"سلسه‌نشست‌های مجازی ادبیات عاشورایی"
#دانشگاه_شیراز
#ادوار_شعر_عاشورایی
#عرفان_عاشورا
#سیمای_امام_سجاد
#عاشورا_و_شاعران_مسیحی
#عاشورا_و_شعر_عربی
#انسان_کامل
@drmomoradi
#دانشگاه_شیراز
#ادوار_شعر_عاشورایی
#عرفان_عاشورا
#سیمای_امام_سجاد
#عاشورا_و_شاعران_مسیحی
#عاشورا_و_شعر_عربی
#انسان_کامل
@drmomoradi
بادِ سحر است و گل‌فشان می‌آید
یا بانگ اذان که بی‌نشان می‌آید
این پیکر "او"ست پشت آن اسب سپید؟
یا ماه سوار کهکشان می‌آید؟
#بداهه
#عاشورا
#محمد_مرادی
@drmomoradi
یا بانگ اذان که بی‌نشان می‌آید
این پیکر "او"ست پشت آن اسب سپید؟
یا ماه سوار کهکشان می‌آید؟
#بداهه
#عاشورا
#محمد_مرادی
@drmomoradi
"دوراهی"
اینجا مگر دوراهی کوفه است؟ اینجا مگر خرابه‌ی شام است؟
راس ِ حسین بر سر نیزه است، آن‌سمت: قتلگاهِ امام است
قرآن: غریب ِ پستوی خانه، نهج‌البلاغه: بغض شبانه
وقت ِ سکوت آلِ خواص است، وقت خروج اِبنِ عوام است
آن‌کس که گفت حُرّ ِ زمانم، بوی یزید در نفَسش بود
ای وای! راه توبه چه سمت است؟ ای داد! راه راست کدام است؟
ای مردهای میز ِ موازی! آه ای شریح‌های نه‌قاضی!
در دینتان اگر که حلال است؛ خون حسین، پس چه حرام است؟
*
تا کی سکوت و درد مکیدن؟ تا کی به روی تخت لمیدن؟
ای کوفیان حیله و ترفند! مسلم رسیده، وقت قیام است
ما عزممان حصار شریعه است، در پستوی سقوط بماند؛
هرکس دچار سفره‌ی نان است، هرکس هنوز عاشق شام است
ای شهرِ بی‌ستاره‌ی رسوا! آه ای سران لشکر شورا!
یک روز بین کوچه می‌افتد، این طشت‌ها که بر سر ِ بام است
گفتیم: کَیفَ حالکُم ای قوم! جز سنگ پاسخی نشنیدیم
گفتیم: اَلسّلامُ علیکم، آری جواب سنگ، سلام است
*
سجادها دوباره به زنجیر، بغض رقیه، سخت نفس‌گیر
اینجا مگر دوراهی کوفه است؟ اینجا مگر خرابه‌ی شام است؟
#محرم
#عاشورا
#یزید_درون
#محمد_مرادی
@drmomoradi
اینجا مگر دوراهی کوفه است؟ اینجا مگر خرابه‌ی شام است؟
راس ِ حسین بر سر نیزه است، آن‌سمت: قتلگاهِ امام است
قرآن: غریب ِ پستوی خانه، نهج‌البلاغه: بغض شبانه
وقت ِ سکوت آلِ خواص است، وقت خروج اِبنِ عوام است
آن‌کس که گفت حُرّ ِ زمانم، بوی یزید در نفَسش بود
ای وای! راه توبه چه سمت است؟ ای داد! راه راست کدام است؟
ای مردهای میز ِ موازی! آه ای شریح‌های نه‌قاضی!
در دینتان اگر که حلال است؛ خون حسین، پس چه حرام است؟
*
تا کی سکوت و درد مکیدن؟ تا کی به روی تخت لمیدن؟
ای کوفیان حیله و ترفند! مسلم رسیده، وقت قیام است
ما عزممان حصار شریعه است، در پستوی سقوط بماند؛
هرکس دچار سفره‌ی نان است، هرکس هنوز عاشق شام است
ای شهرِ بی‌ستاره‌ی رسوا! آه ای سران لشکر شورا!
