✍️ صبح دوشنبه، محمد عثمان الخُشت، رئیس #دانشگاه_قاهره، در چهارمین دوره اردوی رهبران آینده مصر، دوباره به بحث دینی داغ و دامنه‌دار این سال‌های مصر پرداخت؛ «تجدید الخطاب الدینی» (نوگرایی گفتمان دینی).
🔹رئیس جمهور، عبدالفتاح #السیسی نیز ماه گذشته در جمع شرکت‌کنندگان «همایش بین‌المللی دارالافتاهای جهان»، محور سخنرانی خود را تصحیح خطاب دینی قرار داد.
🔹اما ماجرای این تجدید و تطویر و تصحیح خطاب دینی چیست؟
🔹#سیسی از همان مراسم تحلیف خود در ۲۰۱۴، کلیدواژه #تجدید_خطاب_دینی را مطرح کرد و خواستار خوانشی تازه و معاصر از دین شد و از آن زمان این پروژه اصلاح دینی خود را به جد دنبال کرده است.
🔹این پروژه از سال ۲۰۱۷ و با تعیین #الخشت به ریاست #دانشگاه_قاهره (که در برابر الازهر دوقطبی فکری مصر را شکل می‌دهد) برگزید. چندی نگذشت که کتاب تازه الخشت با عنوان «نحو تأسيس عصر ديني جديد» در همان سال به چاپ رسید و از آن زمان این استاد فلسفه به مهم‌ترین رسانه علمی پروژه سیسی تبدیل شد.
🔹در ژانویه ۲۰۲۰ هیئت کبار العلماء #الازهر همایشی بین‌المللی با عنوان «تجديد الفكر الإسلامي» برگزار کرد و #احمد_الطیب و الخشت برای سخنرانی در این موضوع در کنار یکدیگر نشستند. الخشت در این جلسه از «عصر دینی جدیدی» سخن گفت که با «عبور از تراث»، به جای «احیای علوم دینی» به سراغ «توسعه علوم دینی» می‌رود، عصر دینی جدیدی که «ممکن نیست منشأ آن نهادهای دینی کلاسیک باشد». در مقابل احمد الطیب در مقام پاسخ به سخنرانی طوفانی الخشت برآمد و جلسه عملا به مناظره این دو انجامید و پس از آن گفتگوهای بسیاری را در جامعه علمی و دینی #مصر پیرامون این موضوع شکل داد.
🔹این موضوع بار دیگر در ماه مه گذشته با موضع‌گیری متفاوت احمد الطیب، ابعاد تازه‌ای پیدا کرد؛ در حالی که شیخ الازهر پیش از آن ماجرای تجدید خطاب دینی را «فتنه‌ای سیاسی و نه مسأله‌ای تراثی» می‌خواند و بارها در موضوعات دینی این‌چنینی با سیسی درگیر شده بود، در چندین برنامه ماه رمضان خود به این موضوع پرداخت و آن را لازمه بقا و حیات اسلام دانسته و خود را از «علمای تجدید» و «جنگاوران عرصه اجتهاد» به شمار آورد. وی «تقدیس تراث فقهی و مساوی دانستن آنها با شریعت اسلامی» را از مشکلات امروز مسلمانان خواند که به «جمود فقه اسلامی» انجامیده است، هر چند خود و الازهر را از این جمود برکنار شمرد.
🔹موضوع تجدید خطاب دینی در مصر بسیار دامنه‌دارتر از این چند خط بوده است و چنانکه دست کم آمار گوگل ترندز نشان می‌دهد سیسی به خوبی توانسته گفتمان #تجدید_دین را که پیش از او چندان در مصر خبرساز نبوده، به موضوعی داغ در تمامی این سال‌ها تبدیل کند. شاید همین واقعیت شیخ الازهر را از ادبیات سلبی پیشین خود به داعیه‌دار همیشگی تجدید دین کشانده است. ظاهرا احمد الطیب چنین پنداشته که ماندن در جبهه مخالفت با نوگرایی، در این دوقطبی تنها از او شخصیتی متحجر و واپسگرا می‌سازد. از این رو گرچه سخن از تجدید می‌زند، همچنان در دل آن همان گفتمان #وسطیه پیشین خود را تبلیغ می‌کند.
🔹این روزها برای احمد الطیب همچون روزهای آغازین حکومت سیسی نیست که غالبا چهره پیروز نزاع با دولت بود؛ روزهایی که سیسی -همانطور که به زبان می‌آورد- واقعا از دست او خسته شده بود. روزهایی که احمد الطیب به راحتی از کشتارهای #رابعه تبری جست، مقابل فشار سیسی برای منع #طلاق_شفوی ایستاد، و نپذیرفت قریب صد استاد الازهری با تمایلات اخوانی را اخراج کند. اما شیخ الازهر با تثبیت قدرت سیسی، روز به روز سنگرهای تازه‌ای را از دست داده است، که آخرین آنها دستور سیسی برای تعیین مستقل #مفتی_اعظم مصر بود.
@dolatedin
🔹رئیس جمهور، عبدالفتاح #السیسی نیز ماه گذشته در جمع شرکت‌کنندگان «همایش بین‌المللی دارالافتاهای جهان»، محور سخنرانی خود را تصحیح خطاب دینی قرار داد.
🔹اما ماجرای این تجدید و تطویر و تصحیح خطاب دینی چیست؟
🔹#سیسی از همان مراسم تحلیف خود در ۲۰۱۴، کلیدواژه #تجدید_خطاب_دینی را مطرح کرد و خواستار خوانشی تازه و معاصر از دین شد و از آن زمان این پروژه اصلاح دینی خود را به جد دنبال کرده است.
🔹این پروژه از سال ۲۰۱۷ و با تعیین #الخشت به ریاست #دانشگاه_قاهره (که در برابر الازهر دوقطبی فکری مصر را شکل می‌دهد) برگزید. چندی نگذشت که کتاب تازه الخشت با عنوان «نحو تأسيس عصر ديني جديد» در همان سال به چاپ رسید و از آن زمان این استاد فلسفه به مهم‌ترین رسانه علمی پروژه سیسی تبدیل شد.
🔹در ژانویه ۲۰۲۰ هیئت کبار العلماء #الازهر همایشی بین‌المللی با عنوان «تجديد الفكر الإسلامي» برگزار کرد و #احمد_الطیب و الخشت برای سخنرانی در این موضوع در کنار یکدیگر نشستند. الخشت در این جلسه از «عصر دینی جدیدی» سخن گفت که با «عبور از تراث»، به جای «احیای علوم دینی» به سراغ «توسعه علوم دینی» می‌رود، عصر دینی جدیدی که «ممکن نیست منشأ آن نهادهای دینی کلاسیک باشد». در مقابل احمد الطیب در مقام پاسخ به سخنرانی طوفانی الخشت برآمد و جلسه عملا به مناظره این دو انجامید و پس از آن گفتگوهای بسیاری را در جامعه علمی و دینی #مصر پیرامون این موضوع شکل داد.
🔹این موضوع بار دیگر در ماه مه گذشته با موضع‌گیری متفاوت احمد الطیب، ابعاد تازه‌ای پیدا کرد؛ در حالی که شیخ الازهر پیش از آن ماجرای تجدید خطاب دینی را «فتنه‌ای سیاسی و نه مسأله‌ای تراثی» می‌خواند و بارها در موضوعات دینی این‌چنینی با سیسی درگیر شده بود، در چندین برنامه ماه رمضان خود به این موضوع پرداخت و آن را لازمه بقا و حیات اسلام دانسته و خود را از «علمای تجدید» و «جنگاوران عرصه اجتهاد» به شمار آورد. وی «تقدیس تراث فقهی و مساوی دانستن آنها با شریعت اسلامی» را از مشکلات امروز مسلمانان خواند که به «جمود فقه اسلامی» انجامیده است، هر چند خود و الازهر را از این جمود برکنار شمرد.
🔹موضوع تجدید خطاب دینی در مصر بسیار دامنه‌دارتر از این چند خط بوده است و چنانکه دست کم آمار گوگل ترندز نشان می‌دهد سیسی به خوبی توانسته گفتمان #تجدید_دین را که پیش از او چندان در مصر خبرساز نبوده، به موضوعی داغ در تمامی این سال‌ها تبدیل کند. شاید همین واقعیت شیخ الازهر را از ادبیات سلبی پیشین خود به داعیه‌دار همیشگی تجدید دین کشانده است. ظاهرا احمد الطیب چنین پنداشته که ماندن در جبهه مخالفت با نوگرایی، در این دوقطبی تنها از او شخصیتی متحجر و واپسگرا می‌سازد. از این رو گرچه سخن از تجدید می‌زند، همچنان در دل آن همان گفتمان #وسطیه پیشین خود را تبلیغ می‌کند.
🔹این روزها برای احمد الطیب همچون روزهای آغازین حکومت سیسی نیست که غالبا چهره پیروز نزاع با دولت بود؛ روزهایی که سیسی -همانطور که به زبان می‌آورد- واقعا از دست او خسته شده بود. روزهایی که احمد الطیب به راحتی از کشتارهای #رابعه تبری جست، مقابل فشار سیسی برای منع #طلاق_شفوی ایستاد، و نپذیرفت قریب صد استاد الازهری با تمایلات اخوانی را اخراج کند. اما شیخ الازهر با تثبیت قدرت سیسی، روز به روز سنگرهای تازه‌ای را از دست داده است، که آخرین آنها دستور سیسی برای تعیین مستقل #مفتی_اعظم مصر بود.
@dolatedin
اليوم السابع
رئيس جامعة القاهرة: تطوير الخطاب الديني لا يعني التغيير فى النص المقدس - اليوم السابع
استضافت جامعة القاهرة برئاسة الدكتور محمد عثمان الخشت، صباح اليوم، الكاتب الصحفي محمد أمين، للحديث عن "بناء الإنسان وتطوير العقل المصري"
💢 چرا در مصر از بردن جایزه ملک فیصل توسط دکتر حسن الشافعی چشم‌پوشی کردند؟!
📌 بخش دوم
🔸اخراج از دانشگاه
🔹پس از آنکه بسیار به او حمله و توهین شد، در سال ۲۰۱۵ #دانشگاه_قاهره او را به بهانه دو شغله بودن، از دانشگاه اخراج کردند.
🔹دانشگاه قاهره فراموش کرده که شافعی کیست؟ شخصی که همزمان در دانشکده‌های دار العلوم و اصول الدین درس خوانده است. شگفت آن است که او نمره ممتاز را در هر دو دانشکده کسب کرد و اول شد، اتفاقی که پیش و پس از آن سابقه نداشته است. وی در حالی که دارالعلوم و دانشگاه قاهره را بر الازهر ترجیح داد، اما دانشگاه به این شکل نامناسب با او برخورد کرد.
🔹این اتفاق در حالی رخ داد که پیش از این #امارات متحده عربی با دادن گذرنامه دیپلماتیک، با اعطای تمام امکانات و اختیارات، با او قراردادی با حقوق بسیار بالا بسته بود تا در آنجا پروژه‌های علمی منحصربه‌فردی را پیرامون زبان عربی مدیریت کند، اما پس از مدتی عذرخواهی کرده و خدمت به کشورش را برای سفر و کار در خارج از کشور ترجیح داد.
🔹دکتر حسن الشافعی با وجود آنکه از شیوخ الازهر حقوقی نمی‌گرفت و به صورت داوطلبانه فعالیت می‌کرد، اما تمام حقوق خود از دانشکده دارالعلوم دانشگاه قاهره را نیز به صندوق «زنده باد مصر» اهدا می‌کرد.
🔹اما همه این کارها برای این مرد کافی نبود و در اتفاقی عجیب و پس از پیروزی در انتخابات مجمع اللغة العربیة در سال ۲۰۲۰، و با وجود دو بار تکرار رأی‌گیری و با پیروزی شافعی در هر بار، از ریاست مجمع برکنار شد و با حکمی از سوی وزیر آموزش عالی و تحقیقات علمی، دکتر صلاح فضل جایگزین وی شد.
🔸بزرگداشت جهانی
🔹وی در سال ۲٠١٣ و در دوران ریاست خود بر مجمع اللغة العربية، جایزه بین‌المللی ملک فیصل برای زبان و ادبیات عربی را از ملک سلمان بن عبدالعزیز، ولیعهد وقت #عربستان دریافت کرد. این جایزه برای قدردانی از ۸۰ سال تلاش‌های مجمع در خدمت به زبان عربی و زبان قرآن اهدا شد.
🔹دکتر حسن الشافعی در ژانویه ۲۰۲۲ نیز جایزه بین‌المللی ملک فیصل را از سوی ملک سلمان و در مقام حقیقی خود و به احترام وی و به خاطر ایفای نقش در «خدمت به اسلام» دریافت کرد.
🔹دکتر حسن الشافعی این جایزه را که بالغ بر ۷۵۰۰۰۰ ریال سعودی معادل ۲۰۰۰۰۰ دلار آمریکا ارزش دارد را به «وقف پژوهش‌ها و مطالعات اسلامی» که ۱۵ سال پیش آن را بنا نهاد، اهدا کرد.
🔹دکتر حسن الشافعی در آمریکا، فرانسه، آلمان، اندونزی، پاکستان و تمامی کشورهای حوزه خلیج فارس از شهرت جهانی برخوردار است و رئیس #الجامعة_الإسلامیة #پاکستان بود. او به سه زبان خارجی انگلیسی، فرانسوی و آلمانی مسلط است و دانشمندان زبان عربی او را «بزرگترین هرم برای زبان عربی در کل جهان» می‌دانند.
@dolatedin
📌 بخش دوم
🔸اخراج از دانشگاه
🔹پس از آنکه بسیار به او حمله و توهین شد، در سال ۲۰۱۵ #دانشگاه_قاهره او را به بهانه دو شغله بودن، از دانشگاه اخراج کردند.
🔹دانشگاه قاهره فراموش کرده که شافعی کیست؟ شخصی که همزمان در دانشکده‌های دار العلوم و اصول الدین درس خوانده است. شگفت آن است که او نمره ممتاز را در هر دو دانشکده کسب کرد و اول شد، اتفاقی که پیش و پس از آن سابقه نداشته است. وی در حالی که دارالعلوم و دانشگاه قاهره را بر الازهر ترجیح داد، اما دانشگاه به این شکل نامناسب با او برخورد کرد.
🔹این اتفاق در حالی رخ داد که پیش از این #امارات متحده عربی با دادن گذرنامه دیپلماتیک، با اعطای تمام امکانات و اختیارات، با او قراردادی با حقوق بسیار بالا بسته بود تا در آنجا پروژه‌های علمی منحصربه‌فردی را پیرامون زبان عربی مدیریت کند، اما پس از مدتی عذرخواهی کرده و خدمت به کشورش را برای سفر و کار در خارج از کشور ترجیح داد.
🔹دکتر حسن الشافعی با وجود آنکه از شیوخ الازهر حقوقی نمی‌گرفت و به صورت داوطلبانه فعالیت می‌کرد، اما تمام حقوق خود از دانشکده دارالعلوم دانشگاه قاهره را نیز به صندوق «زنده باد مصر» اهدا می‌کرد.
🔹اما همه این کارها برای این مرد کافی نبود و در اتفاقی عجیب و پس از پیروزی در انتخابات مجمع اللغة العربیة در سال ۲۰۲۰، و با وجود دو بار تکرار رأی‌گیری و با پیروزی شافعی در هر بار، از ریاست مجمع برکنار شد و با حکمی از سوی وزیر آموزش عالی و تحقیقات علمی، دکتر صلاح فضل جایگزین وی شد.
🔸بزرگداشت جهانی
🔹وی در سال ۲٠١٣ و در دوران ریاست خود بر مجمع اللغة العربية، جایزه بین‌المللی ملک فیصل برای زبان و ادبیات عربی را از ملک سلمان بن عبدالعزیز، ولیعهد وقت #عربستان دریافت کرد. این جایزه برای قدردانی از ۸۰ سال تلاش‌های مجمع در خدمت به زبان عربی و زبان قرآن اهدا شد.
🔹دکتر حسن الشافعی در ژانویه ۲۰۲۲ نیز جایزه بین‌المللی ملک فیصل را از سوی ملک سلمان و در مقام حقیقی خود و به احترام وی و به خاطر ایفای نقش در «خدمت به اسلام» دریافت کرد.
🔹دکتر حسن الشافعی این جایزه را که بالغ بر ۷۵۰۰۰۰ ریال سعودی معادل ۲۰۰۰۰۰ دلار آمریکا ارزش دارد را به «وقف پژوهش‌ها و مطالعات اسلامی» که ۱۵ سال پیش آن را بنا نهاد، اهدا کرد.
🔹دکتر حسن الشافعی در آمریکا، فرانسه، آلمان، اندونزی، پاکستان و تمامی کشورهای حوزه خلیج فارس از شهرت جهانی برخوردار است و رئیس #الجامعة_الإسلامیة #پاکستان بود. او به سه زبان خارجی انگلیسی، فرانسوی و آلمانی مسلط است و دانشمندان زبان عربی او را «بزرگترین هرم برای زبان عربی در کل جهان» می‌دانند.
@dolatedin