باش، چێڲێن، دێز، آیاق، دێز آیاق
گؤز، قۇلاق، آغؽز، بێر ده بۇرۇن

Baş, çiyin, diz, ayaq, diz ayaq
Göz, qulaq, ağız, bir də burun
⊱══⊱᪣⊰🌸⊱᪣⊰ ══⊰
@Azturkce

Dayanışma günümüz
دایانؽشما گۆنۆمۆز
@Azturkce

کؤل‌تێگێن / گؤل تگێن / گؤل تکێن داش‌یازؽتؽنؽن سؤزلگه‌سێنێن سسلندێرێمێ
(۱-جێ بؤلۆم)
Költigin / göl Təkin /göl Təgin daşyazıtının sözəlgəsinin səsləndirimi (1-ci bölüm)

خوانش اورجینال متن سنگ‌نوشته کؤل‌تێگین
(قسمت ۱)
(معنی نام کؤل‌تێگێن به تاجیکی »
کؤل/گؤل:دریاچه - تێگێن: شاهزاده، بیگ‌زاده، خان‌زاده، شاه‌پور)
@Azturkce

Payam Türk - Seccad Cövlanı
Şaman (official Music Video)
Qam qamlayan
https://youtube.com/watch?v=7rxkmTiUdKw&si=8VyzMdjQb_goGqv3

🇦🇿 örkən                   اؤرکن
      örgən                   اؤرگن
آغؽز= هؤرکن، هؤرگن
Ağız= hörgən, hörkən

🏴󠁧󠁢󠁥󠁮󠁧󠁿 lasso, lazo
in Mexico reata, la reata
in the united States riata, lariat
فار= کمند، کمن
کمند= احتمالا از کم و گم تورکی
🇩🇪 das Lasso
🇹🇷 urgan, örken
@Azturkce

🇦🇿 öküz اؤکۆز
cöngə جؤنگه
boğa بۏغا
buğa بۇغا
kələ کَله
tosun تۏسۇن
hodaq هۏداق

🏴󠁧󠁢󠁥󠁮󠁧󠁿 ox, bullock, bull
فار= گاونر
در زبان فارسی اسم خاصی برای گاو نر که نشانه‌ای از کشاورزی اولیه انسان و یکجانشینی انسان هست، وجود ندارد،
تالشی، گیلکی = ورزا، ورزاو
(کلمات «ورزا» و «ورزاو» نیز ترکی هستند و از زبان ترکی وارد تالشی و گیلکی شده‌اند و همان واژه ترکی بوزاغو و بوزاو و بوزوو هست! تالش زبانها و گیلک زبانها بدلیل همسایه بودن با تورکان آزربایجان کلمات ترکی با کمی تغییر وارد این زبان‌ها شده است. اکثر تالشی زبانها زبان دومشان ترکی هست، بوزاو ترکی نیز به شکل ورزاو تغییر پیدا کرده است.
در زبان ترکی به بچه گاو یعنی گوساله، بوزاغو (بوزاو، بوزوو) گویند.)
بوزاغو=> بوزاو => برزاو => ورزاو
🇩🇪 der Ochse
🇹🇷 öküz
-------------
Öküz;
Burulmuş və qısır edilmiş iş heyvanı.
Burulmuş və əkinçilik üçün işlənən erkək inək!

Buğa; boğa;
Hələ burulmamış və işə qoşulmamış döllük və damazlıq erkək inək!

Cöngə;
Iki illik erkək buzov, erkək dana.
Iki illik dişi danaya da dügə, düyə deyilir.

Kələ;
iş heyvanı kimi işlənən erkək inək.
Öküz olmağa hazırlanan erkək inək,
Balaca kələ heyvanına «kələçə» deyilər.
Camışın ekəyinə və burulmuşuna da kəl deyilir.
Balaca camış kəl'inə də «kəlçə» deyilir.

Tosun;
15 aylıq-2 yaş arası erkək inək balasına deyilir.
@Azturkce 🐄🐂 #dirgi

🇦🇿 inək اینک
mal مال
sığır سؽغؽر
Ərdəbil ağzı: sağır اردبێل آغزؽ:ساغؽر
🏴󠁧󠁢󠁥󠁮󠁧󠁿 the Cow
فار= گاو (از قو / کا / قا ترکی)
(گاو مصدرش در ترکی هست قاوزانماق / قووزانماق Qavzanmaq, Qovzanmaq و در فارسی هیچ فعل و مصدری موجود نیست و فقط شکل اسم مأخوذ شده آن از ترکی یعنی گاو موجود هست.
گاو=گوسفند= از واژه کوسو، کوزو قوزو و قویون و قوچ ترکی، قوزو+فند => قوچ+و+فند => گوسو+پند => گوسفند، همانطور که در ترکی به بچه قویون یعنی برّه، قوزو /کوزو میگویند همینطور در فارسی نیز به کوچکتر از گاو یعنی بچه‌اش گوساله و به حیوان‌کوچکتر از گاو نیز گوسفند همان قوسو/قوزو ترکی را گفته‌اند.)
🇩🇪 der Kuh
🇹🇷 inek, sığır
——————
🇦🇿Dügə; 🇹🇷 düve;
•iki yaşında inək və sığır balası!
•iki yaşındakı bir doğmuş inək və sığır!
•ağızlarda «düyə» və «düvə» də deyilir.
Qısır;
doğmaz inək və sığır.
دۆگه؛
•ایکی یاشؽندا اینَک و سؽغؽر بالاسؽ!
• ایکی یاشؽنداکی بیر دۏغمۇش اینک و سؽغؽر!
•آغؽزلاردا «دۆیه» و "دۆوه» ده دئییلیر.
قؽسؽر؛
دۏغماز اینک و سؽغؽر.
@Azturkce 🐄 #dirgi

🇦🇿 buzov بۇزۏو
(buzağı / buzav بۇزاغؽ / بۇزاو)

🏴󠁧󠁢󠁥󠁮󠁧󠁿 the calf
فار= گوساله
(گوساله: از واژه کوسو / کوزو / قوسو و قوزو ترکی به معنای بره هست
قویون / قوچ => قوزو / گاو = گوساله / گوسفند => بره/بچه گوسفند
شکل واژه گوسفند نیز عین واژه قوسو / قوزو و قوچو / قوچ ترکی هست و مأخوذ از ترکی هست و همچنین واژه گاو و‌ گوو نیز همان قویون و قوچ ترکی هست.)
🇩🇪 das Kalb
🇹🇷 buzğı
@Azturkce 🐄 #dirgi

🇦🇿 qoyun قۏیۇن

🏴󠁧󠁢󠁥󠁮󠁧󠁿 the sheep
فار= گوسفند
گوسفند= از واژه کوسو، کوزو قوزو و قویون و قوچ ترکی، قوزو+فند => قوچ+و+فند => گوسو+پند => گوسفند، هماطور که در ترکی به بچه قویون یعنی برّه، قوزو میگویند همینطور در فارسی نیز به کوچکتر از گاو یعنی بچه‌اش گوساله و به حیوان‌کوچکتر از گاو گوسفند همان قوسو/قوزو ترکی را گفته‌اند، گاو نیز مصدرش در ترکی هست قاوزانماق / قووزانماق Qavzanmaq, Qovzanmaq و در فارسی هیچ فعل و مصدری موجود نیست و فقط شکل اسم مأخوذ شده آن یعنی گاو موجود هست.)
🇩🇪 das Schaf
🇹🇷 koyun
——————
Quzu;
•Qoyunun balasına(yavrusuna) verilən ad.
قۇزۇ؛
•قۏیۇنۇن بالاسؽنا(یاورۇسۇنا) وئریلَن آد.
Qoç;
•Qoyunun erkəyinə deyilir. •Erkək qoyun!
قۏچ؛
•قۏیۇنۇن ائرکَگینه دئییلیر. •ائرکک قۏیۇن!
Şişək;
•Bir yşaşındakı dişi quzuya deyilir.
شیشَک؛
•بیر یاشؽنداکؽ دیشی قۇزۇیا دئییلیر.
Toxlu; Toğlu;
•Bir yaşındakı erkək quzuya deyilir.
تۏخلۇ؛ تۏغلۇ؛
•بیر یاشؽنداکؽ ائرکَک قۇزۇیا دئییلیر.
subay;
•doğmayan qoyun!
•Süd verməyən qoyunlar
سۇبای؛
•دۏغمایان قۏیۇن! •سود وئرمه‌ین قۏیۇن‌لار.
Sağmal;
•Doğmuş və balasına süd verən və sağılan qoyun.
ساغمال؛
•دۏغمۇش و بالاسؽنا سۆد وئرن و ساغیلان قۏیۇن!
—————— #dirgi
@Azturkce

🇦🇿 qurd قۇرد
qurt قۇرت
beri بئرێ
böri بؤرێ
börü بؤرۆ
börik بؤرێک
börük بؤرۆک
canavar جاناوار
cənəvar جَنه‌وار
qurtqa قۇرتقا
qurtqan قۇرتقان
qarışqır قارؽشقؽر
qarısqır قارؽسقؽر
qasqır قاسقؽر
Xələc => beri خلج => بئرێ

🏴󠁧󠁢󠁥󠁮󠁧󠁿 the Wolf
فار= گرگ، وَرک، وَرگ، وُرک، وُرگ
(ورگ - ورک: هر دو از بؤریک ترکی مأخوذ شده‌اند، ﴿ ب>و، ک> گ ﴾: بؤرۆک » بؤریک » بؤریگ، وؤریگ، وَریگ » وَرگ، وَرک » گرگ)
🇩🇪 der Wolf
🇹🇷 kurt, börü, böri, beri
kaskır, karışkır
♦♦
Iraq bitig= böri, börik, kurt, kurtqa
اؽراق بێتێگ: بؤرێ، بؤرێک، کۇرت، کۇرتقا
𐰃𐰺𐰴: 𐰋𐰃𐱅𐰃𐰏 => 𐰋𐰇𐱁𐰃 • 𐰋𐰇𐱁𐰃𐰚 • 𐰴𐰆𐰺𐱃 • 𐰴𐰆𐰺𐱃𐰍𐰀
@Azturkce #dirgi

قارتال داشی اردبیلین ساوالان داغیندا!
عقاب سنگی در كوه ساوالان اردبیل!
➖➖➖➖
🇦🇿 qartal قارتال
qaraquş قارا‌قۇش

🏴󠁧󠁢󠁥󠁮󠁧󠁿 eagle
فار= عقاب
(از آنجایی که واژگانی که ع دارند تاجیکی نیستند پس این کلمه از آق‌بابا تورکی که در معنای کرکس است گرته برداری شده است.
اوایل عربی میگفتند جدیدا میگویند پخلوی است 😂
آق‌بابا » عاقبابا » عقاب
🇩🇪 der Adler
🇹🇷 kartal, karakuş
@Azturkce #dirgi

🇦🇿 bitki بیتکی
bitki'lər بیتکی‌لر
ağız=> bitgi آغیز=>بیتگی
göyərti گؤیرتی

فار= گیاه، گیاهان
عربي= نبات، نباتات
گیاه= مأخوذ از واژه گؤی / گؤیرتی و گؤیرن تُرکی
گؤی= آسمان، گؤیرتی: به سمت آسمان رونده
گؤی=> گی=> گؤی‌+آه=> گی+اه=>گیاه
واژه کیهان، کهکشان، کیان، جهان و گوی نیز از همین ریشه کؤک، گؤک، گؤی ترکی هستند.
واژه گوی به معنای کروی نشان دهنده همان واژه گؤی ترکی هست. در ترکی به انسانهای گوی شکل، چاغ، تپاله و از شدت چاغی کروی و‌ گوی شکل شده نیز کؤک میگویند.)
🏴󠁧󠁢󠁥󠁮󠁧󠁿 the Plant - Plants
🇩🇪 die Pflanze - die Pflanzen
🇹🇷 bitki, bitkiler
@Azturkce #bitki

𐱃𐰆𐰺𐰪𐰀 = 𐱃𐰆𐰺𐰪𐰀 𐰴𐰆𐱁𐰆
𐱃𐰆𐰺𐰪𐰖𐰀
𐱃𐰆𐰺𐰪𐰖𐰀 𐰴𐰆𐱁