🔹شهاب اسفندیاری، رئیس دانشکده صدا و سیما (کارشناس میزگرد انتخاباتی)، به محمد فاضلی (مشاور مسعود پزشکیان) گفت: «ما ۹۰ هزار عضو هیات علمی داریم، دارند کار می‌کنند، وظایفشان را انجام می‌دهند. به خاطر پنج نفر حیثیت آموزش عالی ما را خدشه‌دار کردند.»

🔹بر اساس تحقیقات فکت‌نامه «فقط در بازه شش ماهه بعد از اعتراضات به کشته‌شدن مهسا امینی» بیش از ۶۰ استاد دانشگاه در ایران، اخراج، تعلیق و بازنشسته اجباری شده یا همکاری یا حقوقشان قطع شده است.

👈 در فکت‌نامه بخوانید
🌐 @Factnameh

🎙 هزارداستان بودجه؛ قسمت اول - «یک ماجرای بودار»

🔹اولین قسمت پادکست «هزارداستان بودجه» به ماجرای بوی مشکوکی اختصاص دارد که از سه دهه پیش تاکنون، در فاصله مرقد تا فرودگاه امام خمینی احساس می‌شود؛ بویی که با وجود صرف صدها میلیارد تومان، از منابع بودجه عمومی کشور برای رفع و رجوعش، هنوز حتی منشاء آن هم مشخص نشده است.

🔹تا امروز پای ده‌ها نهاد سیاسی و عمومی کشور، از دفتر رهبر تا ریاست‌ جمهوری، سازمان محیط زیست، استانداری، شهرداری تهران و … به این ماجرای بودار باز شده، اما تا حالا هیچ پیشرفتی به دست نیامده است.

🔹«هزارداستان بودجه»، کار مشترک فکت‌نامه و رادیو فردا، پادکستی برای بازخوانی ماجراهای بودار و کمتر شنیده شده، از لابلای تبصره‌ها، بندها و ردیف‌های بودجه سالانه کل کشور است که هر دو هفته یک‌بار منتشر می‌شود.

🔹این پادکست یک هفته زودتر در رادیو فردا منتشر شده است.

🎙 پادکست «هزار داستان بودجه» را از همه اپلیکیشن‌های دریافت پادکست بشنوید.

👈 در کست‌باکس بشنوید

👈 در گوگل پادکست بشنوید

👈 در اپل پادکست بشنوید

👈 در اسپاتیفای بشنوید

👈 در کست‌باکس رادیوفردا بشنوید

🌐 @Factnameh

🔹در فکت‌نامه دنبال کنید:
درستی‌سنجی زنده دومین مناظره انتخابات ۱۴۰۳

🔹همزمان با برگزاری مناظره‌های تلویزیونی نامزدهای نهایی انتخابات ریاست جمهوری در ایران، فکت‌نامه تلاش می‌کند ادعاهای کاندیداها را تا حد امکان درستی‌سنجی و نتایج آن را در ایکس (توییتر سابق)، تلگرام و اینستاگرام منتشر کند.

🔹اگر تمایل دارید از درستی یا نادرستی اظهارات و ادعاهای نامزدهای انتخابات آگاه شوید، #فکت‌چک_همزمان را در حساب‌های #فکت‌نامه دنبال کنید.

🌐 @Factnameh

/فکت‌چک #مناظره_دوم انتخابات ریاست جمهوری/

امیرحسین #قاضی‌زاده_هاشمی ادعای خود درباره اینکه «رشد اقتصادی در یک دهه اخیر منفی بوده است» را در ابتدای مناظره دوم نیز تکرار کرد.

فکت‌نامه در مناظره اول هم به این اظهارات نشان «نادرست» داده بود.

بر اساس گزارش‌های مرکز آمار ایران، میانگین هندسی نرخ رشد اقتصادی سالانه یک دهه اخیر، یعنی سال‌های ۹۳ تا ۱۴۰۲ حدود ۳/۳ درصد است. اما اگر فرض کنیم منظور دهه ۹۰، یعنی سال‌های ۹۰ تا ۹۹ باشد، متوسط هندسی نرخ رشد اقتصادی حدود ۱/۱ درصد بوده است.

منبع: داده‌های مرکز آمار ایران

🌐 @Factnameh

/فکت‌چک #مناظره_دوم انتخابات ریاست جمهوری/

امیرحسین #قاضی‌زاده_هاشمی: ارزش یارانه زمان احمدی‌نژاد ۴۵ دلار بود، در دوران روحانی ۳ دلار شد و در دوران رییسی ۱۱ دلار است.
«گمراه‌کننده»

بیان دلاری ارزش یارانه‌های نقدی با توجه به نوسانات قیمت در بازار آزاد ارز ملاحظات پرشماری دارد، از جمله اینکه برای این محاسبه نیازمند تعیین میانگین قیمت ارز در مقاطع مختلف هستیم. در عین حال تغییر یارانه‌ها در دولت‌ها از سال ۱۳۸۹ تاکنون نیز ارزش دلاری یارانه نقدی در دوره‌های تغییر را، غیر دقیق می‌سازد.

ارزش دلاری یارانه نقدی ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومانی سال ۱۳۸۹، با توجه به نرخ کمتر از ۱۰۰۰ تومانی دلار در آن سال، حدود ۴۶ دلار بود. این یارانه در سال پایانی دولت احمدی‌نژاد به ۱۳ دلار کاهش یافت.

ارزش دلاری یارانه‌ها در دولت حسن روحانی و به رغم دو برابر شدن مبلغ ریالی آن در سال ۱۳۹۸ با توجه به افزایش شدید قیمت دلار در بازار آزاد در این دوره تا کمتر از ۴ دلار در سال ۱۴۰۰ کاهش یافت.

در حال حاضر یارانه نقدی بر اساس قرار گرفتن خانوار در دهک‌های مختلف درآمدی بین ۳۰۰ و ۴۰۰ هزار تومان در نوسان است، اگر میانگین یارانه نقدی را ۳۵۰ هزار تومان در نظر گرفته و میانگین قیمت دلار را ۶۰ هزار تومان فرض بگیریم، ارزش دلاری یارانه‌های نقدی تا کمتر از ۷ دلار کاهش یافته است. 👇

https://infogram.com/fc-2024-06-20-1-1hmr6g8e73w0o2n

👈 در فکت‌نامه بخوانید
🌐 @Factnameh

/فکت‌چک #مناظره_دوم انتخابات ریاست جمهوری/

مسعود #پزشکیان: بانک‌ها ۵۵ درصد وام‌ها را به تهران می‌دهند.
«گمراه‌کننده»

بر اساس گزارش بانک مرکزی، نظام بانکی در سال ۱۴۰۲ مجموعا بیش از ۷۰۶۸ هزار میلیارد تومان تسهیلات جاری و غیرجاری پرداخت کرده است که سهم استان تهران از این تسهیلات ۴۱۰۰ هزار میلیارد تومان بود. با این حساب ۵۸ درصد از کل تسهیلات نظام بانکی به افراد حقیقی و حقوقی ساکن استان تهران پرداخت شده است.

این البته بدان معنی نیست که این تسهیلات به استان تهران اختصاص پیدا می‌کند. در همین گزارش‌ بانک مرکزی تاکید شده است که دلیل بالا بودن سهم استان تهران از کل تسهیلات، «استقرار دفاتر مرکزی بسیاری از شرکت ها و واحدهاي توليدي ساير استان‌ها در استان تهران بوده و عمده فعالیت‌های بانکی آن‌ها از طریق شعب بانک‌ها و موسسات اعتباری استان تهران انجام می‌شود.»

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

/فکت‌چک #مناظره_دوم انتخابات ریاست جمهوری/

امیرحسین #قاضی‌زاده_هاشمی: پیروزی والیبال به دنبال تعویض مربی خارجی و آوردن مربی داخلی رخ داده است.
«گمراه‌کننده»

امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی، مناظره دوم را با تبریک به‌خاطر پیروزی تیم ملی والیبال ایران در برابر هلند و آمریکا آغاز کرد و گفت: «این پیروزی به دنبال تعویض مربی خارجی و آوردن مربی داخلی رخ داده و نشان داد ماحصل اعتماد به درون، پیروزی‌های بزرگ است.»
این اطلاعات گمراه‌کننده است.

براساس گفته‌های رئیس فدراسیون والیبال، آنها مجبور بودند براساس قوانین لیگ جهانی والیبال، تنها یک مربی از لانگ‌لیست از پیش اعلام شده به FIVB را انتخاب کند و پیمان اکبری تنها تا پایان این پنج مسابقه به عنوان سرمربی تیم ملی قرار گرفته‌است.

تقوی گفته‌است: «قطعا جوان‌گرایی و استفاده از یک مربی تراز اول دنیا در دستور کار ما قرار دارد و به هیچ وجه سیاستی برای استفاده از مربی ایرانی نخواهیم داشت.»

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

/فکت‌چک #مناظره_دوم انتخابات ریاست جمهوری/

سعید #جلیلی: خانواده‌ چهار نفره‌ای که بین ۱۲ تا ۱۶ میلیون درآمد دارد نزدیک به ۱۰ درصد حقوق را باید مالیات بدهید.
«نادرست»

بر اساس جدول محاسبات مالیات بر درآمد حقوق کارگران و کارمندان در بودجه ۱۴۰۳، درآمد تا ۱۲ میلیون تومان در ماه، صرف نظر از تعداد اعضای خانوار در نظر گرفته شده است. مازاد بر ۱۲ تا ۱۶/۵ میلیون تومان در ماه مشمول ۱۰ درصد مالیات است.

این یعنی اگر کسی ۱۶ میلیون تومان در ماه درآمد داشته باشد، ۱۲ میلیون آن معاف از مالیات است و ۴ میلیون باقی مانده مشمول ۴۰۰ هزار تومان مالیات می‌شود.

در واقع کل مالیات بر درآمد حقوق ۱۶ میلیون تومانی ۴۰۰ هزار تومان معادل حدود ۲/۵ درصد حقوق است.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

/فکت‌چک #مناظره_دوم انتخابات ریاست جمهوری/

امیرحسین #قاضی‌زاده_هاشمی: ۴۵ درصد پزشکان در تهران هستند.
«نادرست»

بر اساس آمارهای نظام پزشکی از نزدیک به ۳۶۱ هزار عضو این سازمان حدود ۱۱۰ هزار نفر یعنی حدود ۳۰ درصد عضو سازمان نظام پزشکی تهران هستند، اما همه اینها پزشک نیستند. تعداد اعضای گروه پزشکی کل کشور ۹۹ هزار و ۶۸۶ عضو است که ۳۰ هزار و ۴۵۰ نفر آنها در استان تهران هستند. یعنی باز هم ۳۰ درصد پزشکان در استان تهران حضور دارند.

جست‌وجو در آرشیو اخبار و اطلاعات نشان می‌دهد آنچه گفته شده احتمالا برداشت اشتباهی از مصاحبه‌های رئیس سازمان نظام پزشکی است که در سال ۱۴۰۲ در مصاحبه‌ای گفته‌ بود ۴۵ درصد از متخصصان در پنج کلانشهر ساکن هستند.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

/فکت‌چک #مناظره_دوم انتخابات ریاست جمهوری/

علیرضا #زاکانی: دولت روحانی در زمان تحویل به دولت رئیسی ۱۳۰۰ میلیارد تومان بدهی‌ داشت.
«غیر قابل اثبات»

محاسبه سرجمع بدهی‌های دولت در ایران به دلیل نبود شفافیت و نظام پیچیده حسابداری کاری دشوار و نشدنی است. ضمن آنکه بدهی‌های دولت‌ها اقلام پرشماری دارند، از بدهی به بانک‌ها و بانک‌مرکزی گرفته تا بدهی دولت‌ها به سازمان‌های عمومی بیمه‌گر مانند سازمان تامین اجتماعی و بدهی به پیمانکاران به عنوان بدهی‌های دولت در نظر گرفته می شوند.

در این میان بخشی از اختلافات دولت بر سر رقم بدهی‌هایش به سازمان‌های عمومی و پیمانکاران، محاسبه ارقام تاخیر تادییه بدهی دولت به این نهادها و طلبکاران است. علاوه بر اینها تعهداتی که دولت‌ها با فروش اوراق قرضه و مشارکت برای تامین مالی منتشر می‌کنند نیز، به عنوان بخشی از بدهی‌های دولت در این سرجمع‌ها محاسبه می‌شود.

