باغ صائب
275 subscribers
1.05K photos
89 videos
46 files
429 links
کانال اختصاصی صائب شناسی، سبک هندی/ اصفهانی و شعر اصفهان
نشانی باغ صائب در تلگرام👇
Download Telegram
🌲

نکاتی دربارهٔ رابطه #گوهر_و_افسردگی در اشعار سبک هندی

صائب می‌گوید:

خشک بر جا مانده‌ام چون گوهر از افسردگی
آتشين رفتار چون اشکِ ندامت کن مرا.

#صائب_تبریزی

نکته‌ای در باب افسردگی گوهر :
-در تعریف افسردگی:
" جناب خیرالمدققین می‌فرمایند: مخفی نمانَد که یک حالت نشاط و شادیست و دیگر حالت غم و اندوه امّا وقتی که طبع دچار شادی و ابتهاج نباشد و غم و مکروهی هم عارضِ حال نگردیده باشد، این حالت را افسردگی گویند."
نقل از کتاب بهار عجم.

-معنی دیگر افسردگی: پژمردن و سرد شدن، انجماد و یخ بستن است.

افسردگی گوهر با این معنی سازگارست، زیرا طبق اعتقاد قدما، قطره باران(نیسان) وقتی داخل صدف شد، صدف دهانش را می‌بندد و قطره را حبس می‌کند و از خود ماده‌ای به دور آن ترشح می‌کند و آن را منجمد و مبدل به مروارید می‌کند. گوهر در واقع درجهء خلوص و کیفیت مرواریدست که هرچه این انجماد یک‌رنگ‌تر و کاملتر و درشت‌تر انجام گیرد گوهری ارزشمندتر حاصل می‌شود.

لذا بنظرم درین بیت می‌گوید:
مرا که چون قطرهء آبی_ در اثر حبس و انجماد درون صدف_ به گوهری خشک تبدیل شده‌ام؛ همانند اشک پشیمانی‌_ که گرم‌رو است و بر صورت می‌غلتد- آتشین‌رفتار کن!

چند بیت دیگر در مضمون افسردگی گوهر از مولانا صائب:

روح در زندان تن مانده‌است از افسردگی
آب نتْواند به ابر از حبسِ گوهر بازگشت.

🍃🍂🍃🍂🍃🍂

صحبتِ افسردگان افسردگی می‌آورد
اشک نيسان در صدف فی‌الحال می‌گردد گره.

🍃🍂🍃🍂🍃🍂

دل افسرده ندارد خبر از شورشِ عشق
بحر دورست ازان قطره که گوهر شده‌است.

🍃🍂🍃🍂🍃🍂

بلايی نيست چون افسردگی دلهای روشن را
نمی‌گردد يتيم اين قطره تا گوهر نمی‌گردد.

🍃🍂🍃🍂🍃🍂

سنگ راه اتحاد سالک است افسردگی
چون گهر شد قطره دور از وصلِ دريا می‌شود.

🍃🍂🍃🍂🍃🍂

بجز افسردگی سنگی ندارد راهِ يکرنگی
که نوميد از وصال بحر شد تا قطره گوهر شد.

🍃🍂🍃🍂🍃🍂

نيست هر افسرده را از گوهر عرفان خبر
حرف عشق از سينهء پُرجوش می‌بايد کشيد.

#صائب_تبریزی

...چند بیت از حضرت بیدل در این مضمون:

هيچ‌کس افسردهء زندانِ جمعيّت مباد!
قطره تا گوهر نمی‌گردد به‌دريا واصل است.

🍃🍂🍃🍂🍃🍂

گر همه گوهر بوَد نوميديَست افسردگی
از گرانباری مبادا کِشتی‌ام لنگر شود.

🍃🍂🍃🍂🍃🍂

جبههء بحر از عرق تا حشر نتوان يافت پاک
زانقدر خشکی که گوهر را غم افسردن است.

🍃🍂🍃🍂🍃🍂

منع آشوب هوسها نشود عزلت ما
سعیِ افسردنِ گوهر نکند دريا خشک.

🍃🍂🍃🍂🍃🍂

گر چنين افسردگی جوشد زطبع روزگار
رفته رفته می‌خزد در ديدهء گوهر محيط.

#بیدل_دهلوی

نمونه‌ای از دیگر شاعران:

بی‌خبر بود که در حبس ابد خواهد ماند
قطرهٔ آب در آن روز که گوهر می‌شد.

#وحید_قزوینی

(امیر علیزاده)
🌲
-----------------------------
@bagh_saeb 🌲🌲🌲
خونِ من گیراست، می‌ترسم که بعد از کشتنم
پاک نتوانی نمودن تیغِ خون‌آلود را

#وحید_قزوینی

#تابلوی_نقاشی
اثر: Henri Regnault

@kaghaze_atashzade