دولت دین | اندیشکده مرصاد
1.53K subscribers
1.17K photos
196 videos
20 files
1.5K links


خبر و تحلیل از «نهاد دین در جهان اسلام». نهادی که می باید به جایگاه راستین خویش، یعنی رهبری جوامع باز گردد.

هیئت تحریر: میز «نهادها»ی اندیشکده حوزوی مرصاد
https://tttttt.me/mersadcss

ارتباط با مدیر: @dolatdin
Download Telegram
«روایت آقاتهرانی از ماجرای دستور #احمدی‌نژاد برای ورود بانوان به ورزشگاه‌ها و واکنشها در #قم»

چند روز قبل از اعلام این مسأله، حضرت #آیت‌الله #مصباح به من گفتند که شنیدم آقای احمدی‌نژاد چنین قصدی دارد. شما به ایشان بگو که حتماً چنین کاری را انجام ندهد. من هم در حاشیه یک جلسه دولت به آقای احمدی‌نژاد این مسأله را گفتم که ایشان گفت که نه چیزی نمی‌شود و شما نگران نباشید. روز یک‌شنبه‌ای بود که در مسیر قم به تهران بودم که تلفن همراهم زنگ زد و رئیس دفتر حاج‌آقا گفتند بلافاصله بعد از رسیدن به قم به #موسسۀ_امام خمینی (ره) بیا. رفتم خدمت حاج‌آقا. گفتند: «این را به آقای احمدی‌نژاد گفتی؟» گفتم: «بله.» فرمودند: «اخبار را شنیدی؟» گفتم: نه، چطور؟ گفتند اخبار اعلام کرد. گفتم: «آقا من به ایشان گفتم و ایشان گفت نه چیزی نمی‌شود و به فکر هستم.» نمی‌دانم. دیدم حاج‌آقا خیلی ناراحت شد. گفتند: «ببین! اگر از تو بپرسم ازنظر شرعی خود تو به‌عنوان یک فقیه این کار را جایز می‌دانی یا نمی‌دانی؟ چه می‌گویی؟» گفتم: «جایز نمی‌دانم.» گفتند: «خیلی خوب! پس باید فکری کرد.»
...
آقای احمدی‌نژاد آمدند و با بنده صحبت کردند و به نظرم یک ساعت و نیم شد. ما تلاش کردیم حرف خودمان را بزنیم که ازنظر فقهی جایز نیست. گاهی می‌شد که آقای احمدی‌نژاد ناگهان تند می‌شد و می‌گفتم آقای احمدی‌نژاد! ببین! من فقیه هستم یا تو؟ می‌گفت: تو. می‌گفتم اگر من فقیه هستم پس گوش بده ببین چه می‌گویم و بحث را مطرح کردیم. بحث تمام شد و برگشتیم و به قم خدمت حاج‌آقا آمدیم و گفتیم ما این بحث‌ها را کردیم تا بعد ببینیم چه می‌شود.
...
آقای مکارم پرسیدند این مسأله ورزشگاه چیست؟ ما [در درسمان] مطرح کردیم و [شاگردان] گفتند آقای مصباح [به احمدی نژاد] بگویند؛ دیدیم راست می‌گویند و تصمیم گرفتم بیایم به شما بگویم که جلوی این قضیه را بگیرید. چرا این‌طور شده است؟ حاج‌آقا مصباح هم گفتند ... آقای آقاتهرانی بگو قصه چی شد؟ بنده هم عین همین را که برای شما گفتم، خدمت آیت‌الله #مکارم عرض کردم. آقای مکارم خوشحال شدند و دعا کردند و گفتند باریکلا! دستتان درد نکند. بعد هم دیگر برای بقیه قضیه وارد بحث شدند. حاج‌آقا حتی قبل از اینکه چیزی پیش بیاید پیشگیری می‌کرد، اما آقای احمدی‌نژاد ایده دیگری داشت.
yon.ir/Eji7
______________
@dolatedin
(https://telegram.me/dolatedin/104) :معرفی کانال
دولت حسن روحانی تلخ‌ترین هفتۀ خود را در تعاملش با نهاد فقاهت #شیعه پشت سر گذاشت. پس از سخنان رئیس جمهور در مورد اخذ مشروعیت حکومت از مردم شخص #آیت_الله #مصباح و جریان منتسب به ایشان سخت به او تاخته اند. حملات این جریان البته خارج از انتظار نبود اما زمانی که دامنۀ منتقدین به آیت الله #مکارم، #شورای_نگهبان و برخی از #ائمه_جمعه تسری یافت هجمه‌ها علیه رئیس دولت رنگ دیگری گرفت. به نظر می رسد بی‌مبالاتی روحانی در ذکر «ولایت» در کنار «حکومت» به عنوان منصبی که مشروعیت خود را از مردم می گیرد منجر شده این سخنان از آستانۀ تحمل جریان محافظه‌کار حوزه نیز عبور کند، هرچند تقریبا تمام منتقدان، اخذ مشروعیت حکومت از مردم را نیز زیر سوال برده‌اند.
حال با توجه به حجم هجمه ها حسن روحانی دست به تعدیل اساسی سخنان پیشین خود زده و از مشروعیت الهی حاکم دفاع جانانه ای کرده است. عبدالله گنجی (مدیر مسئول روزنامۀ جوان) رئوس سخنان جدید روحانی را در جمعی از حوزویان چنین گزارش داده است:
🔹بر اساس اندیشه امیر المومنین (ع) حضور حاضر و وجود ‏ناصر برای حکومت اسلامی ضروری است
🔹 امام خمینی قبل از انقلاب هم ولایت داشت، اما اقامه ‏حکومت با حضور و خواست مردم محقق شد
🔹علیرغم شعارهای مردم برای جمهوری اسلامی، امام بلافاصله بعد از انقلاب جمهوری اسلامی را به ‏رای گذاشت
🔹مجتهد عادلی که اعضای خبرگان منتخب مردم برمی گزینند، ولی منتخب مردم است
🔹#ولی_فقیه برای اقامه حکومت بسط ید می خواهد که منوط به حضور مردم است
🔹ابلاغ ولایت امیرالمومنین (ع) نص الهی و نصب نبوی بود، اما علی (ع) همان هنگام نتوانست ‏حکومت تشکیل دهد.
https://tttttt.me/dr_a_ganji/1844
____________
@dolatedin
«ورود مرجعیت شیعی به داستانی مصری-مصری»

نامه آیت الله #مکارم به شیخ احمد #الطیب (https://goo.gl/RAS7KT) سومین موردی است که این مرجع بزرگ #شیعه در آن شخص ریاست #الازهر را مورد خطاب قرار می‌دهد. البته به نظر می رسد برخی پیچیدگی‌ها و همچنین هجم واکنش‌ها به فقرۀ اخیر اهمیت ویژه‌ای بدان داده است. در این زمینه نکاتی چند قابل طرح است:

1- تفاوت اصلی این سه رویداد مهم #دیپلماسی_مذهبی میان #قم و قاهره در سلبی‌تر شدن مواضع در رویداد اخیر است. در نامه اول #آیت‌الله مکارم در کنار استقبال از پیشنهاد طیب برای گفتگو در مورد مسائل اختلافی، گذرا و سربسته بخشی از سخنان طیب را قابل خدشه دانسته بود(goo.gl/36cqr7). نامۀ دوم نیز که در واکنش به برگزاری مسابقۀ علمی برای نقد شیعه در الازهر تحریر شده بود اخطاری بود بسیار نرم تا «الازهر در دام وهابیت سقوط نکند» (goo.gl/G4Xtyv)؛ اخطاری که از طرف طیب بی‌پاسخ ماند. لکن نامه اخیر به کلی با ادبیات انتقادی و از سر «تعجب و تاسف» از سخنان «تحریک‌کننده و تندروانه» شیخ الازهر نگاشته شده است. با توجه به این تغییر ادبیات باید دید آیا شیخ الازهر خود را ملتزم به پاسخ نامه ارسالی خواهد دانست یا خیر.

2- مورد سابق عملا تعارفی میان رجال دو مذهب تلقی شد و چندان مورد توجه رسانه های عربی قرار نگرفت. بعلاوه منجر نشدن پیشنهادات طرفین به اقدامی عملی با گذشت قریب به دو سال، آن نامه‌نگاری رمضانی را به تاریخ پیوند داد. نامۀ دوم نیز از نگاه طرف مقابل چندان مورد اهتمام قرار نگرفت. اما در مورد اخیر رسانه‌های مصری به شکلی وسیع به این رویداد پرداخته و آن را نزاعی آتشین میان الازهر و شیعه خواندند (https://goo.gl/C8bry6). افزون بر این شخص عباس شومان نیز به عنوان نفر دوم الازهر «گستاخی‌کنندگان» به الطیب را به التزام به ادب دعوت نمود(goo.gl/xtAM3t).

3- نامه آیت‌الله مکارم هرچند این تصور را ایجاد کرد که شیخ الازهر در اصل با دغدغه تخطئۀ شیعه به موضوع پرالتهاب #متعه پرداخته اما انگیزۀ طیب را باید در جایی دیگر جست. ظاهر سخنان تلویزیونی شیخ و اشارت‌های مکرر وی به «فتاوای شاذ» و «دعات ماهواره‌ای» نشان از بیان این گفتار در کانتکستی #مصر ی دارد. درواقع آنچه باعث ورود پرحرارت طیب به ماجرای متعه شده است نزدیک شدن بخشی از اهل سنت به یکی از هویتی‌ترین فتاوای شیعه است. امری که سبب شده شیخ شهیرترین موسسه اسلامی حتی به قیمت حمله صریح به دیدگاه شیعه در این مورد، از موضع سنتی اهل سنت دفاع نماید. جالب اینکه اصرار الطیب برای کشیدن خط قرمز حول متعه به حدی بوده که وی حتی به تفکیک روشن آن از زنا نیز رضایت نداده و با «قرین بغاء» دانستن متعه برای مفتیان شاذ خط و نشان کشیده است. این درحالیست که برخی علمای وجیه سنی همچون کبیسی و حاتم العونی به صراحت یکی دانستن زنا و متعه را رد کرده اند.
سوالی که مطرح می شود اینکه مفتیان شاذ مد نظر طیب کیستند؟ حتی میان چهره‌های متهم به تشیع همچون عدنان ابراهیم نیز این تنها «طارق یوسف» است که جرئت داشته است فتوای شیعه را در این مورد تایید کند. با این حساب باید تنها چهرۀ شناخته شده و رده اولی را که می‌تواند #مفتی شاذ مورد نظر الطیب باشد «سعد الدین الهلالی» دانست. وی که زمانی رئیس بخش فقه مقارن دانشگاه الازهر بود لیست بلندبالایی از فتاوای شاذ دارد که سخت دانشگاه متبوعش را برآشفته (goo.gl/N1rQ9g). هلالی که تا همین اواخر به دلیل این دست #فتاوا و همچنین حمایت سرسختانه‌اش از سیسی قهرمان دائمی تلویزیون‌ها و جرائد حکومتی و لیبرال بود تنها پس از ماجرای فتوایش در مورد جواز مشروط ازدواج با دخترِ زوجه بود که با حمله توامان سلفیون، الازهر و رسانه‌های حکومتی مواجه شد. برخی تحلیلگران این چرخش رفتار دولت را به مصالحۀ میان الازهر و سیسی پس از قائلۀ قانون ابوحامد ارتباط می دهند (goo.gl/4NCtKs). داستان هرچه باشد خبر از وجود نزاعی مصری-مصری بر سر تسلط بر مرجعیت دینی می دهد. موضوعی که باعث شده دو هفته پس از هیاهوی ناشی از فتوای جدید هلالی، شیخ الازهر به بهانه متعه چنین به او و اتباعش بتازد.
حال با ورود آیت‌الله مکارم به میانۀ این نزاع قهرا «راسم النفیس» شیعه و #الهلالی سنی هم‌جبهه تلقی خواهند شد. به نظر نمی آید هلالی بدون حمایت دولتی سابق بتواند تهمت هم‌صف شدن با شیعه را نیز به دوش بکشد. با این حساب به نظر می آید شیخ الازهر با موفقیت توانسته مفتی ساختارشکن مورد نظرش را نقره داغ کند. این اولین پیروزی شیخ سیاس الازهر بر رقبایش نیست.
⭕️ دادگاه عالی یونان مجوز ذبح شرعی را لغو کرد و خواستار راه‌حل جایگزین شد

🔹تایمز اسرائیل: بالاترین دادگاه #یونان حکمی را علیه مقررات فعلی #ذبح شرعی صادر کرد؛ این دادگاه مجوزی را که ذبح شرعی را از الزام عمومی برای «بیهوش کردن حیوانات پیش از کشتن» مستثنی می‌کرد، لغو کرد.

🔹قضات گفتند که قانونگذاران باید راهی برای برآورده کردن خواسته‌های مدافعان حقوق حیوانات و نیازهای یهودیان و مسلمانانی که قوانین مربوط به غذا را در سنت‌های خود دنبال می‌کنند، بیابند.

🔹دسامبر گذشته، بالاترین #دادگاه_اتحادیه_اروپا ممنوعیت‌های اعمال شده در مناطقی از بلژیک برای ذبح شرعی حیوانات و بدون بیهوش کردن آنها را تایید کرد. این حکم به این معنا بود که ذبح مطابق با قوانین یهود که ملزم می‌کند حیوانات هنگام بریدن گردن هوشیار باشند، در آن مناطق ممنوع است، همانطور که در برخی دیگر از نقاط اروپا ممنوع است.

🔹خاخام مناخیم مارگولین، رئیس انجمن یهودیان اروپا، گفت: «ما در ماه دسامبر در مورد عواقب پایین دستی حکم دادگاه دادگستری اروپا هشدار دادیم و اکنون نتیجه آن را می‌بینیم. #آزادی_دین یهودیان مورد حمله مستقیم قرار گرفته است. از بلژیک شروع شد، به لهستان و قبرس رفت و حالا نوبت یونان است.»

🔹در سال 2011، هلند برای مدت کوتاهی به چندین کشور اتحادیه اروپایی ملحق شد که ذبح شرعی را غیرقانونی می‌شمردند، از جمله دانمارک، سوئد، فنلاند، استونی و اسلوونی. سنای هلند در سال 2012 با استناد به آزادی عبادت، ممنوعیت ذبح شرعی را لغو کرد. لهستان نیز در سال 2013 ذبح شرعی را غیرقانونی اعلام کرد، اما از آن زمان این ممنوعیت را کاهش داده و فقط شامل گوشت‌های صادرات می‌شود.

🔹ممنوعیت کشتار #کوشر و #حلال (ذبح شرعی در یهودیت و اسلام)، به موضوعی برای جدال میان فعالان حمایت از حیوانات و نمایندگان جامعه #مسلمانان و #یهودیان در سراسر #اروپا تبدیل شده است. در سال‌های اخیر، فعالان و سیاستمداران ضد مهاجرت نیز که از #مهاجرت مسلمانان به اروپا ناراضی هستند، به این بحث پیوسته‌اند. دعوای مشابهی نیز در مورد #ختنه غیرپزشکی پسران در سنت یهودی، در جریان است.

✍️ ملاحظه: طبق سنت یهودیان برای این که گوشت حیوانی کوشر، به معنای حلال، قلمداد شود این حیوان قبل از کشتار باید سالم و بدون جراحت باشد. کشتار با یک ضربه چاقوی بسیار برنده به گردن حیوان صورت می‌گیرد که به این عمل در سنت یهودیان شحیطه می‌گویند.

🔸الزام به بیهوش کردن حیوان پیش از ذبح اعتراض مسلمانان اروپا را نیز در پی داشته است، گرچه این مسأله در میان علمای مسلمان همچنان محل اختلاف است؛ در سال ۲۰۱۵ فتوای مکتوبی از سه تن از علمای #الازهر منتشر شد که بیهوش کردن حیوان هنگام ذبح را جایز می‌شمردند. پس از انتشار این فتوا، گفتگوهای گسترده‌ای در میان علمای دینی و دامپزشکی مصر شکل گرفت و الازهر و #مجمع_البحوث_الإسلامیة فتوای پیشین را نادرست شمرده و خوردن گوشت حیوان ذبح‌شده با بیهوشی را حرام دانستند.

🔸در میان علمای شیعه، حضرات آیات #خامنه‌ای، #سیستانی، #فاضل_لنکرانی و #مکارم‌ شیرازی، بیهوش کردن حیوان پیش از ذبح و یا نحر را در صورتی که موجب مرگ حیوان نشود، بی‌اشکال‌ دانسته‌اند.

@dolatedin
⭕️ چالش مساله گوشت آزمایشگاهی در میان مسلمانان و یهودیان

🔹یورو نیوز: در حالیکه تلاش برای تولید گوشت از سلول‌های بنیادین در لابراتوارها برای مقابله با افزایش جمعیت کره زمین بیش از پیش مورد توجه قرار می‌گیرد، تولیدکنندگان این دست محصولات غذایی در بازارهای مسلمان و یهودی با چالش مساله گوشت #حلال و #کاشر روبه‌رو هستند.

🔹طبق دستور شریعت اسلام، گوشت برای مصرف #مسلمانان باید محصول #ذبح شرعی باشد. این قاعده، همانند بسیاری دیگر از دستورات شریعت اسلامی، هزاران سال پیشتر در #یهودیت، البته با کم و کیف متفاوت وجود داشته است.

🔹به گزارش یورونیوز، همزمان با پیشرفت در فناوری استفاده از سلول‌های بنیادین، در سال‌های اخیر ساخت گوشت قرمز و سفید در لابراتوارها هم ممکن و هم تجاری شده است.

🔹براساس یک گزارش اخیراً منتشرشده در نشریه بلومبرگ، در حالیکه شرکت‌های پرشمار اسرائیلی کار بر روی این فناوری را پیشاپیش آغاز کرده‌اند، گروهی از خاخام‌های یهودی در سراسر جهان تلاش می‌کنند تا با تفسیر منابع مذهبی راهی را برای کاشر (معادل یهودی حلال) اعلام کردن #گوشت_آزمایشگاهی پیدا کنند. این در حالی است که جوامع #ارتدوکس (راست‌آیین یهودی) عمدتاً با استفاده از چنین گوشتی مخالف هستند.

🔹استارت‌‌‌آپ ایت جاست (Eat just) در ایالات متحده #آمریکا موفق شده در سال ۲۰۲۰ ناگت مرغ آزمایشگاهی را به کشور مسلمان #سنگاپور صادر کند. قرار است این روند امسال با صادرات گوشت سینه مرغ آزمایشگاهی ادامه پیدا کند. با وجود مجوز دولتی برای فروش و مصرف این محصول در سنگاپور، شورای اسلامی این کشور، متصدی رسمی صدور فتوا، می‌گوید گوشت‌ لابراتواری مساله‌ای جدید است و به نتیجه رسیدن درباره #حلال و #حرام بودنش، زمان می‌برد.

🔹شرکت ایت جاست می‌خواهد خط تولید گوشت آزمایشگاهی را در #قطر هم راه‌اندازی کند اما چنین کاری مستلزم دریافت اجازه مراجع دولتی از مقام‌های مذهبی است.

🔹در‌ #اندونزی، پرجمعیت‌ترین کشور مسلمان جهان ماجرا بسیار پیچیده‌تر از سنگاپور و قطر است. #نهضت_العلما، مرجع سنتی صدور فتوا در این کشور جنوب شرق آسیا ماه سپتامبر با صدور بیانیه‌ای (فتوایی) اعلام کرد سلول گوشت آزمایشگاهی از لاشه مردار به دست می‌آید که #نجس [عین نجاست] است. بنابراین چنین گوشتی نمی‌تواند حلال باشد.

🔹در #پاکستان، دومین کشور پرجمعیت مسلمان #محمدتقی_عثمانی یکی از علمای بزرگ اهل سنت با صدور فتوایی اعلام کرد گوشت آزمایشگاهی تنها در صورتی که از سلول حیوان شرعاً ذبح شده تولید شده باشد، حلال است. این پاسخ اما در بسیاری از موارد کارگشا نیست، چرا که تولیدکنندگان معمولاً سلول بنیادین را از حیوان زنده می‌گیرند و نه از حیوان ذبح شده.

🔸 حکم گوشت آزمایشگاهی برای علمای شیعه

🔹اگرچه مساله استنباط حکم جدید برای علمای #اهل_سنت احتمالاً چالشی دشوار و زمان‌بر است، اما از قرار معلوم مساله در میان علمای #شیعه پیشاپیش حل شده است. برای مثال آیت‌الله #مکارم شیرازی در پاسخ به استفتایی در این مورد پاسخ داده است: «در صورتی که تغذیه آن گوشت [گوشت پایه تهیه سلول بنیادین] به‌وسیله مواد حلال باشد و خوردن آن ضرر قابل توجهی نداشته باشد، مانعی ندارد.»

🔹این تفاوت میان فقه شیعه و سنی البته موضوعی مسبوق به سابقه و عمدتاً بر مبنای اصول استنباط احکام اسلامی است. احتمالاً یکی از جالب‌ترین موارد از این دست، بدیهی بودن شرب #آبجو بدون #الکل، با نام فقهی #ماءالشعیر نزد شیعیان و حرمت همین نوشیدنی نزد اهل تسنن به‌ویژه در کشورهای مسلمان شمال آفریقا باشد. در حالی که علمای شیعه با استناد به «عقل»، بدون الکل بودن ماءالشعیر را دلیل جواز نوشیدن آن می‌دانند، روحانیون سنی با «قیاس» و کشف تشابه میان آبجو بدون الکل با آبجو تخمیری (بی‌یر اروپایی) مصرف آن را حرام می‌دانند.

@dolatedin