/فکت‌چک #مناظره_اول انتخابات ریاست جمهوری/

علیرضا #زاکانی: سال ۹۲ دولت وقت ۲۰۵ همت بدهی داشت به بانک‌ها. سال ۱۴۰۰ که تحویل داد ۱۲۹۹ همت بدهی داشت.
«نادرست»

بر اساس گزارش‌های پولی و بانکی بانک مرکزی، مجموعه بدهی‌های دولت به شبکه بانکی، بانک مرکزی و موسسات اعتباری غیربانکی در پایان سال ۱۳۹۲، بیشتر از ۱۷۷ هزار میلیارد تومان بود. این رقم یعنی مجموعه بدهی دولت به بانک مرکزی، به سیستم بانکی و موسسات اعتباری غیربانکی در مرداد سال ۱۴۰۰، به حدود ۱۱۸۷ هزار میلیارد تومان رسید.

ارزش اسمی بدهی‌های دولت به بانک‌ها، بانک مرکزی و موسسات اعتباری غیربانکی از سال ۹۲ تا ۱۴۰۰، نزدیک به ۵۷۱ درصد رشد کرده و در واقع ۶/۷ برابر شده است. اما با محاسبه تاثیر تورم، ارزش واقعی این بدهی با احتساب نرخ تورم، ۸/۷ درصد رشد کرده است.

🌐 @Factnameh

/فکت‌چک #مناظره_اول انتخابات ریاست جمهوری/

سعید #جلیلی: تورم کشور در سال‌های اخیر ناشی از قیمت ارز است. وقتی بالا رفته تاثیر روی سایر کالاها گذاشته.
«نادرست»

هیچ شاهدی در تایید این ادعا وجود ندارد. به اعتقاد اکثر اقتصاددانان افزایش پایه پولی تحت تاثیر کسری بودجه و بی‌انضباطی مالی دولت مهم‌ترین عامل تورم است.

از سوی دیگر مقایسه تغییرات قیمت ارز و تورم در سه سال گذشته نیز نشان می‌دهد میزان افزایش قیمت مواد خوراکی بیشتر از افزایش قیمت ارز بوده است. بر اساس داده‌های مرکز آمار ایران، شاخص قیمت کالا خدمات در اردیبهشت ۱۴۰۳ شاخص قیمت مواد خوراکی ۲/۷ برابر قیمت‌های سال ۱۴۰۰ است. در حالی که طبق آمارهای بانک مرکزی متوسط قیمت دلار در سال ۱۴۰۰ دقیقا ۲۵ هزار و ۹۴۸ تومان بوده است. با احتساب متوسط ۵۹ هزار تومانی قیمت دلار در یک ماه گذشته، ۲/۳ برابر شده است.

🌐 @Factnameh

/فکت‌چک #مناظره_اول انتخابات ریاست جمهوری/

سعید #جلیلی: «فلان دانشگاه [استنفورد] در طول حیات خودش دهمین هلدینگ اقتصادی در جهان شده‌است».
«شاخ‌دار»

جلیلی در مناظره به اسم دانشگاه اشاره نکرد اما روز گذشته در برنامه شبکه دو هم گفته ‌بود که «دانشگاه استنفورد دهمین هلدینگ اقتصادی جهان است».

مبنای این ادعا خبری است که ۱۳ سال پیش با این توضیح منتشر شده بود که اگر ارزش همه کمپانی‌هایی را که فارغ‌التحصیلان دانشگاه استنفورد تاسیس کرده‌اند با هم جمع‌ بزنیم، به اندازه دهمین اقتصاد جهان خواهد شد».

این محاسبات سال ۲۰۱۱ انجام شده و درست و دقیق هم نیست و تنها مبتنی بر احتمالات و تخمین‌ها بوده است و صرفا جنبه تبلیغاتی و ژورنالیستی دارد.

https://www.mercurynews.com/2012/10/24/stanford-alumnis-companies-combined-equal-10th-largest-economy-on-the-planet/

https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_companies_founded_by_Stanford_University_alumni

🌐 @Factnameh

/فکت‌چک #مناظره_اول انتخابات ریاست جمهوری/

امیرحسین #قاضی‌زاده_هاشمی: بانک جهانی تایید کرد که رشد اقتصادی در ایران در دوران رئیسی باثبات شده است.
«نیمه‌درست»

بانک جهانی در صفحه مربوط به ایران، اشاره کرده است که اقتصاد ایران با افزایش عملکرد بخش نفت و همچنین بهبود بخش خدمات پس از پایان فراگیری کرونا، شروع به احیا کرده است.

در جدیدترین گزارش چشم‌انداز اقتصاد جهانی نیز به رشد معتدل اقتصاد ایران اشاره شده اما در عین حال نسبت به افزایش عدم اطمینان هشدار داده است.

