💠 #یاد
🍃 #فروغ_السلطنه_آذرخشی
مؤسس اولین مدرسه دخترانه در شهر مشهد، اولین زن ایرانی دریافت کننده نشان سپاس
🔹 " فروغ یا فروغ‌السلطنه آذرخشی، در سال ۱۲۶۰ ش، در روستای ازغند از توابع تربت‌حیدریه دیده به جهان گشود. پدرش قهرمان‌میرزا قاجار، نواده شجاع‌السلطنه، یکی از فرزندان فتحعلی‌شاه بود و از این لحاظ، در منطقه خودش نفوذ و قدرتی داشت. فروغ در دوران کودکی به مکتب‌خانه رفت و همراه با خواهرش به فراگیری علوم مرسوم آن روزگار پرداخت.
🔺 در حدود ۳۰ سالگی، به فکر تأسیس مدرسهای برای دختران افتاد؛ دبستانی که با شیوه نوین، به آموزش بانوان آینده بپردازد و آنها را از نعمت کسب دانش‌های جدید، بهره‌مند کند. فروغ این دیدگاه را با همسرش و تعدادی از معاریف شهر مشهد مطرح کرد و با حمایت آنها، کلنگ تأسیس مدرسه دخترانه فروغ، در انتهای کوچه «مسجد نظریافته» محله سرشور، در سال ۱۲۹۰ ش زده شد؛ کوچه‌ای که بعدها، به خیابان «خاکی» و «گنبد سبز» اتصال یافت و به کوچه «فروغ» معروف شد؛ نامی که تا امروز روی آن باقی مانده‌است. مدرسهای با ۷ دانش‌آموز!
📌 ساخت مدرسه برای دختران، بی‌دردسر نبود؛ همیشه افرادی هستند که در برابر تغییرات و روش‌های جدید مقاومت کنند. عبور از این مخالفت‌ها و کسب موفقیت، همت و عزمی جدی می‌خواهد. کار تکمیل بنای مدرسه در سال ۱۲۹۳ ش به پایان رسید و او، روز ۱۲ بهمن این سال را که مصادف با ولادت باسعادت پیامبراکرم(ص) بود، به عنوان روز افتتاح مدرسه برگزید. مراسم مجللی برگزار و به این ترتیب، درِ نخستین دبستان به روی دختران مشهدی باز شد.
تعداد دانش‌آموزان در سال نخست، چنگی به دل نمی‌زد؛ سه دانش‌آموز کلاس اول و چهار دانش‌آموز کلاس دوم! فروغ همین را برای شروع کافی می‌دانست.
🔺 مخالفان تأسیس مدرسه، شروع به سم‌پاشی علیه فعالیت‌های او کردند؛ اما فروغ در مقابل، از حمایت چهره‌های فرهنگی و صاحبقلم شهر برخوردار بود؛ میرمرتضی موسوی، صاحب چاپخانه توس و همکار قدیمی سیدحسین اردبیلی و ملک الشعرا بهار که در چاپ و انتشار روزنامه خراسانِ دوره مشروطه نقش داشت و در این ایام، روزنامه پرخواننده «طوس» را منتشر می‌کرد، سلسله مقالات و گزارش‌های مفصلی درباره دبستان فروغ به رشته تحریر درآورد و با به چالش کشیدن ادعاهای مخالفان، تأثیر مهمی بر دیدگاه مردم مشهد به این مدرسه گذاشت.
🔺 مبارزه او با مخالفان تحصیل دختران ۵ سال طول کشید. او و چند زن همراهش مسلحانه شب و روز از آن مدرسه پاسداری کردند و نگذاشتند کسی مدرسه را نابود یا تعطیل کند.
🔹 فروغ درصدد برآمد با ایجاد فضای تحصیلی رایگان برای دختران خانواده‌های کم‌بضاعت، به آنها نیز فرصت برخورداری از حق تحصیل را بدهد. به همین منظور، تلاش‌های بی‌وقفه او برای تهیه بودجه آغاز شد. بخشی از پول موردنیاز را از درآمد زمین‌های اجدادی خودش تأمین کرد و بخش دیگر را بازاریان، افراد خیّر و نیکوکار شهر تأمین کردند. در آن زمان و در شرایطی که بانوان، حضور اجتماعی گسترده‌ای در جامعه نداشتند، تهیه پول، آن هم یکتنه و مصرّانه توسط فروغ آذرخشی، یک اقدام قهرمانانه محسوب می‌شد.
با فرارسیدن هفتمین سال فعالیت مدرسه، یعنی بهمن‌ماه سال ۱۳۰۰ ، تعداد دانش‌آموزان دختر در دبستان فروغ، به حدود ۱۶۹ نفر رسیده بود که از میان آنها، ۳۰ نفر به صورت رایگان تحصیل می‌کردند و از حمایت‌های مالی و معنوی فروغ و مدرسه او برخوردار بودند. وی در سال ۱۳۰۴ ش، موفق شد دوره متوسطه را هم برای دختران دایر کند و این سرآغاز موفقیت‌های بعدی او و تأسیس دبیرستان دخترانه فروغ، نخستین دبیرستان دخترانه شهر مشهد بود.
در همین ایام، فروغ‌السلطنه آذرخشی، توانست با هزینه شخصی و کمک خیّران، مرکزی شبانه‌روزی را برای تحصیل ایجاد و تعدادی از دختران باهوش شهرستانی را هم در آن‌جا پذیرش کند. بخشی از این دانش‌آموزان، به صورت رایگان تحصیل می‌کردند. او تا سال ۱۳۳۵ ش که در جشن ۴۰ سالگی مدارس فروغ، رسماً بازنشستگی خود را اعلام کرد، دست از این فعالیت فرهنگی نکشید و همزمان، در کارهای عام‌المنفعه دیگری هم فعال بود؛
بانو فروغ آذرخشی، ریاست بنگاه نیکوکاری بانوان، انجمن حمایت از مادران، پرورشگاه خراسان و ریاست افتخاری جمعیت شیر و خورشید سرخ(هلال احمر فعلی) را عهده‌دار بود و همه این مسئولیت‌ها، از او چهره‌ای محبوب، فعال در امور خیریه و پرتلاش برای بهبود زندگی دیگر انسان‌ها ساخت.
🍂 این بانوی پرتلاش، سرانجام در آذر ماه ۱۳۴۲ در ۸۲ سالگی، در شهر مشهد دارفانی را وداع گفت. او را در حرم رضوی دفن کردند.
منبع :روزنامه خراسان
دختران مشهد، مدیون «فروغ‌بانو»
✍جواد نوائیان رودسری
https://tttttt.me/ksmtehran1/142
#یاد
#درگذشت
#تقویم_آموزشی
#نشر_آگاهی
#معلمان_تاثیرگذار
#زنان_تاثیرگذار
#مدارس_نوین
#تاریخ_آموزش_و_پرورش
🔹🔹🔹
🖋کانال کانون صنفی معلمان ایران ( تهران)
🆔 @KSMtehran
🍃 #فروغ_السلطنه_آذرخشی
مؤسس اولین مدرسه دخترانه در شهر مشهد، اولین زن ایرانی دریافت کننده نشان سپاس
🔹 " فروغ یا فروغ‌السلطنه آذرخشی، در سال ۱۲۶۰ ش، در روستای ازغند از توابع تربت‌حیدریه دیده به جهان گشود. پدرش قهرمان‌میرزا قاجار، نواده شجاع‌السلطنه، یکی از فرزندان فتحعلی‌شاه بود و از این لحاظ، در منطقه خودش نفوذ و قدرتی داشت. فروغ در دوران کودکی به مکتب‌خانه رفت و همراه با خواهرش به فراگیری علوم مرسوم آن روزگار پرداخت.
🔺 در حدود ۳۰ سالگی، به فکر تأسیس مدرسهای برای دختران افتاد؛ دبستانی که با شیوه نوین، به آموزش بانوان آینده بپردازد و آنها را از نعمت کسب دانش‌های جدید، بهره‌مند کند. فروغ این دیدگاه را با همسرش و تعدادی از معاریف شهر مشهد مطرح کرد و با حمایت آنها، کلنگ تأسیس مدرسه دخترانه فروغ، در انتهای کوچه «مسجد نظریافته» محله سرشور، در سال ۱۲۹۰ ش زده شد؛ کوچه‌ای که بعدها، به خیابان «خاکی» و «گنبد سبز» اتصال یافت و به کوچه «فروغ» معروف شد؛ نامی که تا امروز روی آن باقی مانده‌است. مدرسهای با ۷ دانش‌آموز!
📌 ساخت مدرسه برای دختران، بی‌دردسر نبود؛ همیشه افرادی هستند که در برابر تغییرات و روش‌های جدید مقاومت کنند. عبور از این مخالفت‌ها و کسب موفقیت، همت و عزمی جدی می‌خواهد. کار تکمیل بنای مدرسه در سال ۱۲۹۳ ش به پایان رسید و او، روز ۱۲ بهمن این سال را که مصادف با ولادت باسعادت پیامبراکرم(ص) بود، به عنوان روز افتتاح مدرسه برگزید. مراسم مجللی برگزار و به این ترتیب، درِ نخستین دبستان به روی دختران مشهدی باز شد.
تعداد دانش‌آموزان در سال نخست، چنگی به دل نمی‌زد؛ سه دانش‌آموز کلاس اول و چهار دانش‌آموز کلاس دوم! فروغ همین را برای شروع کافی می‌دانست.
🔺 مخالفان تأسیس مدرسه، شروع به سم‌پاشی علیه فعالیت‌های او کردند؛ اما فروغ در مقابل، از حمایت چهره‌های فرهنگی و صاحبقلم شهر برخوردار بود؛ میرمرتضی موسوی، صاحب چاپخانه توس و همکار قدیمی سیدحسین اردبیلی و ملک الشعرا بهار که در چاپ و انتشار روزنامه خراسانِ دوره مشروطه نقش داشت و در این ایام، روزنامه پرخواننده «طوس» را منتشر می‌کرد، سلسله مقالات و گزارش‌های مفصلی درباره دبستان فروغ به رشته تحریر درآورد و با به چالش کشیدن ادعاهای مخالفان، تأثیر مهمی بر دیدگاه مردم مشهد به این مدرسه گذاشت.
🔺 مبارزه او با مخالفان تحصیل دختران ۵ سال طول کشید. او و چند زن همراهش مسلحانه شب و روز از آن مدرسه پاسداری کردند و نگذاشتند کسی مدرسه را نابود یا تعطیل کند.
🔹 فروغ درصدد برآمد با ایجاد فضای تحصیلی رایگان برای دختران خانواده‌های کم‌بضاعت، به آنها نیز فرصت برخورداری از حق تحصیل را بدهد. به همین منظور، تلاش‌های بی‌وقفه او برای تهیه بودجه آغاز شد. بخشی از پول موردنیاز را از درآمد زمین‌های اجدادی خودش تأمین کرد و بخش دیگر را بازاریان، افراد خیّر و نیکوکار شهر تأمین کردند. در آن زمان و در شرایطی که بانوان، حضور اجتماعی گسترده‌ای در جامعه نداشتند، تهیه پول، آن هم یکتنه و مصرّانه توسط فروغ آذرخشی، یک اقدام قهرمانانه محسوب می‌شد.
با فرارسیدن هفتمین سال فعالیت مدرسه، یعنی بهمن‌ماه سال ۱۳۰۰ ، تعداد دانش‌آموزان دختر در دبستان فروغ، به حدود ۱۶۹ نفر رسیده بود که از میان آنها، ۳۰ نفر به صورت رایگان تحصیل می‌کردند و از حمایت‌های مالی و معنوی فروغ و مدرسه او برخوردار بودند. وی در سال ۱۳۰۴ ش، موفق شد دوره متوسطه را هم برای دختران دایر کند و این سرآغاز موفقیت‌های بعدی او و تأسیس دبیرستان دخترانه فروغ، نخستین دبیرستان دخترانه شهر مشهد بود.
در همین ایام، فروغ‌السلطنه آذرخشی، توانست با هزینه شخصی و کمک خیّران، مرکزی شبانه‌روزی را برای تحصیل ایجاد و تعدادی از دختران باهوش شهرستانی را هم در آن‌جا پذیرش کند. بخشی از این دانش‌آموزان، به صورت رایگان تحصیل می‌کردند. او تا سال ۱۳۳۵ ش که در جشن ۴۰ سالگی مدارس فروغ، رسماً بازنشستگی خود را اعلام کرد، دست از این فعالیت فرهنگی نکشید و همزمان، در کارهای عام‌المنفعه دیگری هم فعال بود؛
بانو فروغ آذرخشی، ریاست بنگاه نیکوکاری بانوان، انجمن حمایت از مادران، پرورشگاه خراسان و ریاست افتخاری جمعیت شیر و خورشید سرخ(هلال احمر فعلی) را عهده‌دار بود و همه این مسئولیت‌ها، از او چهره‌ای محبوب، فعال در امور خیریه و پرتلاش برای بهبود زندگی دیگر انسان‌ها ساخت.
🍂 این بانوی پرتلاش، سرانجام در آذر ماه ۱۳۴۲ در ۸۲ سالگی، در شهر مشهد دارفانی را وداع گفت. او را در حرم رضوی دفن کردند.
منبع :روزنامه خراسان
دختران مشهد، مدیون «فروغ‌بانو»
✍جواد نوائیان رودسری
https://tttttt.me/ksmtehran1/142
#یاد
#درگذشت
#تقویم_آموزشی
#نشر_آگاهی
#معلمان_تاثیرگذار
#زنان_تاثیرگذار
#مدارس_نوین
#تاریخ_آموزش_و_پرورش
🔹🔹🔹
🖋کانال کانون صنفی معلمان ایران ( تهران)
🆔 @KSMtehran
Telegram
..
💠 #یاد
🌾 #میرزا_حسن_رشدیه۱ (پایه گذار آموزش نوین ایران)
🍂 #درگذشت ۱۸ آذرماه ۱۳۲۳
🔹 میرزا حسن به‌رغم آن که دروس طلبگی خوانده بود و در کسوت روحانی بود، در تبریز متهم به بابی گری و فرنگ مآبی شد. چندین بار مدرسه او را غارت کردند. ناگزیر از تبریز به تهران آمد و در آن جا نیز مدرسه به نام رشدیه ساخت و نخستین کتاب درسی مدارس را نوشت او معتقد بود فرزندان ایران افزون بر قرآن و گلستان سعدی و مختارنامه، باید کتاب‌های علمی هم بخوانند. رشدیه، سوادآموزی را در ایران متحول کرد؛ برتنوع کتاب‌های درسی افزود؛ میز و تخته سیاه به کلاس های درس آورد؛ آموزش الفبا را به شکلی نو جایگزین «الف دو زَبَر اَن، دو زیر اِن، دو پیش اُن» کرد.
پیش از او تحصیل دانش، ویژه نخبگان و طبقه مرفه جامعه بود. رشدیه سوادآموزی را چنان آسان و ارزان کرد که دیگر هیچ کس بهانه‌ای برای فرار از سوادآموزی نداشته باشد.
حمایت از تأسیس مدارس دخترانه، انتشار روزنامه و شب‌نامه علیه استبداد و نیز اختراع الفبای صوتی، از دیگر کوشش های او در تهران بود.
همچنین در سال‌های پایانی عمر، آموزش الفبای نابینایان را آغاز کرد؛ اما فقر شدید، مانع پیشرفت او در ساختن مدرسهای برای نابینایان شد.
بیشترین مخالفت ها با مدارس رشدیه، به دلیل مشروطه خواهی او و تنوع مواد و کتب درسی در این مدارس بود. ناظم‌الاسلام کرمانی در کتاب تاریخ بیداری ایرانیان می‌نویسد، « شیخ فضل‌الله نوری در مجلسی به من گفت: تو را به حقیقت اسلام قسم می‌دهم آیا مدارس جدید خلاف شرع نیست؟ آیا ورود به این مدارس مصادف اضمحلال دین اسلام نیست؟ آیا درس زبان خارجه و تحصیل شیمی و فیزیک، عقاید شاگردان را سخیف و ضعیف نمی‌کند؟ مدارس را افتتاح کردید، آن‌چه توانستید در جراید از ترویج مدارس نوشتید، حالا شروع به مشروطه و جمهوری کردید؟»
رشدیه ۲۷ جلد کتاب درسی برای سوادآموزان فارسی زبان نوشت. چندین مدرسه در تبریز تهران و شهرهای دیگر بنیان نهاد که بیشتر آنها را در همان زمان تعطیل یا ویران کردند پیش از این نیز کسانی بودند که در این راه قدم برداشتند اما هیچ یک پشتکار و نستوهی او را نداشت. سرانجام نیز به قم تبعید شد و در ۹۳ سالگی در نهایت فقر و حسرت درگذشت. یادش گرامی.
یکی از دخترانش به نام شهناز رشدیه (آزاد) از پیشگامان جنبش زنان در ایران بود شهناز با راه اندازی مجله نامه بانوان که همه نویسندگان آن زن بودند جنبش مطالبات زنان را در ایران پایه گذاری کرد. عنوان نخستین مدیر زن مدرسه در قم نیز نصیب یکی دیگر از دختران او شد.
🔹۴ سال پس از فوت مظلومانه رشدیه، نیما یوشیج درد نامه‌ای در رثای او و همگامانش سرود:
یاد بعضی نفرات
روشنم می دارد:
اعتصام یوسف،
حسن رشدیه
قوتم می‌بخشد
ره می‌اندازد
و اجاق کهنِ سردِ سرایم
گرم می‌آید از گرمی عالی دَمشان.
نام بعضی نفرات
رزق روحم شده است.
وقت هر دلتنگی
سویشان دارم دست
جرأت می بخشد
روشنم می دارد.
۱۱ اردیبهشت ۱۳۲۷
#یاد
#نشر_آگاهی
#تقویم_آموزشی
#برابری_آموزشی
#معلمان_تاثیرگذار
#مدارس_نوین
#آشنایی_با_بزرگان
#تاریخ_آموزش_و_پرورش
https://tttttt.me/ksmtehran1/150
🔹🔹🔹
🖋کانال کانون صنفی معلمان ایران ( تهران)
🆔 @KSMtehran
🌾 #میرزا_حسن_رشدیه۱ (پایه گذار آموزش نوین ایران)
🍂 #درگذشت ۱۸ آذرماه ۱۳۲۳
🔹 میرزا حسن به‌رغم آن که دروس طلبگی خوانده بود و در کسوت روحانی بود، در تبریز متهم به بابی گری و فرنگ مآبی شد. چندین بار مدرسه او را غارت کردند. ناگزیر از تبریز به تهران آمد و در آن جا نیز مدرسه به نام رشدیه ساخت و نخستین کتاب درسی مدارس را نوشت او معتقد بود فرزندان ایران افزون بر قرآن و گلستان سعدی و مختارنامه، باید کتاب‌های علمی هم بخوانند. رشدیه، سوادآموزی را در ایران متحول کرد؛ برتنوع کتاب‌های درسی افزود؛ میز و تخته سیاه به کلاس های درس آورد؛ آموزش الفبا را به شکلی نو جایگزین «الف دو زَبَر اَن، دو زیر اِن، دو پیش اُن» کرد.
پیش از او تحصیل دانش، ویژه نخبگان و طبقه مرفه جامعه بود. رشدیه سوادآموزی را چنان آسان و ارزان کرد که دیگر هیچ کس بهانه‌ای برای فرار از سوادآموزی نداشته باشد.
حمایت از تأسیس مدارس دخترانه، انتشار روزنامه و شب‌نامه علیه استبداد و نیز اختراع الفبای صوتی، از دیگر کوشش های او در تهران بود.
همچنین در سال‌های پایانی عمر، آموزش الفبای نابینایان را آغاز کرد؛ اما فقر شدید، مانع پیشرفت او در ساختن مدرسهای برای نابینایان شد.
بیشترین مخالفت ها با مدارس رشدیه، به دلیل مشروطه خواهی او و تنوع مواد و کتب درسی در این مدارس بود. ناظم‌الاسلام کرمانی در کتاب تاریخ بیداری ایرانیان می‌نویسد، « شیخ فضل‌الله نوری در مجلسی به من گفت: تو را به حقیقت اسلام قسم می‌دهم آیا مدارس جدید خلاف شرع نیست؟ آیا ورود به این مدارس مصادف اضمحلال دین اسلام نیست؟ آیا درس زبان خارجه و تحصیل شیمی و فیزیک، عقاید شاگردان را سخیف و ضعیف نمی‌کند؟ مدارس را افتتاح کردید، آن‌چه توانستید در جراید از ترویج مدارس نوشتید، حالا شروع به مشروطه و جمهوری کردید؟»
رشدیه ۲۷ جلد کتاب درسی برای سوادآموزان فارسی زبان نوشت. چندین مدرسه در تبریز تهران و شهرهای دیگر بنیان نهاد که بیشتر آنها را در همان زمان تعطیل یا ویران کردند پیش از این نیز کسانی بودند که در این راه قدم برداشتند اما هیچ یک پشتکار و نستوهی او را نداشت. سرانجام نیز به قم تبعید شد و در ۹۳ سالگی در نهایت فقر و حسرت درگذشت. یادش گرامی.
یکی از دخترانش به نام شهناز رشدیه (آزاد) از پیشگامان جنبش زنان در ایران بود شهناز با راه اندازی مجله نامه بانوان که همه نویسندگان آن زن بودند جنبش مطالبات زنان را در ایران پایه گذاری کرد. عنوان نخستین مدیر زن مدرسه در قم نیز نصیب یکی دیگر از دختران او شد.
🔹۴ سال پس از فوت مظلومانه رشدیه، نیما یوشیج درد نامه‌ای در رثای او و همگامانش سرود:
یاد بعضی نفرات
روشنم می دارد:
اعتصام یوسف،
حسن رشدیه
قوتم می‌بخشد
ره می‌اندازد
و اجاق کهنِ سردِ سرایم
گرم می‌آید از گرمی عالی دَمشان.
نام بعضی نفرات
رزق روحم شده است.
وقت هر دلتنگی
سویشان دارم دست
جرأت می بخشد
روشنم می دارد.
۱۱ اردیبهشت ۱۳۲۷
#یاد
#نشر_آگاهی
#تقویم_آموزشی
#برابری_آموزشی
#معلمان_تاثیرگذار
#مدارس_نوین
#آشنایی_با_بزرگان
#تاریخ_آموزش_و_پرورش
https://tttttt.me/ksmtehran1/150
🔹🔹🔹
🖋کانال کانون صنفی معلمان ایران ( تهران)
🆔 @KSMtehran
Telegram
..