❌ ادعای نادرست در مورد اینترنت استارلینک رایگان و بدون فیلتر در ایران

🔹در شبکه‌های اجتماعی ویدیویی منتشر شده با این ادعا که اکنون افراد می‌توانند با استفاده از تلفن‌های همراه بدون پرداخت هزینه یا نصب تجهیزات و برنامه خاصی از خدمات اینترنت ماهواره‌ای استارلینک استفاده کند.

🔹«مستقیم به گوشی» (Direct-to-Cell) نام پروژه مشترک اپراتور آمریکایی تی-‌موبایل و شرکت استارلینک است که در سال میلادی جدید قرار است نقاط کور ارتباطات موبایلی را تحت پوشش خود درآورد و به مشترکان اپراتور آمریکایی تی‌-موبایل سرویس‌ دهد.

🔹بر اساس تفاهم میان دو شرکت، در سال اول، انحصار بهره‌برداری از این پروژه در آمریکا در اختیار شرکت مخابراتی تی‌-موبایل است و پس از آن دیگر اپراتورهای آمریکایی می‌توانند برای ارائه این خدمات درخواست کنند.

🔹تاکنون شرکت‌های تی-‌موبایل و استارلینک توانسته‌اند با اپراتورهایی بین‌المللی دیگری مانند Rogers در کانادا، KDDI در ژاپن، Optus در استرالیا، One NZ در نیوزیلند، Salt در سوئیس، Entel در شیلی و پرو برای توسعه این سرویس به تفاهم برسند.

🔹در حال حاضر تنها تعداد محدودی از کاربران اپراتور آمریکایی تی-‌موبایل که برای استفاده از نسخه آزمایشی این خدمات ثبت‌نام کرده‌اند می‌توانند به صورت رایگان از شبکه مستقیم به گوشی استفاده کنند.

🔹هزینه استفاده از این سرویس هنوز اعلام نشده اما پیش‌بینی می‌شود اپراتورهای موبایل این سرویس را در ازای دریافت مبلغی اضافی (بین ۱۰ تا ۲۰ دلار در ماه) برای مشتریان خود فعال کنند.

🔹کاربران در ایران زمانی می‌توانند از این سرویس استفاده کنند که اپراتورهای موبایل در داخل ایران مانند شرکت مخابرات، ایرانسل، همراه اول و … با شرکت‌های تی‌موبایل و استارلینک قرارداد همکاری امضا کنند؛ اتفاقی که در حال حاضر بعید به نظر می‌رسد.

🔹این احتمال وجود دارد که کاربران در ایران در آینده بتوانند با استفاده از سیم‌کارت‌ اپراتورهای بین‌المللی که خدمات مستقیم به گوشی را به مشتریان خود ارائه می‌دهند، از این سرویس استفاده کنند. این روش مطمئنا رایگان نخواهد بود و علاوه بر هزینه آبونمان سرویس‌های بین‌المللی، باید هزینه رومینگ داده‌ها و استفاده از سرویس «مستقیم به گوشی» را هم به آن اضافه کرد.

🔹بنابراین فکت‌نامه با توجه به اطلاعات موجود به این ادعا که الان با موبایل و بدون هزینه می‌شود به اینترنت استارلینک وصل شد، نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh

🔹 چرا ایران با رشد متوسط ۸ درصدی فاصله زیادی دارد؟

🔹رهبر جمهوری اسلامی ایران می‌گوید تحقق رشد هشت درصد بدون احتیاج به خارج، امکان‌پذیر است.

🔹چنین چیزی نه نظر تئوری و نه از نظر سابقه و تجربه‌های عملی، ممکن نیست.

🔹به گفته مقام‌های حکومت، از جمله رئیس‌جمهوری ایران تحقق این رشد اقتصادی نیازمند دست‌کم ۱۰۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری خارجی است.

🔹این در حالی است که کل سرمایه‌گذاری خارجی انجام شده در ایران طی ۱۰ سال گذشته در مجموع حدود ۲۵ میلیارد دلار است.