در همین گزارش، بانک جهانی پیش بینی کرده است که نرخ رشد اقتصادی ایران از سال جاری میلادی تا سال ۲۰۲۶ میلادی روندی رو به افول خواهد داشت.

در این گزارش، نرخ رشد اقتصادی ایران در سال ۲۰۲۶ میلادی، ۲/۴ درصد پیش‌بینی شده است.

🌐 @Factnameh

/فکت‌چک #مناظره_اول انتخابات ریاست جمهوری/

علیرضا #زاکانی: مجلس ششم، در برنامه چهارم، آزادسازی یک‌باره قیمت‌ انرژی را تصویب کرده بود که ما در مجلس هفتم آن را اصلاح کردیم.
«گمراه‌کننده»

بر اساس بند الف ماده ۳ در لایحه برنامه چهارم توسعه که در مجلس ششم به تصویب رسید، دولت موظف شده بود «نسبت به قیمت‌گذاری نفت کوره، نفت گاز و بنزین بر مبنای قیمت‌های عمده فروشی خلیج فارس» اقدام کند.

با روی کار آمدن مجلس هفتم، این مصوبه تغییر کرد که به «تثبیت قیمت‌ها» مشهور شد که زمینه‌ساز شوک‌های شدید در سال‌های آینده شد.

بر اساس برنامه چهارم قرار بود دولت منابع حاصل از آزادسازی قیمت سوخت را صرف «کمک مستقیم و جبرانی از طریق نظام تأمین اجتماعی به اقشار آسیب‌پذیر»، مقاوم‌سازی ساختمان‌ها و مسکن شهری و روستایی در مقابل زلزله و بهینه‌سازی ساخت‌و‌سازها در مصرف انرژی»، «کمک به گسترش و بهبود کیفیت حمل‌و‌نقل عمومی (درون‌شهری و برون‌شهری، راه‌آهن و جاده‌ای)، تولید خودروهای دوگانه‌سوز و همچنین توسعه عرضه گاز طبیعی فشرده با قیمت‌های یارانه‌ای به حمل‌و‌نقل عمومی درون‌شهری،» «کاهش نقاط حادثه‌خیز جاده‌ای و تجهیز شبکه فوریت‌های پزشکی پیش‌بیمارستانی و بیمارستانی کشور،» و «اجرای طرح‌های بهینه‌سازی و کمک به اصلاح و ارتقای فناوری وسایل، تجهیزات کارخانجات و سامانه‌های مصرف‌کننده انرژی در جهت کاهش مصرف انرژی و آلودگی هوا و توانمندسازی مردم در کاربرد فناوری‌های کم‌مصرف» کند که با «تثبیت قیمت‌ها» ناکام ماند.

🌐 @Factnameh

🔹شهاب اسفندیاری، رئیس دانشکده صدا و سیما (کارشناس میزگرد انتخاباتی)، به محمد فاضلی (مشاور مسعود پزشکیان) گفت: «ما ۹۰ هزار عضو هیات علمی داریم، دارند کار می‌کنند، وظایفشان را انجام می‌دهند. به خاطر پنج نفر حیثیت آموزش عالی ما را خدشه‌دار کردند.»

🔹بر اساس تحقیقات فکت‌نامه «فقط در بازه شش ماهه بعد از اعتراضات به کشته‌شدن مهسا امینی» بیش از ۶۰ استاد دانشگاه در ایران، اخراج، تعلیق و بازنشسته اجباری شده یا همکاری یا حقوقشان قطع شده است.

👈 در فکت‌نامه بخوانید
🌐 @Factnameh

🎙 هزارداستان بودجه؛ قسمت اول - «یک ماجرای بودار»

🔹اولین قسمت پادکست «هزارداستان بودجه» به ماجرای بوی مشکوکی اختصاص دارد که از سه دهه پیش تاکنون، در فاصله مرقد تا فرودگاه امام خمینی احساس می‌شود؛ بویی که با وجود صرف صدها میلیارد تومان، از منابع بودجه عمومی کشور برای رفع و رجوعش، هنوز حتی منشاء آن هم مشخص نشده است.

🔹تا امروز پای ده‌ها نهاد سیاسی و عمومی کشور، از دفتر رهبر تا ریاست‌ جمهوری، سازمان محیط زیست، استانداری، شهرداری تهران و … به این ماجرای بودار باز شده، اما تا حالا هیچ پیشرفتی به دست نیامده است.

🔹«هزارداستان بودجه»، کار مشترک فکت‌نامه و رادیو فردا، پادکستی برای بازخوانی ماجراهای بودار و کمتر شنیده شده، از لابلای تبصره‌ها، بندها و ردیف‌های بودجه سالانه کل کشور است که هر دو هفته یک‌بار منتشر می‌شود.

🔹این پادکست یک هفته زودتر در رادیو فردا منتشر شده است.

🎙 پادکست «هزار داستان بودجه» را از همه اپلیکیشن‌های دریافت پادکست بشنوید.

👈 در کست‌باکس بشنوید

👈 در گوگل پادکست بشنوید

👈 در اپل پادکست بشنوید

👈 در اسپاتیفای بشنوید

👈 در کست‌باکس رادیوفردا بشنوید

🌐 @Factnameh

🔹در فکت‌نامه دنبال کنید:
درستی‌سنجی زنده دومین مناظره انتخابات ۱۴۰۳

🔹همزمان با برگزاری مناظره‌های تلویزیونی نامزدهای نهایی انتخابات ریاست جمهوری در ایران، فکت‌نامه تلاش می‌کند ادعاهای کاندیداها را تا حد امکان درستی‌سنجی و نتایج آن را در ایکس (توییتر سابق)، تلگرام و اینستاگرام منتشر کند.

🔹اگر تمایل دارید از درستی یا نادرستی اظهارات و ادعاهای نامزدهای انتخابات آگاه شوید، #فکت‌چک_همزمان را در حساب‌های #فکت‌نامه دنبال کنید.

🌐 @Factnameh

/فکت‌چک #مناظره_دوم انتخابات ریاست جمهوری/

امیرحسین #قاضی‌زاده_هاشمی ادعای خود درباره اینکه «رشد اقتصادی در یک دهه اخیر منفی بوده است» را در ابتدای مناظره دوم نیز تکرار کرد.

فکت‌نامه در مناظره اول هم به این اظهارات نشان «نادرست» داده بود.

بر اساس گزارش‌های مرکز آمار ایران، میانگین هندسی نرخ رشد اقتصادی سالانه یک دهه اخیر، یعنی سال‌های ۹۳ تا ۱۴۰۲ حدود ۳/۳ درصد است. اما اگر فرض کنیم منظور دهه ۹۰، یعنی سال‌های ۹۰ تا ۹۹ باشد، متوسط هندسی نرخ رشد اقتصادی حدود ۱/۱ درصد بوده است.

منبع: داده‌های مرکز آمار ایران

🌐 @Factnameh

/فکت‌چک #مناظره_دوم انتخابات ریاست جمهوری/

امیرحسین #قاضی‌زاده_هاشمی: ارزش یارانه زمان احمدی‌نژاد ۴۵ دلار بود، در دوران روحانی ۳ دلار شد و در دوران رییسی ۱۱ دلار است.
«گمراه‌کننده»

بیان دلاری ارزش یارانه‌های نقدی با توجه به نوسانات قیمت در بازار آزاد ارز ملاحظات پرشماری دارد، از جمله اینکه برای این محاسبه نیازمند تعیین میانگین قیمت ارز در مقاطع مختلف هستیم. در عین حال تغییر یارانه‌ها در دولت‌ها از سال ۱۳۸۹ تاکنون نیز ارزش دلاری یارانه نقدی در دوره‌های تغییر را، غیر دقیق می‌سازد.

ارزش دلاری یارانه نقدی ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومانی سال ۱۳۸۹، با توجه به نرخ کمتر از ۱۰۰۰ تومانی دلار در آن سال، حدود ۴۶ دلار بود. این یارانه در سال پایانی دولت احمدی‌نژاد به ۱۳ دلار کاهش یافت.

ارزش دلاری یارانه‌ها در دولت حسن روحانی و به رغم دو برابر شدن مبلغ ریالی آن در سال ۱۳۹۸ با توجه به افزایش شدید قیمت دلار در بازار آزاد در این دوره تا کمتر از ۴ دلار در سال ۱۴۰۰ کاهش یافت.

در حال حاضر یارانه نقدی بر اساس قرار گرفتن خانوار در دهک‌های مختلف درآمدی بین ۳۰۰ و ۴۰۰ هزار تومان در نوسان است، اگر میانگین یارانه نقدی را ۳۵۰ هزار تومان در نظر گرفته و میانگین قیمت دلار را ۶۰ هزار تومان فرض بگیریم، ارزش دلاری یارانه‌های نقدی تا کمتر از ۷ دلار کاهش یافته است. 👇

https://infogram.com/fc-2024-06-20-1-1hmr6g8e73w0o2n

👈 در فکت‌نامه بخوانید
🌐 @Factnameh

/فکت‌چک #مناظره_دوم انتخابات ریاست جمهوری/

مسعود #پزشکیان: بانک‌ها ۵۵ درصد وام‌ها را به تهران می‌دهند.
«گمراه‌کننده»

بر اساس گزارش بانک مرکزی، نظام بانکی در سال ۱۴۰۲ مجموعا بیش از ۷۰۶۸ هزار میلیارد تومان تسهیلات جاری و غیرجاری پرداخت کرده است که سهم استان تهران از این تسهیلات ۴۱۰۰ هزار میلیارد تومان بود. با این حساب ۵۸ درصد از کل تسهیلات نظام بانکی به افراد حقیقی و حقوقی ساکن استان تهران پرداخت شده است.

