✍🏻 نقد آموزههای صوفیه از نگاه امام صادق علیه السلام
▫️عموم صاحبنظراني كه درباره چگونگي پيدايش و تبلور اوليه صوفيه اظهار نظر كردهاند بر اين مدّعا صحّه گذاشتهاند كه شكل اوليه تصوف #زهدگرايي بوده است.
از مفاد گفتاري كه ميان گروهي از صوفيه و امام صادق (ع) ردّ و بدل شد ميتوان استفاده كرد كه صوفيه بر لزوم زهد و رياضت در حدّي كه به مرحله اضرار به خود، خانواده و اطرافيان ميانجامد و مرحلهاي كه امام صادق (ع) با استشهاد به ادله مختلف آن را مرحله #اسراف و مرزشكني از #حدودـالهي دانسته است،ـ پاي ميفشارند.
به عبارت روشنتر امام صادق (ع) با صوفيه در نيك بودن اصل زهدورزي همصدا و همآوا است. بدين جهت امام از سلمان و ابوذر به عنوان زاهدترين صحابه پيامبر (ص) ياد كرده است.
اشكال و لغزشگاه اساسي صوفيه كه به شدت از سوي امام صادق(ع) مورد انكار قرار گرفته #افراط و زيادهروي آنان در اين امر و دعوت مردم به پايبندي به آن است.
از پاسخهاي امام صادق(ع) به صوفيه ميتوان استفاده كرد كه رياضت و زهدورزي صوفيه حداقل داراي سه ويژگي است:🔻
1️⃣ بياعتنايي به نيازها و اقتضانات جسمي و روحي؛
اينكه امام صادق(ع) به روايات نبوي استناد ميكند كه نخست بايد به حقوق فردي و شخصي اهتمام داشت و از نيازها و افتضائات جسمي و روحي خود غافل نبود، بازگو کننده این ویژگی در منش صوفیه است .
2️⃣ مسئوليتگريزي نسبت به وظائف مربوط به خانواده؛
بخشي از هشدارهاي امام صادق (ع) به صوفيه و دعوت آنان به اهتمام به انجام وظايف نسبت به همسر و فرزندان و اطرافيان ناظر به همين نكته است.
بدين جهت است كه امام به گفتار پيامبر استناد جست كه مرد انصاري را بخاطر آزاد كردن همه بندگان و بلاتكليف رها كردن فرزندان صغير و تحميل آنان به تكدّيگري و نياز به ديگران، مستحق دفن در قبرستان مسلمانان ندانست.
3️⃣ بياعتنايي به مسئوليتهاي اجتماعي؛
آموزههاي صوفيه در ترك همهجانبه دنيا و رياضتهاي مستمر چنان است كه خواه يا ناخواه با اهتمام مشخص به عمران و آباداني دنيا، اهتمام به امور مسلمانان، جنايت و خيانت حاكمان، امر به معروف و نهي از منكر ناسازگار است. و به گواهي تاريخ گاه رفتار زاهدانه به پايهاي از افراط رسيد که زاهد و عابدي همچون "ربيع بن خثيم" كه از او به عنوان يكي از «زهاد ثمانيه» ياد ميكنند سي سال از اين جهت استغفار ميكرد كه چرا به خاطر شهادت امام حسين (ع) بدست يزيد بن معاويه جملهاي اعتراضآميز بر زبان جاري كرده است.
🔳 استشهاد امام صادق (ع) به سيره پيامبراني همچون داود و سليمان و يوسف و نيز بندگان صالح و مورد ستايش خداوند همچون ذوالقرنين كه در كنار برخورداري از مقام معنوي و رسالت دولت و حكومت و اداره نه تنها يك كشور و منطقه بلكه گاه بسان ذوالقرنين شرق و غرب عالم را بر عهده داشتند ـ به اين لغزش فكري صوفيه اشاره داشته و براین نکته تاکید دارد كه از نظر خداوند ميان زهدورزي و معنويتگرايي با اهتمام به مسئوليتهاي اجتماعي و تلاش براي عمران و آباداني دنيا و به سامان رساندن امور بندگان خداوند و پذيرش مناصب مهم تهافت و تعارض وجود ندارد.
متنکامل: hawzahnews.com/detail/News/441519
ــــــــــــــــــــــــــــــ
📄حجتالاسلام علی نصیری
«نقد آموزههای صوفیه از منظر امام صادق (ع)» فصلنامه کتاب نقد، شماره ۳۹
➖➖
خبرگزاریحوزه تنها مرجع رسمی اطلاعرسانی حوزههای علمیه:👇🏼
t.me/joinchat/AAAAADwXiudRKAu8RQOXXQ
▫️عموم صاحبنظراني كه درباره چگونگي پيدايش و تبلور اوليه صوفيه اظهار نظر كردهاند بر اين مدّعا صحّه گذاشتهاند كه شكل اوليه تصوف #زهدگرايي بوده است.
از مفاد گفتاري كه ميان گروهي از صوفيه و امام صادق (ع) ردّ و بدل شد ميتوان استفاده كرد كه صوفيه بر لزوم زهد و رياضت در حدّي كه به مرحله اضرار به خود، خانواده و اطرافيان ميانجامد و مرحلهاي كه امام صادق (ع) با استشهاد به ادله مختلف آن را مرحله #اسراف و مرزشكني از #حدودـالهي دانسته است،ـ پاي ميفشارند.
به عبارت روشنتر امام صادق (ع) با صوفيه در نيك بودن اصل زهدورزي همصدا و همآوا است. بدين جهت امام از سلمان و ابوذر به عنوان زاهدترين صحابه پيامبر (ص) ياد كرده است.
اشكال و لغزشگاه اساسي صوفيه كه به شدت از سوي امام صادق(ع) مورد انكار قرار گرفته #افراط و زيادهروي آنان در اين امر و دعوت مردم به پايبندي به آن است.
از پاسخهاي امام صادق(ع) به صوفيه ميتوان استفاده كرد كه رياضت و زهدورزي صوفيه حداقل داراي سه ويژگي است:🔻
1️⃣ بياعتنايي به نيازها و اقتضانات جسمي و روحي؛
اينكه امام صادق(ع) به روايات نبوي استناد ميكند كه نخست بايد به حقوق فردي و شخصي اهتمام داشت و از نيازها و افتضائات جسمي و روحي خود غافل نبود، بازگو کننده این ویژگی در منش صوفیه است .
2️⃣ مسئوليتگريزي نسبت به وظائف مربوط به خانواده؛
بخشي از هشدارهاي امام صادق (ع) به صوفيه و دعوت آنان به اهتمام به انجام وظايف نسبت به همسر و فرزندان و اطرافيان ناظر به همين نكته است.
بدين جهت است كه امام به گفتار پيامبر استناد جست كه مرد انصاري را بخاطر آزاد كردن همه بندگان و بلاتكليف رها كردن فرزندان صغير و تحميل آنان به تكدّيگري و نياز به ديگران، مستحق دفن در قبرستان مسلمانان ندانست.
3️⃣ بياعتنايي به مسئوليتهاي اجتماعي؛
آموزههاي صوفيه در ترك همهجانبه دنيا و رياضتهاي مستمر چنان است كه خواه يا ناخواه با اهتمام مشخص به عمران و آباداني دنيا، اهتمام به امور مسلمانان، جنايت و خيانت حاكمان، امر به معروف و نهي از منكر ناسازگار است. و به گواهي تاريخ گاه رفتار زاهدانه به پايهاي از افراط رسيد که زاهد و عابدي همچون "ربيع بن خثيم" كه از او به عنوان يكي از «زهاد ثمانيه» ياد ميكنند سي سال از اين جهت استغفار ميكرد كه چرا به خاطر شهادت امام حسين (ع) بدست يزيد بن معاويه جملهاي اعتراضآميز بر زبان جاري كرده است.
🔳 استشهاد امام صادق (ع) به سيره پيامبراني همچون داود و سليمان و يوسف و نيز بندگان صالح و مورد ستايش خداوند همچون ذوالقرنين كه در كنار برخورداري از مقام معنوي و رسالت دولت و حكومت و اداره نه تنها يك كشور و منطقه بلكه گاه بسان ذوالقرنين شرق و غرب عالم را بر عهده داشتند ـ به اين لغزش فكري صوفيه اشاره داشته و براین نکته تاکید دارد كه از نظر خداوند ميان زهدورزي و معنويتگرايي با اهتمام به مسئوليتهاي اجتماعي و تلاش براي عمران و آباداني دنيا و به سامان رساندن امور بندگان خداوند و پذيرش مناصب مهم تهافت و تعارض وجود ندارد.
متنکامل: hawzahnews.com/detail/News/441519
ــــــــــــــــــــــــــــــ
📄حجتالاسلام علی نصیری
«نقد آموزههای صوفیه از منظر امام صادق (ع)» فصلنامه کتاب نقد، شماره ۳۹
➖➖
خبرگزاریحوزه تنها مرجع رسمی اطلاعرسانی حوزههای علمیه:👇🏼
t.me/joinchat/AAAAADwXiudRKAu8RQOXXQ