تورشا-شیرین گئرچک
#همت_شهبازی
#آذر آیی گلدیکده، ایکی #شعر هئچ زامان بئینیمدن چیخماییر. اونلاری هر گون عزیزله‌ییب قورویان کیمی بئینیمده فیرلاییرام. اوستاد #حبیب_ساهیرین «سورگون» و #هادی_قاراچایین «سونسوزلوق» (اؤزللیکله بو شعرین سون بؤلومونو) شعرلرینی.
ساهیرین بو آیدان اولان نیسگیللی خاطیره‌لری بو شعرینده عکس تاپیر. اونو، #سورگون شعرینه گؤره آذر شاعیری ده آدلاندیرماق اولار. سورگون شعری، آذربایجان انسانی‌نین آرزولارینی: هم زیروه‌لره یوکسلدن بَلگه‌سی، هم ده ائنیشی‌نین، چؤکوشونون آردی کسیلمه‌ین آغیسی‌دیر(مرثیه).
هادی قاراچای، «باداملیق» اثر‌ی‌نین « #سونسوزلوق» شعرینده، تاریخین کؤلگه‌ده قالمیش ایزلریندن دانیشیر. بو تاریخ، بعضن بیر کیچیک مصراعدا بؤیویور؛ بعضن بیر پوفله‌نیلن نفَس قدر اوزانیر و یوخا چیخیر. بعضن کؤلگه‌نین آراسیندان قاچیب ایشیغا چیخان حیات ایزلری کیمی ایشیقلانیر. بو شعری اوخودوقدا، «حبیب ساهیر»ین «سورگون» شعری گؤزومون قاباغیندا جانلانیر. هر ایکیسینده بیر بؤیوک روح وار. نوستالئژی روحو. هر ایکی شعرده، آرزو-ایستک‌لرینی ایتیرن انسانلارین دویغولاری قایناییر. بیر اؤنملی فرق وار اونلارین آراسیندا: ساهیرین نوستالئژیسی، یوموشاق و لطیف قالیر. انسانی سارسیدیر. انسانی اؤز خینوولاریندا بوغور. هادی قاراچایین نوستالئژیسی ایسه هایقیریر، باغیریر، چیمخیریر. نوستالئژیسینی، ایچینده ساخلاماق ایسته‌میر. بیری (ساهیر) او نوستالئژییه قاپیلان انسانلاری دویور، دویغولارینی گؤرور. الده اولان فورصتی پوچا وئریلدییی اوچون اونو گؤتور- قوی ائدیر. او بیریسی ایسه (هادی) نوستالئژییه قاپیلان‌لاری یاخیندان گؤرمه‌ییب، آنجاق اونلارین نوستالئژیسینی اولوسال‌لاشدیریر. ائپیک مئتافورایا چئویریر. بو، «بیر ایلده مین عؤمور یاشادیغینا» اؤیونور. او بیریسی ایسه حسرتله چؤنوب آرخایا باخاراق نه‌یین دوز اولوب اولمادیغینی، هارادا یانلیش یاپیب ـ یایمادیغینی ایچ ائدیر. بونلار هر ایکیسی بیر شئیه دلالت ائدیر. یاشادیغیمیز تورشاـ شیرین تاریخیمیزه.
هه، بیرده آرا وئرمه‌دن بونو دئمه‌لییم : ساهیرین نوستالئژیسی‌نین ایچیندن کاراکتئرلری ده تاپماق اولور. یعنی کاراکتئرلرین او آن دویوب-دوشوندویو داها چوخ فاجیعه‌نی، داها چوخ آجی-آغرینی. کاراکتئرلرین نوستالئژیسی بیر شئیه دوروخوب باخیرلار: آجی-آغری‌نین سس‌سیز‌لیینه. اونلارین دویغولاری ترپنمیر. یعنی باشقا بیر شیئه یؤنلمیر. آنجاق و آنجاق آجی‌ـ‌آغرینی حسرتله گؤرور. هادی قاراچای‌دا ایسه، آجی-آغرینی گؤرن‌لر، فاجیعه‌دن اوزاقلاشمیش. بو آجی‌ـ‌آغری‌نین داها چوخ ائپیک‌لییی، غرورو سپه‌لنیر تاریخ دینامیکینه. دویغو بورادا دینامیک‌دیر، چیلغین‌دیر.
ماراقلی‌دیر هر ایکی شعرین موسیقیسی، ریتمی، اینتوناسیاسی (لحن)، یاراتدیقلاری نوستالئژی‌لری ایله ده اویغوندور. ساهیرین نوستالئژیسی بیر آغی‌دیر. ریتمی ده آغی ریتمینده‌دیر. سانکی انسانلارین قبری اوستونده اوتوروب آغی دئییر. اوخوجوسونو دا آغلاتماق فیکرینده‌دیر. هادی قاراچایین نوستالئژیسی ایسه اویاتماق فیکرینده‌دیر. بورادا هر بیر سطیر، هر بیر مصراعی اوجا سسله اوخوماق اولور. ساهیر‌ده ایسه، سانکی ریتم پیچیلتی کیمی‌دیر. آخ! بو پیچیلتی نه‌قدرده انسانی سارسیدیر. دارماداغین ائدیر. دینمه‌دن، دانیشمادان آدامین اوزونه باخار-باخار آغلاییر. بو آغلاماق منجه ادبیاتین ان دویوملو آغلاماغی‌دیر.
