💠 #تاریخچه_آموزش_و_پرورش

«#کوشندگان_معاصر»

🔹کوشندگان فرهنگ و آموزش در دوره قاجار - #نسل_دوم (۱)

میرزا حسن تبریزی(رشدیه) (۱۲۷۶ تا ۱۳۶۳ ق)
از نخستین بنیان‌گذاران مدرسه های جدید در ایران(تبریز و تهران) است. معلمی اندیشمند که کودکان در کلاس درس او بدون ترس و تحقیر و تنبیه با شیوه آموزش صوتی الفبا، حروف فارسی و خواندن و نوشتن را در مدت ۶۰ روز می‌آموختند.

میرزا حسن با نوآوری‌های خود کودکان را از رنج دشوار آموزش مکتب‌خانه‌ای رهانید و راه را برای همگانی شدن یادگیری خواندن و نوشتن هموار کرد و این تحولی بزرگ در آموزش و پرورش بوجود آورد.

رشدیه معتقد بود که محتوای آموزشی باید مطابق با شرایط ذهنی و توانایی‌های کودک در سنین مختلف باشد؛ نیز از لفاظی‌ها و پیچیدگی‌ها به دور باشد.

رشدیه در کودکی به مکتب رفته بود و بی‌رحمی‌های مکتب‌دار را تجربه کرده بود، در نوجوانی تحت‌تأثیر خواندن روزنامه‌های «حبل‌المتین»، «اختر» و «ثریا» که در خارج از ایران چاپ می‌شد و به تبریز می‌رسید، قرار گرفت. در این روزنامه‌ها از آموزش و پرورش مدرن و انتقاد از وضع آموزش در ایران مطالبی می‌نوشتند.

رشدیه برای ادامه تحصیل به جای نجف به استانبول، مصر و بیروت رفت و در دانشسرا (دارالمعلمین) مصر و بیروت که انگلیسی ها و فرانسوی ها تاسیس کرده بودند، اصول آموزش و پرورش جدید را آموخت. در بیروت از معلمی که به شیوه نو، الفبای فرانسه را درس می داد، اصول آموزش الفبا را یاد گرفت و با تطبیق دادن با اصول تدریس الفبای فارسی، شیوه نوینی را ابداع کرد.

🔹 در کتاب «سوانح عمر» از زبان خود رشدیه نقل شده که: « خدمت بزرگ من تاسیس مدرسه در ایران نیست اگر من این کار را نمی کردم دیر یا زود دیگری این کار را انجام می داد. خدمت ذی‌قیمت من ایجاد «الفبای‌صوتی است که راه آموختن را آسان و نوآموزان را از آن کوره راه‌ها و عذاب‌ها خلاص کرده است و با این روش است که کودن‌ترین اطفال در ۶۰ روز خواندن و نوشتن را می‌آموزند.»

رشدیه ابتدا شهر ایروانِ ارمنستان نخستین مدرسه را به نام رشدیه در ۱۳۰۱ق تاسیس کرد. ناصرالدین شاه هنگام بازگشت از سفر فرنگ، در ایروان از مدرسه رشدیه دیدن کرد و چند فرسخ او را با خود همراه کرد و از او درباره مدرسه می پرسید، رشدیه جوان با آب و تاب و خوشحال از اینکه به آرزوی دیرینه‌اش رسیده است، از هدف ها و فایده های مدرسه سخن گفت، بی‌خبر از اینکه ناصرالدین شاه به خوبی می دانست که ایجاد چنین مدارسی آگاهی جامعه را بالا می‌برد؛ بنابراین احساس خطر کرد و دستور توقف اجباری او را در نخجوان داد، پس از چند روز وقتی شاه به تهران رسید، به رشدیه اجازه دادند به تبریز حرکت کند. رشدیه که به امید کمک شاه، مدرسه اش را به برادرش سپرده بود، پس از فرار اجباری از تبریز به ایروان رفت و متوجه شد که مدرسه اش را تعطیل کرده‌اند و اجازه باز کردن مجدد را به او نمی دهند. اما چند سال بعد رشدیه در تبریز نخستین مدرسه ابتدایی به سبک اروپایی را تأسیس کرد. مدرسه‌های رشدیه در تبریز نه بار به تحریک مخالفان متعصب ویران و غارت شد و رشدیه چندین بار مجبور به فرار به شهرهای دیگر شد و یک بار هم به او تیراندازی شد. با همه اینها او دوباره مدرسه را بنا می کرد.

