‍ ‍ ‍ 📌 Güney Azərbaycan Türk Ulusunun Devrim Tərpənişinin 12inci İldönümü, Qutlu Olsun.

🗓 1385/Qızaran/1
🗓 2006/May/22

🎙 #Araz_Elsəs
✊ Haray Haray Mən Türkəm

🔆🔅💙💙💙💙💙🔅🔆
🔆🔅❤️❤️❤️❤️❤️🔅🔆
🔆🔅💚💚💚💚💚🔅🔆

📌 12مین سالگرد جنبش انقلابی ملت تورک آذربایجان جنوبی گرامی باد.

🗓 ۱٣٨۵/خرداد/۱

🎙 #آراز_ائلسس
✊ هارای هارای من تورکم

🔵 Türk Bilgi Axağı

🔵 تورک بیلگی آخاغی

☪ @Turk_Bilgi

‍ ‍🛡ایران اوردوسونا قوللوق ائدن تورک عسگرلرینه

اهئی!قارداش!سنینله یم!
سؤزوم سنه دیر قارداشیم
دیلداشیم،قانداشیم،قارداش
آ!یوردداشیم!سنینله یم!
اهئی!ایران اوردوسونون قورخماز، ایگید قهرمانی،پاسداری،ارتشی سی،
تورک عسگری سنینله یم!
نه دیر بؤیله چالیشدیغین!
گئجه گوندوز اوغراشدیغین
ساواشدیغین،ووروشدوغون
آل قانا بولاشدیغین
ایتیریب آختاردیغین نه،
وئردیگین نه، آلدیغین نه
کولونگ ووروب، تر تؤکدویگون،
کیم اوچوندور، نه دیر بؤیله
ائیلن بیراز!آ!قارداشیم
ترینی سیل!دینجل بیراز
پاپاغینی قوی قاباغا
ماغیل ماغیل دوشون بیراز!
آز اولمادی ایران اوچون
شهیدیمیز، علیلیمیز،
آز اولمادی یارالیمیز،
ایتگینیمیز،اسیریمیز!
بورجویدوسا اؤده دیک بیز
واریمیزلا،یوخوموزلا،
آرتیقلاماسیلا بئله
جانیمیزلا،قانیمیزلا!
اوغرونا باش دؤیدوگوموز
یاخشیجا اویناتدی بیزی
بیز یولوندا جاندان گئچدیک
اویسا چالدی،چاپدی بیزی.
قانیمیزی شوشه له دی،
أتیمیزی شیشه له دی،
سوردو ایلیکلریمیزی
کوتانینا چاتدی بیزی.
برکه دوشنده اؤیدولر،
ایرانا باش سیز دئدیلر،
ائششگی کؤرپودن گئچسک،
آلچادیب بیزی سؤیدولر
تانریدان ارمغان اولان
تانرینین بیر ایزی اولان
آنا دوغما دیلیمیزده
دانیشماغا قویمادیلار،
اینسانلیق حاققیدیر دئدیک
یازیب اوخوماق دیله دیک
بو طبیعی حقی بئله
بیزه روا بیلمه قیلمادیلار.
موحمد موصطفی نین،
وصف ائدیب تعریف ائتدیگی،
الله ین قوشونو دیه
اؤیدوگو،تمجید ائتدیگی
دیلینین اؤیرنیلمه سین
توصیه،تاکید ائتدیگی
تورکون معنویاتینا
سایغیسیزجا سالدیردیلار.
کئچمیشیمیز،تاریخیمیز،
اونودولوب،یالانلاندی،
کیملیگیمیز آلچاقلاندی،
وارلیغیمیز تاپدالاندی.
بیزه قوندارما بیر کیملیک
قوندارما بیر آد وئردیلر
ایرانلی، آریایی نسب
دامغاسین ووردولار بیزه.
ایرانچیلیق شوعاریله
أرییب یوخ اولماداییق،
فارسین شئونیزم ألییله
سیخیلیب بوغولماداییق.
ایران آدلانان بو یئرده
نئچه میللت یاشار، آنجاق!
یالنیز بیر میللتین آدی
