از همه مهمتر بسیار خودکامه است. این به رژیم سطح بی‌سابقه‌ای از کنترل و قدرت اجتماعی می‌دهد و در نهایت مانعی برای تجدید حیات واقعی دین در سال‌های آینده می‌شود.

@dolatedin

💢 نزاع خوانش‌ها؛ الازهر همسو با دولت در پروژه کنترل جمعیت با سلفیت می‌جنگد

✍🏼 پروژه #کنترل_جمعیت در #مصر، گفتگوهای داغ بسیاری را در این کشور به همراه داشته است. با هر رویداد و در هر مناسبتی، رئیس جمهور عبدالفتاح سیسی نسبت به افزایش جمعیت هشدار می‌دهد و همیشه در سخنرانی‌های خود تأکید می‌کند که رشد جمعیت در مصر تمام تلاش‌های توسعه‌ای را می‌خورد و هدر می‌دهد.

🔹دو هفته پیش دکتر #خالد_عمران، دبیرکل فتوای #دارالافتاء مصر گفت هدف #پیشگیری از #بارداری بهبود کیفیت فرزندان ما است و این امر #شریعت را نقض نمی‌کند.

🔹عمران با اشاره به #حدیث نبوی معروف «تناكحوا تناسلوا (تکاثروا) فإنى مباه بكم الأمم يوم القيامة؛ ازدواج کنید و بر نسل خود بیافزایید، چرا که من در روز قیامت به (کثرت جمعیّت) شما امّت اسلام بر سایر امّت‌ها مباهات می‌کنم»، گفت پیامبر(ص) زمانی به ما می‌بالد که ما شایسته بالیدن باشیم، از این رو باید برای بهبود کیفیت زندگی فرزندان تلاش کنیم و نه اینکه بر تعداد کودکانی که ضعیف و بیمار به دنیا می‌آیند بیافزاییم.

🔹حدیثی که خالد عمران بدان اشاره کرده است، یکی از مستندات اصلی تشویق به ازدیاد نسل در میان مسلمانان و به ویژه جامعه #سلفی مصر بوده است. از این رو گفتگوهای بسیاری پیرامون توجیه و تأویل این حدیث در کلام شخصیت‌های دینی و سیاسی موافق کنترل جمعیت شکل گرفته است.

🔹شاید از نخستین موضع‌گیری‌ها پیرامون این حدیث، اظهارات جابر عصفور، وزیر سابق فرهنگ مصر در سال ۲۰۱۶ باشد که با انتقاد از بی‌تفاوتی الازهر نسبت به #تجدید_گفتمان_دینی، گفت: «اکنون در بحران انفجار جمعیت هستیم که خشک و تر را با خود نابود می‌کند، پس چه سرّی در پایبندی به حدیث «تناكحوا تناسلوا تكاثروا فإني مباه بكم الأمم يوم القيامة» و احادیث مربوط به بردگان است؟!»

🔹آمنه نصیر، استاد عقیده و فلسفه الازهر و نماینده مجلس نمایندگان مصر سال ۲۰۱۸ در همین راستا گفت که باورهای دینی نادرست در مورد کنترل موالید بخشی از بحران ازدیاد جمعیت است که کشور در حال تجربه آن است. وی ادامه داد: «پیوسته در کشور با استناد به این سخن پیامبر(ص) که «تناكحوا تناسلوا فإنى مفاخر بكم يوم القيامة» به ازدیاد نسل دعوت می‌شود، در حالی که در آن زمان تعداد مسلمانان چند صد نفر بود اما الان میلیاردی شده‌اند.»

🔹#سعدالدین_هلالی استاد فقه تطبیقی دانشگاه الازهر با اشاره به حدیث مورد نظر، گفت: «اخوانی‌ها برای متقاعد کردن مردم به بچه‌دار شدن، از احادیثی ضعیف بر منابر استفاده می‌کنند و در حال ترویج این موضوع هستند که ایده جلوگیری از باروری، ایده‌ای #یهودی است و هدف آن نابودی کشور مصر است.»

🔹برخلاف هلالی، #شوقی_علام، #مفتی_اعظم مصر این حدیث را صحیح شمرد، اما کثرت مورد نظر در روایت «تناكحوا تناسلوا تكاثروا» را نه کثرت ضعیف، بلکه کثرت نیرومند و مولدی دانست که پدر هزینه غذا، دارو و لباس فرزندان را به نیکی می‌تواند عهده‌دار شود.

🔹#علی_جمعه، مفتی اعظم پیشین مصر نیز ازدیاد جمعیت را با درک نادرست برخی از متون شرعی همچون «تناكحوا تناسلوا تكاثروا...» مرتبط و جلوگیری از باروری را به دلایل مختلف جایز دانست.

