↩🔻 #اصولفقه 🔻🔻
@vakilbaashi
🔻 #اقسامحکمتکلیفی
🔸 #استحباب
در اصطلاح فقه، یکى از احکام پنجگانه تکلیفى است که فعلِ آن رجحان دارد و شارع بر انجام آن تشویق کرده و عمل به چنین حکمى، سزاوار ستایش و پاداش است؛ ولى ترك آن، کیفر و سرزنش در پی ندارد.
🔸 #کراهت
به موجب این حکم، انسان میتواند فعل مورد نظر شارع را انجام دهد بدون اینکه کیفر شود ولی اگر آن را انجام ندهد، پاداش دارد.
🔸 #اباحه
اباحه از ریشه بَوح و بُووح به معنی اجازه دادن است و در شریعت اسلام از احکام پنج گانه است و در مورد فعلی گفته میشود که بر اتیان و ترك آن پاداش و کیفري بار نیست.
🔸 #حکمواقعی
حکمی است که با توجه به خود موضوع، وضع شده باشد و علم و جهل مکلف در آن دخالتی نداشته باشد.که برایمثال میتوان نماز رانامبرد و دلیلی را که بر حکم واقعی دلالت میکند دلیل اجتهادی میگویند.
🔸 #حکمظاهری
حکمی است که با توجه به جهل مکلف به حکم واقعی وضع شده باشد. به این شکل که مجتهد در مقام عمل نسبت به وجود حکم واقعی شک میکند. که برای مثال میتوان حرمت نگاه به زن بیگانه و یا وجوب قرائت اقامه برای نماز رانامبرد و دلیلی که به آن دلالت می نماید، دلیل فقاهتی نامیده میشود.
✔ #نکات_آزمونی
✔ #اصول_فقه
✔لینک #کانال_وکیل_باشی
@vakilbaashi
@vakilbaashi
🔻 #اقسامحکمتکلیفی
🔸 #استحباب
در اصطلاح فقه، یکى از احکام پنجگانه تکلیفى است که فعلِ آن رجحان دارد و شارع بر انجام آن تشویق کرده و عمل به چنین حکمى، سزاوار ستایش و پاداش است؛ ولى ترك آن، کیفر و سرزنش در پی ندارد.
🔸 #کراهت
به موجب این حکم، انسان میتواند فعل مورد نظر شارع را انجام دهد بدون اینکه کیفر شود ولی اگر آن را انجام ندهد، پاداش دارد.
🔸 #اباحه
اباحه از ریشه بَوح و بُووح به معنی اجازه دادن است و در شریعت اسلام از احکام پنج گانه است و در مورد فعلی گفته میشود که بر اتیان و ترك آن پاداش و کیفري بار نیست.
🔸 #حکمواقعی
حکمی است که با توجه به خود موضوع، وضع شده باشد و علم و جهل مکلف در آن دخالتی نداشته باشد.که برایمثال میتوان نماز رانامبرد و دلیلی را که بر حکم واقعی دلالت میکند دلیل اجتهادی میگویند.
🔸 #حکمظاهری
حکمی است که با توجه به جهل مکلف به حکم واقعی وضع شده باشد. به این شکل که مجتهد در مقام عمل نسبت به وجود حکم واقعی شک میکند. که برای مثال میتوان حرمت نگاه به زن بیگانه و یا وجوب قرائت اقامه برای نماز رانامبرد و دلیلی که به آن دلالت می نماید، دلیل فقاهتی نامیده میشود.
✔ #نکات_آزمونی
✔ #اصول_فقه
✔لینک #کانال_وکیل_باشی
@vakilbaashi
↩🔻 #اصولفقه 🔻🔻
🔻 #عرف
عرف یعنی شیوهمستمر بینهمه یا بیشتر مردم یا گروهی خاص که همه یا بیشتر مردم طبق آن عمل می کنند.
🔻 #اقسامعرف
۱. عرف #عام
۲. عرف #خاص
🔸 #عرفعام
عرفی است که به گروه خاصی تعلق ندارد واغلب #مردم بر اساس آن عمل می کنند.
🔸 #عرفخاص
عرفی است که متعلق به گروه #خاصی هست مانند عرف بازاریان ،عرف #فقهاء
🔻 #اقساموضع
۱. وضع #تعیینی
۲. وضع #تعیّنی
🔸 #وضعتعیینی
حالتی است که فرد یا افرادی مشخص #لفظی_را_برای_معنایی قرار می دهند.
🔸 #مثالاول
مطابق با ماده ۱۸۳ ق.ت که مقرر می دارد 《شرکت نسبی شرکتی است که برای امور تجارتی در تحت اسم مخصوص بین دو یا چند نفر تشکیل و مسئولیت هر یک از شرکا به نسبت سرمایه ای است که در شرکت گذاشته.》در مثال فوق شخص معینی که همان مقنن است لفظ شرکت نسبی را برای شرکتی که برای امور تجارتی تحت اسم مخصوص که بین دو یا چند نفر تشکیل ومسئولیت هر یک از شرکا به نسبت سرمایه ای که در شرکت گذاشته اند قرار داده است.
🔸 #مثالدوم
اسم هایی که پدران برای فرزندانشان انتخاب می کنند از مصادیق بارز وضع تعیینی است.
✔ #اصول_فقه
✔ #نکات_آزمونی
✔ #کانال #وکیل_باشی
https://tttttt.me/vakilbaashi
🔻 #عرف
عرف یعنی شیوهمستمر بینهمه یا بیشتر مردم یا گروهی خاص که همه یا بیشتر مردم طبق آن عمل می کنند.
🔻 #اقسامعرف
۱. عرف #عام
۲. عرف #خاص
🔸 #عرفعام
عرفی است که به گروه خاصی تعلق ندارد واغلب #مردم بر اساس آن عمل می کنند.
🔸 #عرفخاص
عرفی است که متعلق به گروه #خاصی هست مانند عرف بازاریان ،عرف #فقهاء
🔻 #اقساموضع
۱. وضع #تعیینی
۲. وضع #تعیّنی
🔸 #وضعتعیینی
حالتی است که فرد یا افرادی مشخص #لفظی_را_برای_معنایی قرار می دهند.
🔸 #مثالاول
مطابق با ماده ۱۸۳ ق.ت که مقرر می دارد 《شرکت نسبی شرکتی است که برای امور تجارتی در تحت اسم مخصوص بین دو یا چند نفر تشکیل و مسئولیت هر یک از شرکا به نسبت سرمایه ای است که در شرکت گذاشته.》در مثال فوق شخص معینی که همان مقنن است لفظ شرکت نسبی را برای شرکتی که برای امور تجارتی تحت اسم مخصوص که بین دو یا چند نفر تشکیل ومسئولیت هر یک از شرکا به نسبت سرمایه ای که در شرکت گذاشته اند قرار داده است.
🔸 #مثالدوم
اسم هایی که پدران برای فرزندانشان انتخاب می کنند از مصادیق بارز وضع تعیینی است.
✔ #اصول_فقه
✔ #نکات_آزمونی
✔ #کانال #وکیل_باشی
https://tttttt.me/vakilbaashi
↩🔻 #وضع_لفظ 🔻🔻
⬅️ در علم اصول به قراردادن #لفظ برای انتقال #معنا #وضع میگویند که در واقع ناشی از یک قرارداد است.
🔻 مثلاً نام یک مدرسه را بهار علم میگذارند.
⚪️ ارکان وضع لفظ:
1⃣ واضع: افرادی که در فرآیند وضع شرکت داشته اند 👈 مثلاً موسسین مدرسه
2⃣ موضوع: لفظی که برای دلالت بر معنا قرار داده شده است 👈 بهار علم
3⃣ موضوع له: معنایی که لفظ برای دلالت بر آن وضع شده است 👈 مدرسه
🔸 دال و مدلول:
⬅️ #دلالت الفاظ بر معانی ناشی از فرآیند وضع است به همین دلیل به لفظ (بهار علم) #دال و به معنا (مدرسه) #مدلول گفته میشود.
✔ #اصول_فقه
✔ #نکات_آزمونی
✔ لینک عضویت در کانال #وکیل_باشی 🔻🔻🔻
⚖ @vakilbaashi
⬅️ در علم اصول به قراردادن #لفظ برای انتقال #معنا #وضع میگویند که در واقع ناشی از یک قرارداد است.
🔻 مثلاً نام یک مدرسه را بهار علم میگذارند.
⚪️ ارکان وضع لفظ:
1⃣ واضع: افرادی که در فرآیند وضع شرکت داشته اند 👈 مثلاً موسسین مدرسه
2⃣ موضوع: لفظی که برای دلالت بر معنا قرار داده شده است 👈 بهار علم
3⃣ موضوع له: معنایی که لفظ برای دلالت بر آن وضع شده است 👈 مدرسه
🔸 دال و مدلول:
⬅️ #دلالت الفاظ بر معانی ناشی از فرآیند وضع است به همین دلیل به لفظ (بهار علم) #دال و به معنا (مدرسه) #مدلول گفته میشود.
✔ #اصول_فقه
✔ #نکات_آزمونی
✔ لینک عضویت در کانال #وکیل_باشی 🔻🔻🔻
⚖ @vakilbaashi
↩🔻 #اصول_فقه 🔻🔻
@vakilbaashi
🔻 #اقساممنطوق
🔸 #منطوقصریح
معنای صریح معنای مطابقی لفظ است.
🔸 #منطوقغیرصریح
معنای غیر صریح معنای تضمنی و معنای التزامی لفظ است.
🔻 #اقساممنطوقغیرصریح
۱. دلالت #اقتضاء
۲. دلالت #تنبیه
۳. دلالت #اشاره
🔸 #دلالتاقتضاء
هرگاه دلالت کلام بر چیزی ، عرفا مقصود گوینده بوده و صحت و درستى کلام وى نیز متوقف بر وجود این دلالت باشد، چنین دلالتى را دلالت اقتضا می گویند.
🔸 #مثال
زن ایرانی که با تبعه ی خارجه مزاوجت می نماید به تابعیت ایرانی خود باقی خواهد ماند مگر این که مطابق قانون مملکت زوج، تابعیت شوهر به واسطه ی وقوع عقد ازدواج به زوجه تحمیل شود.
🔻 #منطوقغیرصریح
🔸 #دلالتتنبیه
دلالت کلام بر چیزىکه عرفا مقصود گوینده است، اما صحت کلام وى متوقف بر وجود این دلالت نیست، دلالت تنبیه یا ایماء نامیده میشود.
🔸 #مثالاول
ضمان دینی که سبب آن ایجاد نشده باطل است (هم حکم قابل استناد است و هم علت آن که فقدان سبب است قابل فهمیدن).
🔸 #مثالدوم
هر کس از اراضی موات و مباحه قسمتی را به قصد تملک احیا کند مالک آن قسمت میشود.
(احیا و قصد تملک دلیل مالکیت است).
✔ #نکات_آزمونی
✔ #اصول_فقه
✔ لینک عضویت در کانال #وکیل_باشی🔻🔻
https://tttttt.me/vakilbaashi
@vakilbaashi
🔻 #اقساممنطوق
🔸 #منطوقصریح
معنای صریح معنای مطابقی لفظ است.
🔸 #منطوقغیرصریح
معنای غیر صریح معنای تضمنی و معنای التزامی لفظ است.
🔻 #اقساممنطوقغیرصریح
۱. دلالت #اقتضاء
۲. دلالت #تنبیه
۳. دلالت #اشاره
🔸 #دلالتاقتضاء
هرگاه دلالت کلام بر چیزی ، عرفا مقصود گوینده بوده و صحت و درستى کلام وى نیز متوقف بر وجود این دلالت باشد، چنین دلالتى را دلالت اقتضا می گویند.
🔸 #مثال
زن ایرانی که با تبعه ی خارجه مزاوجت می نماید به تابعیت ایرانی خود باقی خواهد ماند مگر این که مطابق قانون مملکت زوج، تابعیت شوهر به واسطه ی وقوع عقد ازدواج به زوجه تحمیل شود.
🔻 #منطوقغیرصریح
🔸 #دلالتتنبیه
دلالت کلام بر چیزىکه عرفا مقصود گوینده است، اما صحت کلام وى متوقف بر وجود این دلالت نیست، دلالت تنبیه یا ایماء نامیده میشود.
🔸 #مثالاول
ضمان دینی که سبب آن ایجاد نشده باطل است (هم حکم قابل استناد است و هم علت آن که فقدان سبب است قابل فهمیدن).
🔸 #مثالدوم
هر کس از اراضی موات و مباحه قسمتی را به قصد تملک احیا کند مالک آن قسمت میشود.
(احیا و قصد تملک دلیل مالکیت است).
✔ #نکات_آزمونی
✔ #اصول_فقه
✔ لینک عضویت در کانال #وکیل_باشی🔻🔻
https://tttttt.me/vakilbaashi
↩🔻 #اصولفقه 🔻
✔ #ادلهاستنباطاحکامشرعی
🔻 #اقسامقیاس
۱. قیاس اولی
۲. قیاس مساوی
🔸 #قیاساولی
قیاسی است که در آن، جامع (علت حکم) در فرع قويتر از اصل است.
🔸 #قیاسمساوی
قیاسی است که در آن، مناط حکم (علت حکم) در اصل و فرع در یک مرتبه است.
🔸 #قیاسمنصوصالعله
در این نوع قیاس، شارع علت و فلسفه حکم را بیان می کند و جائى براى اجتهـاد شخـصى باقى نمی ماند. مثلاً اگر گفته شد: الخمر حرام لانه مسکر؛ علت حرمت خمر به دنبال حکم آمـده است، به همین جهت آن را منصوص العله میگویند. حال اگر حکـم شـراب کـشمش را نـدانیم ؛قیاس میکنیم و میگوییم : همان گونه که خمر (شراب انگور) به خاطر مست کننده بودنش حرام است، شراب کشمش هم به خاطر مست کننده بودنش حرام است . این قیاس ما منـصوص العلـه است؛ زیرا علتِ حکمِ اصل (یعنی مست کننده بودن) بیان شده است.
🔸 #قیاسمستنبطالعله
قیاسی است که در آن، علت حکم در دلیل حکم اصل و یا دلیل دیگر تنصیص نشده اسـت؛ بلکه فقیه علت حکم را از راه استنباط بدست آورده است و سپس فـرع را بـر اصـل بـه علـت اشتراک در علت مستنبط، قیاس کرده است.
✔ #نکته_آزمونی
✔ #اصول_فقه
https://tttttt.me/vakilbaashi
✔ #ادلهاستنباطاحکامشرعی
🔻 #اقسامقیاس
۱. قیاس اولی
۲. قیاس مساوی
🔸 #قیاساولی
قیاسی است که در آن، جامع (علت حکم) در فرع قويتر از اصل است.
🔸 #قیاسمساوی
قیاسی است که در آن، مناط حکم (علت حکم) در اصل و فرع در یک مرتبه است.
🔸 #قیاسمنصوصالعله
در این نوع قیاس، شارع علت و فلسفه حکم را بیان می کند و جائى براى اجتهـاد شخـصى باقى نمی ماند. مثلاً اگر گفته شد: الخمر حرام لانه مسکر؛ علت حرمت خمر به دنبال حکم آمـده است، به همین جهت آن را منصوص العله میگویند. حال اگر حکـم شـراب کـشمش را نـدانیم ؛قیاس میکنیم و میگوییم : همان گونه که خمر (شراب انگور) به خاطر مست کننده بودنش حرام است، شراب کشمش هم به خاطر مست کننده بودنش حرام است . این قیاس ما منـصوص العلـه است؛ زیرا علتِ حکمِ اصل (یعنی مست کننده بودن) بیان شده است.
🔸 #قیاسمستنبطالعله
قیاسی است که در آن، علت حکم در دلیل حکم اصل و یا دلیل دیگر تنصیص نشده اسـت؛ بلکه فقیه علت حکم را از راه استنباط بدست آورده است و سپس فـرع را بـر اصـل بـه علـت اشتراک در علت مستنبط، قیاس کرده است.
✔ #نکته_آزمونی
✔ #اصول_فقه
https://tttttt.me/vakilbaashi
🔻 #تفاوت_حکم_وضعی_و_تکلیفی
تفاوت آن دو در این است که حکم #تکلیفی_ارتباط_مستقیم_با_فعل_مکلّف دارد، مانند وجوب نماز و حرمت دروغ؛
بر خلاف حکم #وضعى که ارتباط آن با فعل مکلّف #غیر مستقیم است، مانند احکامى که علقۀ زوجیت را تنظیم و برقرار مىسازد.
🔸اینگونه احکام به طور مستقیم، رابطۀ خاصى را بین زوجین بر قرار مىکنند و به طور غیر مستقیم بر رفتار آن دو در قبال هم اثر گذارند؛ زیرا زن و شوهر پس از قبول زوجیت، ملزم به رفتارى خاص در برابر یکدیگرند.
بین احکام تکلیفی و وضعى ارتباطى تنگاتنگ وجود دارد؛ چه آنکه هیچ حکم وضعى اى یافت نمىشود، مگر آنکه در کنار آن حکم تکلیفىاى وجود دارد، مانند زوجیت که حکم شرعی وضعى است و در کنارش احکامى تکلیفى از قبیل وجوب انفاق زوج بر زوجه و وجوب تمکین زوجه در برابر زوج وجود دارد، و نیز ملکیت که حکم شرعی وضعى است که در کنار آن، احکامى تکلیفى همچون حرمت تصرف غیر مالک در مال بدون اذن مالک، یافت مىشود.
✔ #نکات_آزمونی
✔ #اصول_فقه
@vakilbaashi
تفاوت آن دو در این است که حکم #تکلیفی_ارتباط_مستقیم_با_فعل_مکلّف دارد، مانند وجوب نماز و حرمت دروغ؛
بر خلاف حکم #وضعى که ارتباط آن با فعل مکلّف #غیر مستقیم است، مانند احکامى که علقۀ زوجیت را تنظیم و برقرار مىسازد.
🔸اینگونه احکام به طور مستقیم، رابطۀ خاصى را بین زوجین بر قرار مىکنند و به طور غیر مستقیم بر رفتار آن دو در قبال هم اثر گذارند؛ زیرا زن و شوهر پس از قبول زوجیت، ملزم به رفتارى خاص در برابر یکدیگرند.
