📝 قصه و غصه ی اقتدارگرایی پزشکی:
تحلیلی جامعه‌شناسانه از «اخلاق #پزشکی» در #ایران در گفت و گو با دکتر #حسن_محدثی
(متن کامل این گفتگو در فایل پیوست زیر قابل دریافت است)
مریم حاجیان
@IRANSOCIOLOGY
✏️ بیش از یک ماه از درگذشت کارگردان برجسته ی کشورمان #عباس_کیارستمی می‌گذرد، اما هم چنان گمانه‌زنی در مورد پرونده ی پزشکی وی ادامه دارد و برخی علت اصلی فوت او را به قصور پزشکی مربوط می‌دانند. همین امر، نقدهایی را متوجّه جامعه ی پزشکی کرد؛ هرچند که می‌دانیم بی‌شک جامعه ی پزشکی یکی از گروه‌های مرجع، قابل احترام، و مسئولیت‌پذیر در هر جامعه‌ای است. اما در چند ماه اخیر جریان‌های دردناکی اتفاق افتاد که چون برخلاف انتظار جامعه بود با واکنش‌های بسیاری از سوی مردم روبه رو شد: کشیده شدن بخیه پسر بچه‌ای در خمینی شهر به دستور پزشک معالجش به دلیل ناتوانی در پرداخت هزینه ی درمان، کتک زدن کودکی شش ساله توسط دندان پزشکی در اصفهان و درگیری یک پزشک با بیمار 72 ساله‌اش در آستارا که منجر به ضرب و شتم بیمار شد. در بحبوحه ی این جریان‌ها آماری منتشر شد که روزانه حدود 8 مورد قصور پزشکی از سوی نظام پزشکی تأیید می‌شود که 3/3 درصد نسبت به سال گذشته افزایش داشته است. هرچند باور داریم این موارد متوجّه کل جامعه ی پزشکی نیست اما همین موارد هم قابل تأمل و بررسی است. به منظور «آسیب‌شناسی اخلاق پزشکی در ایران» به سراغ دکتر حسن محدثی، استاد جامعه‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی [..] رفتیم. او که متأسفانه برادر خود را نیز در اثر قصور پزشکی از دست داد، بیش از سه سال است که به همراه تیم کوچکی در حال جمع آوری داده‌هایی از وضعیت پزشکی در ایران است. نام دکتر محدثی بیشتر با جامعه‌شناسی دین پیوند خورده است و کتاب‌هایی همچون «الهیات انتقادی: رویکردی بدیل اما ناشناخته»، «دین و حیات اجتماعی- دیالکتیک تغییرات»، «دین و ساختار اجتماعی» و ... را در کارنامه علمی خود دارد اما این بار جامعه پزشکی را محل تأمل جامعه‌شناسانه خود قرار داده است.
پاره هایی از متن:
‼️محدثی: تصوّر می کنم که ما در اکنون در ایران با پدیده¬ی «#اقتدارگرایی پزشکی» مواجه هستیم. اقتدارگرایی نشانه-گانی دارد که من در این مجال محدود فقط می توانم به برخی از آن ها اشاره کنم. یکی از مهم¬ترین نشانه ها و آثار و نتایج اقتدارگرایی پزشکی در ایران، همین واکنش هایی است که در میان جامعه ی پزشکی دیده می شود و من از آن تحت عنوان «مقاومت در برابر موضوع شدگی» یاد می کنم؛ یعنی نیروهای فعال در یک حوزه به هر ترتیبی می خواهند از تحت نظر و بررسی شدن طفره بروند و مدنظر هیچ نگاهی قرار نگیرند. نمونه ی این امر را می توان در واکنش هایی که پزشکان نسبت به فیلم «در حاشیه» و نیز ماجرای فوت کارگردان نامدار و افتخارآفرین ایرانی آقای عباس کیارستمی داشتند، دید. همه اینها ما را به این موضوع می رساند که نیروهای فعال در حوزه پزشکی مایل نیستند که از بیرون مورد مطالعه و نقد و بررسی قرار بگیرند.
‼️ محدثی : به نظر می رسد در روند تکوین این پدیده می توان از چند علّت اساسی سخن گفت که هر یک از آن ها باید جداگانه مورد توجه قرار گیرد: فقدان نظارت فراحوزه ای؛ یعنی سازمانی بیرون از حوزه پزشکی وجود ندارد که از بیرون به اقدامات این حوزه نگاه کند و در این راستا، تنها سازمان نظام پزشکی و وزارت بهداشت را داریم که صرفا نگاهی درون حوزه ای دارند و از این رو، نظارت درونی بدون نظارت بیرونی، نمی تواند نظارت موثری باشد.
‼️ محدثی: علت دیگری که وجود دارد، #تجاری_شدن حوزه ی پزشکی در ایران بعد از انقلاب است. پزشکی و خدمات مربوط به آن کالایی همگانی است؛ مثل آموزش. وقتی بخش خصوصی وارد این حوزه ی کالاهای همه گانی می شود، باید نگران این باشیم که این کالای همه گانی نیز تابع ساز و کارهای بازار آزاد شوند. مطالعات در مورد برخی از کشورها از جمله کشور هند نشان می دهند که خصوصی شدن و تجاری شدن آسیب های جدّی در حوزه ی پزشکی ایجاد کرده است. یکی از آثار خطرناک آن رواج اخلاق تجاری و بازاری در حوزه ی پزشکی است. در اثر این فرآیند، به تدریج اخلاق پزشکی در ایران نیز افول کرده است. در این فضا، به بیمار به عنوان کالا نگریسته می شود.
‼️ محدثی: علّت بعدی، وجود تبعیض بسیار شدید در درون نظام پزشکی است. واقعیت این است که وضعیتی شبه کاستی در درون حوزه ی پزشکی ایجاد شده و در این شرایط پزشک متخصص از یک قدرت بسیار بالا برخوردار شده است...به تعبیری، ما در حوزه ی پزشکی با یک تبعیض بسیار شدید مواجه هستیم...
متن کامل این گفتگو را در فایل PDF زیر بخوانید.👇👇👇
#خطای_پزشکی #قصور_پزشکی #حقوق_بیمار
✅کانال جامعه شناسی
🆔 @IRANSOCIOLOGY
.
.
.
تحلیلی جامعه‌شناسانه از «اخلاق #پزشکی» در #ایران در گفت و گو با دکتر #حسن_محدثی
(متن کامل این گفتگو در فایل پیوست زیر قابل دریافت است)
مریم حاجیان
@IRANSOCIOLOGY
✏️ بیش از یک ماه از درگذشت کارگردان برجسته ی کشورمان #عباس_کیارستمی می‌گذرد، اما هم چنان گمانه‌زنی در مورد پرونده ی پزشکی وی ادامه دارد و برخی علت اصلی فوت او را به قصور پزشکی مربوط می‌دانند. همین امر، نقدهایی را متوجّه جامعه ی پزشکی کرد؛ هرچند که می‌دانیم بی‌شک جامعه ی پزشکی یکی از گروه‌های مرجع، قابل احترام، و مسئولیت‌پذیر در هر جامعه‌ای است. اما در چند ماه اخیر جریان‌های دردناکی اتفاق افتاد که چون برخلاف انتظار جامعه بود با واکنش‌های بسیاری از سوی مردم روبه رو شد: کشیده شدن بخیه پسر بچه‌ای در خمینی شهر به دستور پزشک معالجش به دلیل ناتوانی در پرداخت هزینه ی درمان، کتک زدن کودکی شش ساله توسط دندان پزشکی در اصفهان و درگیری یک پزشک با بیمار 72 ساله‌اش در آستارا که منجر به ضرب و شتم بیمار شد. در بحبوحه ی این جریان‌ها آماری منتشر شد که روزانه حدود 8 مورد قصور پزشکی از سوی نظام پزشکی تأیید می‌شود که 3/3 درصد نسبت به سال گذشته افزایش داشته است. هرچند باور داریم این موارد متوجّه کل جامعه ی پزشکی نیست اما همین موارد هم قابل تأمل و بررسی است. به منظور «آسیب‌شناسی اخلاق پزشکی در ایران» به سراغ دکتر حسن محدثی، استاد جامعه‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی [..] رفتیم. او که متأسفانه برادر خود را نیز در اثر قصور پزشکی از دست داد، بیش از سه سال است که به همراه تیم کوچکی در حال جمع آوری داده‌هایی از وضعیت پزشکی در ایران است. نام دکتر محدثی بیشتر با جامعه‌شناسی دین پیوند خورده است و کتاب‌هایی همچون «الهیات انتقادی: رویکردی بدیل اما ناشناخته»، «دین و حیات اجتماعی- دیالکتیک تغییرات»، «دین و ساختار اجتماعی» و ... را در کارنامه علمی خود دارد اما این بار جامعه پزشکی را محل تأمل جامعه‌شناسانه خود قرار داده است.
پاره هایی از متن:
‼️محدثی: تصوّر می کنم که ما در اکنون در ایران با پدیده¬ی «#اقتدارگرایی پزشکی» مواجه هستیم. اقتدارگرایی نشانه-گانی دارد که من در این مجال محدود فقط می توانم به برخی از آن ها اشاره کنم. یکی از مهم¬ترین نشانه ها و آثار و نتایج اقتدارگرایی پزشکی در ایران، همین واکنش هایی است که در میان جامعه ی پزشکی دیده می شود و من از آن تحت عنوان «مقاومت در برابر موضوع شدگی» یاد می کنم؛ یعنی نیروهای فعال در یک حوزه به هر ترتیبی می خواهند از تحت نظر و بررسی شدن طفره بروند و مدنظر هیچ نگاهی قرار نگیرند. نمونه ی این امر را می توان در واکنش هایی که پزشکان نسبت به فیلم «در حاشیه» و نیز ماجرای فوت کارگردان نامدار و افتخارآفرین ایرانی آقای عباس کیارستمی داشتند، دید. همه اینها ما را به این موضوع می رساند که نیروهای فعال در حوزه پزشکی مایل نیستند که از بیرون مورد مطالعه و نقد و بررسی قرار بگیرند.
‼️ محدثی : به نظر می رسد در روند تکوین این پدیده می توان از چند علّت اساسی سخن گفت که هر یک از آن ها باید جداگانه مورد توجه قرار گیرد: فقدان نظارت فراحوزه ای؛ یعنی سازمانی بیرون از حوزه پزشکی وجود ندارد که از بیرون به اقدامات این حوزه نگاه کند و در این راستا، تنها سازمان نظام پزشکی و وزارت بهداشت را داریم که صرفا نگاهی درون حوزه ای دارند و از این رو، نظارت درونی بدون نظارت بیرونی، نمی تواند نظارت موثری باشد.
‼️ محدثی: علت دیگری که وجود دارد، #تجاری_شدن حوزه ی پزشکی در ایران بعد از انقلاب است. پزشکی و خدمات مربوط به آن کالایی همگانی است؛ مثل آموزش. وقتی بخش خصوصی وارد این حوزه ی کالاهای همه گانی می شود، باید نگران این باشیم که این کالای همه گانی نیز تابع ساز و کارهای بازار آزاد شوند. مطالعات در مورد برخی از کشورها از جمله کشور هند نشان می دهند که خصوصی شدن و تجاری شدن آسیب های جدّی در حوزه ی پزشکی ایجاد کرده است. یکی از آثار خطرناک آن رواج اخلاق تجاری و بازاری در حوزه ی پزشکی است. در اثر این فرآیند، به تدریج اخلاق پزشکی در ایران نیز افول کرده است. در این فضا، به بیمار به عنوان کالا نگریسته می شود.
‼️ محدثی: علّت بعدی، وجود تبعیض بسیار شدید در درون نظام پزشکی است. واقعیت این است که وضعیتی شبه کاستی در درون حوزه ی پزشکی ایجاد شده و در این شرایط پزشک متخصص از یک قدرت بسیار بالا برخوردار شده است...به تعبیری، ما در حوزه ی پزشکی با یک تبعیض بسیار شدید مواجه هستیم...
متن کامل این گفتگو را در فایل PDF زیر بخوانید.👇👇👇
#خطای_پزشکی #قصور_پزشکی #حقوق_بیمار
✅کانال جامعه شناسی
🆔 @IRANSOCIOLOGY
.
.
.