#የደም #ግፊት #በሽታ #መነሻ፣ #ምልክትና #መከላከያዎች

የደም ግፊት በሽታ የተለመደ ችግር ሲሆን የደማችን ጉልበት/ሀይል ከአርተሪ (የደም ቧንቧ) ግድግዳ ጋር ሲነፃፀር በጣም ከፍተኛ ሲሆን የሚከሰት ህመም ነው ይህም እንደ ልብ ህመም አይነት የጤና ችግር ያስከትላል። የደም ግፊት ልባችን በምትረጨው የደም መጠን እና ደም በአርተሪዎቻችን ውስጥ ሲያልፍ የመቋቋም ኃይል ይወሰናል። ብዙ ደም ልባችን በረጨች መጠን አርተሪያችን (ደም መልስ) ይጠባል ከዚያም የደም ግፊታት መጠናችን ይጨምራል ማለት ነው። ምንም አይነት ምላክት ሳይኖረው ለአመታት የደም ግፊት መጠናችን ከፍተኛ ሊሆን ይችላል ይህም የደም ቧንቧዎቻችንን ይጐዳቸዋል።
ያልተቆጣጠርነው ከፍተኛ የደም ግፊት ለከባድ የጤና ችግር የመጋለጥ እድላችንን ይጨምራል ለዚህም የልብ ድካምና የደም መርጋት ተጠቃሾች ናቸው። የደም ግፊት ከብዙ አመታቶች በፊት የነበረ በሽታ ሲሆን በማንኛውም የእድሜ ክልል ያሉ ሰዎችን ያጠቃል። ከፍተኛ የደም ግፊት በቀላሉ የሚታወቅ በሽታ ሲሆን በሽታው እናዳለብን ካወቅን ሀኪምዎን በማማከር በቀላሉ መቆጣጠር ይቻላል።
የደም ግፊት በሽታ መነሻዎች!
ሁለት አይነት የደም ግፊት በሽታዎች አሉ፦
#1. የመጀመሪያ የደም ግፊት
አብዛኞቻችን አዋቂዎች የደም ግፊት መነሻ ምክንያት አይታወቅም። የዚህ አይነቱ የደም ግፊት የመጀመሪያ ደረጃ ይባላል የሚከሰተውም ቀስ በቀስ ከረጂም አመታት ቆይታ በኃላ ነው።
#2. ሁለተኛ የደም ግፊት
አንዳንድ ሰዎች ከፍተኛ የደም ግፊት ከተች በተጠቀሱት ምክንያቶች ያጋጥማቸዋል። ይህ አይነቱ የደም ግፊት ሁለተኛ ደረጃ የደም ግፊት ይባላል በድንገት የሚከሰት ሲሆን ከመጀመሪያ ደረጃ የደም ግፊት ዓይነት የበለጠ ከፍተኛ የደም ግፊት በሽታ ያስከትላል።
የተለያዮ ሁኔታዎች እና መድሃኒቶች ለሁለተኛ ደረጃ የደም ግፊት ያጋልጡናል እነሱም፦
👉የኩላሊት ችግር
👉የአድሬናል ዕጢ እብጠት
👉የታይሮይድ ችግር
👉ጥቃቅን የደም ቧንቧዎች ችግር
👉አንዳንድ መድሃኒቶች
👉በህግ የተከለከሉ መድሃኒቶች (ኮኬይን፣ አምፊታሚን)
👉የአልኮል ሱሰኝነት
👉 የእንቅልፍ ችግር
#የደም #ግፊት #ምልክቶች!
አብዛኛውን ጊዜ የደም ግፊት በሽታ ተጠቂ ሰዎች የደም ግፊት መጠናቸው በአስደንጋጭ ሁኔታ እስከሚጨምር ድረስ ምንም አይነት የበሽታው ምልክት አይታይባቸውም። ጥቂት ሰዎች በመጀመሪያ የበሽታው ደረጃ ላይ ከባድ የራስ ምታት፣ የተምታታ ንግግር እና ከወትሮው የተለየ የአፍንጫ መድማት ያጋጥማቸዋል። እነዚህ ምልክቶች የደም ግፊት መጠናቸው ለህይወታቸው አስጊ እስከሚሆን ድረስ ላይታዮ/ላይከሰቱ ይችላሉ። የደም ግፊት መጠንዎን መለካት እንደማንኛውም የህክምና ቀጠሮ ልንወስደው ይገባል።
ከ18 ዓመታችን ጀምሮ ቢያንስ በ2 ዓመት አንድ ጊዜ እንድንለካ ይመከራል። የደም ግፊትዎን ሲለኩ በሁለቱም ክንድዎ መለካት አለብዎት የደም ግፊት በሽታ ካለብዎት ወይም የልብ ችግር ካለብዎት በተደጋጋሚ መለካት ተገቢ ነው። በተወሰነ የጊዜ ልዮነት የጤና ምርመራ የማያደርጉ ከሆነ በፋርማሲና በተለያዮ ቦታዎች በሚገኙ የደም ግፊት መለኪያ መሳሪያዎች እንዲለኩ ይመከራል።
የደም ግፊት መከላከያ መንገዶች!
#ጤናማ #የሰውነት #ክብደት
ከመጠን ያለፈ ውፍረት ከ2-6 እጥፍ በደም ግፊት የመያዝ እድላችንን ይጨምራል።
※ በየጊዜው እንቅስቃሴ መስራት
የሰውነት እንቅስቃሴ የሚያደርጉ ሰዎች ከ 20―50% ከማያደርጉት ሰዎች የመያዝ ዕደላቸውን ይቀንሳል። እንቅስቃሴ ሲባል ማራቶን መሮጥ አይጠበቅብንም በየቀኑ የሚደረግ ትንሽ እንቅስቃሴ በቂ ነው።
※ የጨው አጠቃቀማችንን መቀነስ
የደም ብዛት ያለባቸው ሰዎች ጨው መጠቀማቸውን ሲያቆሙ የደም ግፊት መጠናቸው ይቀንሳል። ጨው መጠቀም ም ማቆም የደም ግፊት መጠናችን እንደይጨምር ያደርጋል።
※ አልኮል መጠጦችን አለመጠጣት/መቀነስ
ብዛት ያለው አልኮል መጠጣት የደም ግፊታችን እንዲጨምር ያደርጋል። የደም ግፊታችንን ለመቀነስ የሚወስድትን የአልኮል መጠን ገደብ ማስቀመጥ ተገቢ ነው።
※ ጭንቀትን መቀነስ
ጭንቀት የደም ግፊት መጠናችንን እንዲጨምር ያደርገዋል ከጊዜ ቆይታ በኃላ ለደም ግፊት በሽታ መነሻ አንድ ምክንያት ይሆናል።
ሌሎች የምግብ ይዘቶች የደም ግፊት በሽታን ለመከላከል ይረድናል ከነዚህም መካከል፦
※ ፖታሲየም
በፖታሲየም የበለፀጉ ምግቦች በደም ግፊት በሽታ ከመያዝ ይከላከላሉ። ፖታሲየም ከተለያዮ አትክልትና ፍራፍሬዎች፣ ከእንሰሳት ተዋጽኦዎች እና ከአሳ እናገኛለን።
※ ካልሲየም
አነስተኛ የካልሲየም መጠን የሚጠቀሙ የህብረተሰብ ክፍሎች በደም ግፊት የመያዝ ዕድላቸው ይጨምራል። ካልሲየም ከወተት፣ እርጐና አይብ እናገኝዋለን።
※ ማግኒዚየም
የማግኒዚየም መጠናቸው አነስተኛ የሆኑ ምግቦች መመገብ የደም ግፊት መጠናችንን ይጨምራል። የጤና ባለሙያዎች እንደሚመክሩት ተጨማሪ ማግኒዚየም የደም ግፊትን ለመከላከል/ለመቀነስ መውሰድ አይመከርም ከመደበኛ ምግባችን የምናገኝው በቂ ስለሆነ።
※ የአሳ ዘይት
ኦሜጋ 3 ፋቲ አሲድ የምናገኝው ከአሳ ሲሆን የደም ግፊትን በመከላከል ይረዳናል።
※ ነጭ ሽንኩርት
የደም ግፊት መጠንን እና ኮሌስትሮልን በማስተካከል ከፍተኛ ሚና ይጫዎታል። የካንሰር በሽታን ይከላከላል።
መልካም ጤንነት!!
ለበለጠ የጤና መረጃ ይህን ቻናል ይቀላቀሉ እንዲሀም ለወዳጆ ሼር ያድርጉ

#ልብ #ድካም

❤️ልብ ድካን ማለት የልብ አካል ላይ በደረሰ ጉዳት ወይም የአሰራር ለዉጥ
ምክንያት ለተለያዩ የሰዉነት ክፍሎች የሚሰራጨዉ ደም በቂ ሳይሆን ሲቀር የሚከሰት የጤና መታወክ ነዉ፡፡
የልብ አካል ጉዳት ሲባል #የልብ #ቫልቮች #መጥበብ ወይም #መስፋት #የልብ #ደም #ስሮች #መጥበብ #የልብ #ጡንቻና #ማቀፊያ #መጎዳት ሊሆን ይችላል፡፡
👉#የልብ #ድካም #መንስኤዎች
ተፈጥሮአዊ የልብ በሽታ ወይንም ከጊዜ በኋላ በሚመጣ የልብ በሽታ ሊሆን ይችላል፡፡
-በዝቅተኛ የኑሮ ደረጃና በተጨናነቀ አካባቢ የሚኖሩ ህፃናት በተደጋጋሚ
በቶንሲል ህመም ይጠቃሉ፡፡ ለዚህ ቶንሲል በሽታ የተመረቱ አንቲቦዲ የተባሉ በሽታ ተከላካዮች የልብ ቫልቮች መጥበብና መስፋት ጋር ተያይዞ ለልብ ድካም ይዳርጋሉ፡፡
👉ከፍተኛ የደም ግፊት ከልብ ጡንቻና ልብ ማቀፊያ በሽታ ጋር ተያይዞ
የሚመጣ ሊሆን ይችላል፡፡
👉ከልብ ደም ቧንቧ መጥበብ ጋር ተያይዞ የሚመጣዉ የልብ ድካም በአብዛኛዉ በዕድሜ በገፉና በወንዶች ላይ ይከሰታል፡፡
👉በተጨማሪ በቤተሰብ ታሪክ ተመሳሳይ በሽታ መኖር፣ ሲጋራ ማጨስ፣ ከፍተኛ ደም ግፊት፣ ዉፍረት፣ ስኳር በሽታ፣ ኮሊስትሮል መብዛትና የአካል ብቃት እንቅስቃሴ አለማድረግ ለዚህ በሽታ የመጋለጥ ዕዱልን ይጨምራል፡፡
👉ሲጋራ ማጨስ ሲጋራ ለደም ቧንቧዎች መጥበብ እንደሚያጋልጥ በጥናት ተረጋግጧል፡፡
👉ከፍተኛ የደም ግፊት ለረዥም ጊዜ ሳይታከም የቆየ ከፍተኛ የደም ግፊት
የልብ ደም ቧንቧዎችን በማጥበብና የልብ ጡንቻዎችን በማወፈር ለልብ ድካም ይዳርጋል፡፡
👉ጤናማ ያልሆነ የአመጋገብ ሥርዓት ከእንሰሳት ተዋጽኦ የሚገኙ ስብና ቅባቶችን አብዝቶ መመገብ ደም ዉስጥ የኮሌስትሮል መጠንን ከፍ በማድረግ ለደም ቧንቧዎች ጥበት ይዳርጋል፡፡
👉#የልብ #ድካም #ምልክቶች
በቀላሉ መድከምና አቅም ማጣት፣ ያለምንም እንቅስቃሴ ወይም መጠነኛ
የአካል እንቅስቃሴ በሚያደርጉበት ሰዓት ትንፋሽ ማጠር በመኝታ ላይ ትንፋሽ ማጠርና ከዚህ ጋር በተያያዘ የመኝታን ራስጌ ከፍ አድርጎ ወይም ትራስ ደራርቦ መጠቀም፤ ከእንቅልፍ የሚቀሰቅስ አስፈሪ እና ከፍተኛ የሆነ ትንፋሽ ማጠር፣ ሌሊት ላይ የሚበረታ ሳል፣ እግር ማበጥ ወይም ከእግር የሚጀምር የሰዉነት ማበጥ የልብ መምታትና የትርታ መጨመር፤ ፌንት ማድረግ፤ ደረት ህመም እንዲሁም የምግብ ፍላጎት መቀነስ ማቅለሽለሽ፣ የሆዱ መንፋትና ሆድ ህመም ዋና ዋናዎቹ የልብ ድካም ምልክቶች ናቸዉ፡፡
#የደረት #ራጅ፣ #ECG #ኢኮካሪዲዮግራፍና ሌሎች የደም ምርመራዎች የልብ በሽታን በደንብ ለመለየትና ለማከም አስፈላጊዎች ናቸዉ፡፡
👉#የልብ #ድካም #ህክምናና #የመከላከያ #መንገዶቹ
የልብ ድካም ቀላል የሆኑ አባባሽ ነገሮችን ከማከም እስከ ከፍተኛ የልብ ቀዶ ጥገና ህክምና ሊያስፈልገዉ ይችላል
#የልብ #ድካምን #ሊያባብሱ #የሚችሉ #ነገሮችን #ማስወገድና ማከም ለምሳሌ
#የሳንባ ምች፣ #የሽንት ቧንቧ ኢንፌክሽን #ደም #ማነስ፤ #ከፍተኛ #የደም #ግፊት፣ #መድሃኒትን #ማቋረጥ፣ #እርግዝና፣ #አልኮል #አብዝቶ #መጠጣት፣ #ጨዉ #አብዝቶ #መመገብ #የልብ #ድካምን #የሚያባብሱ #ነገሮች ናቸዉ፡፡
👉በሀኪም የታዘዙ የልብ ድካም አጋዥ መድሃኒቶችን በሀኪም በታዘዘዉ
መሠረት በተገቢዉ ሁኔታ መጠቀም
👉ከላይ ከተጠቀሱት በተጨማሪ አስፈላጊ ሆኖ ሲገኝ ብቻ የልብ ቀዶ ጥገናዎችን በማድረግ በሽታዉን መከላከል ይቻላል፡፡
👉#የልብ #ድካም #ላለባቸዉ #አመጋገባቸዉ #ምን #መሆን #ይኖርበታል
👉የሚመገቡትን የጨዉ መጠን እንዲቀንሱ ይመከራሉ /በቀን የሚወስዱት
የጨዉ መጠን ከ2-3 ግራም መብለጥ የለበትም
👉ተመጣጣኝና ተጨማሪ ሃይል ሰጪ ምግቦችን በትንሹ መጠን ቶሎ ቶሎ መዉሰድ
👉አልኮል አለመጠጣት
👉በሀኪም ትዕዛዝ ካልተከለከለ በስተቀር በርከት ያለ ፈሳሽ መዉሰድ
#የአካል #ብቃት #እንቅስቃሴን #በተመለከተ
ከባድ የሆነ የአካል ብቃት እንቅስቃሴ ማድረግ የልብ ድካም ላለባቸዉ ሰዎች
አይመከርም፡፡ ነገር ግን መጠነኛ የሆነ እንቅስቃሴ ማዘዉተር እጅግ ጠቃሚ
ነዉ፡፡ መቋቋም የተቻላቸዉን ያህል የአካል እንቅስቃሴና የእግር ጉዞ ማድረግ
ይመከራል፡፡
#የልብ #ድካም #መከላከያ #መንገዶች
👉ከፍተኛ ደም ግፊትን መቆጣጠርና ህክምና ማድረግ
👉 ስኳር በሽታን መቆጣጠር
👉 ሲጋራ አለማጨስ
👉የሰዉነት ክብደትን መቆጣጠር
👉 የአካል ብቃት እንቅስቃሴ ማድረግ (አቅምን ያገናዘበ ቢሆን ይመረጣል)
👉ከፍተኛ የኮሌስትሮል መጠን በመድሃኒት መቀነስ
👉 ህፃናት ቶንሲል ሲታመሙ እንዲታከሙ ማድረግ
👉 የታዘዘን መድሃኒት ሳያቋርጡ በአግባቡ መዉሰድ ያስፈልጋል፡፡

መልካም ጤና ውዶቼ 👋

#ግላውኮማ(Glaucoma)

#ግላውኮማ የምንለው የአይን ህመም በአይናችን ነርቭ ላይ ችግር የሚያስከትል ሲሆን በአይናችን ውስጥ የሚገኘው ግፊት መጨመር ምክንያት የሚከሰት ነው። የዚህ ግፊት መጨመር በአይናችን የምናያቸውን ምስሎች ወደ አንጎል የሚውስደውን የአይናችንን ነርቭ ይጎዳል ይህም በቀጣይነት ቋሚ ለሆነ የአይን ብርሃንን እጦት ይዳርጋል።

#የግላኮማ #ዓይነቶች #ምንድ #ናቸው?

🔘ሁለት ዋነኛ ዓይነቶች አሉ

👉Open-angle glaucoma በጣም የተለመደ ዓይነት ነው በዓይናችን ውስጥ ያለውን የውኃ ማስተላለፊያ አካል trabecular meshwork ተብሎ የሚጠራዉ ጤናማ ይመስላል, ግን ፈሳሹ እንደ ልብ አይንቀሳቀስም
👉Angle-closure glaucoma. በምዕራቡ ዓለም በእስያ እንጂ በስፋት የተለመደ አይደለም በአይንዎ መካከል ያለው ፍሰት በጣም ጠባብ ስለሚሆን ዓይንዎ በትክክል አይሰራም. ይህ በአይኑ ውስጥ ድንገተኛ መጨናነቅ ሊያስከትል ይችላል. በተጨማሪም በአይንዎ ውስጥ ያለውን ሌንስ ጭጋግ መሰል ነገር ያለብሰዋል

👉ግላውኮማ በሚጀምርበት ጊዜ የሚያሳየው ቀዳሚ ምልክት ወይንም የህመም ስሜት ስለሌለ ማንኛውም ሰው መደበኛ የሆነ የአይን ህክምና ማድረግ አስፈላጊ ነው ይህም አይናችን ለከፋ ጉዳት ከመጋለጡ በፊት ህክምና እንድናደርግለት ይረዳናል። ከ40 አመት እድሜ በላይ ያሉ ሰዎች በአመት አንድ ጊዜ ወደ ሃኪም በመሄድ ምርመራን ማድረግ አለባቸው።

#የአይናችን #ውስጥ #ግፊት #ለምን #ይጨምራል?

🔘ግላውኮማ የሚከሰተው በአይናችን ውስጥ የሚገኘው ግፊት ሲጨምር ነው ያልን ሲሆን ይህደግሞ
👉በኢንፌክሽን
👉በአይን በቀዶ ጥገና ምክንያት በፊተኛው የአይናችን ውስጥ የሚገኘው ፈሳሽ በጤናማ ሁኔታ መንሸራሸር ሲያዳግተው ነው።
ግላውኮማ በአብዛኛው ሁለቱንም አይነቶች የሚያጠቃ ሲሁን የህመሙ ክብደት ግን ሊለያይ ይችላል።
#በግላውኮማ #የሚጠቁ #እነማን #ናቸው?

👉ከአርባ አመት እድሜ በላይ የሆኑ
👉በግላውኮማ የተጠቃ ቤተሰብ ያላቸው
👉የስኳር ህመምተኞች
👉የአይን ጉዳት የደረሰባቸው ሰዎች

#የግላውኮማ #ህመም #ምልክቶች #ምንድን #ናቸው?

🔘በአብዛኛው ግላውኮማ በቅድሚያ የህመም ምልክት ላያሳይ ቢችልም ከጊዜ በሗላ ግን የመጀመሪያ ምልክት የሚሆነው
በጥግ በኩል የሚጀምር የአይን ብርሃን ችግር ነው።
#ከምልክቶቹ #ውስጥ
👉ድንገተኛ የሆነ የአይን ህመም
👉ከፍተኛ የራስ ምታት
👉የአይን ብዥታ
👉ጥርት ያለ እይታ አለመኖር
👉የአይን መቅላት
👉የአይን ብርሃን ማጣት
👉የአይን እይታ ጥበት ናቸው
እነዚህ ሁኔታዎች ሲያጋጥምዎ በአፋጣኝ ወደ አይን ሀኪም መሄድ ይጠበቅቦታል።

#ግላውኮማን #መከላከል #ይቻላል?

🔘ግላውኮማ እንዳይከሰት መከላከል የማንችል ሲሆን ነገር ግን በቶሎ የህመሙ መኖር ከታወቀ ለመቆጣጠርና እንዳይባባስ ማድረግ ከፍተኛ ጠቀሜታ አለው።
በግላውኮማ ምክንያት የተከሰተ የአይን ብርሃን ጉዳት ተመልሶ ሊስተካከል የማይችል ሲሆን የነበረው ጉዳት እየተባባሰ እንዳይሄድ ግን የአይን ግፊት መጠኑን መቀነስ ይቻላል። ህክምናቸውን በሚገባ የሚከታተሉ ታካሚዎች የአይን ብርሃናቸውን ማዳን ይችላሉ።

#መልካም #ጤና