🇦🇿 darı دارؽ

🏴󠁧󠁢󠁥󠁮󠁧󠁿 Millet
فار= ارزن
🇩🇪 die Hirse
🇹🇷 darı
@Azturkce #bitki

🇦🇿 çovdar چۏودار
çavdar چاودار
əkin çovdarı اکین چۏوداری
(Ağız = çodar آغیز= چۏدار)

🏴󠁧󠁢󠁥󠁮󠁧󠁿 Rye
فار= چاودار، جودر، روگن
(روگن=اروپایی، چاودار،جودر=ترکی، واژه جو نیز برگرفته از چاو/چوو ترکی است.)
🇩🇪 der Roggen
🇹🇷 çavdar
🎭 @Azturkce 🎭 #bitki

🇦🇿 suvalaq سۇوالاق
(fars şallotu ❌)

🏴󠁧󠁢󠁥󠁮󠁧󠁿 Allium stipitatum
Allium hirtifolium
Asian shallot
فار= موسیر
🇩🇪 Allium stipitatum
Allium hirtifolium
Asiatischer Schalot
🇹🇷 arpacık soğanı, süs soğanı
Asya arpaçığı, Asya şallotu
güver (göğer)
🎭@Azturkce #bitki

🇦🇿 Xarıbülbül خاری‌بولبول

🏴󠁧󠁢󠁥󠁮󠁧󠁿 Khari-bulbul
Ophrys caucasica

فار= ثعلب آذربایجانی
ارکیده آذربایجانی
🇩🇪 Die Ragwurz, Kerfstendel
die Kaukasus-Ragwurz
🇹🇷 Arısalebi, Ophrys
----------------------- #bitki
50-dən artıq çeşidi vardır.
۵۰-دن آرتیق چئشیدی واردیر.
-----------------------------
🎭 @Azturkce 🎭

🇦🇿 yovşan یۏوشان

🏴󠁧󠁢󠁥󠁮󠁧󠁿 mugwort, wormwood
sagebrush.
Artemisia (genus)
فار= دِرمَنه، یوشان، ترخ
(یوشان، تَرخ=ترکی)
🇩🇪 Beifuß, Wermut, Stabwurz
Artemisia (Gattung)
🇹🇷 yavşan, pelin
🎭 @Azturkce 🎭 #bitki

🇦🇿 acı yovşan آجؽ یۏوشان

🏴󠁧󠁢󠁥󠁮󠁧󠁿 wormwood, grand wormwood
absinthe, absinthium
absinthe wormwood
mugwort, wermout
wermud, wormit, wormod
Artemisia absinthium
فار= خاراگوش
🇩🇪 Wermut, Echt-Wermut
Wermutkraut, Alsem
Bitterer Beifuß
Artemisia absinthium
🇹🇷 pelin otu, yavşan otu
acı yavşan
🎭 @Azturkce 🎭 #bitki

🇦🇿 yerkökü یئرکؤکۆ
keşir کئشێر
çeşir / çaşır چئشێر / چاشؽر
(Ağız=havuş, həvic, höyüş, höyüşnə, kök, çeşir, sarı turp
آغیز=هاووش، هؤیوش، هَویج، هؤیوشنه، کؤک، چئشیرساری ‌تورپ)

🏴󠁧󠁢󠁥󠁮󠁧󠁿 Carrot, daucus carota
فار= هویج، عربی=جزر
(به زبان دری/تاجیک=>گَزَر، زردک، زرده زمین)
(هویج=نویسند از حویج و‌ حوائج عربی اما در اصل از هاووچ و هاووش و هؤویشنه/ هؤیوشنه ترکی باشد. برعکس این موضوع واژه کشیر/گشور/گیزیر/قزور/قازور ترکی در زبان عربی به شکل «جزر» برای هویج استفاده میشود)
گزر= ترکی، از کشیر و گیز+یر و گازیز/قازور ترکی خلجی به معنای گیاه هویج باشد که به زبان سغدی و دری وارد شده است.)
🇩🇪 die Karotte, die Möhre, Rüebli
die Mohrrübe, Gelbrübe
Gelbe Rübe, Riebli, Wurzel
🇹🇷 havuç, keşir
------------------ #bitki
🇰🇿 сәбіз < säbiz 🇹🇲 käşir
🇰🇬 сабиз < sabiz 🇺🇿 sabzi
Xələc Türk = qazur
Divan-lüğat-əl-Türk:
geşür, sarıq turma, sarı turp, gezri
🎭🥕 @Azturkce 🥕🎭

🇦🇿 armud آرمۇد
almut / almud آلمۇت / آلمۇد

🏴󠁧󠁢󠁥󠁮󠁧󠁿 Pear
فار= گلابی، اَمرود، آرمود
(امرود، آرمود= ترکی)
🇩🇪 die Birne
🇹🇷 armut
————————————
Uyğur: amut ئاموُت ، نه‌شپوٰت
🇺🇿nok, nashvati (= nak, nəşvəti)
🇰🇬 алмурут (=almurut)
🇰🇿 алмұрт (=almurt) 🇹🇲 armut
————————————
🎭 @Azturkce 🎭 #bitki

🇦🇿 qora قۏرا

🏴󠁧󠁢󠁥󠁮󠁧󠁿 unripe grape, unriped grape
sour grapes
فار= غوره
(غوره=ترکی، واژه حور و حوراء در قرآن نیز به معنای انگور درخشان و سفید هست که به اشتباه آن را حوری(زن نارس و دختر سفید و درخشان) و حوراء(یعنی دختران و زنان نارس سفید و درخشان) معنی میکنند و این واژه در اصل قور(قُور) و قورا(قُرا) ترکی به معنای درخشش و درخشانی ریز و گرد و اخگر کوچک و گرد به مانند جرقّه ریز هست که احتمالا از ترکی - سومری وارد آرامی و سریانی و بعدا عربی شده است.
واژه کره در فارسی به معنای بچه برخی حیوانات نیز از ریشه قورا ترکی هست.
و حتی واژه کره در عربی به معنای توپ‌مانند نیز از قورا ترکی هست.
واژه قورا معنای درخشندگی، کوچکی و نرسیدگی و گرد، توپی و کره بودن را نیز میرساند.
واژه‌های خوراسان و‌ خورشید نیز در اصل از همین ریشه ترکی قور هستند.)
به احتمال زیاد خود واژه قُرآن نیز از همین ریشه به معنای اثر منظوم جمع‌آوری و توپ شده (توپلانمیش / قورا شده) هست و عربی نیست.
🇩🇪 unreife Weintraube
🇹🇷 koruk
🎭 @Azturkce #bitki

Dana daşşaqğı دانا داششاغؽ
Qarçiçəyi قارچیچگی
Qargülü قارگۆلۆ
--------------
novruzgülü ❌ Noruzgülü
نوْورۇزگۆلۆ ❌ نوْرۇزگۆلۆ
---------------
@Azturkce #bitki

🇦🇿 baldırğan بالدؽرغان
bldırqan بالدؽرقان

🏴󠁧󠁢󠁥󠁮󠁧󠁿 Heracleum persicum, hogweed
assafoetida
فار= گلپر، بالدیرغان
(بالدیرغان، گُل= تُرکی)
🇩🇪 Persischer Bärenklau
Heracleum persicum
🇹🇷 baldırgan
@Azturkce #bitki

🇦🇿 baldıran بالدؽران
baldıran otu بالدؽران اۏتۇ
badyan بادیان
xallı badyan خاللؽ بادیان

🏴󠁧󠁢󠁥󠁮󠁧󠁿 Conium maculatum, the hemlock
poison hemlock
فار= شوکران، شوکران زهر‌آلود
🇩🇪 der Gefleckte Schierling
🇹🇷 baldıran, baldıran otu
@Azturkce #bitki

🇦🇿 nar نار

🏴󠁧󠁢󠁥󠁮󠁧󠁿 Pomegranate
فار= اَنار (واژه تُرکی-سومری) عربی= رمان
🇩🇪 der Granatapfel
🇹🇷 nar
————— #bitki
🔴 آراز قیراغیندا نار توپلاماق (نار درمه)
📍گونئی آزربایجان

🎼Araz qırağına Nar toplamaq(nar dərmə)
📍Güney Azərbaycan

⭕️جمع‌آوری و چیدن اَنار در کناره‌‌های رود آراز
📍آزربایجان جنوبی
@Azturkce 😍 𐰣𐰀𐰺

🇦🇿 alaq آلاق

🏴󠁧󠁢󠁥󠁮󠁧󠁿 Weed
فار= علف هرز
🇩🇪 das Unkraut
🇹🇷 yabani ot, alak, sülük
@Azturkce 𐰞𐰃𐰍 #bitki

🇦🇿 yeralma یئرآلما
(Kartof❌qartop)

🏴󠁧󠁢󠁥󠁮󠁧󠁿 Potato
فار= سیب‌زمینی
(ترجمه از یئر‌آلما و Pomme de terre)
🇩🇪 der Kartofel, die Kartofeln
🇹🇷 patatez
kıbrıs= badadez
🇹🇲 Kartoşka
🇺🇿 Kartoshka
Uyğur = Berenge بەرەڭگە
🇰🇬 Kartoşka
🇰🇿 Bottaşıq
@Azturkce 🍠🥔 𐰘𐰃𐰼:𐰞𐰢𐰃𐰞𐰀 #bitki

🇦🇿
güney = yeralması یئرآلماسؽ
quzey = Yerarmudu یئرآرمۇدۇ

köküyumru günəbaxan / ayçiçəyi
کؤکۆیۇمرۇ گۆنه‌باخان / آی‌چیچگی

Zəngan ağzı= Murçalıq زنگان= مۇرچالؽق
bir sıra bölgələrdə: Şalğam, Şəlğəm
بیر سیرا بؤلگه‌لرده: شالغام، شلغم

🏴󠁧󠁢󠁥󠁮󠁧󠁿 the Jerusalem artichoke, sunroot
sunchoke, wild sunflower
topinambur, earth apple
فار= سیب زمینی ترش، سیب‌ترشی
شلغم ترشی، یرآلماسی
🇩🇪 Topinambur
🇹🇷 yeralması
@Azturkce 𐰘𐰃𐰼:𐰞𐰢𐰃𐰞𐰀𐰽𐰃𐰣 #bitki

🇦🇿 söyüd سؤیۆد، سؤڲۆد

🏴󠁧󠁢󠁥󠁮󠁧󠁿 Willow, sallow, osier
فار= بید
🇩🇪 die Weide
🇹🇷 söğüt
------------
yaxlaşıq 400 tür söyüd tanılanıbdır.
یاخلاشؽق ۴۰۰ تۆر سؤیۆد تانؽلانؽبدؽر.
------------
@Azturkce 🌿🌳 #bitki

🇦🇿 ağlar söyüd آغلار سؤیۆد / سؤڲۆد

🏴󠁧󠁢󠁥󠁮󠁧󠁿 Salix babylonica
Babylon willow, weeping willow
فار= بید مجنون
🇩🇪 die Echte Trauerweide
Babylonische Trauerweide
🇹🇷 salkım söğüt
@Azturkce 🌿 #bitki

🇦🇿 xaşa خاشا
xaşaotu خاشا اۏتۇ
(xəşə خشه)

🏴󠁧󠁢󠁥󠁮󠁧󠁿 the sainfoin (Onobrychis)
فار= اسپرس، گیاه اسپرس
🇩🇪 die Esparsette, Staat-Esparsette
🇹🇷 korunga, korungaotu
-------------
۷۰-۵۰ جۆر خاشا اۏتۇ واردؽر.
5-70 cür xaşaotu vardır.
-------------
قایناق؛
ماحمۇد قاشقارلؽ‌نؽن یازدؽغؽ دیوان لغات التورک‌-ده «قاشاق» اۏلاراق کئچر.
قاشاق > قاشا > خاشا > خشه
قؽندؽرغا اۏتۇنا بنزه‌دیلدیگیندن آرا-سؽرا قؽندؽرقا دا دئییلیر.

Qaynaq;
Mahmud Qaşqarlının yazdığı Divan-ü lüğat-əl Türkdə «qaşaq» olaraq keçər.
Qaşaq > qaşa > xaşa > xəşə
qındırğa otuna bənzədildiyindən ara-sıra qındırqa da deyilir.
@Azturkce 🌿 #bitki

🇦🇿 bitki بیتکی
bitki'lər بیتکی‌لر
ağız=> bitgi آغیز=>بیتگی
göyərti گؤیرتی

فار= گیاه، گیاهان
عربي= نبات، نباتات
گیاه= مأخوذ از واژه گؤی / گؤیرتی و گؤیرن تُرکی
گؤی= آسمان، گؤیرتی: به سمت آسمان رونده
گؤی=> گی=> گؤی‌+آه=> گی+اه=>گیاه
واژه کیهان، کهکشان، کیان، جهان و گوی نیز از همین ریشه کؤک، گؤک، گؤی ترکی هستند.
واژه گوی به معنای کروی نشان دهنده همان واژه گؤی ترکی هست. در ترکی به انسانهای گوی شکل، چاغ، تپاله و از شدت چاغی کروی و‌ گوی شکل شده نیز کؤک میگویند.)
🏴󠁧󠁢󠁥󠁮󠁧󠁿 the Plant - Plants
🇩🇪 die Pflanze - die Pflanzen
🇹🇷 bitki, bitkiler
@Azturkce #bitki