🔹مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارش مفصلی با بررسی تجربه تاریخی ۱۳ کشور، پیش‌شرط‌های رشد اقتصادی پایدار را در پنج ویژگی خلاصه کرده که ایران در حال حاضر هیچ کدام را ندارد: «ارتباط با جهان»، «ثبات اقتصاد کلان»، «ميزان بالای پس‌انداز و سرمايه‌گذاری»، «حاکم بودنم مکانیسم بازار» و «داشتن دولت معتبر نزد مردم».

🔹متوسط رشد اقتصادی ایران در ۱۵ سال گذشته کمتر از یک و نیم درصد است. با تداوم وضعیت موجود، چشم‌اندازی برای افزایش رشد اقتصادی قابل تصور نیست.

🔹در سال‌های اخیر، تشدید بحران انرژی، قطعی برق و کمبود گاز و تعطیلی صنایع نیز به عوامل تهدیدکننده رشد اقتصادی در ایران اضافه شده است.

🔹بنابراین ادعای سیدعلی خامنه‌ای در روز ۱۹ دی ۱۴۰۳ در دیدار با مردم قم که گفت «تحقق رشد هشت درصد بدون احتیاج به خارج، امکان‌پذیر است»، نشان «شاخ‌دار» می‌گیرد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh

❌ ادعای نادرست درباره پرچم ایران بر فراز آسمان آمریکا به افتخار سرهنگ ایرانی ناسا

🔹طی روزهای اخیر در شبکه‌های اجتماعی فارسی این ادعا مطرح شده که «پرچم ایران به افتخار یاسمین مقبلی سرهنگ فضانورد ناسا در آمریکا به نمایش درآمده است».

🔹بررسی‌های فکت‌نامه نشان می‌دهد این مراسم ارتباطی با گرامیداشت یاسمین مقبلی ندارد و پرچمی که در ابتدای آن دیده می‌شود، پرچم ایتالیاست.

🔹مراسمی که در این ویدیو نشان داده شده مربوط به جشن صد سالگی نیروی هوایی ایتالیا در فرودگاه نظامی ماریو دی برناردی در این کشور است.

🔹این ویدیو پیش‌تر با ادعای دیگری به مراسم جشن سالگرد استقلال هند نیز منتسب شده بود.

🔹بنابراین فکت‌نامه به ادعای تقدیر از یاسمین مقبلی و نمایش پرچم ایران به افتخار ایشان در آمریکا، نشان «شاخ‌دار» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh

🎙 تتر و دلار، دایناسور و مار

🔹در قسمت ۱۹۷ پادکست هفتگی فکت‌نامه، ابتدا چند فکت‌چک به‌جا مانده از دو هفته قبل را مرور کردیم که موضوعات متنوعی، از حوزه پزشکی و سلامت گرفته تا سوریه و دو ادعای سیاسی را شامل می‌شد.

🔹در ادامه، دو مقاله مرتبط با موضوع فیلترینگ در ایران را مرور کرده‌ایم؛ ابتدا توضیحاتی درباره اینکه از مصوبه شورای عالی فضای مجازی در اوایل دی‌ماه چه می‌دانیم و سپس فکت‌چک اظهارات گمراه‌کننده یکی از اعضای همین شورا درباره گوگل‌پلی.

🔹خبر نادرست اخراج سفرای جمهوری اسلامی ایران از چندین کشور، موضوع دیگری است که در این قسمت به آن اشاره کردیم.

🔹آماری از کودکان بازمانده از تحصیل در ایران، طی روزهای اخیر بازتاب زیادی در رسانه‌ها داشت که درستی‌سنجی آن را در این اپیزود مرور کرده‌ایم.

🔹ویروسی که به نام HMPV شناخته می‌شود، این روزها برای برخی نگرانی‌هایی را ایجاد کرده است. در مقاله‌ای درباره این ویروس توضیح دادیم.

🔹اخیرا یاسر جبرائیلی ادعایی را درباره قیمت واقعی دلار مطرح کرد، اما معیارش برای این ادعا به شدت گمراه‌کننده بود. در این پادکست درباره این مساله نیز صحبت کرده‌ایم.

🔹دو ادعای نادرست تحریم رمزارز تتر در اروپا و ابتلای نتانیاهو به سرطان نیز از دیگر فکت‌چک‌های این هفته هستند.

🔹آخرین فکت‌چک‌های این قسمت، تکرار شایعه قدیمی کشف دایناسور در کوه سبلان و ادعای وجود سمی‌ترین مار جهان در فلفل دلمه‌ای است که هر دو شاخ‌دار بودند.

🎙 پادکست فکت‌نامه را از همه اپلیکیشن‌های دریافت پادکست بشنوید.

📣 هر هفته ساعت ۸ صبح جمعه به وقت تهران.

👈 در کست‌باکس بشنوید

👈 در اپل پادکست بشنوید

👈 در اسپاتیفای بشنوید

🌐 @Factnameh

❌ ادعای نادرست درباره نتایج آزمایش دی‌ان‌ای اهالی ترکیه که نشان می‌دهد ایرانی‌اند

🔹در روزهای گذشته خبری در شبکه‌های اجتماعی و وبسایت‌های فارسی منتشر شد که در آن با استناد به ویدئوهایی از آزمایش دی‌ان‌ای تبارسنجی چند بلاگر ترکیه‌ای و آذربایجانی، ادعا شده بود «نتایج آزمایش دی‌ان‌ای اهالی ترکیه نشان می‌دهد که آنها ایرانی‌اند».

🔹همچنین گفته شده نتایج ۲۵۳ هزار تست دی‌ان‌ای انجام‌شده در کشور ترکیه این ادعا را تایید می‌کند.

🔹استناد به چنین آزمایش‌هایی، پایه و اساس علمی ندارد.

🔹آزمایش‌های تبارشناسی معمول می‌توانند اطلاعات جالب و مفیدی درباره نیاکان افراد ارائه دهند، اما برای استفاده علمی یا شواهد قطعی، منبع معتبر و علمی به حساب نمی‌آیند.

🔹آزمایش‌های «دی‌ان‌ای تبارشناسی» نژاد یا قومیت خاصی را مشخص نمی‌کنند، بلکه تنها مناطق جغرافیایی و واحدهای سیاسی (فعلی) را که دی‌ان‌ای فرد بیشترین شباهت را با جمعیت ساکن در آنها دارد، نشان می‌دهند.

🔹شرکت‌های ارائه‌دهنده «آزمایش دی‌ان‌ای تبارشناسی» معمولاً تأکید زیادی روی جذابیت نتایج می‌کنند و تلاش دارند حس کنجکاوی افراد را تحریک کنند.

🔹نتایجی که هر شرکت اعلام می‌کند به دو عامل «تعداد افراد شرکت‌کننده در تست و پراکندگی جغرافیایی مناسب آنها در جهان» و «الگوریتم هر تست» بستگی دارد؛ برای همین نتایج معمولا اندکی متفاوت است.

🔹نتایج، قابل تعمیم به همه افرادی که با مشتری آن شرکت در یک واحد سیاسی یا جغرافیایی زندگی می‌کنند، نیست.

🔹یافته‌های علوم زیست‌شناسی تکاملی و ژنتیک مولکولی نشان می‌دهد مفهوم «نژاد» بیش از آنکه یک واقعیت زیستی باشد، مفهومی مبتنی بر ساختارهای اجتماعی است.

🔹از نظر ژنتیک مولکولی، شباهت میان تک‌تک انسان‌ها بیش از ۹۹/۹ درصد است. تفاوت‌های ظاهری مانند رنگ پوست و مو و … ناشی از تطبیق با محیط است.

🔹بنابراین، فکت‌نامه به این ادعا که «نتایج آزمایش دی‌ان‌ای اهالی ترکیه نشان می‌دهد ایرانی‌اند» نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh

🔹 ویدیوی بازی کودک با خرس ربطی به بلوچستان ایران ندارد

🔹در شبکه‌های اجتماعی فارسی ویدیویی با عنوان «بازی کودک بلوچی با خرس سیاه بلوچی» منتشر شده که در آن کودکی ظاهرا در حال بازی کردن با یک خرس است.