در سال ۱۳۱۵ قمری / ۱۲۷۶ خورشیدی به پیشنهاد و با حمایت‌های امین‌الدوله برای تاسیس مدرسه به تهران دعوت شد. رشدیه نخستین مدرسه نوین را در تهران در باغی در دروازه قزوین تأسیس کرد و برای جلوگیری از تعرض اخلالگران حدیث «انا مدینة العلم و علی بابُها» از پیامبر (ص) را بر سر در آن نصب کرد. نیز برای جلب حمایت های دولتی مقرر شد ۴۰ نفر از یتیمان با هزینه دولت در این مدرسه تحصیل کنند.

از نوآوری های دیگر رشدیه تهیه نظام نامه‌ای برای همه امور مدرسه بود؛ برخلاف مکتب خانه‌ها که بدون برنامه و بر محور خواست و سلیقه مکتب‌دار اداره می‌شد، او «انجمن امنای مدرسه» را تشکیل داد که در واقع این انجمن نخستین هسته تشکیلات رسمی آموزش در آن زمان بود. سپس «انجمن معارف» شکل گرفت که عده‌ای از روشنفکران با حمایت امین‌الدوله و همراهی مظفرالدین شاه به تاسیس مدارس و گسترش فرهنگ نو روی آوردند و نهضت مدرسه سازی به راه افتاد.



👇ادامه در پست بعد


🔹🔹🔹

🖋کانال کانون صنفی معلمان ایران ( تهران)

🆔 @KSMtehran

✅ آدرس صفحه ما در اینستاگرام 👇

https://instagram.com/ksmi2001t?igshid=6kfccnzsk6d2

💠 #تاریخچه_آموزش_و_پرورش

« #کوشندگان_معاصر»

✍ #محمدتقی_فلاحی

📌 در دوره معاصر تاریخ ایران، اگرچه روند غالب فراز و فرودها و تلخی‌ها و افسوس‌های بسیار داشته است؛ اما همواره نقاط روشنی نیز وجود داشته که در هجوم ناملایمات و تنگ‌چشمی‌ ناشی از منفعت‌طلبی‌های حقیر سیاسی به چشم نیامده‌اند.
این مجموعه با انگیزه ایجاد روزنه‌ای هرچند کوچک در این دیوار نادیدنی و ایجاد امید به این که گام‌های هرچند کوچک کوشندگان شناخته شده و گمنام در حرکتی پروانه‌ای سرانجام تاثیر خود را خواهد داشت، قصد دارد به معرفی چهره‌ها و برخی نهادهایی بپردازد که در تاریخ معاصر ایران مستقیم یا غیرمستقیم در فرهنگ و آموزش کشور نقش مثبتی را ایفا کرده‌اند.
با این توضیحات ضروری که:

🔺 محور اصلی‌اش آموزش و فرهنگ است، حتی اگر به معرفی چهره‌هایی بپردازد که به سیاسی بودن شناخته شده‌اند.
🔺 از دیدگاه سیاسی خاصی جانبداری نمی‌کند.
🔺 از نگاه علمی مدد می‌جوید تا تایید بخشی از عملکرد یک فرد به معنای تایید کل اعمال او تلقی نشود.

✅ برای طی این مسیر، به شدت نیازمند همراهی‌ها، راهنمایی‌ها و نقدهای آگاهان و علاقمندان به موضوع فرهنگ و آموزش، هستیم.