این البته بدان معنی نیست که این تسهیلات به استان تهران اختصاص پیدا می‌کند. در همین گزارش‌ بانک مرکزی تاکید شده است که دلیل بالا بودن سهم استان تهران از کل تسهیلات، «استقرار دفاتر مرکزی بسیاری از شرکت ها و واحدهاي توليدي ساير استان‌ها در استان تهران بوده و عمده فعالیت‌های بانکی آن‌ها از طریق شعب بانک‌ها و موسسات اعتباری استان تهران انجام می‌شود.»

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

/فکت‌چک #مناظره_دوم انتخابات ریاست جمهوری/

امیرحسین #قاضی‌زاده_هاشمی: پیروزی والیبال به دنبال تعویض مربی خارجی و آوردن مربی داخلی رخ داده است.
«گمراه‌کننده»

امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی، مناظره دوم را با تبریک به‌خاطر پیروزی تیم ملی والیبال ایران در برابر هلند و آمریکا آغاز کرد و گفت: «این پیروزی به دنبال تعویض مربی خارجی و آوردن مربی داخلی رخ داده و نشان داد ماحصل اعتماد به درون، پیروزی‌های بزرگ است.»
این اطلاعات گمراه‌کننده است.

براساس گفته‌های رئیس فدراسیون والیبال، آنها مجبور بودند براساس قوانین لیگ جهانی والیبال، تنها یک مربی از لانگ‌لیست از پیش اعلام شده به FIVB را انتخاب کند و پیمان اکبری تنها تا پایان این پنج مسابقه به عنوان سرمربی تیم ملی قرار گرفته‌است.

تقوی گفته‌است: «قطعا جوان‌گرایی و استفاده از یک مربی تراز اول دنیا در دستور کار ما قرار دارد و به هیچ وجه سیاستی برای استفاده از مربی ایرانی نخواهیم داشت.»

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

/فکت‌چک #مناظره_دوم انتخابات ریاست جمهوری/

سعید #جلیلی: خانواده‌ چهار نفره‌ای که بین ۱۲ تا ۱۶ میلیون درآمد دارد نزدیک به ۱۰ درصد حقوق را باید مالیات بدهید.
«نادرست»

بر اساس جدول محاسبات مالیات بر درآمد حقوق کارگران و کارمندان در بودجه ۱۴۰۳، درآمد تا ۱۲ میلیون تومان در ماه، صرف نظر از تعداد اعضای خانوار در نظر گرفته شده است. مازاد بر ۱۲ تا ۱۶/۵ میلیون تومان در ماه مشمول ۱۰ درصد مالیات است.

این یعنی اگر کسی ۱۶ میلیون تومان در ماه درآمد داشته باشد، ۱۲ میلیون آن معاف از مالیات است و ۴ میلیون باقی مانده مشمول ۴۰۰ هزار تومان مالیات می‌شود.

در واقع کل مالیات بر درآمد حقوق ۱۶ میلیون تومانی ۴۰۰ هزار تومان معادل حدود ۲/۵ درصد حقوق است.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

/فکت‌چک #مناظره_دوم انتخابات ریاست جمهوری/

امیرحسین #قاضی‌زاده_هاشمی: ۴۵ درصد پزشکان در تهران هستند.
«نادرست»

بر اساس آمارهای نظام پزشکی از نزدیک به ۳۶۱ هزار عضو این سازمان حدود ۱۱۰ هزار نفر یعنی حدود ۳۰ درصد عضو سازمان نظام پزشکی تهران هستند، اما همه اینها پزشک نیستند. تعداد اعضای گروه پزشکی کل کشور ۹۹ هزار و ۶۸۶ عضو است که ۳۰ هزار و ۴۵۰ نفر آنها در استان تهران هستند. یعنی باز هم ۳۰ درصد پزشکان در استان تهران حضور دارند.

جست‌وجو در آرشیو اخبار و اطلاعات نشان می‌دهد آنچه گفته شده احتمالا برداشت اشتباهی از مصاحبه‌های رئیس سازمان نظام پزشکی است که در سال ۱۴۰۲ در مصاحبه‌ای گفته‌ بود ۴۵ درصد از متخصصان در پنج کلانشهر ساکن هستند.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh