دولت دین | اندیشکده مرصاد
1.46K subscribers
1.29K photos
227 videos
21 files
1.57K links


خبر و تحلیل از «نهاد دین در جهان اسلام». نهادی که می باید به جایگاه راستین خویش، یعنی رهبری جوامع باز گردد.

هیئت تحریر: میز «نهادها»ی اندیشکده حوزوی مرصاد
https://tttttt.me/mersadcss

ارتباط با مدیر: @dolatdin
Download Telegram
پدر معنوی صوفیۀ #مصر در مصاحبه‌ای به ریشه‌یابی علت عدم کامیابی #صوفیه در پر کردن خلاء سیاسی ایجاد شده پس از سقوط اخوان المسلمین پرداخت.
علاء #ابوالعزائم با انکار اینکه اختلافات میان ائمۀ طرق علت اصیل ضعف صوفیه در نقش آفرینی سیاسی پس از کودتای 30 ژوئن شده است گفت: «اختلافات به عدم کفایت منابع مالی برای حمایت طرق صوفیه برمی‌گردد. به خلاف گذشته که قانون 1976 را داشتیم که #اوقاف را مکلف به تحویل 10 درصد از درامدهایش به طرق می کرد. یا صندوق احمد البدوی که صددرصد صوفی است درامدهایش را اوقاف بر میدارد.»
ابوالعزائم در ادامه با ذکر مصداقی، به عدم توانایی مالی صوفیه در چهار سال گذشته برای خرید دو ساعت از آنتن شبکه های ماهواره ای اشاره کرد. جالب تر آنکه گفته شده که آنها از برای خروج از این وضعیت دست به دامان نجیب ساویرس شده اند تا 4 ساعت در هفته را به آنها اختصاص دهد اما وی با وجود وعدۀ اولیه به این درخواست ترتیب اثر نداده است.
معنای این استمداد از ساویرس را تنها کسانی که با فعالیت های این میلیاردر #قبطی آشنا باشند می فهمند. باید دید آیا حمایت جانانۀ صوفیه از سیسی بالاخره منجر به جلب حمایت های دولتی به شیوخ طرق خواهد شد یا این گروه مجبور خواهند شد به دنبال حامیانی عجیبتر از ساویرس بروند!
https://goo.gl/3GfA18
____________
@dolatedin
آیا فتوا در سرزمین "میلیون مفتی" متولی واحد خواهد یافت؟

ماجرای منصب فتوا در #الجزائر به پیچیدگی مصر نیست. #بوتفلیقه هرچند چون سیسی باید نگران نفوذ اسلامگرایان در نهادهای رسمی دینی باشد اما اقلا پدیده غیرقابل کنترلی چون الازهر در مقابل خود ندارد. برهمین اساس اختلافات در این مورد فعلا در لایۀ درون حزبی و میان دو چهره منتسب به حزب حاکم یعنی بوعبدالله غلام‌الله رئیس المجلس الاسلامی الاعلى و محمد عیسی وزیر #اوقاف ظاهر شده است (https://goo.gl/pj84LD). محمد عیسی که یکی دو سالی است سخت به دنبال ایجاد منصب «#مفتی جمهوری» است هفته پیش اعلام کرد تا پایان سال مجمع فقه اسلامی را به عنوان مرجع رسمی #فتوا در الجزائر تاسیس خواهد کرد. عیسی هرچند وفاداری خود را به حزب حاکم و سرسختی‌اش را در برابر #اسلام‌گرایان ثابت کرده است اما عملکرد پرحاشیه او در تعامل با شیوخ پرطرفدار #سنتی همچون آیت عجلت (https://goo.gl/Tgwpks) و علی عیة (https://goo.gl/TkN3Sn) ریسک سپردن این پروژه دشوار را به او بالابرده است. خاصه اینکه مدیریت ضعیف این پروسه ظرفیت آن را دارد که مانند آنچه در ماجرای دعوت شیخ حسون به الجزائر رخ داد (https://goo.gl/9w5W3V)، جریان سنتی و اسلامگرا را در مقابل دولت متحد نماید. از طرف دیگر احتمال قدرت گرفتن آجل اسلامگرایان درون ساختار دولت و به خصوص وزارت اوقاف، بوتفلیقه را نسبت به دادن زمام افتا به این وزارت بی‌رغبت می کند. رئیس جمهور الجزائر طبیعتا ترجیح خواهد داد برای بحران‌های احتمالی پیش رو قدرت مجلس اسلامی اعلای منتسب به خود را در مقابل مجلس علمی وابسته به اوقاف حفظ کند.
______________
@dolatedin
✍️ در ژوئن گذشته، اندیشکده #کارنگی مجموعه گزارش‌هایی را منتشر کرد که حاصل دو سال تحقیقات میدانی پژوهشگران آن در زمینه روابط پویای #نهادهای_اسلامی با دولت‌های عربی بود. این مجموعه ارزشمند بینش‌های تازه‌ای را پیرامون روابط پیچیده نهادهای دین و دولت در کشورهای گوناگون اسلامی، از #عربستان و #یمن و #سوریه گرفته تا #لیبی و #مصر و #الجزایر و #مراکش، آشکار می‌سازد. سرویراستار اين مجموعه گزارش‌ها، فردریک وری، خلاصه‌ای بر آن نگاشته که ترجمه آن در سایت اندیشکده مرصاد منتشر شده است.

