💠 #یادداشت
🔺 از کشف حجاب اجباری تا وضع حجاب اجباری!
✍ مهران صولتی
🔹هفدهم دی ماه سال‌یاد واقعه کشف حجاب در دوره پهلوی اول است. رویدادی که گویا با الهام از تجربه آتاتورک در ترکیه انجام گرفت و هیاهوی بسیاری پیرامون آن در ایران برپا شد. موافقان و مخالفان حول درستی یا نادرستی آن صف آرایی کردند و مجادلات زیادی بر سر آن ایجاد شد. حالا امروزه با گذشت بیش از هشتاد سال از آن رویداد دوباره با سخت گیری های فزاینده درباره حفظ حجاب روبرو شده ایم و همین امر بازخوانی آن واقعه تاریخی را ضروری تر می سازد.
رضا شاه دولتی شبه مدرن بر پا کرد که قرار بود جامعه ایران را از سنت به سوی تجدد راهبری کند. دولتی که کوشید تا مظاهر سنت از قبیل مکتب خانه ها، حوزه های علمیه، نظام قضایی شرعی، تعزیه و شبیه خوانی را از عرصه اجتماعی حذف، و نمادهای تجدد از جمله مدارس نوین، دانشگاه، دادگستری مبتنی بر نظام قضایی مدنی و مدرن را جایگزین سازد.
هم چنین رضاشاه کوشید تا برای تحقق یک دولت متمرکز به تاسیس ارتش ملی و اسکان اجباری عشایر اقدام نماید. تاسیس بوروکراسی هم برای سامان بخشیدن به امور مدیریتی این دولت نوپای شبه مدرن صورت گرفت. اما و هزار اما اجبار مردان به پوشیدن یونیفورم و کلاه رسمی و اجبار زنان به کشف حجاب حکایت از امری ظریف تر و پیچیده تر داشت.
زیگموند باومن جامعه شناس شهیر پست مدرن با ابداع مفهوم دولت باغبانی برای دولت مدرن، از عزم این دولت برای نظم بخشیدن به بی نظمی ها و وجود اراده ای برای رام کردن وحشی گری ها از منظر مدرنیته سخن می گوید. براین اساس دولت مدرن می کوشد تا شهروندانی بهنجار و مطیع تربیت کند که قادر باشند نقش عملگی را برای آن ایفا نمایند.
بنابراین رضاشاه با درک موقعیت پیرامونی ایران در نظام جهانی و لزوم جبران عقب ماندگی ایرانیان نسبت به جهان پیشرفته کوشید تا سخت افزارهایی از جمله بوروکراسی و دانشگاه را وارد نماید. همچنین از جنبه نرم افزاری سعی کرد تا انسانی تراز نوین خلق نماید که به برنامه تجدد باور داشته و به اندازه کافی مطیع و رام باشد.
فاطمه صادقی در کتاب کشف حجاب به خوبی نشان می دهد که حتی هنر عکاسی هم در این دوران در خدمت آفرینش سوژه هایی جدید (آلتوسر) کاربرد می یابد. به باور صادقی فیگور زنان کشف حجاب کرده در مقابل دوربین و سپس انتشار گسترده این تصاویر در محافل رسمی و غیر رسمی جامعه نشان از خلق سوژه هایی نوین برای پیشبرد برنامه های تجدد داشت.
نکته مهم تر این که افراد جای گرفته در قالبی فرمال، خود نیز کوشیدند تا انتظارات دیگران از خود (دولت) را برآورده سازند و بهنجار شوند. به عبارت دیگر سوژه ها تلاش داشتند تا این انتظارات را درونی ساخته و به انسانی نوین تبدیل شوند و این البته نقطه خطرناک عملکرد دولت مدرن در سراسر جهان و البته در ایران دوران رضا شاه بود.
🔹با مرور جامعه شناسانه پروژه کشف حجاب اجباری اکنون چگونه می توان درباره برنامه وضع حجاب اجباری داوری کرد؟ واقعیت این است که ناسازگاری پروژه اخیر با تغییرات اجتماعی و تحولات جهانی به قدری آشکار است که نمی توان انتظار داشت به هدف بهنجار سازی در راستای خلق انسانی در تراز جمهوری اسلامی منجر شود.
برنامه ای که اکنون صرفا به مثابه اعاده حیثیت حکومت در قبال تخطی آشکار شهروندان از خطوط قرمزش تلقی شده و می کوشد حتی به قیمت افزایش شکاف های اجتماعی و گسترش نارضایتی های عمومی آب رفته را به جوی بازگرداند. اراده ای که به رغم تحمیل هزینه های بسیار به جامعه و نظام سیاسی پیشاپیش محکوم به شکست است.