یک روز بین کوچه می‌افتد، این طشت‌ها که بر سر ِ بام است
گفتیم: کَیفَ حالکُم ای قوم! جز سنگ پاسخی نشنیدیم
گفتیم: اَلسّلامُ علیکم، آری جواب سنگ، سلام است
*
سجادها دوباره به زنجیر، بغض رقیه، سخت نفس‌گیر
اینجا مگر دوراهی کوفه است؟ اینجا مگر خرابه‌ی شام است؟
#محرم
#عاشورا
#یزید_درون
#محمد_مرادی
@drmomoradi
Forwarded from محمد مرادی
"دوراهی"
اینجا مگر دوراهی کوفه است؟ اینجا مگر خرابه‌ی شام است؟
راس ِ حسین بر سر نیزه است، آن‌سمت: قتلگاهِ امام است
قرآن: غریب ِ پستوی خانه، نهج‌البلاغه: بغض شبانه
وقت ِ سکوت آلِ خواص است، وقت خروج اِبنِ عوام است
آن‌کس که گفت حُرّ ِ زمانم، بوی یزید در نفَسش بود
ای وای! راه توبه چه سمت است؟ ای داد! راه راست کدام است؟
ای مردهای میز ِ موازی! آه ای شریح‌های نه‌قاضی!
در دینتان اگر که حلال است؛ خون حسین، پس چه حرام است؟
*
تا کی سکوت و درد مکیدن؟ تا کی به روی تخت لمیدن؟
ای کوفیان حیله و ترفند! مسلم رسیده، وقت قیام است
ما عزممان حصار شریعه است، در پستوی سقوط بماند؛
هرکس دچار سفره‌ی نان است، هرکس هنوز عاشق شام است
ای شهرِ بی‌ستاره‌ی رسوا! آه ای سران لشکر شورا!
یک روز بین کوچه می‌افتد، این طشت‌ها که بر سر ِ بام است
گفتیم: کَیفَ حالکُم ای قوم! جز سنگ پاسخی نشنیدیم
گفتیم: اَلسّلامُ علیکم، آری جواب سنگ، سلام است
*
سجادها دوباره به زنجیر، بغض رقیه، سخت نفس‌گیر
اینجا مگر دوراهی کوفه است؟ اینجا مگر خرابه‌ی شام است؟
#محرم
#عاشورا
#یزید_درون
#محمد_مرادی
@drmomoradi
اینجا مگر دوراهی کوفه است؟ اینجا مگر خرابه‌ی شام است؟
راس ِ حسین بر سر نیزه است، آن‌سمت: قتلگاهِ امام است
قرآن: غریب ِ پستوی خانه، نهج‌البلاغه: بغض شبانه
وقت ِ سکوت آلِ خواص است، وقت خروج اِبنِ عوام است
آن‌کس که گفت حُرّ ِ زمانم، بوی یزید در نفَسش بود
ای وای! راه توبه چه سمت است؟ ای داد! راه راست کدام است؟
ای مردهای میز ِ موازی! آه ای شریح‌های نه‌قاضی!
در دینتان اگر که حلال است؛ خون حسین، پس چه حرام است؟
*
تا کی سکوت و درد مکیدن؟ تا کی به روی تخت لمیدن؟
ای کوفیان حیله و ترفند! مسلم رسیده، وقت قیام است
ما عزممان حصار شریعه است، در پستوی سقوط بماند؛
هرکس دچار سفره‌ی نان است، هرکس هنوز عاشق شام است
ای شهرِ بی‌ستاره‌ی رسوا! آه ای سران لشکر شورا!
یک روز بین کوچه می‌افتد، این طشت‌ها که بر سر ِ بام است
گفتیم: کَیفَ حالکُم ای قوم! جز سنگ پاسخی نشنیدیم
گفتیم: اَلسّلامُ علیکم، آری جواب سنگ، سلام است
*
سجادها دوباره به زنجیر، بغض رقیه، سخت نفس‌گیر
اینجا مگر دوراهی کوفه است؟ اینجا مگر خرابه‌ی شام است؟
#محرم
#عاشورا
#یزید_درون
#محمد_مرادی
@drmomoradi
"شعر_عاشورایی/۳"
عصر شعرخیز غزنوی، دوره‌ی چندان مناسبی برای رواج شعر عاشورایی فارسی نیست. به‌ویژه در زمان محمود غزنوی ۳۸۷تا۴۲۱، چندان نمودی از ادب عاشورایی در آثار برجای مانده دیده نمی‌شود؛ نکته‌ای که بعید نیست از مذهب غالب در قلمرو غزنویان نشات گرفته باشد.
در این دوران، هرچند حکومت شیعی آل‌بویه در ری، حامی شعر منقبتی بوده، میزان اشعار به دست آمده از شاعران نواحی مرکزی و جنوبی ایران زیاد نیست و تنها ابیات شیعی پراکنده را در آثار منسوب به کسانی چون بندار رازی و غضایری می توان سراغ گرفت.
افول ادب عاشورایی در قلمرو شعر مدح‌محور غزنوی، به اندازه‌ای مشهود است که در مجموع اشعار شاعرانی چون: فرخی، عنصری، عسجدی و ... تنها یک بیت ثبت شده که در آن به امام حسین علیه‌السلام، اشاره شده است؛ آن هم بیتی است از فرخی که در بخش پایانی مدح مسعود غزنوی، شادمانی محمود از دیدار او را به شادی امام علی(ع) از دیدار حسنین(ع) مانند کرده است:
همیشه به دیدار تو شاد سلطان
چو حیدر به دیدار شبّیر و شبّر
دیوان فرخی
در قطعه‌ای که نخست‌بار در مجالس‌المومنین قاضی نورالله شوشتری نقل شده نیز، غضایری رازی به پنج تن و از آن میان، امام حسین(ع) شفاعت جسته است:
بهینِ خلق و برادرش و دختر و دو پسر
محمد و علی و فاطمه، حسین و حسن
البته در هیچ‌یک از این ابیات به حادثه‌ی کربلا اشاره نشده است. در ادب این دوره، تنها منوچهری دامغانی(ف432)، در مسمطی که در وصف بهار سروده، در توصیف عاشورا، به عزاداری شیعیان بر اصحاب کربلا اشاره کرده، مضمونی که موید فراگیری نوحه بر شهدای کربلا در این عصر است:
طوطی میان باغ دمان و کشی کنان
چنگش چو برگ سوسن و بالش چو برگ نی
...قمری هزار نوحه کند بر سر چنار
چون اهل شیعه بر سر اصحاب نینوی
دیوان منوچهری
البته وضعیت شعر شیعی عربی و متون ادبی، تاریخی و حدیثی، در انعکاس حادثه‌ی کربلا، متفاوت با شعر این دوره است.
#شعر_آیینی
#شعر_شیعی
#منوچهری_دامغانی
#شعر_غزنوی
#عاشورا
#امام_حسین
@drmomoradi
عصر شعرخیز غزنوی، دوره‌ی چندان مناسبی برای رواج شعر عاشورایی فارسی نیست. به‌ویژه در زمان محمود غزنوی ۳۸۷تا۴۲۱، چندان نمودی از ادب عاشورایی در آثار برجای مانده دیده نمی‌شود؛ نکته‌ای که بعید نیست از مذهب غالب در قلمرو غزنویان نشات گرفته باشد.
در این دوران، هرچند حکومت شیعی آل‌بویه در ری، حامی شعر منقبتی بوده، میزان اشعار به دست آمده از شاعران نواحی مرکزی و جنوبی ایران زیاد نیست و تنها ابیات شیعی پراکنده را در آثار منسوب به کسانی چون بندار رازی و غضایری می توان سراغ گرفت.
افول ادب عاشورایی در قلمرو شعر مدح‌محور غزنوی، به اندازه‌ای مشهود است که در مجموع اشعار شاعرانی چون: فرخی، عنصری، عسجدی و ... تنها یک بیت ثبت شده که در آن به امام حسین علیه‌السلام، اشاره شده است؛ آن هم بیتی است از فرخی که در بخش پایانی مدح مسعود غزنوی، شادمانی محمود از دیدار او را به شادی امام علی(ع) از دیدار حسنین(ع) مانند کرده است:
همیشه به دیدار تو شاد سلطان
چو حیدر به دیدار شبّیر و شبّر
دیوان فرخی
در قطعه‌ای که نخست‌بار در مجالس‌المومنین قاضی نورالله شوشتری نقل شده نیز، غضایری رازی به پنج تن و از آن میان، امام حسین(ع) شفاعت جسته است:
بهینِ خلق و برادرش و دختر و دو پسر
محمد و علی و فاطمه، حسین و حسن
البته در هیچ‌یک از این ابیات به حادثه‌ی کربلا اشاره نشده است. در ادب این دوره، تنها منوچهری دامغانی(ف432)، در مسمطی که در وصف بهار سروده، در توصیف عاشورا، به عزاداری شیعیان بر اصحاب کربلا اشاره کرده، مضمونی که موید فراگیری نوحه بر شهدای کربلا در این عصر است:
طوطی میان باغ دمان و کشی کنان
چنگش چو برگ سوسن و بالش چو برگ نی
...قمری هزار نوحه کند بر سر چنار
چون اهل شیعه بر سر اصحاب نینوی
دیوان منوچهری
البته وضعیت شعر شیعی عربی و متون ادبی، تاریخی و حدیثی، در انعکاس حادثه‌ی کربلا، متفاوت با شعر این دوره است.
#شعر_آیینی
#شعر_شیعی
#منوچهری_دامغانی
#شعر_غزنوی
#عاشورا
#امام_حسین
@drmomoradi
"طوفان"
ای شعرِ شکسته! بر خطِ خون بنشین!
ای نی! به سماعِ بربطِ خون بنشین
عاشورا شد... رسید طوفانِ بزرگ
ای کشتی نوح! بر شط خون بنشین!
پ.ن: مفسران گفتند شش ماه نوح و اصحاب وی در کشتی بودند... و روز عاشورا از کشتی فرو آمدند. (کشف‌الاسرار میبدی/ سوره‌ی هود)
#محمد_مرادی
#عاشورا
@drmomoradi
ای شعرِ شکسته! بر خطِ خون بنشین!
ای نی! به سماعِ بربطِ خون بنشین
عاشورا شد... رسید طوفانِ بزرگ
ای کشتی نوح! بر شط خون بنشین!
پ.ن: مفسران گفتند شش ماه نوح و اصحاب وی در کشتی بودند... و روز عاشورا از کشتی فرو آمدند. (کشف‌الاسرار میبدی/ سوره‌ی هود)
#محمد_مرادی
#عاشورا
@drmomoradi
"سلطان‌حسین بایقرا و عاشورای هرات "
پادشاه عدل‌گستر و شهریار رعیت‌پرور بود، بهار ایام دولتش چون ایام بهار خرم و خوش... در ایام سلطنت او دوازده‌هزار طالب علم در هرات موظف بوده‌اند... کسی را که چون میرعلیشیر چاکری و چون مولانا جامی مدح‌گستری باشد، همانا که از مدحت مادحان غنی و از صفت واصفان مستغنی است... گویند که در ایام سلطنت خود جهت ترویح روح پرفتوح امام‌الثقلین ابی‌عبدالله الحسین علیه الصلوة والسلم، هر روز دو گوسفند آش در عشور عاشورا بر فقرا و مساکین تصدق می‌کرده‌اند.
تحفه‌ی سامی، انتشارات اساطیر، ص ۱۴ و ۱۵
#عاشورا
#سام_میرزا_صفوی
@drmomoradi
پادشاه عدل‌گستر و شهریار رعیت‌پرور بود، بهار ایام دولتش چون ایام بهار خرم و خوش... در ایام سلطنت او دوازده‌هزار طالب علم در هرات موظف بوده‌اند... کسی را که چون میرعلیشیر چاکری و چون مولانا جامی مدح‌گستری باشد، همانا که از مدحت مادحان غنی و از صفت واصفان مستغنی است... گویند که در ایام سلطنت خود جهت ترویح روح پرفتوح امام‌الثقلین ابی‌عبدالله الحسین علیه الصلوة والسلم، هر روز دو گوسفند آش در عشور عاشورا بر فقرا و مساکین تصدق می‌کرده‌اند.
تحفه‌ی سامی، انتشارات اساطیر، ص ۱۴ و ۱۵
#عاشورا
#سام_میرزا_صفوی
@drmomoradi