« #هومئر»ین «اودیسه»سینده بیر سؤز وار: «تانریلار، بدبخت‌لییی اونا گؤره انسانلارا یاراتدیلارکی، گله‌جک نسیل‌لرین بونونلا «اوخوماق و ایفاچی‌لیق»لارینا بیر بهانه اولسون». ساهیر اوجومله تانریلاردان‌دیرکی آجی‌ـ‌آغرینی یاراتدی؛ و بوتون گله‌جک نسیله آغی دئمه‌یی، اونلارا آغی دئمه‌یه بهانه یاراتدی. هادی قاراچای ایسه او جومله تانریلاردان‌دیرکی «هومئر»ین دئدییی کیمی آجی‌ـ‌آغرینی گله‌جک نسلین الینده بیر اویانیش سسی اولسون دئیه بهانه کیمی یاراتدی. هادی قاراچای خاطیره‌لری دیکسیندیریر. ترپه‌دیر. قیجیقلاندیریر.
بونلاری بیز، هر ایکی شاعیرین سس تئمبئریندن، سس، ریتم و دیل تاکید‌لریندن دویوروق. ساهیرین دیلی بیزی قورخودور، وحشته سالیر. سانکی «تامودان گلن سسه» (=هادی قاراچایدان) جالاشدیریر. هادی قاراچایین دیلی ایسه، قورخونو جانیمیزدان چیخاریر. ایره‌لییه ایته‌له‌ییر. هادی قاراچای شعری یارانان نوستالئژییه پاخیل‌لیق ائدیر. چونکو اؤزونون یاشادیغی دؤنمده هله ده او آنی یاشاماق امکانینی تاپماییب‌دیر. ساهیر ایسه، نوستالئژییه بیر سوچ کیمی یاناشیر. ائوی اود توتوب کول اولان، و اونو سؤندورمه‌یه هئچ بیر امکانی اولمایان بیر آدام کیمی باخیر. یالنیز الینی قوینونا قویوب آلوون قاینار پوسگورتوسونه باخیر؛ بو باخیش نه قدر ده سارسیدیجی‌دیر. اونا باخان هر بیر کیمسه‌نی ده، اؤزوکیمی آلوولاندیریر.
20 آذر- 1394 موغان
https://telegram.me/dusharge
#همت_شهبازی
#آذر آیی گلدیکده، ایکی #شعر هئچ زامان بئینیمدن چیخماییر. اونلاری هر گون عزیزله‌ییب قورویان کیمی بئینیمده فیرلاییرام. اوستاد #حبیب_ساهیرین «سورگون» و #هادی_قاراچایین «سونسوزلوق» (اؤزللیکله بو شعرین سون بؤلومونو) شعرلرینی.
ساهیرین بو آیدان اولان نیسگیللی خاطیره‌لری بو شعرینده عکس تاپیر. اونو، #سورگون شعرینه گؤره آذر شاعیری ده آدلاندیرماق اولار. سورگون شعری، آذربایجان انسانی‌نین آرزولارینی: هم زیروه‌لره یوکسلدن بَلگه‌سی، هم ده ائنیشی‌نین، چؤکوشونون آردی کسیلمه‌ین آغیسی‌دیر(مرثیه).
هادی قاراچای، «باداملیق» اثر‌ی‌نین « #سونسوزلوق» شعرینده، تاریخین کؤلگه‌ده قالمیش ایزلریندن دانیشیر. بو تاریخ، بعضن بیر کیچیک مصراعدا بؤیویور؛ بعضن بیر پوفله‌نیلن نفَس قدر اوزانیر و یوخا چیخیر. بعضن کؤلگه‌نین آراسیندان قاچیب ایشیغا چیخان حیات ایزلری کیمی ایشیقلانیر. بو شعری اوخودوقدا، «حبیب ساهیر»ین «سورگون» شعری گؤزومون قاباغیندا جانلانیر. هر ایکیسینده بیر بؤیوک روح وار. نوستالئژی روحو. هر ایکی شعرده، آرزو-ایستک‌لرینی ایتیرن انسانلارین دویغولاری قایناییر. بیر اؤنملی فرق وار اونلارین آراسیندا: ساهیرین نوستالئژیسی، یوموشاق و لطیف قالیر. انسانی سارسیدیر. انسانی اؤز خینوولاریندا بوغور. هادی قاراچایین نوستالئژیسی ایسه هایقیریر، باغیریر، چیمخیریر. نوستالئژیسینی، ایچینده ساخلاماق ایسته‌میر. بیری (ساهیر) او نوستالئژییه قاپیلان انسانلاری دویور، دویغولارینی گؤرور. الده اولان فورصتی پوچا وئریلدییی اوچون اونو گؤتور- قوی ائدیر. او بیریسی ایسه (هادی) نوستالئژییه قاپیلان‌لاری یاخیندان گؤرمه‌ییب، آنجاق اونلارین نوستالئژیسینی اولوسال‌لاشدیریر. ائپیک مئتافورایا چئویریر. بو، «بیر ایلده مین عؤمور یاشادیغینا» اؤیونور. او بیریسی ایسه حسرتله چؤنوب آرخایا باخاراق نه‌یین دوز اولوب اولمادیغینی، هارادا یانلیش یاپیب ـ یایمادیغینی ایچ ائدیر. بونلار هر ایکیسی بیر شئیه دلالت ائدیر. یاشادیغیمیز تورشاـ شیرین تاریخیمیزه.
هه، بیرده آرا وئرمه‌دن بونو دئمه‌لییم : ساهیرین نوستالئژیسی‌نین ایچیندن کاراکتئرلری ده تاپماق اولور. یعنی کاراکتئرلرین او آن دویوب-دوشوندویو داها چوخ فاجیعه‌نی، داها چوخ آجی-آغرینی. کاراکتئرلرین نوستالئژیسی بیر شئیه دوروخوب باخیرلار: آجی-آغری‌نین سس‌سیز‌لیینه. اونلارین دویغولاری ترپنمیر. یعنی باشقا بیر شیئه یؤنلمیر. آنجاق و آنجاق آجی‌ـ‌آغرینی حسرتله گؤرور. هادی قاراچای‌دا ایسه، آجی-آغرینی گؤرن‌لر، فاجیعه‌دن اوزاقلاشمیش. بو آجی‌ـ‌آغری‌نین داها چوخ ائپیک‌لییی، غرورو سپه‌لنیر تاریخ دینامیکینه. دویغو بورادا دینامیک‌دیر، چیلغین‌دیر.
