⭕ حمایت‌های ارباش از طرح صیانت اردوغان
✍️ حامد دهقانی

🔹این روزها با داغ شدن دوباره #طرح_صیانت از فضای مجازی در ترکیه، رئیس #سازمان_دیانت به بازیگری فعال در حمایت از طرح دولت تبدیل شده است. علی #ارباش، عالی‌ترین مقام دینی کشور، در برنامه‌ای تلویزیونی اظهار داشت که مهمترین گامی که برای آینده بهتر می‌توان برداشت، برقراری اخلاق در مقیاس فردی، اجتماعی و جهانی است.

🔹ارباش در این برنامه در حالی حمایت خود از طرح صیانت دولت را به «اخلاق #پیامبر اسلام(ص)» مستند کرد که پیش از این در پیشگفتار کتاب «#اخلاق رسانه‌های اجتماعی» که اوایل سال جاری میلادی سازمان دیانت منتشر کرده است، آورده: «ایجاد آگاهی قوی و همچنین سازوکار قانونی که چارچوب حقوقی استفاده از رسانه‌های اجتماعی را تعیین می‌کند ضروری است. به طور خاص، لازم است که یک سیستم خودکنترلی شکل بگیرد که بر اساس این آگاهی شکل گرفته است که خداوند در همه جا و در همه زمانها مراقب ما است».

🔹ارباش در این پیشگفتار ادامه می‌دهد که ممکن است قوانین برای تنظیم رسانه‌های اجتماعی کافی نباشد، بنابراین پیشنهاد می‌دهد که به #فقه متوسل شویم، چرا که فقه مسئولیت‌های دنیوی و اخروی را هم‌زمان بر افراد تحمیل می‌کند و در برانگیختن وجدان آنها مؤثر است.

🔹ارباش بار دیگر در ۹ سپتامبر در سخنرانی در جمعی از جوانان از تنظیم‌گری فضای مجازی حمایت کرد و این بار از خطرات گروه‌های #افراطی و تکفیری گفت: «مشکلات جوانان روزبه‌روز در حال افزایش است. جوانان توسط #سکولاریسم و زندگی مجازی احاطه شده‌اند که بر زندگی اجتماعی آنها در همه جنبه‌های آن تأثیر می‌گذارد... #سازمان‌های_تروریستی از این احساسات ناب جوانان به هر نحوی سوء استفاده می‌کنند. هم سکولارها و هم تروریست‌ها، هر دو جوانان را به عنوان قربانیانی ارزان برای محاسبات عمیق، برنامه‌های کثیف و منافع شخصی خود انتخاب می‌کنند».

🔹در ژوئیه سال گذشته، #ترکیه یک قانون محدودکننده در مورد رسانه‌های اجتماعی تصویب کرد که مجموعه‌ای از الزامات را برای مطالب منتشر شده در اینترنت دربرداشت. یک سال بعد، حزب حاکم عدالت و توسعه با اشاره به اخبار جعلی که در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک گذاشته می‌شود، مشتاق شد تا مقررات بیشتری را برای مبارزه با آنچه اردوغان «وحشت دروغ» توصیف کرد، اعلام کند. در پیش‌نویس این لایحه، انتشار «اطلاعات غلط» به عنوان یک فعالیت مجرمانه تعریف شده است و مجرم ممکن است به دلیل به اشتراک‌گذاری اخبار دروغ در شبکه‌های اجتماعی تا 5 سال زندان محکوم شود.

#دین_دولت #اسلام_رسمی
@dolatedin

💢 سروریه؛ درباره جریانی که واعظان مساجد در عربستان سعودی نسبت به آن هشدار دادند، چه می‌دانیم؟

🔹بی بی سی عربی: بر اساس بیانیه وزارت امور اسلامی (#الشؤون_الاسلامیة)، خطبه‌های #نماز_جمعه #عربستان سعودی برای هشدار نسبت به "ایدئولوژی‌های #افراطی" متحد شدند و برخی از ائمه جمعه خطبه‌های خود را به معرفی "جریان سُروریه" اختصاص دادند.

🔹چند روز پیش، #عبداللطیف_آل_الشیخ، وزیر امور اسلامی عربستان سعودی در بخشنامه‌ای به خطبای مساجد دستور داد تا ضمن هشدار نسبت به جریان سروریه، اعتقادات فاسد آنها را مبنی بر تحریک مردم به قیام علیه حاکمان، تفرقه‌افکنی میان جامعه مسلمانان و گسترش جنگ در این کشورها، تبیین کنند.

🔻از این جریان چه می‌دانیم؟

🔹#سروریه توسط شیخ محمد سرور زین العابدین، یک سوری اهل استان درعا که یکی از اعضای #اخوان المسلمین بود و بعداً از آنها جدا شد، تأسیس شد. این جریان با نام‌هایی چون: «السلفية السرورية»، «التيار السروري»، «السرورية»، «السروريين» و «التيار الصحوي» خوانده می‌شود.

🔹سروریه یک ایدئولوژی و یک سازمان تلقی می‌شود و محمد سرور به وجود سازمانی که منشأ آن در عربستان سعودی است، اعتراف کرده بود.

🔹این جریان در برخی از کشورهای جهان گسترش یافت، همانطور که خود محمد سرور در برنامه «مراجعات» در شبکه الحوار به آن اشاره کرده است.

🔹به گفته عارف بن مزيد السحيمي، یکی از اعضای هیئت علمی #دانشگاه_اسلامی_مدینه، سروری‌ها با علائمی شناخته می‌شوند، از جمله: حمایت از به اصطلاح انقلاب‌ها و بهار عربی و تحریک مردم علیه حاکمان خود، تکفیر حکام و توصيف آنان به طاغوت و تحريک مردم علیه آنان.

🔹ولیعهد سعودی چند سال پیش پیروان سروریه را به عنوان «تندروترین جریان در خاورمیانه و بالاترین درجه از اخوان المسلمین» توصیف کرده بود.

🔹واکنش‌ها به این بخشنامه وزرات در شبکه‌های اجتماعی متفاوت بود و برخی برای بیان نظرات خود از هشتگ #خطبة_التحذير_من_السرورية استفاده کردند.

🔹بسیاری از این اقدام استقبال کردند و آن را «گامی دلگرم‌کننده برای محافظت از عربستان سعودی در برابر توطئه‌های تروریستی» دانستند.

🔹عباس الشرقاوی تصمیم وزارت امور اسلامی را «بزرگترین جشن برای دفن اندیشه سروریه خوارج» توصیف کرد.

🔹از سوی دیگر، ترکی الشلهوب، مخالف سعودی نوشت عبداللطیف آل شیخ که وزیر امور اسلامی است، جرأت توجیه خطیبان جمعه نسبت به خطر جشن‌ها(ی مختلط و منافی عفت) بر جوانان و جامعه، را ندارد، چرا که این مساله بخشی از پروژه‌ بن سلمان است که هدف آن محو هویت اسلامی، تخریب جامعه از طریق جشن‌های شبانه و بهره‌برداری از منبرها(ی خطبه‌های جمعه) است.

🔹محمد فهد القحطانی گفت که «اول از همه هشدار دادن در برابر استبداد و ظلم لازم است، زیرا این بزرگ‌ترین خطری است که کل جهان عرب را تهدید می‌کند.»

🔹علی الشهری با تمسخر بیانیه وزارت امور اسلامی عربستان، گفت: «برخی از سروری‌ها علیه برخی دیگر از سروری‌ها صحبت می‌کنند، باورتان می‌شود؟»

✍🏼 ملاحظه:

🔸گفتنی است چندی پیش نیز عبداللطیف آل الشیخ در بخشنامه‌ای به کلیه مبلغین و خطبا، بر ضرورت سخنرانی پیرامون «تأثیرات منفی» اخوان المسلمین تاکید کرد!

