💠 #سلسله_مقالات
🔹#عوامل_موثر_بر_تعلیم_و_تربیت_در_دوران_روشنگری
✍ #محمدتقی_فلاحی
🔹 شنبه ۱۳ مرداد ۱۳۸۶؛ روزنامه اعتماد
🔹 در بررسی عوامل موثر بر جریان تعلیم و تربیت در عصر روشنگری قطعا باید از انقلاب فرانسه یاد کرد. علاوه بر انقلاب فرانسه باید سه جریان عمده فکری را که در نظریات تربیتی اروپا تاثیر بسزا داشته است مورد بررسی قرار دارد. این سه جریان عبارت بودند از:
۱-مکتب اصالت حس
۲-مکتب روانشناسی تجربی
۳-اصحاب دایره المعارف
🔹 ۱- مکتب اصالت حس: که جان لاک آن را بنا نهاد، ادراک را محصول حواس و احساس را منشا هرگونه تصویر ذهنی پنداشت. در نظر لاک معرفت نتیجه ادراک حسی است. در این دوره گروهی از فلاسفه که از تجربه گرایی جانبداری می کردند، فعال بودند. توجه آن ها به این مساله معطوف بود که ذهن چگونه دانش و آگاهی را کسب می کند و استدلال می کردند که همه دانش ها از تجربه حسی سرچشمه می گیرند.
کار اصلی لاک که بیش تر از نظر روانشناسی اهمیت دارد، اثری است به نام مقاله ای در رابطه با فهم انسان که حاصل ۲۰ سال مطالعه و تفکر او بود. لاک در وهله نخست به کارکرد شناختی ذهن یعنی چگونگی کسب دانش توسط ذهن علاقه داشت. او با پرداختن به این موضوع، نظر دکارت را درباره وجود اندیشه های فطری، نفی کرد و چنین استدلال کرد که انسان به هنگام تولد به هیچ نوع دانشی مجهز نیست. (تشبیه ذهن به یک کاغذ سفید) به دنبال این استدلال به طور طبیعی این سوال مطرح می شد که «ذهن دانش را چگونه کسب می کند؟» به نظر لاک پاسخ این سوال از راه تجربه است. همه دانش ها از راه تجربه به دست می آیند.
لاک دو نوع تجربه متفاوت را مطرح می کرد، تجربه ای که نتیجه احساس است و تجربه ای که نتیجه تفکر یا به خوداندیشی است. بعضی اندیشه ها از درونداد حسی مستقیم از اشیای فیزیکی موجود در محیط ناشی می شوند. آن ها تاثیرات ساده حسی هستند، اما علاوه بر عمل احساس ها بر ذهن، عملی که خود ذهن در خلال تفکری که درباره این احساس ها انجام می دهد نیز می تواند اندیشه ها را برانگیزد. کارکرد ذهنی یا شناختی تفکر به عنوان یک منبع اندیشه نیز به تجربه حسی وابسته است، زیرا اندیشه هایی که از راه تفکر تولید می شوند، بر اندیشه هایی که قبلااز طریق حواس تجربه شده اند استوارند.در رشد آدمی، نخست احساس ظاهر می شود. احساس پیش درآمدی ضروری برای تفکر است، زیرا برای آن که ذهن بتواند عمل تفکر را انجام دهد نخست باید دارای اندوخته ای از تاثیرات حسی باشد. شخص در هنگام تفکر تاثرات حسی گذشته را به یاد می آورد و آن ها را به شیوه های گوناگون با هم ترکیب می کند تا امور انتزاعی و دیگر اندیشه های سطح بالاتر را بسازد. همه اندیشه ها صرف نظر از انتزاعی بودن و پیچیده بودن آن ها از این دو منبع سرچشمه می گیرند، اما منبع نهایی همانا تاثرات حسی یا تجربه است...نگرش لاک نسبت به چگونگی کسب معرفت سبب شد تا مربیان در آموزش به نقش حواس و مشاهده و تجربه توجه خاص نشان دهند و از روش های قیاسی کهن روی برتابند.
🔹 ۲- مکتب روانشناسی تجربی: گرچه کندیلاک، روسو و هربارت را می توان از بنیانگذاران این مکتب دانست، اما در میان ایشان روسو مقامی دیگر دارد. او مبدا تربیت طبیعی است و نخستین کسی است که اساس تربیت را بر کودک و نیازهای او بنا نهاد. ژان ژاک روسو ۱۷۱۲۲۱۷۷۸۸ میلادی) یکی از نخستین کسانی بود که علیه حالت رسمی آموزش و پرورش طغیان کرد و از حقوق فرد در تعلیم و تربیت سخن گفت. او با تمدن که جنبه قراردادی دارد، مخالفت ورزید و آن را ساختگی و فاسد دانست.روسو بر این باور بود که «انسان باید خود سرنوشت خویش را تعیین کند و تحقق خصلت های اجتماعی خود را عهده دار شود.» نظرگاه روسو درباره دنیای جدیدی که مورد نظر اوست، در سال ۱۷۶۲ با عنوان «قرارداد اجتماعی» نشر یافت.
وی در همان سال، طرحی را که به نظرش متضمن سعادت و نیکبختی بشر است را در کتابی به نام «امیل» به رشته تحریر در آورد. روسو در کتاب امیل و در تمام آثارش اعتقاد فراوانی به عالم طبیعی دارد و می گوید: «هر چیزی به همان صورتی که پرورده قدرت آفریدگار جهان است، خوب است، اما هر چیزی در دست انسان تغییر ماهیت می دهد.» بنابراین، تعلیم و تربیت چنانچه بخواهد با طبیعت همنوا شود، باید به کودک احترام بگذارد. از آن جا که کودکان از نظر طبیعی با یکدیگر متفاوتند، آموزش و پرورش باید فردیت کودک را مورد توجه قرار دهد.
روسو مصرانه تاکید می کرد که کار تعلیم و تربیت را با شناخت دانش آموزان آغاز کنید، زیرا به طور قطع و یقین آنان را درست نمی شناسید. به اعتقاد او، قبل از این که کودک توانایی فهمیدن به دست آورد، نباید به او چیزی آموخت.
📌 #بازنشر اندیشه و یادداشت های #محمدتقی_فلاحی دبیرکل کانون صنفی معلمان ایران( تهران) #معلم_زندانی
https://tttttt.me/ksmtehran1/205
🔹🔹🔹
🖋کانال کانون صنفی معلمان ایران ( تهران)
🆔 @KSMtehran
🔹#عوامل_موثر_بر_تعلیم_و_تربیت_در_دوران_روشنگری
✍ #محمدتقی_فلاحی
🔹 شنبه ۱۳ مرداد ۱۳۸۶؛ روزنامه اعتماد
🔹 در بررسی عوامل موثر بر جریان تعلیم و تربیت در عصر روشنگری قطعا باید از انقلاب فرانسه یاد کرد. علاوه بر انقلاب فرانسه باید سه جریان عمده فکری را که در نظریات تربیتی اروپا تاثیر بسزا داشته است مورد بررسی قرار دارد. این سه جریان عبارت بودند از:
۱-مکتب اصالت حس
۲-مکتب روانشناسی تجربی
۳-اصحاب دایره المعارف
🔹 ۱- مکتب اصالت حس: که جان لاک آن را بنا نهاد، ادراک را محصول حواس و احساس را منشا هرگونه تصویر ذهنی پنداشت. در نظر لاک معرفت نتیجه ادراک حسی است. در این دوره گروهی از فلاسفه که از تجربه گرایی جانبداری می کردند، فعال بودند. توجه آن ها به این مساله معطوف بود که ذهن چگونه دانش و آگاهی را کسب می کند و استدلال می کردند که همه دانش ها از تجربه حسی سرچشمه می گیرند.
کار اصلی لاک که بیش تر از نظر روانشناسی اهمیت دارد، اثری است به نام مقاله ای در رابطه با فهم انسان که حاصل ۲۰ سال مطالعه و تفکر او بود. لاک در وهله نخست به کارکرد شناختی ذهن یعنی چگونگی کسب دانش توسط ذهن علاقه داشت. او با پرداختن به این موضوع، نظر دکارت را درباره وجود اندیشه های فطری، نفی کرد و چنین استدلال کرد که انسان به هنگام تولد به هیچ نوع دانشی مجهز نیست. (تشبیه ذهن به یک کاغذ سفید) به دنبال این استدلال به طور طبیعی این سوال مطرح می شد که «ذهن دانش را چگونه کسب می کند؟» به نظر لاک پاسخ این سوال از راه تجربه است. همه دانش ها از راه تجربه به دست می آیند.
لاک دو نوع تجربه متفاوت را مطرح می کرد، تجربه ای که نتیجه احساس است و تجربه ای که نتیجه تفکر یا به خوداندیشی است. بعضی اندیشه ها از درونداد حسی مستقیم از اشیای فیزیکی موجود در محیط ناشی می شوند. آن ها تاثیرات ساده حسی هستند، اما علاوه بر عمل احساس ها بر ذهن، عملی که خود ذهن در خلال تفکری که درباره این احساس ها انجام می دهد نیز می تواند اندیشه ها را برانگیزد. کارکرد ذهنی یا شناختی تفکر به عنوان یک منبع اندیشه نیز به تجربه حسی وابسته است، زیرا اندیشه هایی که از راه تفکر تولید می شوند، بر اندیشه هایی که قبلااز طریق حواس تجربه شده اند استوارند.در رشد آدمی، نخست احساس ظاهر می شود. احساس پیش درآمدی ضروری برای تفکر است، زیرا برای آن که ذهن بتواند عمل تفکر را انجام دهد نخست باید دارای اندوخته ای از تاثیرات حسی باشد. شخص در هنگام تفکر تاثرات حسی گذشته را به یاد می آورد و آن ها را به شیوه های گوناگون با هم ترکیب می کند تا امور انتزاعی و دیگر اندیشه های سطح بالاتر را بسازد. همه اندیشه ها صرف نظر از انتزاعی بودن و پیچیده بودن آن ها از این دو منبع سرچشمه می گیرند، اما منبع نهایی همانا تاثرات حسی یا تجربه است...نگرش لاک نسبت به چگونگی کسب معرفت سبب شد تا مربیان در آموزش به نقش حواس و مشاهده و تجربه توجه خاص نشان دهند و از روش های قیاسی کهن روی برتابند.
🔹 ۲- مکتب روانشناسی تجربی: گرچه کندیلاک، روسو و هربارت را می توان از بنیانگذاران این مکتب دانست، اما در میان ایشان روسو مقامی دیگر دارد. او مبدا تربیت طبیعی است و نخستین کسی است که اساس تربیت را بر کودک و نیازهای او بنا نهاد. ژان ژاک روسو ۱۷۱۲۲۱۷۷۸۸ میلادی) یکی از نخستین کسانی بود که علیه حالت رسمی آموزش و پرورش طغیان کرد و از حقوق فرد در تعلیم و تربیت سخن گفت. او با تمدن که جنبه قراردادی دارد، مخالفت ورزید و آن را ساختگی و فاسد دانست.روسو بر این باور بود که «انسان باید خود سرنوشت خویش را تعیین کند و تحقق خصلت های اجتماعی خود را عهده دار شود.» نظرگاه روسو درباره دنیای جدیدی که مورد نظر اوست، در سال ۱۷۶۲ با عنوان «قرارداد اجتماعی» نشر یافت.
وی در همان سال، طرحی را که به نظرش متضمن سعادت و نیکبختی بشر است را در کتابی به نام «امیل» به رشته تحریر در آورد. روسو در کتاب امیل و در تمام آثارش اعتقاد فراوانی به عالم طبیعی دارد و می گوید: «هر چیزی به همان صورتی که پرورده قدرت آفریدگار جهان است، خوب است، اما هر چیزی در دست انسان تغییر ماهیت می دهد.» بنابراین، تعلیم و تربیت چنانچه بخواهد با طبیعت همنوا شود، باید به کودک احترام بگذارد. از آن جا که کودکان از نظر طبیعی با یکدیگر متفاوتند، آموزش و پرورش باید فردیت کودک را مورد توجه قرار دهد.
روسو مصرانه تاکید می کرد که کار تعلیم و تربیت را با شناخت دانش آموزان آغاز کنید، زیرا به طور قطع و یقین آنان را درست نمی شناسید. به اعتقاد او، قبل از این که کودک توانایی فهمیدن به دست آورد، نباید به او چیزی آموخت.
📌 #بازنشر اندیشه و یادداشت های #محمدتقی_فلاحی دبیرکل کانون صنفی معلمان ایران( تهران) #معلم_زندانی
https://tttttt.me/ksmtehran1/205
🔹🔹🔹
🖋کانال کانون صنفی معلمان ایران ( تهران)
🆔 @KSMtehran
Telegram
..