مهدی اخوان ثالث با دخترعموش به اسم ایران یا خدیجه ازدواج کرده. احتمالاً خدیجه توی شناسنامه بوده و ایران صداش می‌کردند. اونا صاحب شش فرزند می‌شند. سه دختر به نام‌های لاله، لولی، تنسگل و سه پسر به نام‌های توس، زرتشت و مزدک‌علی. تَنَسگُل چهار روز بعد از تولدش از دنیا می‌ره و لاله هم در سن بیست سالگی توی رودخونه غرق می‌شه.


#اسم_فامیل_بازی

من اسم‌های ترکیبی با علی رو دوست دارم و بهشون دقت دارم. اما اعتراف می‌کنم مزدک‌علی رو امروز برای اولین بار شنیدم.
شاعر عزیزمون آقای اخوان ثالث دیگه خیلی طرحی نو درانداختند اون هم احتمالاً در دههٔ چهل:)


#اسم_فامیل_بازی

تَنَسگُل یه اسم دخترانه است که در اصل تنش از گل بوده و شاید زبون به زبون چرخیده تا شده تَنَسگُل. البته ظاهراً تلفظش علت زبان‌شناسی داره. انگار در لری بختیاری سین بر شین مقدم بوده و تنش از گل، شینش سین تلفظ می‌شده. (اینو دهخدا می‌گه.) تن و اندامش از گل است. خیلی قشنگه. پر از لطافته.
این اسم هنوزم در بخشهایی ازخراسان قدیم در تربت جام و تایباد و هرات و فراه رواج داره. مردم این مناطق دخترهایی که تنسگل نام دارند رو از سر تحبیب، «تنسک» صدا می‌کنند. این کاف تحبیب، توی این منطقه رایجه. مثلاً «گل محمد» رو هم «گلک» صدا می‌کنند.

و یه چیز جالب این‌که تَنَسگُل اسم یه رقم آلوی نوبرانه در خراسان هم هست.

ممنونم آقای اخوان ثالث که با گذاشتن این اسم برای دخترت ما رو باهاش آشنا کردی چون قبلاً که یکی دوباری شنیده بودمش برام عجیب بود که یعنی چی این اسم؟ حتی بلد نبودم تلفظش کنم. امروز شما کاری کردید یه پیشینهٔ قشنگ ازش پیدا کنم.



#اسم_فامیل_بازی

آخرین جلسهٔ کارگاه عزیزم است. اول کلاس یک قرص مفنامیک اسید می‌خورم تا دردم کمتر شود و به قول استاد توی کلاس شارپ باشم. یک ساعت که می‌گذرد قرص اثرش را می‌گذارد. اشتهایم برمی‌گردد. مربی باشگاه را در ذهنم بلاک می‌کنم و سه تکه ویفر می‌خورم. جایزهٔ خوردن سوپ است که پیش پیش به خودم می‌دهم. بعد از آن دلم می‌خواهد هوس شوری‌ام را فروبنشانم. تنها خوراکی شوری که دارم تخمه است. بچه‌ها قبل از کلاس عکس خوراکی‌هایشان را می‌گذارند. یکی چیپس و کرانچی دارد، آن یکی قهوه و مافین شکلاتی. یکی دیگر پف‌فیل و تخمه. اگر حال‌ندار نبودم حتما می‌رفتم پفک می‌خریدم و دوباره مربی را می‌فرستادم توی پوشیدگی ذهنی‌ام. در استراحت یک ربعی وسط کلاس اول به دا زنگ می‌زنم، تندتند ظرف‌های شام را می‌شورم، چای دم می‌کنم و کمی با بچه‌ها توی گروه حرف می‌زنم.
بعد از استراحت قرار است دربارهٔ متن من حرف بزنیم.
کلمه به کلمه‌ای که استاد دربارهٔ جستارنویس‌تر شدنم می‌گوید زنده‌تر می‌کند.
آن‌قدری که در نقطه‌ای از نوشتن‌ دست می‌کشم، توی دفترم می‌نویسم دقیقه ۳۶، خیلی مهم. خیره می‌شوم به مانیتور و فقط گوش می‌کنم.


#از_نوشتن

یازده ماه شنبه‌ها یک در هفته در میان و هر بار پنج شش ساعت سرکلاس بودیم.من از استاد هم علم آموختم هم اخلاق و هم روش تدریس. از بچه‌های کلاس خیلی یاد گرفتم. اگر بخواهم بهترین دستاورد امسالم رو بگویم همین تجربۀ عزیز و منحصر به فرد را می‌گذارم وسط. تا باشد از این فرصت‌های خوب، خیر، نیکو، وسیع، رضایت‌بخش، لذتمند و بسیاری صفات زیبای دیگر که الان پیدایشان نمی‌کنم در ذهنم.

اسامی شهرها بخشی از هویت‌ شهری هستند چون‌ به بسترهای فرهنگی، اجتماعی، جغرافیایی و حتی سیاسی اون شهر برمی‌گردند. گمونم وقتی ما اسم یه شهر رو روی فرزندمون می‌گذاریم اون هویت رو انسانی می‌کنیم و با این‌کار به هویتش کمال‌ می‌بخشیم. مثل اسم توس (پسر اخوان ثالث)، مریوان (مریوان حلبچه‌ای مترجم) و مدینه و‌‌ نجف عزیزم.
شما به جز اینا چه اسم‌های شهری رو شنیدید که اسم هم شده باشند؟
یعنی اسامی‌که صرفاً برگرفته از نام شهر هستند.

#اسم_فامیل_بازی

از چهارسال پیش تا حالا تصمیم داشتم بلندی‌های بادگیر را بخوانم. وقتی خانه بودم کتاب‌ را خواهرزاده‌ام گرفتم شروع کردم ولی ولش کردم. هربار برگشتم خانه از کتابخانه آوردمش پایین و باز هم نشد. با خودم آوردمش قم، چندبار شروعش کردم و دوباره رهاش کردم. هفتهٔ پیش که شب‌ها زود می‌خوابیدم به خودم قول دادم هر شب قبل از خواب کمی ازش‌ بخوانم. سر قولم ماندم. دو‌ سه روز بعد از ناهار هم به ساعت‌های خواندنش اضافه کردم و یک بار هم در ساعت قطعی برق و مسیر اداره.
چهل صفحهٔ باقی مانده را امشب در حالی تمام کردم که نشسته بودم پیش دا، هر دوپاهایمان را کرده بودیم زیر پتو، او به صفحات قرآن نگاه می‌کرد و من رو به پایان کتاب بودم.
بلند‌های بادگیر را به دو دلیل می‌خواستم بخوانم. اول این‌که رمان خواندن برایم جزو ضرورت‌هاست. هم ضرورتی ادبی و هم روحی.
و دوم این‌که آن‌قدر نویسنده کتاب سواد روایت بهش ارجاع داده بود که وقتی می‌دیدم نخوانده‌امش‌ احساس شرم داشتم.
خوشحالم که دو تیکش را زدم.

از نوشتن این کتاب بیش از صد و پنجاه سال می‌گذرد. نویسنده امیلی برونته یکی از خواهران برونته است که این کتاب تنها رمان اوست. به جز این شعر کلاسیک‌ هم سروده. امیلی ۲۹ سالگی کتاب را می‌نویسد و‌ با نام مستعار مردانهٔ الیس بل منتشر می‌کند که موفقیت چندانی ندارد. در سی‌سالگی به دلیل ذات‌الریه می‌میرد. خواهرش شارلوت رازش را برملا و با اسم خودش دوباره منتشرش می‌کند تا تبدیل ‌شود به یکی از موفق‌ترین رمان‌های دنیا.

دیروز ناخوش بودم. با همان‌حال پیاده‌روی‌ام را رفتم. اداره را هم. سعی کردم طوری رفتار کنم که همه‌چی آرومه. فقط یک بار در جواب سوال یکی از همکاران گفتم به خاطر این‌که نرم گواهی بگیرم اومدم سرکار. وسط روز چندبار تصمیم گرفتم مرخصی بگیرم و برگردم اما حس می‌کردم تنهایی به صلاح نیست. کسی هم نبود همراهی‌ام کند. آن‌قدر تلاش کردم طبیعی رفتار کنم که اگر از همکارانم بپرسی فلانی دیروز حالش چطور بود می‌گویند خوب.
امروز صبح نصفه نیمه لباس هم تنم کردم اما یکی در من نگذاشت ادامه دهم. گفت با خودت مهربان‌تر باش.
به رییس و معاون پیام دادم حالم خوش نیست و نمی‌آیم و دوباره خزیدم توی جا.
چرا در چنین موقعیت‌هایی اصرار دارم ضعف مفرطم‌ را نشان ندهم؟ و وحشتم از این حال را با خنده رفع و رجوع کنم که مبادا گزندی به دیگران برسانم یا آن‌ها نسخهٔ ترسیده‌ام را ببینند. شاید چون از کودکی یادگرفته‌ام قوی باشم و آدم ضعیف آدم مطرودی بوده. در حالی‌که بیماری ذاتی انسان است و طبیعت زنانه اقتضا می‌کند تو چنین ضعف‌ها‌ و دردهای شدیدی را تجربه کنی.

نوشته:
یه وکیل داف اومد با لاک صورتی جیغ + ابرو تتو … (سه نقطه اسم روستای پدریمونه) +قد ۱۸۷
وقتی رفت قاضی گفت
حیف که روزه ام ولی چه بویی داشت. 😂😂
گفت میخای لینکت کنم؟
گفتم هرگز! 😶
خندید.

اگه توی شیراز بخوری زمین و یه شیرازی بیاد بالای سرت، بهت می‌گه «کاکو، باکی‌ت نشده؟»


#کلمه_بازی

دکتر درمانگاه همانی بود که یکی دوبار دیگر هم مریضش بودم. در اوج ناخوشی تهش یک روز استعلاجی برایت می‌نویسد. امروز که گفتم برایم گواهی بنویسد پرسید برای امروز یا فردا؟ جواب دادم امروز که نتونستم برم فردا رو واقعا نمی‌دونم بتونم یا نه. گفت سرم بزنی می‌تونی. اصرار نکردم. بعد دیدم توی گواهی فردا را هم نوشته. شاید فشار شِش نظرش را برگرداند.

صدای اذان میاد از بیرون. با تمام وجود دلم می‌خواد روزه بودم و می‌رفتم مسجد.

برگشتیم خونه قبل از آسانسور گفت می‌خوای بری خوراکی بخری؟ گفتم نه بابا. سوار آسانسور که شدیم با خودم گفتم شاید دلش می‌خواد. براش تعریف کردم اتفاقا پریشب بچه‌های کلاس چیپس و کرانچی و اینا خریده بودند و زدیم بیرون. توی فروشگاه کرانچی پنیری برای خودمون خریدم و برای دخترک مارشمالو و چی فلکس. وقتی خواست حساب کنه گفت چیس نمی‌خری؟ یه چیس هم گذاشتم توی نایلون.
وقتی اومدیم بالا و کرانچی رو خوردیم گفت مگه فقط بچه‌ها باید از این چیزا بخورن؟ ما دل نداریم؟


#دا

دو هفته پیش که قرار بود مهمون بیاد برام شوید خریدم و ریحون. ریحون رو برای کنار کتلت‌ خریدم و شوید رو چون دوست دارم برای سالاد و لای پلو.
برای مهمونم کتلت پختم و ریحونا فراموشم شد تا دو سه روز پیش که دیدم ای دل غافل سیاه شدن و ریختمشون دور.
شوید‌ رو سر شب دا پاک کرد. شستمش. تا آبش بره. الان رفتم پهنش کردم روی پارچه که خشک بشه. سرانگشتام بوی شوید می‌دن و هی بوشون می‌کنم و می‌گم خدایا تو چطوری بو رو آفریدی آخه؟ چه‌جوری با اون لمس یکی دو دیقه‌ای حین پهن کردن، بو خودش رو جاگیر کرده روی سلول‌های پوست؟ می‌دونم که پشت همین به ظاهر زمان کوتاه هزاران فعل و‌ انفعال توی بدنم اتفاق افتاده. ولی اون‌قدر پیچیده است که فقط کار چون تویی می‌تونه باشه خالق عظیم الشأن. من از بندگی فقط بلدم لذت کوتاه بوی خوش نعمتی مثل شوید رو درک کنم.

چه عجیب. چه باورنکردنی. آدمی را که ندیده بودم و فقط چند بار تلفنی با او‌ حرف زده بودم دقیقا همانی بود که تصورش کرده بودم. صدای آدم‌ها چقدر می‌تواند متناسب با چهره‌شان باشد مگر؟


+ در جلسه دفاع دکترایش

توی این ده روزه که هوا سرد شده سیستم گرمایشی کفاف گرمای خانه‌ را نمی‌داد. فقدانش را با لباس گرم جبران می‌کردم وقتی دا آمد به خاطرش شعلهٔ گازی را هم روشن می‌کردم و دیگی آب رویش می‌گذاشتم. شب‌ها هم خاموشش می‌کردم. پریشب دا گفت روشن‌ بماند. صبح نمازی دیده بود دیگ خالی است به جای این‌که از بطری روی کابینت آب بریزد تویش، دیگ را گذاشته بود توی سینک. باز کردن شیر آب همان و بالا زدن بخار داغ همان. حالا چهار انگشت دست راستش تاول کرده. از سوختگی‌اش خیلی ناراحتم و دلم ریش ریش می‌شود و با این‌که مقصر نیستم اما عذاب وجدان دارم. چه بسا ممکن بود همین بی‌احتیاطی را خودم بکنم. این هم از آن الگوهای مانده از کودکی است.

چون دستش سوخته بود صبح خورش را بار گذاشتم و رفتم. وقتی برگشتم برنج را دم کرده بود. کبریت را محض اطمینان گذاشته‌ام روی کابینت کنار گاز، فندک هم توی کشوی زیری است. برق که رفته بود این‌ها را ندیده بود. بی‌که به من زنگ بزند به جایش با یک تکه از جعبهٔ کاغذی پماد سوختگی و شعلهٔ روشن، برنج را به سرانجام ‌رسانده‌ بود. توانایی حل مسئله‌اش را به تنهایی و‌ بدون احساس عجز می‌ستایم.

پَرین پَرین‌ بچه‌های همسایه‌بالایی به جایی رسیده که انگار طبقهٔ بالا باشگاه اسب‌دوانی است. آدم‌های سحرخیزی هم هستند اما وقتی من از سرکار برمی‌گردم انرژی‌شان اوج می‌گیرد تا غروب.
کف خانه هم فرش نیست گمانم. هر تکانی که به مبل‌ها بدهند صدایش بیخ گوش ماست. فهمیده‌ام خانواده‌ای لبنانی هستند. یک‌بار وقتی آسانسور رفت طبقهٔ بالا خانم جوان و دو پسر کوچکش را دیدم. بعد از سلام و علیک و رد و بدل کردن لبخند، پرسیدم شما واحد فلان هستید؟ به عربی گفت فارسی بلد نیستم.
امروز از نگهبانی پرسیدم همسرش هم فارسی نمی‌داند؟ گفت نه. تازه دارد از روی کتاب یاد می‌گیرد. نگهبان آمد دم در که با هم برویم بالا. گفتم‌ نهایتا از ترنسلیت کمک می‌گیرم. اما نگهبان پیشنهاد داد از خانم همسایهٔ دیگر را که عراقی‌اند واسطه کنیم. چون هر دو خانواده‌با هم دوستند. به خانم عراقی گفتم دلم نمی‌خواهد‌‌ بچه‌هایشان را محدود کنند. من صبح‌ها سرکارم هر چه می‌خواهند ‌بدوند. اما بعدازظهر نیاز به استراحت دارم. چند دقیقه‌ بعد صداها نه خاموش ولی کم شد و ساعت ۴:۲۰ انگار در زندان را گشوده باشند دوباره خانه از هیجان ترکید.


#از_زندگی

باغدار دارد درباره بیمه درختاش می‌پرسه و می‌گه آره بعضی درختام همچین ترسیدن. به جای سرمازدگی از سرما ترسیدن رو به کار می‌بره و بعد ادامه می‌ده مثل آدمی که از سرما چاییده.
آره ترس درختا رو‌ خشک می‌کنه.


#کلمه_بازی