دولت دین | اندیشکده مرصاد
1.46K subscribers
1.29K photos
227 videos
21 files
1.57K links


خبر و تحلیل از «نهاد دین در جهان اسلام». نهادی که می باید به جایگاه راستین خویش، یعنی رهبری جوامع باز گردد.

هیئت تحریر: میز «نهادها»ی اندیشکده حوزوی مرصاد
https://tttttt.me/mersadcss

ارتباط با مدیر: @dolatdin
Download Telegram
«داعش، و زایمان فرزندی افراطی‌تر»

ابوبکر القحطانی نیز کشته شد! (goo.gl/Z32DZx) #فقیه شمارۀ یک #داعش، شیخی #سعودی الاصل که پس از کشته شدن ترکی #البنعلی، پرنفوذترین #شرعی این گروه به شمار می آمد. اگر بخواهیم همچون ماجرای بنعلی، مرگ او را حاصل ساده‌ترین سناریو یعنی کشته شدن توسط موشک‌های امریکایی بدانیم از داستان مهمی که این روزها در پشت صحنۀ دولت رو به زوال رقه در جریان است غافل خواهیم ماند.

بسیاری شاید نتوانند تصور کنند که تندروتر از داعش اساسا چطور ممکن است! اما بله! داعش باز در حال دگردیسی به نوعی افراطی‌تر است؛ گونه‌ای که این روزها با نام حازمیه شناخته می‌شود. طنز ماجرا اینجاست که همزمان با شکار تئوریسین‌های جناح معتدل توسط امریکا، تئوریسین جناح تندرو یعنی احمد الحازمی اکنون راست راست در عربستان می چرخد و بی‌مزاحمت تدریس دانشگاهی دارد!

نخستین بار اختلاف فرقه حازمیه با جناح بنعلیه با ردیه‌ای که بنعلی در ماه مه 2016 منتشر نمود به طور گسترده علنی شد. در آن ردیه وی با ادله‌ای فقهی به رد نظریۀ #تکفیر_عاذر پرداخته بود. مفاد نظریه حازمی که مورد نقد بنعلی قرارگرفت این است که نه تنها خود جاهل، که حتی کسی که جاهل را معذور می‌داند و #تکفیر نمی‌کند نیز کافر است و به همین ترتیب #تسلسل_تکفیر اتفاق خواهد افتاد. به زبان ساده #القاعده چون عوام #شیعه را تکفیر نمی‌کرد توسط داعشیان سنتی منحرف دانسته می شد. اما نو داعشی‌ها می‌گویند هم القاعده به دلیل عدم تکفیر عوام شیعه کافر است، و هم داعش سنتی که القاعده را به خاطر این عقیده تکفیر نکرده و به تضلیل آن اکتفا می‌کند دچار کفر شده است.

در میان حلقه‌های داخلی داعش، مدتها پیش از نوشته بنعلی، موضوع از مناظرات و ردیه‌نویسی‌ها عبور کرده بود و بدل به یک نزاع سیاسی در داخل ساختار قدرت شده بود. درواقع مهمترین رهبران شرعی حازمی‌ها در خاک داعش یکسال پیشتر اعدام شده بودند و برخوردهای امنیتی با حلقه‌های متمرد این جریان از همان زمان شدت می‌یافت (goo.gl/nEKkzr). حازمی‌ها نیز در مقابل تعارف را کنار گذاشتند و خود بغدادی را نیز به جرم عدم التزام به تکفیر عاذر کافر اعلام نمودند (goo.gl/WSuZ8v). البته این صراحت لهجه عمدتا از بخشی از این گروه که در تبعید خودخواسته در تونس به سر می بردند سرمی‌زد. حازمی‌های مقیم تونس (که خواستگاه این جریان نیز محسوب می شود) در تبعیدگاه خود انشقاق از داعش و راه اندازی گروهی با نام موحدون را اعلام نمودند (goo.gl/DsJgSV).

با وجود تمام تضییقات، شاخۀ داخلی، به خلاف تبعیدیان تونسی، تلاش کرده است بدون تقابل مستقیم و خشن، راه نفوذ تدریجی در درون داعش را پیش برد. به همین دلیل نیز بسیاری از همدلان این جریان هنوز جایگاه مستحکم خود در ساختار داعش را حفظ کرده‌اند. شاهد آنکه از مکتوبات بنعلی بر می آید، حتی ابو زید العراقی، نائب خلیفه نیز گرایشات حازمی دارد (goo.gl/aSRxC4).

به نکته اول برگردیم. آیا می‌توان حذف وجوه جریان معتدل همچون بنعلی و قحطانی را در ماه‌های اخیر توطئه‌ای از جانب جناح حازمی دانست؟ این نظریه ایست که وجود دارد و سران این جریان را متهم به دادن پالس‌های لازم به امریکا جهت هدف قرار دادن شیوخ معتدل‌تر می‌داند. در این صورت تعجب نباید کرد اگر در ایام آتی با تسلط نسخه‌ای تندروتر بر داعش مواجه شویم. اگر مرگ بغدادی واقعیت داشته باشد هم‌اکنون نیز نزاع قدرتی سخت در میان این دو جریان برای قبضۀ رهبری داعش در جریان است.
______________
@dolatedin©
🔹بعد از بهار عربی آرزوی دموکراسی در کشورهای عربی شکست خورد ولی فرهنگ سیاسی در میان جوانان تغییر پیدا کرد و بیشتر اهل مدارا شد.

🔸بی بی سی عربی: شما از کدام #تساهل و تسامح و مدارا سخن می‌گویید در حالی که هنوز به عنوان مثال تنش‌های سیاسی و هویتی واضحی بین شیعه و اهل سنت ملاحظه می‌شود؟

🔹الیویه روآ: مشکل این است که این اختلافات دینی برخاسته از استراتژی‌های دولت‌هایی است که خواهان نفوذ منطقه‌ای هستند و سعی می‌کنند تا از مسائل مذهبی و اقلیمی سوء استفاده کنند. معتقدم که راه حل این قضیه این است که نهاد دین مستقل شود، به این معنی که رهبران دینی بدون دخالت و نظارت دولت‌ها با هم در ارتباط باشند، برای همین است که دیدار #پاپ با آیت الله #سیستانی در #عراق خیلی مهم بود، زیرا او با شخصیت‌های دینی ملاقات کرد و فقط در مورد مسائل دینی صحبت کردند. این مسئله تاثیرات مثبتی داشت. قبل از این دیدار نیز پاپ با شیخ #الازهر، #احمد_الطیب، دیدار کرده بود. نتایج این دیدارها در کوتاه مدت ظاهر نخواهد شد، ولی به تدریج آشکار می‌شود.

🔸بی بی سی عربی: بعد از حوادث 11 سپتامبر این اندیشه رواج یافت که این حوادث از نشانه‌های قیامت است و همچنین گفتمان‌های آخرالزمانی توسط گروه‌هایی مانند #داعش دوباره سر برآوردند، شما معتقد هستید که سکولاریسم و جهانی شدن سهم بزرگی در شعله‌ور شدن گفتمان‌های آخرالزمانی برای برخی از دین‌داران داشته است، چطور این مسئله امکان دارد؟

🔹الیویه روآ: تفکری در میان گروه‌های دینی وجود دارد که جهان در حال نزدیک شدن به پایان خودش است و سکولاریسم نیز دلیلی است برای نزدیک شدن زمان #آخرالزمان و قیامت. شما این گفتمان را در میان سلفی‌ها و کاتولیک‌های اصولگرا ملاحظه می‌کنید، مخصوصا انجیلی‌هایی که به صورت جدی معتقد به بازگشت دوباره حضرت عیسی (ع) و آخر الزمان هستند. این تفکر در میان گروه‌های افراطی وجود دارد که ما دیگر قادر به اصلاح این جهان نیستیم و این به معنی پایان مدینه فاضله برای دین‌داران است. افراط‌گراها در اعماق وجودشان از این قضیه مطلع هستند که دولت اسلامی [داعش] نمی‌تواند حکومت کند ولی با این وجود به دنبال شهادت هستند زیرا از پیروزی ناامید هستند. ما این قضیه را در میان جوانانی که به داعش می‌پیوندند، ملاحظه می‌کنیم. آنان هیچ کاری که اهتمام آنها به بنا کردن دولت اسلامی را نشان دهد، انجام نمی‌دهند، بلکه آنها به داعش می‌پیوندند تا جنگ کنند و بمیرند.

🔸بی بی سی عربی: آیا معتقد هستید که برخی از حرکت‌های راست افراطی مانند رفتارهای داعش است؟

🔹الیویه روآ: در مورد حرکت‌های راست‌گرایی که مروج خشونت هستند پاسخ به سوال شما مثبت است و آنان بر این عقیده هستند که ما به آخر الزمان نزدیک شده‌ایم و قیامت نزدیک است. این فکر خیلی در میان آنان رایج است. مثلا برخی از این گروه‌های راست افراطی مانند بریویک که حملات سال 2011 را در نروژ انجام داد بر این عقیده هستند که ما آخرین شانس را قبل از آخرالزمان داریم و باید دست به سلاح ببریم. همچنین شباهت‌های زیادی میان گروه‌های تروریستی اسلام‌گرا و میان کسانی که در مدرسه‌های آمریکا حمله‌های خونین می‌کنند، وجود دارد.

🔸بی بی سی عربی: در مورد سخن شما که فرمودید ما شاهد جنگ ارزش‌ها هستیم، آیا بر این باور هستید که در جامعه اروپای سکولار، به عنوان مثال فرانسه، مردم به طور کلی از دین نفرت دارند و یا فقط از اسلام متنفرند؟

🔹الیویه روآ: گروه‌های راست‌گرا معتقدند که اروپا قاره‌ای مسیحی است و اسلام وصله‌ای ناجور در اروپا است. اما این نکته را باید در نظر داشت که کسانی که خواهان نگهداری هویت «مسیحی» خود در اروپا هستند، به معنی واقعی مسیحی نیستند؛ یعنی آنها در مراسم‌ها شرکت نمی‌کنند و بر طبق تعالیم کلیسا زندگی نمی‌کنند و ارتباط آنان با مسیحیت فقط از جهت هویتی و فرهنگی است. اما اگر ما دین را از ایمان تهی کنیم و آن را به مسئله فرهنگی صرف تقلیل دهیم با این کار دین را می‌کشیم. پاپ نیز به آنان این نکته را می‌گوید و سعی دارد تا مردم را از طریق ایمان و عشق به دین دعوت کند. از طرف دیگر، اگر ما به گروه‌های چپ، مخصوصا در فرانسه توجه کنیم، می‌بینیم که آنها مخالف دین هستند، زیرا اصولا این گروه‌ها بر اساس مخالفت با کلیسا شکل گرفتند. از منظر این چپ‌گراها، اسلام آخرین ظهور و تجسید دین است که باید بر آن پیروز شد.

پایان

@dolatedin