یا هو
نکته ها (4)
در کتاب های عروض و قافیه، اغلب مباحثی درباره ی #عیوب_قافیه مطرح می شود که از مهم ترین آن ها می‏ توان به #ایطا، #اقوا، #اکفا، #سناد، و شایگان اشاره کرد. از منظر علم قافیه، منتقدان بین حروف اصلی و الحاقی فرق گذاشته اند و اغلب معتقدند، تکرار حروف الحاقی در جایگاه #روی، به موسیقی شعر لطمه می زند؛ نکته ای که دانسته یا نادانسته، در شعر شاعران #سبک_اصفهانی و از میان معاصران، اغلب شاعران متمایل به شعرهای #تغزلی و شاعران #مخاطب_محور، چندان رعایت نمی شود. برای مثال، در غزل زیر از #فاضل_نظری، قافیه های شعر عمدتا با تاکید بر حروف الحاقی انتخاب شده اند؛ در حالی که اگر حروف «نده» را که جزو اصل قافیه محسوب نمی شود از پایان کلماتی چون: خروشنده، زیبنده، فریبنده، برازنده، درخشنده و ... حذف کنیم، تمام قافیه ها جز «فریب و زیب» از نظر علم قافیه معیوب خواهند بود. البته در این غزل شاعر به کمک ردیف دوبخشی، این ضعف موسیقایی را تاحدودی پوشانده؛ با این حال مخاطب طبق این سیاق می تواند به فراوانی، کلماتی را چون « تابنده، جوشنده، روینده، جوینده، زاینده، بافنده، توفنده، بالنده و ...» در ذهن خود بسازد؛ نکته ای که به قوت موسیقی قافیه ها در غزل هایی از این دست، لطمه می زند:
این رقص موج زلف خروشنده ی‌ تو نیست
این سیب سرخ ساختگی، خنده ی تو نیست
ای حُسنت از تکلّف آرایه بی نیاز
اغراق صنعتی است که زیبنده ی تو نیست
در فکر دلبری ز من بی‌نوا مباش
صیدی چنین حقیر، برازنده ی‌ تو نیست
شب‌های مه گرفته‌ مرداب بخت من
ای ماه! جای رقص درخشنده‌ ی تو نیست
گمراهی مرا به حساب تو می‌ نهند
این کسر شأن چشم فریبنده ی تو نیست
ای عمر! چیستی که به هرحال عاقبت
جز حسرت گذشته در آینده‌ ی تو نیست
#محمد_مرادی
#نقد_شعر
#موسیقی_شعر
@drmmoradi