🔹در مقابل شیخ #محمود_لطفی_عامر، رئیس پیشین جماعت سلفی #أنصار_السنة با استناد به حدیث «تناكحوا، تكاثروا، تناسلوا، فإني مباه بكم الأمم يوم القيامة»، دیدگاه اسلام را تشویق به افزایش تعداد مسلمانان دانست، چرا که کثرت مردم مایه قوت مسلمانان است و ادعای جلوگیری از بارداری شاهدی درخشان از شکست تفکر #لیبرال و #سکولار از 23 جولای 1952 (کودتای نظامی جمال عبدالناصر) تا به امروز است.»

🔹آنچه محمود لطفی عامر شیخ سلفی گفته است، همان چیزی است که اکثر جریان‌های اسلامی در مصر تکرار می‌کنند. به این معنا که با اتکا به احادیث سفارش به ازدواج با زنان بارور و تشویق به ازدیاد نسل، بخش بزرگی از مردم مصر هنوز معتقدند که جلوگیری از بارداری مغایر با دین است.

🔹درگیری الازهر با گفتمان ازدیاد نسل که به ویژه از سوی شیوخ سلفی تبلیغ می‌شود، در حالی است که تا پیش از به #قدرت رسیدن سیسی و آغاز پروژه کنترل جمعیت، الازهر خود نیز از طرفداران ازدیاد نسل مسلمین به شمار می‌آمد و همین حدیث «تناکحوا تناسلوا...» بارها (+ و + و +) از سوی اساتید و شیوخ الازهری برای تشویق به باروری مورد استناد قرار گرفته است.

🔹ورودهای متعدد شیوخ الازهر در تفسیر و تأویل حدیث «تناکحوا تناسلوا...» که تنها گوشه‌ای از آن بازتاب داده شد، از آن رو است که جامعه مذهبی مصر پیوند وثیقی با سنت نبوی دارد و این حدیث بخش مهمی از ایده «ازدیاد نسل» را در این جامعه به پیش می‌برد.

@dolatedin

⭕️ عربستان به یک روحانی شیعه لبنانی مخالف حزب الله تابعیت داد

🔹عکاظ: عربستان سعودی به «#محمد_الحسینی» روحانی شیعه لبنانی و دبیرکل شورای موسوم به «شورای اسلامی –عربی (#المجلس_الإسلامي_العربي)» در لبنان، تابعیت سعودی داد.

🔹نام الحسینی در فهرستی از کارشناسان حوزه انرژی، شخصیت‌های دینی، پزشکی و آموزشی دیده می‌شود که به تازگی از سوی پادشاه #عربستان تابعیت این کشور را دریافت کرده‌اند.

🔹وی پس از دریافت #تابعیت عربستان گفت: «با یک دستور سخاوتمندانه، تابعیت عربستان را به ما دادند و این افتخار بزرگی است که زیباترین مفاهیم وفاداری و وابستگی را بیان می‌کند».

🔹الحسینی با تمجید از اقدامات محمد #بن_سلمان ولیعهد عربستان سعودی و چشم انداز ۲۰۳۰ وی، تاکید کرد: «اعطای تابعیت عربستان در واقع وفاداری، وابستگی و مسئولیتی است که هر انسان عربی و مسلمان به آن افتخار می‌کند و مسئولیت حفظ چنین بخشش گرانسنگی مترتب بر آن است».

🔹روزنامه عکاظ درباره وی مدعی شده است: «الحسینی به مخالفت با #فرقه‌گرایی، حمایت از طرح‌های اعتدالی و مقاومت با تلاش‌ها برای سیاسی کردن مذهب شیعه شناخته شده است».

🔹الحسینی خود را یک روحانی شیعه #معتدل معرفی می‌کند و مدعی است که با مقابله با فرقه‌گرایی می‌پردازد.

🔹وی از مخالفان شدید #حزب_الله #لبنان است و سال ۲۰۱۱ میلادی به جرم جاسوسی برای #رژیم_صهیونیستی توسط نیروهای امنیتی این کشور بازداشت شد. (ترجمه: شفقنا)

✍️ملاحظه: طبق گزارش روزنامه الشرق الاوسط چاپ لندن عربستان به 27 شخصیت جدید علمی، پژوهشی و پزشکی تابعیت سعودی اعطا کرده است.

🔸از میان شخصیت‌های دینی، چهار عضو شورای عالی #رابطة_العالم_الإسلامی به چشم می‌خورد که شاید شناخته‌شده‌ترین آنها در ایران، #رضوان_السید، نویسنده و اندیشمند لبنانی و برنده #جایزه_بین‌المللی_ملک_فیصل در زمینه مطالعات اسلامی باشد. سه شخصیت دیگر در این میان، #مصطفی_سریک، رئیس العلماء و #مفتی_اعظم سابق #بوسنی و هرزگوین، حسین داودی، رئیس المجلس الاسكندنافي للعلاقات، محمد نمر السماک، دبیرکل الجنة الإسلامية - المسيحية للحوار هستند.

🔸این فهرست همچنین شامل: عبدالله صالح عبدالله مورخ عراقی و محمد الحسینی است.

