داش بولاق - چاراویماق
160 subscribers
1.12K photos
94 videos
103 files
118 links
چاراويماق دیلی و فولکلورو

(یئرلی سؤزلر، آتالار سؤزو، ناغیللار، تاپماجالار، بایاتی‌لار، رسملر، اینانجلار و)

این کانال از فرهنگ عامه روستاها و مناطق چاراویماق می‌نویسد و محل نشر مطالب ارسالی شما در اینباره می باشد!
داش بولاق کانال فرهنگ عامه چاراویماق!
Download Telegram
برگی از تاریخ چاراویماق

در ایامی که مظفرالدین شاه قاجار، حکم مشروطه را قبول و امضا کرد (۱۳۲۴ق) حاکم آذربایجان عبدالوهاب نظام الملک (نوه پسری میرزا آقاخان نوری) است که وی «جلال لشگر امیر تومان چاراویماغی» را به عنوان حاکم چاراویماق (چهار اویماق) منصوب کرده بود.

از قدیمی‌های منطقه یمین لشکر، یسار لشگر زیاد شنیدیم و ...


کوباباTV
@koubaba

صفحه اینستاگرام:
Instagram.com/koubaba.tv

ایتا

Eitaa.com/koubaba
ادبیات_شفاهی_مردم_اذربایجان_656e62de_5cd7_4351_a17a_1de8b9bab9a3.pdf
2.5 MB
ادبیات شفاهی مردم آذربایجان
ح.روشن، ۱۳۵۸ شمسی

@dasbulaq
دولاندی دوره بشر آچدی آسمانه یولو
مراغه‌ده هله راکد قالیب میانه یولو
یوز ایلدی سؤزو وار، اولماییبدی هله عملی
وئریرله وعده کسیلمئییب ولی بهانه یولو
👇👇👇

بو شعری رحمتلیک اوستاد کریمی میانا یولونا گؤره دئییب، دئییرلر ۱۳۳۵نجی ایلدن بو یولون سؤزو وار، هله ده باشا گلمه‌ییب.

@dasbulaq
Forwarded from داستانجا
فولکلوروموزدا سؤز وارلیغی
محمود فقیه
آذرتوران یایین ائوی، تبریز، ۱۳۹۸
۲۴۲صفحه، وزیری بیچیمی
قیمت: ۱۲۰مین‌تومن


(بو کیتابدا آذربایجانیمیزدا ایشلک اولان آتالار سؤزونده قورونوب ساخلانیلان ایندی یادیرغانمیش بعضی سؤزجوکلری اونلارین ایشلندیگی آتالار سوزو ایله بیرلیکده گتیریب، معنی‌لری یازیلیب.)

کیتابی آلماق اوچون، دایرکتده ادمین ایله یازیشین! 👇🌼
T.me/vatan_dili


@dastanca
دیلیمیزین آدی نه، تورکو یوخسا آذری؟- ۵

‏تورکی اشعاری قویوب مرحوم مضطر برقرار
شیعه‌لر ایچره ائدیب من باب احسان یادگار

(میرزا مضطر اردبیلی 1272-1328 ش)

دیلیم تورکی، سؤزوم ساده، اؤزوم صهبایه دلداده
منیم تک شاعیرین البت اولار آشوفته بازاری.

(شبسترلی معجز 1253-1313 ش)

ائدیبدی ترجمه تورکی دیل ایله قرآنی
که ... ائیله‌یه جلد رسول بطحانی.

(دخیل مراغه‌ای)


👈 بونلا بئله ایندی بیزیم مداح‌لاریمیز، موللالاریمیز آذری آذری سؤزو آغیزلاریندان دوشمور! اؤزلری بیله-بیله جعلی بیر کلمه و هویت‌ی ایشله‌دیرلر.

@dasbulaq
دیلیمیزین آدی نه؟ تورکو یوخسا آذری؟ -۶

گفت شاهان نان جو خواهند از بهر ثواب
«آرپا» در ‎#ترکی شعیر است و «دگرمان» آسیا.
***
بر تن او پوست چون چلپاسه شد
آنکه در ‎#ترکی بود «کرتنکله»

Kərtenkələ

هر زمان گوید به ‎#ترکی : یئددی آی‌دیر گزمیشم ..


(خندابلی -اراک بؤلگه‌سی- ادیب الممالک فراهانی، مشروطه چاغی)


@dasbulaq
مراسم شام غریبان از زمان مظفرالدین شاه در تهران باب شد

عبدالله مستوفی نوشته است:
در اين ده پانزده ساله مشروطه، از عده مجالس تعزيه‏دارى، بخصوص شبيه‏خوانى خيلى كاسته شده، دسته گردانى هم زياد نبود، گرفتارى‏هاى ديگر زندگى مجالى باين مستحبات نميداد. بى‏ايمانى طبقات دارنده و اعيان كشور، بطبقات پائين‏تر هم سرايت كرده، كم‏كم دسته گردانى‏ها هم، منحصر به شب و روز عاشورا، و اربعين و 28 صفر شده بود.
مع هذا، بعضى سليقه‏ها و سبك هاى تازه‏اى، در عزادارى وارد كرده بودند كه يكى از آنها، دور گرداندن شبيه‏هاى مخالف و مؤالف وقعه ‏طف، با دسته‏هاى روز عاشورا و ديگرى گرفتن شام‏ غريبان‏ بود. عامه مردم، بخصوص زنها براى تماشاى شبيه‏هاى دسته‏هاى روز عاشورا، چون نظير تعزيه خواني هاى سابق شده بود، خيلى ازدحام مي كردند و آنها هم كه واقعا مي خواستند، براى خاندان رسالت عزادارى و گريه كنند، در شام‏ غريبان‏ شركت مى‏نمودند.
در كتب زيارت، براى عصر روز عاشورا، زيارتى وارد شده است كه بمنزله عرض تسليت، به پيغمبر و على و فاطمه و حسن عليهم السلام، يعنى صاحبان عزا مى‏باشد. شايد فكر گرفتن شام غريبان هم، از اين زيارت مأثور ناشى شده باشد.
اين عزادارى، تا قبل از مظفر الدين شاه، در تهران معمول نبود، و چون نوحه دسته‏گردانى شام غريبان هم #تركى است، ميتوان حدس زد، كه اين عزادارى همراه #تركها با مظفر الدين شاه، به تهران آمده باشد. چنانكه بزرگترين شام غريبان را هم در مسجد شيخ عبد الحسين، تكيه #تركها، مي گرفتند. وقت اين عزادارى، بعد از غروب آفتاب شب 11 محرم، و ترتيب شام غريبان از اين قرار بود كه تا ميتوانستند، مجلس را بى پيرايه و تجمل و كم‏چراغ ميكردند. روضه‏خوان هم در كار نبود. دسته‏هاى مختلف محلات شهر، از در تكيه وارد شده، اعم از #ترك و #فارس، نوحه خود را به #تركى مي خواندند
گلميشخ ايشيعه لر، شام غريبانه بيز، شيعيان! بشام غريبان آمده‏ايم،
ورماقه باش ساقليقى، زينب نالانه بيز كه بزينب نالان سر سلامتى بگوئيم‏
اشعار فارسى هم اگر در ضمن اين نوحه داشت، مضمونش همينطورها بود. دسته‏ها بى علم بودند، طبق چراغ و فانوس و مشعلى هم نداشتند، فقط بعضى از افراد يك شمع گچى در دست ميگرفتند، كه در تاريكى بازار و كوچه‏هاى پرسوراخ از خطر سقوط محفوظ باشند و نوحه خود را هم، آرام و بى‏راه انداختن سروصدا، و تظاهر ميخواندند، يا بهتر گفته شود بيان ميكردند، گاهى همه مى‏نشستند، و يك بند اشعار خود را نشسته، ميخواندند و بعد براى خواندن بند دوم، برميخاستند، و در ضمن رفتن، مصراع دوم را تمام مى كردند، و با اين كيفيت، افتان و خيزان، دور مجلس كه البته براى انجام اين عمليات راهى در آن باز گذاشته بودند، گشته و خارج ميشدند. اجمالا چون اين طرز عزادارى، چيز تازه‏اى بود، و هدف و منظور صحيح و منطقى هم داشت، و ترتيبات ظاهرى‏ آنرا هم، با اصل فكر و منظور، مناسب كرده بودند مجلس خوب ميگرفت و رقت‏آور و مؤثر واقع ميشد. (شرح زندگانی من، ج 3 ص 461)
@jafarian1964
داش بولاق - چاراویماق
مراسم شام غریبان از زمان مظفرالدین شاه در تهران باب شد عبدالله مستوفی نوشته است: در اين ده پانزده ساله مشروطه، از عده مجالس تعزيه‏دارى، بخصوص شبيه‏خوانى خيلى كاسته شده، دسته گردانى هم زياد نبود، گرفتارى‏هاى ديگر زندگى مجالى باين مستحبات نميداد. بى‏ايمانى…
دیلیمیزین آدی نه؟ تورکو یوخسا آذری؟-۷

بوردا گؤرونن کیمی عبدالله مستوفی (کیم اولدوغو نئجه آذربایجان‌دا تورکلری اینجیدیب تحقیر ائتمه‌گی جوخلارینا بللی‌دیر، ۱۳۱۹دا رضاخان چاغی آذربایجاندا استاندار اولوب، بو جومله اوندادی: «بلی من هیچوقت اجازه نمیدادم که روضه‌خوان در مجالس ختم، #ترکی بخواند و در سخنرانیهای خود میگفتم که شما اولاد واقعی داریوش و کامبیز هستید؛ چرا به زبان افراسیاب و چنگیز حرف میزنید؟...»)، بیزی #تورک و دیلیمیزی #تورکو آدلاندیریر.

عبدالله مستوفی گینه یازیر:

من، تا اين تاريخ، عزادارى شام غريبان را هيچ نديده بودم. در اين سال برحسب تصادف، شب 11 محرم بمسجد شيخ عبد الحسين تكيه تركها رفتم. بشرحى كه در فوق بدان اشاره كرده‏ام، دستجات مختلف محلات، با شمع‏هاى گچى كه در دست داشتند هريك آمده، نوحه شام غريبان خود را خوانده و ميرفتند. يكمرتبه متوجه شدم، كه دسته‏اى كه افراد آن لباس خاكى #قزاقى بر تن دارند، وارد تكيه شدند، ابتدا تصور كردم دسته قزاق است. همين‏كه جلوتر آمدند، ديدم، سردار سپه (رضاخان) در پيش و‌ عده پنجاه شصت نفرى، از افسران قزاقخانه هستند كه در آن ميان آقاى سرلشكر امان اللّه جهانبانى امروز، و مرحوم سرلشكر عبد اللّه خان امير طهماسبى، اولى را بمناسبت سابقه پطرز بورغ و دومى را بواسطه هم محلگى شناخته، آقايان، با بازوبندهاى مشكى، و سر برهنه هريك يك شمع گچى دست گرفته، نوحه «گلميشخ اى شيعه لر» را افتان و خيزان، خوانده و از مجلس خارج شدند.

@dasbulaq
دیلیمیزین آدی نه؟ تورکو یوخسا آذری؟- ۸

احمد کسروی:
یک چیز که مسلم است آن است که در این قضیه بدرفتارهای کارکنان دولت در #آذربایجان در زمان رضا شاه و بی‌اعتناییهای مرکز به شکایتهای مردم مؤثر افتاد. به خصوص نیشهای زبانی بسیاری از مأموران از قبیل #مستوفی و #نفیسی و دیگران. اینها در آذربایجان نشسته و نان مردم را خورده و آنها را "اولاد چنگیز" خوانده‌اند، زبان #ترکی را سرکوفتی به آنها گردانیده اند.

👈 احمد کسروی، تاریخ هیجده ساله آذربایجان، تهران، امیرکبیر، 1357، ص 47.

(شیخ سلیم) در بالای منبر انگشتان را پهن کرده و وجب خود را نشان داده و با همان «زبان #ترکی» روستایی چنین گفتی: کاباب بو ائنده کاسیب!
***
آخوند جوان زرد مویی ....
این شعرها را خوانده سپس بزبان #ترکی معنی مشروطه را گفت.

👈تاریخ مشروطه، احمد کسروی، ج اول، ص ۱۶۱


@dasbulaq


گؤرونن کیمی دوست دوشمان هامیسی بیزی #تورک و دیلیمیزی #تورکو دئییب، نئجه آتا بابالاریمیز، آنا آبالاریمیز اؤزلرین #تورک و دیللرین #تورکو دئییب دئییرلر.
مضمون گفتن

ایندی بیزده «مضمون ائله‌مک» وار: مسخره ائله‌مک، قللاق ائله‌مک
معنی‌سینده.

تصویر: ناصرالدین شاه چاغی، آذربایجان دان طهراندا فرخ خان امین الدوله‌یه یازیلان مکتوب.

@dasbulaq
خطاب حضرت على عليه السلام به سلطان خدابنده به زبان #تركى

راوى گفته است : “سلطان محمد خدابنده كه با راهنمائى علامه حلى اعلى الله مقامه مذهب تشيع را اختيار كرد٫ در سنه 707 ه امر كرد از بيت المال مسلمين در هر سال براى خدام عتبات عاليات حقوق و شهريه بدهند و نيز براى سادات و علويين كه ساكن نجف و كربلا بودند از خزانه مخصوص خودش حقوق ماهانه معين كرد و اموال زيادى براى آنها وقف كرد. و در همان سال به قصد زيارت به نجف و كربلا مشرف و به ساكنين اين شهر مقدس عطا و بخشش زياد كرد و امر كرد اسامى معصومين عليهم السلام را بر روى سكه ها و بر روى پرچمهاى لشكريان نقش نمايند و به مؤذنين دستور داد در اذان (حى على خيرالعمل) گويند و در سنه 709 كه مجددا به عتبات مشرف شد و در اين سفر قصد كرد كه ضريح و اثاث حرم شريف حضرت امير عليه السلام را منتقل كند به پايتخت خودش سلطانيه كه در بين زنجان و قزوين است و به همين منظور در آن شهر بناى بسيار عالى و مزين به زيورهاى گوناگون ساخته بود به نام فردوس كه شيخ زاهد گيلانى خصوصيات عجيبى از آن نقل كرده بود.
يك شب در نجف اشرف حضرت على عليه السلام را در خواب ديد كه به زبان #تركى به او فرمود:

“شاه خدا بنده! سنين كى سنده، منيم كى منده”.

يعنى:” اى شاه خدابنده! مال تو مال تو باشد، مال من هم مال خودم باشد”، يعنى از اين قصدى كه كرده اى صرف نظر كن و لذا ديگر به اين كار اقدام نكرد”.

منبع: مدينة الحسين مختصر تاريخ كربلا٫ تاءليف سيد محمد حسن مصطفى آل كليددار٫ ص 131.

@dasbulaq
یایدا تاخیل قیدینه قالمایان، قیشدا آجیندان اؤلر.

@dasbulaq
چیلله چیخیر

بو گئجه چیلله قورتولور، ائل بیلیمینده بو گئجه کورد اوغلو چؤلده قالیر، کؤیشنده قارلی سویوق هاوادا قالیر، ائوه گلمیر آناسی چوخ داوورور، وای اوغلوم چؤلده قالیب دوناجاق، آتاسی اونا دئییر: آرواد چوخ الغه‌سیمه، دور گئد هیزه‌نین آغزینا باخ، دونماسا، اوغلوموزا سویوق اثر ائتمز.
گئدیب باخیر قاییدیر، دئییر: دونماییب.
کیشی دئییر، بو گئجه یئره نفس گلن گئجه‌ذی اوغلوموز یئره-تورپاغا یاپیشیب اوندان نفس آلیب دیری قالار.

بو گئجه‌دن یئره دیری‌لیک نفسی گلیر ....

(ایندی قدیم سویوق دون هاوالار یوخدور)


@dasbulaq
بسته فولکلوریک کوبابا (چاراویماق) TV

🔹قسمت سوم

🌹 یانیلتماج
بو جومله‌نی اوچ یول، تئز-تئز دئیین:

✓قیرخ کۆپ، قیرخینین دا قولپو قیریق کۆپ.


🌹 آتالار سؤزو

✓تورپاق دئیر اؤلدور منی، دیریلدیم سنی.
✓چاغریلمامیش قوناق، دؤشک‌سیز اوتورار.
✓آغلاسا آنان آغلار، اؤزگه‌سی یالان آغلار.


🌹 بایاتی

ساج چؤرگی یاپان یوخ
اودونلاری چاپان یوخ
هاممی گئدیر اوز یولون
من ایتمیشم تاپان یوخ.


🌹 لغت

✓گۆزم (güzəm): ؟!
✓بیرچک(birçək):؟!
بولارین معنی‌سین سیز یازین. 🙏

🌹 فولکلوریک شعر

چالاغان، چالاغان، چال گئت
بیر قانادیوی سال گئت
بیزده جوجه یوخدور
خان ائوینده چوخدور
حان قیزی کیلیم توخور
ایچینده بولبول اوخور
مندن کیچیک قارداشیم
آللهین آدین اوخور...

🌹 تاپماجا

✓آلچاق دامدان قار یاغار؟!


📺 کوباباTV
@koubaba

صفحه اینستاگرام:
Instagram.com/koubaba.tv

ایتا

Eitaa.com/koubaba
Forwarded from Elbilimi (Elbilimi)
بایرام آیی هردن دؤرد چرشنبه اولار هردن بئش. بئش اولان ایللر، ایلک چرشنبه کوله چرشنبه آدلانار. کوله خیردا دئمک‌دی. چیلله‌یه یاخین اولدوغو اوچون قیسسا اولور، بو اوزدن کوله آدلانیر.
آتا بابالاریمیز بو چرشنبه‌نی نحس بیلیب، اؤزلرین هابئله عایئله‌لرین قوروماق اوچون اؤزل ایشلر گؤررمیشلر. آغیرلیق، کوله‌لیک‌دن قورونماق اوچون آتلارین قویروغون‌دان، بوتون عایئله‌نین دیرناغین‌دان، گلین‌لرین تئللرین‌دن، اکینجک یئرلرینین داشین‌دان، تندیرلرین، اوجاقلارین کولون‌دن، تؤوله‌لرین زیبیلین‌دن گؤتوروب، یاشادیقلاری یئردن اوزاق بیر سویا آتارمیشلار.
کوله چرشنبه بوتون دونیایا صولح گتیریب، آغیرلیقدان قورویوب، باریش یایسین آرزیلاییرام.
     حؤرمتله: جانای
🌞🌞🌞🌞🌞🔥🔥🔥🔥🔥

@el_bilimi
Forwarded from Elbilimi (Ehsan Ghasemkhani 2)
دهخدا - تورکجه شعرلر.pdf
1022.7 KB
قزوین‌لی علامه دهخدانین آنادیلینده‌کی شعرلری

یازار: رضا همراز
نشر یئری: دیلماج درگیسی
نشر ایلی: 1384
دیل: تورکجه

@El_Bilimi
‏آنامدان ائشیتدیگیم:

پوسپوسا دوشدو آت آیاغی چالاسینا یولدان کئچن آتلیلاری چاغیریب دئدی:

آتدیلار هوی آتدیلار (آتلیلار)
تیکمه قره بؤرتدیلر (بؤرکلولر)

گئدین دئیین:

«ساچی اوزون سارایی خانم
آیاقلاری دارایی خانیم
دوشوب درین درین قویولارا
گلین اونو چیخاردین»

«دارایی» نه معنی وئریر ؟!

@dasbulaq
Farhad:
دارایی:

دارایی ایپک دن توخونموش بیر نوع پارچادی (دارایی چرقد، دارایی لچک)

🙏🙏🙏🌹🌹🌹