ماراقلی‌دیر هر ایکی شعرین موسیقیسی، ریتمی، اینتوناسیاسی (لحن)، یاراتدیقلاری نوستالئژی‌لری ایله ده اویغوندور. ساهیرین نوستالئژیسی بیر آغی‌دیر. ریتمی ده آغی ریتمینده‌دیر. سانکی انسانلارین قبری اوستونده اوتوروب آغی دئییر. اوخوجوسونو دا آغلاتماق فیکرینده‌دیر. هادی قاراچایین نوستالئژیسی ایسه اویاتماق فیکرینده‌دیر. بورادا هر بیر سطیر، هر بیر مصراعی اوجا سسله اوخوماق اولور. ساهیر‌ده ایسه، سانکی ریتم پیچیلتی کیمی‌دیر. آخ! بو پیچیلتی نه‌قدرده انسانی سارسیدیر. دارماداغین ائدیر. دینمه‌دن، دانیشمادان آدامین اوزونه باخار-باخار آغلاییر. بو آغلاماق منجه ادبیاتین ان دویوملو آغلاماغی‌دیر.
« #هومئر»ین «اودیسه»سینده بیر سؤز وار: «تانریلار، بدبخت‌لییی اونا گؤره انسانلارا یاراتدیلارکی، گله‌جک نسیل‌لرین بونونلا «اوخوماق و ایفاچی‌لیق»لارینا بیر بهانه اولسون». ساهیر اوجومله تانریلاردان‌دیرکی آجی‌ـ‌آغرینی یاراتدی؛ و بوتون گله‌جک نسیله آغی دئمه‌یی، اونلارا آغی دئمه‌یه بهانه یاراتدی. هادی قاراچای ایسه او جومله تانریلاردان‌دیرکی «هومئر»ین دئدییی کیمی آجی‌ـ‌آغرینی گله‌جک نسلین الینده بیر اویانیش سسی اولسون دئیه بهانه کیمی یاراتدی. هادی قاراچای خاطیره‌لری دیکسیندیریر. ترپه‌دیر. قیجیقلاندیریر.
بونلاری بیز، هر ایکی شاعیرین سس تئمبئریندن، سس، ریتم و دیل تاکید‌لریندن دویوروق. ساهیرین دیلی بیزی قورخودور، وحشته سالیر. سانکی «تامودان گلن سسه» (=هادی قاراچایدان) جالاشدیریر. هادی قاراچایین دیلی ایسه، قورخونو جانیمیزدان چیخاریر. ایره‌لییه ایته‌له‌ییر. هادی قاراچای شعری یارانان نوستالئژییه پاخیل‌لیق ائدیر. چونکو اؤزونون یاشادیغی دؤنمده هله ده او آنی یاشاماق امکانینی تاپماییب‌دیر. ساهیر ایسه، نوستالئژییه بیر سوچ کیمی یاناشیر. ائوی اود توتوب کول اولان، و اونو سؤندورمه‌یه هئچ بیر امکانی اولمایان بیر آدام کیمی باخیر. یالنیز الینی قوینونا قویوب آلوون قاینار پوسگورتوسونه باخیر؛ بو باخیش نه قدر ده سارسیدیجی‌دیر. اونا باخان هر بیر کیمسه‌نی ده، اؤزوکیمی آلوولاندیریر.
20 آذر- 1394 موغان
https://telegram.me/dusharge
Telegram
@dusharge || همت شهبازی
@dusharge
کانالدا کی یازی‌لاری کانالین لینکینی وئرمک شرطی ایله پایلاشماق اولار.
اشتراک‌گذاری مطالب کانال به شرط ارائه لینک آن مجاز است.
کانالدا کی یازی‌لاری کانالین لینکینی وئرمک شرطی ایله پایلاشماق اولار.
اشتراک‌گذاری مطالب کانال به شرط ارائه لینک آن مجاز است.
@dusharge || همت شهبازی
#صاندیقچا_ادبیاتی #همت_شهبازی #آذربایجان_شعری، #فرقه حکومتیندن سونرا، #سوبیئکتیو_سورگون یاشادی. بونون باشقا آدینی «صاندیقچا ادبیاتی» آدلاندیرماق ایسته‌ییرم. بئله کی یازیلان شعرلر، یارانان ادبیات، هر بیر شاعیر و یازارین «صاندیق آرخیوینده» مجبورا ساخلانیلدی.…
آلوولو شعرلر ( #هاشیم_ترلان)، قیزیل قان ( #بختیار_نصرت)، آل شفق‌لر ( #باریش)، قورتولوش ( #یورداوغلو)، سئچیلمیش اثرلر ( #قافلانتی)، #ا_آلاودان دؤرد شعر توپلوسو: دومانلی گونلر، گونشلی سحر، آیسیز گئجه‌لر، بابک منظومه‌سی، و سایره.
بو سس‌لر ایللر بویو دیلیمیز یاساق اولدوقدا، #صاندیقچادا بوکولوب بوغولاندان سونرا ائشیدیلیردی. ائشیدیلن زامان،بو ادبیاتین آخاری، جیغیری دَییشیلمیشدی. بو زامان بو کیمی ادبیات حتتا اؤزلری طرفیندن ده بئله یازیلمیردی.بونا گؤره انقلابدان سونرا کی گونده‌لیک مطبوعاتدا بیز « #مدنی» بیر موقع گؤروروک ادبیاتیمیزدا. باشقا سؤزله دئسک، سول حرکاتی اؤزو انقلابدا اشتراک ائده‌رک یئنی بیر دورومون حیاتا گلمه‌سینده رولو اولموشدور.داها مبارزه‌نی بیر آلتئرناتیو کیمی سئچمیردی. مبارزه ائتدیکدن سونرا، سیاسی باخیمدان کنارا وورولدوقلاری نتیجه‌ده اؤزلرینی انزوادا گؤردوک‌لری حالی یاشادیقدا، بونلار اوچون قالان تکجه آلتئرناتیو چیخیش یولو، «مدنی» فعالیت ایدی. انقلابین ایچینده یئرینی گؤرمه‌ین، خارجی آلتئرناتیو اولاراق دا «سووئت‌لر» یاردیمیندان الینی اوزن سولچو جریانین یگانه یولو دا بو ایدی.یئنی دئوریمین « #نه_شرقی_ایله_نه_غربی» شعارینی اؤزونه نمونه گؤتوره بیلمه‌دییی حالدا «صاندیقچا ادبیاتی» نه شعارچی ادبیاتینی عکس ائتدیره بیلدی،نه ده پراکتیک اولاراق مبارزه‌یه باشلادی.بیر سوره کئچدیکدن سونرا، حتتا بو مدنی فعالیته ده امکان یارانمادی. «صاندیقچا»دا اولان ادبیات اؤز باشینا بوراخیلاراق، اؤزو اؤزونو سانسور ائتمه‌یه باشلادی. بو، اونون ان بؤیوک مغلوبیتی ایدی. بونون عیانی تمثالی #حبیب_ساهیرین بوتون هر شئیدن الینی اوزدوکده انتحاری ایدی. انقلابین ایلکینده «سحر»ین «ایشیقلانماسینا» اینانان شاعیر، حالقاواری مدنی-اجتماعی انتحارلارین ایلک قوربانلیسی اولور.
#صاندیقچا_ادبیاتی‌نین #مدنی دؤنم (1360لار دؤنمی) فعالیتی حقیقتا ادبیاتیمیزین ان آکتیو چاغلاری اولور. بونلار کیتاب کیمی یاییلمیر. چونکی کیتاب کیمی یاییلان اثرلر ایللر بویو «صاندیقچا»دا بویاتلانمیش ادبیات ایدی. بونلارین ایچه‌ریسینده آز سایدا قالارغی اثرلرین شاهیدی اولوروق. دؤنمین مدنی فعالیتینی بیز داها چوخ «درگی» و «قزئت»لرده گؤروروک. ساهیر کیمی عؤمرونون قوجا چاغیندا سئوگی ایله نشریه چاپ ائتمه‌سه‌ده، بو درگی‌لرده هوسله یاخیندان اشتراک ائتمه‌سی‌نین سببی اوندادیر کی یازار و شاعیرلریمیز یارانان فرصت‌لری الدن قاچیرماق ایسته‌میردیلر. بو، اوزون سوره چکمیر. انقلابین ایلک ایکی ایلینی احتیوا ائدیر آز چوخ. اوندان سونرا مدنی فعالیت ده، «صاندیقچا» ایچینه قاییدیر. آنجاق بو دؤنه آچیق بیر صاندیقچا اولور.بو صاندیقچانین آغزی آچیق اولاراق سانکی «اونون ایچینده جین وار» دئیه دؤورون اجتماعی سیخینتی دهشتی نتیجه‌سینده آغزی آچیق صاندیقچایا یاخینلاشماق بئله ادبیاتچی‌لارین اؤزلری طرفیندن سانکی یاساق اولموش کیمی دهشت دوغوروردو. بئله‌لیکله مدنی فعالیت یازیلمامیش آغ لوحه‌لره بنزه‌ییردی.هئچ بیر کیمسه اونا یاخینلاشیب جیزیق چکه بیلمیردی. بو داها چوخ #پاسیو بیر دینج‌لیک، بلکه ده بیر نوع #عرفانا قاپیلماق، بیر نوع کناردا قالماق یا کنارا چکیلمک ایدی.
البتده بو اثرلر آراسیندا یئنی دئوریمه اعتراض‌لارین سسینی ده ائشیدیریک. داها دوغروسو صاندیقچا ادبیاتی‌نین چاپ اولماسی‌نین کناریندا یئنی دؤور شعریمیز ده چاپ اولور. بو شعرلرده فرقلی و گونده‌لیک حیاتین تاثراتینی دویماق اولور. مثل اوچون #عزیز_سلامی‌نین «ائل‌لر جیرتدان اولاجاق» شعر توپلوسو 1359 دا چاپ اولدوغو حالدا اؤز دؤورونو عکس ائتدیریر. اثرده یئنی دئوریمه اولان اعتراض‌لار و بو جریانین علیهینه یازیلان شعرلرین ده شاهیدی اولوروق.
#ایران_عراق ساواشی ادبی چئوره‌دن چوخ، اقتصادی و اجتماعی دوروملاردا اؤزونو گؤستردی و بونون قیغیجیلم‌لاری ادبیاتین دا لنگیمه‌سینه سبب قویدو. ساواش موضوعسو، بوتون ماراق و قایغی‌لاری اؤزونه طرف یؤنلتدی. اؤلکه آداملاری یا اؤلکه‌دن مدافعه‌یه دوشونوردو، یا دا ساواشین گتیردییی چتین دورومدان اؤزونو قورتارماغا.
60.جی اون ایللیین، اؤزللیکله سککیز ایل ساواش دؤورونده آرا سیرا درگی و قزئت‌لرده شعرلریمیز یاییملانیردی. یاییملانان شعرلرین دورومو گؤستریر کی شعریمیز چوخ سرگردان بیر دوروم یاشاییرمیش. یاری کلاسیک یاری یئنی (مدرن شعردن اوزاق) بیر سیرا شعرلرین شاهیدی اولوروق. سووئت‌لر اؤلکه‌سی پارچالانیر. تیکانلی مفتیل‌لر قیریلیر. ملت‌لر بیر-بیری ایله ایلگیده اولور. بو آرادا اوزون زامان حسرتده و بو حسرتی شعرلرده یاشادان ملتین شاعیرلری بیر-بیری ایله ایلگییه کئچیر.
بوتون بونلار اؤز ائتکیسینی قویاراق یئنی نسیلده بیر ادبی دیرچه‌لیشه یعنی «مدرن شعریمیزین» یارانماسینا سبب اولور.
#
اوزرینده ایشله‌دییم #آذربایجان_شعرینده_مدرنیزم آدلی کیتابیمدان بیر پارچا
https://telegram.me/dusharge
بو سس‌لر ایللر بویو دیلیمیز یاساق اولدوقدا، #صاندیقچادا بوکولوب بوغولاندان سونرا ائشیدیلیردی. ائشیدیلن زامان،بو ادبیاتین آخاری، جیغیری دَییشیلمیشدی. بو زامان بو کیمی ادبیات حتتا اؤزلری طرفیندن ده بئله یازیلمیردی.بونا گؤره انقلابدان سونرا کی گونده‌لیک مطبوعاتدا بیز « #مدنی» بیر موقع گؤروروک ادبیاتیمیزدا. باشقا سؤزله دئسک، سول حرکاتی اؤزو انقلابدا اشتراک ائده‌رک یئنی بیر دورومون حیاتا گلمه‌سینده رولو اولموشدور.داها مبارزه‌نی بیر آلتئرناتیو کیمی سئچمیردی. مبارزه ائتدیکدن سونرا، سیاسی باخیمدان کنارا وورولدوقلاری نتیجه‌ده اؤزلرینی انزوادا گؤردوک‌لری حالی یاشادیقدا، بونلار اوچون قالان تکجه آلتئرناتیو چیخیش یولو، «مدنی» فعالیت ایدی. انقلابین ایچینده یئرینی گؤرمه‌ین، خارجی آلتئرناتیو اولاراق دا «سووئت‌لر» یاردیمیندان الینی اوزن سولچو جریانین یگانه یولو دا بو ایدی.یئنی دئوریمین « #نه_شرقی_ایله_نه_غربی» شعارینی اؤزونه نمونه گؤتوره بیلمه‌دییی حالدا «صاندیقچا ادبیاتی» نه شعارچی ادبیاتینی عکس ائتدیره بیلدی،نه ده پراکتیک اولاراق مبارزه‌یه باشلادی.بیر سوره کئچدیکدن سونرا، حتتا بو مدنی فعالیته ده امکان یارانمادی. «صاندیقچا»دا اولان ادبیات اؤز باشینا بوراخیلاراق، اؤزو اؤزونو سانسور ائتمه‌یه باشلادی. بو، اونون ان بؤیوک مغلوبیتی ایدی. بونون عیانی تمثالی #حبیب_ساهیرین بوتون هر شئیدن الینی اوزدوکده انتحاری ایدی. انقلابین ایلکینده «سحر»ین «ایشیقلانماسینا» اینانان شاعیر، حالقاواری مدنی-اجتماعی انتحارلارین ایلک قوربانلیسی اولور.
#صاندیقچا_ادبیاتی‌نین #مدنی دؤنم (1360لار دؤنمی) فعالیتی حقیقتا ادبیاتیمیزین ان آکتیو چاغلاری اولور. بونلار کیتاب کیمی یاییلمیر. چونکی کیتاب کیمی یاییلان اثرلر ایللر بویو «صاندیقچا»دا بویاتلانمیش ادبیات ایدی. بونلارین ایچه‌ریسینده آز سایدا قالارغی اثرلرین شاهیدی اولوروق. دؤنمین مدنی فعالیتینی بیز داها چوخ «درگی» و «قزئت»لرده گؤروروک. ساهیر کیمی عؤمرونون قوجا چاغیندا سئوگی ایله نشریه چاپ ائتمه‌سه‌ده، بو درگی‌لرده هوسله یاخیندان اشتراک ائتمه‌سی‌نین سببی اوندادیر کی یازار و شاعیرلریمیز یارانان فرصت‌لری الدن قاچیرماق ایسته‌میردیلر. بو، اوزون سوره چکمیر. انقلابین ایلک ایکی ایلینی احتیوا ائدیر آز چوخ. اوندان سونرا مدنی فعالیت ده، «صاندیقچا» ایچینه قاییدیر. آنجاق بو دؤنه آچیق بیر صاندیقچا اولور.بو صاندیقچانین آغزی آچیق اولاراق سانکی «اونون ایچینده جین وار» دئیه دؤورون اجتماعی سیخینتی دهشتی نتیجه‌سینده آغزی آچیق صاندیقچایا یاخینلاشماق بئله ادبیاتچی‌لارین اؤزلری طرفیندن سانکی یاساق اولموش کیمی دهشت دوغوروردو. بئله‌لیکله مدنی فعالیت یازیلمامیش آغ لوحه‌لره بنزه‌ییردی.هئچ بیر کیمسه اونا یاخینلاشیب جیزیق چکه بیلمیردی. بو داها چوخ #پاسیو بیر دینج‌لیک، بلکه ده بیر نوع #عرفانا قاپیلماق، بیر نوع کناردا قالماق یا کنارا چکیلمک ایدی.
البتده بو اثرلر آراسیندا یئنی دئوریمه اعتراض‌لارین سسینی ده ائشیدیریک. داها دوغروسو صاندیقچا ادبیاتی‌نین چاپ اولماسی‌نین کناریندا یئنی دؤور شعریمیز ده چاپ اولور. بو شعرلرده فرقلی و گونده‌لیک حیاتین تاثراتینی دویماق اولور. مثل اوچون #عزیز_سلامی‌نین «ائل‌لر جیرتدان اولاجاق» شعر توپلوسو 1359 دا چاپ اولدوغو حالدا اؤز دؤورونو عکس ائتدیریر. اثرده یئنی دئوریمه اولان اعتراض‌لار و بو جریانین علیهینه یازیلان شعرلرین ده شاهیدی اولوروق.
#ایران_عراق ساواشی ادبی چئوره‌دن چوخ، اقتصادی و اجتماعی دوروملاردا اؤزونو گؤستردی و بونون قیغیجیلم‌لاری ادبیاتین دا لنگیمه‌سینه سبب قویدو. ساواش موضوعسو، بوتون ماراق و قایغی‌لاری اؤزونه طرف یؤنلتدی. اؤلکه آداملاری یا اؤلکه‌دن مدافعه‌یه دوشونوردو، یا دا ساواشین گتیردییی چتین دورومدان اؤزونو قورتارماغا.
60.جی اون ایللیین، اؤزللیکله سککیز ایل ساواش دؤورونده آرا سیرا درگی و قزئت‌لرده شعرلریمیز یاییملانیردی. یاییملانان شعرلرین دورومو گؤستریر کی شعریمیز چوخ سرگردان بیر دوروم یاشاییرمیش. یاری کلاسیک یاری یئنی (مدرن شعردن اوزاق) بیر سیرا شعرلرین شاهیدی اولوروق. سووئت‌لر اؤلکه‌سی پارچالانیر. تیکانلی مفتیل‌لر قیریلیر. ملت‌لر بیر-بیری ایله ایلگیده اولور. بو آرادا اوزون زامان حسرتده و بو حسرتی شعرلرده یاشادان ملتین شاعیرلری بیر-بیری ایله ایلگییه کئچیر.
بوتون بونلار اؤز ائتکیسینی قویاراق یئنی نسیلده بیر ادبی دیرچه‌لیشه یعنی «مدرن شعریمیزین» یارانماسینا سبب اولور.
#
اوزرینده ایشله‌دییم #آذربایجان_شعرینده_مدرنیزم آدلی کیتابیمدان بیر پارچا
https://telegram.me/dusharge
Telegram
@dusharge || همت شهبازی
@dusharge
کانالدا کی یازی‌لاری کانالین لینکینی وئرمک شرطی ایله پایلاشماق اولار.
اشتراک‌گذاری مطالب کانال به شرط ارائه لینک آن مجاز است.
کانالدا کی یازی‌لاری کانالین لینکینی وئرمک شرطی ایله پایلاشماق اولار.
اشتراک‌گذاری مطالب کانال به شرط ارائه لینک آن مجاز است.
@dusharge || همت شهبازی
آبانین اونو دوستوم #بهروز_صدیقی ۵۰ یاشا دولور. یاریم عصیرلیک عؤمرو، اوتوز ایللیک دوستلوغو،اوتوز ایل یازیب یارادان انسانین عؤمرونو ساده‌جه کیچیک یازییلا اوزریندن سووشماغی انصافسیزلیق سانیرام. @dusharge
دوستوم #بهروز_صدیقی 50 یاشا دولدو
(آبانین اونو دوستوم #بهروز_صدیقی ۵۰ یاشا دولور.
#یاریم_عصیرلیک عؤمرو، اوتوز ایللیک دوستلوغو ساده‌جه کیچیک یازی ایله اوزریندن سووشماغی انصافسیزلیق سانیرام. اؤزو ده اوتوز ایل یازیب یارادان بیر انسانین عؤمرونو. کئشکه سنین اللی ایللینی بؤیوک مقیاسدا قئید ائتمک اولوردو!).
...#هارمونیک وزن، #شعر یاراندیقجا کلمه‌لرین ایچ #ریتمی ایله یارانیر. یعنی بو آرادا «ریتم» اؤنجه‌دن حاضیر دئییل. شعر یازیلاراق ریتم ده یارانیر. بو ریتم: کلمه‌لرین یئرلرینی دَییشمکله، حرف‌لرین تکرارلانماسی ایله، سؤز بیرلشمه‌لری‌نین قراماتیکاسینی دَییشمکله، یئنی کلمه‌لر یاراتماقلا و یا خود کلمه‌لره یئنی واریانت و معنا باغیشلاماقلا حتتا آرکائیک کلمه‌لری ریتمیک‌لشدیرمکله، مصراع بؤلگوسونون مضمونلا اویغون فورمالاشماسی باشقا سؤزله شعری گؤرونتولشدیرمه‌سی ایله، و ان باشلیجاسی ایجاز ایله ییغجاملاشدیرماسی ایله یارانیر.
باخیشی قارلیم
او یاخشیم
بیر آخشام
اوره‌ییمین گئجه‌سینه گله‌جک
و
اللریم یوخوسوندان دوراجاق...
بیر آخشام
او یاخشیم
تکی منه گتیررسه
گلیمین
اوتورمارام
من یاسیندا الیمین ( #صدیقی، 1384: 1).
#یئنی_شعرده، #كلاسيك شعرين ريتم و وزنيني تکرارلاماقلا شعريميز هر نه قدر يئني ديللي، يئني اوسلوبلو اولسا دا، يئنه ده عادت ائتدييميز ريتم و وزن بللي اولان و عادت ائديلن ريتم و وزن‌لرله سئچيلمه‌یه‌جکدير.
« #هارمونی» دئدیکده، کلمه‌لرین، عبارت‌لرین ایچیندن قالخان #موسیقی‌دیر. کلمه‌لردن قالخان موسیقیده، #عروض اؤلچوسونون روکن‌لری‌نین تاثیری اولمور. داها دوغروسو وزن، عروض #افاعیلی ایله آردی‌آردینا گلمیر. عروض افاعیلی، شعرده ایشله‌نن کلمه‌لرین ریتمینی عینی ائدیر.
#بهروزون شعری‌نین ایلکیندن سونوناجاق کلمه‌لر عینی ریتم ایله قولاقدا جینگیلده‌ییر. یئنی شعر، اؤزللیکله «هارمونی» اوزرینده یازیلان شعرلر، بو ریتمی الوان‌لاشدیریر؛ یوروجو، یک‌نسق و بیر هاوادا جینگیلده‌ین ریتمی مختلیف سس‌لرله جینگیلده‌ده بیلیر. شاعیر، کلمه‌لرله ریتمیک داورانیشی ریتمین ده تکرارلاییجی اولماسی‌نین قارشیسینی آلیر.
بعضی شعرلریمیزین هارمونیسی، شعرین ایچینده #ایچ_قافیه‌لرله اولور. #بهروز_صدیق‌دن وئردییم شعر نمونه‌سینده اولان هارمونی، شعری #مدرن فورمتده یوخ، #کلاسیک شعر فورمتینده اولدوغونو گؤستره‌جکدیر. آنجاق شعرین مدرن ائلئمئنت‌لری چوخدور. اؤرنک اوچون ایلک سطیرده «باخیشی قارلیم»، کلاسیک و حتتا چاغداشلانما دؤورو شعریمیزین عکسینه اولاراق هم #یئنی هم ده فرقلی بیر تصووردور.
«قار» سؤزو #حبیب_ساهیرین (چاغداشلانما دؤورو شعریمیزین نماینده‌سی اولاراق) شعرینده (1358، 104) بورادا گئدن تصوورون تام عکسینه‌دیر. ساهیر، «قار» سؤزونو سیمبولیزه ائتدیینده، دؤورون شاختا بورانلی، استبدادی دورومون دونوقلوغونو نظره آلیر. یعنی اونو حیاتا ضید اولان آنلاییشلارا بیر #سیمبول کیمی ایشله‌دیر.
#بهروز_صدیقی ایسه، بونون عکسینی نظره آلیر. بورادا «قار» آیدینلیق، دورولوق، آغایین‌لیق، همی ده برکت سیمبولودور. بونا گؤره ده «او یاخشیم» سسله‌دییی سئوگیلی‌نین باخیشی بین‌لی برکتلی، صاف و دورودور. بو قار باخیشی یئره داها دوغروسو گئجه‌لنمیش اوره‌یه قوندوقدا، بوتون آغری آجی‌لار، یاس قوخولو هاوالار، بهره‌سیز یاشام یوخوسوندان اویاناراق بارا اوتوراجاقدیر.
بورادا شعرین سون ایکی سطرینه‌دک، طبیعی آخارلی بیر ایچ قافیه‌لی هارمونیانین شاهیدی اولوروق. آنجاق سون ایکی سطیرده شاعیر قصدن قافیه‌لندیریر. شاعیرین اصرارلا قافیه‌لنمه‌یه مئیلی، سطیر و مضمونون بوش‌بئکار اولماسینا، باشقا سؤزله مضمون آخاریندا قافیه‌له‌نن کلمه‌نین رولونون اولماماسینا گتیریب چیخاریر. شعرین ایلک باشلانغیجیندا اولان سس‌اوخشارلی کلمه‌لرین، و ایلک بندین سونوندا «بیر آخشام/ او یاخشیم» سؤزلری‌نین یئنی هارمونیاسی شعری مدرن‌لشمه‌یه طرف سوروکله‌دییی آندا، شعرین سونوندا کی زورلا هارمونی یاراتماق اصراری اونو هم شابلونلاشدیریر، هم ده صنعی اؤلچو یاراتماغا دوغرو آپاریر...
اوزرینده ایشله‌دییم #آذربایجان_شعرینده_مدرنیزم کیتابیمدان بیر پارچا
#همت_شهبازی
https://telegram.me/dusharge
(آبانین اونو دوستوم #بهروز_صدیقی ۵۰ یاشا دولور.
#یاریم_عصیرلیک عؤمرو، اوتوز ایللیک دوستلوغو ساده‌جه کیچیک یازی ایله اوزریندن سووشماغی انصافسیزلیق سانیرام. اؤزو ده اوتوز ایل یازیب یارادان بیر انسانین عؤمرونو. کئشکه سنین اللی ایللینی بؤیوک مقیاسدا قئید ائتمک اولوردو!).
...#هارمونیک وزن، #شعر یاراندیقجا کلمه‌لرین ایچ #ریتمی ایله یارانیر. یعنی بو آرادا «ریتم» اؤنجه‌دن حاضیر دئییل. شعر یازیلاراق ریتم ده یارانیر. بو ریتم: کلمه‌لرین یئرلرینی دَییشمکله، حرف‌لرین تکرارلانماسی ایله، سؤز بیرلشمه‌لری‌نین قراماتیکاسینی دَییشمکله، یئنی کلمه‌لر یاراتماقلا و یا خود کلمه‌لره یئنی واریانت و معنا باغیشلاماقلا حتتا آرکائیک کلمه‌لری ریتمیک‌لشدیرمکله، مصراع بؤلگوسونون مضمونلا اویغون فورمالاشماسی باشقا سؤزله شعری گؤرونتولشدیرمه‌سی ایله، و ان باشلیجاسی ایجاز ایله ییغجاملاشدیرماسی ایله یارانیر.