🔹در شرح این ویدیو نوشته شده که خرس سیاه بلوچی دومین گونه جانوری ارزشمند در معرض انقراض و بومی استان سیستان و بلوچستان در ایران است.

🔹این ویدیو قدیمی است و ربطی به ایران و بازی کودکان بلوچستان ایران با خرس ندارد.

🔹یک کاربر پاکستانی نسخه کامل این ویدیو را سه سال پیش در یوتیوب منتشر کرد. این کاربر در توضیحات ویدیو نوشته که با صاحب خرس گفت‌وگو کرده است.

🔹ویدیو در پنجاب پاکستان ضبط شده است.

🔹خرسی که در تصویر دیده می‌شود خرس‌ سیاه بلوچی، یکی از زیرگونه‌های خرس سیاه آسیایی است که در مناطقی از ایران، افغانستان و پاکستان زندگی می‌کند و بومی استان سیستان و بلوچستان نیست.

🔹خرس سیاه در فهرست بین المللی حیوانات حفاظت‌شده در رده آسیب‌پذیر طبقه‌بندی شده ولی زیرگونه این خرس در ایران در وضعیت بحرانی قرار دارد.

🔹«خرس رقصانی» به عنوان یک سنت قدیمی در مناطقی از هند و پاکستان رواج دارد.

🔹در این سنت، توله‌های خرس از دوران نوزادی از مادر جدا می‌شوند و با استفاده از حلقه‌ای فلزی در بینی که از پشت به پاهای حیوان وصل شده، پوزه‌بند و نیز ضرب و شتم بر روی سطوح فلزی داغ، به ایستادن روی دو پا و انجام حرکاتی شبیه رقص عادت می‌کنند.

🔹از این رو فکت‌نامه به این ادعا که این ویدیو «بازی کودک بلوچی با خرس سیاه بلوچی» در ایران را نشان می‌دهد، نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh

❌ ادعای نادرست سوختن تابلوی نمادین هالیوود در آتش‌سوزی لس‌آنجلس

🔹در شبکه‌های اجتماعی فارسی عکسی به همراه این ادعا منتشر شده که تابلوی معروف و نمادین هالیوود در آتش سوخته است.

🔹گزارش‌های مختلف نشان می‌دهد آتش‌سوزی‌های منطقه لس‌آنجلس، تا ۱۰ ژانویه و زمان انتشار این فکت‌چک، به محل استقرار تابلو نرسیده است.

🔹سازمان «هالیوود ساین تراست» که مسئولیت نگهداری و مراقبت از این نشان را بر عهده دارد اعلام کرده که نشان هالیوود سالم است.

🔹تصویر جعلی آتش‌سوزی، با هوش مصنوعی یا با سایر ابزارهای دیجیتال ویرایش تصاویر، ساخته شده است.

🔹از این رو فکت‌نامه به ادعای آتش گرفتن تابلوی هالیوود در جریان آتش‌سوزی‌های لس‌انجلس آمریکا، نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh

❌ خبر نادرست ضرب سکه هفت یورویی کریستیانو رونالدو

🔹در هفته گذشته خبری در شبکه‌های اجتماعی و و برخی وبسایت‌های خبری منتشر شد که ادعا می‌کرد «پرتغال یک سکه ۷ یورویی را به افتخار کریستیانو رونالدو ضرب کرده است.»

🔹بانک مرکزی پرتغال در بیانیه‌ای رسمی اعلام کرده هیچ سکه کلکسیونی یا یادبودی به افتخار این شخصیت منتشر نکرده و هیچ برنامه‌ای برای انتشار آن ندارد.

🔹رونالدو هم تاکنون در هیچ گفت‌وگو یا صفحه‌های اجتماعی خود به چنین تصمیمی از سوی پرتغال یا کشورهای دیگر اشاره نکرده است.

🔹با این توضیحات، فکت‌نامه به این ادعا نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh

🎙 تتر و دلار، دایناسور و مار

🔹در قسمت ۱۹۷ پادکست هفتگی فکت‌نامه، ابتدا چند فکت‌چک به‌جا مانده از دو هفته قبل را مرور کردیم که موضوعات متنوعی، از حوزه پزشکی و سلامت گرفته تا سوریه و دو ادعای سیاسی را شامل می‌شد.

🔹در ادامه، دو مقاله مرتبط با موضوع فیلترینگ در ایران را مرور کرده‌ایم؛ ابتدا توضیحاتی درباره اینکه از مصوبه شورای عالی فضای مجازی در اوایل دی‌ماه چه می‌دانیم و سپس فکت‌چک اظهارات گمراه‌کننده یکی از اعضای همین شورا درباره گوگل‌پلی.

🔹خبر نادرست اخراج سفرای جمهوری اسلامی ایران از چندین کشور، موضوع دیگری است که در این قسمت به آن اشاره کردیم.

🔹آماری از کودکان بازمانده از تحصیل در ایران، طی روزهای اخیر بازتاب زیادی در رسانه‌ها داشت که درستی‌سنجی آن را در این اپیزود مرور کرده‌ایم.

🔹ویروسی که به نام HMPV شناخته می‌شود، این روزها برای برخی نگرانی‌هایی را ایجاد کرده است. در مقاله‌ای درباره این ویروس توضیح دادیم.

🔹اخیرا یاسر جبرائیلی ادعایی را درباره قیمت واقعی دلار مطرح کرد، اما معیارش برای این ادعا به شدت گمراه‌کننده بود. در این پادکست درباره این مساله نیز صحبت کرده‌ایم.

🔹دو ادعای نادرست تحریم رمزارز تتر در اروپا و ابتلای نتانیاهو به سرطان نیز از دیگر فکت‌چک‌های این هفته هستند.

🔹آخرین فکت‌چک‌های این قسمت، تکرار شایعه قدیمی کشف دایناسور در کوه سبلان و ادعای وجود سمی‌ترین مار جهان در فلفل دلمه‌ای است که هر دو شاخ‌دار بودند.

🎙 پادکست فکت‌نامه را از همه اپلیکیشن‌های دریافت پادکست بشنوید.

📣 هر هفته ساعت ۸ صبح جمعه به وقت تهران.

👈 در کست‌باکس بشنوید

👈 در اپل پادکست بشنوید

👈 در اسپاتیفای بشنوید

00:02:20 مقدمه
00:05:52 مرور فکت‌چک‌های به‌جا مانده از دو هفته قبل
00:26:28 ادعای گمراه‌کننده درباره حذف اپلیکیشن‌های ایرانی از گوگل‌پلی
00:31:43 ادعای نادرست اخراج و دیپورت سفرای ایران از ۱۶ کشور
00:34:04 نگاهی به آمار دانش‌آموزان بازمانده از تحصیل در ایران
00:37:31 درباره خطرناک‌بودن ویروس HMPV چه می‌دانیم؟
00:43:41 ادعای گمراه‌کننده جبرائیلی درباره قیمت دلار و قدرت خرید دلار
00:48:55 اروپا «تتر» را تحریم نکرده است
00:51:17 خبر نادرست ابتلای نتانیاهو به سرطان پروستات
00:53:01 پخش مجدد شایعه قدیمی کشف دایناسور در سبلان
00:56:40 ادعای شاخ‌دار وجود سمی‌ترین مار جهان در فلفل دلمه‌ای
01:00:38 کامنت‌ها

🌐 @Factnameh

❌ ادعای نادرست «شیر ایرانی تاکسیدرمی شده در موزه حیات وحش»

🔹ویدئویی از یک شیر تاکسیدرمی شده، با عنوان «بازسازی (تاکسیدرمی) شیر منقرض‌شده ایرانی در موزه حیات وحش» در برخی حساب‌های اینستاگرامی دست به دست شده است.

🔹هرچند این ویدئو واقعی است، اما ربطی به شیر ایرانی یا یک موزه حیات وحش در ایران ندارد.

🔹این شیر تاکسیدرمی شده در قرن هجدهم ساخته شده و در موزه قلعه گریپسولم سوئد نگهداری می‌شود.

🔹این شیر، نمونه‌ای معروف از تاکسیدرمی ناموفق است که در قرن هجدهم ساخته شده بود.

🔹بر اساس روایت‌ها، سال ۱۷۳۱ «بابا عبدی»، فرماندار الجزایر،‌ منصوب شده از طرف امپراتوری عثمانی، یک شیر زنده را به فردریک اول، پادشاه وقت سوئد، هدیه داد که یکی از اولین شیرهای اسکاندیناوی بود.

🔹پس از مرگ شیر، تصمیم بر این شد که حیوان از طریق تاکسیدرمی حفظ شود و در نهایت چنین مجسمه فکاهی از حیوان به‌جا ماند.

🔹با توجه به اطلاعات موجود، فکت‌نامه به این ادعا که این ویدیو مربوط به تاکسیدرمی شیر منقرض‌شده ایرانی در موزه حیات وحش در ایران است، نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh

🔹 نگاهی به آمار دانش‌آموزان بازمانده از تحصیل در ایران

🔹چندی قبل، رسانه‌ها گزارش دادند که طبق آمار رسمی حدود یک میلیون کودک بازمانده از تحصیل در ایران وجود دارد. این آمار درست است و مطابق برآوردهای رسمی ۹۹۲ هزار و ۳۲۱ کودک در ایران از تحصیل بازمانده‌اند. البته برخی کارشناسان و نمایندگان مجلس می‌گویند آمار واقعی، بیش از آمار رسمی است.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh

❌ ادعای شاخ‌دار درباره یک تخم‌مرغ هسته‌ای به نام انران که می‌تواند برق خانه‌ها را برای ۱۰ سال تامین کند

🔹در روزهای گذشته ویدئویی با عنوان «تخم‌مرغ انران» در صفحات مختلف فارسی و غیرفارسی اینستاگرام منتشر شد که مدعی است این تخم‌مرغ یک «راکتور اتمی خانگی» است و می‌تواند برق خانه‌ها را برای ۱۰ سال و به طور مدام با انرژی هسته‌ای تامین کند.

🔹اختراع این «راکتور اتمی خانگی»، یک ادعای جعلی و طنز است که «کانر گایدوس» (Connor Gaydos)، یکی از خالقان نظریه توطئه فکاهی «پرندگان واقعی نیستند» آن را مطرح کرده است.

🔹انران (Enron)، شرکتی نفتی در تگزاس بود که در سال ۲۰۰۱ پس از افشای تقلب مالی عظیم خود اعلام ورشکستگی کرد. این شرکت در آن زمان بیش از ۶۰ میلیارد دلار دارایی داشت و سقوط آن منجر به تصویب مقررات جدید برای بهبود دقت گزارش‌دهی مالی شرکت‌های عمومی شد.

🔹گایدوس علامت تجاری انران را در سال ۲۰۲۰ به قیمت ۲۷۵ دلار خریداری کرد.

🔹هم در ویدیوی معرفی محصول و هم در وبسایتی که به نام این شرکت وجود دارد، نشانه‌های واضحی از طنز و ساختگی بودن این ادعا وجود دارد.

🔹مثلا در بخش شرایط استفاده این محصول در وبسایت انران تاکید شده که تمامی اطلاعات ارائه شده «یک اثر هنری و برای اهداف سرگرمی» است.

🔹همچنین یکی از مواد کلیدی این محصول به نام «Enronium ore» معرفی شده است که به وضوح جعلی است و وجود خارجی ندارد.

🔹در کلیپ رونمایی گفته شده که این تخم‌مرغ فقط از اورانیوم غنی‌شده ۲۰ درصدی استفاده می‌کند، که «خیلی کم‌تر از حدی است که بتواند یک سلاح اتمی بسازد.»

🔹در واقعیت، ۲۰ درصد همان آستانه‌ای است که اورانیوم می‌تواند به طور بالقوه در یک بمب استفاده شود.

🔹بنابراین فکت‌نامه به این ادعا نشان «شاخ‌دار» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh

🔹 ادعاهای گمراه‌کننده درباره ناسا، دست خدا و علائم ظهور

🔹در شبکه‌های اجتماعی ویدیویی منتشر شده که با نشان دادن یکی از مقالات ناسا ادعا می‌کند سازمان فضایی آمریکا با کشف سحابی دست خدا، به علائم ظهور اشاره کرده است.

🔹ناسا نه در این مقاله و نه در هیچ سند و گزارشی تاکنون اشاره‌ای به علائم ظهور و ارتباط آن با سحابی دست خدا نکرده است.

🔹مقاله ناسا با عنوان «یک تپ‌اختر جوان دستش را نشان می‌دهد» (A Young Pulsar Shows Its Hand) در هفتم آوریل ۲۰۰۹ منتشر شده است.

🔹بر اساس این مقاله سحابی «دست‌ خدا» در واقع ابری از ذرات گاز و غبار است که از انفجار یک ستاره به وجود آمده و افراد می‌توانند با نگاه کردن به آن، طرحی از دست یک انسان را تحت پرتو ایکس (شبیه عکس رادیولوژی) تصور کنند.

🔹نور حاصل از تولد سحابی «دست خدا»، برای اولین بار حدود ۱۷۰۰ سال پیش، یعنی تقریبا سه قرن پیش از ظهور اسلام به زمین رسیده و هنوز با چشم غیرمسلح و حتی با تلسکوپ‌‌های رایج قابل مشاهده نیست.

🔹این سحابی اولین بار در سال ۱۹۸۲ و در هنگام کشف تپ‌اختر PSR B1509−58 از سوی رصدخانه پرتو ایکس اینشتین شناسایی شد.

🔹نامگذاری‌های ناسا معمولاً استعاره‌هایی هستند که براساس شباهت بصری پدیده‌های نجومی به اشکال یا مفاهیم آشنا انتخاب می‌شوند.

🔹دیدن این شباهت‌ها نمونه‌ای از پدیده‌ای به نام «پاریدولیا» هستند؛ حالتی که افراد در محرک‌های مبهم، تصاویری معنادار مانند چهره‌ها یا اشکال آشنا می‌بینند.

🔹پاریدولیا، نوعی از آپوفنیا است؛ یعنی تمایل برای یافتن الگوها یا معانی در داده‌های تصادفی.

🔹با توجه به اطلاعات موجود، فکت‌نامه به این ادعا نشان «گمراه‌کننده» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh

❌ ویدیو نادرست درباره لخته شدن خون با واکسن کرونا

🔹فرضیه‌هایی درباره ارتباط مستقیم واکسن کرونا و لخته شدن خون، التهاب ماهیچه قلب، افزایش ناباروری و تغییر ژنوم و افزایش سرطان از موضوعاتی بوده که در سال‌های اخیر بارها در شبکه‌های اجتماعی مطرح شده‌ است.

🔹پژوهش‌های معتبر اما نشان می‌دهد با اینکه واکسن کرونا ممکن است به میزان بسیار کمی ریسک لخته شدن خون و التهاب ماهیچه قلب را افزایش دهد، اما ریسک ابتلا به این بیماری‌ها در افرادی که به ویروس کووید-۱۹ مبتلا می‌شوند، بیشتر و تقریبا ۱۰ برابر افرادی است که واکسن کرونا را دریافت کرده‌اند.

🔹سازمان غذا و داروی آمریکا پژوهش‌هایی در زمینه تغییر ژنوم و افزایش ابتلا به سرطان انجام داده و در نامه‌ای به عموم مردم اطمینان می‌دهد که این واکسن‌ها در تغییر ژنوم و افزایش سرطان تاثیری ندارند.

🔹درباره کاهش نرخ باروری نیز پژوهش‌های انستیتو سلامت ملی آمریکا نشان می‌دهد که نرخ باروری در زنان و مردان واکسینه و غیرواکسینه، یکسان است. در مردانی که به کووید-۱۹ مبتلا می‌شوند، نرخ باروری به طور موقت کاهش می‌یابد.

🔹تمام این پژوهش‌ها تاکید می‌کنند که آثار مثبت دریافت واکسن‌های کرونا در پیشگیری از عوارض جدی کووید-۱۹، بر خطرات نادر آن غالب است.

🔹بنابراین فکت‌نامه به این ادعاها نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh