💠 #تاریخچه_آموزش_پرورش_نوین_ایران

#قسمت۸

🔺 تأسیس دارالمعلمین و دارالمعلمات در زمانه‌ای دشوار (۵)

🔹 دار المعلمات

بدون تردید سخن گفتن از شکل‌گیری تربیت معلم در ایران، بدون بررسی و تبیین نقش مدارس دختران و دارالمعلمات ناقص خواهد بود. این رویکرد پیوند ناگسستنی با تکاپوهای زنان ایرانی درعرصه نوگرایی و تلاش برای مشارکت در عرصه های اجتماعی و سیاسی و فرهنگی دارد. علیرغم موانع و محدودیت های سیاسی، مذهبی، فرهنگی، و ساختار سنتی جامعه ایران، از بعد از مشروطه زنان ایرانی وارد عرصه‌های مختلف اجتماعی وفرهنگی، از آن جمله آموزش شدند. که نتیجه آن جنبش مدرسه سازی و گسترش نظام آموزشی و فراهم شدن زمینه تحصیل دختران، وجود آموزگار زن و تاسیس مرکزی برای آموزش تخصصی زنان برای شغل آموزگاری به یک ضرورت تبدیل شد. اگرچه تأسیس مدارس دخترانه در آن زمان چندان کار آسانی نبود و با مقاومت سنت گرایان مواجه می‌شد. لذا برخی از زنان نوگرای ایرانی در منازل مسکونی خویش به آموزش دختران همت گماردند. از آن جمله می توان به مدرسه "ربابه مرعشی" که درسال ۱۲۷۰خ. در تهران تاسیس شد، اشاره کرد.

#ربابه_مرعشی همسر "علی شمس المعالی" از پزشکان دوره قاجار است. خانم مرعشی با حمایت های همسرش توانست در منزل مسکونی خویش مدرسه‌ای ایجاد کند. که علیرغم موانع بسیار ۱۳ سال دوام اورد.
مدرسه بعدی «مدرسه ام‌المدارس» بوسیله" خانم #مهرتاج_رخشان" (بدرالدجی) دختر امام‌الحکما در سال ۱۲۸۰خ. در تهران گشایش یافت. بدر الدجی به هنگام تحصیل در اصفهان، با خانم" #صدیقه_دولت_آبادی" یکی از پیشگامان آموزش دختران در ایران آشنا شد و همکاری آن‌ها تا سال‌ها ادامه داشت.

وزارت معارف در ابتدا بجای تاسیس دارالمعلمات دخترانه از امکانات آموزشی یک مدرسه دخترانه فرانسوی در تهران به نام "#فرانکو_پرسان" به منظور تعلیم محصلان دختر برای آموزش معلمی بهره برد.
سرانجام تربیت معلم دخترانه در سال ۱۲۹۷ خ گشایش یافت.

نصیرالدوله وزیر فرهنگ، اداره تعلیمات نسوان یعنی ده مدرسه ابتدایی و یک دارالمعلمات را به #مؤدب‌_الملک که شایستگی و تجربه داشت واگذار کرد. دخترانی که دوره ابتدایی را تمام کرده بودند می‌توانستند به دوره متوسطه راه یابند. سال اول سی نفر که دارای مدرک پایان تحصیلات ابتدایی بودند جهت تحصیل پذیرفته شدند. آموزگاران دبستان‌ها نیز هفته‌ای یک‌بار در کلاس‌های مخصوص تعلیم و تربیت این مرکز شرکت می‌کردند. بعد از اتمام این دوره به فارغ‌التحصیلان مدرک دیپلم داده می‌شد. مراکز تربیت معلم با تصویب قانون آن در سال ۱۳۱۲ خ. از گسترش و سامان بیشتری برخوردار شد. دارالمعلمات در نهایت جای خود را به دانشسراهای تربیت معلم دختران سپرد.

🔹 مدیران

در بدو تأسیس (۱۲۹۷)، اداره دارالمعلمات به مؤدب‌الملک مدیر مدرسه فرانکو پرسان واگذار شد. دارالمعلمات در ۱۳۰۰ خ. از فرانکوپرسان جدا شد و فصیح‌الملوک مهام به مدیریت دارالمعلمات تعیین گردید. در سال ۱۳۰۳ خ. سیدمحمد حجت مدیر سابق مدرسه سلطانی بعد از منحل شدن مدرسه مذکور به سمت ریاست مدرسه دارالمعلمات نایل شد. در سال ۱۳۰۴ خ، که #عیسی_صدیق ریاست تعلیمات نسوان را عهده‌دار بود زنی فرانسوی به نام #مادام_هس را برای اداره امور دارالمعلمات تعیین کرد. او تغییرات مهمی در روش تدریس و مواد آموزشی به عمل آورد و دروس تدبیر منزل و تعلیم و تربیت و روانشناسی کودک را به مواد درسی اضافه نمود و خود به تدریس آنها پرداخت. #بدرالملوک_بامداد ناظم دبیرستان و مترجم مادام هس بود و کتاب‌هایی که او تدریس می‌کرد را به فارسی ترجمه می‌نمود. از جمله این کتاب‌ها تدبیر منزل و اخلاق و آداب معاشرت بود که بعدها چاپ و منتشر شد. در سال ۱۳۱۱ خ. #هاجر_تربیت پس از بازگشت به تهران به سبب تجربیاتی که در خدمت به فرهنگ آذربایجان در تبریز کرده بود به ریاست دارالمعلمات برگزیده شد.

🔹 بودجه

عایدی مدرسه دارالمعلمات در سال‌های ۱۲۹۸ و ۱۲۹۹ هم به صورت شهریه از شاگردهای غیردولتی و هم از طریق وزارت معارف، به اسم مدرسه فرانکوپرسان تأمین می‌شد. در این مدرسه برخی از محصلان با پرداخت شهریه و برخی دیگر به طور رایگان به تحصیل می‌پرداختند. در سال ۱۳۰۴خ. تعداد ۹۶ نفر از شاگردان این مدرسه به طور رایگان تحصیل می‌کردند و ۱۴ نفر شهریه می‌پرداختند.

لینک قسمت۴:

https://tttttt.me/KSMtehran/15947

#تاریخچه_آموزش_پرورش_نوین_ایران

🔹🔹🔹
🖋 کانال کانون صنفی معلمان ایران

🆔 @KSMtehran