باخیشی قارلیم
او یاخشیم
بیر آخشام
اوره‌ییمین گئجه‌سینه گله‌جک
و
اللریم یوخوسوندان دوراجاق...
بیر آخشام
او یاخشیم
تکی منه گتیررسه
گلیمین
اوتورمارام
من یاسیندا الیمین ( #صدیقی، 1384: 1).
#یئنی_شعرده، #كلاسيك شعرين ريتم و وزنيني تکرارلاماقلا شعريميز هر نه قدر يئني ديللي، يئني اوسلوبلو اولسا دا، يئنه ده عادت ائتدييميز ريتم و وزن بللي اولان و عادت ائديلن ريتم و وزن‌لرله سئچيلمه‌یه‌جکدير.
« #هارمونی» دئدیکده، کلمه‌لرین، عبارت‌لرین ایچیندن قالخان #موسیقی‌دیر. کلمه‌لردن قالخان موسیقیده، #عروض اؤلچوسونون روکن‌لری‌نین تاثیری اولمور. داها دوغروسو وزن، عروض #افاعیلی ایله آردی‌آردینا گلمیر. عروض افاعیلی، شعرده ایشله‌نن کلمه‌لرین ریتمینی عینی ائدیر.
#بهروزون شعری‌نین ایلکیندن سونوناجاق کلمه‌لر عینی ریتم ایله قولاقدا جینگیلده‌ییر. یئنی شعر، اؤزللیکله «هارمونی» اوزرینده یازیلان شعرلر، بو ریتمی الوان‌لاشدیریر؛ یوروجو، یک‌نسق و بیر هاوادا جینگیلده‌ین ریتمی مختلیف سس‌لرله جینگیلده‌ده بیلیر. شاعیر، کلمه‌لرله ریتمیک داورانیشی ریتمین ده تکرارلاییجی اولماسی‌نین قارشیسینی آلیر.
بعضی شعرلریمیزین هارمونیسی، شعرین ایچینده #ایچ_قافیه‌لرله اولور. #بهروز_صدیق‌دن وئردییم شعر نمونه‌سینده اولان هارمونی، شعری #مدرن فورمتده یوخ، #کلاسیک شعر فورمتینده اولدوغونو گؤستره‌جکدیر. آنجاق شعرین مدرن ائلئمئنت‌لری چوخدور. اؤرنک اوچون ایلک سطیرده «باخیشی قارلیم»، کلاسیک و حتتا چاغداشلانما دؤورو شعریمیزین عکسینه اولاراق هم #یئنی هم ده فرقلی بیر تصووردور.
«قار» سؤزو #حبیب_ساهیرین (چاغداشلانما دؤورو شعریمیزین نماینده‌سی اولاراق) شعرینده (1358، 104) بورادا گئدن تصوورون تام عکسینه‌دیر. ساهیر، «قار» سؤزونو سیمبولیزه ائتدیینده، دؤورون شاختا بورانلی، استبدادی دورومون دونوقلوغونو نظره آلیر. یعنی اونو حیاتا ضید اولان آنلاییشلارا بیر #سیمبول کیمی ایشله‌دیر.
#بهروز_صدیقی ایسه، بونون عکسینی نظره آلیر. بورادا «قار» آیدینلیق، دورولوق، آغایین‌لیق، همی ده برکت سیمبولودور. بونا گؤره ده «او یاخشیم» سسله‌دییی سئوگیلی‌نین باخیشی بین‌لی برکتلی، صاف و دورودور. بو قار باخیشی یئره داها دوغروسو گئجه‌لنمیش اوره‌یه قوندوقدا، بوتون آغری آجی‌لار، یاس قوخولو هاوالار، بهره‌سیز یاشام یوخوسوندان اویاناراق بارا اوتوراجاقدیر.
بورادا شعرین سون ایکی سطرینه‌دک، طبیعی آخارلی بیر ایچ قافیه‌لی هارمونیانین شاهیدی اولوروق. آنجاق سون ایکی سطیرده شاعیر قصدن قافیه‌لندیریر. شاعیرین اصرارلا قافیه‌لنمه‌یه مئیلی، سطیر و مضمونون بوش‌بئکار اولماسینا، باشقا سؤزله مضمون آخاریندا قافیه‌له‌نن کلمه‌نین رولونون اولماماسینا گتیریب چیخاریر. شعرین ایلک باشلانغیجیندا اولان سس‌اوخشارلی کلمه‌لرین، و ایلک بندین سونوندا «بیر آخشام/ او یاخشیم» سؤزلری‌نین یئنی هارمونیاسی شعری مدرن‌لشمه‌یه طرف سوروکله‌دییی آندا، شعرین سونوندا کی زورلا هارمونی یاراتماق اصراری اونو هم شابلونلاشدیریر، هم ده صنعی اؤلچو یاراتماغا دوغرو آپاریر...
اوزرینده ایشله‌دییم #آذربایجان_شعرینده_مدرنیزم کیتابیمدان بیر پارچا
#همت_شهبازی
https://telegram.me/dusharge
Telegram
@dusharge || همت شهبازی
@dusharge
کانالدا کی یازی‌لاری کانالین لینکینی وئرمک شرطی ایله پایلاشماق اولار.
اشتراک‌گذاری مطالب کانال به شرط ارائه لینک آن مجاز است.
کانالدا کی یازی‌لاری کانالین لینکینی وئرمک شرطی ایله پایلاشماق اولار.
اشتراک‌گذاری مطالب کانال به شرط ارائه لینک آن مجاز است.