🔷 #کوشندگان_فرهنگ‌وآموزش_در_دوره_قاجار_نسل_اول_۱


#میرزا_ابوالقاسم_بن_میرزا_عیسی_قائم_مقام_فراهانی (۱۱۹۳ -۱۲۵۱ ق) نویسنده، شاعر و دولتمرد، وزیر عباس میرزا و محمد شاه قاجار بود. او از پیشگامان نثر جدید فارسی، به ویژه در نامه‌نگاری است. سبکی خاص ایجاد کرد که از ویژگی‌های آن کوتاهی جمله‌ها حذف لقب‌های زاید، ظرافت و لطیفه پردازی و ایجاد واژه ها و اصطلاح‌های لازم است. «منشأت قائم مقام» از آثار اوست.
از کارهای مهم دوران صدارتش فرستادن محصل برای آموختن زبان‌های خارجی، علوم و صنایع اروپایی، استخراج معادن و یادگرفتن فنون نظامی، به انگلیس و روسیه بود؛ نیز تاسیس کارخانه و استخراج فلزات در آذربایجان، ترجمه کتابهای خارجی، تجدید سازمان ارتش عشایری ایران و ایجاد ارتش نو و کارگاه های اسلحه‌سازی و ایستادگی در برابر استعمار انگلیس است.

اقدام های اساسی و تجددخواهانه قائم مقام سبب ایجاد حسادت و دسیسه‌ها علیه او گردید و سرانجام محمد شاه قاجار چون سوگند خورده بود که تیغ را بر وزیر پشتیبان خود حرام داند، دستور داد او را در باغ نگارستان تهران خفه کردند.


📝ادامه دارد ...



#نشرآگاهی
#تقویم_آموزشی
#برابری_آموزشی
#معلمان_تاثیرگذار
#مدارس_نوین
#آشنایی_با_بزرگان
#تاریخ_آموزش_و_پرورش
#جای_معلم_زندان_نیست
#آزادی_معلم_زندانی_بی_قیدوشرط_فوری
🔹🔹🔹

🖋 کانال کانون صنفی معلمان ایران ( تهران)

🆔 @KSMtehran

💠 #تاریخچه_آموزش_و_پرورش

«#کوشندگان_معاصر»

✍ #محمدتقی_فلاحی

🔹#کوشندگان_فرهنگ‌وآموزش_در_دوره_قاجار_نسل_اول_۲



#امیرکبیر، #میرزا_تقی‌خان (۱۲۶۸-۱۲۲۲ق)
از بزرگترین رجال سیاسی دوره قاجار و نخستین صدراعظم ناصرالدین شاه بود که اصلاحات مهمی در زمینه اداری، سیاسی، نظامی، اقتصادی و آموزش انجام داد. او ابتدا در مکتب خصوصی فرزندان قائم مقام هم درس آنان شد سپس تاریخ ادبیات فارسی و عربی، حساب و فن سیاق را آموخت؛ نیز زیردست قائم مقام منشی‌گری یاد گرفت و منشی او شد.
آشنایی با افکار قائم‌مقام، انجام دادن ماموریت‌های سیاسی و دیوانی در جوانی، خدمت در دستگاه حکومت عباس میرزا، سفر به روسیه و دیدار از چندین مدرسه عمومی و خصوصی، تاسیسات فنی و نظامی، کارخانه‌ها، بانک و اتاق بازرگانی، وزارت‌خانه‌های روسیه، همچنین شکست ایران در جنگ های ایران و روسیه و از دست رفتن بخش‌هایی از کشور، همه این عوامل، سبب آگاهی امیرکبیر و علاقه او به ایجاد پدیده های نوین و لزوم به وجود آمدن علوم و فناوری‌های جدید گردید و بدین گونه او اقدام های اصلاحی همه جانبه ای را در کشور آغاز کرد.
از جمله: سامان دادن به امور بودجه و حقوق کارکنان، قطع مستمری های بیجا و رشوه‌خواری‌ها، گرفتن مالیات‌های معوقه، رسیدگی به بهداشت عمومی و ایجاد نخستین برنامه واکسیناسیون، برقراری امنیت در کشور، حمایت از بازرگانان و تجارت داخلی و خارجی، ایجاد روابط سیاسی بر اساس دوستی متقابل با دولت‌های همسایه، اعزام گروهی برای آموختن صنایع به اروپا و حمایت از صنایع داخلی، از مهمترین اصلاحات اوست.

همچنین کار مهم امیرکبیر در زمینه فرهنگی تاسیس مدرسه دارالفنون در ۱۲۶۸ قمری ۱۸۵۱ میلادی و انتشار روزنامه «وقایع اتفاقیه» و توجه او به ترجمه و تالیف کتابهای علمی و فنی بود. ترجمه نخستین کتاب های درسی در چاپخانه دارالفنون به صورت چاپ سنگی آغاز شد و در این مهم علیقلی میرزا اعتضاد‌ السلطنه (۱۲۳۸ تا ۱۲۹۸ ق) نخستین وزیر علوم و چهارمین رئیس دارالفنون و رضاقلی‌خان هدایت معروف به لله‌باشی (۱۲۱۵ تا ۱۲۸۸ ق) ناظم و سرپرست مدرسه - که در فلسفه و شعر و ادبیات فارسی و تاریخ آگاهی داشت و خود او مولف چندین جلد کتاب بود - همه‌ی نیازهای مدرسه را برای چاپ و انتشار حل می کردند. نیز استادان خارجی هرسال یک کتاب می‌نوشتند و ترجمه می‌شد. بتدریج کتاب‌های درسی شکل دیگری یافت و از ترجمه‌ صِرف به تألیف و ترجمه تغییر پیدا کرد و همه معلمان در تدوین و ترجمه کتاب‌ها نقش داشتند. نقشه‌برداری علمی نیز نخستین بار در دارالفنون آغاز شد؛ از جمله تهیه نقشه‌ای از تهران با عنوان دارالخلافه تهران.
درس‌های اساسی مدرسه در ابتدا، رشته‌های پیاده و سواره‌نظام، توپخانه، مهندسی، طب و جراحی، داروسازی و معدن‌شناسی بود. فنون نظامی(توپخانه، مشق‌ نظام، تحصن و محاصره) با معلمان اتریشی، فرانسوی، هلندی و لهستانی و برخی از معلمان ایرانی و ارمنی تدریس می‌شد. بتدریج تدریس علوم طبیعی، ریاضیات، تاریخ و جغرافیا، زبان‌های فرانسه، انگلیسی و روسی نیز اضافه شد. آموزش موسیقی و نقاشی و تربیت معلمان برای این رشته‌ها در دارالفنون وجود داشت. در تالار نمایش مدرسه، برنامه‌های موسیقی و نمایشنامه‌های ایرانی و فرانسوی اجرا می‌شد. معلمان رشته نقاشی مزین‌الدوله و صنیع‌الدوله بودند و مشهورترین دانش آموخته هنر نقاشی از دارالفنون، کمال‌الملک بود که او و شاگردانش پس از او زمینه‌ساز تغبیرهای بسیار در نقاشی شدند.
تحصیل در دارالفنون رایگان و حتی دانش‌آموزان کمک هزینه تحصیلی دریافت می‌کردند.
امیرکبیر با تأسیس دارالفنون و استخدام معلمان اروپایی برای آموزش علوم و صنایع، دورانی جدید و متفاوت در آموزش و پرورش، نیز فرهنگ و آموزش عالی پدید آورد که مهمترین دستاورد آن آموزش علوم تجربی در ایران بود.
دارالفنون جنبشی در آموزش و پرورش به وجود آورد که در تکوین فلسفه و نظام آموزشی تاثیر فراوان به جا گذاشت. همچنین تاسیس دارالفنون نخستین گامی بود که در آن دولت مسئولیت آموزش و پرورش را به عهده گرفت و پیامد آن تأسیس وزارت علوم در سال ۱۲۷۲ ق بود که اداره آموزش و پرورش کشور را عهده دار شد.
دارالفنون در مدت ۴۰ سال ۱۱۰۰ فارغ‌التحصیل داشت. پس از دارالفنون، توجه به گشایش مدرسه‌ها به ویژه مدرسه دخترانه افزایش یافت؛ اما تا گشایش مدرسه‌های جدید ابتدایی در تهران حدود ۴۸ سال و در تبریز نزدیک به ۴۰ سال طول کشید.
این نکته شایان ذکر است که در دارالفنون نیز شیوه‌های آمرانه و طوطی‌وار آموزش و حتی دستگاه «فلک» نیز حاکم بود؛ ولی این مدرسه قدمی بسیار مهم در بیداری اجتماعی و اشاعه نسبی فرهنگ برداشت.

📝 ادامه دارد ...

#نشرآگاهی
#مدارس_نوین
#آشنایی_با_بزرگان
#تاریخ_آموزش_و_پرورش
#جای_معلم_زندان_نیست
#آزادی_معلمان_زندانی_بی_قیدوشرط_فوری
🔹🔹🔹

🖋کانال کانون صنفی معلمان ایران ( تهران)

🆔 @KSMtehran

💠 #تاریخچه_آموزش_و_پرورش

«#کوشندگان_معاصر»

✍ #محمدتقی_فلاحی


🔹#کوشندگان_فرهنگ‌وآموزش_در_دوره_قاجار_نسل_اول_۳


#عبدالرحیم_طالبوف (۱۲۵۰ تا ۱۳۲۸ ق)
از جمله چهره‌های اندیشمند دوره قاجار که توجه ویژه‌ای به آموزش و پرورش نشان داد و به تألیف کتاب در این زمینه پرداخت، عبدالرحیم طالبوف بود. طالبوف از جمله نویسندگان فارسی زبان است که ایرانیان را به تألیف و ترجمه علوم و فنون، هنرهای زیبا و مکارم اخلاقی به زبان ساده آگاه کرد.

او بیش از دیگر متفکران همدوره‌اش به مسائل تعلیم و تربیت توجه نشان داد و به شیوه‌ای که از ژان‌ژاک‌روسو در کتاب «امیل» یا «آموزش و پرورش» گرفته بود به تألیف کتاب «سفینه طالبی» یا «کتاب احمد» پرداخت که به صورت گفتگوی پدری با فرزندش درباره موضوعات علمی و اجتماعی است و جزو نخستین آثار تربیتی برای کودک و نوجوان به زبان فارسی محسوب می‌شود.

طالبوف در کتاب احمد از جمله به این موضوع می‌پردازد که کودک از چه توانایی‌هایی برخوردار است و چه موضوعی ‌هایی را با چه روشی باید به او آموخت. او فطرت انسانی را نیک، و خیر و شر را نتیجه تربیت و محیط اجتماعی می‌داند؛ بر اهمیت گسترش علوم و فنون و تفکر علمی و نیز حفظ دین و ملیت، تاکید می‌کند.

طالبوف از روشنفکران پیش از مشروطیت است که آثارش بر بسیاری از مشروطه خواهان اثر گذاشت. او در دوره اول مجلس شورای ملی از تبریز به نمایندگی انتخاب شد.

طالبوف در این کتاب دو هدف را دنبال می‌کند: اول آشنا کردن جامعه با دانش و علوم جدید، دوم نهادینه کردن نگاه انتقادی در جامعه و به ویژه در کودکان. بر خلاف سنت قدیم آموزش که انتقاد و چون و چرا را برنمی‌تافت، طالبوف در کتاب خود کوشید پرسشگری را تشویق کند و گفتگو با کودک را به عنوان تنها روش بهنجار رفتار با کودک آموزش دهد. او در مقدمهٔ کتاب می‌نویسد:

«حق سبحان و تعالی و تعالی جبلت آدمی را بر آن داشته‌است که همیشه از پی دانستن اسباب هر چیز برآید و زبان از بهر پرسیدن هر چیز بگشاید. فقط انسان به همین واسطه که جویای سبب می‌شود و از پی استکشاف حقایق اشیا برمی‌آید، موضوع تکالیف شرعی و ممتاز از جانوران وحشی شده‌است… هر طفلی به محض اینکه به زبان می‌آید، برحسب یک تعلیم الهی، هرچه را می‌بیند، از حقیقت و سبب آن جویا می‌شود وکشف ماهیت آن را می‌خواهد. اگر مربیان و معلمان او دانا باشند و حقایق هر چیز را به او خاطر نشان کنند، به همان‌طور آن نهال انسانیت که تازه از دل او سر بر زده، نشو و نما گرفته، میوهٔ سعادت و کام دل بار می‌آورد و آنچه از کمال منتظر و سعادت اصلی خداوند متعال دربارهٔ او به ارادهٔ ازلی مقدر فرموده، به آن مایل می‌گردد؛ ولی اگر به عکس، مربیان و اولیای آن طفل بیچاره بحکم یک بدبختی آسمانی، مردمانی جاهل و بیخبر باشند، سوزن در چشم دانش و تازیانه بر روی خنگِ طلب آن کودک بدبخت زده، چشم بصیرتش را کور و پای سمندش را لنگ ساخته و نهال برومند امید او را از ریشه برمی‌کنند». (طالبوف، کتاب احمد)

فریدون‌آدمیت، بیان منسجم و زبان سادهٔ طالبوف در این کتاب را در شرح علوم طبیعی و مبانی فلسفهٔ سیاسی ستوده است. به باور او اگر تناقضی در آثار طالبوف دیده می‌شود، ریشه‌اش را باید در حوادث زمانه و تجربه او جست.


📝 ادامه دارد ...

https://tttttt.me/ksmtehran1/28


#نشرآگاهی
#مدارس_نوین
#آشنایی_با_بزرگان
#تاریخ_آموزش_و_پرورش
#جای_معلم_زندان_نیست
#آزادی_معلمان_زندانی_بی_قیدوشرط_فوری
🔹🔹🔹

🖋کانال کانون صنفی معلمان ایران ( تهران)

🆔 @KSMtehran

💠 #تاریخچه_آموزش_و_پرورش

#کوشندگان_معاصر

✍ #محمدتقی_فلاحی


🔹#کوشندگان_فرهنگ‌وآموزش_در_دوره_قاجار_نسل_دوم_۱


#میرزا_حسن_تبریزی (#رشدیه) (۱۲۷۶ تا ۱۳۶۳ ق)
از نخستین بنیان‌گذاران مدرسه های جدید در ایران(تبریز و تهران) است. معلمی اندیشمند که کودکان در کلاس درس او بدون ترس و تحقیر و تنبیه با شیوه آموزش صوتی الفبا، حروف فارسی و خواندن و نوشتن را در مدت ۶۰ روز می‌آموختند.

میرزا حسن با نوآوری‌های خود کودکان را از رنج دشوار آموزش مکتب‌خانه‌ای رهانید و راه را برای همگانی شدن یادگیری خواندن و نوشتن هموار کرد و این تحولی بزرگ در آموزش و پرورش بوجود آورد.

رشدیه معتقد بود که محتوای آموزشی باید مطابق با شرایط ذهنی و توانایی‌های کودک در سنین مختلف باشد؛ نیز از لفاظی‌ها و پیچیدگی‌ها به دور باشد.

رشدیه در کودکی به مکتب رفته بود و بی‌رحمی‌های مکتب‌دار را تجربه کرده بود، در نوجوانی تحت‌تأثیر خواندن روزنامه‌های «حبل‌المتین»، «اختر» و «ثریا» که در خارج از ایران چاپ می‌شد و به تبریز می‌رسید، قرار گرفت. در این روزنامه‌ها از آموزش و پرورش مدرن و انتقاد از وضع آموزش در ایران مطالبی می‌نوشتند.

رشدیه برای ادامه تحصیل به جای نجف به استانبول، مصر و بیروت رفت و در دانشسرا (دارالمعلمین) مصر و بیروت که انگلیسی ها و فرانسوی ها تاسیس کرده بودند، اصول آموزش و پرورش جدید را آموخت. در بیروت از معلمی که به شیوه نو، الفبای فرانسه را درس می داد، اصول آموزش الفبا را یاد گرفت و با تطبیق دادن با اصول تدریس الفبای فارسی، شیوه نوینی را ابداع کرد.

🔹 در کتاب «سوانح عمر» از زبان خود رشدیه نقل شده که: « خدمت بزرگ من تاسیس مدرسه در ایران نیست اگر من این کار را نمی کردم دیر یا زود دیگری این کار را انجام می داد. خدمت ذی‌قیمت من ایجاد «الفبای‌صوتی است که راه آموختن را آسان و نوآموزان را از آن کوره راه‌ها و عذاب‌ها خلاص کرده است و با این روش است که کودن‌ترین اطفال در ۶۰ روز خواندن و نوشتن را می‌آموزند.»

رشدیه ابتدا شهر ایروانِ ارمنستان نخستین مدرسه را به نام رشدیه در ۱۳۰۱ق تاسیس کرد. ناصرالدین شاه هنگام بازگشت از سفر فرنگ، در ایروان از مدرسه رشدیه دیدن کرد و چند فرسخ او را با خود همراه کرد و از او درباره مدرسه می پرسید، رشدیه جوان با آب و تاب و خوشحال از اینکه به آرزوی دیرینه‌اش رسیده است، از هدف ها و فایده های مدرسه سخن گفت، بی‌خبر از اینکه ناصرالدین شاه به خوبی می دانست که ایجاد چنین مدارسی آگاهی جامعه را بالا می‌برد؛ بنابراین احساس خطر کرد و دستور توقف اجباری او را در نخجوان داد، پس از چند روز وقتی شاه به تهران رسید، به رشدیه اجازه دادند به تبریز حرکت کند. رشدیه که به امید کمک شاه، مدرسه اش را به برادرش سپرده بود، پس از فرار اجباری از تبریز به ایروان رفت و متوجه شد که مدرسه اش را تعطیل کرده‌اند و اجازه باز کردن مجدد را به او نمی دهند. اما چند سال بعد رشدیه در تبریز نخستین مدرسه ابتدایی به سبک اروپایی را تأسیس کرد. مدرسه‌های رشدیه در تبریز نه بار به تحریک مخالفان متعصب ویران و غارت شد و رشدیه چندین بار مجبور به فرار به شهرهای دیگر شد و یک بار هم به او تیراندازی شد. با همه اینها او دوباره مدرسه را بنا می کرد.

در سال ۱۳۱۵ قمری / ۱۲۷۶ خورشیدی به پیشنهاد و با حمایت‌های امین‌الدوله برای تاسیس مدرسه به تهران دعوت شد. رشدیه نخستین مدرسه نوین را در تهران در باغی در دروازه قزوین تأسیس کرد و برای جلوگیری از تعرض اخلالگران حدیث «انا مدینة العلم و علی بابُها» از پیامبر (ص) را بر سر در آن نصب کرد. نیز برای جلب حمایت های دولتی مقرر شد ۴۰ نفر از یتیمان با هزینه دولت در این مدرسه تحصیل کنند.

از نوآوری های دیگر رشدیه تهیه نظام نامه‌ای برای همه امور مدرسه بود؛ برخلاف مکتب خانه‌ها که بدون برنامه و بر محور خواست و سلیقه مکتب‌دار اداره می‌شد، او «انجمن امنای مدرسه» را تشکیل داد که در واقع این انجمن نخستین هسته تشکیلات رسمی آموزش در آن زمان بود. سپس «انجمن معارف» شکل گرفت که عده‌ای از روشنفکران با حمایت امین‌الدوله و همراهی مظفرالدین شاه به تاسیس مدارس و گسترش فرهنگ نو روی آوردند و نهضت مدرسه سازی به راه افتاد.


ادامه در پست بعد 👇

🔹🔹🔹

🖋کانال کانون صنفی معلمان ایران ( تهران)

🆔 @KSMtehran