خبرگزاری دولتی ایران، ایرنا، در شهریور سال ۱۴۰۲ با انتشار گزارشی میزان سرجمع بدهی‌های دولت حسن روحانی را که به دولت ابراهیم رئیسی ارث رسید ۵۵۰ هزار میلیارد تومان عنوان کرده بود.

به نظر می‌رسد عددی که علیرضا زاکانی به عنوان بدهی ۱۳۰۰ هزار میلیارد تومانی دولت دوازدهم عنوان کرده است برداشتی اشتباه از داده‌هایی است که پیش‌تر در گزارشی در روزنامه ایران و برخی سایت‌های خبری مانند مشرق نیوز آن را منتشر کرده بودند.

در مردادماه سال ۱۴۰۰، گزارشی غیر رسمی به نقل از دفتر اقتصاد کلان سازمان برنامه و بودجه منتشر شد که در آن گزارش مجموع بدهی‌های دولت با فرض دو سناریوی ادامه و رفع تحریم‌ها تا سال ۱۴۰۶ تخمین زده شده بود. در مقدمه آن گزارش تصریح شده بود که این گزارش الزاما نظر سازمان برنامه و بودجه نیست و صرفا نظر امور اقتصاد کلان را منعکس می‌کند.

ارزش مجموع بدهی‌های دولت در آن گزارش در پایان سال ۱۳۹۹، ۱۳۰۹ هزار میلیارد تومان برآورد شده بود.

علاوه بر آن، داده‌های آماری صندوق بین‌المللی پول از نسبت بدهی‌های دولت به تولید ناخالص داخلی است. بالاترین نسبت بدهی دولت به تولید ناخالص داخلی در سال ۲۰۲۰ میلادی معادل ۱۳۹۹ رقم خورده که این نسبت به ۴۸.۳ درصد رسید. این نسبت در سال بعد از آن یعنی ۱۴۰۰ به ۴۲.۲ درصد کاهش یافته و بر پایه اطلاعات صندوق بین‌المللی پول، روندی نزولی خواهد داشت.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

/فکت‌چک #مناظره_دوم انتخابات ریاست جمهوری/

🔹 مسعود #پزشکیان: بیشترین بیکاران ما امروز فارغ‌التحصیلان دانشگاهی‌اند.
«نیمه‌درست»

🔹 طبق آمار رسمی از هر ۱۰ بیکار در ایران، بیش از ۴ نفر تحصیلات دانشگاهی دارند. بر اساس آخرین گزارش مرکز آمار، بیش از ۴۱ درصد جمعیت بیکار بالای ۱۵ سال کشور در سال ۱۴۰۲ فارغ‌التحصیل آموزش عالی بوده‌اند. در سال ۱۴۰۱ این نسبت حدود ۴۰ درصد بوده است.

🔹 واژه «بیشترین» در شرایط عادی به معنی «اکثریت» یا بالاترین نسبت است. این اما بستگی دارد به اینکه «نسبت» آن را به چه گروه‌هایی بسنجیم.

🔹 اگر فقط دو دسته «دارای تحصیلات دانشگاه» و »بدون تحصیلات دانشگاهی» را در نظر بگیریم، ۴۰ درصد مصداق اکثریت نیست. اگر گروه‌های دیگری، مثلا «بی‌سواد»، «مقدماتی»، «متوسطه»، «عالی» دسته‌بندی کنیم ۴۱ درصد اکثریت خواهد شد.

🔹 آقای پزشکیان مشخص نکرده که اکثریت را به نسبت چه گروه‌های سنجیده است، اما با توجه به نسبت بالای فارغ‌التحصیلان دانشگاهی از معیت بیکار این ادعا نشان «نیمه‌درست» می‌گیرد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

🎙 مناظره بدآمار!

🔹قسمت ۱۶۸ پادکست هفتگی فکت‌نامه را با درستی‌سنجی خبرسازی‌ها درمورد حکم اخیر دادگاه عالی انتاریو در کانادا درباره پرونده ساقط کردن #هواپیمای_اوکراینی آغاز کردیم.

🔹 در ادامه این قسمت به مرور نخستین مناظره نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری دوره چهاردهم پرداختیم و فکت‌چک‌هایی را که همزمان با برگزاری این #مناظره یعنی دوشنبه شب ۲۸ خرداد انجام دادیم، بررسی و یادآوری کرده‌ایم.

🔹در این مناظره ۱۲ اظهارنظر و ادعای کاندیداها بطور همزمان فکت‌چک شد، در یک مورد نیز یکی از نامزدها به اظهارنظری نیمه‌درست استناد کرد که پیش‌تر فکت‌چک شده بود و همان درستی‌سنجی قبلی را یادآوری کردیم و یک مورد کار درستی‌سنجی نیز به ساعاتی بعد از مناظره موکول و در ادامه در فکت‌نامه منتشر شد.

🔹به جز اینها، برخی از نامزدها در برنامه‌های دیگر انتخاباتی نیز اظهاراتی مطرح کردند که مورد بررسی قرار گرفتند. پیش از این مناظره، زاکانی ادعای نادرستی درباره حجاب‌بان‌های متروی تهران بیان کرده بود که درمورد آن صحبت کردیم و بعد از مناظره نیز محمدجواد ظریف در کنار مسعود پزشکیان به نمودارهایی در حوزه اقتصاد ایران اشاره کرد که یک نکته گمراه‌کننده داشت.

🔹همچنین یک خبر جعلی انتخاباتی به محمدرضا شفیعی کدکنی نسبت داده شده بود که فکت‌چک کردیم و در این قسمت پادکست به آن اشاره شده است.

🔹محمود احمدی‌نژاد نیز چند روز قبل آمارهایی از درآمد نفتی دولت‌های خود داده بود که به سوژه یکی از فکت‌چک‌های ما تبدیل شد.

🎙 پادکست فکت‌نامه را از همه اپلیکیشن‌های دریافت پادکست بشنوید.

📣 هر هفته ساعت ۸ صبح جمعه به وقت تهران.

👈 در کست‌باکس بشنوید

👈 در گوگل پادکست بشنوید

👈 در اپل پادکست بشنوید

👈 در اسپاتیفای بشنوید

🌐 @Factnameh

/فکت‌چک #مناظره_دوم انتخابات ریاست جمهوری/

مصطفی #پورمحمدی: امام [خمینی] زنان را در همه عرصه های اجتماعی فعال وارد کرد.
«شاخ‌دار»

مصطفی پورمحمدی مدعی شده است که بعد از انقلاب سال ۵۷ روح‌الله خمینی زنان را به همه عرصه‌های اجتماعی وارد کرد. این ادعا شاخ‌دار است.

ما پیش از این ادعای مشابهی را در فکت‌نامه درستی‌سنجی کردیم و با مقایسه شاخص‌های تعیین‌کننده در بررسی تطبیقی وضعیت زنان در دوره پهلوی و جمهوری اسلامی از جمله «عدالت و برابری جنسیتی»، «امنیت و حمایت»، «مشارکت سیاسی و حقوق مدنی»، «آزادی‌های اجتماعی از جمله آزادی پوشش» و «آموزش و بهداشت» به این نتیجه رسیدیم که حقوق زنان در حکومت جمهوری اسلامی به شدت تحدید شده‌ است.

زنان از حقوقی مثل آزادی پوشش، آزادی حضور در استادیوم‌های ورزشی، آزادی دوچرخه و موتورسواری، تک‌خوانی و رقص و شنا محروم شده‌اند و تبعیض و نابرابری را تحمل می‌کنند. تنها در حوزه بهداشت و آموزش، اتفاقات مثبتی در حوزه زنان در نظام جمهوری اسلامی اتفاق افتاده که آن‌هم محدود به این نظام نیست بلکه روند رو به رشد آموزش زنان از سال ۱۳۴۵ شروع و در جمهوری اسلامی ادامه پیدا کرد.

توضیحات بیشتر را در فکت‌نامه بخوانید.

🌐 @Factnameh