یوکسکدن سؤیلنمک ده دیر،
برادرلیک،برابرلیک،
یالنیز آغیزلاردا بوش سؤز
بو اؤلکه ده یالنیز فارسین
بایراغی یئللنمک ده دیر!
بس بیز کیمیک بو اؤلکه ده
شیطان فحله سییک،نه ییک
دئیرسیز بیر مالیق یوخسا
کؤله ییک می،قولوق،نه ییک
اونجا قایغیسینی چکدیک
بیرازجا سایغیمیز یوخ مو
باشینین اوستونده أسدیک
ألیمیزین دوزو یوخ مو
بیز سایمادیق اؤزوموز
کیم سایاجاق ایندی بیزی
دئیر وئرمه دیک بیز بیزه
کیم دئیر وئره جک بیزه
بوتون ساییلان میللت لر
اؤز بایراغی آلتیندا یاشار!
باشقاسینا یوکلت اولماز
یالنیز اؤز یوکون داشیار.
اهئی! قارداش سنینله یم
سؤزوم سنه دیر قارداشیم
دیلداشیم،قانداشیم،قارداش!
آ!یوردداشیم سنینله یم!
اهئی!ایران سنگرینین
جاندان کئچن قهرمانی
پاسداری،ارتشی سی،
تورک عسگری سنینله یم!
یئتر فارسین دئییرمانینا
سو اولدب آخدیغین یئتر!
ایران آدلی بو اؤلکه ده
داش اوسته داش قویدون یئتر!
قارداش!گل تؤک أته یین دن
داغیلمیش ایرانین داشین
اؤزون اؤز آغان اول قارداش
اؤز ألین اولسون،اؤز باشین!
اؤزونه دؤن،اؤزونه گل!
نه وارسا اؤزلویونده دیر،
ایتیریب آختاردیقلارین،
اؤزلویونده، اؤزونده دیر!
بیر واراق اؤنجه تاریخده
بیزیک دؤولت لر یارادان!
امپراتورلوقلار قوران،
یئر اوزونده آت اوینادان!
گل!کئچمیشه آرخالانیب،
گلجیه اینامیینان،
قور باغیمسیز دؤولتینی
اؤز گوجونه اینان!اینان!
گووَن دامارلارینداکی
آپ آری، قوتسال قانینا!
ساریل بوتون وارلیغینلا،
دوغما آزربایجانینا!
آزربایجان!آزربایجان!
آغ کؤینه گی تیمتیلیت قان!
یالقیز،کیمسه سیز،قان آغلار!
اورگی قان!کؤکسو شان!شان!
اونون اوغرونا باش قویوب
بویروغوندا اولمالییق،
اونون قارشیندا دیز چؤکوب
قوللوغوندا دورمالییق!
قایغیسینا قالمالییق!
آغریسینی آلمالییق!
گئجه،گوندوز گؤز قیرپمادان،
قوروقجوسو اولمالییق!
گل!ییخیلمیش قالامیزی
یئنی دن قوراق،قالدیراق!
سؤنموش اوجاقلاریمیزدا،
یئنه تونقاللار قالایاق!
پاسدار،بسیج،ارتش اولوب،
قورویاق اؤز یوردوموزو،
یوردوموز آزربایجانا،
یئنیلمز بیر اوردو اولاق!
اهئی!قارداش سنینله یم!
سؤزوم سنه دیر قارداشیم!
دیلداشیم،قانداشیم،قارداش!
تورک عسگری سنینله یم!
اهئی!ایران اوردوسونون،
قورخماز،ایگید قهرمانی!
پاسداری،ارتشی سی،
تورک عسگری سنینله یم!
پاپاغینی قوی قاباغا!
یاخشی یاخشی، دوشون قارداش!
اؤزلویونه،اؤزونه دؤن،
دوغرو یولون بودور قارداش!
قورتولوشون بو یولدادیر،
دوغرو یولون بودور قارداش!...

🌹 #آراز_ائلسس
📌 ايسوئچ(سوئد)/مالمؤ
🗓 1379/05/26

♦️ Türk Bilgi Axağı

♦️ تورک بیلگی آخاغی

☪ @Turk_Bilgi

⏪↙️ هواشناسیِ غیردولتیِ آذربایجان 👇👇🏻


👉🏻🚨🌊❄️ @AZweather 💨⚡️🔥☄


🚨🌊 ƏN BÖYÜK DOĞRU DÜZGÜN XƏBƏRLƏRİ BURADAN ALIN

👋🏻🚨🌊 اَن بویوک دوغرو دوزگون خبرلری بوردان آلین .

🚨💨🌊 HAVA DURUMUNDAN BİLGİ AXTARAN BU AXAĞA QOŞULSUN

👋🏻🚨🌊 هاوا دوروموندان بیلگی آختاران بو آخاغا قوشولسون.

🙏🏻🚨 UYARILARA ÖZƏNLİ DİQQƏTLİ OLUNUZ LÜTFƏN 🚨🙏🏻

🚨💨🌊 اویاریلارا اُوزَنلی دیققتلی اولون لوطفا🙏🏻🌊🚨

🚨🌊❄️🌊💨🌬🚨

🌊💨 بزرگترین دقیق ترین و جامع ترین کانال خبری آب هوای منطقه ای آذربایجان.

👋🏻🚨 برای دریافت آخرین اخبار دقیق بارش ها وضعیت هوا جاده ها سیلاب ها شهرها و دریاچه اورمیه و رودخانه ها...عضو بزرگترین کانال غیر دولتی خبری آب هوای آذربایجان باشید❤️

❤️ یاشاسین دوغرو دوزگون چالیشقان یولداشلاریمیز جانداشلاریمیز 🙏🏻🌹

⏪↙️ هواشناسیِ غیردولتیِ آذربایجان 👇👇🏻


#اورمو_گولو
#آراز_چایی
#جیغاتی_چایی
#آجی_چای
#قیزیل_اوزن
#شهر_چایی
#صوفو_چایی
#گردنه_حیران
#ساوالان
#سهند

#تبریز
#اردبیل
#زنگان_زنجان
#همدان_قزوین
#اورمو
#آستارا


👉🏻🚨🌊❄️ @AZweather 💨⚡️🔥☄


👉🏻🚨🌊❄️ @AZweather 💨⚡️🔥☄


💠 TÜRK Bilgi Axağı

♦️ تورک بیلگی آخاغی ⏬

☪ @TURK_Bilgi

.
اولین تکه هایی که از #آذربایجان جدا شد، شمال #عراق(منطقه های که امروزه به #تورکمن_ائلی مشهور
است) یعنی شهرهای #اربیل، #موصل، #کرکوک و #سلیمانیه بود.
در سال ۱۵۳۴ در جنگی که بین
#صفویان و عثمانی‌ها درگرفت این مناطق ضمیمه #امپراطوری_عثمانی گشت و بعد از فروپاشی
عثمانی سال ۱۹۲۶ در کشور عراق قرار گرفت و پس از سالها و با مهاجرت کردها امروزه ضمیمه اقلیم #کردستان عراق شده است .
سالها آذربایجان همچنان به صورت ایالتی بزرگ بود (#افشاریه ، #زندیه و اوایل #قاجار) تا اینکه مطابق
#عهدنامه_ترکمنچای در سال ۱۸۲۸ شمال آذربایجان از جنوب آن جدا و گرفتار روسها شد.
در سال ۱۸۴۰ مطابق اصلاحات اراضی #امپراطوری_تزاری #روس : دربند ، آلتی‌پارین، آختی ، دوققوزپارین ، قایتاق و... از خاک #آذربایجان_شمالی جدا و ضمیمه #ایالت_داغستان شد.
پس از جدا شدن آذربایجان شمالی، روند مهاجرت و اسکان ارامنه یاغی اخراج شده از عثمانی توسط روسها آغاز شد. طوری که پس از چند سال ایروان و شهرهای اطراف آن که صددرصد تورک نشین بودند به شهرهایی ارمنی نشین تبدیل شدند و در سال ۱۹۱۸ از جمهوری سویت سوسیالیستی آذربایجان جدا و جمهوری سویت سوسیالیست #ارمنستان را در خاک آذربایجان تاسیس کردند.
پس از جدا سازی دربند و ایروان از خاک آزربایجان شمالی، با تاسیس جمهوری سویت سوسیالیستی گرجستان ، منطقه تاریخی بورچالی نیز از آذربایجان شمالی جدا شد.
پس از فروپاشی #شوروی این منطقه همچنان در گرجستان باقی ماند. منطقه بورچالی در جنوب گرجستان همچنان هویت آذربایجانی خود را حفظ کرده است و رشید بهبوداف خواننده آذربایجانی دارای شهرت جهانی از آذربایجانی‌های گرجستان است.
در طی سالهای ۱۹۸۸ تا ۱۹۹۳ نیز #کشورک_جعلی_ارمنستان با حمایت تمام عیار #روسیه حدود ۲۰ درصد از خاک آذربایجان شمالی را اشغال کرد(مناطق #قره_باغ) و باعث آواره شدن یک میلیون آذربایجانی و شهید شدن ۳۰ هزار آذربایجانی و زخمی شدن هزاران تن دیگر شد. گفتنی است #ایران نیز یکی از حامیان رژیم اشغالگر قره باغ در طول این مدت بوده و خواستار پایان نیافتن این مناقشه برای بهره برداری به سود خود! می باشد!!
در جنوب #آراز آذربایجان همچنان بصورت واحد بود. در زمان قاجار و پس جدا شدن شمال آذربایجان، ممالک محروسه (ایران)به پنج ایالت(حکمرانی ) و دوازده ولایت(حاکم نشین ) تقسیم میشد که حکمرانی اول آذربایجان و شامل آذربایجان شرقی ، آذربایجان غربی ، #زنجان ، #همدان ، #قزوین ، #گیلان و #بیجار امروزی میشد.
.
جنوب آذربایجان همچنان بصورت واحد بود (از ۱۸۲۸ تا ۱۹۳۴ )تا روی کار آمدن حکومت_ پهلوی ،
در سال ۱۳۱۶ ش ممالک محروسه(ایران) به ۱۰ استان تقسیم شد. بدین ترتیب آذربایجان جنوبی میان چهار استان تقسیم گردید:
استان یکم شامل شهرستا نهای: ۱ زنجان ۲ قزوین ۳ ساوه ۴ سلطان‌آباد (‌اراک ) ۵ رشت ۶ تنکابن
استان سوم شامل شهرستا نهای ۱ اردبیل ۲ تبریز
استان چهارم شامل شهرستان‌های
۱ خوی ۲ اورمیه ۳ سویوق‌بلاغ(مهاباد ) ۴ مراغه ۵ بیجار و سقز و دیواندره و بانه
استان پنجم شامل شهرستان‌های
۱ ایلام ۲ اسلا م‌آبادغرب ۳ کرمانشاه ۴ سنندج ۵ ملایر ۶ همدان
در سال ۱۳۲۵ با شکست دمکرات‌های آذربایجان ، استان‌های سوم و چهارم
شامل آستارا ، اردبیل، تبریز ، اورمیه و بیجار استان آذربایجان را تشکیل دادند.
در سال ۱۳۲۶ با تاسیس استان مرکزی به مرکزیت تهران ، قزوین و ساوه و اراک از آذربایجان جدا وبه استان مرکزی ملحق شد.
در سال ۱۳۳۴ مجددا استان آذربایجان به دو قسمت شرقی(شامل اردبیل و تبریز) و غربی(مرکزیت ارومیه و شامل بیجار و سقز و دیواندره و بانه) تقسیم شد.پس از تقسیم استان آذربایجان به دو قسمت، در سال ۱۳۳۷ بیجار،سقز، دیواندره و بانه از آذربایجان غربی جدا شدند و به سنندج و قروه که در سال ۱۳۱۶ از آذربایجان جدا شده بودند پیوستند و به همراه مریوان و کامیاران استانی با نام کردستان شکل گرفت.
در سال ۱۳۵۰ آستارا نیز از استان آذربایجان شرقی که هنوز شامل اردبیل بود جدا شد و به استان گیلان ضمیمه شد.
در سال ۱۳۵۲ با تاسیس استا نهای زنجان و همدان، این دو شهر نیز از آذربایجان جدا شدند.
در سال ۱۳۵۶ قزوین از مرکزیت جدا و به استان زنجان ملحق میشود.
در سال ۱۳۷۲ نیز اردبیل از استان آذربایجان شرقی جدا شده و استان جدیدی تشکیل داد.
در سال ۱۳۷۶ قزوین از استان زنجان جدا و استان قزوین را تشکیل داد.
در مجموع طی ۶۰ سال به ترتیب سنقر،سنندج، قروه، قزوین، ساوه، اراک، بیجار، سقز، دیواندره، بانه،آستارا، همدان، انزلی ، زنجان و اردبیل از آذربایجان جدا و ضمیمه استان‌های دیگر شدند . همراه این تکه تکه کردن‌ها به بهانه توسعه کاذب، سیاستهای شدید تورک زدایی از اسامی شهرها و روستاها و نیز تغییر بافت جمعیتی و زبانی نیز در طی این سالها اجرا شده و همچنان ادامه دارد.
.
.
.
تورک بیلگی بزرگترین رسانه ی تحقیقی، تخصصی، تاریخی، ادبی و فرهنگی آذربایجان
@turk_bilgi

👇👇👇👇👇👇👇👇👇
"آرازی آییردیلار" و دردی که جهانی شد!
________
🖋#محمد_رحمانی_فر

📃اولین باری که نام آراز به گوشم خورد، کودکی 9 ساله بودم. در یک مراسم عروسی که معمولاً جای ترانه‌های شاد و مهیج است، پس از آنکه همه از رقص و پایکوبی خسته شده‌بودند، آشیق، سازش را بر سینه‌اش فشرد و با آهنگی حزین و صدایی که هنوز هم در گوشم طنین‌انداز است برایمان از "سولطان آراز، خان آراز" و #آرازی_آییردیلار خواند.
📃آن روزها، ذهن کودکانه من از درک اینکه چرا باید در "شب وصل"، سخن از "جدایی‌ها" گفت، عاجز بود. من هنوز #آراز را از نزدیک ندیده‌بودم ولی از همان شب عروسی یکی از بزرگ‌ترین آرزوهایم دیدار آراز بود. این آراز چه بود و درد جداییش چقدر عمیق و جهانکاه بود که مردمان باصفای زادگاه من، #خوی ، که ده‌ها کیلومتر از آراز فاصله داشتند ، حتی در جشن شب وصلت و عروسی هم نمی‌توانستند این درد جانکاه را فراموش نمایند؟!
📃آن روزها، مسافرت‌ها مثل امروز مرسوم نبود. اگر ضرورتی پیش نمی‌آمد کسی از شهر و خانه خویش خارج نمی‌شد. برای همین، انتظار من برای دیدن آراز سال‌ها به طول انجامید. 14 ساله بودم که در جریان یک اردوی دانش‌آموزی، انتظار من به پایان رسید و در یک روز بارانی برای اولین بار آراز را از نزدیک دیدم. یکی از معلمان، با نشان دادن آن سوی آراز برایمان از "تاریخ یک جدایی غمبار" گفت و ما برای اولین بار دانستیم که در آن سوی این رود متلاطم "مردمانی از جنس خودمان" زندگی می‌کنند. مردمانی که به زبان ما سخن می‎‌گویند و همچون ما با زمزمه بایاتی "آرازی آییردیلار..." از "درد جدایی" شکوه می‌نمایند.
📃خوب به یاد دارم که بسیاری از بچه‌ها به اقتضای سنشان بازیگوشی و پرتاپ سنگ به این رود خروشان را به اندکی تفکر در باب این "غمبارترین درد جدایی" ترجیح دادند ولی همانگونه که در دفتر خاطرات آن روزهایم نوشته‌ام من حتی یک سنگ هم به آراز پرتاب نکردم. در دلم به این درد فراق می‎‌اندیشیدم و سعی می‌کردم آراز را از یک "اتهام بزرگ تاریخی" تبرئه نمایم! باورم نمی‌شد که یک رود بتواند عامل جدایی یک ملت باشد.
📃در کتاب‌های درسی ما هیچ اثری از شعرای تُرکی‌سرای #آذربایجان چاپ نمی‌شد. برای همین، من هنوز با منظومه "آراز" بولوت قاراچولو، #سهند ، آشنا نبودم! ولی خوب به یاد دارم که در همان سال‌ها علی‌رغم محدودیت ارتباطات و فقدان امکانات اینترنتی و فضای مجازی، شعر یکی از شاعران خوی سینه به سینه می‌گردید و بر زبان‌ همشهریانم جاری می‌شد: "آی شانلی آراز آخ کی جانیم قالدی او تایدا/ سس وئر سسیمه نخجوانیم قالدی او تایدا".
📃سال‌ها بعد که برای خودم نویسنده‌ای شده بودم، در کتاب "شهریارلا بیرلیکده..."، فصلی را به "ادبیات هجران" اختصاص دادم و نوشتم که مردمان دو سوی آراز هیچگاه با این "درد جدایی" کنار نیامدند و هیچگاه نتوانستند این بزرگترین جنایت تاریخ را فراموش کنند. در آنجا نوشتم که سیاستمداران، متن قرارداد تورکمنچای را امضا کردند و پایان جنگ را اعلام نمودند ولی برای مردم آذربایجان این جنگ هنوز پایان نیافته بود. برای همین هم از فردای امضای قرارداد مزبور که سربازان به خانه‌های خود بازگشتند، شعرا و هنرمندان آذربایجان سرنوشت این جنگ را بر عهده گرفتند و با اشعار و آثار خویش این "درد بزرگ" را زنده نگاه‌داشتند. آثاری که در شکل‌گیری اندیشه‌های ملی‌گرایانه در هر دو سوی آراز تأثیر غیر قابل انکاری داشتند.
.
📃آری، چکامه "آرازی آییردیلار..." از یک "درد بزرگ" حکایت می‌کند. از جنس همان دردی که آلفرد دو موسه می‌گوید: "هیچ چیز به اندازه یک درد بزرگ، ما را بزرگ نمی‌کند"! مردمان هر دو سوی آراز سال‌ها با این "درد بزرگ"، بزرگ شده‌اند و امروز با جاری شدن این سمبل جدایی دو سوی آذربایجان بر زبان اردوغان و واکنش عجولانه و نسنجیده ظریف، این "درد بزرگ" جهانی شد و بر صفحات خبرگزاری‌های مطرح جهان همچون رویترز و الجزیره نقش بست.
⚜⚜⚜⚜⚜⚜⚜
📝 به قلم دکتر گرانقدر جناب آقای محمد رحمانی فر🌹🙏
.
.
تورک بیلگی بزرگترین رسانه فرهنگی آذربایجان
@turk_bilgi

نقـدر سۆرجک بو دوروم؟
یئتـر اوساندیک بیز
هعی اویویان اولوسوم اویـان
ائل اوچون ووروشان ال‌لر وار اولسون ...
#آراز_ائلسس
☪ @TURK_BILGI