بین احکام تکلیفی و وضعى ارتباطى تنگاتنگ وجود دارد؛ چه آنکه هیچ حکم وضعى اى یافت نمىشود، مگر آنکه در کنار آن حکم تکلیفىاى وجود دارد، مانند زوجیت که حکم شرعی وضعى است و در کنارش احکامى تکلیفى از قبیل وجوب انفاق زوج بر زوجه و وجوب تمکین زوجه در برابر زوج وجود دارد، و نیز ملکیت که حکم شرعی وضعى است که در کنار آن، احکامى تکلیفى همچون حرمت تصرف غیر مالک در مال بدون اذن مالک، یافت مىشود.
✔ #نکات_آزمونی
✔ #اصول_فقه
@vakilbaashi
↩🔻 #حکم_شرعی 🔻
حکم شرعی را به حکم #تآسیسی و حکم #امضائی تقسیم میکند .
حکم تاسیسی 🔻
حکم و قانونی است که قبلا وجود نداشته و #جدیدآ_تآسیس و وضع شده است .
مثال: به کار گیری لفظ صلاه در معنای نماز .
مثال : ماده 19قانون مجازات اسلامی که مجازات ها را آمد و به هشت درجه تقسیم بندی کرد .
حکم امضائی 🔻
حکم و قانونی هست که در قوانین #قدیم_وجود داشته و مقنن یا همان قانونگذار در قوانین جدیدی که وضع میکند به کار میبرد , که این عمل , به معنای تآئید و امضای آن قانون قدیم است , به همین دلیل به این حکم , حکم امضائی میگوئیم .
مثال ماده دو قانون مجازات اسلامی که مصوبه 1370است به عینه در سال 1392
که عینا آورده شده و در حقیقت قانونگذار تغییر و یا حکم جدیدی وضع نکرده , به این نوع احکام حکم امضائی میگوئیم .
✔ #نکته_آزمونی
✔ #اصول_فقه
@vakilbaashi
حکم شرعی را به حکم #تآسیسی و حکم #امضائی تقسیم میکند .
حکم تاسیسی 🔻
حکم و قانونی است که قبلا وجود نداشته و #جدیدآ_تآسیس و وضع شده است .
مثال: به کار گیری لفظ صلاه در معنای نماز .
مثال : ماده 19قانون مجازات اسلامی که مجازات ها را آمد و به هشت درجه تقسیم بندی کرد .
حکم امضائی 🔻
حکم و قانونی هست که در قوانین #قدیم_وجود داشته و مقنن یا همان قانونگذار در قوانین جدیدی که وضع میکند به کار میبرد , که این عمل , به معنای تآئید و امضای آن قانون قدیم است , به همین دلیل به این حکم , حکم امضائی میگوئیم .
مثال ماده دو قانون مجازات اسلامی که مصوبه 1370است به عینه در سال 1392
که عینا آورده شده و در حقیقت قانونگذار تغییر و یا حکم جدیدی وضع نکرده , به این نوع احکام حکم امضائی میگوئیم .
✔ #نکته_آزمونی
✔ #اصول_فقه
@vakilbaashi
↩🔻 #اصول_فقه 🔻
🔻 #واجب
عملی است که خداوند متعال #انجامش را بر مکلفین #لازم دانسته و ترک آن مجازات دارد . مثل:نماز
🔻 #حرام
عملی هست که خداوند متعال #ترک_آن عمل را بر مکلفین #لازم دانسته و انجام آن مجازات دارد مثل :زنا , لواط و ...
🔻 #مستحب
عملی هست که #انجامش _پاداش دارد ولی #ترک_آن_مجازات_ندارد .مثل :غسل جمعه
🔻 #مکروه
عملی هست که #انجامش_مجازات_ندارد ولی_ترک_آن_بهتر هست . مثل :غذا خوردن در حالت سیری
🔻 مباح
عملی هست که #انجام_یا ترک_آن_نه_پاداش_دارد_و_نه_مجازات ؛خوردن و آشامیدن
✔ #نکات_آزمونی
✔ #اصول_فقه
@vakilbaashi
🔻 #واجب
عملی است که خداوند متعال #انجامش را بر مکلفین #لازم دانسته و ترک آن مجازات دارد . مثل:نماز
🔻 #حرام
عملی هست که خداوند متعال #ترک_آن عمل را بر مکلفین #لازم دانسته و انجام آن مجازات دارد مثل :زنا , لواط و ...
🔻 #مستحب
عملی هست که #انجامش _پاداش دارد ولی #ترک_آن_مجازات_ندارد .مثل :غسل جمعه
🔻 #مکروه
عملی هست که #انجامش_مجازات_ندارد ولی_ترک_آن_بهتر هست . مثل :غذا خوردن در حالت سیری
🔻 مباح
عملی هست که #انجام_یا ترک_آن_نه_پاداش_دارد_و_نه_مجازات ؛خوردن و آشامیدن
✔ #نکات_آزمونی
✔ #اصول_فقه
@vakilbaashi
↩🔻 #اصالت_الظهور 🔻🔻
هرگاه #لفظ_یا_عبارتى_ظهور_در_معنایی داشته باشد و در عین حال احتمال برود که گوینده، معنایى خلاف
ظاهر لفظ را اراده کرده باشد؛ در این صورت؛ #اصل بر این است که #معناي_ظاهر، موردنظر او بوده و به احتمال
مخالف ظاهر اعتنا نمى شود، مگر اینکه قرینه و دلیلی بر اراده معناى خلاف ظاهر وجود داشته باشد.
مثال🔻🔻
در ماده اي از قانون لفظ ید به کار رفته است و معناي ظاهر آن این است که منظور از ید↩ دست
می باشد و
معناي #غیر_ظاهر آن این است که منظور از آن #استیلا است حال میگوییم منظور از لفظ ید در آن
جا دست است #مگر_قرینه به ما بگوید که منظور از #ید_استیلا است
✔ #نکات_ازمونی
✔ #اصول_فقه
@vakilbaashi
هرگاه #لفظ_یا_عبارتى_ظهور_در_معنایی داشته باشد و در عین حال احتمال برود که گوینده، معنایى خلاف
ظاهر لفظ را اراده کرده باشد؛ در این صورت؛ #اصل بر این است که #معناي_ظاهر، موردنظر او بوده و به احتمال
مخالف ظاهر اعتنا نمى شود، مگر اینکه قرینه و دلیلی بر اراده معناى خلاف ظاهر وجود داشته باشد.
مثال🔻🔻
در ماده اي از قانون لفظ ید به کار رفته است و معناي ظاهر آن این است که منظور از ید↩ دست
می باشد و
معناي #غیر_ظاهر آن این است که منظور از آن #استیلا است حال میگوییم منظور از لفظ ید در آن
جا دست است #مگر_قرینه به ما بگوید که منظور از #ید_استیلا است
✔ #نکات_ازمونی
✔ #اصول_فقه
@vakilbaashi
↩🔻 #کلید_واژههای_احکام 🗝🗝🗝
🔑 1ـ #واجب:
در قانون مادهای که این کلمات را دارد؛ واجب است:
لازم است، موظف است، مکلف است، الزام دارد، باید.
🔑 2ـ #حرام: حرام در قانون با این کلمات نشان داده میشود:
ممکن نیست، مجاز نیست، جایز نیست، امکان ندارد، نمیتواند، حق ندارد، صحیح نیست.
🔑 3ـ #مستحب: یک مادۀ مستحب در قانون داریم و آن ماده عبارت است از مادۀ 101 قانون مجازات اسلامی سابق:
مناسب است حاکم هنگام اجرای حد زنا (سنگسار) مردم را از زمان اجرای حد آگاه کند.
🔑 4ـ #مکروه: مادهای که مکروه باشد در قانون نداریم.
🔑 5ـ #مباح: مادهای که دارای این کلمات است، مباح است:
میتواند، ممکن است، مجاز است، حق دارد، اختیار دارد، امکان دارد، آزاد است.
🔐 منبع: کلیدواژه های #اصول فقه دانشگاهی (آیت الله محمدی)
@vakilbaashi
🔑 1ـ #واجب:
در قانون مادهای که این کلمات را دارد؛ واجب است:
لازم است، موظف است، مکلف است، الزام دارد، باید.
🔑 2ـ #حرام: حرام در قانون با این کلمات نشان داده میشود:
ممکن نیست، مجاز نیست، جایز نیست، امکان ندارد، نمیتواند، حق ندارد، صحیح نیست.
🔑 3ـ #مستحب: یک مادۀ مستحب در قانون داریم و آن ماده عبارت است از مادۀ 101 قانون مجازات اسلامی سابق:
مناسب است حاکم هنگام اجرای حد زنا (سنگسار) مردم را از زمان اجرای حد آگاه کند.
🔑 4ـ #مکروه: مادهای که مکروه باشد در قانون نداریم.
🔑 5ـ #مباح: مادهای که دارای این کلمات است، مباح است:
میتواند، ممکن است، مجاز است، حق دارد، اختیار دارد، امکان دارد، آزاد است.
🔐 منبع: کلیدواژه های #اصول فقه دانشگاهی (آیت الله محمدی)
@vakilbaashi
↩🔻 #اصول_فقه:
🔻 #شرایط_حجیت_عرف:
۱.عرف #باید_مطرد_یا_غالب باشد
۲.عرف #باید_همزمان باشد نه سابق و نه لاحق
۳. #عدم_تصریح
۴. #عدم_مخالفت_عرف_با_نص شرعی.
✔مقنن ایران تعریف عرف و عادت را یکسان دانسته است. این در حالی است که آنها مترادف نیستند.
🔸 #دلیل: هرچیزی است که مجهول را معلوم سازد و به معنای اخص چیزی است که به لحاظ کشف از واقع مثبت حکم تکلیفی و کلی باشد و به طور قطع و واقعا ًکاشف حکم تکلیفی وکلی می باشد.
🔸 #اماره: چیزی است که به صورت ظنی و با توجه به ظاهر امر حکمی را ثابت می کند.
🔸 #اصل: چیزی است که برای اقرار رفع تحیرمی کند و به ویژه در زمانی که در خصوص امری شک داریم کاربرد خواهد داشت.
✔ #نکات_آزمونی
✔ #اصول_فقه
@vakilbaashi
🔻 #شرایط_حجیت_عرف:
۱.عرف #باید_مطرد_یا_غالب باشد
۲.عرف #باید_همزمان باشد نه سابق و نه لاحق
۳. #عدم_تصریح
۴. #عدم_مخالفت_عرف_با_نص شرعی.
✔مقنن ایران تعریف عرف و عادت را یکسان دانسته است. این در حالی است که آنها مترادف نیستند.
🔸 #دلیل: هرچیزی است که مجهول را معلوم سازد و به معنای اخص چیزی است که به لحاظ کشف از واقع مثبت حکم تکلیفی و کلی باشد و به طور قطع و واقعا ًکاشف حکم تکلیفی وکلی می باشد.
🔸 #اماره: چیزی است که به صورت ظنی و با توجه به ظاهر امر حکمی را ثابت می کند.
🔸 #اصل: چیزی است که برای اقرار رفع تحیرمی کند و به ویژه در زمانی که در خصوص امری شک داریم کاربرد خواهد داشت.
✔ #نکات_آزمونی
✔ #اصول_فقه
@vakilbaashi
🔰 #نکات_اصول_فقه:
🔰🔰
☑️ #عرف: آداب و رسوم مورد قبول اکثریت مردم یک جامعه در گفتار و کردار است.
☑️ #عادت: چیزی است که بدون ملازمهي عقلی ثابت می شود.
نسبت بین عرف و عادت، #عموم_و #خصوص من وجه است.
☑️ #عناصر_عرف:
۱.عنصر #تکرار و #عدم وجود #تلازم_عقلی
۲. #رواج_عرف در میان بیشتر مردم
۳. #مربوط_بودن_به_گفتار و رفتار مردم.
🔻موارد حجیت عرف:
۱.تشخیص موضوعات
۲.تفسیر ارادهي متعاملین درعقد.