🔸مجتهد افشاگر معروف سعودی در رشته‌توییتی، از گزارش محرمانه‌ای که توسط #امنیت_ملی عربستان در مورد فعالیت گروه‌های اسلامی در عربستان تهیه شده، پرده برداشته و گفت نام 1500 نفر از اعضای این گروه‌ها جهت دستگیری و تحقیق در این گزارش ذکر شده است! از جمله این افراد می‌توان به اعضایی از جریان سروریه اشاره کرد.

@dolatedin

⭕️ تجزیه و تحلیل تطبیقی سه سازمان مسلمان سنی درباره اسلام معتدل و افراطی در مصر، مراکش و اندونزی

🔸سرافتین پکتاش به تازگی در مقاله‌ای در مجله معتبر و شناخته‌شده «Religion» از انتشارات راتلج (دوره 51، شماره 2، 2021)، گفتمان #اسلام_معتدل و #وسطیه را از دریچه سه #سازمان_دینی برجسته داعیه‌دار آن، یعنی #الازهر #مصر، #نهضة_العلماء #اندونزی و #الرابطة_المحمدیة #مراکش مطالعه کرده است.

🔸این مقاله نشان می‌دهد که چگونه این سه سازمان حتی هویت نهادی متمایز خود را از طریق چارچوب دوگانه «#معتدل / #افراطی» تبلیغ می‌کنند و گرچه تفسیر آنها از اسلام معتدل دارای عناصر مشابهی است، اما محتوا، دامنه و استدلال آنها متفاوت است.

🔸تفاوت زمینه‌ها و ایده‌ها در این سه سازمان، الهیات دیالکتیکی را در الازهر، الهیات غایت‌شناختی و مقاصدی را در الرابطة المحمدیة و الهیات تاریخی و بافتمند را در نهضة العلماء برجسته کرده است.

🔸پکتاش در آغاز مقاله خود می‌نویسد:

🔹«تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که نتیجه مهم قیام‌های عربی ظهور مدل #اسلام_رسمی یا #اسلام_دولتی بوده است. در این مدل، دولت با اختصاص سرمایه مالی و سیاسی، قدرت نهادی و یا حمایت اخلاقی به یک یا چند سازمان دینی، #کنترل خود را بر حوزه دین تشدید می‌کند. دولت همچنین سعی می‌کند زمینه‌های مذهبی را از طریق تکنیک‌های مختلف #بوروکراتیزاسیون، #استانداردسازی و #نظارت دقیق تنظیم کند. به نوبه خود، این نهادهای مذهبی به دنبال محدود کردن تأثیر و گسترش گفتمان‌ها یا بسیج‌های مذهبی جایگزین هستند که ممکن است نهاد سیاسی را به چالش بکشد، از جمله گروه‌های مذهبی مبارز که "افراطی" تلقی می‌شوند. غالباً، دولت الگوی «رسمی» خود از اسلام را در فضای بین‌الملل به عنوان "بهترین الگو" یا پادزهر موثر برای افراط‌گرایی خشونت‌آمیز تبلیغ می‌کند.»

🔸خلاصه‌ای از این مقاله را می‌توانید در لینک مشاهده فوری زیر یا در سایت اندیشکده مرصاد بخوانید.

#خلاصه_مقاله
@dolatedin

⭕️ «مبلغان قهوه‌خانه‌ها»؛ مردان الازهر بین دود قلیان و ترانه‌های ام‌کلثوم

🔸 بخش دوم

🔹اقدامات الازهر با اعتراض بخش‌هایی از #روشنفکران مواجه شده است که معتقدند محل تبلیغ در داخل #مسجد است و نه در میان هیاهوی خیابان‌ها و قهوه‌خانه‌ها. از نظر این افراد شیخ الازهر طعمه تکرار روش‌های تبلیغی جریانات #سلفی شده است که در دهه هشتاد میلادی در پیش می‌گرفتند، در حالی که نقش الازهر باید با ماهیت او به عنوان نهادی با وزن #تمدنی همخوانی داشته باشد، بدون گرفتار شدن در مسائلی که نهادهای جامعه مدنی قرار است با آن برخورد کنند.

🔹عبدالغنی هندی، یکی از اعضای #المجلس_الأعلى_للشؤون_الإسلامية (وابسته به وزارت اوقاف)، گفت: «تحرکات الازهر در سطح خیابان‌ها در زمانی صورت می‌گیرد که وزارت اوقاف تصمیم گرفت که جلسات موعظه را در داخل مساجد متوقف کند، که این امر نشان‌دهنده عدم هماهنگی بین نهادهای مختلف مذهبی است».

🔹وی شانس موفقیت الازهر در تقویت #نقش_اجتماعی خود از طریق «مبلغان قهوه‌خانه‌ها» را کم شمرد. وی گفت: «آنچه اکنون دولت به آن نیاز دارد، راه‌اندازی پروژه‌ای است که مؤلفه‌های فکری مدرنی را برای مقابله با مشکلات اجتماعی در حال گسترش پیش رو قرار می‌دهد، مشروط بر اینکه به زبانی متفاوت از زبان الازهر در گفتگوهای خود با مردم باشد.»

🔹برخی ناظران تاکید دارند که نهادهای دولتی از الازهر خواسته‌اند تا نقش‌های اجتماعی خود را افزایش دهد تا خلأ #اخوان را پر کند. اما بزرگترین نهاد دینی #مصر بدون توجه به تجدید گفتمان دینی و توسعه محتوا متناسب با تحولات جامعه، به این خواسته‌ها به صورتی رسمی پاسخ داده است.

🔹تلاش #نهادهای_دینی برای برقراری ارتباط با شهروندان با موانع بسیاری برخورد می‌کند که باعث می‌شود آنها به اهداف خود نرسند، اتفاقی که در تجربه قبلی الازهر و #اوقاف از طریق کاروان‌های حمل و نقل عمومی و ایستگاه‌های مترو رخ داد. مشکل این است که این مؤسسات روش‌های خود را برای گفتگو با مردم بر پایه مبانی یا مطالعاتی علمی استوار نمی‌کنند.

🔹احمد سالم، استاد فلسفه اسلامی دانشگاه طنطا، توضیح داد که پدیده‌های فزاینده خودکشی، خشونت و فروپاشی نظام خانواده نیازمند مداخله مؤثر نهادهای مذهبی و اجتماعی است که فقدان بعد معنوی فرد مصری را جبران کند. با این حال، متولیان آن باید مشخصات خاصی داشته باشند تا نتیجه مثبتی به دور از جنبه صرفاً مذهبی به دست آورند و بتوانند گروه‌های جوان را به آنچه فرامی‌خوانند، متقاعد کنند.

🔹وی افزود که «ادامه گفتمان‌های #ارعاب و #نهی که نهادهای دینی به آن عادت کرده‌اند، منجر به تغییر واقعی نخواهد شد و در پیش گرفتن گفتمان‌های #مدارا، #سازش و پذیرش دیگری، برای مخاطبان قهوه‌خانه‌ها قابل قبول‌تر است. مشروط بر اینکه این امر همراه با نقش‌هایی اجتماعی برای حل مشکلات شهروندان در مناطق فقیرنشین و شناسایی درد آنها باشد، و این همان نقش‌هایی است که سازمان‌های #افراطی برای جلب حمایت مردم ساده‌تر ایفا می‌کردند.»

@dolatedin

💢 «ای بی‌شرم، از خدا نمی‌ترسی؟»؛ انتقاد عالم برجسته هند از عبداللطیف آل الشیخ

🔹وطن: شیخ #سلمان_ندوی، عالم برجسته #شبه_قاره #هند نسبت به اعلام ممنوعیت فعالیت جماعت تبلیغ از سوی عبداللطیف آل الشیخ، وزیر #الشؤون_الإسلامية عربستان، واکنش شدید اللحنی ابراز داشت.

🔹سخنرانی تند شیخ ندوی علیه #عبداللطیف_آل_الشیخ و محمد بن سلمان پس از تصمیم مقامات سعودی مبنی بر ممنوعیت شاخه‌ای از «#جماعت_تبلیغ» معروف به «#الاحباب» در این کشور صورت گرفت.

🔹شیخ سلمان ندوی در خطبه‌های نماز جمعه گفت: «چه بسیار جنایات و چه بسیار شگفتی‌ها که توسط دولت عربستان صورت گرفته است.»

🔹وی ادامه داد: «وقتی بیانیه وزیر الشؤون الاسلامیة #عربستان سعودی دکتر عبداللطیف آل الشیخ مبنی بر اختصاص خطبه‌های نماز جمعه به انحراف و خطر جریان جماعت تبلیغ را خواندم، تعجب کردم».

🔹وی در حمله‌ای تند به وزیر سعودی افزود: «دکتر عبداللطیف، شما در کنار این حاکمان جنایتکار ایستاده‌اید، آیا نمی‌دانی که آنها فاسق هستند، آیا نمی‌دانی که رفتار آنها در فرانسه و انگلیس در هتل‌ها و ویلاها و قصرها مانند رفتار فاحشه‌ها است؟ ای بی شرم! از خدا نمی‌ترسی؟»

🔹وی ادامه داد: «آیا پایگاه‌های صهیونیست‌ها در شبه جزیره عربستان را نمی‌شناسید؟ آیا نمی‌دانی در شبه جزیره عربستان به نام سرگرمی در مجالس فساد و فحشا و رقص چه می‌گذرد؟ آیا نمی‌دانی در معامله قرن چه می‌گذرد؟!»

🔹شیخ سلمان ندوی بیانیه آل الشیخ را یک بیانیه «جنایت آمیز» توصیف کرد و اشاره کرد که همه ائمه جمعه و مبلغان در سراسر شبه قاره هند به سخنرانی علیه این بیانیه و اقدامات عربستان سعودی پرداخته‌اند.

🔹دیگر رهبران ارشد #جماعة_التبلیغ و الدعوة در هند نیز پس از اعلام ممنوعیت فعالیت شاخه «الاحباب» در عربستان، خشم خود را ابراز کردند.

🔹سمرالدين قاسمي سخنگوی جماعت تبلیغ، از اعضای این جماعت به عنوان «بنیادگراهایی که مسلمانان منحرف را اصلاح کردند و به مثابه سنگری در برابر تروریسم جهانی ایستادند» دفاع کرد. وی توضیح داد: «ما هیچ گونه ارتباطی با تروریسم نداریم، در واقع ما در برابر #تروریسم مقاومت می‌کنیم، آن را محکوم و رد می‌کنیم و به اعضای خود اجازه نمی‌دهیم که علیه هیچ دین، جامعه و کشوری صحبت کنند.»

🔹همچنین محمد میان، عضو برجسته جماعت تبلیغ در پیامی ویدئویی از لندن گفت: «گروه ما در سراسر جهان فعالیت می‌کند و حتی در عربستان سعودی، مسلمانان را به راه رسول الله می‌خوانند.»

🔹ظفر سرشولا، فعال برجسته اسلامی، عربستان سعودی را نسبت به هرگونه اقدام نادرست برحذر داشت و از عربستان خواست تا این ممنوعیت را پس بگیرد، چرا که این اقدام، پیام نادرستی را برای مسلمانان سراسر جهان ارسال می کند.

🔹وی گفت: من از تصمیم عربستان شگفت زده شدم زیرا جماعت تبلیغ با رد شدید ایدئولوژی #جهادی پادزهر ایده‌های #افراطی است. حتی #طالبان نیز علیه این گروه صحبت می‌کنند. توصیف آن به عنوان دروازه تروریسم غیرقابل‌باور و غیرقابل‌قبول است.»

🔹#دارالعلوم_دیوبند نیز در بیانیه‌ای، متهم کردن این گروه به تروریسم، بدعت‌گذاری و شرک را یک اتهام ساختگی دانسته و خواستار تجدید نظر در این تصمیم و جلوگیری از هرگونه اقدام علیه این گروه شد.

@dolatedin