#کشف_حجاب
#حجاب_اجباری
#آزادی_انتخاب_پوشش
🔹🔹🔹
🖋 کانال کانون صنفی معلمان ایران
🆔 @KSMtehran
🔺 از کشف حجاب اجباری تا وضع حجاب اجباری!
✍ مهران صولتی
🔹هفدهم دی ماه سال‌یاد واقعه کشف حجاب در دوره پهلوی اول است. رویدادی که گویا با الهام از تجربه آتاتورک در ترکیه انجام گرفت و هیاهوی بسیاری پیرامون آن در ایران برپا شد. موافقان و مخالفان حول درستی یا نادرستی آن صف آرایی کردند و مجادلات زیادی بر سر آن ایجاد شد. حالا امروزه با گذشت بیش از هشتاد سال از آن رویداد دوباره با سخت گیری های فزاینده درباره حفظ حجاب روبرو شده ایم و همین امر بازخوانی آن واقعه تاریخی را ضروری تر می سازد.
رضا شاه دولتی شبه مدرن بر پا کرد که قرار بود جامعه ایران را از سنت به سوی تجدد راهبری کند. دولتی که کوشید تا مظاهر سنت از قبیل مکتب خانه ها، حوزه های علمیه، نظام قضایی شرعی، تعزیه و شبیه خوانی را از عرصه اجتماعی حذف، و نمادهای تجدد از جمله مدارس نوین، دانشگاه، دادگستری مبتنی بر نظام قضایی مدنی و مدرن را جایگزین سازد.
هم چنین رضاشاه کوشید تا برای تحقق یک دولت متمرکز به تاسیس ارتش ملی و اسکان اجباری عشایر اقدام نماید. تاسیس بوروکراسی هم برای سامان بخشیدن به امور مدیریتی این دولت نوپای شبه مدرن صورت گرفت. اما و هزار اما اجبار مردان به پوشیدن یونیفورم و کلاه رسمی و اجبار زنان به کشف حجاب حکایت از امری ظریف تر و پیچیده تر داشت.
زیگموند باومن جامعه شناس شهیر پست مدرن با ابداع مفهوم دولت باغبانی برای دولت مدرن، از عزم این دولت برای نظم بخشیدن به بی نظمی ها و وجود اراده ای برای رام کردن وحشی گری ها از منظر مدرنیته سخن می گوید. براین اساس دولت مدرن می کوشد تا شهروندانی بهنجار و مطیع تربیت کند که قادر باشند نقش عملگی را برای آن ایفا نمایند.
بنابراین رضاشاه با درک موقعیت پیرامونی ایران در نظام جهانی و لزوم جبران عقب ماندگی ایرانیان نسبت به جهان پیشرفته کوشید تا سخت افزارهایی از جمله بوروکراسی و دانشگاه را وارد نماید. همچنین از جنبه نرم افزاری سعی کرد تا انسانی تراز نوین خلق نماید که به برنامه تجدد باور داشته و به اندازه کافی مطیع و رام باشد.
فاطمه صادقی در کتاب کشف حجاب به خوبی نشان می دهد که حتی هنر عکاسی هم در این دوران در خدمت آفرینش سوژه هایی جدید (آلتوسر) کاربرد می یابد. به باور صادقی فیگور زنان کشف حجاب کرده در مقابل دوربین و سپس انتشار گسترده این تصاویر در محافل رسمی و غیر رسمی جامعه نشان از خلق سوژه هایی نوین برای پیشبرد برنامه های تجدد داشت.
نکته مهم تر این که افراد جای گرفته در قالبی فرمال، خود نیز کوشیدند تا انتظارات دیگران از خود (دولت) را برآورده سازند و بهنجار شوند. به عبارت دیگر سوژه ها تلاش داشتند تا این انتظارات را درونی ساخته و به انسانی نوین تبدیل شوند و این البته نقطه خطرناک عملکرد دولت مدرن در سراسر جهان و البته در ایران دوران رضا شاه بود.
🔹با مرور جامعه شناسانه پروژه کشف حجاب اجباری اکنون چگونه می توان درباره برنامه وضع حجاب اجباری داوری کرد؟ واقعیت این است که ناسازگاری پروژه اخیر با تغییرات اجتماعی و تحولات جهانی به قدری آشکار است که نمی توان انتظار داشت به هدف بهنجار سازی در راستای خلق انسانی در تراز جمهوری اسلامی منجر شود.
برنامه ای که اکنون صرفا به مثابه اعاده حیثیت حکومت در قبال تخطی آشکار شهروندان از خطوط قرمزش تلقی شده و می کوشد حتی به قیمت افزایش شکاف های اجتماعی و گسترش نارضایتی های عمومی آب رفته را به جوی بازگرداند. اراده ای که به رغم تحمیل هزینه های بسیار به جامعه و نظام سیاسی پیشاپیش محکوم به شکست است.
#کشف_حجاب
#حجاب_اجباری
#آزادی_انتخاب_پوشش
🔹🔹🔹
🖋 کانال کانون صنفی معلمان ایران
🆔 @KSMtehran
💠 #امروز_در_تقویم:
▪️مصادف است با سال‌گرد کشته‌شدن #بابک_خرمدین، از رهبران جریان خرمدین که شورشی ۲۰ساله را علیه خلافت عباسیان، خصوصا در دوران خلافت مامون و معتصم، پیش برد.
بابک به دست افشین از فرماندهان حکومت معتصم دست‌گیر و در مرکز خلافت عباسیان، به‌روشی خون‌بار کشته شد. اما گرایش‌های ایرانی‌گرایانه او علیه خلافت عباسی، در دهه‌های اخیر او را به چهره محبوب جریان‌ها و روشن‌فکران و نویسندگان ملی‌گرا بدل کرد.
▪️مصادف است با سال‌گرد صدور فرمان #کشف_حجاب از سوی رضاشاه پهلوی.
رضاشاه به موجب این دستور و برای یک‌دست‌کردن ظاهر کردن زنان و دختران، آن‌ها را از سرکردن چادر و زدن روبنده و بُرقع قانونا منع کرد.
در این روز او همراه همسر و دختران‌اش که بی‌حجاب بودند در یک مراسم رسمی در دانشسرای دختران تهران حاضر شد.
▪️مصادف با پنجاو‌ششمین سال‌مرگ غلامرضا #تختی، از چهره‌های برجسته کشتی ایران و جهان است که به‌سبب مشی سیاسی و اجتماعی‌اش در همراهی با نهضت مقاومت ملی علیه کودتای سال ۳۲ نا‌م‌بردار شد.
او، ضمنا از نوابغ کشتی بود: دو طلا و یک نقره المپیک و دو طلا و دو نقره قهرمانی جهان را دارد و همراه امامعلی حبیبی، در المپیک ملبورن ۱۹۵۶، اولین طلاهای المپیکی ایران را کسب کردند.
🔹🔹🔹
🖋 کانال کانون صنفی معلمان ایران
🆔 @KSMtehran
▪️مصادف است با سال‌گرد کشته‌شدن #بابک_خرمدین، از رهبران جریان خرمدین که شورشی ۲۰ساله را علیه خلافت عباسیان، خصوصا در دوران خلافت مامون و معتصم، پیش برد.
بابک به دست افشین از فرماندهان حکومت معتصم دست‌گیر و در مرکز خلافت عباسیان، به‌روشی خون‌بار کشته شد. اما گرایش‌های ایرانی‌گرایانه او علیه خلافت عباسی، در دهه‌های اخیر او را به چهره محبوب جریان‌ها و روشن‌فکران و نویسندگان ملی‌گرا بدل کرد.
▪️مصادف است با سال‌گرد صدور فرمان #کشف_حجاب از سوی رضاشاه پهلوی.
رضاشاه به موجب این دستور و برای یک‌دست‌کردن ظاهر کردن زنان و دختران، آن‌ها را از سرکردن چادر و زدن روبنده و بُرقع قانونا منع کرد.
در این روز او همراه همسر و دختران‌اش که بی‌حجاب بودند در یک مراسم رسمی در دانشسرای دختران تهران حاضر شد.
▪️مصادف با پنجاو‌ششمین سال‌مرگ غلامرضا #تختی، از چهره‌های برجسته کشتی ایران و جهان است که به‌سبب مشی سیاسی و اجتماعی‌اش در همراهی با نهضت مقاومت ملی علیه کودتای سال ۳۲ نا‌م‌بردار شد.
او، ضمنا از نوابغ کشتی بود: دو طلا و یک نقره المپیک و دو طلا و دو نقره قهرمانی جهان را دارد و همراه امامعلی حبیبی، در المپیک ملبورن ۱۹۵۶، اولین طلاهای المپیکی ایران را کسب کردند.
🔹🔹🔹
🖋 کانال کانون صنفی معلمان ایران
🆔 @KSMtehran