⭕️ آنچه در ادامه می‌آید، گوشه‌هایی از یادداشت فردیک وری است:

🔹امروزه در سراسر جهان عرب، رژیم‌ها به طور فزاینده‌ای در نهادها و موسسات اسلامی مداخله می‌کنند. به طور گسترده، اینها شامل #وزارتخانه‌های_مذهبی، #مدارس_علوم_دینی، #دانشگاه‌های_اسلامی، #مساجد، موسسات خیریه، #اوقاف، #زوایای_صوفیه، #سازمان‌های_جوانان، پایگاه‌های رسانه‌ای و سایر نهادها می‌باشد. این فرایندهای کنترل و دخالت که از طریق انتصابات، تصفیه‌ها، قوانین جدید، سازماندهی مجدد اداری، نظارت مالی و سایر ابزارها صورت می‌گیرد، چندان جدید نیست: بسیاری از کشورهای عربی مدرن، از زمان تأسیس، بوروکراتیزاسیون اسلام را گسترش داده یا آنچه از حکومت استعماری اروپا و قبل از آن امپراتوری عثمانی به ارث رسیده است، را ادامه داده‌اند. از این جهت، نهادسازی اسلامی به موازات نفوذ دولت عرب به زندگی روزمره شهروندان پیش رفته است.

🔹با این حال، این فرآیند به ندرت یک‌طرفه است. شخصیت‌ها و سازمان‌های اسلامی حامی دولت نیز اغلب به دلیل نقش واسطه‌گر آنها در جامعه، دارای عاملیت و قدرت نفوذ بیشتری نسبت به آنچه تصور می‌شود، هستند. بسته به محبوبیت و سرمایه اجتماعی آنها، گاهی اوقات می‌توانند در ازای سکوت در برابر سیاست، در مورد حفظ برخی اختیارات در مسائل شخصی و اجتماعی، مذاکره کنند (گرچه رژیم‌ها اغلب به این مسائل نیز دست‌درازی می‌کنند). با این حال، شخصیت‌های مذهبی که در کنترل دولت قرار گرفته‌اند نیز باید اقتدار اخلاقی خود را مدیریت کنند و این تصور را که به عنوان سخنگوی برنامه‌های دنیوی سیاستمداران عمل می‌کنند، با تمرکز بر موضوعاتی مانند ایمان و تقوا، از بین ببرند.

🔹فراتر از این، مرز بین #اسلام_رسمی و #اسلام_غیررسمی اغلب مبهم و روان است. طیف وسیعی از بازیگران با درجات مختلف نزدیکی به دولت در مورد اسلام اظهار نظر می‌کنند، از روحانیون آموزش‌دیده رسمی گرفته تا قضات و قانون‌گذاران تا شخصیت‌های رسانه‌ای که پیروان قابل توجهی دارند اما دانش رسمی آنها از موضوعات حقوقی اسلامی اغلب کم است. در برخی موارد، دولت حوزه‌های اجتماعی و سیاسی جدیدی را ایجاد، پرداخت و پایدار کرده است که نقش آنها لابی و تبلیغات برای اصلاحات به اصطلاح اسلامی از طریق تغییرات قانونی و اداری است.

#خلاصه_گزارش #ترجمه
@dolatedin
✍️ نصرالدین مفرح احمد، وزیر امور دینی و اوقاف #سودان روز یکشنبه ۲۶ سپتامبر با #محمد_الخلایله، مفتی و وزیر امور دینی و اوقاف اردن دیدار کرد. در این دیدار که کلیدواژه‌های چون «مبارزه با #افراط‌گرایی»، «ایجاد گفتمان دینی معتدل»، «#وسطیه» و مانند اینها نقل سخنان دو طرف بود، وزیر سودانی به صراحت از استراتژی دولت برای کنترل تمامی امور و نهادهای دینی سخن گفت.

🔹در این دیدار #نصرالدین_مفرح تاکید کرد که «وزارت امور دینی سودان به دنبال ایجاد یک استراتژی مشخص برای امور دینی است و این ما را ترغیب می‌کند تا از تجربه #اردن در این زمینه بهره‌مند شویم، چرا که ما به دنبال تحول در همه چیز از جمله مساجد، امور مذهبی و گفتمان دینی هستیم؛ ما می‌خواهیم تمام آنها را پیرو وزارت امور دینی کنیم تا تبلیغ "پیام واقعی اسلام" تضمین شود».

🔹روز پیش از این دیدار، شنبه ۲۵ سپتامبر، نیز نصرالدین مفرح دیدار مشابهی را با وزیر #اوقاف مصر داشت. در این دیدار نیز که تاکید بر اندیشه وسطیه و #اعتدال محور گفتگو بود، مفرح گفت که #وزارت_امور_دینی و اوقاف سودان به سختی در حال گسترش افکار میانه‌رو و رد خشونت و افراط‌گرایی است و برای دستیابی به این هدف، ما با برادران خود در کشور #مصر همکاری می‌کنیم و درهای خود را برای کاروان‌های آموزشی، فرهنگی و حمایتی آنها باز کرده‌ایم.

🔹در این دیدار #محمد_مختار_جمعه، وزیر اوقاف مصر، کتاب تازه خود، «الجاهلیة و الصحوة»، را به مفرح اهدا کرد که در آن از «ایدئولوژی مسموم» #اخوان پرده برداشته و «خطر منافقین جدید» را برجسته کرده و بر لزوم مقابله با این افراد شرور و محافظت جوامع در برابر افراط‌گرایی تاکید کرده است.

🔹سودان پس از کودتای نظامیان در آوریل ۲۰۱۹م و کنار گذاشته شدن عمر البشیر، با شتاب الگوی مصر پساکودتا را دنبال می‌کند؛ حذف نیروهای اخوانی و اسلامگرا، بوروکراتیزه کردن و #رسمی‌سازی گسترده نهادهای دینی، ایدئولوژی وسطیه و اسلام معتدل، ادعاهای مبارزه با افراط‌گرایی و #تجدید_گفتمان_دینی.

🔹برای این منظور سودان حساب ویژه‌ای بر کمک‌های کشورهای عربی دارای پروژه‌های مشابه باز کرده است و مصر در این میان جایگاه ویژه‌ای داشته است و تنها در همین یک سال گذشته دیدارهای مشترک میان وزرای امور دینی طرفین بارها و بارها تکرار شده و دوره‌ها و برنامه‌های آموزشی متعددی را «مصری‌های پیش‌رو» برای «سودانی‌های پیرو» برگزار کرده‌اند.

#اسلام_معتدل #اسلام_دولتی
@dolatedin
🔹الفرات نیوز: منابعی از #حوزه_علمیه نجف خبر دادند که #احمد_الطیب، شیخ الازهر، اوایل ماه آینده میلادی همراه با یک هیئت عالی رتبه از علمای #الازهر به #عراق سفر می‌کند.

🔹یک روحانی برجسته در حوزه علمیه نجف گفت که الازهر این سفر را تأیید کرده است و «ما اکنون برای آن آماده می‌شویم».

🔹به گفته همان منبع، قرار است اولین ملاقات شیخ الازهر با مرجعیت اعلی، آیت الله #سیستانی باشد: «احمد الطیب در بدو ورود با آیت الله سیستانی ملاقات می‌کند. همچنین برای بازدید شیخ الازهر از مهم‌ترین زیارتگاه‌های اسلامی در شهرهای #کربلا و #نجف برنامه‌ریزی شده است».

🔹یک منبع نزدیک به آیت الله سیستانی گفت: «برنامه دقیق و مشخصی برای این سفر در نظر گرفته شده است که در آغاز احمد الطیب با سید سیستانی ملاقات می‌کند و سپس در #حرم امام علی بن ابی طالب(ع) اقامه نماز می‌کند».

🔹این منبع افزود: «این دیدار تاریخی است و مدت‌ها به تأخیر افتاده است. از زمان سرنگونی صدام حسین در سال 2003، هر دولت جدید عراق از شیخ الازهر دعوت کرده بود، اما این موضوع در آن زمان به نتیجه نرسید».

🔹لازم به ذکر است که در مارس 2021، #سعد_کمبش، رئیس #اوقاف #اهل_سنت، از قاهره دیدن کرد و با شیخ الازهر دیدار و از طرف دولت عراق، شیخ الازهر را برای دیدار از این کشور دعوت کرد.

🔹به گفته منابع، شیخ الازهر همچنین به شهر #موصل و سپس شهر #اربیل در منطقه کردستان نیز سفر کرده و با روحانیون آنجا دیدار خواهد کرد.

@dolatedin