☑️ #نکات_آزمونی
☑️ #اصول_فقه
☑️ #مطالب_را_نشر_دهید
@vakilbaashi
🔰🔰
☑️ #عرف: آداب و رسوم مورد قبول اکثریت مردم یک جامعه در گفتار و کردار است.
☑️ #عادت: چیزی است که بدون ملازمهي عقلی ثابت می شود.
نسبت بین عرف و عادت، #عموم_و #خصوص من وجه است.
☑️ #عناصر_عرف:
۱.عنصر #تکرار و #عدم وجود #تلازم_عقلی
۲. #رواج_عرف در میان بیشتر مردم
۳. #مربوط_بودن_به_گفتار و رفتار مردم.
🔻موارد حجیت عرف:
۱.تشخیص موضوعات
۲.تفسیر ارادهي متعاملین درعقد.
☑️ #نکات_آزمونی
☑️ #اصول_فقه
☑️ #مطالب_را_نشر_دهید
@vakilbaashi
#اصول_فقه
✅خبر واحد چیست ؟
خبر واحد خبری را گویند که از معصوم علیه السّلام نقل شده، لیکن به حدّ تواتر نرسیده و در ذاتش- قطع نظر از قراین علمی- مفید ظن به واقع است نه علم؛ خواه راوی آن یک نفر باشد یا بیشتر.
حجیت خبر واحد، به معنای صحت استناد به خبر واحد در مقام استدلال به موضوعات و احکام شرعی است.
@vakilbaashi
✅خبر واحد چیست ؟
خبر واحد خبری را گویند که از معصوم علیه السّلام نقل شده، لیکن به حدّ تواتر نرسیده و در ذاتش- قطع نظر از قراین علمی- مفید ظن به واقع است نه علم؛ خواه راوی آن یک نفر باشد یا بیشتر.
حجیت خبر واحد، به معنای صحت استناد به خبر واحد در مقام استدلال به موضوعات و احکام شرعی است.
@vakilbaashi
🔰 #نکته_آزمونی
🔻🔻#اقسام_شک_در_استصحاب؛
☑️ شک در #مقتضی⬅️ شک در استعداد و قابلیت بقاء
☑️ شک در #وجود_رافع⬅️ شک در بروز عامل از بین برنده
☑️ شک در #رافعیت⬅️ شک در تاثیرگذاری عامل از بین برنده
#نکته_آزمونی
#اصول_فقه
@vakilbaashi
🔻🔻#اقسام_شک_در_استصحاب؛
☑️ شک در #مقتضی⬅️ شک در استعداد و قابلیت بقاء
☑️ شک در #وجود_رافع⬅️ شک در بروز عامل از بین برنده
☑️ شک در #رافعیت⬅️ شک در تاثیرگذاری عامل از بین برنده
#نکته_آزمونی
#اصول_فقه
@vakilbaashi
#نکات_اصول_فقه:
🔻🔻
🔸 #حکم_ثانویه دو دلیل متعارض که قابل جمع کردن نباشد، #تساقط است.
✔️الدلیلان اذا تعارضا تساقطا.
#تعادل_دلایل: منظور #تساوی_دو_دلیل متعارض با یکدیگر می باشد. اصطلاح تعادل دلایل در برابر اصطلاح #تراجیح است.
🔸 #تراجیح دلایل: چیزهایی که دلیلی را بر دلیل دیگر برتری و ترجیح می دهند.
🔰 #اقسام_تراجیح:
۱.ترجیح به وسیله احدث بودن روایت
۲.ترجیح به واسطهي صفات
۳.ترجیح به واسطهي شهرت
۴.ترجیح به واسطهي موافقت با قرآن
۵.ترجیح به واسطهي عدم موافقت با مذاهب اهل تسنن
#نکات_آزمونی
#اصول_فقه
#مطالب_را_نشر_دهید
@vakilbaashi
🔻🔻
🔸 #حکم_ثانویه دو دلیل متعارض که قابل جمع کردن نباشد، #تساقط است.
✔️الدلیلان اذا تعارضا تساقطا.
#تعادل_دلایل: منظور #تساوی_دو_دلیل متعارض با یکدیگر می باشد. اصطلاح تعادل دلایل در برابر اصطلاح #تراجیح است.
🔸 #تراجیح دلایل: چیزهایی که دلیلی را بر دلیل دیگر برتری و ترجیح می دهند.
🔰 #اقسام_تراجیح:
۱.ترجیح به وسیله احدث بودن روایت
۲.ترجیح به واسطهي صفات
۳.ترجیح به واسطهي شهرت
۴.ترجیح به واسطهي موافقت با قرآن
۵.ترجیح به واسطهي عدم موافقت با مذاهب اهل تسنن
#نکات_آزمونی
#اصول_فقه
#مطالب_را_نشر_دهید
@vakilbaashi
#نکات_اصول_فقه:
🔻🔻
🔻مثال حقوقی برای شک در رافعيت موجودمادهي ۱۱۴۱ قانون مدنی می باشد.
☑️ #اصل_مثبت: اصل فقط می تواند آثار شرعی را ثابت کند آن هم آثار شرعی که قبلاً وجود داشته است. پس اصل مثبت لوازم عقلی و عادی موضوعش نیست ولی اماره می تواند مثبت لوازم عقلی، عرفی و عادی باشد.
☑️ اصل مثبت #حجت_نیست و تنها اصلی که حجت است اصل تأخر حادث است.
☑️ تعارض ادله یکی دیگر از مباحث فرعی اصول استنباط اسلامی است.
☑️ هرگاه دو یا چند دلیل متعارض در برابر یکدیگر قرار گیرند به طوری که عرفاً نتوان آنهارا جمع کرد و یکی ناسخ دیگری نباشد در این صورت تعارض محقق است.
#نکات_آزمونی
#اصول_فقه
@vakilbaashi
🔻🔻
🔻مثال حقوقی برای شک در رافعيت موجودمادهي ۱۱۴۱ قانون مدنی می باشد.
☑️ #اصل_مثبت: اصل فقط می تواند آثار شرعی را ثابت کند آن هم آثار شرعی که قبلاً وجود داشته است. پس اصل مثبت لوازم عقلی و عادی موضوعش نیست ولی اماره می تواند مثبت لوازم عقلی، عرفی و عادی باشد.
☑️ اصل مثبت #حجت_نیست و تنها اصلی که حجت است اصل تأخر حادث است.
☑️ تعارض ادله یکی دیگر از مباحث فرعی اصول استنباط اسلامی است.
☑️ هرگاه دو یا چند دلیل متعارض در برابر یکدیگر قرار گیرند به طوری که عرفاً نتوان آنهارا جمع کرد و یکی ناسخ دیگری نباشد در این صورت تعارض محقق است.
#نکات_آزمونی
#اصول_فقه
@vakilbaashi
#اصولفقه
📝 #اقساماحتیاط
احتیاط بر دو قسم است که عبارتند از:
۱. احتیاط عقلی
۲. احتیاط شرعی
✳️ #احتیاطعقلی
احتیاط عقلی (قاعده اشتغال؛ اصل اشتغال) عبارت است از حکم عقل به لزوم فـارغ کـردن ذمه از عهده تکلیف منجز در صورت امکان آن.
✳️ #احتیاطشرعی
احتیاط شرعی عبارت است از حکم شارع به لزوم انجام همه محتملات تکلیف یا اجتنـاب از همه آنها- در موارد امکان احتیاط- هنگام شک و عدم دستیابی به واقع.
✅ #شرایطاجرایاصلاحتیاط
عمل به اصالت احتیاط (که همان اصالت اشتغال است) سه شرط دارد که به شرح ذیل است :
۱. پیش نیامدن اختلال نظام
۲. عدم وجود عسر وحرج
۳. عدم معارضه با احتیاط دیگر
✳️ #پیشنیامدناختلالنظام
اختلال نظام پیش نیاید. شارع از ما میخواهد که نظام اجتماعی را حفظ کنیم نـه اینکـه بـه مکانی خلوت برویم و مشغول احتیاط شویم و اگر همه بخواهند به سراغ احتیـاط برونـد نظـام
مختل میشود.
✳️ #عدموجودعسروحرج
عسر و حرج پیش نیاید. به دلیل ما جعل علیکم فی الدین من حرج عملی که حرجی باشـد حرام است (همانند فتوای امام رحمة الله) بر خلاف کسانی که مـی گفتنـد عمـل حرجـی واجـب نیست.
✳️ #عدممعارضهبااحتیاطدیگر
معارض با احتیاط دیگر نباشد. مثلاً مال یتیمی در دست من است و من هـم عـادل هـستم . احتیاط در این است که من به این مال دست نزنم ولی از آن طرف ممکن است کـه در صـورت
عدم تجارت، مال یتیم از بین برود و حال آنکه حفظ مال یتیم واجب است. از این دست نزدن به آن مال بر خلاف احتیاط است. مثلاً جناب خضر که دیوار خراب شده را درست کرد و گفـت و کان یتیمین فی المدینه و کان تحته کنز لهما فاراد ربک ان یبلغا که او به خاطر حفظ مال یتیم آن دیوار را مستحکم کرد.
#نکات_آزمونی
#اصول_فقه
@vakilbaashi
📝 #اقساماحتیاط
احتیاط بر دو قسم است که عبارتند از:
۱. احتیاط عقلی
۲. احتیاط شرعی
✳️ #احتیاطعقلی
احتیاط عقلی (قاعده اشتغال؛ اصل اشتغال) عبارت است از حکم عقل به لزوم فـارغ کـردن ذمه از عهده تکلیف منجز در صورت امکان آن.
✳️ #احتیاطشرعی
احتیاط شرعی عبارت است از حکم شارع به لزوم انجام همه محتملات تکلیف یا اجتنـاب از همه آنها- در موارد امکان احتیاط- هنگام شک و عدم دستیابی به واقع.
✅ #شرایطاجرایاصلاحتیاط
عمل به اصالت احتیاط (که همان اصالت اشتغال است) سه شرط دارد که به شرح ذیل است :
۱. پیش نیامدن اختلال نظام
۲. عدم وجود عسر وحرج
۳. عدم معارضه با احتیاط دیگر
✳️ #پیشنیامدناختلالنظام
اختلال نظام پیش نیاید. شارع از ما میخواهد که نظام اجتماعی را حفظ کنیم نـه اینکـه بـه مکانی خلوت برویم و مشغول احتیاط شویم و اگر همه بخواهند به سراغ احتیـاط برونـد نظـام
مختل میشود.
✳️ #عدموجودعسروحرج
عسر و حرج پیش نیاید. به دلیل ما جعل علیکم فی الدین من حرج عملی که حرجی باشـد حرام است (همانند فتوای امام رحمة الله) بر خلاف کسانی که مـی گفتنـد عمـل حرجـی واجـب نیست.
✳️ #عدممعارضهبااحتیاطدیگر
معارض با احتیاط دیگر نباشد. مثلاً مال یتیمی در دست من است و من هـم عـادل هـستم . احتیاط در این است که من به این مال دست نزنم ولی از آن طرف ممکن است کـه در صـورت
عدم تجارت، مال یتیم از بین برود و حال آنکه حفظ مال یتیم واجب است. از این دست نزدن به آن مال بر خلاف احتیاط است. مثلاً جناب خضر که دیوار خراب شده را درست کرد و گفـت و کان یتیمین فی المدینه و کان تحته کنز لهما فاراد ربک ان یبلغا که او به خاطر حفظ مال یتیم آن دیوار را مستحکم کرد.
#نکات_آزمونی
#اصول_فقه
@vakilbaashi
#نکات_آزمونی
#اصالت_الظهور
هرگاه لفظ یا عبارتى ظهور در معنایی داشته باشد و در عین حال احتمال برود که گوینده، معنایى خلاف
ظاهر لفظ را اراده کرده باشد؛ در این صورت؛ اصل بر این است که معناي ظاهر، موردنظر او بوده و به احتمال
مخالف ظاهر اعتنا نمى شود، مگر اینکه قرینه و دلیلی بر اراده معناى خلاف ظاهر وجود داشته باشد.
مثال🔻
در ماده اي از قانون لفظ «ید» به کار رفته است و معناي ظاهر آن این است که منظور از «ید»؛ دست
می باشد و معناي غیر ظاهر آن این است که منظور از آن استیلا میباشد. حال میگوییم منظور از لفظ ید در آن
جا دست است مگر قرینه به ما بگوید که منظور از ید استیلا است.
#اصول_فقه
@vakilbaashi
#اصالت_الظهور
هرگاه لفظ یا عبارتى ظهور در معنایی داشته باشد و در عین حال احتمال برود که گوینده، معنایى خلاف
ظاهر لفظ را اراده کرده باشد؛ در این صورت؛ اصل بر این است که معناي ظاهر، موردنظر او بوده و به احتمال
مخالف ظاهر اعتنا نمى شود، مگر اینکه قرینه و دلیلی بر اراده معناى خلاف ظاهر وجود داشته باشد.
مثال🔻
در ماده اي از قانون لفظ «ید» به کار رفته است و معناي ظاهر آن این است که منظور از «ید»؛ دست
می باشد و معناي غیر ظاهر آن این است که منظور از آن استیلا میباشد. حال میگوییم منظور از لفظ ید در آن
جا دست است مگر قرینه به ما بگوید که منظور از ید استیلا است.
#اصول_فقه
@vakilbaashi
#نکات_آزمونی
🔰 #اقسام_وضع
🔹وضع حکمی است بر لفظ و معنا. لذا باید هر دو را تصور کرد. معنا به دو گونه قابل تصور است. بنفسه و بوجهه. تصور بوجهه یعنی تصور عنوانی عام که اشاره به یک شئ دارد. مثل تصور حیوان برای اشاره به انسان. به اعتبار این که تصور معنا عند الوضع به صورت جزئی است یا کلی و به اعتبار این که معنا خاص یعنی جزئی است یا عام یعنی کلی وضع به چهار قسم زیر تقسیم می شود. در امکان قسم چهارم و در وقوع قسم سوم اختلاف است:
1️⃣ وضع خاص و موضوع له خاص: معنای متصور جزئی است و موضوع له همان جزئی است. مثل اسماء علم
2️⃣وضع عام و موضوع له عام: معنای متصور کلی است و موضوع له همان کلی است. مثل اسماء جنس
3️⃣وضع عام و موضوع له خاص:معنای متصور کلی است و موضوع له جزئی است. مثل حروف و هیئات و...
4️⃣وضع خاص و موضع له عام: معنای متصور جزئی و موضوع له کلی است.
#اصول_فقه
#اصول_فقه
#اقسام_وضع
@vakilbaashi
🔰 #اقسام_وضع
🔹وضع حکمی است بر لفظ و معنا. لذا باید هر دو را تصور کرد. معنا به دو گونه قابل تصور است. بنفسه و بوجهه. تصور بوجهه یعنی تصور عنوانی عام که اشاره به یک شئ دارد. مثل تصور حیوان برای اشاره به انسان. به اعتبار این که تصور معنا عند الوضع به صورت جزئی است یا کلی و به اعتبار این که معنا خاص یعنی جزئی است یا عام یعنی کلی وضع به چهار قسم زیر تقسیم می شود. در امکان قسم چهارم و در وقوع قسم سوم اختلاف است:
1️⃣ وضع خاص و موضوع له خاص: معنای متصور جزئی است و موضوع له همان جزئی است. مثل اسماء علم
2️⃣وضع عام و موضوع له عام: معنای متصور کلی است و موضوع له همان کلی است. مثل اسماء جنس
3️⃣وضع عام و موضوع له خاص:معنای متصور کلی است و موضوع له جزئی است. مثل حروف و هیئات و...
4️⃣وضع خاص و موضع له عام: معنای متصور جزئی و موضوع له کلی است.
#اصول_فقه
#اصول_فقه
#اقسام_وضع
@vakilbaashi
🔰 #اقسام_حقیقت_در_اصول_فقه
🔻حقیقت لغوی : معناییکه اهل لغت هر زبان ، برای لفظی مشخص کرده اند.
🔻حقیقت عرفی : گاها عرف معنای خاصی را برای لفظی در نظر میگیرد .
🔻حقیقت شرعی : زمانیکه شارع مقدس لفظی را برای معنای خاصی وضع کند.
🔻حقیقت قانونی : گاهی قانونگذار در زمان وضع قانون ، لفظی را درمقابل معنایی خاص قرار میدهد.
🔻حقیقت متشرعه : فقها لفظی را در مقابل معنایی به کار میبرند .
🔰 تعارض بین انواع حقیقت:
✔حقیقت لغوی « عام » با حقیقت عرفی « خاص » : حقیقت عرفی مقدم است.
✔حقیقت عرفی « خاص » با حقیقت شرعی « اخص » : حقیقت شرعی مقدم است .
✔حقیقت شرعی « اخص » با حقیقت قانونی « اخص » : حقیقت قانونی مقدم است.
#نکات_مهم
#نکات_آزمونی
#اصول_فقه
#اقسام_حقیقت
#قانونمدار_باشید
@vakilbaashi
🔻حقیقت لغوی : معناییکه اهل لغت هر زبان ، برای لفظی مشخص کرده اند.
🔻حقیقت عرفی : گاها عرف معنای خاصی را برای لفظی در نظر میگیرد .
🔻حقیقت شرعی : زمانیکه شارع مقدس لفظی را برای معنای خاصی وضع کند.
🔻حقیقت قانونی : گاهی قانونگذار در زمان وضع قانون ، لفظی را درمقابل معنایی خاص قرار میدهد.
🔻حقیقت متشرعه : فقها لفظی را در مقابل معنایی به کار میبرند .
🔰 تعارض بین انواع حقیقت:
✔حقیقت لغوی « عام » با حقیقت عرفی « خاص » : حقیقت عرفی مقدم است.
✔حقیقت عرفی « خاص » با حقیقت شرعی « اخص » : حقیقت شرعی مقدم است .
✔حقیقت شرعی « اخص » با حقیقت قانونی « اخص » : حقیقت قانونی مقدم است.
#نکات_مهم
#نکات_آزمونی
#اصول_فقه
#اقسام_حقیقت
#قانونمدار_باشید
@vakilbaashi