@dolatedin

⭕️ لغو منصب مفتی جمهوری در سوریه؛ گامی دیگر در رویکرد فرامذهبی

🔹سانا: بشار اسد، رئیس‌جمهور #سوریه با صدور فرمانی اختیارات #شورای_فقهی در وزارت #اوقاف این کشور را توسعه داده، اما سمت #مفتی_جمهوری را لغو کرد.

🔹تصمیم لغو منصب مفتی جمهوری سوریه چند روز پس از واکنش تند شورای علمی فقهی به تفسیر مفتی احمد بدرالدین #حسون از یکی از آیات قرآن اتخاذ شد که این شورا این تفسیر را تحریف و تعریف نادرست دانست و تأکید کرد که نباید به سمت تفاسیر شخصی عجیب کشیده شد و برخی این بیانیه شورای علمی فقهی سوریه را دلیلی بر تقویت اقتدار و نقش وزارت اوقاف سوریه تلقی کردند.

🔹بر اساس فرمان رئیس‌جمهور سوریه، وزیر اوقاف به عنوان رئیس شورای علمی فقهی وزارت اوقاف و دو معاون او از اعضای این شورا هستند.

🔹رئیس اتحادیه علمای بلاد شام، قاضی شرعی اول در دمشق، ۳۰ نفر از علمای ارشد در سوریه به نمایندگی از «همه مذاهب»، نماینده‌ای از ائمه جماعت، پنج نفر از زنان عالمه قرآنی، نماینده‌ای از دانشگاه علوم دینی بلاد شام، دو نماینده از دانشکده‌های شریعت در دانشگاه‌های دولتی سوریه هم در آن عضویت دارند.

🔹از جمله وظایفی که به شورای فقهی سوریه افزوده شده است، تعیین تاریخ شروع و پایان ماه‌های قمری و اعلام احکام فقهی مربوط به شعائر و عبادات اسلامی است.

🔹بر اساس فرمان رئیس‌جمهور سوریه، صدور فتوا بر اساس ادله فقهی مبنی بر #فقه اسلامی با «تمامی مذاهب» آن و تعیین اصول و موازین صدور فتوا از جمله اختیارات جدید شورای فقهی سوریه است. (ترجمه: ایکنا)

✍️ ملاحظه: این تصمیم بشار اسد برای لغو منصب #مفتی_اعظم را می‌توان گامی دیگر برای تمرکز بیشتر نهاد دین در وزارت اوقاف و گشایش نهاد افتا از فضایی تک‌مذهبی (سنی) به تمامی مذاهب موجود در سوریه به شمار آورد.

🔸در ۱۰ اکتبر ۲۰۱۸ مجلس سوریه قانون جدیدی را برای وزارت اوقاف تصویب کرد که جایگزین قانون قبلی این وزارت که به سال ۱۹۶۱م بازمی‌گشت، شد. مهم‌ترین نکته برجسته در این قانون که از سوی بشار اسد به مجلس فرستاده شده بود، محدود کردن دوره مفتی اعظم به سه سال (در حالی که پیش از آن بدون محدودیت زمانی بود)، تشکیل شورای علمی فقهی ذیل وزارت اوقاف و افزایش اختیارات وزیر اوقاف بود. بر اساس این قانون وزیر اوقاف «نماینده شرعی و قانونی اوقاف اسلامی در سوریه» شمرده شده و مدیریت #مدارس و مؤسسات دینی و ریاست «شورای علمی فقهی (#المجلس_العلمی_الفقهی)» و «شورای مرکزی اوقاف» را بر عهده دارد.

🔸شورای فقهی وزارت اوقاف با همین قانون تشکیل شد و شعار اصلی خود را «مرجعیت اندیشه علمای شام به جای کشورهای دیگر» و «ردّ تعصب و فرقه‌گرایی» عنوان کرد. طبق قانون این شورا متشکل از تمامی مذاهب اسلامی است و در کنار ایشان نمایندگانی از #مسیحیت (معمولاً دو نفر) حضور خواهند داشت.

🔸طبق آخرین داده‌های پیش از جنگ داخلی، در سوریه با اکثریت حدود ۷۴ درصدی اهل سنت و حدود ۱۳ درصدی شیعی (علوی و اثنی‌عشری و اسماعیلی)، سالیان دراز علمایی از اهل سنت منصب مفتی اعظم را بر عهده داشتند؛ «محمد شكری راغب اسطوانی» نخستین کسی بود که این منصب را در سال ۱۹۴۱م و پیش از خروج اشغالگران فرانسوی از سوریه بر عهده گرفت. «محمد ابواليسر عابدين» در سال ۱۹۵۵م با رحلت اسطوانی جایگزین وی شد. در سال ۱۹۶۴م عابدین برکنار و «شیخ احمد #کفتارو» مفتی اعظم سوریه گشت. وی چهل سال در این منصب بود تا اینکه در سال ۲۰۰۴م با وفات وی، «احمد بدر الدين حسون» مفتی اعظم سوریه شد.

@dolatedin