🔹 سرمقاله امروز «دنیای اقتصاد»:

خبرگی مهم‌تر از تخصص

👤 دکتر احمدرضا روشن

✍️ در انتخابات ریاست‌جمهوری ایران همه داوطلبان بر اهمیت توجه به نظر متخصصان و کارشناسان برای تصمیم‌گیری‌ها تاکید داشتند. همه گروه‌های سیاسی هم ادعا دارند مواضعشان بر اساس نظرات کارشناسان و متخصصان است.

❓آیا تکیه بر نظرات تخصصی و کارشناسی برای اتخاذ تصمیمات مهم کافی است؟

✍️ باید بین تخصص و خبرگی تفاوت قائل شد. متخصص محدود به مدرک تحصیلی‌اش است، اما یک خبره نه تنها باید در موضوع خاص خود، بلکه در سایر حوزه‌های مرتبط نیز به‌روز باشد. متخصص دانش تکنیکی دارد و خبره، اشراف دانشی و ابعاد مختلفی از مساله را در نظر می‌گیرد.

✍️ خبره فقط از روی کتاب تصمیم نمی‌گیرد، بلکه لنز اقتصاد سیاسی دارد و آثار توزیعی و رفاه عموم مردم را نیز لحاظ می‌کند.

✍️ خبره در تعیین مبادله سود و زیان و رابطه جایگزینی انتخاب‌ها تعداد متغیرهای بیشتری را در نظر می‌گیرد و این سوال را از خود می‌پرسد: آیا مردم توان و ظرفیت تحمل مشکلات بیشتر را دارند؟

✍️ برای یک متخصص، کاهش رنج مردم در اولویت نیست، بلکه رفع مشکلات و ساماندهی وضعیت دولت را در نظر می‌گیرد.

✍️ از این رو، یک معیار تفاوت نگاه تخصصی و نگاه خبرگی این است که ببینیم هزینه تصمیمات یا تبعات اجرایی شدن نظرات آنها بر دوش مردم قرار می‌گیرد یا بر دوش دولت.

✍️ افزایش ناسنجیده قیمت بنزین در سال ۱۳۹۸ که شاهد تبعات سنگین آن بودیم، نمونه‌ای از نظرات کارشناسان و متخصصان کشورمان بود.

✍️ مواردی مثل یکسان‌سازی نرخ ارز یا آزادسازی قیمت بنزین بدون توجه به شرایط و زمینه‌های اجتماعی، نمونه‌هایی از رویکردهای مرسوم در پارادایم تخصص است.

✍️ درحالی‌که درپارادایم خبرگی، اقناع‌سازی، همراهی و پذیرش مردم مهم‌ترین عامل موفقیت یک سیاست قلمداد می‌شود.

✍️ نکته اساسی این است که خبره اقتصاد، برای پیشنهاد یک سیاست یا برنامه اقتصادی، عکس‌العمل‌ها، واکنش‌ها و روحیات مردم را هم در نظر می‌گیرد.

✍️ متخصص، اقتصاددان است و خبره، اقتصادفهم. در کشور ما تاکنون تصمیمات اقتصادی در سیطره متخصصان بوده است، نه خبرگان اقتصادی.

✍️ جامعه ما نیازمند بازتعریف اولویت‌ها بر اساس منافع بلندمدت و نیازهای توسعه‌ای است. بازتخصیص منابع عمومی و تقویت عدالت تخصیصی آن چیزی است که کشور به آن نیاز دارد.

✍️ اگر متخصصان به دنبال رفع کمبود منابع مالی و کسری بودجه دولت هستند راه حل آن در روش‌های شوک درمانی یا آزاد‌سازی قیمت‌ها نیست، بلکه از طریق بازتخصیص کلان مصارف و نیازهای واقعا مهم میسر است؛ در این صورت، منابع عظیمی آزاد می‌شود.

✍️ کشور ما بیشتر نیازمند خبره است تا متخصص، نیازمند خردمند است تا دانشمند.

✍️ هم‌اکنون اغلب مسوولان اقتصادی کشور در قامت یک کارشناس و متخصص اقتصادی صحبت می‌کنند. بر اساس دانش آکادمیک هم درست می‌گویند؛ اما اگر لنز تحلیلی خودرا تغییر ندهند، دچار خطاهای استراتژیک می‌شوند.

✍️ پیشنهاد می‌شود «شورای خبرگان اقتصادی»، متشکل از افراد به لحاظ علمی قوی و به لحاظ فکری مستقل و با مشارکت انجمن‌های علمی، مستقیما زیر نظر رئیس‌جمهور تاسیس شود و تصمیمات مهم اقتصادی قبل از اتخاذ به تصویب این نهاد برسد.

#دنیای_اقتصاد #خبره #متخصص #سرمقاله

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

پاشنه‌آشیل نظام تصمیم‌گیری

🔹اگرچه بعد از انقلاب تعداد تحصیل‌‌‌کرده‌‌‌های دانشگاهی افزایش یافته، اما سیستم حکمرانی در به‌‌‌کارگیری این افراد در سمت‌‌‌های کلیدی و حتی بدنه کارشناسی کشور، موفق عمل نکرده است.

🔹بسیاری از تحصیل‌‌‌کرد‌‌‌ه‌‌‌های دانشگاه‌‌‌های درجه‌یک کشور، به مهاجرت می‌‌‌اندیشند و گروهی که قصد ماندن در کشور را دارند، معمولا به‌‌‌دلیل وجود گزینش‌‌‌های سفت و سخت نهادهای دولتی، علاقه کمتری ‌‌‌به پیوستن به این نهادها نشان می‌دهند.

🔹نتیجه این بوده که نظام تصمیم‌گیری با کمبود حضور بدنه کارشناسی جوان و تحصیل‌‌‌کرده مواجه شده؛ چراکه متخصصان شاغل در این نهادها به سن بازنشستگی رسیده و از سازمان خارج شده‌‌‌اند.

✔️ «باشگاه اقتصاددانان« توضیح می دهد که چه عامل یا عواملی، موجب دافعه نیروهای انسانی متخصص در برابر حضور در بدنه سیاستگذاری کشور می‌شود و اجازه نمی‌‌‌دهد سازمان‌های مدیریتی کشور از حضور تحصیل‌‌‌کردگان و متخصصان ایرانی‌‌‌بهره‌مند شوند.

🔗باشگاه اقتصاددانان را بخوانید

#دنیای_اقتصاد #تحصیلات #سمت_های_دولتی #متخصص #تعهد #تخصص

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir