#архітэктурабсср #піонэрархнагляд
У Полацку на днях завяршылася рэканструкцыя будынка былога Дома Афіцэраў 1939 года пабудовы (фота 1-3 з сайта gorod214.by).
Што цікава, полацкі Дом афіцэраў не ўнікальны аб'ект, ён пабудаваны паводле тыповага праекта (практыка тыповага будаўніцтва ў вайсковай сферы была распаўсюджана ў СССР і ў 1930-я гады). Аналагічны будынак у Беларусі знаходзіцца на тэрыторыі вайсковага гарадка ў вёсцы Заслонава (да вайны Ласосніца) Лепельскага раёна (фота 4). Там будынак мае больш просты дэкор калон, але ў астатнім поўная копія полацкага.

#архітэктурабсср
Менскія журналісты адразу неўзлюбілі будынак клуба харчавікоў, які быў пабудаваны паводле праекта маскоўскага архітэктара Антона Бурава ў 1927-1929 гадах на рагу вуліц Камсамольскай і Інтэрнацыянальнай. Журналіст "Звязды" 1929 года Оршын параўноўвае клуб з турмой, а неназваны архітэктурны крытык з той жа "Звязды" 1936 года адносіць будынак да "стылю каробак і перагародак" (дарэчы, у 1936 знешні выгляд будынка памяняўся - быў надбудаваны паверх).
Але калі б клуб харчавікоў захаваўся да нашага часу ў нязменным выглядзе - то гэта была б перліна савецкага канструктывізма Мінска. Дарэчы, пэўная частка будынка такі захавалася - рэшткі клуба пасля вайны былі перабудаваныя ў кінатэатр "Перамога".
Напрыканцы прыведзена 3D-рэканструкцыя клуба ад Жуцяева і Палонскага.

#рабочий #архітэктурабсср
Вось артыкул з газеты "Рабочий" №108 1936 года, дзе сцвярджаецца, што дом спецыялістаў Макляцовай быў ружовы.

#архітэктурабсср #савецкаябеларусь
Артыкул у газеце "Савецкая Беларусь" 1931 года, дзе пералічваюцца праблемы з пабудовай Дома друку ў Менску.
На той момант ужо былі пабудаваныя сцены выдавецкага корпуса (чатырохпавярховы аб'ём уздоўж сучаснага пр.Незалежнасці), але вытворчы корпус (двухпавярховы аб'ём уздоўж сучаснай вул.Сурганава), дзе павінны былі размяшчацца друкавальныя станкі, яшчэ не быў нават пачаты (гэта бачна і на фота вышэй). У выніку будоўля, як вядома, расцягнулася яшчэ на 4 гады.

#архітэктурабсср
Другі варыянт праекта галоўнага будынка Беларускай Акадэміі навук у Менску ад архітэктара Георгія Лаўрова (малюнак 1). Менавіта гэты праект быў пасля ад'езду Лаўрова са сталіцы БССР перароблены архітэктарам Іосіфам Лангбардам - дададзена знакамітая каланада (малюнак 2) - і рэалізаваны напрыканцы 1930-х гадоў.

#архітэктурабсср
Дарэчы, аднін з двух карпусоў, якія звязаныя з галоўным корпусам Акадэміі навук пераходамі ў праекце Іосіфа Лангбарда (яны ў выніку не былі пабудаваныя) - хутчэй за ўсё павінны быў стаць музеем Беларускай Акадэміі навук. Захавалася выява фасада гэтага праекта Лангбарда, па якой можна вызначыць вялікую ступень падабенства да тых карпусоў.

#архітэктурабсср
Бываюць странныя збліжэнні, так сказаць.
Будынак Мурманскай мараходнай вучэльні 1932 года пабудовы нагадаў мне першапачатковы варыянт праекта галоўнага корпуса Палітэхнічнага інстытута (цяпер БНТУ) у Менску ад архітэктара Г.Лаўрова, які таксама быў распрацаваны на пачатку 1930-х (у 1932 годзе распачалася яго пабудова, але ў спрошчаным выглядзе).
Зрэшты, падабенства ўмоўнае, проста прымененыя адныя і тыя ж архітэктурныя прыёмы характэрныя для канструктывізма ў цэлым (напрыклад, тая ж менская фабрыка-кухня мае такое ж закругленне), да таго ж здымак вучэльні я адлюстраваў па гарызанталі - у рэальнасці крыло з закругленнем "глядзіць" направа.

#архітэктурабсср #піонэрархнагляд
Эвалюцыя знешняга выгляду будынка Белкамунбанка на рагу вуліц К.Маркса і Леніна. Пабудаваны ў 1927-28 гадах. Фактычна першы канструктывісцкі "хмарачос" міжваеннага Менска.
1. Праект 1927 года. Праект распрацоўвалі маскоўскія інжынеры Бранштэйн і Максімаў (першая прэмія ўсесаюзнага конкурса), фасады паводле праекта інж.Тачылава, адаптацыя праекта на мясцовасці - інж. Белдзяржбуда Мазгалеўскі.
2-6. Белкамунбанк на фота 1930-х гадоў.
7-8. Стан будынка пасля вызвалення Мінска ў 1944 годзе.
9. Рэканструяваны ў стылі сталінскай неакласікі будынак у 1950-я гады.
10. Сучасны стан.

#архітэктурабсср #піонэрархнагляд
Сучасны стан будынка былога клуба металістаў у Віцебску (фота С.Марціновіча).
Клуб адчынены 7 лістапада 1929 года, пабудаваны паводле тыповага праекта А. Васільева і Л. Панамаровай (аналагічны будынак быў у Менску на вуліцы Універсітэцкай, зараз Кірава, разбураны ў вайну).
Доўгі час былы клуб у Віцебску стаяў закінуты. Некалькі гадоў таму будынак быў выкуплены і зараз там вядуцца работы па рэканструкцыі, ў былым клубе плануецца адчыніць культурна-дзелавы цэнтр.
Крыніца фота.

#архітэктурабсср
Праект забудовы плошчы Пушкіна ў Мінску, 1941 год.
Да вайны рэалізаваць гэты праект не паспелі, а пасля на гэтым месцы з'явілася плошча Якуба Коласа, якая ў многім паўтарала даваенны план. Будынак злева - Інстытут фізкультуры, які быў пабудаваны ў 1936 годзе - ён захаваўся.
Бонусам прыкладна такі ж ракурс з Яндэкс-панарам.

#архітэктурабсср
Нядаўна заўважыў, што від на ўніверсітэцкі гарадок БДУ з боку прыгарадных кас мінскага чыгуначнага вакзала ў 1960-я, 1970-я меў ансамблевы сіметрычны характар. На жаль, вельмі мала існуе фота тых гадоў з гэтага ракурса, але і па тых, што ёсць, можна пабачыць, што даваенныя карпусы і новы вялікі галоўны корпус БДУ, пабудаваны ў 1962 годзе, утваралі сабой сіметрычную кампазіцыю, якая яшчэ і ўздымалася па вертыкалі - такім чынам дваравы фасад новага корпуса вельмі гарманічна завяршаў сіметрыю задуманую архітэктарамі ў 1920-я.
І што цікава - вось сіметрыі гэтага ансамблю нанізывала на сябе яшчэ і будынак Дома Урада (гл. апошнюю ілюстрацыю).
Будаўніцтва метро ў 1980-я і частковы знос даваеннага корпуса БДУ, знішчылі гэтую сіметрыю, а пабудова ў 1990-я будынка рэстарана, а затым і новага сучаснага корпуса БДУ цалкам закрылі від на ўніверсітэцкі гарадок з боку вакзала.

#архітэктурабсср
Будынак клубу металістаў у Менску на фота 1930-х гадоў. Клуб пабудаваны паводле тыповага праекта архітэктараў А.Васільева і Л.Панамаровай у 1928 годзе на вуліцы Універсітэцкай (цяпер Кірава). Не захаваўся, разбураны ў вайну.